VERSLAG. VERGADERING van de COMMISSIE VOOR WELSTAND EN MONUMENTEN ROTTERDAM. WOENSDAG 12 juli 2017

Transcriptie

1 VERSLAG VERGADERING van de COMMISSIE VOOR WELSTAND EN MONUMENTEN ROTTERDAM WOENSDAG 12 juli 2017 Locatie: Het Timmerhuis Halvemaanpassage 90 1 e verdieping, kamer AANWEZIG Commissie: Galema (plv. voorzitter), Bloks, Molenaar, Van Oort, Ruitenbeek Secretariaat: Pronk, Van der Klauw, Pennock (gedeeltelijk), De Bruijn (gedeeltelijk), Deurloo (gedeeltelijk) Bureau Monumenten: Knibbeler (gedeeltelijk), Koudijs (gedeeltelijk) 4 BOUWPLANNEN 14:00 16: Nootdorpstraat 4, Noord, (1 e behandeling) (gemeentelijk monument) (30 min) 14:00 Herbestemming Familiekerk ontwerp/opdracht: Wout Putter (Putter Partners) OMV (eerder OLO ) 4.2 Coolsingel nabij 105, Centrum (2 e behandeling) (rijksmonument) (30 min) 14:30 Restauratie sculptuur Naum Gabo ontwerp/opdracht: Pier Terwen / Bouwfonds / MEESTERS IN BV OMV PAUZE 15:00-15: Nassauhaven, Feijenoord (1 e behandeling) (20 min) 15:10 Havenlofts: nieuwbouw drijvende woningen ontwerp/opdracht: Pieter Figdor (Public Domain Architecten) OLO (conceptaanvraag) 4.4 Prins Hendrikstraat nabij 120, Hoek van Holland (1 e behandeling) (20 min) 15:30 Nieuwbouw senioren appartementen ter vervanging Korrelbeton ontwerp/opdracht: Martijn Graafmans (A3 Architecten) OLO (conceptaanvraag) 4.5 Westersingel 300, Centrum (2 e behandeling) (20 min) 15:50 ontwerp/opdracht: Rijndam: herontwikkeling en uitbreiding revalidatiecentrum Pieter Hoen / Sylvie Beugels / Jarno Coenen (Mecanoo) OLO (conceptaanvraag)

2 2

3 PLANNEN 4.1 Nootdorpstraat 4, Noord (1 e behandeling) (gemeentelijk monument) Herbestemming Familiekerk ontwerp/opdracht: Wout Putter (Putter Partners) OMV (eerder OLO ) Toetsingskader Welstand en Monumenten De commissie voor Welstand en Monumenten heeft de aanvraag omgevingsvergunning getoetst aan de in de redengevende omschrijving beschreven monumentale waarde. (grondslag: Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 2.2, lid 1 onder b) Daarnaast is de aanvraag getoetst aan de criteria zoals omschreven in de Welstandsnota Rotterdam. (grondslag: art. 9.1 van de Bouwverordening Rotterdam en art. 8 van het reglement van orde) Omschrijving van het plan De architect presenteert de herbestemming van de Heilige Familiekerk en de pastorie tot een medisch kindcentrum. Het planvoorstel is naar aanleiding van de gemaakte opmerkingen en gestelde vragen in de conceptaanvraag van 18 april 2017 aangepast en verder uitgewerkt. Kerk Het concept van een tafelconstructie als inbouw voor het inpassen van het nieuwe programma is ongewijzigd gebleven. De inbouw dient gezien te worden als een zelfstandige toevoeging, waarbij de vloervelden wel tot aan de gevelwanden lopen. De eerste beuk van het schip vanaf de entree blijft echter vrij van vloervelden om op die plek de hoogte van de kerk nog te kunnen ervaren. Hier komt wel het centrale trappenhuis en de lift, waarbij een bordes de verbinding maakt met de verschillende nieuwe lagen. De viering [kruising van middenschip en transept] blijft in het midden eveneens vrij van vloeren. Een tweede lift en een rondgang ter ontsluiting van de aangrenzende ruimten komen wel in deze ruimte. Het eerste vloerveld in het middenschip ligt hoger dan de ontsluiting van de viering om de spitsbogen afleesbaar te houden. Op de begane grond wordt de middenbeuk ingericht als open speelruimte. De zijbeuken van het middenschip krijgen programma, waarbij een viertal vertrekken de centrale speelruimte insteken. Een glazen gevel opgebouwd uit kokerprofielen sluit de centrale speelruimte in de middenbeuk af van de viering. Een snoezelruimte in de vorm van een ei wordt geplaatst op de scheiding