Een intranet binnen de muren van je school

voorbeelden pti zottegem 1 Een intranet binnen de muren van je school Johan Van Houdenhove PTI Zottegem 1. Wat is een intranet? 2. Wat kan een intranet betekenen voor mijn school? 3. Onze eigen ervaringen en concrete toepassingen 3.1. Clipmail 3.2. Webmail 3.3. @school 3.4. Ichat 3.5. Eyesearch 3.6. Leerlingenraad 3.7. Webbies 3.8. Eduzien 3.9. Geplande projecten voor dit schooljaar 3.9.1. Mijn mening 3.9.2. SIM 4. Wat heb ik nodig om een intranet te installeren? 4.1. De intranetserver 4.1.1. Een gewone computer met Windows 98 Second Edition 4.1.2. Een server met Windows NT 4.1.3. Een server met Windows 2000 4.2. Een (lokale) mailserver 5. Met welke programma s maak ik alle informatie aan? 5.1. Frontpage 2000 5.2. Hot Potatoes 5.3. De gebruikte software bij onze projecten 5.3.1. Clipmail 5.3.2. @school 5.3.3. Webmail ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 59

voorbeelden pti zottegem 2 5.3.4. Ichat 5.3.5. Eyesearch 6. Overtuigd of niet? 7. Bijlagen 7.1. PERL 7.2. ASP 7.3. FPE Krachtlijnen Internet zal voor niemand nog onbekend of onvertrouwd zijn. E-mailen en/of gegevens opzoeken zijn voor veel computergebruikers een dagelijkse bezigheid geworden. Een zee van mogelijkheden en informatie waarin je jammer genoeg snel kunt verdrinken. Een intranet kan je dezelfde mogelijkheden bieden maar is voor de meeste mensen onbekend. En wie het wel kent, vreest soms dat het te moeilijk is om te realiseren. Dat het niet moeilijk hoeft te zijn willen we aan de hand van dit artikel aantonen. Geïnteresseerden hoeven niet te beschikken over een technische knobbel, maar wel over een minimum aan hardware en software die dan op een welbepaalde manier gelinkt worden. We hopen dat je aan de hand van onze ervaringen de stap zult durven zetten om zelf een intranet uit te bouwen. afl. 3, maart 2003, 60 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 3 1. Wat is een intranet? informatie is enkel raadpleegbaar binnen de school dezelfde technieken als het internet Een intranet is net hetzelfde als het internet. Met dit verschil dat de gepubliceerde informatie uitsluitend geraadpleegd kan worden binnen de muren van je school, met behulp van computers in het schoolgebouw. De informatie die je beschikbaar stelt, is volledig naar eigen keuze en zeker niet beperkt tot zelf aangemaakte pagina s. Ook een kopie van informatie van het internet is meestal zonder problemen bruikbaar op een intranet. E-mail mag eveneens geen probleem zijn. Een intranet werkt volledig zelfstandig en heeft geen verbinding met het internet nodig. En toch maakt het gebruik van dezelfde technieken als het internet. 2. Wat kan een intranet betekenen voor mijn school? in elk onderwijsniveau toepasbaar leren surfen en e-mailen zekerheid over snelheid, verbinding en inhoud internetbasiskennis verwerven op een veilige manier websites laten ontwerpen en publiceren Een intranet is toepasbaar in elk onderwijsniveau: van basis- tot secundair en zelfs hoger onderwijs. De educatieve/didactische meerwaarde ervan is werkelijk enorm. Je kunt de leerlingen leren werken in een echte internetomgeving zonder dat rechtstreekse toegang tot het internet noodzakelijk is. Niet alleen leren surfen is op deze manier mogelijk, ook het verzenden en ontvangen van e-mail is perfect aan te leren met behulp van een intranet. Alles werkt intern (snelheid en wat men kan en wat men ziet zijn volledig onder controle). Van je internetverbinding en -snelheid ben je nooit zeker, idem dito wat de informatie op pagina x van het internet betreft. Vandaag is het zo en morgen is het anders of bestaat ze zelfs niet meer. Probeer daar maar eens lessen op te baseren. De internetbasiskennis kun je zonder problemen aanleren met behulp van een intranet. Met daarbij de garantie dat al je daarop gebaseerde lessen steeds zonder problemen bruikbaar zijn. Je kunt de leerlingen actief laten meewerken. Zelf websites bouwen en publiceren op je intranet is geen probleem en kan op een totaal veilige en vooral educatief verantwoorde manier gebeuren. Je maakt ook hier gebruik van de programma s die standaard aanwezig zijn op een moderne computer. Het aanmaken van de websites gebeurt op dezelfde manier als op internet. Evenzo het publiceren. Hierdoor kun je een stevige basis leggen die niet alleen bruikbaar is voor de leerlingen van het dagonderwijs, maar ook voor cursisten van het volwassenenonderwijs. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 61

