Inhoud. Literatuur Literatuur Literatuur... 51

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Literatuur... 19. Literatuur... 35. Literatuur... 51"

Casper Smeets
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 IX 1 Begeleiden van groepen: een procesmatige benadering Inleiding Integrale procesbegeleiding van groepen Groepsontwikkeling Situationeel leiderschap Niveaus van groepsfunctioneren Procesbegeleiding tijdens de groepsontwikkeling Voorfase Beginfase Middenfase Autonome fase Afsluitingsfase Totaaloverzicht integrale procesbegeleiding Literatuur Beginfase Beginnende groep (eerste fase van groepsontwikkeling) Taakniveau en sociaalemotioneel niveau Extern systeem en intern systeem Behoefte aan duidelijkheid Stereotypering Pseudo-interactie Taakstructuur van de groep Bijdrage van de groepsbegeleider bij beginnende groepen Groepsprocedures Taak van de groepsbegeleider in de eerste fase Fenomenen in de eerste fase Literatuur Besluitvorming Enkele besluitvormingsmanieren Besluit door de hele groep Stappen van besluitvorming op basis van overeenstemming Probleemgebieden Checklist besluitvorming en probleemoplossing in groepen Bestaansniveau Inleiding Opbouw van identiteit en relatie tot anderen Basisbehoefte aan erkenning Werken aan het zelfbeeld Andere thema s Twee polariteiten Vier vormen van angst Literatuur

2 X 5 Cobegeleiding Functionele samenwerking Behoeften van cobegeleiders Organisatorische motieven voor cobegeleiding Voordelen van cobegeleiding Valkuilen van cobegeleiding Voorbereiding op cobegeleiding Literatuur Cohesie Inleiding Cement tussen de groepsleden Cohesieve krachten Oorsprong van cohesie Consequenties van cohesie Samenvatting Literatuur Communicatie Inleiding Pragmatische aspecten van communicatie Diskwalificaties Paradoxen en dubbele bindingen Storingen in de communicatie Betrekkingsniveau Communiceren Niet-defensieve communicatie Communicatiepatronen in groepen Analyse van de interactie Literatuur Contextniveau Inleiding Zes contexten Biografie en stigma als voorbeelden van contextinvloed Groepsidentiteit dankzij een gemeenschappelijke vijand Zondebok Context als deel van het krachtenveld van de groep Literatuur Emoties Inleiding Basisemoties Gelaagdheid van emoties Emoties tijdens transities Overdracht Overdracht in relaties Overdracht in groepen en op de werkvloer

3 XI 9.8 Zich herhalende gezinspatronen Allergieën en crazymakers Algemene adviezen Literatuur Feedback Inleiding Feedback en hoe het werkt Wat bij feedback verondersteld wordt Regels voor feedback Johari-venster Feedback in breder perspectief Positieve en negatieve feedback Negatieve en positieve feedback in groepen Enkele effecten van feedback Feedback op groepsniveau Literatuur Functionele rollen Groepsgedrag: functionele rollen in groepen Taakrollen Procesrollen Zowel taak- als procesrollen Disfunctionele rollen (negatieve rollen) Literatuur Groepsdynamica Positiebepaling Wieg van de groepsdynamica Opkomst van de groepsdynamica in Amerika Hoofdstromingen in de groepsdynamica Wegwijzer Literatuur Groepsnormen Inleiding Uniformiteit en conformiteit Nadere definitie van groepsnormen Conformiteit en sociale invloed Regulerende werking van normen Tot besluit Literatuur Groepsontwikkeling Inleiding Basismodel van Tuckman Overeenkomst met de ontwikkeling van het individu Literatuur

4 XII 15 Groepsontwikkeling in therapiegroepen Inleiding Ontwikkelingsmodel van Levine Parallelfase Autoriteitscrisis Opnemingsfase Intimiteitscrisis Wederkerigheidsfase Separatiecrisis en eindfase Tot besluit Literatuur Groepsontwikkeling in taakgroepen en trainingsgroepen Fasen in een taakgerichte groep Fasen in een trainingsgroep Vergelijking tussen taakgroepen en trainingsgroepen Literatuur Groepsvorming Groepsbegeleider en groepsvorming Behoefte en probleemformulering Aspecten beleidsplan De rol van de begeleider als beleidsadviseur De positie van de begeleider als beleidsadviseur Literatuur Groepswerk Inleiding Plaatsbepaling vanuit het beroepsbeeld Individu en omgeving Groepsmaatschappelijk werk nader gedefinieerd Indicaties en contra-indicaties Relatie met groepstherapie en groepstrainingen Huidige stand en toekomstperspectieven Literatuur Grote groepen Inleiding Large group interventions Kritische succesfactoren Interactie Taakaspecten en sociaalemotionele aspecten Interactieniveau Bestaansniveau Methoden voor interventies in grote groepen Literatuur

5 XIII 20 Interventies Inleiding Taakgerichte interventies Groepsgerichte interventies Persoonsgerichte interventies Krachtenveldanalyse Inleiding Krachtenveldanalyse Sterkte-zwakteanalyse op groeps- of teamniveau Literatuur Leiderschap Leiderschapsstijlen Fundamentele leiderschapsdimensies Situationeel leiderschap Literatuur Methodisch handelen Inleiding Wat is methodisch handelen? Begeleider gaat aan begeleiding vooraf Voorfase Uitvoeringsfase Eindfase Algemene thema s Bijlage: Vragen bij de niveaus van groepsfunctioneren Literatuur Middenfase Groepsfunctioneren in de tweede fase van groepsontwikkeling Behoefte aan emotionele betrokkenheid in de groep Collectieve verdedigingsmechanismen Verbale interactie in de middenfase Voorlopig relatiepatroon Relatiepatroon in de groep Ondersteuning groepsfunctioneren als hoofdthema in de tweede fase Rol begeleider in de tweede fase van groepsontwikkeling Open groepsklimaat (latere middenfase) Online groepswerk Wat is online groepswerk? Kiezen voor online groepswerk Vormen van online groepswerk Groepschat Online communiceren Competentieprofiel online groepswerker Literatuur