van beide genoemde ruimten. Voor het verkrijgen van daglicht in de ruimten onder de kap worden onderin het dakschild per beuk drie geschakelde verticale dakvensters aangebracht. In de gevel aan de Nootdorpstraat wordt aan weerszijde van de entree een doorbraak voorgesteld met rechts een hellingbaan. De nieuwe volumes zijn spiegelsymmetrisch en tekenen zich af als nieuwe tijdslaag door hun abstracte, serene vormgeving. Een tweede beoogde hellingbaan ligt bij de entree aan de Voorburgstraat en aan de Bergsingel, wordt hellingbaan voorgesteld die de kromming van de absis volgt. Voor het exterieur geldt behoudens de te maken doorbraken een restauratieve aanpak door onder meer later verrichte geveldoorbraken conform oorspronkelijk aan te helen. Dichtgezette vensters met van oorsprong glas-in-loodramen, worden vrijgemaakt en voorzien van isolatieglas. Het glas-in-lood wordt aldus niet gereconstrueerd. Het niet oorspronkelijke figuurglas in de hoge vensters in de viering wordt voor het verkrijgen van een hogere daglichttoetreding vervangen door helder glas. Pastorie De pastorie wordt onderverdeeld in appartementen voor het huisvesten van jong volwassen met een verstandelijke beperking. De bestaande indeling wordt hierbij grotendeels gevolgd. De aanpak van de gevel is restauratief. Beleid Welstand Gebiedstype : Niet planmatige uitbreidingen Welstandsniveau : Bijzonder vanwege ligging in beschermd stadsgezicht en de status van gemeentelijk monument Relevante criteria Verschijningsvorm - Uitgangspunt voor bouwinitiatieven is de samenhang binnen de architectonische eenheid - Aan- en uitbouwen, dakkapellen, dakopbouwen en andere ingrepen aan het hoofdgebouw zijn in samenhang met de architectonische eenheid ontworpen. - Ingrepen aan de gevel, waaronder nieuwe balkons en luifels of winkelpuien, passen binnen de structuur, maat en schaal van het hoofdgebouw. - In- en uitspringende delen van de gevel (balkons, erkers en loggia s) blijven ondergeschikt aan de hoofdmassa. - Entreegebieden van gebouwen, inclusief luifels en logo s, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. Materiaal, kleur en detaillering - Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing. - Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen de verschijningsvorm op samenhangende wijze. - Detaillering ondersteunt de verwevenheid van verticaal en horizontaal in het gevelbeeld. 3

4 - Materialen en detaillering zijn afgestemd op die van de oorspronkelijke bebouwing en kwalitatief ten minste gelijkwaardig daaraan. - Materialen en detaillering worden zo gekozen dat veroudering en weersinvloeden geen negatieve gevolgen hebben voor het uiterlijk. - In woon-, kantoor- en winkelgebieden zijn detaillering en materiaalgebruik van de beganegrondgevel aan de straatzijde (met name rond de entree) van hoge kwaliteit (rijker en expressiever). - Ventilatieroosters zijn niet zichtbaar of architectonisch ingepast in het gevelontwerp. Reactie van de commissie op de ingediende conceptaanvraag, de beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie ondersteunt de herbestemming van de familiekerk naar medisch kindcentrum. De restauratieve aanpak van de gevels van zowel kerk als pastorie wordt positief ontvangen. Alleen met betrekking tot de drie beoogde hellingbanen stelt de commissie vragen. Zo meent de commissie dat de hellingbaan bij de entree aan de Voorburgstraat qua positie en vormgeving niet in goede verhouding staat tot het monument. Voor wat betreft de overige twee hellingbanen meent zij dat deze vrij moeten blijven van het monument. Voor de hellingbaan aan de Nootdorpstraat suggereert zij deze los te van houden van het portaal. Voor die aan de Bergsingel wordt