voorbeelden pti zottegem 4 ook leerkrachten kunnen informatie publiceren bijkomende info en documentatie beschikbaar stellen instrument voor administratie spreekbuis van en voor de leerlingenraad verslag van bepaalde schoolse activiteiten, uitstappen,... chatroom, zoekmachine, interne mail,... De beschikbaar gestelde informatie hoeft niet uitsluitend van de leerlingen te komen. Ook leerkrachten kunnen dit medium gebruiken om informatie zoals opdrachten, tips, herhalingsvragen, enz., beschikbaar te stellen. Zelfs herhalingsoefeningen, bijvoorbeeld in verband met de tafels van vermenigvuldiging of spellingregels, kunnen op een interactieve manier door de leerlingen gemaakt worden. Voor meer informatie over om het even welke les of lesonderdeel kan de leerkracht verwijzen naar info en documentatie die hij of zij beschikbaar heeft gesteld op het intranet. Om deze informatie samen te stellen, bestaat specifieke software, maar zelfs met een rekenblad kun je reeds interactieve pagina s aanmaken. Ook de schooladministratie kan hiervan gebruikmaken, bijvoorbeeld voor geplande uitstappen, sportwedstrijden, klaslijsten en zelfs aanwezigheidslijsten. Je intranet kan een spreekbuis worden van en voor de leerlingenraad. Bijvoorbeeld verslagen van de vergaderingen publiceren of bij de medeleerlingen even polsen naar hun mening over bepaalde onderwerpen. Dit kan op een eenvoudige en interactieve manier gebeuren. Je kunt je intranet gebruiken om schoolse activiteiten of die van een afzonderlijke klas in de kijker te brengen. Een recente uitstap met een kort verslag en enkele foto s erbij of een klas die zich even voorstelt. Dit bevordert de contacten en het solidariteitsgevoel onder de leerlingen. Een chatroom, een lokale zoekmachine en zelfs interne e-mail of webmail kun je volledig uitbouwen op een intranet. Deze intranettoepassingen bewijzen goede diensten binnen en alléén binnen de schoolmuren. stap voor stap intranet uitbouwen Hoe ver je gaat met intranettoepassingen beslis je zelf. Veel zal afhangen van de respons van leerlingen en vooral van collega s die hieraan actief wensen mee te werken. Loop zeker in het begin niet te hard van stapel, maar werk stap voor stap aan de verdere uitbouw van je intranet. Kun je een beroep doen op iemand met ervaring in deze materie, dan heb je natuurlijk een stapje voor. Dit artikel wil je niet overdonderen met technische termen en mooie woorden. Het wil alleen de creatieve mogelijkheden van een intranet naar voren brengen, vooral aan de hand van onze eigen ervaringen met de projecten die binnen onze school gebruikmaken van ons intranet I-net. Vele intranetmogelijkheden zijn gebaseerd op freeware software en op software waarover vele scholen reeds beschikken, misschien zelfs zonder het te weten! Volledig kun je in deze materie nooit zijn, maar dit pretenderen we ook niet: we willen wél verstaanbaar overkomen! Hopelijk is dit de eerste stap voor de uitbouw van je eigen intranet. afl. 3, maart 2003, 62 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 5 3. Onze eigen ervaringen en concrete toepassingen Praktijkervaring van anderen kan je eventueel overtuigen van bepaalde mogelijkheden die een intranet te bieden heeft. Daarom geven we hieronder een overzicht van de projecten die wij gebruiken in combinatie met ons intranet. 3.1. Clipmail resultaten en vorderingen van leerlingen nagaan......via een e-mail Je maakt gebruik van de computerklas om een les te geven. Op het einde van de les wens je natuurlijk de eindresultaten van de leerlingen te verzamelen of een indruk te krijgen van hun vorderingen. Je kunt een afdruk laten maken, maar die toont niet alles. Je kunt alles verzamelen op diskettes en diskjockey spelen, met het risico dat een diskdrive niet werkt of dat een diskette niet gelezen kan worden of dat er eventueel onaangename verrassingen op de diskette staan zoals virussen. Dit lossen wij eenvoudig op met ons intranet, gecombineerd met een e-mailserver. De leerlingen gaan naar een pagina op ons intranet, vullen daar de gevraagde informatie in, zoals hun naam, de bestemmeling (keuzelijst), en klikken dan het door te sturen document op hun harde schijf aan. Enkele seconden later kan de leerkracht met behulp van zijn e-mailprogramma deze e-mails (met daarbij als bijlage het document) opvragen op zijn computer. Voordelen Op de computers van de leerlingen moet men geen instellingen of programma s activeren. De leerlingen moeten niet over een e-mailaccount beschikken. Hierdoor kunnen ze ook geen gegevens naar elkaar doorsturen. De leerkracht krijgt vrijwel onmiddellijk het gevraagde document. Men moet hierbij geen gegevens verzamelen bij de leerlingen. Deze procedure kan op elk gewenst moment van de les toegepast worden zodat het lesgebeuren nooit verstoord wordt. Klopt er iets niet met het doorgestuurde bestand, dan kan de leerkracht de leerling nogmaals de opdracht laten uitvoeren terwijl de les gewoon kan verdergaan. Mits aanpassingen kan men beperkingen aanbrengen zodat bepaalde bestanden niet verzonden kunnen worden. Er is een limiet instelbaar voor de afmetingen van het bestand in bijlage. Deze methode kan ook gebruikt worden om gegevens te verzenden naar een e-mailserver op het internet. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 63

