Thema: Strategie van pensioenfonds en werkgever & keuzes inzake toekomstbestendigheid

Transcriptie

1 Thema: Strategie van pensioenfonds en werkgever & keuzes inzake toekomstbestendigheid

2 Over de sprekers

3 Arnout Korteweg (Uitvoerend bestuurslid De Nationale APF) Ervaren manager en adviseur in de pensioensector Managing Director Mercer Benelux (tot 2013) Daarvoor commerciële functies bij Hewitt en Robeco Groep Lid Raad van Advies PBM

4 De Nationale APF seminar Strategie ondernemingen en pensioenfondsen 25 oktober 2017

5 Het pensioenstelsel staat onder druk door economische, demografische en sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen Individualiserende samenleving Eigen keuzes Kritisch op solidariteit Diversiteit in uitvoering Individu Overheid Terugtredende overheid Participatiesamenleving Financiële risico s verschuiven naar individu Bezuiniging i.v.m. houdbare overheidsfinanciën Digitalisering Snelle technologische ontwikkelingen bieden mogelijkheden tot laagdrempelig massacontact (gebruik smart phones, social media) en drastische kostenverlaging Andere sectoren geven voorbeeld en zetten norm voor pensioensector Cyberrisico s bewaken Regulering beperkt bewegelijkheid Inkadering fiscale mogelijkheden Aanscherping boekhoudregels Verantwoording en compliance Versterken van de bestuurlijke deskundigheid, slagkracht en transparantie Tech Fisc/Jur Erosie van vertrouwen Pensioenstelsel Pensioenfondsen Financiële sector / instituties algemeen Trust Pensioen stelsel Arbeid Demo grafie Rente / financiële markten Populatietrends Stijgende levensverwachting Groei aantal uitkeringsgerechtigden Krimp in bepaalde sectoren overall Afname invloed premiebetalingen Langer werken Sterk gestegen verplichtingen Onbekend terrein renteontwikkeling Lage rente door QE-politiek en ruime beschikbaarheid kapitaal Gevoelig voor volatiliteit financiële markten Search for yield Flexibilisering Andere arbeidsverhoudingen Werkgever kan/wil geen pensioenrisico dragen Werknemer vraagt om ontzorging PwC 6

6 Corporate pensioen strategie PwC

7 Pensioenstrategie van ondernemingen VANDAAG MORGEN Focus op lokale pensioenoplossingen Corporate strategie Onduidelijke pension governance Pensioen strategie Pensioenen zijn een bumpy ride Pensioen ondersteunend aan corporate strategie PwC

8 Global corporate views on pensions Werkgevers bezorgd over pensioen Werkgevers overwegen de-risking pensioen 75% Meer dan 75% van de multinationals is bezorgd over de impact van pensioenen op de balans, P&L, cash flow en management time 83% 71% 56% Sluiten DB regelingen voor nieuwe mensen Bevriezen DB opbouw Promoot overgang van DB naar DC Werkgevers met voorkeur voor DB Werkgevers met voorkeur voor DC 6% 90% Maar werkgevers overwegen niet pensioen van de agenda te halen 91% Percentage van werkgevers dat gelooft dat zij een belangrijke rol hebben in de pensioenvoorzieningen voor werknemers Trend naar Nieuw Paternalisme aanpak van pensioen Bron: PwC Global Pension Survey 2014 PwC

9 Pensioenstrategie van ondernemingen HR Finance Risk management Corporate strategie Pensioen strategie Laag Medium Hoog Uitkeringsniveau Huidig P&L Management dashboard WN s mobiliteit Verzorging Solidariteit WN Huidig Huidig Huidig Niveau Volatiliteit EV premium Premium Actual 17% Standard 15% Objective 10% Value at risk Actual 90m expense Expense Actual 8m Standard 9m Objective 9m Retention Actual 6% Garanties Huidig Cash value at risk Standard Objective 60m 25m retention Standard 8% Objective 7% Flexibiliteit Huidig Analyse Monitoren Doelen, prioriteiten en beleid 1. Oplossen van het verleden: Oplossingen voor DB die de corporate strategie ondersteunen 2. Toekomstbestendige regeling: Beheer van DC/DB regelingen die de corporate strategie ondersteunen PwC

