De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG

Transcriptie

1 De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG KNVG Maarssen 4 september 2012 Agenda 1) Wie is APG? 2) Ontwikkelingen van vandaag 3) Uitdagingen voor morgen 4) Rekenrente & generatie effecten 5) Naar een evenwichtig pensioencontract voor jong & oud 2

2 1. Wie is APG? Géén pensioenfonds, maar een pensioenuitvoeringsbedrijf (PUB) Vermogensbeheer en administratie voor 23 pensioenfondsen Ca. 312 miljard belegd pensioenvermogen (augustus 2012) Administratie voor zo n 4 miljoen deelnemers 30% van alle collectieve pensioenen onder beheer Dit doen we met medewerkers APG Groep NV 100% APG 100% Cordares 100% Loyalis 3 1. Wie is APG? APG: multi client & multi locatie Amsterdam (2x), Utrecht, Heerlen, New York, Brussel, Hong Kong 4

3 2. Ontwikkelingen van vandaag Dekkingsgraad fors gedaald sinds begin crisis 125% dekkingsgraad 115% 105% 95% Grens dekkingstekort 85% 75% aug-08 nov-08 feb-09 mei-09 aug-09 nov-09 feb-10 mei-10 aug-10 nov-10 feb-11 mei-11 aug-11 nov-11 feb-12 mei-12 aug Ontwikkelingen van vandaag Laag niveau dekkingsgraad vooral door explosieve stijging verplichtingen 2,00 Verplichtingen: +/+ 87% juli 2008 = index 100 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10 okt-10 jan-11 apr-11 jul-11 okt-11 jan-12 apr-12 jul-12 Vermogen: +/+ 33%

4 2. Ontwikkelingen van vandaag Stijging verplichtingen door daling rente 10,00% 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Marktrente Ontwikkelingen van vandaag Impact rekenrente op verplichtingen Stel je moet over 30 jaar euro betalen. Wat moet u vandaag wegzetten? Bij 1,8% rekenrente: Bij 2,9% AA rente: Bij 4,0% vaste rente: Bij 6,5% rendement:

5 2. Ontwikkelingen van vandaag Impact rekenrente op dekkingsgraad Willekeurig pensioenfonds Vermogen Disconteringsvoet Waarde verplichtingen Dekkingsgraad 100 Rekenrente (1,8%) % 100 AA rente (2,9%) % 100 Vaste rente (4,0%) % 100 Rendement (6,5%) % 9 2. Ontwikkelingen van vandaag Dekkingsgraad sterk gecorreleerd met de rekenrente dekkingsgraad 115% 110% 105% 100% 95% 90% 85% 5,70% 5,20% 4,70% 4,20% 3,70% 3,20% 2,70% rekenrente 80% 2,20% 75% jul-10 jan-11 jul-11 jan-12 jul-12 1,70% 10

6 2. Ontwikkelingen van vandaag Nederlandse lange rente in perspectief: heden Actuele ontwikkelingen Lage rente door eurocrisis

7 2. Ontwikkelingen van vandaag 2012: Goede beleggingsresultaten kunnen stijging verplichtingen niet bijbenen Ultimo Bezittingen* Verplichtingen* Rekenrente Dekkingsgraad** dec ,55% 91% jan ,45% 92% mrt ,51% 94% mei ,85% 83% jul ,26% 92% * Index = 100 ultimo dec-11 ** Dagelijkse basis (ongemiddeld) Intermezzo Andere tijden, andere regels Wetsvoorstel Brede Herwaardering: Fiscale heffing (40%!) voor dekkingsgraad boven de 115% Dit wetsvoorstel uit 1989 is pas 4 jaar geleden ingetrokken Oude regels: eerder dreiging tot fiscale heffing dan dreiging tot korten van rechten Dekkingsgraad december 2011* Dekkingsgraad o.b.v. 4% rekenrente** ABP 95% 116% BPF Bouw 100% 121% PfzW 97% 120% PME 90% 109% PMT 89% 107% * o.b.v. 3 maands-gemiddelde 14 ** Indicatie

8 Intermezzo Andere tijden, andere dreigingen Uitdagingen voor morgen (I) We worden steeds ouder Levensverwachting op 65,5 Mannen Vrouwen 2004 Actueel Verwachting Actueel Verwachting

9 3. Uitdagingen op de lange termijn (II) Inkomsten worden steeds onzekerder Miljarden euro's Premie inkomsten Kapitaal inkomsten Indicatieve berekening Uitdagingen voor morgen (III) Collectief beleggen noodzakelijk voor goed pensioen Hoe is een collectief pensioen gefinancierd? 20% 43% 37% Premie Rendementen gedurende de opbouwfase Rendementen gedurende de uitkeringsfase Indicatieve berekening 18

10 3. Uitdagingen voor morgen (IV) Vermogen pensioenfondsen blijft toenemen Projectie financiële ontwikkeling Premies 10 Uitkeringen Totaal rendement (6,1%)* Directe beleggingsinkomsten Rekenrente & generatie effecten Naar een evenwichtige balans tussen jong & oud

11 4. Rekenrente & generatie effecten Korte termijn: Rekenrente leidt tot generatie effecten Te hoge disconteringsvoet Te lage disconteringsvoet 4. Rekenrente & generatie effecten Korte termijn: prikkels in toezicht kunnen ook leiden tot generatie effecten Veiligere beleggingsmix nadelig voor jongeren Overstap naar veiligere beleggingsmix Bron: CPB

12 4. Rekenrente & generatie effecten Waarom niet zekere beleggingsinkomsten? Premie (%) Beleggingsrisico: obligaties / aandelen (%) Pensioeninkomen (% gemiddeld loon) + 53% / / / % Bij een rente van 2% op staatsobligaties 30-62% Rekenrente & generatie effecten Nederlandse generatiediscussie over rekenrente in internationaal perspectief Type rekenrente België Denemarken Duitsland Groot-Brittannië Ierland Nederland Variabele risicovrije rente + risicopremie Variabele risicovrije rente + risicopremie Vaste rekenrente van 1.75% - 4% AA-corporates (2,9% ultimo juli 12) + risicopremie Vaste rekenrente van 4,5% of 7,5% Variabele risicovrije rente (2,16% ultimo augustus 12)

13 5. Naar een evenwichtig pensioen voor jong en oud Het gaat om de totale balans in een nieuw FTK Hogere buffer Ultimate Forward Rate Eerder afstempelen Kortingen langer uitsmeren LAM-systematiek 6. Blik vooruit Conclusie Uitdaging pensioensector: herwinning vertrouwen deelnemer Beleggen is noodzakelijk voor een goed pensioen Het gaat altijd om de balans Zorgvuldige afweging van ieders belangen t.b.v. een goed pensioen voor jong & oud Collectiviteit & solidariteit als uitgangspunten behouden