voorbeelden pti zottegem 6 Nadeel Indien je deze manier van werken vooral klassikaal gaat gebruiken, dan kan dit een enorme belasting van je netwerk, webserver en mailserver teweegbrengen. Doelgroep Alle vakken die gebruikmaken van computers. Werkt echt perfect en zeer snel. Wordt steeds meer gebruikt. Zelfs onmisbaar geworden voor sommige vakken/lessen. Om de belasting van het netwerk binnen de perken te houden, hebben we een limiet ingesteld op de afmetingen van de bijlage (1 Mb). 3.2. Webmail verzenden en lezen van e-mail Via de browser kan men e-mails verzenden en lezen. Er is een webpagina waarop de leerling de gevraagde gegevens kan invullen. Deze pagina lijkt sterk op die van een e-mailprogramma. Na het verzenden kan de bestemmeling het ontvangen bericht via de webbased opvraagpagina zichtbaar maken, lezen, beantwoorden, bewaren en eventueel verwijderen. Aangezien dit webbased werkt, moet er geen configuratie van software gebeuren op de computers van de leerlingen. Voordelen Geen installatie of configuratie van software op de computers van de leerlingen. De leerlingen kunnen webbased e-mail leren verzenden en opvragen. Alleen intern gebruik mogelijk in combinatie met onze mailserver. Nadelen Geen adresboek mogelijk. Nieuwe berichten worden pas zichtbaar bij het opnieuw aanmelden. Doelgroep Vakken informatica, talen en PAV kunnen dit integreren in hun lessen. Webmail is vlot bruikbaar. Vorig schooljaar was er een testfase op het PTI. Vanaf dit schooljaar kunnen de leerkrachten desgewenst Webmail integreren in hun lessen. afl. 3, maart 2003, 64 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 7 3.3. @school programma om vlot en snel te leren e-mailen @school is de naam die we gebruiken om leerlingen en cursisten te leren werken met e-mail. Omdat we deze mogelijkheid intern aanbieden, kan men dit volledig los van het internet gebruiken. Op het moment dat men leert werken met e-mail, is er dus geen internetverbinding noodzakelijk, waardoor de aandacht volledig bij dit onderwerp blijft. Het verzenden en ontvangen van de gegevens is alleen intern mogelijk. Door de leerlingen en cursisten gegevens naar elkaar te laten verzenden, kan men op een vlotte en snelle manier de werking van een e-mailprogramma met alle mogelijke toepassingen demonstreren en aanleren. Voordelen Omdat alles intern werkt, kan je zoveel e-mailgebruikers aanmaken als je maar wil. Het verzenden en ontvangen van de berichten is alleen intern mogelijk. Nadeel Het verzenden en ontvangen van de berichten is alleen intern mogelijk. Doelgroep Vakken informatica, talen en PAV, zowel in het dag- als volwassenenonderwijs. Een oude Pentium-computer blijkt voldoende sterk om 600 mailadressen te verwerken. Tijdens welbepaalde periodes (bijv. voor de duur van een schriftelijke toets) kunnen we dit zonder problemen uitschakelen. 3.4. Ichat chatroom op een intranet Dit is de chatroom van ons intranet. Volgens sommigen een zegen, volgens anderen een vloek! Toch wens je de leerlingen het chat-fenomeen bij te brengen. Op het internet zijn duizenden chatrooms terug te vinden, maar het is en blijft internet. M.a.w. als je toegang met een firewall beveiligd is, kan dit problemen geven. Ook ben je nooit alleen op het internet. Maar een chatroom is ook mogelijk op een intranet. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 65