10 Pensioenfondsen strategie PwC

11 Tijdig inspelen op onzekere veranderingen vergt denken in scenario s, waarbij klantervaring en kosten efficiëntie no regret moves zijn Mooie groei Hoge rente, gezonde inflatie, sterke economie Opgelucht ademhalen Collectiviteit wint weer terrein Trend DC zet niet door Weinig innovatie, conservatief Pensioenniveau hoog 1 2 Deelnemer wordt klant Toename aanbieders en concurrentie Differentiatie via technologie Meer keuze en eigen verantwoordelijkheid Collectief Individueel Collectiviteit weer in zwang Inzicht groeit dat lage rente ook DC raakt Basispensioeninkomen en omslagstelsel (AOW) winnen aan belang Consolidatie 4 3 Eenvoud troef Beperkt aantal grote (nationale) aanbieders Zorgverzekeraar model Eenvoudig, minder opties Automatiseren om kosten te verlagen Seculiere stagnatie Lage rente, zwakke economie PwC 12

12 Drie marktthema s voor ontwikkeling strategie nader uitgediept Consolidatie en schaalgrootte De markt van pensioenfondsen consolideert in snel tempo. Deze consolidatie zet naar verwachting door en zorgt voor beweging in de pensioenfondsenmarkt. Kleine / kwetsbare pensioenfondsen stoppen. Grote pensioenfondsen benutten schaalgrootte in het belang van hun deelnemers. Nieuwe vehikels komen op (APF, PPI). Ook pensioenuitvoeringsorganisaties consolideren en creëren zo schaalvoordelen. Dit wordt in de praktijk bereikt bij standaardisering van regelingen, serviceniveaus en processen, optimale automatisering Effectieve uitvoering Pensioenfondsen hebben hun uitvoering veelal uitbesteed. De uitvoering van hun missie, visie en strategie wordt daardoor in sterke mate bepaald door hun uitvoerder en de vorm van de relatie tussen fonds en uitvoerder. Uitvoerders moeten voldoende effectief en innovatief zijn om deelnemer goede service te bieden tegen lage kosten. Technologische ontwikkelingen bieden mogelijkheden. Verandervermogen en effectieve governance De eisen aan bestuurders van pensioenfondsen worden snel hoger. Kennis, competenties, beschikbaarheid en bestuurlijke slagvaardigheid moeten zijn afgestemd op de verantwoordelijkheid van het bestuur. Verder moet het bestuur zorgen voor evenwichtige belangenvertegenwoordiging. Tenslotte is verandervermogen nodig in een veranderde omgeving. Omvang, samenstelling, werkwijze en bestuursmodel bepalen de resultaten. PwC 13

13 Besturen komen meer onder druk door toenemende regelgeving en beperkt beschikbare expertise en tijd Zwaar gereguleerd Zoals besproken is de pensioensector, in antwoord op de onzekerheid, onderworpen aan een verscherping van de regulering. Dit kadert de mogelijkheden die het bestuur heeft. CDC karakter Door het CDC-karakter is verantwoordelijkheid van het bestuur voor pensioenresultaat groot. Zij moeten voldoen aan hun doelstelling om zowel indexatiepotentieel te verhogen en de kans op korten te verlagen. Countervailing power Het belang van countervailing power ten opzichte van uitvoerders is toegenomen. Gezien de toegenomen complexiteit is dit een uitdaging. Complexiteit van bestuurlijke rol Verantwoord bestuur Wettelijke eisen aan bestuurders en toetsing door DNB op kennis, beschikbare tijd en competenties zijn scherp; nadruk op verantwoordelijkheid bestuur Direct voldoen De bestuurdersrol dient per direct na intreding op vol vermogen ingevuld te worden. Hierdoor is een langer voortraject nodig waarin potentiele bestuurders opgeleid worden. Beschikbare tijd De eisen die gesteld worden aan bestuurders inzake beschikbare tijd maken dat veel potentiele bestuurders afhaken. Moeite invulling vacatures PwC 14

