Inhoudsopgave. Pagina. Voorwoord 3

Transcriptie

1 Bestuursverslag 2015/2016

2 Inhoudsopgave Pagina Voorwoord 3 1. Visie en beleid (INK-1) Missie en visie Doelstellingen Ons managementmodel De Katholieke identiteit Het nieuwe strategisch beleidsplan Organisatie (INK-2,3 en 6) Juridische structuur en governance Raad van Toezicht Raad van Bestuur Scholen Personeel 18 3 Onderwijs en kwaliteit (INK-1, 4, 5 en 6) Onderwijskundig beleid Kwaliteitsbeleid De EFO- resultaten De RK eindtoetsen Doorstroming BAVO De eindexamenresultaten VO en SBO Zorg ICT 48 4 Huisvesting (INK 4 en 5) 50 5 Financiën (INK -5) 52 Bijlagen 54 2

3 VOORWOORD Voor u ligt het bestuursverslag over het schooljaar 2015/2016. Het verslag is een weergave en verantwoording van het gevoerde beleid van het Rooms Katholiek Centraal Schoolbestuur (RKCS) in genoemd schooljaar. Een belangrijke activiteit in het afgelopen schooljaar was de afronding van ons nieuw strategische beleidsplan voor de periode als vervolg van het in maart 2015 gestart proces. Samen met ons personeel is de nieuwe visie voor de komende jaren geformuleerd, namelijk Een uitdagende digitale reis naar Excellentia. Wij willen de jeugd van Curaçao onderwijs van top kwaliteit aanbieden met hoge eisen en aandacht voor het individuele talent. Elke leerling moet het fijn vinden om naar school te gaan, omdat school ervaren wordt als een uitdagende, boeiende en avontuurlijke reis. Een reis waar leerlingen in een digitale omgeving vertoeven op weg naar het digitale land Excellentia, waar het excelleren in alles wat men doet een vanzelfsprekendheid is. Gedurende verschillende bijeenkomsten met ons personeel en andere stakeholders zijn doelstellingen en resultaten opgesteld, die we de komende periode willen bereiken. Tijdens enkele werksessies in maart 2016 hebben schooldirecties o.a. activiteiten uitgewerkt, die zijn verwerkt in een bestuurlijk actieprogramma voor de periode De bedoeling is dat scholen in het schooljaar 2016/2017 aan de hand van het strategisch beleidsplan en het bestuurlijk actieprogramma een eigen schoolontwikkelingsplan (schoolwerkplan) opstellen voor de komende 5 jaren, dat jaarlijks kan worden bijgesteld. Deze plannen zullen uiterlijk december 2016 afgerond en bij de overheid (Inspectie) ingediend worden. Het schooljaar is in augustus 2015 zoals gebruikelijk geopend met de startconferentie, die dit jaar in het teken van onze nieuwe visie stond. Het thema van dit jaar was: Samen op reis. Tijdens de conferentie werd benadrukt dat de wereld snel digitaliseert en globaliseert en dat leerlingen vrij en blij door de wereld van het internet reizen. Daarin zijn ze leerkrachten vaak een stapje voor, want ze zijn in het digitale tijdperk geboren. Maar leren op het internet is alleen effectief als een leerling doelgericht te werk gaat. Het is dan ook de taak van de leerkracht om te zorgen dat leerlingen er doelgericht mee omgaan. De keynote speaker was de heer Dieter Möckelmann. Hij is o.a. ingegaan op het gebruik van smartphones in de klas om de les interactief te verrijken. Daarnaast werden 13 workshops georganiseerd over verschillende onderwerpen die te maken hadden met het thema van de conferentie. Enkele voorbeelden: VOcontent: samenwerken aan maatwerk, Distance Education in de praktijk, ICT als water uit de kraan en Internetgevaren op de loer. Als vervolg van de startconferentie is een pilot uitgevoerd op enkele scholen van het voortgezet onderwijs om het gebruik van VO-Content (digitaal leermiddel) uit te proberen. Verder hebben we in dit schooljaar extra aandacht besteed aan de invoering van onze leerlingvolgsystemen om een beter zicht te krijgen op de leervorderingen. Op de VSBO-scholen is onder leiding van KPC een verbeteringstraject gestart over opbrengstgericht differentiëren in de klas. Daarnaast is hard gewerkt aan de verdere invoering van het schooltaalbeleid. Alle docenten van het VSBO hebben een basistraining toets constructie van ETE gevolgd en het 3

4 bovenschools toets beleidsplan is afgerond. Na een jarenlange discussie over het vak koude techniek, hebben de docenten eindelijk in samenwerking met de UoC de nodige trainingen gekregen en is het vak zonder veel problemen ingevoerd. Ondanks de commotie aan het eind van het vorig schooljaar als gevolg van het (later weer ingetrokken) besluit van de Minister van Onderwijs om de verscherpte exameneisen voor HAVO en VWO niet in te voeren, is het schooljaar 2015/2016 op deze scholen rustig gestart. Leerlingen van het HAVO hebben het eindexamen afgelegd volgens deze aangescherpte exameneisen. De HAVO-resultaten zijn nagenoeg hetzelfde als van de voorafgaande jaren. Op de MIL zijn vooral de resultaten van het VWO gestegen, namelijk van 78.4% in 2012 naar 92.3% in Vergeleken met 2015 (67.9%) is de verbetering uitzonderlijk, dankzij de intensieve inzet van het schoolteam en de leerlingen. Ook de resultaten van het VWO op de Radulphus College zijn vanaf 2014 redelijk stabiel gebleven rond 87%. In het funderend onderwijs blijft het tekort aan leerkrachten een structureel probleem, dat ook dit jaar tijdelijk is opgelost met de inzet van gepensioneerde leerkrachten. Door de afschaffing van de VUT-regeling per 1 januari 2016, waardoor het financieel onaantrekkelijk is geworden om na de VUT door te werken, is het schaartseprobleem alleen maar groter geworden. De overheid heeft toegezegd naar een oplossing te zoeken. Het schooljaar 2015/2016 is zoals gebruikelijk afgesloten met de nodige feestjes voor de geslaagde leerlingen. Alleen de onduidelijkheid over de convenanten tussen de overheid en de onderwijsvakbonden over rechtspositionele zaken bleef de gemoederen bezighouden. Een bijzonder woord van dank gaat uit naar alle medewerkers, vrijwilligers, ouders en oudercommissies, die zich in het afgelopen schooljaar hebben ingezet voor de toekomst van onze leerlingen samen met het personeel op onze scholen. In onze wekelijkse Plenchi di Skol in de krant zijn een scala van positieve ontwikkelingen op onze scholen te lezen. Willemstad, 29 november 2016 Lisette van Lamoen Garmers Algemeen directeur 4

5 1 Visie en beleid (INK-1) 1.1 Missie en visie Op Curaçao hebben ouders recht op onderwijs voor hun kinderen in overeenstemming met hun godsdienst of levensovertuiging. Dit recht is opgenomen in artikel 19 van de nieuwe staatsregeling van het Land Curaçao. Het omvat de vrijheid van richting van het bijzonder onderwijs en de vrijheid van ouders om, op welke godsdienstige of levensbeschouwelijke grondslag dan ook, scholen op te richten en in te richten of cursussen te organiseren. Het RKCS ontleedt haar bestaansrecht aan het geven van onderwijs op basis van de katholieke grondslag. Onze missie luidt als volgt: Als enig katholiek schoolbestuur op Curaçao bieden wij onderwijs aan kinderen en jongeren op basis van het katholieke geloof. Het katholieke geloof is de inspiratiebron voor alles wat we doen. Het doel van de stichting is de behartiging van de belangen van onderwijs en opvoeding in rooms katholieke geest. Daarbij zijn de volgende kernwaarden, zoals uitgedragen door Jesus Christus, leidend, te weten: o Liefde uitgedrukt in Zorgzaamheid en Aandacht o Saamhorigheid en Medeleven o Respect en Eerlijkheid (integriteit) o Passie en Verantwoordelijkheid o Vertrouwen en Zelfvertrouwen o Harmonie, Waardering en Voortreffelijkheid Iedereen die verbonden is aan een school van het RKCS of het hoofdkantoor, werkt vanuit onze missie en kernwaarden. Dezen vormen immers het fundament, waarop wij het onderwijs binnen onze scholen en het werk binnen onze organisatie baseren. Onze missie en kernwaarden veranderen niet, maar de omstandigheden om deze missie te realiseren kunnen de komende jaren ingrijpend veranderen. Visie voor : Een uitdagende digitale reis naar Excellentia. In de komende periode wil het RKCS haar leerlingen onderwijs van topkwaliteit aanbieden met hoge eisen en aandacht voor het individuele talent. Elke leerling moet het fijn vinden om naar school te gaan, omdat school ervaren wordt als een uitdagende, boeiende en avontuurlijke reis. Een reis waar leerlingen in een digitale omgeving vertoeven op weg naar het digitale land Excellentia, waar het excelleren in alles wat men doet een vanzelfsprekendheid is. Voor meer informatie wordt hier volstaan met een verwijzing naar het nieuwe strategisch beleidsplan. 1.2 Doelstellingen In het Strategische beleidsplan , Samen op weg naar het beste R.K. onderwijs zijn verschillende doelstellingen en resultaten geformuleerd voor die periode. In verband met de ontwikkeling van een nieuw strategisch beleid voor de periode , is in april 2015 gedurende een studiedag geïnventariseerd welke resultaten tot nu toe zijn bereikt. Het merendeel van de resultaten werden als lopend gescoord (54%) en slechts een klein deel als 5

6 afgerond (10%). Geconcludeerd is, dat er veel is gerealiseerd en ook verschillende doelen bereikt zijn, vooral voor wat betreft de financiële transparantie. De interne communicatielijnen, de planning, de werkprocessen en het bijhouden van het eigen vakgebied moeten echter nog meer verbeterd worden naast een goed werkende HRM- beleid. Verder moet de werkwijze binnen de organisatie meer gebaseerd zijn op feiten en cijfers. Voor wat betreft de gemiddelde leerresultaten en de examenresultaten is geconcludeerd dat de afgesproken resultaten nog niet zijn bereikt, hoewel er een stijging te zien is. In dit jaarverslag zal waar nodig specifieker ingegaan worden op de bereikte doelstellingen en resultaten. 1.3 Ons managementmodel In 2011 heeft het RKCS gekozen om gebruik te maken van het INK- model voor de formulering van de strategieën en resultaten van het vorige strategisch beleidsplan en voor het monitoren van de voortgang. Aan de basis van het INK- managementmodel ligt een visie op het leren excelleren en verbeteren van organisaties. Het INK- managementmodel legt namelijk nadruk op een continu proces van schoolontwikkeling en organisatieontwikkeling. Om een excellente organisatie of school te worden dient continue verbetering van de schoolpraktijk of de werkpraktijk in al haar facetten (organisatie en resultaatgebieden) steeds centraal te staan. Het stellen van prioriteiten, meet- of ijkpunten zijn daarbij essentieel. Het voor het onderwijs aangepast INK- managementmodel is opgebouwd uit tien aandachtsgebieden: zes beleid/organisatiegebieden en vier resultaatgebieden. In figuur 1 zijn de gebieden uitgebeeld met voorbeelden van bijbehorende activiteiten. In de resultaatgebieden (blauwe gedeelte) worden de behaalde resultaten aangegeven. Via het proces van leren en verbeteren vindt er terugkoppeling plaats van de resultaten naar de organisatiegebieden (PDCAof PDSA-cyclus-, Plan Do Check/Study Act). De zes beleid/organisatiegebieden zijn visie en beleidsvorming, leiderschap, personeel, cultuur en schoolklimaat, middelen en voorzieningen en onderwijsleerproces/ondersteunende processen. De vier resultaatgebieden zijn waardering door klanten/leveranciers, waardering door medewerkers, waardering door de maatschappij en eindresultaten. Figuur 1 INK managementmodel 6

7 Het INK model sluit nauw aan bij aspecten van onze organisatie waar wij onze aandacht op willen richten. Het model helpt ons te focussen op de gebieden waar verbeteringen nodig zijn. Door te blijven leren van ervaringen en feitelijk behaalde resultaten kunnen wij ons zelf steeds meer ontwikkelen. Het RKCS heeft in de afgelopen periode haar bestuursplannen geformuleerd uitgaande van dit model en scholen hebben hun schoolontwikkelingsplan ingedeeld naar dit model. Onze ervaring is dat het lang duurt voordat scholen en medewerkers leren werken vanuit een bepaald managementmodel. We kiezen dan er ook voor om de komende vijf jaren hetzelfde model te gebruiken. Verder zijn er enkele belangrijke kenmerken verbonden aan het INK model, waar wij nog steeds achter staan: 1. Inspirerend leiderschap. Wij willen op basis van een uitdagende koers, luisteren, inspireren, mobiliseren en het goede voorbeeld geven. 2. Bouwen op vertrouwen door transparantie. Vertrouwen is het eerste uitgangspunt in de relatie tussen alle betrokkenen. Iedereen kent zijn bijdrage en zit in zijn waarde. 3. Samenwerking. Medewerkers stemmen hun persoonlijke doelen en schooldoelen/ bovenschoolse doelen op elkaar af. 4. Resultaatgericht zijn. Wij willen ons (bestuur, directie, bureau en schoolleiders en docenten) richten op het behalen van de afgesproken resultaten. Op basis van behaalde resultaten en veranderingen in de omgeving stellen wij onze ambities en doelen bij. 5. Continu vernieuwen en groeien. We willen anders en beter. We richten ons op duurzaamheid. 1.4 De katholieke identiteit De katholieke identiteit is de basis voor het onderwijs dat op de RKCS-scholen gegeven wordt. Deze identiteit, de bestaansreden van de RKCS, is om goed en degelijk onderwijs te bieden, waar kinderen ondersteund worden om het katholieke geloof te begrijpen, te waarderen en te integreren in hun leven. Het RKCS wil dat kinderen een verbinding maken tussen de kennis en inzichten die zij opdoen en hun geloof. Samen met ouders en de parochie vormt het RKCS een katholieke gemeenschap. De katholiciteit van een school komt niet slechts tot uiting in de godsdienstlessen, maar wordt uitgedrukt in de cultuur en het schoolklimaat, in waarden en normen, in symbolen, rituelen en geloofsuitingen, in de houding en gedrag van het personeel, het curriculum en binnen- en buitenschoolse activiteiten. Om de katholieke identiteit binnen de organisatie en scholen te blijven versterken biedt het Instituto Katekétiko Diosesano (IKD) elk jaar een programma aan de scholen. Het programma bestond dit schooljaar uit de volgende activiteiten: Maand Augustus September Oktober activiteit Workshops tijdens de startconferenties Anochi di orashon i alabansa op Brionplein Overleg met schooldirecteuren en adjuncten VO Overleg met schooldirecteuren en adjuncten FO Eucharistische viering jubilarissen Overleg met schooldirecteuren SO Bijeenkomst met vakdocenten godsdienst Bezinningsdag vakdocenten godsdienst Bezinningsdag schooldirecteuren VO 7