voorgesteld de ronding van de absis niet te volgen. Het concept van een zelfstandige tafelconstructie waarin het nieuwe programma wordt ondergebracht wordt als idee begrepen. Maar de impact van deze gehele inbouw op de ruimtelijke beleving van de kerk wordt met de aangeleverde stukken nog niet inzichtelijk gemaakt. Ook meent de commissie dat de inbouw onvoldoende consistent van vormgeving is om te komen tot een ingetogen, zelfstandige inbouw, zoals geschetst door de architect. De veelheid aan oplossingen en de veelvormigheid in profielen, materiaalgebruik en kleur staat een terughoudend en samenhangend beeld in de weg. De heldere benadering voor het exterieur, waarin alle nieuwe doorbraken een abstracte, ranke vormgeving kennen, ziet de commissie nog niet terug in de inbouw. Zij vraagt de architect de vormgeving van de inbouw te heroverwegen opdat deze niet langer door zijn veelheid aan oplossingen en vormen het monument overstraalt. In een volgende bespreking ziet de commissie de ruimtelijke implicatie van de inbouw in relatie tot de kerk graag gevisualiseerd in een 3d impressie. Naast de heroverweging van de vormgeving van de inbouw vraagt de commissie ook aandacht voor de positie van de lift en de snoezelruimte in relatie tot de in het plan geïntroduceerde zichtlijnen op de kerk. De lift is bijvoorbeeld ten opzichte van de conceptaanvraag deels in de zichtas op het roosvenster komen te staan. Alvorens te reageren op de voorgestelde gietvloer wil de commissie nader in kaart gebracht zien waar nog authentieke vloertegels aanwezig zijn. Voor wat betreft de beoogde dakramen in de kap van het middenschip vraagt de commissie zich af of het beoogde samengestelde dakvenster van drie dakramen per travee geen te grove aantasting van de kap vormt. Zij vraagt om te onderzoeken of een meer subtiele inpassing van de dakramen mogelijk is. Alhoewel in de openbare bespreking niet is gereageerd op de voorgestelde ingrepen aan de pastorie wijst de commissie op haar eerder gemaakte opmerkingen. Op enkele daarvan heeft de presentatie een afdoende antwoord opgeleverd. Dit geldt nog niet voor het verdwijnen van de kamer-en-suite indeling. Conclusie De commissie vraagt aandacht voor de bovengenoemde opmerkingen en vragen. Deze hebben ook gevolgen voor de geleverde details. De commissie vindt het om die reden nog te vroeg om uitvoerig in te gaan op de details. Zij ziet graag eerst een aangepast voorstel dat antwoord geeft op bovenstaand. Vooralsnog adviseert zij het bestuur dan ook negatief op de ingediende aanvraag omgevingsvergunning. Alvorens een aangepast planvoorstel te agenderen voor een volgende vergadering mandateert de commissie haar monumentenleden als afgevaardigden voor een tussentijds gesprek met de architect. Als basis voor dit gesprek dient de gevraagde 3d visualisatie. 4

5 4.2 Coolsingel bij 105, Centrum (2 e behandeling) (rijksmonument) ontwerp/opdracht: Restauratie sculptuur Naum Gabo Pier Terwen / Bouwfonds / MEESTERS IN BV OMV Toetsingskader De commissie voor Welstand en Monumenten heeft de aanvraag omgevingsvergunning getoetst aan de in de redengevende omschrijving beschreven monumentale waarde. (grondslag: Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 2.1, lid 1 onder f) Omschrijving van het plan Het is de bedoeling om het in metaal uitgevoerde sculptuur van Naum Gabo, gesitueerd naast het warenhuis De Bijenkorf te restaureren. Het sculptuur heeft een totale hoogte van 26 meter, weegt ca. 40 ton en is in 1957 geplaatst. Het kunstwerk is in een slechte staat van onderhoud. De opdrachtgever heeft als basis voor het restauratieplan een door een externe klankbordgroep gedragen restauratievisie laten opstellen door