voorbeelden pti zottegem 8 Voordelen Volledig lokaal en freeware. Je kan een limiet instellen op het aantal chatters. Geen databases of speciale rechten nodig. Blijft binnenschools, dus geen inmenging van internetgebruikers. Geen private rooms. Nadeel Geen private rooms. Geen chatmaster. Doelgroep Alle leerlingen. Doordat Ichat enkel bruikbaar is binnen de school, hebben de leerkrachten toch steeds een idee van wie er in de chatroom zit. Het blijft natuurlijk iets interactiefs, wat constante controle onmogelijk maakt. Het is een alternatief voor de chatrooms op het internet. Niet zo leuk natuurlijk, maar het werkt altijd. 3.5. Eyesearch zoekmachine op een intranet Ook op een intranet kun je een zoekmachine installeren. Voordelen De eindresultaten van de zoekopdrachten bieden steeds een efficiënte en bruikbare link naar informatie op je intranet. Alle combinatiemogelijkheden zijn bruikbaar. En of of, identiek geschreven zoeken en zelfs geavanceerd zoeken zijn mogelijk. Nadeel Deze versie werkt met een indexbestand. Worden er pagina s bijgevoegd of geschrapt, dan moet je het bestand telkens weer aanpassen. Doelgroep Vakken informatica, talen en PAV, zowel in het dag- als volwassenenonderwijs. afl. 3, maart 2003, 66 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 9 Wij gebruiken dit momenteel voor een statisch deel van ons intranet (120 pagina s). Hierdoor is de leerkracht steeds zeker van de gewenste eindresultaten en moet het indexbestand nooit aangepast worden. Men mag het niet vergelijken met een zoekmachine op het internet want daarvoor is het te beperkt. Maar het kan gebruikt worden om de leerlingen te leren werken met de verschillende combinatiemogelijkheden bij het opzoeken van informatie. We onderzoeken momenteel de mogelijkheden van een javascript dat hetzelfde kan zonder gebruik te maken van een indexbestand. Deze mogelijkheid hopen we dan later aan te bieden aan de leerlingen die zelf websites maken op ons intranet. 3.6. Leerlingenraad communicatie en interactie via het intranet Geen school zonder leerlingenraad! De beste manier om verslagen van vergaderingen of voorstellen naar de andere leerlingen te verspreiden, is de elektronische publicatie ervan op ons intranet. Ook navraag over wat er leeft bij de medeleerlingen kan op een interactieve manier gebeuren. De resultaten van deze navraag kunnen via een intern e-mailadres verzameld worden en nadien vlot verwerkt worden door de leerlingenraad. Doelgroep Alle leerlingen. De leerlingen lezen de informatie van de leerlingenraad. Maar we wachten nog steeds op een overname van de informatieverwerking door de leerlingen zelf. Momenteel is het nog steeds een leerkracht die de informatie van de leerlingenraad verwerkt ten behoeve van de schoolbevolking. Met een geplande publiciteitsactie hopen we dat de leerlingenraad dit schooljaar de informatie zelf zal beginnen bijwerken. Dit is een ideaal project voor leerkrachten talen en PAV. 3.7. Webbies websites leren maken en on line zetten Webbies dient om websites te leren maken en on line te leren plaatsen. Webruimte op het internet is voldoende beschikbaar, maar om een website te publiceren en te bekijken is er steeds toegang tot het internet noodzakelijk. Publiceer ze op je intranet: geen problemen met webruimte en steeds opvraagbaar, zelfs zonder toegang tot het internet. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 67

voorbeelden pti zottegem 10 dezelfde methodes als voor het internet leerplan Aangezien alles gebaseerd is op een webserver zoals op het internet, gebruiken we ook hier dezelfde methodes voor het ontwerpen en publiceren van websites. De leerlingen leren tijdens de middagpauze niet alleen werken met Frontpage 2000, maar krijgen ook de voldoening dat hun werk opvraagbaar is op alle computers binnen de school. Bepaalde leerlingen krijgen vanaf dit schooljaar het vak ICT. Volgens het leerplan moeten deze leerlingen ook websites leren bouwen. Een lokaal intranet is de geschikte oplossing om deze websites te publiceren. Doelgroep Alle leerlingen en het vak ICT. Webbies blijkt een enorm succes. De leerlingen leren tijdens de middagpauze een website bouwen onder begeleiding van een leerkracht. Sommige leerlingen werken duidelijk ook thuis voort en zijn al bedreven in javascript en shockwave. Bepaalde pagina s zijn beschikbaar op onze website http://www.pti-zottegem.be. 3.8. Eduzien eigen e-zine Op het internet kun je verschillende e-zines terugvinden. Als school hebben ook wij op verschillende e-zines een abonnement genomen. Deze informatie is deels anderstalig, ronduit saai of uitsluitend technisch. Wij maken deze informatie verstaanbaar door bepaalde interessante artikels te vertalen en te herwerken in een schrijfstijl die de leerlingen meer aanspreekt. Daarna publiceren wij deze informatie op ons intranet. Doelgroep Alle leerlingen. De leerlingen raadplegen Eduzien wel degelijk en stellen het eveneens op prijs dat ze op een dergelijke manier op de hoogte worden gehouden van de recentste technische ontwikkelingen. Vooral de teksten over