8 November Februari Maart Bezinningsdag adjunct-directeuren VO Bezinningsdag managementteam FO en SO Concert Ochtend gebed Kristu Rei Bezinningsdag bovenschools personeel Activiteit voor alle docenten Siman di skol Katoliko (6 13 maart 2016) Overleg vakdocenten godsdienst Ter afsluiting van de Siman di skol Katoliko hebben enkele FO- en SO-scholen weer een wandelmars gehouden. De foto s hieronder geven een beeld van de viering. Het IKD streeft elk jaar opnieuw naar een duidelijke aanwezigheid en betrokkenheid van het bisdom in het onderwijs. Daartoe zijn scholen op verzoek bezocht door een pastor om bijvoorbeeld een weekopening te houden of een heilige mis voor de leerlingen voor te bereiden. Sommige scholen hebben een nauwe samenwerking met de parochie, anderen weer wat minder. Zo hebben leerlingen van het Mgr. Niewindt College in september 2015 een heilige mis in de kerk Coromoto geheel verzorgd. In 2013 is ook gestart met de ontwikkeling van kerndoelen voor het vak godsdienst in het funderend onderwijs. In samenwerking met Bonaire wordt voor het vak godsdienst een nieuwe methode met bijbehorende kerndoelen komend schooljaar uitgeprobeerd. 8

9 Enkele beelden van de bezinningsdag voor het bovenschools personeel onder leiding van IKD. 1.5 Het Nieuwe strategische beleidsplan In maart 2015 heeft het RKCS de realisatie van het strategisch beleidsplan geëvalueerd en is gestart met het opstellen van een nieuw beleidsplan voor In juni 2015 is er een sessie gehouden met leerlingen en daarbij is gebleken dat leerlingen het vooral belangrijk vinden dat het onderwijs uitdagend en leuk is en niet achterblijft op mondiale ontwikkelingen. Een interne commissie heeft daarna samen met het bovenschools leidinggevend personeel een nieuwe visie en hoofddoelstellingen geformuleerd. Vanaf oktober 2015 zijn sessies gehouden met de schooldirecteuren, leerkrachten, ouders en andere stakeholders om de nieuwe visie en hoofdoelstellingen te bediscussiëren. Tijdens deze sessies zijn de deelnemers ook gevraagd om per hoofddoelstelling resultaten te formuleren, die men wil zien in Vervolgens zijn in maart 2016 bijeenkomsten gehouden met schooldirecties om voor elke resultaat de gewenste activiteiten, indicatoren en streefnormen te formuleren. De verkregen informatie is verwerkt in een bestuurlijk actieprogramma voor de periode De bedoeling is dat scholen in het schooljaar 2016/2017 aan de hand van het strategisch beleidsplan en het bestuurlijk actieprogramma een eigen schoolontwikkelingsplan (schoolwerkplan) opstellen voor de komende 5 jaren, dat jaarlijks kan worden bijgesteld. Deze plannen zullen uiterlijk december 2016 afgerond worden en bij de overheid (Inspectie) ingediend. 9

10 2. Organisatie (INK-2, 3 en 6) 2.1. Juridische structuur Het RKCS is op 29 december 1969 opgericht en is tot nu toe het grootste schoolbestuur op Curaçao. In het schooljaar 2015/2016 heeft het RKCS ongeveer 57% van de gesubsidieerde scholen onder haar beheer, dat neerkomt op 52 scholen, leerlingen en 1208 personeelsleden, van welk 1008 (83%) onderwijzend personeel is en 54 (4.5%) onder de categorie bovenschools personeel valt. De doelstelling van de stichting volgens de bepalingen opgenomen in de statuten is het behartigen van de belangen van onderwijs en opvoeding in rooms katholieke geest. Onder onderwijs en opvoeding in rooms katholieke geest verstaat de stichting een onderwijs en opvoeding (vorming), waarbij de leerling voldoende kennis en inzicht krijgt in de katholieke waarden en normen. De stichting wordt vanaf 2008 aangestuurd door een Raad van Toezicht en een Raad van Bestuur volgens het model van Corporate Governance, hoewel de notariële bekrachtiging van de aangepaste statuten nog niet heeft plaatsgevonden. De Raad van Toezicht heeft een toezichthoudende taak. Dat betekent dat de meeste schoolbestuurlijke bevoegdheden in mandaat zijn overgedragen aan de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de beleidsvorming, de beleidsuitvoering en de realisatie van de doelstellingen van de organisatie Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestond in het schooljaar 2015/2016 uit: De heer A. Duits De heer A. Haile De heer R. E. Colastica De heer Ch. Pellegrim De heer H. D Abreu de Paulo De heer R. Antonius Mevrouw D. Engels-Hendrikse De heer V.M.Goeloe Pastoor Morrison Laporte Dagelijks bestuur Voorzitter Secretaris 2e Secretaris Penningmeester Past president / 2e Penningmeester 2.3. Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestond in het schooljaar 2015/2016 uit de algemene directeur, mevrouw drs. L. van Lamoen-Garmers, de financiële directeur, mevrouw K. Lombardi-de Freitas Brás MSc.RA en tot april 2016 de tijdelijke onderwijsdirecteur, de heer Paul de Rooy. 10

11 Organogram schooljaar 2014/ Scholen Onder de verantwoordelijkheid van het RKCS vallen vanaf augustus scholen van het funderend onderwijs, 8 scholen van het speciaal funderend onderwijs, 11 scholen van het voorbereidend secundair beroepsonderwijs (VSBO), 2 scholen van het hoger algemeen voortgezet onderwijs/voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (HAVO/VWO) en 4 scholen van het secundair beroepsonderwijs (SBO). De schooldirectie bestaat uit een schooldirecteur/rector en een adjunctdirecteur/conrector(en). Samen hebben zij de leiding over de school en leggen ze over het totale functioneren van de school verantwoording af aan de onderwijsfunctionaris van het rayon, waarin de betreffende school is ingedeeld. In het funderend en het speciaal onderwijs zijn de scholen vanaf januari 2016 schooljaar als volgt verdeeld in 3 rayons: Rayon 1 Rayon 2 Rayon 3 Kolegio Dodo Palm Kolegio Don Sarto Kolegio Nechi Pieters Kolegio Mons. Wim Ellis Kolegio San Hosé Kolegio Annie Koenraad Glorieux College Sr. Herman Joseph College Soeur Hedwigschool SEHOS Ala Blancaschool Blenchi School St. Franciscus College Sta. Rosa de Lima College Kolegio San Dominico Kolegio Bellefaas Martis Kolegio San Martin de Porres Kolegio Iris Bruyning Fatima College Berg Carmel College Mgr. Niewindt College Kolegio Sta. Famia St. Margaretha College V.J. Mensing College Kolegio Sta. Clara Kolegio Maria Auxiliadora St. Joris College St. Antonius College St. Paulus College Coromoto College St. Albertus College Kolegio Chaya willems J.F. Kennedy School Br. Rigobertus Fr. Evonius School Soeur Hedwigschool 11

12 In het voortgezet onderwijs zijn de VSBO scholen verdeeld in twee clusters: Cluster Saliña en Cluster Otrabanda. Uitgaande van deze twee clusters zijn twee rayons gevormd, waarbij de scholen voor het HAVO/VWO ondergebracht zijn bij rayon Otrabanda. Rayon Saliña Stella Maris College Triniteit College Pierre laufer College Regina Pacis VSBO Maris Stella VSBO St. Paulus VSBO/AGO Rayon Otrabanda Maria College St. Ignatius College Ancilla Domini VSBO St. Jozef VSBO Joseph civilis VSBO Radulphus College Maria Immaculata Lyceum De VSBO-schooldirecteuren komen in principe elke maand als cluster bij elkaar om ontwikkelingen in het VSBO te bespreken. De rayons komen om de 6 weken bij elkaar onder voorzitterschap van de betreffende onderwijsfunctionaris om schooloverstijgende problemen en andere ontwikkelingen met elkaar te bespreken. De SBO-scholen zitten vanaf augustus 2015 in een eigen rayon onder leiding van een aparte onderwijsfunctionaris voor het SBO en komen in principe ook om de 6 weken bij elkaar. Per 1 december 2015 had het RKCS een totaal van leerlingen verdeeld over de verschillende onderwijssoorten. De tabel hieronder geeft het aantal leerlingen aan voor 6 achtereenvolgende schooljaren. Tabel 1 Het aantal leerlingen per 1 december 2015 per schooltype voor schooljaren 2009/2010 t/m 2015/2016. Dec Dec Dec Dec Dec Dec Onderwijstype FO 10,286 10,178 10,012 9,743 9,430 9,393 BO SO mlk SO mytyl SO hospitaal SO lom/mok SO zmlk SO zmok VSBO bavo 2,019 2,016 1,914 1,962 1,833 1,258 HAVO/VWO bavo VSBO pbl/pkl 1,239 1,235 1,147 1,035 1,179 1,102 VSBO tkl VSBO AGO VSO HAVO/VWO bovenb. 1,299 1,267 1,178 1,154 1,088 1,155 SBO 2,189 2,316 2,410 2,485 2,429 2,447 Totaal onderwijstype 19,310 19,268 18,839 18,492 18,036 17,430 12

13 Het totaal aantal leerlingen is met 3% (606 leerlingen) gedaald ten opzichte van 2014 en met 10% (1880 leerlingen) vanaf De afname is t/m 2014 vooral in het funderend onderwijs te zien, wat waarschijnlijk een gevolg is van de afname van de leeftijdsgroep 0-14 jaar op Curaçao tot 2008 (Bron: CBS). Vanaf 2014 is de daling echter vooral een gevolg van een daling in de basisvorming/onderbouw van het VSBO, namelijk van een totaal aantal leerlingen van 1833 in 2014 naar een totaal van 1258 in 2015, een daling van 31% (575 leerlingen). Ook in de bovenbouw van het VSBO is een daling te zien. Grafiek 1 Totaal aantal leerlingen van schooljaar 2010/2011 tot en met schooljaar 2015/ ,500 Totaal aantal leerlingen 19,000 18,500 18,000 Totaal aantal leerlingen 17,500 17,000 16, Onderstaande grafieken geven een beeld van het verloop van het aantal leerlingen over de afgelopen 6 schooljaren voor de verschillende onderwijssoorten. In het FO lijkt de daling te stabiliseren, terwijl het SO lichtelijk blijft stijgen. Ook het VO blijft dalen, vooral door de daling in het VSBO. Het aantal leerlingen in de basisvorming/onderbouw van het Havo/Vwo blijft gelijk, terwijl het aantal in de bovenbouw van het Havo/Vwo stijgt, mogelijk door een instroom in Havo 3 en Havo 4 vanuit het VSBO en andere scholen. Grafiek 2 10,400 10,200 10,000 9,800 9,600 9,400 9,200 9,000 8,800 Aantal leerlingen FO FO 13

14 Grafiek 3 Aantal leerlingen SO SO mlk SO mytyl SO hospitaal SO lom/mok SO zmlk SO zmok Totaal SO Grafiek Aantal leerlingen VO Grafiek Aantal leerlingen VSBO VSBO bavo VSBO pbl/pkl VSBO tkl VSBO AGO Totaal VSBO 14

15 Grafiek Aantal leerlingen HAVO/VWO HAVO/VWO bavo HAVO/VWO bovenbouw TotaalHAVO/ VWO Grafiek 7 2,600 2,500 2,400 2,300 2,200 2,100 2,000 Aantal leerlingen SBO SBO Het SBO stijgt lichtelijk na een daling in De meeste SBO-studenten volgen een opleiding in de sector Economie (33%) en in de sector Techniek (27%). De sector met het laagst aantal studenten is nog steeds Toerisme en Horeca (17%), hoewel er vanaf schooljaar 2011/2012 een licht stijgende lijn te zien is. Tabel 2 Aantal SBO-studenten per school en sector per december. School Sector Aantal studenten per december (aandeel in percentage) 2010/ / / / / /16 Frater Economie 768 (35%) 852 (37%) 860 (36%) 865 (35%) 834 (34%) 810 (33%) Aurelio Eligia Martir Gezondheidszorg, Zorg en Welzijn 357(16%) 401 (17%) 493 (20%) 546 (22%) 596 (24%) 554 (22%) RKMTS Techniek 700 (32%) 728 (31%) 712 (30%) 686 (28%) 671 (27%) 665(27%) Maris Toerisme en Stella Horeca, 364 (17%) 335 (14%) 345 (14%) 388 (16%) 385 (15%) 418 (17%) Uiterlijke Verz. Totaal

