Bijzonder Begaafd SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen /thema/dubbel-bijzonder Doelen workshop Je weet... wat de term dubbel bijzonder betekent vanuit welke visie begeleiding effectief vormgegeven kan worden wat de uitgangspunten zijn bij het signaleren en begeleiden van ( dubbel bijzondere ) leerlingen welke cyclische, transparante (hgw) werkwijze gehanteerd kan worden Je kunt... anderen uitleggen hoe de aangereikte hulpmiddelen ingezet kunnen worden de placemat, website en andere hulpmiddelen (leren) toepassen in jouw eigen praktijksituatie effectiever communiceren met ouders, leerlingen en andere betrokkenen doelgerichter dubbel bijzondere leerlingen signaleren en begeleiden Talentontwikkeling (SLO) 1
Twice-exceptional? Vier subgroepen 1. Begaafdheid én leer- en/of gedragsproblemen zijn opgemerkt; 2. Begaafdheid opgemerkt; leer- en/of gedragsproblemen niet; 3. Leer- en/of gedragsproblemen opgemerkt; begaafdheid niet; 4. Begaafdheid én leer- en/of gedragsproblemen niet opgemerkt. Misdiagnosis and dual diagnosis (Webb, 2005) Begaafde leerlingen zónder leer- en/of gedragsproblemen, waarbij de begaafdheid niet is opgemerkt, maar waarbij kenmerken van begaafdheid onterecht gelabeld zijn als kenmerken van een leer- of gedragsprobleem... Dubbel Bijzonder Leerlingen met kenmerken van begaafdheid én leer- en/of gedragsproblemen Talentontwikkeling (SLO) 2
productief Dabrowski: overexcitabilities asynchroon gevoelig complex Dweck: FIXED vs growth mindset intens scherpe waarneming snel opvallend gevoel voor humor rijke fantasie veel ideeën Ken Robinson omgaan met ambiguïteit plezier in creëren origineel ontwikkelingspotentieel probleem oplossing brede interesse nieuwsgierig specifieke, diepgaande interesses gedrevenheid hoogbewust-zijn meerdere invalshoeken leergierig rijk en levendig voorstellingsvermogen problemen herkennen meerdere oplossingen kennishonger creërend (denk)vermogen flexibel flow zelf ontdekkend zoekend naar betekenis eigen-wijsheid Csikszentmihalyi autonoom reflecterend kritisch actief veel energie intrinsiek gemotiveerd procesgericht enthousiast voor passies initiatiefrijk nonconformistisch veel willend veeleisend perfectionistisch eigengereid sterk rechtvaardigheidsgevoel zet door gefocust zelfsturend Deci & Ryan ondernemend Model Talent in Ontwikkeling Afgeleid van model van Heller en Gagné Inzetten als procesmodel Aangrijpingspunten: Kwaliteiten Kansen Uitdagingen Belemmeringen Talentontwikkeling (SLO) 3
Psychologische basisbehoeften Visie pijlers Talentontwikkeling (SLO) 4
"Look for the gold!" 1 Ontdek en ontwikkel talenten 2 Ieder kind zijn eigen oplossing Wat past bij dit kind op dit moment? Welke mogelijkheden zijn er in zijn omgeving? Talentontwikkeling (SLO) 5
3 Persoonlijke ontwikkeling in balans cognitief sociaal emotioneel fysiek Talentontwikkeling (SLO) 6
Systematische, transparante werkwijze Aansluitend op o.a. HGW principes (Handelingsgericht werken): Onderwijsbehoeften van de leerling centraal stellen Afstemming en wisselwerking tussen kind en zijn omgeving De leerkracht doet er toe Positieve aspecten zijn van groot belang Constructieve samenwerking tussen ouders en school Doelgericht werken Werkwijze is systematisch en transparant Afstemmen = communiceren Gezin Leerling Vrienden School Talentontwikkeling (SLO) 7
Kind - in context! - centraal Ondersteuningscontinuüm Toenemende complexiteit van uitdagingen en belemmeringen Toenemende intensiteit van begeleiden en mate van specialisatie voor passende ondersteuning Continuüm Flexibel Tijdelijk Cyclisch Talentontwikkeling (SLO) 8
Op verschillende ontwikkelingsgebieden verschillende behoeften! Emotionele ontwikkeling Sociale ontwikkeling Motorische otnwikkeling Cogntief (domein y) Cogntief (domein x) REKENEN EMOTIONELE ONTWIKKELING WERKHOUDING LEZEN EN/OF SPELLEN SPRAAK EN/OF TAAL SOCIALE ONTWIKKELING ZINTUIGEN Talentontwikkeling (SLO) 9
Aandachtsgebieden Emotionele ontwikkeling Sociale ontwikkeling Werkhouding Zintuiglijke verwerking Spraak- en/of taalproblemen Lees- en/of spellingsproblemen Rekenproblemen Thema Dubbel bijzonder Terug naar de eigen casus Verkennen van (on)mogelijkheden Oplossingsgericht én doelgericht Randvoorwaarden creëren Uitgaan van behoeften Grenzen (h)erkennen Samen onderzoeken Durven vertrouwen Talentontwikkeling (SLO) 10
KIND IN CONTEXT CENTRAAL (ZICHTBARE) TALENTEN WAT ZIEN WE? AUTONOMIE RELATIE COMPETENTIE DOELEN WAT HEEFT DE LEERLING NODIG? WAT GAAN WE DOEN? ONTWIKKELING HOE GAAN WE HET REALISEREN? AANDACHTSGEBIEDEN KWALITEITEN UITDAGINGEN KANSEN BELEMMERINGEN EMOTIONELE ONTWIKKELING SOCIALE ONTWIKKELING WERKHOUDING ZINTUIGEN SPRAAK EN/ OF TAAL LEZEN EN/ OF SPELLEN REKENEN Talentontwikkeling (SLO) 11
Tips voor teamoverleg Opdracht voor drie- of viertallen: 1. Kies een leerling om gezamenlijk te bespreken 2. Vul eerst ieder voor zich een eigen formulier De leerling zien, horen, begrijpen en ondersteunen in 3. Verken de verschillen en overeenkomsten om het beeld van de leerling aan te scherpen 4. Vul gezamenlijk een nieuwe versie van het formulier in en neem daarin de gedeelde inzichten op placemat-methode Wat herken jij in de profielen van begaafde leerlingen? Aan welk(e) kind(eren) denk je bij één of meerdere profielen? Kies hiervan één kind en beantwoord de vragen 1. Wat zie je? 2. Wat heeft de leerling nodig? 3. Wat ga je doen? 4. Hoe ga je het realiseren? Talentontwikkeling (SLO) 12
REKENEN LEZEN EN/OF SPELLEN SPRAAK EN/OF TAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING SOCIALE ONTWIKKELING WERKHOUDING ZINTUIGEN WAT HEEFT DEZE LEERLING NODIG? Wat levert dit proces op? Leerling ontwikkelt meer (zelf)inzicht in eigen functioneren; versterkt zelfregulerend vermogen Ouders zijn betrokken; voelen zich gezien en gehoord Leerkracht krijgt meer inzicht in de situatie en in wie de leerling is; kan handelingsrepertoire uitbreiden Blijft maatwerk! Talentontwikkeling (SLO) 13
Meer informatie in het thema 'Dubbel bijzonder' op Talentontwikkeling (SLO) 14