restauratieadviseur Pier Terwen (Terwen Consultancy). Deze visie is door de opdrachtgever overgenomen als leidend principe voor de restauratie en door aannemer Meesters In vertaald in een werkplan. Het verlichtingsadvies van Ateliek Lek moet eveneens als leidend document in deze aanvraag worden beoordeeld. De uitvoering van de restauratie is voorzien in de tweede helft van De restauratie wordt vanuit de opdrachtgever begeleid door een projectgroep en een klankbordgroep. De klankbordgroep heeft een adviserende taak naar de projectgroep en vormt het technische en inhoudelijke draagvlak van de restauratie. Ze volgt en bespreekt de gang van zaken gedurende de voorbereiding, de uitvoering en afronding van het proces en doet hiervan verslag. De klankbordgroep bestaat uit externe deskundigen in de voor deze restauratie van belang zijnde vakgebieden. Voor het kunstwerk zal na de restauratie worden voorzien in een periodiek reinigings- en onderhoudsprogramma voor de komende 10 jaar. Restauratieaanpak: De aanpak van de hoofdelementen van de Outer image zal resulteren in een gelijkmatig uiterlijk dat qua techniek en kleureffect is opgebouwd volgens het authentieke afwerkingssysteem. De afwerking van de overige delen van de Inner image wordt conform bestaand uitgevoerd. De aanpak van het gaas zal gericht zijn op het reconstrueren van de kleur (door middel van reinigen), het verkrijgen van gelijkmatigheid in de structuur en het verzorgen van een zo goed mogelijke aansluiting van het gaas op de massieve aansluitende delen van de sculptuur. Voor wat betreft de sokkel wordt gestreefd naar de completering van de gabbro bekleding. Hiertoe zullen breuklijnen worden gelijmd en ontbrekende hoeken of grotere delen worden aangevuld met nieuw materiaal. Het nieuwe materiaal wordt gekeurd aan de hand van het bestaande materiaal en de mate van toepassen of vervangen wordt in het werk bepaald. De aansluiting op het niveau van het trottoir wordt in overleg met de gemeente bepaald. De niet oorspronkelijke natuursteenelementen aan de sokkel worden verwijderd. Uitgangspunt bij het herstel van de veren van het Inner image is dat deze zoveel mogelijk gehandhaafd blijven. Alleen veren die zo vervormd zijn dat zij het ontwerp esthetisch verstoren zullen vervangen worden. Veren die los zitten of gebroken zijn zullen worden hersteld. De veren die vervangen worden, worden gelijk aan de aanwezige veren. De bestaande veren zijn ooit in het verleden geschilderd. Het verwijderen van deze verf is geen optie omdat bij het verwijderen van de verflaag de metaalhuid ervan onherroepelijk zal beschadigen. De afwerking na de behandeling van de veren is derhalve gelijk aan de rest van de Inner Image: een zwarte coating met een nader te bepalen glansgraad. Voor de verlichting wordt voorgesteld om de originele uitstraling door middel van moderne technieken te reconstrueren. De huidige verlichting functioneert al geruime tijd niet meer. In de oorspronkelijke (en huidige) situatie bevinden zich op iedere poot van de sokkel 4 ronde armaturen in een rechthoekige kast. Door iedere poot loopt een bronzen kabelgoot voor de bekabeling. De oorspronkelijke lampen waren gloeilampen, voorzien van fresnellenzen voor de spreiding van de lichtbundels. Het is niet duidelijk hoe deze lenzen georiënteerd waren In het huidige voorstel wordt een nieuwe voeding aangelegd vanuit de kelder van de Bijenkorf. Op deze wijze werd ook de oorspronkelijke verlichting gevoed. In de nieuwe situatie worden er nieuwe RVS lichtbakken geplaatst met demontabele glaskappen. Per bak komen er 4 armaturen, met LED lichtbronnen tussen de K. Het reconstrueren van de conventionele lichtbronnen is nog wel mogelijk, maar kan niet