16 Scholenlijst met schoolgegevens. SO Nr. School Naam school Naam schooldirecteur Adres school 501 Ala Blankaschool G.Haynes-Koenraad Kaya Johannes Francisco z/n 502 Blenchischool A. Lucio Pater Euwensweg z/n 503 Sr. Hedwigschool J. Naaldijk-Pieters Salsbachweg Sr. Hedwigschool S. Stroop SEHOS 505 Br. Rigobertusschool G. Romer-Rog Sta. Rosa J.F. Kennedyschool G.v. Weissenbruch-Virginia Arowakenweg Fr. Evoniusschool S. Kleinmoedig Kaya Lando z/n 509 Kol. Sur Herman Joseph S. Mauricio-Hersilia Kaya Doy Sille G.O.G. O. Virginia (wnd) Incastraat 1 FO Nr. Naam adjunct Naam school Naam schooldirecteur School Adres school 401 St. Albertus College I. Martines-Martha Kaya Jonge Wacht Kolegio Bellefaas Martis V.Crispulo-Meijer Sta. Rosa 406 Berg Carmel College C. Tjoen Tak Seu- Hodge Groot Kwartier 407 Kolegio Mgr. Willem Ellis F. Cathalina Fr. Richardusweg Kolegio Sta. Clara M. America Jandoret Coromoto College M. Piggott Van Leeuwenhoekstraat 413 Kolegio San Dominico E. Curiel Montaña Rey Kolegio Don Sarto L. Marlin-Bruno Soto Fatima College N. Faneyte Fatimaweg St. Franciscus College J. Reenis-Brute Tulpenboomstraat Kolegio Sta. Famia E. Jansen-Cicilia Mgr. Niewindstraat Kolegio Maria Auxiliadora B. Pieter Sta. Maria 423 Kolegio San Hose A. Godfried Barber Kolegio Dodo Palm S. Senior Kaya Meteorologiko z/n 425 Kolegio Chaya Willems N. Capriles Dr. M.L. Kingblvd Kolegio Iris Bruijning M. Mathilda Ronde Klipweg St. Margaretha College S. Harms Seru Loraweg Kolegio Nechie Pieters G.Wijngaarde Manhattanweg Kolegio Mgr. Niewindt J. Hellburg W.I. Compagniestraat Vigdis Jonckheer Mensing College M. Halman-Nicolaas Chuchubiweg Kolegio Annie Koenraad M. Cicilia-Joseph Tera Cora z/n 437 Sta. Rosa de Lima College M. Nieuwkerk Oranjestraat St. Antonius College Z. Huizden-Curiel Seru Fortunaweg St. Joris College M. Petronia Salsbachweg Kolegio San Martin de Porres J. Bautisma Sta Rosa St. Paulus College R. Zimmerman-Doppia Groot Kwartier 454 Glorieux College E. Pengel Vondelstraat 36 16

17 VSBO SCHOLEN (basisvorming/onderbouw) Nr. School Naam school Naam schooldirecteur Adres school 103 Maria College N. Rosa-Viceisza Gouv. V. Lansbergeweg 105 Stella Maris College E. Antersijn Garipitoweg Triniteit College I. Mardenborough Comanchestraat St. Ignatius College N. van Delden Navajosweg Pierre Lauffer College Y. Rojer-Rijke Djonoramarthaweg 4 VSBO SCHOLEN (onderbouw en bovenbouw) Nr. School Naam school Naam schooldirecteur Adres school 205 Maris Stella vsbo S. Balijn Montaña Rey Joseph CivilisVSBO/AGO W.E. Paulina/Pedro Barber VSBO (bovenbouw) Nr. School Naam school Naam schooldirecteur Adres school 201 Ancilla Domini VSBO Y. Maria-van Erven Fr. Richardusw.eg zn 206 Regina Pacis VSBO L.Ortega Sta. Catharinaweg 302 St. Jozef VSBO J. Augusta v. Leeuwenhoekstraat 303 St. Paulus VSBO H. Kerindongo Saliña Abou 79 HAVO/VWO Nr. School Naam school Naam schooldirecteur Adres school 002 M.I.L. E. de Palm Gouv. v. Lansbergeweg 004 Radulphus College M. Marion Thomasia-Keiren Cas Coraweg 57 SBO Nr. School Naam school Naam schooldirecteur Adres school 001 Fr. Aurelio S.B.O. J.Zimmerman-Luyando Kaya Zusternan di Schijndel 202 Eligia Martier D. Hinkel Oosterbeekstraat 306 Maris Stella SBO N. Lo-A-Tjong Grebbelinieweg M.T.S. T. de Palm Rigelweg 6 17

18 2.5 Personeel De Raad van Bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau, waarvan de bezetting aan het hoofd van de verschillende afdelingen in het schooljaar 2014/2015 als volgt was: Functies Naam Staffunctionarissen FO/SO Mevrouw D. Martis-Magdalena De heer C.Th.Wanga Mevrouw J.A. Cyntje-Mambi De heer T.Thielman Staffunctionarissen VO/SBO Mevrouw S. Yzer De heer E.G.Haseth Hoofd HRM Mevrouw S.J. Kwas Hoofd Kantooradministratie Mevrouw M.M. Aquino de - Bernadina Hoofd Schooladministratie Mevrouw N. Angelica-Streder Hoofd Salarisadministratie Mevrouw E. St. Jago ( t/m juli 2016) Hoofd Secretaressen Mevrouw M. Martina - Brondenstein Hoofd Technische dienst De heer A. Koeiman Hoofd ICT -Team De heer H. A. Hoeve ( t/m juli 2016) Hoofd Systeembeheer De heer Min-Seng-Wu Hoofd Repro De heer O.P.Martis (t/m juli 2016) Schoolmaatschappelijke werkers FO Mevrouw L. Juliao Mevrouw G. Jonge Mevrouw G.Stroop Mevrouw S. Valentina Schoolmaatschappelijke werkers VO/SBO Mevrouw S. John Mevrouw V. da Silva Mevrouw C. Kirindongo Beleidsmedewerker Mevrouw M.M. Rafaël Juridisch Adviseur Mevrouw M. Huerta-van Eps Wisseling schooldirecties Het schooljaar 2015/2016 kende een aantal wisselingen in de schooldirecties. Er zijn directiefuncties ontstaan door het vertrek van directeuren in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd ( incl. VUT) en/of ontslag. Kolegio Mgr. Julio Henriquez (Fuik) is per augustus 2015 opgeheven vanwege het kleine aantal leerlingen. Ook de school voor funderend onderwijs in het GOG is vanwege het kleine aantal leerlingen opgeheven. In het SO hebben de Br. Rigobertusschool en de J.F. Kennedyschool per augustus 2015 een nieuwe directeur gekregen. De volgende FO-scholen hebben geen adjunct-directeur: Kolegio Dodo Palm, Albertus College en Rosa de Lima College. Per augustus 2015 hebben de volgende VSBO-scholen een nieuwe directeur gekregen door het vertrek van directeuren in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd: Stella Maris College en Regina Pacis VSBO. Op St. Jozef VSBO werd de school tijdelijk geleid door de adjunct-directeur wegens ziekte van de directeur. In het SBO kreeg Eligia Martier SBO een nieuwe directeur door het vertrek van directeur wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. 18

19 Wisseling bovenschools leidinggevend personeel In het afgelopen schooljaar is een van de onderwijsfunctionarissen van het FO definitief met pensioen gegaan. Ondanks een uitgebreide werving is het nog steeds niet gelukt een opvolger te vinden. Ook het contract met de tijdelijke onderwijsdirecteur is per april 2016 afgerond en is het proces weer opgestart om te komen tot een nieuwe onderwijsdirecteur in De afdelingshoofden van de Repro-afdeling, het ICT-team en de Salarisadministratie zijn aan het eind van het schooljaar 2015/2016 met pensioen gegaan. Daarnaast heeft het hoofd van de Afdeling Syseembeheer gekozen om per augustus 2016 op schoolniveau te gaan werken. Per augustus 2016 wordt de Repro-afdeling samengevoegd met de afdeling Technische Dienst en worden de twee afdelingen (ICT en Systeembeheer) samengevoegd. De Salarisadministratie wordt samengevoegd met de Kantooradministratie. Verder zijn enkele administratieve- en ICTmedewerkers uit dienst getreden of op school gaan werken. Aantal personeel Het RKCS heeft per 1 augustus 2015 een totaal van 1208 personeelsleden van welk 1008 onderwijzend personeel is. Onderstaand tabel 3 geeft een beeld van het aantal personeelsleden per 1 augustus van het betreffende schooljaar per onderwijssoort en per functiegroep. Tabel 3 Totaal aantal personeel van schooljaar 2011/2012 tot en met schooljaar 2015/2016. Overzichtpersoneel per onderwijstype per augustus Schooljaar Totaal personeel Onderwijzend personeel Niet Onderwijzend personeel Onderwijs ondersteunend pers Bovenschools Funderend Onderwijs Speciaal Onderwijs VSBO SBO Havo/Vwo Gepensioneerden >=60 jaar Leeftijdscategorie 55jr-60jr ( incl vutter) 158 Nieuwe werknemers per aug Ontslag per 1 aug jarigen per Aug jarigen per Aug

20 Tabel 4 Leeftijd onderwijzend personeel per augustus FO vsbo Havo/vwo SBO Aantal docenten % Aantal docenten % Aantal docenten % Aantal docenten % tussen 60 en 55 jaar / tussen 55 en 50 jaar / tussen 50 en 40 jaar / tussen 40 en 30 jaar / jonger dan 30 jaar / Totaal Het aantal leerkrachten en docenten, dat de komende jaren de pensioengerechtigde leeftijd van 60 jaar zal bereiken, blijft een groot probleem. In het funderend onderwijs is slechts 12% jonger dan 30 jaar, in het VSBO is deze 7%, in het Havo/Vwo slechts 5% en in het SBO ook 5%. Ook de groep tussen 30 en 40 jaar is niet erg groot: 34% in het FO, 30% in het VSBO, 28% in het Havo/Vwo en 26% in het SBO. De vergrijzing van het onderwijsgevende personeel op alle onderwijsniveaus zal ook het komend schooljaar een belangrijk aandachtspunt blijven voor het RKCS. Ondanks de jaarlijkse werving in Nederland voor onderwijsgevenden voor het VO en het SBO is het elk jaar opnieuw een hele uitdaging om alle scholen te voorzien van de benodigde docenten. Klachtenprocedure Volgens artikel 18 van de Landsverordening funderend onderwijs(p.b.2008, no.84) is in 2012 een klachtenregeling opgezet. De klachtencommissie bestaat uit één vertegenwoordiger van het RKCS ( de juridische adviseur), één van de ouders (Rem Uni) en één van de onderwijsvakbond (SITEK). De klachtencommissie wordt voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter, die zoals wettelijk vereist niet werkzaam is bij het RKCS of een ander bevoegd gezag. De klachtencommissie draait naar tevredenheid van alle partijen. In het schooljaar 2015/2016 zijn 8 klachten binnengekomen, die te maken hadden met: 1. Onbehoorlijk handelen (beledigen en lichamelijk bestraffen van leerlingen) leerkracht 2. Onbehoorlijk handelen leerkracht jegens leerling ( eveneens communicatieproblemen tussen school en thuis) 3. Onbehoorlijk handelen (beledigen en lichamelijk bestraffen van leerlingen) leerkracht 4. Betreffende inzage centraal examen (onderling opgelost) 5. Onbehoorlijk handelen adjunct directeur jegens leerling 6. Doorstroming naar klas 3- ongegronde klacht 7. Onterecht een kind laten doubleren in groep 3 8. Klacht tegen schooldirecteur- naschoolse opvang- niet ontvankelijk Tijd- en verzuimregistratie op school en kantoor Het digitaal tijdregistratiesysteem (fingerprint) is bovenschools gekoppeld aan alle scholen en het hoofdkantoor. Hierdoor kan de registratie overal plaatsvinden, waardoor een personeelslid altijd zijn of haar aanwezigheid kan registreren. Het systeem is ook gebruikt tijdens de startconferentie, waardoor de registratie soepel en snel is verlopen. 20

21 Informatie over de basisverzekering In verband met de invoering van de Basisverzekering heeft het RKCS in samenwerking met de SVB een informatiebijeenkomst georganiseerd voor al het personeel. Deze vond plaats op 25 augustus 2015 van uur op de International school te Emmastad. Taakstellende overeenkomsten Het RKCS wil de taakstellende overeenkomsten uniformeren en koppelen aan competenties. De bedoeling is om het hele beoordelingssysteem van het RKCS aan te passen en competenties vast te leggen voor de verschillende functiegroepen. Op grond daarvan zullen de huidige taakstellende overeenkomsten worden aangepast en geïntroduceerd bij alle andere medewerkers van het RKCS. Dit traject is nog niet afgerond. De bestaande taakstellende overeenkomsten zijn gehanteerd en er is met alle schooldirecteuren een taakstellende overeenkomst afgesloten. Ook zijn er beoordelingsgesprekken en evaluaties gehouden aan het eind van het schooljaar. Sociale activiteiten: Jubileumviering, nieuwjaarsviering en uitgangsdag Jaarlijks worden jubilerende personeelsleden op feestelijke wijze in het zonnetje gezet in de maand augustus. Dit schooljaar vond de activiteit plaats op 21 augustus in het ABVO-gebouw. Aan het begin van het nieuwe kalenderjaar wordt telkens een nieuwsjaarborrel georganiseerd voor het hele personeel. Onderstaande foto s geven een beeld van de gezellige avond. 21

22 Op 4 december is een uitgangsdag georganiseerd voor het bovenschools personeel bij La Palapa. De uitgangsdag was van 7.30 uur tot 16.00uur en bestond uit de volgende activiteiten: zumba, samen koken (Hells Kitchen/ Mistery Box ) en samen eten en eindigde met Karaoke Time. Het was een zeer geslaagde dag. Jaarlijkse nascholingsactiviteiten De organisatie en uitvoering van het nascholingsprogramma voor het FO en het SO was uitbesteed aan FidE en is per augustus 2015 weer overgenomen door Bureau Nascholing. Het RKCS heeft daarnaast zelf nascholingsactiviteiten voor het FO en het SO georganiseerd. Het RKCS stelt jaarlijks in overleg met de schooldirecteuren een nascholingsprogramma op voor het VO en het SBO. Het programma is gebaseerd op de behoeften en wensen van het onderwijzend personeel zoals door de schooldirecteuren aangegeven Door een nog steeds gebrekkige niet digitale registratie is het niet mogelijk om met zekerheid aan te geven welk percentage van het onderwijzend personeel nascholing volgt.voor meer informatie wordt verwezen naar het nascholingsverslag van 2015/