spelletjes met eventuele cheatcodes zijn erg in trek. Dit is alweer een ideaal project voor leerkrachten talen en PAV. afl. 3, maart 2003, 68 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 11 3.9. Geplande projecten voor dit schooljaar discussieweb als interactief forum 3.9.1. Mijn mening Iedereen heeft wel zijn mening over een bepaald onderwerp. Met een discussieweb kan men hiervoor een interactief forum uitbouwen. De leerlingen kunnen hun mening uiten over bepaalde onderwerpen en de medeleerlingen kunnen hierop reageren. De mogelijkheid bestaat ook om hier een voting -systeem (poll) aan toe te voegen. Doelgroep Alle leerlingen. Met Frontpage Extensions (FPE) is een discussieweb eenvoudig te realiseren. Het voting -systeem zal wat meer werk vragen omdat het de bedoeling is dat er per lesuur en per computer maar één stem uitgebracht wordt. Hiervoor zal wat programmeerwerk in Active Server Pages (ASP) nodig zijn. Ook hier is het aanbrengen van de onderwerpen en het onderhouden van de discussielijsten een ideaal project voor leerkrachten talen en PAV. speciale cursus voor de informaticaklas 3.9.2. SIM Als leerkracht informatica moet je de leerlingen heel wat informatie bijbrengen i.v.m. configuratie en installatie van software en hardware. In een computerklas die in principe voor alle vakken gebruikt moet worden, is het niet realistisch om leerlingen zomaar naar believen instellingen en programma s te laten aanpassen. SIM (van Simulatie ) is een verzameling van webpagina s die bestaan uit schermafdrukken zoals het installeren van een printer, netwerkinstellingen, Door het gebruik van FPE kan men deze schermafdrukken interactief uitbouwen en de leerlingen door de verschillende schermen en mogelijkheden van deze installaties of configuraties leiden, zonder dat men eigenlijk iets moet wijzigen aan de instellingen of aan de werking van de computers. Doelgroep Voornamelijk het vak informatica, zowel in dag- als volwassenenonderwijs. Het zal een enorme taak zijn om dit uit te bouwen. Maar voor de leerkrachten informatica is dit een onderdeel van het leerplan dat ze op deze ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 69

voorbeelden pti zottegem 12 manier kunnen uitvoeren, zonder dat de werking van de computers verstoord kan worden door het kiezen van verkeerde mogelijkheden door de leerlingen. 4. Wat heb ik nodig om een intranet te installeren? lokaal netwerk met het protocol TCP/IP browser en e-mailclient interne webserver en mailserver netwerkkaart In de eerste plaats een lokaal netwerk met daarop het protocol TCP/IP. Een netwerk zal in de meeste scholen al aanwezig zijn en het protocol TCP/IP is normaal standaard geactiveerd bij de installatie van een netwerkkaart in de computer. TCP/IP heb je altijd nodig indien je met de computer ook gegevens op internet wil bekijken. De software om deze informatie op te vragen is dezelfde als die voor het internet, nl. een browser en een e-mailclient. Beide behoren tot de standaarduitrusting van een moderne computer. Een intranet werkt technisch op dezelfde manier als het internet, nl. met dezelfde structuur en vooral met dezelfde software. In dit geval een interne webserver en eventueel een interne mailserver. Deze software is meestal reeds aanwezig in de school. Zo niet kan men ze zonder problemen op het internet vinden in de vorm van freeware. Een intranet kun je starten met één computer. Maar echt nuttig zal het pas worden wanneer de informatie tegelijk bereikbaar is via verschillende toestellen die niet in hetzelfde lokaal opgesteld hoeven te staan. Zodra je computers met een netwerkkaart onderling verbonden zijn, beschik je over het nodige minimum aan infrastructuur om je intranet te kunnen starten. 4.1. De intranetserver Windows NT of Windows 2000 veiligheid en beveiliging Indien mogelijk een server zoals Windows NT of Windows 2000. Indien er geen server beschikbaar is, dan kan het nog altijd met behulp van een computer waarop minstens Windows 98 draait. Het spreekt vanzelf dat, als je een intranet wil gebruiken op om het even welk uur van de dag of week, de computer die instaat voor de werking van het intranet constant ter beschikking moet staan. M.a.w. deze computer laat je het best constant ingeschakeld staan. Veiligheid en beveiliging moeten altijd een belangrijk onderdeel zijn van alles wat beschikbaar is op je lokale netwerk. Het intranet heeft evenwel eigen instellingen die eventueel overgenomen kunnen worden van de bestaande instellingen. Standaard is het systeem even veilig als een webserver