14 Steeds meer pensioenfondsen spelen in op de consolidatieslag en treden op als magneetfonds Er is trend zichtbaar naar eten of gegeten worden, gedreven door de behoefte aan schaalgrootte. Opkomst van APF s versterkt de trend. SBZ PGB BPL Pensioen Detailhandel PME ABP BPF Bouw PMT PFZW Aantal deelnemers Fondsen met sterke groeistrategie Traditionele fondsen PwC 15

15 Consolidatie pensioenfondsen, het aantal pensioenfondsen daalt en verdere daling wordt verwacht in de nabije toekomst Het aantal pensioenfondsen daalt al jaren, verdere daling wordt verwacht (nu 268, waarvan 45 in liquidatieproces. Daling betreft vooral ondernemingspensioenfondsen, maar ook veel kleinere en middelgrote BPF-en stoppen. Liquiderende fondsen gaan naar verzekeraars (veelal kleinere fondsen), APF-en en BPF-en. Verzekeraars bieden garanties, maar zijn relatief duur en hebben imagoprobleem. BPF-en bieden voortzetting pensioenfondssituatie; verschil in dekkingsgraden is vaak een probleem De oorzaken voor consolidatie zijn divers: Sterke toename van de regeldruk Verminderen van handelingsvrijheid Zwaardere governance-eisen Hogere (vaste) kosten Toegenomen risico-besef na enkele zware financiële crises Sectorgrenzen vervagen Pensioenregelingen worden meer uniform Trend naar individueel DC Beroepspensioenfondsen Bedrijfstakpensioenfondsen niet verplicht Ondernemingspensioenfondsen Bedrijfstakpensioenfondsen verplicht Het APF is in opkomst, het marktaandeel zou nog sterk moeten kunnen groeien! PwC 16

16 Presentatie Arnout Korteweg

17 Onderwerpen Algemeen Introductie De Nationale APF Onderscheidende kenmerken Governance/ Belanghebbendenorgaan Praktijk Inrichting kringen/ CDC regelingen Vermogensbeheer Deelnemers communicatie Transitie Verantwoordelijkheden en aanpak Selectie proces

18 Algemeen

19 Bestuur De Nationale APF Margreet Teunissen Voorzitter (niet uitvoerend) Voorzitter Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Voorzitter RvC Rijnbrink Groep Voorzitter RvT IrisZorg Lid RvT Maastro Clinic CEO Muziekweb.nl Mirja Constandse (uitvoerend) Actuaris Voormalig Directeur Beleid & Actuariaat MN Services Voormalig bestuurslid Actuarieel Genootschap Commissaris ABN AMRO Captive N.V. Erwin Bosman (niet uitvoerend) Actuaris Voorzitter Pensioenfonds voor Personeelsdiensten (StiPP) Voorzitter Pensioenfonds Groothandel Bloemen & Planten Arnout Korteweg (uitvoerend) Ervaren manager en adviseur in de pensioensector Managing Director Mercer Benelux (tot 2013) Commerciële management functies bij Hewitt en Robeco Groep Lid Raad van Advies PBM Roeland Van Vledder (niet uitvoerend) Voorzitter Pensioenfonds IBM Nederland Lid Bestuur Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Lid RvT BPF Schilders Voormalig Lid RvB ASR Nederland Henk de Bruijne (uitvoerend) Professioneel pensioenfonds bestuurder Ruim 25 jaar ervaring in senior management posities bij ING Investment Management in zowel Nederland als buitenland (Europa en Azië) CFA-charterholder en voormalig bestuurslid CFA Society Netherlands en Czech Republic 20