23 Voor het VO en het SBO zijn de volgende trainingen verzorgd: Organisatie ICEC/FPI APS/G.Perry APS/G.Perry ICEC ETE Rode Kruis Brandweer APS APS KPC RKCS/NVKL RKCS RKCS Training Schooltaalbeleid in het SBO: gebruik taalportfolio/invoering taalbeleid Schooltaalbeleid in het VSBO/NBV Schooltaalbeleid in het Havo/Vwo TOA in het VSBO Toetsconstructie VSBO Veiligheid op school/ehbo Bedrijf brandbestrijding BBB (gebruik brandblussers) Bètavakken in het Havo/Vwo Rekenen in het Havo/Vwo Opbrengstgericht differentiëren in de klas in het VSBO Koude techniek (VSBO) Exact Globe /Afd. Schooladm. Wintoets 4 en verschillende andere ICT-trainingen op schoolniveau. D. Maduro Papiamentu voor beginners/docenten Oscar Castillo Persoonlijk Leiderschap R. Fiddelaers Professionalisering in het begeleiden van verliessituaties My FutureCareer Decanentraining en LOB M. Pinedo Drugsbeleid en drugspreventie op school Magister TSB RKCS/EY Dönszelmann (UVA) Experientia De Kennismaatschap Leren werken met het leerlingvolgsysteem Magister Werken aan zelfvertrouwen Omzet-, inkomsten-, winst- en loonbelasting op Curaçao Training voor mentoren Training schoolverzorgers VO- Content Training exact-e synergy om het gebruik te verbeteren. De trainingen m.b.t. HRM bedoeld voor de schooldirecties hebben niet meer plaatsgevonden en het gebruik van het systeem is nog steeds niet optimaal. De bedoeling is om vanaf 2017 over te stappen op een ander systeem waardoor verdere training overbodig is geworden. De scholen maken wel goed gebruik van Exact Globe voor hun financiële administratie. Gedurende het afgelopen schooljaar hebben de scholen verdere ondersteuning en training gekregen van de afdeling schooladministratie. Training Persoonlijk Leiderschap Het betreft een cursus Liderato & kambio Personal bedoeld om het leidinggevend personeel de nodige ondersteuning te bieden in hun taak om hun personeel op een effectieve wijze aan te sturen. De cursus omvat zowel persoonlijke vorming als leiderschapvorming en gaat uit van de filosofie dat deze twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De cursus bestaat uit 24 korte sessies van 2 uur per week in een periode van 6 maanden. In het schooljaar 2015/2016 heeft de laatste groep schooldirecteuren en adjuncten de training gevolgd. De deelnemers zijn zeer tevreden over de training. Intensieve begeleiding van nieuwe leerkrachten, intervisie en collegiale consultatie In het funderend onderwijs wordt al enkele schooljaren de pas afgestudeerde leerkrachten gedurende hun eerste jaar extra begeleid door middel van intervisie. In het afgelopen schooljaar traden per januari 2016 vijf nieuwe leerkrachten in dienst. Er zijn twee bijeenkomsten 23

24 georganiseerd. Tijdens de eerste bijeenkomst is het R.K. Reglement met deze leerkrachten behandeld. Op de tweede bijeenkomst hebben zij hun opgedane ervaringen voor de klas met elkaar uitgewisseld. Van de onderwijsfunctionarissen hebben zij hints en tips gekregen. Er is daarna besloten om de verdere begeleiding over te laten aan de schooldirecteuren. In het FO heeft het RKCS dit schooljaar verder extra aandacht besteed aan Kinderrechten en Mediawijsheid. Aan het begin van het schooljaar zijn 90 leerkrachten uit groep 7 & 8 getraind. De doelstelling van deze training was om de leerkrachten inhoudelijk te trainen op het gebied van kinderrechten zodat zij voldoende skills en tools hebben om gedurende het schooljaar invulling te kunnen geven aan de rechten van het kind binnen het bestaande onderwijsprogramma. Naast de training hebben de leerkrachten aanvullend lespakketten over kinderrechten en het werk van UNICEF ontvangen om te behandelen in de klas. Om de impact van deze training te kunnen meten, is er een 0-meting aan het begin van het schooljaar en een 1-meting aan het einde van het schooljaar gehouden. De 0-meting is door 1345 leerlingen ingevuld vanuit alle 28 FO-scholen. De 1-meting is door 665 kinderen ingevuld vanuit 23 FOscholen. Hieruit is o.a. gebleken dat 88% van de kinderen weten wat kinderrechten zijn. De bekendheid van UNICEF is onder de kinderen gestegen van 64,4% naar 81%. Naar aanleiding van de resultaten is geconcludeerd dat er een lichte stijging is in de kennis over en het besef van kinderrechten bij leerlingen uit groep 7 & 8. Om gebruik van het lespakket door de docenten te evalueren heeft aan het einde van het schooljaar een evaluatieronde plaatsgevonden. De docenten hebben een enquête ingevuld, waarbij vooral gekeken werd naar het gebruik van het UNICEF lespakket % van de docenten geven aan een goede ervaring te hebben met het lespakket. De ervaring met het lespakket is positief, maar er zijn ook knelpunten ondervonden, die wellicht bij een vervolgsessie met de docenten besproken kan worden. In mei 2015 is ook een Raad van Kinderen met groep 8 van het St. Paulus College opgezet onder leiding van UNICEF Nederland, Missing Chapter Foundation, opgericht door prinses Laurentien, Sifma en TUI Benelux. Doelstelling is om een open dialoog te voeren over duurzaamheidsvraagstukken tussen de kinderen en besluitvormers in de private en publieke sector. Het traject wordt begeleid door docenten van de school en een lokaal team. De kinderen hebben gedurende zes weken onderzoek gedaan naar alle dimensies van de vraag hoe toerisme kan bijdragen aan een betere leefomgeving voor kinderen en hun gezin op 24

25 Curaçao. Eind juni, als afsluiting van het schooljaar, heeft de Raad van Kinderen hun bevindingen tijdens een dialoogsessie met de vertegenwoordigers van de reiswereld en onder leiding van Prinses Laurentien gepresenteerd. In het afgelopen schooljaar heeft de Raad van Kinderen haar werkzaamheden voortgezet en in het schooljaar 2016/2017 zal een tweede Raad opgericht worden. Mediawijsheid in het Medialab Curaçao In het najaar van 2015 zijn 60 leerkrachten van het Funderend Onderwijs gestart met de nascholing Mediawijsheid in het Medialab Curaçao, georganiseerd door Stichting de Cultuur Kameleon. Deze nascholing bevatte 10 workshops. Elke maandag-, dinsdag- en donderdagmiddag kwamen telkens 20 leerkrachten naar het Medialab om zich te laten nascholen tot mediawijze leerkracht. De leerkrachten leerden hoe zij hun leerlingen goed kunnen voorbereiden op een nieuwe samenleving. Een samenleving die andere vaardigheden van leerlingen vraagt. Deze vaardigheden ( ICTvaardigheid, samenwerken, creativiteit, problemen oplossen, sociale vaardigheden) zitten namelijk allemaal besloten in de 10 Mediawijsheid competenties. Na het volgen van de 10 workshops, moesten de leerkrachten een eindopdracht maken in de vorm van een digitale les voor hun eigen klas en een reflectieverslag hierover schrijven. Alle 60 leerkrachten zijn 80% van het totaal aantal workshops van 10 aanwezig geweest maar 7 hebben geen eindopdracht afgerond. Verbetering imago organisatie Gedurende het schooljaar is wekelijks op zaterdag, behalve tijdens schoolvakanties, de kolom Plenchi di Skol, in de krant verschenen. In deze kolom zijn steeds goede prestaties en/of positieve gebeurtenissen op de verschillende scholen beschreven. Jaarverslag scholen, bestuursverslag en jaarrekening. In het afgelopen schooljaar hebben alle FO- en SO-scholen een jaarverslag ingediend. Van de overige scholen zijn niet alle jaarverslagen ontvangen. De jaarrekening (incl. het bestuursverslag) over het schooljaar 2014/2015 is opgesteld en bij de overheid ingediend. Versterking onderwijskundig management schooldirectie Onderwijskundig management omvat naast de begeleiding van leerkrachten, vooral van de pasbenoemde en de minder effectief functionerende leerkrachten, een goed administratief management ten behoeve van de wettelijke verplichtingen waar scholen aan gebonden zijn. De schooldirectie moet een duidelijke visie hebben voor het team en weten wat de school wil bereiken. De meeste hebben de vereiste modellen, roosters, jaarprogramma etc. ingediend.. Vanaf komend schooljaar zal, voor zover mogelijk, de vereiste gegevens ( o.a. modellen) uit het leerlingvolgsysteem Profectus worden geproduceerd. 25

26 3. Onderwijs en kwaliteit (INK 1,4, 5 en 6) 3.1 Onderwijskundig beleid Taal In het schooljaar 2012/2013 is het RKCS gestart met een traject om het taalonderwijs binnen de FO-scholen te verbeteren. In dat schooljaar is een training taaldidactiek verzorgd en als vervolg daarop heeft het RKCS in het schooljaar 2013/2014 een nulmeting onder de leerkrachten uitgevoerd van hun eigen vaardigheden taalverzorging, schrijven en lezen in het Nederlands. Leerkrachten scoorden redelijk op taalverzorging, maar minder goed bij schrijven en lezen. Op basis van deze resultaten zijn alle leerkrachten ingedeeld in verschillende niveaugroepen en in het schooljaar 2014/2015 is een intensief nascholingstraject uitgevoerd voor de leerkrachten gericht op het verbeteren van de eigen taalvaardigheden, waarna de beheersing ervan weer is gemeten. In het schooljaar 2015/2016 is de mogelijkheid gegeven om naar behoefte zelf in te schrijven voor een taaltraining. De bedoeling was dat de leerkrachten op deze manier zelfstandig konden werken aan hun taalbeheersing en doorgroeien naar het vereiste niveau. Er werden 3 vaardigheden aangeboden, namelijk: Taalverzorging (spelling), Lezen en Schrijven op drie niveaus, waaruit men kon kiezen, namelijk: 1F(A2), 2F (B1) en 3F (B2). De trainingen werden dus op maat aangeboden. Helaas waren de inschrijvingen zo weinig dat besloten is prioriteit te geven aan het rekenen en de taaltrainingen op te schorten. In het VSBO is de invoering van het schooltaalbeleid, uitgaande van de in 2014 vastgestelde algemene richtlijnen voor het taalbeleid in het VSBO, voortgezet. In een bijeenkomst in augustus 2015 met een externe deskundige van APS/digiTaal, hebben scholen kunnen aangeven wat hun individuele behoefte aan ondersteuning is. Als vervolg daarop is in september op elke school een intakegesprek gehouden, waarbij de stand van zaken en de behoeften in kaart zijn gebracht. Uit de gesprekken bleek dat de meeste scholen in de praktijk weinig hadden gedaan met het schooltaalbeleid dat op papier was gezet. De wensen bleken bovendien nogal verschillend te zijn. Op grond daarvan is een vervolgtraject opgezet bestaande uit drie deeltrajecten: - Deeltraject 1 (februari en maart 2016): Inspiratiesessies met het schoolteam over de onderwerpen: het belang van taal, taal als communicatiemiddel, de Nederlandse taal als instructietaal, taalbeleid en hoe help ik als docent mee om dat vorm te geven, taalbeleid en hoe help ik mijn leerlingen vooruit. - Deeltraject 2 kartrekkers (februari en maart 2016): sessies met kartrekkers per school over o.a. hun rol als kartrekker taal, hoe ondersteunen ze docenten in de school, deskundigheidsbevordering over woordenschat en tekstbegrip etc. etc. en training tot taalcoaches. - Deeltraject 3 schoolleiders (februari en maart 2016): implementeren taalbeleid op school, hoe stuur ik mijn kartrekker aan, hoe maak ik taalbeleid zo eenvoudig mogelijk hanteerbaar voor de docenten etc. etc. In mei/juni is het traject met de schoolleiders gecombineerd met het ontwikkelen van het nieuwe schoolwerkplan en de training over opbrengstsgericht werken/de goede les. De invoering van de instaptoets TOA werd uitgesteld tot augustus 2016 en de benodigde trainingen zijn aan het eind van het schooljaar verzorgd. De deeltrajecten 2 en 3 worden in het schooljaar 2016/2017 voortgezet. In het HAVO/VWO is het algemeen taalbeleid voor het HAVO/VWO vastgesteld op basis waarvan de scholen met externe ondersteuning hun eigen schooltaalbeleidsplan hebben opgesteld. 26