op het internet. afl. 3, maart 2003, 70 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 13 installatie 4.1.1. Een gewone computer met Windows 98 Second Edition Op de cd-rom van Windows 98 kun je de map PWS terugvinden. Hierin staat Personal Webserver 4 (PWS). Je moet een installatie met de normale vragen. Na installatie beschik je over een webserver met ASP- en FPEmogelijkheden. Is de toegang anoniem, dan kun je meteen beginnen. Moet de toegang gebaseerd worden op gebruikersnamen, dan zal je die eerst moeten aanmaken. Vanaf dat moment is je webserver bereikbaar door in de browser de naam van de computer in te tikken, bijvoorbeeld http://computernaam. De computer die je gebruikt om de basis te vormen van je intranet, zal natuurlijk altijd bereikbaar moeten zijn, dus je laat die het best continu aan. In onze school gebruiken we dit niet omdat we beschikken over servers. installatie en configuratie toegang 4.1.2. Een server met Windows NT Die beschikt over Internet Information Server 4 (IIS4). Het enige wat je moet doen, is deze software op de server installeren en configureren. De meeste vragen op het moment van installatie zijn logisch en volledig gelijklopend met de installatie van een gewoon softwarepakket. Na de installatie heb je alleen nog wat configuratiewerk te doen. Voor iemand die gebruikers, groepen en gedeelde mappen kan aanmaken op een NT-server, mag dit geen probleem zijn. Een gewone gedeelde map is niet direct bereikbaar via IIS. Je moet de mappen opnieuw delen en een naam geven, specifiek voor de webserver. Op de server is een anonieme internetaccount beschikbaar die standaard iedereen toegang geeft tot de webserver en zijn gegevens. Is bepaalde informatie uitsluitend bedoeld voor een welbepaalde groep gebruikers zoals leerkrachten of administratief personeel, dan kun je gebruikmaken van de gebruikers en groepen op je server die aangemaakt zijn om de server op de gewone manier te benaderen. Vanaf dat moment is je webserver bereikbaar door in de browser de naam van de server in te tikken, bijvoorbeeld http://servernaam. IIS4 kan standaard niet werken met Active Server Pages (ASP) of Frontpage Extensions (FPE). In onze school zijn we begonnen met IIS4, met als extra optie de installatie van de programmeertaal PERL. installatie en configuratie 4.1.3. Een server met Windows 2000 Die beschikt over Internet Information Services 5 (IIS5). De installatie verloopt net zoals bij een Windows NT server met IIS4. Ook de configuratie van je webserver is gelijklopend, maar wel sterk uitgebreid en bijgevolg moeilijker. IIS5 kan standaard werken met FPE en ASP, wat dit tot een zeer aantrekkelijke webserver maakt. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 71

voorbeelden pti zottegem 14 Vanaf dat moment is je webserver bereikbaar door in de browser de naam van de server in te tikken, bijvoorbeeld http://servernaam. IIS5 heeft ook de beschikking over een SMTP-server. Hij is dus in staat om formulieren en andere publicaties van je intranet na verwerking door te sturen naar een e-mailserver. In onze school gebruiken we IIS5 voor de mogelijkheden met ASP en FPE. 4.2. Een (lokale) mailserver mailserver al of niet bereikbaar vanaf het internet mogelijkheden van een lokale mailserver Een intranet kun je op dezelfde manier uitbouwen als het internet. Ook een mailserver behoort dus tot de mogelijkheden. Deze mailserver kan eventueel bereikbaar zijn vanaf het internet, maar dit is zeker geen verplichting. Is de mailserver niet bereikbaar vanaf het internet, dan kan men ook niets verzenden of ontvangen van het internet, wat eventueel een voordeel kan zijn. Door een lokale mailserver te plaatsen, kun je de leerlingen leren werken met een e-mailprogramma. Elke leerling krijgt een eigen adres en na configuratie van het e-mailprogramma op de computer van de leerlingen kun je meteen aan de slag. Vergeet niet dat je leerlingen dan ook over de mogelijkheid beschikken om niet alleen tekst naar elkaar te sturen maar ook eventueel gegevens in de vorm van bestanden als bijlage van de e-mail. Ook webmail behoort hier tot de mogelijkheden. 