20 Bestuursmodel De Nationale APF Slagvaardig governancemodel Vergadering van Belanghebbendenorganen Belanghebbendenorgaan per kring Audit commissie Niet uitvoerend bestuur Uitvoerend bestuur Audit extern Accountant Certificerend actuaris Collectiviteitskringen Pensioen commissie Beleggings-advies commissie Adviserend actuaris Directeur Bestuursbureau (UB er) Bestuurssecretariaat Communicatie Pensioenen Vermogensbeheer Finance & Control Compliance officer Risk manager 21

21 Bestuur en commissies Taakverdeling Uitvoerend Bestuur Mirja Constandse Directeur Bestuursbureau Pensioenregelingen Pensioencommunicatie Actuariaat Interne organisatie Henk de Bruijne Finance & Control Vermogensbeheer Arnout Korteweg Uitbesteding en ICT Risicobeheer Klachten, bezwaren en hardheidsgevallen Compliance Sales / Marketing en Relatiemanagement Algemene communicatie Bestuursbureau Directeur Mirja Constandse Bestuurssecretaris Matthijs Swarts Risk Manager Ronald Sijsenaar Compliance Ellen Hoving Beleggingsadviescommissie (BAC) Voorzitter: Henk de Bruijne Lid: Ruud Hommes Lid: Hartwig Liersch Pensioencommissie Voorzitter: Mirja Constandse Lid: Jacqueline Verhulst Lid: Arnout Korteweg Belanghebbenden orgaan (BO) BO van 6 leden Voorzitter BO s vormen Centraal Belanghebbenden overleg 22

22 Belanghebbendenorgaan Directe Betrokkenheid Belanghebbendenorgaan (BO) Aantal leden: maximaal 6, paritair (Eigen, Verkozen of evt. Externe leden) Invloed op beleggingsbeleid via bestuur of beleggingsadviescommissie Rapportages voor BO op het gebied van pensioenuitvoering, vermogensbeheer, risk management en reguliere financiële rapportages. Rechten van het Belanghebbendenorgaan (reglement en statuten) Wettelijke rechten: Goedkeuringsrechten Adviesrechten Bovenwettelijke rechten Vergadering van Belanghebbendenorganen (voorzitters) van de kringen De Nationale APF faciliteert studiedagen ten behoeve van kennisontwikkeling 23

23 Waarom De Nationale APF voor uw deelnemers? Krachtig bestuur Solide uitvoering Zekerheid van continuïteit Mensen maken het verschil. Ervaren bestuursleden zijn fulltime werkzaam voor uw deelnemers; persoonlijk, betrokken, transparant, kostenbewust en oplossingsgericht. De Nationale biedt een sterk en solide fundament met uitbesteding aan AZL en NN Investment Partners. Dit biedt een compleet en flexibel aanbod pensioenregelingen voor de deelnemers, in combinatie met een best in class vermogensbeheer. De oprichtende partijen zijn al decennialang gecommitteerd aan de Nederlandse pensioensector. Dit commitment, in combinatie met de sterke groei van De Nationale APF geeft de zekerheid van continuïteit. Dit betekent voor Cargill: Een toekomstbestendige en betrouwbare partner Toegewijd bestuur met korte communicatielijnen en duidelijke informatiedeling Flexibele uitvoering voor pensioenfondsen en werkgevers Best in class beleggingen, voor een beter pensioenresultaat 24

24 Onderscheidend vermogen De Nationale APF Flexibiliteit Onafhankelijke governance Ervaring De Nationale APF Partnership bij het bieden van oplossingen voor werkgever, pensioenfonds en haar deelnemers Alle soorten pensioenregelingen mogelijk Modern slagvaardig bestuursmodel Transparante, betrouwbare, solide oplossingen Open architectuur vermogensbeheer Onafhankelijke selectie fondsmanagers

25 Inrichting kringen

26 Inrichting kringen 4 multi cliënt kringen o 1 dekkingsgraad o 1 beleggingsbeleid o 1 indexatiebeleid 1 DC kring Single cliënt kringen Flexibiliteit o Iedere werkgever eigen kenmerken pensioenregeling o DB/CDC/DC mogelijk 27