27 Vervolgens zijn in het schooljaar 2014/2015 trainingen verzorgd door een externe deskundige om de doelen zoals geformuleerd in het taalbeleidsplan te realiseren. In het schooljaar 2015/2016 hebben de scholen samen met de externe deskundige verder gewerkt aan het opleiden van taalcoaches, het werken met vaksecties, het werken met mentoren (MIL) i.v.m. woordenschat uitbreiding en lesbezoeken met feedbackgesprek over taal in de vakles. Het gebruik van TOA is op de HAVO/VWO-scholen (MIL) in het schooljaar 2015/2016 ingevoerd. Ook de SBO-scholen hebben op basis van hun schooltaalbeleidsplan een implementatieplan opgesteld en zijn in 2014 gestart met de realisering van het schooltaalbeleid. In juni 2015 is het taalproject met subsidie van Nederlandse Ministerie OCW afgerond. De handleidingen voor methode onafhankelijke taalportfolio s voor Papiamentu, Engels en Spaans (die voor Nederlands bestond al) zijn afgerond en in september 2015 aan de scholen aangeboden na een bijeenkomst met de nodige uitleg en instructie. In het afgelopen schooljaar zijn er geen nascholingen meer georganiseerd op taalgebied. Scholen zijn zelfstandig verder gegaan met de invoering van het taalbeleid aan de hand van het stoplichtenschema. Vooral op de Frater Aurelio SBO wordt er consequent en goed gewerkt aan de invoering en de handhaving van het afgesproken beleid. Op de MTS is dit proces nog steeds niet echt goed op gang gekomen. Op de Maris Stella SBO is een goed begin gemaakt, maar door vertrek van de taaldocent die als trekker fungeerde, is het proces wat vertraagd. Op de Eligia Martier SBO is een schoolverbeteringstraject in gang gezet, waarbij ook aandacht is besteed aan het taalbeleid op school. Het gebruik van TOA is in het schooljaar 2015/2016 op de SBO- scholen ( behalve MTS) ingevoerd. Rekenen en Wiskunde In het schooljaar 2014/2015 is de rekenvaardigheid van alle leerkrachten in het funderend onderwijs gemeten met de bedoeling het rekenonderwijs verder te verbeteren. Op grond van de resultaten heeft het RKCS in het schooljaar 2015/2016 de mogelijkheid gegeven aan de leerkrachten om naar behoefte zelf in te schrijven voor een rekentraining. Er werden 4 domeinen aangeboden, namelijk: Getallen, Verhoudingen, Meten & Meetkunde en Verbanden op drie niveaus, namelijk: 1F(A2), 2F (B1) en 3F (B2), waaruit men kon kiezen. De bedoeling was dat de leerkrachten zelfstandig konden werken aan de beheersing van hun eigen rekenvaardigheden en zodoende konden doorgroeien naar het vereiste niveau. De trainingen werden dus op maat aangeboden. Helaas waren de inschrijvingen zo weinig dat besloten is om alle leerkrachten in te delen en te verplichten aan de rekentrainingen mee te doen. De rekentrainingen worden in het schooljaar 2016/2017 voortgezet. Het juiste gebruik van de nieuwe realistische methode Alles Telt/Mi Ta Konta/Ik Tel Mee blijft echter een probleem. Scholen vallen terug op oude methodes met verouderde rekendidactiek. In verband met de aanscherping van de exameneisen en de invoering van een rekentoets, hebben de HAVO/VWO-scholen in maart 2015 een voorstel uitgewerkt voor de invoering van een rekentoets en het verbeteren van het rekenen. In het afgelopen schooljaar heeft de overheid besloten om als een pilot per 1 augustus 2016 in alle leerjaren HAVO/VWO een uur rekenonderwijs per week in te voeren. De eerste evaluatie vindt plaats na een half jaar. Bepaald is dat de cijfers voor rekenen wel op het rapport komen, maar tijdens de pilotfase niet zullen meetellen voor de overgang. Gezien de onduidelijkheid over de nodige nascholing vanuit de overheid, heeft het RKCS in samenwerking met het CPS in Nederland zelf trainingen georganiseerd voor het schooljaar 2016/

28 Opbrengstgericht differentiatie in de klas Onder begeleiding van twee externe deskundigen van het KPC zijn de VSBO-scholen in het afgelopen schooljaar gestart met een traject opbrengstgericht differentiëren verdeeld over 3 fasen. In augustus 2015 is begonnen met fase 1 bestaande uit een train-detrainers-traject. Alle deelnemers hebben individueel een ontwikkelgesprek gevoerd met één van de trainers. Het doel van het gesprek was het in kaart brengen van de persoonlijke leervragen ten aanzien van zowel hun rol als vakbekwaam docent én hun (toekomstige) rol als coach/trainer binnen de eigen school. In de periode tussen augustus en oktober hebben de deelnemers huiswerkopdrachten moeten uitvoeren. Van 29 oktober t/m 6 november 2015 is gestart met fase II van het traject. Hierbij is vooral aandacht besteed aan de kwaliteitsteams van de scholen, waar de deelnemers onderdeel van uitmaken en hun rol als trainer-coach. Na afloop van deze fase (september 2015) is gekozen voor een extra fase, te weten fase IIB. Er was bij directie en deelnemers namelijk duidelijk behoefte aan verdere implementatie en incorporatie van de rol van trainer-coach binnen de eigen school. Roldefinitie en rolbesef bij de aspirant trainerscoaches was gedurende fase II helder geworden, maar rolneming en rolvastheid verdienden nog de nodige aandacht. In maart 2016 werd die extra fase IIB uitgevoerd met als belangrijkste doel het verzorgen van schoolcoaching. Dit om de trainers-coaches beter in positie te brengen op hun eigen school. Daarnaast hebben zij ook verdiepingsbijeenkomsten verzorgd voor directies en zijn er in fase IIB gesprekken gevoerd met de onderwijsfunctionarissen. Naar verwachting zal in het nieuwe schooljaar fase III worden afgerond. Uniformering basisvorming/onderbouw VSBO In 2009 werd de 3 e cyclus van het FO afgeschaft en werd een nieuw beleid uitgestippeld voor een Nieuwe Basisvorming uitgaande van een inventarisatie van de belangrijkste problemen onder scholen en schoolbesturen. De problemen werden in de praktijk weinig opgelost en in 2012 heeft het RKCS een werkgroep van schooldirecteuren opgericht om richtlijnen op te stellen voor de invulling van de basisvorming/onderbouw van het VSBO. Bovendien bleken de scholen in de praktijk op verschillende wijze de cijfers te berekenen, waardoor er te grote verschillen waren ontstaan tussen de scholen, wat niet altijd in het voordeel van de leerling was. Er werden afspraken gemaakt over het onderwijsprogramma, de kerndoelen, de gewenste vakken of combinatie van vakken, groepsvorming, toetsing, rapportberekening, selectie, doorstroming en de aanpak van zorgleerlingen. Deze afspraken zijn samen gebundeld in een brochure en vanaf het schooljaar 2014/2015 ingevoerd. Zoals met de schooldirecteuren overeengekomen, zijn in het schooljaar 2015/2016 bijeenkomsten georganiseerd om samen met de schooldirecteuren de richtlijnen te evalueren. De richtlijnen werden aangepast en in augustus 2016 zal een gereviseerde brochure geproduceerd worden. 28

29 Toetsbeleid Ter verbetering van de kwaliteit van de toetsing binnen de scholen is het RKCS samen met het ETE een nascholingstraject toetsconstructie gestart voor alle docenten in het VO en het SBO naast het formuleren van een bovenschools toetsbeleid. In het schooljaar 2014/2015 zijn de trainingen op de HAVO/VWO scholen en in het schooljaar 2015/2016 in het VSBO afgerond. Voor het FO is in juni 2016 een eigen training ontwikkeld en uitgeprobeerd op een school. Op grond van die bevindingen is besloten de training in te korten en op schoolniveau uit te voeren. Deze trainingen zullen in het schooljaar 2016/2017 starten. Het bovenschools toetsbeleidsplan is ondertussen afgerond en zal in het komend schooljaar worden verspreid. Scholen zullen ondersteuning moeten krijgen om dit beleid in de praktijk uit te voeren. De resultaten van de training voor de HAVO/VWO-docenten laten zien dat nagenoeg evenveel docenten de training wel gehaald (50.4%) als niet gehaald (49.6%) hebben. Bij de training voor de HAVO/VWO-docenten was er nog geen afsluitende toets en is alleen een certificaat van deelname uitgereikt. Tabel 5 Resultaten training toetsconstructie HAVO/VWO aantal deelnemers certificaat van deelname geen certificaat groep groep groep groep groep Totaal % 50.4% 49.6% Uit de resultaten van de VSBO-scholen is gebleken dat ca. 56% de training met goed gevolg heeft afgerond. Een toch wel grote groep (44.1%) heeft niet voldaan en daardoor geen certificaat ontvangen van ETE. Bijna 48% heeft een certificaat voor opgedane kennis ontvangen, wat betekent dat zij de afsluitende toets hebben gehaald. Een groep docenten (8%) heeft alleen een certificaat van deelname, omdat deze docenten de toets niet hebben gemaakt of niet hebben gehaald maar wel voor 80% of meer hebben deelgenomen aan de training. In samenwerking met ETE zal nog moeten worden bepaald of er vervolgtrainingen komen voor de docenten, die de training niet met succes hebben afgerond. Tabel 6 Resultaten training toetsconstructie VSBO aantal deelnemers certificaat van deelname certificaat opgedane kennis geen certificaat groep groep groep groep groep groep groep groep groep groep groep groep Totaal % 8.0% 47.9% 44.1% 29

30 Ouderparticipatie en ouderbetrokkenheid Het RKCS geeft uitvoering aan de wetgeving die bepaalt dat aan elke school voor funderend onderwijs een oudercommissie verbonden moet zijn. Hiertoe is in het schooljaar 2013/2014 een traject opgezet om de scholen te ondersteunen bij het oprichten en/of versterken van de oudercommissies. Om de ouderbetrokkenheid te stimuleren hebben enkele leerkrachten en ouders in september 2013 onder leiding van CPS een training gevolgd om hen bewust te maken hoe belangrijk het is dat ouders betrokken zijn. Aan het eind van het schooljaar 2013/2014 hadden alle 28 scholen een oudercommissie. In het schooljaar 2014/2015 hadden 22 (82%) van de 27 scholen een oudercommissie en in het schooljaar 2015/2016 waren dat 21 van de 27 FOscholen (78%). In het SO hadden alle scholen een oudercommissie. In het schooljaar 2015/2016 is de kwaliteitsmonitor vanwege technische problemen niet meer verwerkt, waardoor er geen informatie beschikbaar is over het functioneren van de oudercommissies. Voor het funderend onderwijs zijn er in het afgelopen schooljaar bovenschools geen activiteiten georganiseerd gericht op de versterking van de ouderbetrokkenheid ofwel de oudercommissies. Schooldirecteuren zijn wel regelmatig gewezen op de wettelijke verplichting van een oudercommissie en waar nodig is een externe deskundige ingezet om de scholen te helpen om een commissie op te zetten of te ondersteunen. Over de ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie in het voortgezet onderwijs en het secundair beroepsonderwijs is geen informatie beschikbaar. 3.2 Kwaliteitsbeleid Het RKCS is wettelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs binnen haar scholen. Hoewel tussentijds toetsing in het funderend onderwijs niet werd toegestaan door de toenmalige overheid, begon het RKCS vanaf 2009 eigen eindtoetsen voor groep 5 en 7 af te nemen (die als voorloper op de EFO hebben gefungeerd), CITO rekentoetsen voor de groepen 3 t/m 8 en begin- en tussentoetsen vanaf de eerste cyclus. De EFO-resultaten van dit schooljaar zijn weer verschillend voor de verschillende onderdelen. Papiamentu schommelt vanaf 2010 rond een gemiddelde van 6 maar stijgt in 2016 naar een gemiddelde score van 7. Het Nederlands stijgt vanaf 2010 geleidelijk, maar blijft onder een voldoende ( 5.5). Het rekenen ligt vanaf 2010 onder een voldoende, stijgt vanaf 2015 naar een voldoende maar blijft steken rond een gemiddelde score van 5.6 (afgerond een 6). De resultaten in het funderend onderwijs op de verschillende toetsen zijn nog steeds over de hele linie onvoldoende tot matig, alleen voor het Papiamentu wordt iets beter gescoord. De examenresultaten in het voortgezet onderwijs van het afgelopen schooljaar zijn bijna overal verbeterd. Het percentage HAVO-geslaagden gaat van 69.6% naar 70.8% en het percentage VWOgeslaagden van 81.9% naar 88.9%. In het VSBO stijgt het percentage geslaagden van 70.5% naar 74.8%. De stijging is vooral te zien bij de TKL-kandidaten (van 64.9% naar 74.3%). Van de resultaten in het voortgezet onderwijs benadert alleen het aantal geslaagden van het VWO het slagingspercentage van 92% (2015) van leerlingen in Nederland. Voor HAVO en VSBO scoren de leerlingen van het RKCS duidelijk lager. In 2015 was het percentage HAVO- geslaagden in Nederland 86% en het percentage VMBO geslaagden 94%. In tegenstelling tot het voortgezet onderwijs zijn de examenresultaten van het SBO dit schooljaar niet verbeterd. Het percentage geslaagden daalt van 74.6% (bijna 75%) naar 65.2%, een daling van 10%. De examenresultaten (65.2% geslaagd) van de SBO scholen van het RKCS liggen bovendien nog steeds ver beneden de beoogde norm van 90% (streefwaarden Onderwijs en Jeugd Samenwerkingsprogramma /OJSP). 30

31 Kwaliteitsmonitor Om een beter zicht te kunnen hebben op de kwaliteit van het onderwijs op haar scholen heeft het RKCS in 2014 een eigen instrument (webbased vragenlijst) ontwikkeld om jaarlijks op een gestructureerde manier gegevens te verzamelen over een aantal indicatoren per onderwijstype (FO/SO, HAVO/VWO, VSBO en SBO). De indicatoren verwoorden wat er binnen deze monitoring gemeten moet worden en hebben betrekking op onderwerpen als taalbeleid, leerlingenzorg, ouderbetrokkenheid, nascholing, verzuim van leerkrachten/docenten en leerlingen, veiligheid, schoolonderhoud, leermiddelen, ICT, aantal zittenblijvers, doorstroming voortgezet onderwijs, schoolresultaten, toetsresultaten (EFO) en leerlingvolgsysteem. In juni 2015 zijn de vragenlijsten over het schooljaar 2014/2015 ingevuld en verwerkt. De vragenlijsten met betrekking tot het schooljaar 2015/2016 zijn helaas niet meer ingevuld, omdat de verwerking en rapportage door een technisch probleem niet meer konden plaatsvinden. Naar alle waarschijnlijkheid zal de kwaliteitsmonitor vanaf volgend jaar opgenomen worden in de nieuwe digitale administratie en managementinformatiesysteem De EFO resultaten In 2016 hebben 28 scholen van het RKCS meegedaan aan de EFO, waarvan één LOM-school. In totaal deden 1060 leerlingen van het RKCS mee aan de EFO. Van deze leerlingen had 19.3% een HAVO advies, 61.1% een VSBO advies, 13.3% is doorverwezen naar het AGO en 6.2% had advies NT of TFO. Grafiek 8 geeft een beeld van de eindresultaten van het schooljaar 2015/2016. Tabellen 7, 8 en 9 en grafiek 9 laten de ontwikkeling van de afgelopen schooljaren zien. Grafiek 8 Eindresultaten EFO voor het schooljaar Eindresultaten EFO HAVO VSBO AGO NT_TFO 61.1 Tabel 7 Aantal leerlingen met EFO-advies havo over de periode 2008 t/m Totaal aantal RK-leerlingen EFO # leerlingen met advies havo % leerlingen met advies havo Grafiek 9 Verloop percentage leerlingen met advies HAVO over 9 jaren. 31