als een duurzame lange termijn oplossing worden gezien. De finale keuze zal in overleg met de klankbordcommissie, gemeente en adviseurs worden bepaald. De commissie heeft op 31 augustus 2016 een advies uitgebracht op een conceptaanvraag voor de restauratie, waarin ze met een aantal vragen en opmerkingen, in basis positief reageerde. Reactie van de commissie op de ingediende aanvraag omgevingsvergunning, de beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie reageert positief op het ingediende restauratieplan. Ook eerder, op 31 augustus 2016, werd al positief op het conceptplan gereageerd. Het definitieve restauratieplan voor de sculptuur van Naum Gabo aan de 5

6 Coolsingel, dat nu als vergunningsaanvraag voorligt, overtuigt de commissie. Door de gekozen aanpak waarbij er vanuit een speciaal daarvoor opgerichte multidisciplinaire klankbordgroep een restauratieaanpak is geformuleerd die met een erkend restauratieaannemer is uitgewerkt tot voorliggend restauratieplan, kan gesteld worden dat er sprake is van een plan waarvan de uitgangspunten zorgvuldig zijn doordacht en uitgewerkt. Met name aan de rol van de klankbordgroep wordt door de commissie veel waarde gehecht. Zij pleit er dan ook voor om de afgesproken wekelijkse bijeenkomsten in te zetten om de klankbordgroep voldoende ruimte en mogelijkheden te bieden om te adviseren, mede omdat het een hele specialistische restauratie betreft. Hetzelfde geldt voor de betrokkenheid van Bureau Monumenten. De commissie geeft aan dat Bureau Monumenten bepaalt wanneer de commissie betrokken moet worden bij het proces. Mochten zich kwesties voordoen tijdens het proces zal Wijnand Galema als gedelegeerd lid van de commissie door Bureau Monumenten ingeschakeld kunnen worden. De commissie geeft aan zich te kunnen vinden in het voorgestelde verlichtingsplan, echter vraagt zij wel om een proefopstelling. Verder geeft de commissie aan dat zij het onderhoudsplan, dat is opgesteld voor de komende 10 jaar, ondersteunt. Echter pleit zij er nadrukkelijk voor dat de eigenaar er voor zorgt dat dit plan na deze 10 jaar een vervolg krijgt om zo te voorkomen dat eenzelfde achterstallige situatie, zoals nu het geval is, zich opnieuw kan voordoen. Ten slotte vraagt de commissie aandacht voor de publieke informering van de restauratie. Het voorstel om een sparing in de steigerconstructie te maken zodat vanuit het restaurant van De Bijenkorf zicht is op de restauratie acht zij een goed voorstel. Hetzelfde geldt voor de voorgestelde projectie van het restauratiewerk in de etalage van het warenhuis. Conclusie De commissie constateert dat er in de aanvraag omgevingsvergunning voldoende mate rekening wordt gehouden met de monumentale waarde van het rijksmonument. Vanwege bovenstaande opmerkingen verbindt de commissie voorwaarden aan haar advies. Het advies aan het bestuur is daarom positief onder voorwaarden. VOORWAARDEN: - Dat bureau Monumenten nauw betrokken wordt bij de restauratie en bepaalt wanneer betrokkenheid van de commissie of het gedelegeerde lid van de commissie nodig is als er zich onvoorziene kwesties voordoen; - Dat een proefopstelling wordt gemaakt door Atelier Lek om de verlichting van het sculptuur nader te kunnen beoordelen. 6