27 Inrichting Multi Cliënt kringen Kringen hebben een eigen dekkingsgraad Kring A Kring B Kring C Kring D Dekkingsgraad Laag Midden Midden Hoog Dekkingsgraad is dynamisch Toetreders passen aan richting actuele dekkingsgraad Geen ingroei kringen: wij introduceren pragmatisch nieuwe multi cliënt kringen

28 Inrichting Multi Cliënt kringen Hoe berekenen wij de premie 1 Premieberekening op basis van pensioenregeling werkgever 4 Solvabiliteitsopslag conform strategische beleggingsmix 2 Sterftegrondslagen Meest recente AG Prognosetafel Ervaringssterfte specifiek voor werkgever 5 Kosten Vast bedrag per actieve deelnemer Opslag ter vorming van kostenvoorziening 0,2% van premie als opslag weerstandsvermogen 3 Rente DNB-rentetermijnstructuur jaar voorafgaand, òf Verwacht rendement 6 Opslagen afhankelijk populatie conform premie herverzekeraar Risicopremie overlijden Risicopremie premievrijstelling 29

29 Vermogensbeheer

30 Hoe richten wij vermogensbeheer in? Fiduciair beheer door NN Investment Partners Strategisch adviseur van APF bestuur en Belanghebbendenorgaan Strategic Asset Allocatie Advies Dynamische Asset Allocatie op basis van middellange termijn visie en risico-houding Matching portefeuille - Portfolio constructie en beheer Dagelijks beheer, cash management, transities Beheer risico-management portefeuilles LDI (staatsobligaties, cash, swaps, inflatie-obligaties) Valuta-afdekking Duurzaamheidsbeleid verwerkt in het gehele beleggingsproces In eigen kring op maat vorm te geven Return portefeuille - Manager selectie en monitoring Geen gedwongen winkelnering: Altis Investment Management, onafhankelijke dochter van NN IP, waarborgt kwaliteit vermogensbeheerders door onafhankelijke monitoring Team van 20 fte, ruim 50 mld geadviseerd vermogen sterke inkoopkracht 31

31 Altis- Managerselectie Total List Work List Long List Short List Fase Aantal Mgrs Mgrs 4 10 Mgrs 2 4 Mgrs Analyse Markt overzicht Beheerd vermogen Lengte van track record Analyse van kwaliteit track record Analyse v.d. investeerbaarheid Analyse track record m.b.v. Factor Model Analyse huidige posities Attributie Consistentie v.d. posities Historische ESG Analyse Beoordeling v.d. Altis RFP Bezoek / call manager Onderhandelen condities Manager scorecard maken Manager voorstel Interne presentatie Informeren v.d. managers Finale goedkeuring Approval Committee Bronnen Databases / Internet Prospects / Klanten Consultants Managers Conferenties Presentaties Factsheets Performance data Holdings data Managers Sustainanalytics Altis RFP & ESG RFP Historische posities Unieke holdings-based aanpak Glazen Huis principe richting klanten / transparantie 32

32 Beleggingsbeleid Multi Client kringen Kring A Kring B Kring C Kring D Matching Portefeuille 50% 50% 60% 45% Nominale matching 35% 35% 42% 31,5% Bedrijfsobligaties 15% 15% 18% 13,5% Return Portefeuille 50% 50% 40% 55% Aandelen Wereldwijd 26,50% 26,50% 20% 29,75% Aandelen Opkomende Markten 2,5% 2,5% 2,0% 2,75% Obligaties Opkomende Markten 7,5% 7,5% 6,0% 8,25% High Yield 7,5% 7,5% 6,0% 8,25% Vastgoed 6,0% 6,0% 6,0% 6,0% Afdekking Renterisico 65% 65% 65% 60% Afdekking Valutarisico USD, GBP, JPY 100% 33