32 % Leerlingen naar HAVO Het aantal leerlingen dat deelneemt aan de EFO is vanaf 2008 met ca. 350 gedaald, terwijl het aantal leerlingen met een Havo-resultaat nagenoeg gelijk is gebleven. Relatief gezien is er vanaf schooljaar 2009 een geleidelijke stijging (met een daling in 2011 en 2012) van het percentage leerlingen met een Havo-resultaat van 14% naar 19% (tabel 7). Op enkele scholen ligt het percentage ook in het afgelopen schooljaar hoger dan 19.3%, namelijk Coromoto College 29.3% (was 24%), St. Albertus College 22.9% (was 35%), St. Paulus College 20.4% (was 30%), Kolegio Chaya Willems 24.5% (was 22%), St. Franciscus College 32% (was 34%), St Margaretha College 42.6% (was 45%), Berg Carmel College 62.5% (was 35%) en op Vigdis J. Mensing College is het 76.3% (was 75%). Het aantal FO-scholen met Havo-resultaten over de afgelopen 9 jaren schommelt steeds tussen 20 en 25 scholen ofwel 71% en 89%. De meeste scholen hebben echter tussen 1 en 10 leerlingen met een Havo-resultaat. Tabel 8 Aantal en percentage scholen met leerlingen met een EFO-resultaat havo over de periode 2008 t/m Aantal leerlingen met havo-resultaat tussen: totaal aantal FO scholen Percentage scholen met havo -resultaat Grafiek 10 Percentage scholen met leerlingen met een EFO-resultaat havo over de periode 2008 t/m Percentage scholen met havo-resultaat Het percentage leerlingen met een VSBO-advies daalt vanaf het schooljaar 2013/2014, terwijl het percentage met een AGO-advies of NT/TFO vanaf het schooljaar 2012/2013 stijgt (tabel 9). 32

33 Daarentegen daalt het totaal aantal leerlingen in het AGO vanaf het schooljaar 2011/2012 (zie tabel 1) van 444 naar 351 in het schooljaar 2014/2015 en stijgt weer naar 389 in het schooljaar 2015/2016, wat kan wijzen op een grote schooluitval in het AGO. Tabel 9 Eindresultaten EFO vanaf 2012 t/m % leerlingen met advies: HAVO 12.3% 18.4% 18.7% 18.3% 19.3% VSBO 77% 79% 72% 65.5% 61.1% AGO 7% 2% 6% 9.4% 13.3% Nt-TFO 4% 1,5% 3% 6.7% 6.2% Voor wat betreft de resultaten op de verschillende onderdelen van de EFO-toets wijst een vergelijking van schooljaar 2015/2016 met de voorafgaande schooljaren uit dat de verbetering vanaf 2014 op het gebied van Rekenen & Wiskunde stagneert en niet echt doorzet. Het gemiddelde van rekenen is gedaald van een 5.29 in 2010 naar een 4,83 in 2013 en weer gestegen naar 5.68 in 2014, maar weer gedaald naar 5.52 in 2015 en in 2016 weer gestegen naar De sterke daling van de resultaten in 2013 kan het gevolg zijn van de invoering van de nieuwe methode rekenen, wat zich echter herstelt in het daaropvolgende jaar. Het gemiddelde voor Rekenen & Wiskunde blijft schommelen rond een voldoende (5.5). Bij het Nederlands is er ook een vooruitgang te zien van een 4.73 in 2010 naar een gemiddelde van 4.94 in 2013, 5.23 in 2014, 5.27 in 2015 en 5.28 in Op dit onderdeel van de EFOtoetsen wordt vooralsnog onvoldoende gescoord ( 5.5), terwijl bij Rekenen & Wiskunde vanaf 2014 rond een voldoende (5.5) wordt gescoord. Papiaments daalt van 6.63 in 2010 naar 6.06 in 2011, stijgt naar 6.62 in 2012, maar daalt weer naar 6.36 in 2014 en stijgt weer naar 6.80 in 2015 en 7.12 in Vanaf 2014 lijkt de schommelende lijn voor dit onderdeel van de EFO-toetsen te veranderen in een stijgende lijn. Alleen op dit onderdeel wordt vanaf 2010 meer dan voldoende gescoord( 5,5). Onderstaande schema s (grafiek 11 en 12) geven een overzicht en het verloop van de RKCS gemiddelden per toetsonderdeel over de afgelopen zeven jaren. Grafiek 11 Vergelijking RKCS EFO-gemiddelden Papiaments Nederlands Rekenen & Wiskunde N= 30 scholen t/m 2014 en N=29 scholen in 2015 (excl. GOG) en N=28 scholen (excl. GOG en Mgr. J.H) 33

34 Grafiek 12 Verloop RKCS EFO gemiddelden over 7 jaren voor de verschillende toetsonderdelen o.b.v. GPG-scores (=gemiddelde percentage goed op het onderdeel ) Papiaments Nederlands Rekenen & Wiskunde Verder is gekeken naar de gemiddelden van de scholen op de verschillende onderdelen. Onderstaand grafiek 13 geeft een overzicht van het aantal scholen dat voldoende scoort ( 5.5) op een onderdeel ten opzichte van de scholen die onvoldoende ( 5.5) scoren vanaf 2011 t/m Grafiek 13. De verhouding voldoende (= gemiddeld 5.5 of meer) en onvoldoende op de verschillende toetsonderdelen over 6 jaren Onvoldoende Voldoende 5 0 N= 30 scholen t/m 2014 en N=29 scholen in 2015 (excl. GOG) en N=28 scholen (excl. GOG en Mgr. J.H) In 2016 scoren alle scholen (incl. Kennedy Lom) een voldoende op Papiamentu vergeleken met 27 (90%) van de 30 scholen in Het hoogste gemiddelde cijfer voor Papiamentu was een 7.5 in 2010, een 7.6 in 2014, een 7.8 in 2015 en een 8.5 in Het laagste gemiddelde cijfer voor Papiamentu was een 5.0 in 2010, een 5.2 in 2014 (GOG 4.8), een 5.3 in 2015 en in 2016 een 6.0 (LOM) en 6.4 voor FO. De beheersing van Papiamentu is op alle scholen voldoende en het gemiddelde cijfer in 2016 (7.12) blijft rond een 7 (grafiek 11). In 2016 scoren 10 (35.7%) van de 28 scholen een voldoende op Nederlands vergeleken met 6 (20%) van de 30 scholen in Het hoogste gemiddelde cijfer voor Nederlands was een in 2010, een 7.3 in 2014, een 7.1 in 2015 en een 7.2 in Het laagste gemiddelde cijfer voor Nederlands was een 3.1 (GOG 2.8) in 2010, een 3.7 in 2014, een 3.7 (LOM; FO 3.8) in 2015 en een 3.8 (FO) in De Nederlandstalige school met een 8 als gemiddelde cijfer is hier buiten beschouwing gehouden. 34

35 De beheersing van het Nederlands op de meeste scholen (ca. 64%) is nog steeds onvoldoende en hoewel het gemiddelde cijfer vanaf 2010 (4.7) geleidelijk is gestegen, is dit gemiddelde in 2016 ( 5.3 ) nog steeds geen voldoende (grafiek 11). In 2016 scoren 14 (50%) van de 28 scholen (27 FO-scholen en 1 LOM-school) een voldoende voor R & W vergeleken met 12 (40%) van de 30 scholen in Het hoogste gemiddelde cijfer voor R & W was een in 2010, een 7.7 in 2014, een 7.5 in 2015 en een 7.9 in Het laagste gemiddelde cijfer voor R &W was een 3.3 in 2010, een 4.3 in 2014 (GOG 3.1), een 3.8 (LOM 3.3) in 2015 en een 3.8 (LOM) en 4.0 (FO) in De beheersing van R & W is op de helft van de scholen voldoende maar het gemiddelde cijfer blijft in 2016 (5.6) rond een 5.5 en schommelt vanaf 2010 steeds tussen een 5 en een 6 (grafiek 11). De resultaten voor de scholen die alfabetiseren in het Nederlands en voor de scholen die alfabetiseren in Papiamentu zijn in onderstaande grafieken 14, 15 en 16 te zien. Grafiek 14. Het aantal scholen dat alfabetiseert in het Nederlands met een voldoende (= gemiddeld 5,5 of meer) en op de verschillende toetsonderdelen over 7 jaren Aantal scholen met voldoende voor Pap. Aantal scholen met voldoende voor Ned. Aantal scholen met voldoende voor R&W Grafiek 15. Het aantal scholen dat alfabetiseert in het Papiamentu met een voldoende (= gemiddeld 5,5 of meer) en op de verschillende toetsonderdelen over 7 jaren Aantal scholen met voldoende voor Pap. Aantal scholen met voldoende voor Ned. Aantal scholen met voldoende voor R&W 2 De Nederlandstalige school met een 8 als gemiddelde cijfer is ook hier buiten beschouwing gehouden. 35

36 Op grond van de EFO-resultaten over de periode 2010 t/m 2016 zijn de volgende ontwikkelingen te zien. Beide groepen scholen scoren voldoende voor Papiamentu. De gemiddelde score voor het Nederlands daalt van een 5.1 in 2014 naar een 4.9 in 2016 bij de scholen die alfabetiseren in het Papiamentu, terwijl deze score bij de scholen die alfabetiseren in het Nederlands ook daalt van een 5.7 in 2014 naar een 5.5 (=voldoende) in Het verschil in gemiddelde score tussen beide groepen scholen is niet echt groot. De gemiddelde score voor het Rekenen & Wiskunde bij de scholen die alfabetiseren in het Papiamentu daalt van een voldoende van 5.7 in 2014 naar een onvoldoende van 5.2 in 2016, terwijl deze score bij de scholen die alfabetiseren in het Nederlands ook daalt maar van een 6.2 in 2014 naar een 5.9 in 2016, wat nog iets boven een voldoende ( 5.5) ligt. Maar ook voor het Rekenen & Wiskunde is het verschil in gemiddelde score tussen beide groepen scholen niet echt groot. Nader onderzoek is nodig om conclusies te kunnen trekken over de prestaties van de twee groepen scholen met de twee verschillende taalmodellen. Grafiek 16. Vergelijking RKCS EFO-gemiddelden voor de tweetalige scholen die alfabetiseren in het Nederlands en voor de tweetalige scholen die alfabetiseren in het Papiamentu op de verschillende toetsonderdelen tussen Alfabetiseren in het Nederlands Alfabetiseren in het Papiamentu Papiaments Nederlands Rekenen & Wiskunde De RK eindtoetsen Vanaf schooljaar nemen leerlingen in groep 5 en groep 7 van alle scholen de RKeindtoetsen af. Deze toetsen dekken de verschillende onderdelen behorende tot de vakgebieden Nederlandse Taal en Rekenen & Wiskunde. In 2013 is gestart met groep 6. De resultaten van schooljaar in groep 7 verschillen weer niet echt veel van de EFO resultaten in groep 8. Opvallend is dat het gemiddelde voor de eindtoets Rekenen & Wiskunde in groep 7 (5.67) een voldoende ( 5.5) is geworden, wat ook het geval is bij de EFO-toets (5.61). In groep 7 wordt voor de eindtoets Nederlands een voldoende (5.78) gescoord maar een onvoldoende (5.28) voor de EFO-toets, terwijl in groep 5 gemiddeld een voldoende wordt gescoord op de eindtoets Nederlands. 36

37 Tabel 10 Resultaten Eindtoets groep 5 en 7 per toetsonderdeel voor 5 jaren ( alleen de FO-scholen) R&W Nederlands Schooljaar groep 5 groep 7 (=EFO ) groep 5 groep 7 (=EFO) (5.25) (4.96) (5.15) (4.99) (4.93) (5.03) (5.82) (5.32) (5.60) (5.33) (5.61) (5.28) Ter vergelijking is bij groep 7 de EFO-resultaten in groep 8 van hetzelfde schooljaar tussen haakjes opgenomen voor de 28 FOscholen; vanaf zijn dat 27 scholen. Onderstaand schema (grafiek 17) geeft een overzicht van de toetsonderdelen per groep en per afnamejaar. Hieruit valt te concluderen dat het niveau grotendeels gelijk is gebleven over de afgelopen zes jaren en niet boven een 6.0 stijgt wat ook het geval is bij de EFO-resultaten voor deze twee toetsonderdelen. Grafiek 17 Resultaten Eindtoets groep 5 en 7 per toetsonderdeel voor 6 jaren groep 5 groep 7 groep 5 groep 7 R&W Nederlands N= 28 FO-scholen. Vanaf is N=27 FO- scholen. Door alleen de scores van de FO scholen in acht te nemen, kan een vergelijking getrokken worden tussen eindtoetsen (die worden alleen in FO afgenomen) van 2015 (groep 7) en EFOresultaten 2016 (groep 8). Tabel 11. Vergelijking Eindtoetsen en EFO-toetsen Nederlands Rekenen 2014 Eindtoetsen groep EFO-toetsen groep Eindtoetsen groep EFO-toetsen groep