7 4.3 Nassauhaven, Feijenoord (1 e behandeling) ontwerp/opdracht: Havenlofts: nieuwbouw drijvende woningen Pieter Figdor (Public Domain Architecten) OLO (conceptaanvraag) Toetsingskader De commissie voor Welstand en Monumenten heeft de conceptaanvraag getoetst aan redelijke eisen van welstand op basis van de Welstandsnota Rotterdam. (grondslag: Bouwverordening Rotterdam artikel 9.1 en artikel 10 van het reglement van orde) Omschrijving van het plan De architect presenteert het voorstel voor de realisatie van 18 drijvende woningen in de Nassauhaven. De woningen zullen per twee met een loopbrug verbonden worden met de kade. De drijvende woningen worden voorgesteld in een houten gevelbekleding met donkergrijze, industriële kozijnen. De woningen zijn allen voorzien van een aanlegplek voor een boot. De woningen zelf bestaan uit twee typen, één gelijkvloers en één split-level variant. Ook is er verschil tussen de positionering, de woning kan dwars of langs gepositioneerd worden ten opzichte van de kade. Daarnaast biedt het plan verschillende kopers opties. De woningen zullen casco worden opgeleverd. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: Stedelijke groengebieden Welstandsniveau: Regulier N.B.: Omdat de onderliggende criteria voor stedelijke groengebieden onvoldoende toereikend zijn voor de beoordeling van dit plan, toetst de commissie het plan aan de hand van de uitgangspunten van welstandstoetsing uit de Welstandsnota Rotterdam. De uitgangspunten van welstandstoetsing Ruimtelijke inpassing; het gebouw en de stad 1. Bouwinitiatieven zijn altijd specifiek ontworpen voor het omliggende gebied 2. Bouwwerken verstoren de stedenbouwkundige structuur niet. Verschijningsvorm; het gebouw op zichzelf 3. Nieuwbouw heeft een herkenbare hoofdvorm. De eerste ervaring van een gebouw is hoe het zich als massa in 4. De opbouw van de gevels is consequent en goed van verhouding 5. De (begane grond-)gevel aan de straatzijde draagt bij aan de beleving van het openbare gebied Materiaal, kleur en detaillering, de bouwkundige uitwerking 6. Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen het gevelbeeld van het gebouw Reactie van de commissie op de ingediende conceptaanvraag, de beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie geeft aan dat het plan getoetst is aan de uitgangspunten van welstandstoetsing uit de Welstandsnota Rotterdam omdat de onderliggende criteria voor Stedelijke groengebieden onvoldoende toereikend zijn om het plan te kunnen beoordelen. Naar aanleiding hiervan heeft de commissie wel een aantal vragen en opmerkingen op het plan. Zo verlangt het welstandsbeleid bijvoorbeeld dat gebouwen specifiek voor de plek ontworpen zijn, een herkenbare hoofdvorm hebben en de gevels consequent zijn opgebouwd. Het getoonde plan overtuigt de commissie hierin nog niet. In het ontwerp komt nog onvoldoende tot uiting dat de woningen specifiek ontworpen zijn voor op het water. De commissie doelt hierbij onder andere op het feit dat het ponton en de woning samen geen geheel vormen. De woningen vertonen onvoldoende eigenheid en zouden in deze verschijningsvorm ook op het land kunnen staan. Ook het stoere, havenachtige karakter komt nog onvoldoende tot uiting. De commissie vraagt de architect om met een overtuigend ontwerp te komen waarmee deze unieke, eerste drijvende woningen van Rotterdam een krachtig statement afgeven en een overtuigende trendsetter vormen toekomstige drijvende woningen in de stad. Een ander belangrijk punt is de openheid van de gevels. De gevels naar de kade toe zijn nu erg gesloten. Ook vraagt de commissie zich af waarom de riante verdiepingshoogte van de begane grond niet tot uiting in de gevel komt. Zij doelt hierbij met name op de gedrukte en relatief lage puien met openslaande deuren in de gevel naar het water. Verder benadrukt de commissie het belang van het meenemen van privacy schermen, trappetjes aan de steigers, goed bereikbare ruimtes voor afvalcontainers etc. in het ontwerp. Ten slotte vraagt de commissie naar de situering van de buitenruimtes aan het water, zij begrijpt niet waarom deze met name naar het noordoosten gericht zijn en niet naar het zuidwesten? Dit zou het woongenot enorm verbeteren. Conclusie 7