6 XIV 26 Procesanalyse Hulpmiddelen voor observatie en procesanalyse Observatie van functionele rollen Observatie van gedragsvormen Leiderschap Normen en waarden Interactie en participatie Groepsproces Besluitvorming en conflicthantering Taak- en relatieprocessen Literatuur Schoolklassen Inleiding Groepsprocessen Medeverantwoordelijkheid Groepsnormen en conformiteit IJsbrekers: werkvormen in beginfase Communicatie tussen alle betrokkenen Stimuleren tot participatie Veilig groepsklimaat Twee niveaus Heterogene input Opkomende leiders Informele contacten Subgroepen Non-verbale signalen Einde van het schooljaar Tot besluit Literatuur Soorten groepen Inleiding Groepstypologie Cognitief georiënteerde groepen (hoofd centraal) Belevings- en ervaringsgeoriënteerde groepen (hart centraal) Gedrags- en vaardigheidsgeoriënteerde groepen (handen centraal) Taak en proces Taak en relatie als keerzijden van een munt Taakfuncties en procesfuncties Literatuur Teambegeleiding Inleiding Teambegeleiding: vorm, inhoud en doelstellingen Positie en rollen van de teambegeleider

7 XV 30.4 Spanning tussen gezamenlijke doelen en individuele behoeften Gesloten teams en los-zandteams Begeleiden van gesloten teams Begeleiden van los-zandteams Enkele ontwikkelingen Literatuur Teambuilding Inleiding Definities en doelstellingen E ffectieve teams Aanpak van teambuilding Motieven voor teambuilding Geen teambuilding Resultaten van teambuilding Literatuur Teamcoaching Inleiding Coaching als vorm van professioneel begeleiden Soorten teams E ffectieve en minder effectieve teams Zeven aspecten van teamfunctioneren Proces van teamcoaching Alternatieven voor teamcoaching Tot besluit Literatuur Teamrollen Inleiding Teamroltheorie Acht rollen Niet-geslaagde teams en teamleden zonder teamrol Ontstaan van teamrollen Schillen van de persoonlijkheid Teamrol en taalgebruik Literatuur Themagecentreerde interactie Inleiding Levend leren Ontstaan themagecentreerde interactie TGI als methodiek Werkmodel TGI Leiding geven aan een groep volgens themagecentreerde interactie Literatuur

8 XVI 35 Valkuilen bij het begeleiden van groepen Inleiding Te veel voorbereiden Te ambitieuze doelen Stappen overslaan Te individugericht werken Verantwoordelijkheid te veel bij jezelf houden Eenzijdig omgaan met schuldvraag als het slecht loopt Te sterke hechting aan begeleider toelaten Jezelf buiten schot houden Aandacht voor slechts één niveau Stappen overslaan in groepsontwikkeling Veiligheid en vertrouwen Inleiding Vertrouwen als ontwikkelingsthema Betrouwbaarheid en vertrouwen Klimaat van vertrouwen als basis voor groepsontwikkeling Stijlen van groepsbegeleiding Interventies ter bevordering van veiligheid en vertrouwen Literatuur Veranderingsprocessen Lewin over geplande verandering Soorten verandering Geplande en ongeplande verandering Vertragen en onthaasten Vergelijking van de twee soorten verandering Verbinding tussen beide soorten verandering Literatuur Voorfase Ontstaan van een groep Behoefte aan groepsvorming binnen een sociaal systeem Signalering Groepsvorming in de context van organisaties Groepsvorming binnen de maatschappelijke context Programma van wensen Literatuur Weerstand Wat is weerstand? Overlevingsstrategieën en levenstechnieken Omgaan met weerstand Groepsafweer Overzicht van afweermechanismen Literatuur

9 XVII 40 Zelfbeeld Inleiding Ontwikkeling van het zelfbeeld Sociale vergelijkingsprocessen Eigen keuzen Beschadigd of negatief zelfbeeld Stigma Verinnerlijking van positieve beelden Zelfbescherming Zelfpresentatie Zelfpresentatie in sociale media Levenstechnieken Weerstand als vorm van zelfbescherming Literatuur Zelfsturing Zelfsturende of autonome groep Begeleiding groepsproces in derde fase Praktijkvragen Literatuur Zijdeurinterventies Inleiding Benaderingen via de voordeur, zijdeur en achterdeur Achterliggende methodische overwegingen Voorbeelden van zijdeurinterventies Indicaties voor zijdeurinterventies Contra-indicaties voor zijdeurinterventies Literatuur Register

Vergelijkbare documenten

Inhoud. Voorwoord 5. BSL ID 0000 ALG_BK_1KZM Begeleiden van groepen Pre Press Zeist 19/07/2006 Pg. 007

Inhoud. Voorwoord 5. BSL ID 0000 ALG_BK_1KZM Begeleiden van groepen Pre Press Zeist 19/07/2006 Pg. 007 Inhoud Voorwoord 5 Begeleiden van groepen: een procesmatige benadering 2 1 1 De procesmatige benadering van groepen 2 1 2 Een schets van groepsontwikkeling 2 5 2.1 Voorfase 2 6 2.2 Beginfase 2 6 2.3 Middenfase