38 Uit bovenstaand tabel valt te concluderen dat de leerlingen nagenoeg hetzelfde niveau hebben behouden, hoewel bij R&W de EFO-resultaten iets hoger uitvallen vergeleken met de eindtoetsen. Er mag dan ook geconcludeerd worden dat de eindtoetsen een indicator zijn voor de EFO-resultaten en dat de eindtoetsen hun doel waarmaken, namelijk de leerkracht een objectief meetinstrument geven aan de hand waarvan zij de ouders een indicatie kunnen geven van het schooladvies dat de leerling waarschijnlijk zal krijgen in groep 8. Cito-toetsen en Volgtoetsen ETE De Cito-toetsen zijn in het afgelopen schooljaar weer in groep 1 en 2 afgenomen. De afname van de Cito-toetsen in groep 3 t/m 8 gerelateerd aan de invoering van de nieuwe rekenmethode Alles Telt worden niet meer afgenomen. In het schooljaar heeft de ETE een pretest Rekenen & Wiskunde (R&W), Mens & Maatschappij ( M&M) en Mens, Natuur & Technologie (MNT) uitgevoerd om na te gaan welke opgaven het meest geschikt zijn voor de Volgtoetsen. De volgtoetsen zijn methodeonafhankelijke toetsen uitgaande van de kerndoelen en leerlijnen. Een nevendoel van de pretest was om na te gaan waar de leerlingen en scholen op dat moment stonden ten opzichte van de kerndoelen en de leerlijnen. Hoewel het om een pretest ging hebben praktisch alle leerlingen v.w.b. groep 6 en 7 van alle FO-scholen deelgenomen. Uit de voorlopige analyses van ETE bleek dat gemiddeld genomen voor R&W maar een derde van de opgaven goed zijn gemaakt. Voor M&M en MNT is het beeld vergelijkbaar. Een derde van de leerlingen (gemiddeld) maakten de opgaven goed. ETE concludeert dat er nog geen verklaring is voor de lage scores en dat nadere inhoudelijke analyse nodig is om definitieve conclusies te kunnen trekken. De lage scores kunnen betekenen dat de kerndoelen in onvoldoende mate beheerst worden. In welk jaar de volgtoetsen officieel worden ingevoerd is nog onduidelijk Doorstroming BAVO VSBO In het schooljaar 2014/2015 zijn richtlijnen vastgesteld voor de doorstroming en de rapportberekening op de scholen voor basisvorming (onderbouw VSBO) en de bovenbouw van de VSBO-scholen. Onderstaand overzicht geeft een beeld van de doorstroomcijfers van het schooljaar 2015/2016. Daaruit blijkt dat 76% naar het tweede leerjaar doorstroomt. In het tweede leerjaar stroomt 77.2% door naar de bovenbouw van het VSBO. Van de doorstromers gaat slechts 25% naar TKL, 19% naar PKL en 33% naar PBL van de bovenbouw. Op geen enkele school gaat meer dan 50% van de leerlingen naar VSBO-TKL. Het aantal zittenblijvers is in beide leerjaren tamelijk groot, 18% in BAVO-1 en 17% in BAVO-2. Vergeleken met het vorige schooljaar is het aantal zittenblijvers wel gedaald, van 23% naar 18% in BAVO -1 en van 21% naar 17% in BAVO-2. 38

39 Tabel 12 Doorstroming VSBO-BAVO schooljaar 2015/ Kolegio Pierre Lauffer Triniteit College MS VSBO Stella Maris Maria College St. Ignatius College Jozef Civilis VSBO In % van BAVO -1 naar AGO % van BAVO -1 naar VSBO % van BAVO -1 naar HAVO % Doubleren BAVO % Van BAVO - 1 naar anders? % Totaal Totaal van BAVO - 2 naar AGO % van BAVO - 2 naar PBL % van BAVO - 2 naar PKL % van BAVO - 2 naar TKL % van BAVO - 2 naar HAVO % Doubleren BAVO % Van BAVO - 2 naar anders? % Totaal Totaal naar bovenbouw VSBO Naar bovenbouw VSBO in percentages per school: naar PBL 52% 38% 30% 32% 15% 59% 38% naar PKL 10% 24% 38% 17% 22% 20% 30% naar TKL 6% 29% 0% 12% 50% 12% 15% Doubleren 15% 5% 32% 39% 12% 5% 15% Tabel 13 en grafieken 1 en 19 hieronder geven een beeld van de doorstroming over twee schooljaren. De doorstroming in de basisvorming is verbeterd. In BABO-1 stromer er 5% meer leerlingen naar het volgende leerjaar en in BAVO-2 stromen er 7% meer naar de bovenbouw. Er stromen iets minder leerlingen naar TKL-bovenbouw, 26% in 2016 tegenover 27% in Tabel 13 Doorstroming VSBO-BAVO over twee schooljaren /1016 van BAVO -1 naar AGO 3% 4% van BAVO -1 naar VSBO % 76% van BAVO -1 naar HAVO - 2 1% 1% doubleren BAVO % 18% van BAVO - 1 naar anders? 2% 1% van BAVO - 2 naar AGO 0% 2% van BAVO - 2 naar PBL-3 30% 35% van BAVO - 2 naar PKL-3 18% 21% van BAVO - 2 naar TKL-3 27% 26% van BAVO - 2 naar HAVO - 3 0% 1% doubleren BAVO % 14% van BAVO - 2 naar anders? 3% 1% totaal naar bovenbouw VSBO 75% 82% 39

40 Grafiek 18 Doorstroom VSBO-Bavo 1 in 2015 en % 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% van BAVO -1 naar AGO van BAVO -1 naar VSBO - 2 van BAVO -1 naar HAVO - 2 Doubleren BAVO - 1 Van BAVO - 1 naar anders? /1016 Grafiek 19 Doorstroom VSBO-Bavo 2 in 2015 en % 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% van BAVO - 2 naar AGO van BAVO - 2 naar PBL-3 van BAVO - 2 naar PKL-3 van BAVO - 2 naar TKL-3 van BAVO - 2 naar HAVO - 3 Doubleren BAVO - 2 Van BAVO - 2 naar anders? Totaal naar bovenbouw VSBO /1016 HAVO/VWO De doorstroming in de basisvorming van het HAVO/VWO in het schooljaar 2015/2016 ziet er als volgt uit: Tabel 14 Doorstroming Havo/Vwo-BAVO schooljaar 2015/2016. MIL RC Totaal In % Basisvorming 1 naar Basisvorming % Basisvorming 1 naar VSBO % Doublures % Totaal Bavo Basisvorming 2 naar HAVO % Basisvorming 2 naar VWO % Basisvorming 2 naar VSBO % Doublures % Totaal Bavo

41 3.2.4 Eindexamenresultaten voortgezet onderwijs In het schooljaar 2015/2016 hebben in het voortgezet onderwijs totaal 1087 leerlingen deelgenomen aan het eindexamen, waarvan 755 VSBO, 233 HAVO en 99 VWO. Hiervan is totaal 818 geslaagd wat 75% is, terwijl dit vorig schooljaar 71% was en het jaar daarvoor 70%. In het VSBO is dit schooljaar 74.8% geslaagd (565 van 755), in het HAVO 70.8% (165 van 233) en in het VWO 88.9% (88 van de 99). Resultaten VSBO In 2015/2016 hebben 755 leerlingen meegedaan aan de examens, waarvan 565 (74.8%) is geslaagd. Dit is een vooruitgang van 4% t.o.v. het schooljaar 2014/2015 en ca. 8% t.o.v. het schooljaar 2013/2014. Dit schooljaar deden 250 leerlingen mee aan het PBL examen en 69% heeft dit succesvol afgerond. Bij het PKL examen namen 231 leerlingen deel en 80% waren succesvol. Voor de TKL geldt dat 74% van de 280 leerlingen waren geslaagd voor het examen. De resultaten van de verschillende scholen lopen wel uiteen. Onderstaande tabellen geven de slagingspercentages per school en per leerweg weer. De vooruitgang in 2016 komt vooral door een stijging van het slagingspercentage bij de TKL leerlingen, namelijk van 64.87% in 2015 naar 74.3% in Overigens zijn de slagingspercentages bij de andere twee leerwegen ook omhoog gegaan. Tabel 15. Eindexamenresultaten per school en leerweg in schooljaar 2015/ School Totaal examenkandidaten Totaal geslaagd % geslaagd Totaal PBL Totaal geslaagd PBL % Geslaagd PBL Ancilla Dom % % % % Maris Stella % % % % Regina Pacis % % % % St. Paulus % % % % St. Jozef % % % % Totaal % % % % Totaal PKL Totaal geslaagd PKL % Geslaagd PKL Totaal TKL Totaal geslaagd TKL % Geslaagd TKL Tabel 16. Eindexamenresultaten per school van 2013 t/m Ancilla Dom % 66.94% 74.58% 78.95% Maris Stella 87.10% 48.39% 38.71% 46.67% Regina Pacis 65.66% 56.10% 64.42% 74.58% St. Paulus 96.31% 70.00% 67.74% 71.96% St. Jozef 66.45% 69.60% 74.73% 77.51% Totaal 75.19% 66.37% 70.54% 74.83% 41

42 Grafiek 20. VSBO examenresultaten van de afgelopen 4 jaar. 80.0% VSBO examenresultaten 70.0% 60.0% 50.0% Totaal 40.0% 30.0% Tabel 17. Percentage geslaagden per leerweg per school voor 4 schooljaren. TKL PKL PBL AC MS RP St.P St.J Totaal Grafiek 21. Verloop % geslaagden VSBO per leerweg voor 4 schooljaren TKL PKL BPL In het schooljaar 2015/2016 hebben in het voortgezet onderwijs totaal 1087 leerlingen deelgenomen aan het eindexamen, waarvan 755 VSBO, 233 HAVO en 99 VWO. Hiervan is totaal 818 geslaagd wat 75% is, terwijl dit vorig schooljaar 71% was en het jaar daarvoor 70%. In het VSBO is dit schooljaar 74.8% geslaagd (565 van 755), in het HAVO 70.8% (165 van 233) en in het VWO 88.9% (88 van de 99). 42

43 Resultaten HAVO en VWO In 2015/2016 hebben 332 leerlingen meegedaan aan de examens voor het HAVO (233) en het VWO (99), waarvan 253 (76.2%) zijn geslaagd. Dit is een voortuitgang t.o.v. het schooljaar 2014/2015. Het slagingspercentage vorig schooljaar voor HAVO/VWO was 72.8%. Tabel 18. Totaal geslaagden HAVO/VWO over 4 schooljaren Totaal examenkandidaten H/V Totaal H/V geslaagd % H/V geslaagd Grafiek 22 Percentage geslaagden HAVO/VWO over 4 schooljaren % H/V geslaagden Tabellen 10 t/m 12 en grafiek 19 en 20 geven een overzicht van de resultaten per school en per type onderwijs. Van de 233 leerlingen, die in dit schooljaar het HAVO examen hebben gedaan, zijn er 165 (70.8%) geslaagd voor het examen. In het VWO hebben 99 leerlingen meegedaan aan het examen en 88 (88.9%) zijn geslaagd. Het slagingspercentage van het VWO gaat vergeleken met het schooljaar 2014/2015 met ca. 7% vooruit, vooral door de resultaten van het MIL (van 67.9% naar 92.3%). Het slagingspercentage van het HAVO blijft ongeveer hetzelfde. In de afgelopen 5 jaar schommelt het slagingspercentage van het HAVO rond 70% met een uitschieter van bijna 76% in 2014, terwijl de VWO-percentages rond 86% schommelen. Tabel 19. Eindexamenresultaten per school en per type onderwijs in Totaal HAVO/VWO HAVO VWO School Totaal examen kandidaten Geslaagd Geslaagd in % Totaal HAVO RC MIL Totaal Totaal Geslaagd havo Geslaagd HAVO in % Totaal VWO Totaal Geslaagd vwo Geslaagd vwo in % 43

44 Tabel 20 Eindexamenresultaten per school en per onderwijstypen over 5 schooljaren. HAVO VWO RC 72.3% 84.4% 83.2% 79.9% 75.0% 89.9% 96.2% 86.4% 87.9% 86.7% MIL 70.2% 55.0% 70.0% 57.3% 65.3% 78.4% 75.0% 79.3% 67.9% 92.3% Totaal % 75.6% 69.6% 70.8% % 84.2% 81.9% 88.9% Grafiek 20 Eindexamenresultaten per school en per onderwijstypen over 4 schooljaren 120.0% 100.0% 80.0% % HAVO geslaagden en VWO geslaagden 60.0% 40.0% 20.0% RC MIL Totaal 0.0% HAVO VWO Resultaten SBO In 2016 hebben 756 studenten deelgenomen aan het eindexamen waarvan 511 (67.6%) is geslaagd. Vergeleken met het schooljaar 2014/2015 is er een daling van het aantal geslaagden bij alle vier scholen. Tabel 12 geeft een overzicht van de resultaten per school voor de afgelopen drie schooljaren. De SBO-slagingspercentages zijn na een stijging in de afgelopen drie jaren weer gedaald in Tabel 21. Eindexamenresultaten per school over 4 schooljaren Naam school Totaal examen kandidaten Geslaagd % Geslaagd Totaal examen kandidaten Geslaagd % Geslaagd Totaal examen kandidaten Geslaagd % Geslaagd Totaal examen kandidaten Geslaagd % Geslaagd EligiaMartier Fr. Aurelio Maris Stella SBO MTS Totaal

45 Grafiek 24. Totaal SBO- geslaagden over 4 schooljaren Totaal % geslaagden SBO Totaal % geslaagden SBO Grafiek 25. Eindexamenresultaten per school over 4 schooljaren. % Geslaagden per SBO-school 100.0% 90.0% 80.0% 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% EligiaMartier Fr. Aurelio Maris Stella SBO MTS 45

46 3.3 Zorg In het FO en het SO worden de scholen bovenschools bijgestaan door vier schoolmaatschappelijk werkers en een team van ca. 12 RT-ers. In het afgelopen schooljaar is verder gewerkt aan het opstellen van zorgplannen en het opzetten van zorgteams binnen de scholen. De meeste scholen werken nog niet met een intern zorgteam en hebben nog geen zorgplan opgesteld. In het speciaal onderwijs werd de ondersteuning over het handelingsgericht werken voortgezet. Binnen de VO - en de SBO - scholen wordt de zorg aan de leerlingen gecoördineerd door een intern zorgteam bestaande uit IB-ers, RT ers en zorgcoördinatoren. Leerlingen en studenten krijgen een mentor toegewezen. Bovenschools ondersteunen drie schoolmaatschappelijk werkers de zorgteams van deze scholen. Om de ondersteuning door de schoolmaatschappelijk werkers effectiever te maken zijn bovenschools richtlijnen vastgesteld voor het schoolmaatschappelijk werk. Tabellen 22 en 23 geven een beeld van het aantal probleemgevallen dat in de afgelopen vijf schooljaren naar het schoolbestuur zijn doorverwezen. Over deze periode zijn slechts 5 gevallen uit het HAVO/VWO geregistreerd. In het VSBO is het aantal probleemgevallen over de afgelopen vijf schooljaren, relatief gezien, bijna verdubbeld, namelijk van 1.7% (74 van 4428 leerlingen) naar 3% ( 96 van 3233). Dit kan worden verklaard door de daling van het totaal aantal leerlingen met tegelijkertijd een ongeveer gelijkblijvende aantal probleemgevallen. Het aantal studenten in het SBO dat doorverwezen wordt naar het schoolbestuur is in de afgelopen vijf schooljaren minder dan 1% gebleven. Het aantal leerlingen dat in het afgelopen schooljaar binnen de school naar het interne zorgteam is doorverwezen, is niet bekend. Volgens de monitor van het OJSP lag dit in het schooljaar 2012/2013 rond 100 leerlingen in het VSBO-bovenbouw en rond 271 in het SBO. Tabel 22. Percentages en aantal cases in het VSBO over 5 schooljaren. VSBO Problematiek 2011/ / / / /2016 Zwangerschap 1 Soc. emotionele en/of psychische problemen 1 1 Aanraking justitie Drugsgebruik/verkoop Alcoholmisbruik Agressief/deviant gedrag Geweld/bedreiging/mishandeling/vechten/ vandalisme/seks. Intimidatie etc Onbehoorlijk gedrag/gezagsondermijning Diefstal Overig Totaal aantal cases Totaal aantal leerlingen per december % aantal cases