5. Met welke programma s maak ik alle informatie aan? voorwaarde: kunnen opslaan als HTMLformaat Je kunt gebruikmaken van alle programma s die in staat zijn hun gegevens op te slaan in HTML-formaat. Dit is immers nog altijd de norm die je standaard nodig hebt om webpagina s aan te maken. Word kan dit, maar ook Excel, Access en PowerPoint hebben hier geen problemen mee. Enkele concrete voorbeelden: een rekenblad aanmaken en interactief publiceren, zodat de leerlingen het kunnen invullen zonder dat ze moeten beschikken over Excel of hiermee overweg moeten kunnen; een presentatie in PowerPoint niet meer eenmalig projecteren maar publiceren via het intranet, zodat de leerlingen deze presentatie kunnen raadplegen op om het even welk moment; een database van Access interactief beschikbaar stellen via het intranet, zodat de leerlingen de gegevens kunnen raadplegen of eventueel aanvullen. afl. 3, maart 2003, 72 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 15 5.1. Frontpage 2000 programma om websites aan te maken Dit is een specifiek programma om websites aan te maken. Je gebruikt het op dezelfde manier voor het maken van een website op een intranet als voor het publiceren op het internet. Kan je webserver overweg met FPE, dan kun je de website met behulp van Frontpage publiceren op je intranet. Indien niet, dan moet je op zoek gaan naar een bruikbare methode. Meestal zal dit een map op de server zijn waar je met de verkenner een kopie van de website gaat plaatsen. 5.2. Hot Potatoes freewareprogramma om interactieve webpagina s aan te maken Dit is een freewareprogramma om interactieve webpagina s aan te maken. De laatste versie vind je op http://www.halfbakedsoftware.com. Het is bruikbaar voor alle vakken. Een greep uit de vele mogelijke toepassingen: een multiple-choicequiz (JBC) samenstellen; een invuloefening (JCLoze): vul het ontbrekende of juiste woord in; een kruiswoordraadsel (Jcross): interactief in te vullen; Past bij elkaar? (Jmatch): de juiste zin bij de juiste figuur plaatsen; Woorden door elkaar (JMix): een zin overhoop gooien en de woorden terug in de juiste volgorde plaatsen; Vraag en antwoord (JQuiz): stel een vraag en de leerling moet het antwoord intikken. 5.3. De gebruikte software bij onze projecten IIS5-server in combinatie met Dundas mailer 5.3.1. Clipmail Wij gebruiken hiervoor onze IIS5-server in combinatie met het freewareprogramma Dundas mailer (http://www.dundas.com). Dit programma moet je installeren op je webserver. Installatie van software op de leerlingcomputers is niet nodig. Het is volledig webbased. Het programma is zeer uitgebreid en relatief eenvoudig aan te passen aan de gewenste situatie. Zelfs wij gebruiken maar een gedeelte van de mogelijkheden van dit programma. Mercury/32 als mailserver 5.3.2. @school Wij gebruiken het freewareprogramma Mercury/32 als mailserver. De laatste versie is te vinden op http://www.pmail.com. Wij kiezen bewust voor Mercury/32 vanwege van de ruime toepassingsmogelijkheden. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 73

voorbeelden pti zottegem 16 Voordelen van Mercury/32 Domeinnamen vrij aan te maken. Kwantiteit onbeperkt. Geen DNS-server vereist binnen de school. Werkt op een 486-computer met Windows 95. Beperkingen instelbaar door het aanmaken van filters. Mail alias mogelijk. Autoreply s. Mailinglijsten met of zonder automatische (un-)subscribe Koppeling met een antivirusprogramma. IMAP4 ondersteuning. Nadelen van Mercury/32 Kan standaard niet werken als een service. Mercury/32 is een robuust systeem dat in staat is om op een vlotte en vooral correcte manier e-mail te verwerken. Door intern met twee mailservers te werken, een voor de leerlingen en een voor de leerkrachten, kunnen we tijdens welbepaalde periodes (bijv. voor de duur van een schriftelijke toets) voorkomen dat de leerlingen hun e-mail kunnen lezen. Ze kunnen echter wel nog steeds berichten verzenden naar de leerkracht. Wij gebruiken deze software momenteel ook voor onze externe e-mailserver. 5.3.3. Webmail Wij gebruiken het freewareprogramma Null Webmail. De laatste versie vind je op http://www.nulllogic.com/webmail. De opties zijn beperkter dan die van de webmailproviders op het internet. Maar toch heeft het programma voldoende mogelijkheden om de leerlingen te leren omgaan met webmail. Voordeel Freeware met sourcecode. Nadelen Geen adresboek mogelijk. Nieuwe berichten worden pas zichtbaar bij het opnieuw aanmelden. 5.3.4. Ichat Wij gebruiken asp SafeChat. De laatste versie is terug te vinden op http://www.failsafe.co.za of op http://www.aspfree.com. PWS met ASP is onvoldoende als basis. Het moet IIS5 zijn. afl. 3, maart 2003, 74 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 17 5.3.5. Eyesearch Wij gebruiken hiervoor momenteel de freewareversie van Servalan: terug te vinden op http://www.orangevalley.co.uk. Deze versie werkt met een indexbestand om alle pagina s die doorzocht moeten worden te herkennen. De freewareversie kan slechts 50 pagina s automatisch aan deze index toevoegen. Moet de index niet automatisch gebeuren, dan kun je het indexbestand manueel aanmaken en dan zijn er geen beperkingen op het aantal pagina s. Wie wat overweg kan met Visual Basic kan dit zonder problemen uitvoeren. 