33 Deelnemers Communicatie

34 Communicatie De communicatie -onderdelen binnen De Nationale APF: Wettelijk verplichte documentatie Werkgeversportal Werknemersportal 35

35 Digitale deelnemerscommunicatie Modern, eenvoudig en gebruiksvriendelijk Eenvoudig alle wijzigingen doorgeven Digitaal nota s inzien Geavanceerde pensioenplanner Maakt gebruik van Nibud Koppeling met Pensioenregister Portal in Nederlands en Engels beschikbaar Communicatie met werknemers digitaal, papier blijft mogelijk 36

36 Transitie

37 Aansluiting op hoofdlijnen Implementatie regeling(en) Verzoek aansluiting Analyse regeling(en) Uitvoeringstoets Bestuursbesluit voor volgende fase Opstellen overeenkomsten en reglementen Communicatieplan Risk assessment Totale doorlooptijd mede afhankelijk van snelheid van besluitvorming (o.a. DNB) Bestuursbesluit voor volgende fase 38

38 Transitie en projectorganisatie Ondersteuning- verantwoordelijkheden Ondersteuning Adviseurs/actuaris PF Adviseurs werkgever Adviseurs De Nationale APF Fondsmanager APF Projectgroep Transitie Vermogensbeheer UB De Nationale APF (vz) Bestuurder/dir PF Projectleider NN IP Vertegenwoordiger vermogensbeheerder PF Stuurgroep Transitie UB De Nationale APF (Vz) UB De Nationale APF (Vb) Bestuurder(s)/ directeur Pensioenfonds en Werkgever Projectgroep Overeenkomsten en reglementen UB De Nationale APF (vz) Bestuurder/dir PF Bestuurssecretaris De Nationale APF Projectgroep Communicatie Projectleider De Nationale APF (vz) Bestuurder/dir PF Communicatie adviseur De Nationale APF Projectgroep Pensioenadministratie Projectleider De Nationale APF (vz) Bestuurder/dir PF Projectleider AZL 39

39 Hoofdthema s in Selectie proces Governance (bestuur/ BO) Vermogensbeheer Administratieve Uitvoering (PA) Aansluiting bij Kringen (Single vs. Multi) Kosten (efficiencies) Contracting Continuïteit (ervaring/garanties) Transitie

40 Contracting De Nationale APF Type overeenkomsten of reglementen: CWOO Pensioenreglement(en) Uitvoeringovereenkomst (werkgever) Uitvoeringsreglement (pensioenfonds) SLA afspraken Reglement BO Sleutels worden overgedragen

41 De Nationale APF: Vertrouwen en Persoonlijk Margreet Teunissen Voorzitter (niet uitvoerend) Voorzitter Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Voorzitter RvC Rijnbrink Groep Voorzitter RvT IrisZorg Lid RvT Maastro Clinic CEO Muziekweb.nl Mirja Constandse (uitvoerend) Actuaris Voormalig Directeur Beleid & Actuariaat MN Services Voormalig bestuurslid Actuarieel Genootschap Commissaris ABN AMRO Captive N.V. Erwin Bosman (niet uitvoerend) Actuaris Voorzitter Pensioenfonds voor Personeelsdiensten (StiPP) Voorzitter Pensioenfonds Groothandel Bloemen & Planten Arnout Korteweg (uitvoerend) Ervaren manager en adviseur in de pensioensector Managing Director Mercer Benelux (tot 2013) Commerciële management functies bij Hewitt en Robeco Groep Lid Raad van Advies PBM Roeland Van Vledder (niet uitvoerend) Voorzitter Pensioenfonds IBM Nederland Lid Bestuur Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Lid RvT BPF Schilders Voormalig Lid RvB ASR Nederland Henk de Bruijne (uitvoerend) Professioneel pensioenfonds bestuurder Ruim 25 jaar ervaring in senior management posities bij ING Investment Management in zowel Nederland als buitenland (Europa en Azië) CFA-charterholder en voormalig bestuurslid CFA Society Netherlands en Czech Republic 42

42