47 Tabel 23 Percentages en aantal cases in het SBO over 5 schooljaren. Problematiek 2011/ / / / /2016 Zwangerschap Soc. emotionele en/of psychische problemen 1 Aanraking justitie Drugsgebruik/verkoop Alcoholgebruik Agressief/deviant gedrag 1 1 Geweld/bedreiging/mishandeling/ Vechten etc. Onbehoorlijk gedrag Diefstal 2 Overig Totaal aantal cases Totaal aantal leerlingen per dec % aantal cases Voor wat betreft het drugsbeleid is na een evaluatie in juni 2014 een nieuwe test ingevoerd, die als positief is ervaren door de scholen. Het drugs- en alcoholbeleid is vanaf het afgelopen schooljaar op alle VSBO- en SBO-scholen doorgevoerd. De twee HAVO/VWO scholen starten komend schooljaar. In maart 2016 is een training georganiseerd voor IB-ers, zorg coördinatoren en schooldirecteuren om het professioneel handelen van docenten bij leerlingen met drugsproblemen te versterken en de samenwerking binnen de school bij de uitvoering van het drugsbeleid te bevorderen. Na de training zijn de scholen naar behoefte enkele weken ondersteund door de betreffende trainer. Hieruit is gebleken dat er een aantal scholen zijn waar het afgesproken drugsbeleid goed wordt uitgevoerd, terwijl een aantal scholen nog veel ondersteuning daarbij nodig hebben. Om op structurele wijze te werken aan de loopbaanorientatie van leerlingen is de Arubaanse methode LOBO aangepast en ingevoerd op de VSBO-scholen en in het HAVO/VWO. In het afgelopen schooljaar is het gebruik van de methode geëvalueerd met de bedoeling om deze te reviseren. Ook hebben de decanen een training gevolgd over studiekeuze, wat komt er allemaal bij kijken?, hoe kun je zicht krijgen op de eigen situatie van LOB (LOB scan invullen), hoe kun je het decanaat verbeteren en welke nieuwe materialen kun je daarbij gebruiken. Vijf decanen hebben met succes de Online Leergang LOB afgerond. De Online leergang LOB is opgezet door de VO-raad en verzorgd door de organisaties NVS-NVL (Nederlandse Vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders) en VvSL (Vereniging van Schooldecanen en Loopbaanbegeleiders). Tijdens de online leergang hebben de decanen in acht online modules kennis gemaakt met alle aspecten van loopbaanoriëntatie en begeleiding in het voortgezet onderwijs. Als onderdeel van het veiligheidsbeleid zijn in 2013/2014 op alle scholen nieuwe brandblussers geplaatst. In april 2015 zijn trainingen bedrijf brandbestrijding (BBB) in samenwerking met de brandweer verzorgd voor de scholen van het VO en het SBO. In het afgelopen schooljaar hebben alle scholen van het FO de training gevolgd. In het komend schooljaar komen de SO-scholen aan de beurt. Docenten van verschillende scholen doen ook jaarlijks mee aan de EHBO-trainingen 47

48 van het Rode Kruis.Scholen moeten nog een eigen veiligheidsplan formuleren. Er wordt gewerkt aan een bovenschools kader voor het veiligheidsbeleid, zowel fysiek als sociaal, op de scholen van het RKCS. GEO traject onderbouw en bovenbouw Onder begeleiding van een externe deskundige is in 2014 een apart programma/vakleerplan Techniek (ook een deel Eco-techniek) voor de zorgleerlingen (GEO-leerlingen ofwel pbl-pleerling) in de basisvorming/onderbouw ontwikkeld. Het gaat om leerlingen die middels geïndividualiseerde extra ondersteuning (GEO) toch diplomagericht onderwijs zouden kunnen volgen. Het programma werd alleen voor Techniek ontwikkeld maar aan de hand hiervan moest eenzelfde traject worden opgezet voor andere sectoren zoals verzorging. Het vakleerplan bestond uit een inhoudelijk programma Techniek, een inventarisplan en een lay-out voor het technieklokaal, een leermiddelenoverzicht. In samenwerking met de overheid werd gewerkt aan een soortgelijk programma voor de zorgleerlingen in de bovenbouw. De vakleerplannen zijn bij de overheid ingediend ter goedkeuring. In het komend schooljaar zullen op enkele scholen een Geo-traject starten. Extra sportfaciliteiten en invoering Crossfit op school In het kader van de versterking van de leerlingenzorg werd CrossFit geïntroduceerd en extra sportfaciliteiten opgezet op enkele scholen, waar er veel agressie en geweld is onder jongeren en/of waar er weinig kan worden gedaan aan bewegingsonderwijs door het ontbreken van een gymzaal. De Crossfit-trainingen voor de gymdocenten zijn in 2015 afgerond alsook de inrichting van de verschillende gymruimten. Op Kolegio Pierre Lauffer komt er geen gymvoorziening meer door gebrek aan ruimte. Op Triniteit College moet een lokaal worden klaar gemaakt en de apparaten zijn tijdelijk opgezet in de gym van de MTS. De gym op de MTS is klaar en het afgelopen schooljaar in gebruik genomen. Ook de gym op Ancilla Domini, Regina Pacis en St. Paulus zijn ondertussen operationeel. 3.4 ICT Het RKCS had tot juli 2016 een Afdeling ICT en een Afdeling Systeembeheer met twee afdelingshoofden (ICT-team en Systeembeheer) en verschillende ICT-medewerkers, die zorgen voor zowel de beleidsmatige en de ondersteunende taken als voor het technisch beheer van de ICT van het bestuursbureau en de scholen. Per augustus 2016 worden deze afdelingen gefuseerd. In het schooljaar is het RKCS gestart met de implementatie van ICT leerlijnen in het funderend onderwijs. In het kader van het nieuwe strategisch beleidsplan is in het afgelopen schooljaar extra aandacht besteed aan de ICT bekwaamheid van het onderwijzend personeel door nascholing. In het funderend onderwijs hebben ongeveer 60 leerkrachten en enkele ICTmedewerkers de training mediawijsheid gevolgd. Hoewel er meer vraag is in het VO en SBO naar trainingen op het gebied van ICT en de toepassing van ICT in het onderwijsleerproces hebben weinig scholen zich ingeschreven voor de geplande workshops. Komend schooljaar zullen scholen gestimuleerd worden om zich meer te scholen op het gebied van ICT en mediawijsheid. Ook zal een nulmeting van de ICTvaardigheden van het personeel overwogen worden. De grootste uitdaging blijft de elektriciteitsvoorziening op verschillende scholen, de vervanging van apparatuur, een snelle en goed functionerende (gratis) internetverbinding en de beveiliging. 48

49 Leerlingvolgsysteem Alle FO-scholen draaien hun schoolrapporten vanuit het leerlingvolgsysteem ParnasSys en worden daarbij ondersteund door verschillende ICT-medewerkers. Vanaf augustus 2016 zal ParnasSys vervangen worden door een intern ontwikkeld leerlingvolgsysteem (Profectus), omdat de licentiekosten niet meer gedragen kunnen worden en achteraf gebleken is dat het toch moeilijk is om ParnasSys in voldoende mate aan te passen aan de lokale behoeften. De invoering van het intern ontwikkelde webbased leerlingvolgsysteem Profectus in het VSBO is in 2015 afgerond. In het HAVO/VWO is Magister per augustus 2015 ingevoerd op beide scholen. Monitor onderwijskwaliteit De ICT- afdeling is belast met de technische ontwikkeling van de vragenlijsten voor de monitoring van de onderwijskwaliteit en de verwerking van de gegevens. In het afgelopen schooljaar zijn de vragenlijsten door technische problemen niet afgenomen. FabLab op de MTS In het schooljaar 2014/2015 is een FabLab opgezet op de MTS om zowel VSBO-leerlingen als studenten van de MTS en andere scholen bekend te maken met moderne technologieën en het FabLab-concept. Een Fablab is werkplaats met een aantal computergestuurde machines waarmee gebruikers ideeën kunnen omzetten naar een tastbaar prototype of naar een concreet product. Een student leert 3D printen, 3D scannen, laserprinten en frezen. Het meest belangrijke van een FabLab is het delen van ideeën en kennis en het persoonlijk produceren. Elke ervaring van wat een gebruiker doet en alles wat hij/zij maakt, wordt gedocumenteerd opdat anderen van die inspanningen kunnen leren. De bedoeling is dat alles wat in de ene FabLab gemaakt wordt, in een andere FabLab gemaakt kan worden, waar dan ook ter wereld. Zo worden plannen de wereld rondgestuurd en kan iedereen deze maken als ze dit willen en helpen verbeteren. In het afgelopen schooljaar is de Fablab in gebruik genomen. De bedoeling is om in het komend schooljaar een samenwerking te zoeken met een FabLab elders voor ondersteuning en verdere uitbreiding. 49

50 4. Huisvesting (INK 4 en 5) 4.2 Huisvesting Het RKCS is verantwoordelijk voor onderhoud en beveiliging van haar schoolgebouwen. Het binnenklimaat in klaslokalen is van invloed op de leerprestaties van leerlingen en is dan ook essentieel voor de onderwijskwaliteit. Voor het RKCS moeten schoolgebouwen veilig, schoon, droog, kindvriendelijk en aantrekkelijk zijn. Schoolgebouwen moeten ook voldoen aan de geldende bouwvoorschriften van de overheid en de ARBO-wet (gezondheidsvoorschriften). Op dit moment voldoen niet alle scholen aan deze vereisten. Het RKCS heeft 53 scholen gehuisvest in ca. 90 gebouwen. Het merendeel van de schoolgebouwen is eigendom van de overheid. Het schoolgebouw van Ancilla Domini VSBO is eigendom van de stichting St. Thomas College. Het schoolgebouw van Regina Pacis VSBO is eigendom van de Zusters van Schijndel en het schoolgebouw van Maria College is eigendom van de Zusters van Rozendaal. Het schoolgebouw van Eligia Martier SBO is eigendom van het RKCS. In het afgelopen schooljaar is de school voor funderend onderwijs Mgr. Julio Henriquez te Fuik opgeheven en is het schoolgebouw (oude basisschool) overgedragen aan de overheid. Het kleutergebouw is eigendom van het RKCS. De verspreiding van de scholen van het RKCS over het eiland is in onderstaande tekening weergegeven. In het afgelopen schooljaar zijn er op 30 scholen verschillende projecten uitgevoerd. In samenwerking met de SOS worden verschillende onderhoudswerkzaamheden op de volgende scholen uitgevoerd: Bellefaas Martis College, Kolegio San Dominico, Blenchi school en Frater Evonius School. Daarnaast heeft het RKCS zelf op verschillende scholen werkzaamheden uitgevoerd, zoals binnen en buiten schilderwerk van wanden, ramen en deuren, aanleg van nieuwe beerputten, vervanging van afrastering, vervanging van ramen en deuren van klaslokalen en directiekantoor en vervanging van tegels en plafond( zie bijlage 3). 50

51 De bouwwerkzaamheden op Eligia Martier SBO zijn nog niet afgerond. De twee voormalige schoolgebouwen zijn ondertussen aan elkaar verbonden en er is een nieuwe ingang gebouwd. Ook de overdekte is nagenoeg klaar. Op het Radulphus College is de renovatie van het dak (project overheid/reda Soshal) afgerond en ook de achtergevel van het schoolgebouw is geschilderd. In het komend schooljaar zal gestart worden met de eerste fase van de nieuwbouw van het Radulphus College. Deze eerste fase omvat de bouw van vier nieuwe leslokalen en nieuwe toiletten aan de westzijde van de school. De tweede fase betreft vier nieuwe leslokalen bovenop vier lokalen uit fase 1. Daarna wordt fase 3 gestart, wat een aparte toren met 4 nieuwe lokalen inhoudt. Binnen twee jaar zal er in totaal 12 nieuwe lokalen gebouwd worden aan de westzijde van het Radulphus College. Op de begane grond van het hoofdkantoor zijn de bouwwerkzaamheden om de afdelingen administratie en HRM uit te breiden (fase 1), afgerond. Op de eerste verdieping is de aanpassing van de afdeling van de onderwijsfunctionarissen ook afgerond (eerste deel fase 2). Aan het einde van het schooljaar is gestart met de bouwwerkzaamheden om de overige aanpassingen van het hoofdkantoor uit te voeren (tweede deel fase 2, fase 3 en fase 4). In het afgelopen schooljaar is de inventarisatie van de huidige toestand en behoefte aan infrastructurele verbeteringen voortgezet en is verder gewerkt aan de ontwikkeling van een meerjarig onderhoudsplan. Voor het RKCS is het een hele uitdaging om met de beschikbare beperkte middelen de kwaliteit van de schoolgebouwen te verbeteren. Onderhoud, beveiligingen en verzekering van gebouwen en terreinen vallen onder de door de overheid te vergoeden kosten en is opgenomen in het bekostigingssysteem van het onderwijs (LB. Bekostiging Onderwijs, P.B. 2014, no.105). 51