6. Overtuigd of niet? hulp nodig? raadpleeg de Regionale Expertise Netwerken Dit zijn slechts enkele van de vele mogelijkheden en toepassingen van of door een intranet binnen de schoolmuren. Alle begin is moeilijk en de uitbouw van een intranet moet echt wel stap voor stap gebeuren! In de handel zijn zonder twijfel verschillende boeken verkrijgbaar die je daarbij kunnen helpen. En vergeet zeker de REN s niet: de Regionale Expertise Netwerken. Zij beschikken over verschillende modules om het starten van een intranet en het beschikbaar maken van informatie aan te leren vanaf de basis. Ook bieden zij desgewenst technische ondersteuning die zelfs ter plaatse kan gebeuren. Overzicht REN s Oost-Vlaanderen www.renovl.be West-Vlaanderen www.renwv.be Antwerpen www.pienternet.be/ren/ Brussel, Vlaams-Brabant www.vub.ac.be/ren Limburg, Vlaams-Brabant www.kuleuven.ac.be/avl/ren of www.limren.be De adressen van alle REN s op één pagina: www.ond.vlaanderen.be/schooldirect/bijlagen/renadres.htm 7. Bijlagen PERL, ASP, FPE... wat is dat allemaal? Echt uitleggen wat je daarmee kunt doen zou té technisch worden en zou ons zeker te ver leiden. Daarom gewoon een korte verklaring van enkele toepassingsmogelijkheden. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 75

voorbeelden pti zottegem 18 7.1. PERL programmeertaal op het internet toepassingen vaak voor een Unix-omgeving PERL is een frequent gebruikte programmeertaal op het internet. Het is open source software én volledig gratis. De recentste versie kun je steeds vinden op http://www.perl.com. Deze taal was en is nog steeds populair voor het maken van programma s die moeten werken via de browser. Concrete toepassingsmogelijkheden: het aanmaken van statistieken en de bezoekertellers op websites; een formulier om gegevens in te geven via de browser en die nadien door te sturen naar een mailserver of te bewaren in de vorm van een bestand op de webserver; een discussieforum; Op het internet zijn verschillende van deze toepassingen terug te vinden. Je moet echter goed uitkijken of ze wel toepasbaar zijn op jouw besturingssysteem. Aangezien PERL zeer populair is op het internet, zijn veel toepassingen nog steeds exclusief gemaakt voor een Unix-omgeving. En dit kan je niet zomaar overbrengen naar een Windows-omgeving. Wij gebruiken PERL voornamelijk voor het bijhouden van statistieken en voor het aanmaken van bezoekertellers op de websites van onze leerlingen. Ook de eerste versie van ons project Clipmail, nl. het webbased versturen van een bestand naar een e-mailadres, was een toepassing daarvan. Momenteel schakelen we meer en meer over naar ASP en FPE. 7.2. ASP programma om websites te produceren gebruiksgemak ASP staat voor Active Server Pages. Het zijn programma s die je met de browser oproept en die als resultaat een webpagina produceren. Check even de website van Microsoft. Daar zal je merken dat de meeste pagina s de extensie asp hebben. De taal die men hiervoor gebruikt, is voornamelijk Visual Basic Script, een variant van het gekende Visual Basic. Het is een ideale omgeving om bepaalde informatie interactief te maken. Deze taal moet je niet echt goed beheersen om ze te gebruiken. Frontpage 2000 kan deze pagina s aanmaken zonder dat de gebruiker hiervoor extra kennis nodig heeft. Wij gebruiken ASP momenteel voor onze lokale zoekmachine, voor onze chatroom en voor de laatste versie van ons project Clipmail. 7.3. FPE FPE staat voor Frontpage Extensions. Tegenwoordig is het op internet niet echt meer een probleem om een provider te vinden die FPE beschikbaar wil stellen voor je website. afl. 3, maart 2003, 76 ict en onderwijsvernieuwing

voorbeelden pti zottegem 19 toepassingen Ook in combinatie met een intranet is dit zonder meer bruikbaar. Het is alweer een extra mogelijkheid om bepaalde informatie interactief te maken. Concrete toepassingen: het invullen van een formulier en het verzenden ervan naar een e-mailadres, het maken van tellers en het bijhouden van statistieken, achter verschillende delen van een figuur een andere hyperlink plaatsen, FPE is bij ons beschikbaar als onderdeel van de websites die de leerlingen maken. ict en onderwijsvernieuwing afl. 3, maart 2003, 77

voorbeelden pti zottegem 20 afl. 3, maart 2003, 78 ict en onderwijsvernieuwing