8 De commissie vraagt aandacht voor de bovengenoemde opmerkingen en vragen. Zij ziet de architect graag in een volgende vergadering terug met een plan dat hier antwoord op geeft. Op een definitieve aanvraag overeenkomstig het nu voorliggende plan zal vooralsnog geen positief advies aan het bestuur afgegeven kunnen worden. 8

9 4.4 Prins Hendrikstraat nabij 120, Hoek van Holland (1 e behandeling) ontwerp/opdracht: Nieuwbouw senioren appartementen ter vervanging Korrelbeton Martijn Graafmans (A3 Architecten) OLO (conceptaanvraag) Toetsingskader De commissie voor Welstand en Monumenten heeft de conceptaanvraag getoetst aan redelijke eisen van welstand op basis van de Welstandsnota Rotterdam. (grondslag: Bouwverordening Rotterdam artikel 9.1 en artikel 10 van het reglement van orde) Omschrijving van het plan De architect toont het voorlopig ontwerp voor de nieuwbouw van het woongebouw ter vervanging van de korrelbeton woongebouwen die voor een deel reeds gesloopt zijn. Het plan toont een drielaags gebouw met galerij ontsluitingen aan de voorzijde voor de bovenste twee lagen. De woningen op de begane grond hebben allen een eigen toegang en voortuin. Het langgerekte gebouw aan de Prins Hendrikstraat wordt op de koppen en in het midden voorzien van rondvormige volumes. Het in licht metselwerk voorgestelde gebouw wordt verder gekarakteriseerd door de galerijbalustrades van spijlenhekwerken waaruit ook de verdere gevelverfijning van de prefab betonnen gevelelementen voort komt. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: Tuindorpen Welstandsniveau: Regulier Relevante criteria Ruimtelijke inpassing - Bouwinitiatieven houden de stedenbouwkundige structuur herkenbaar en verstoren deze niet. Verschijningsvorm - Nieuwbouw heeft een bij de omliggende bebouwing passende hoofdvorm. - Nieuwbouw heeft een heldere en eenvoudige hoofdvorm. - Het gevelontwerp is consequent en goed van verhouding, en qua indeling en plasticiteit afgestemd op de omliggende bebouwing. - De koppen van een woningrij, aan het plein of op de hoek van de straat worden verbijzonderd. - zijn bij vervanging per architectonische eenheid gelijk of krijgen tenminste dezelfde vormentaal. - Entreegebieden van gebouwen, inclusief luifels en logo s, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. - Beganegrondgevels aan de openbare ruimte hebben een bij de situatie passende openheid. In woon-, winkel-, en kantoorgebieden zijn dichte (bergings-)gevels aan de straat ongewenst. - Gebouwde erfafscheidingen zijn onderdeel van de architectonische eenheid. - Het duidelijke onderscheid tussen privégroen en (groene) openbare ruimte blijft intact, voor zover mogelijk met behoud van de oorspronkelijke groene of gebouwde erfafscheidingen en voortuinen. Materiaal, kleur en detaillering - Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing. - Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen de verschijningsvorm op samenhangende wijze. - Detaillering is ambachtelijk en benadrukt het kleinschalige karakter van de bebouwing. - Materialen en detaillering zijn afgestemd op die van de oorspronkelijke bebouwing (vooral baksteen, hout en zink) en kwalitatief ten minste gelijkwaardig daaraan. - Materialen en detaillering worden zo gekozen dat veroudering en weersinvloeden geen negatieve gevolgen hebben voor het uiterlijk. - In woon-, kantoor- en winkelgebieden zijn detaillering en materiaalgebruik van de beganegrondgevel aan de straatzijde (met name rond de entree) van hoge kwaliteit (rijker en expressiever). - Erfafscheidingen zijn van hoogwaardig materiaal en worden zorgvuldig gedetailleerd. - Ventilatieroosters zijn niet zichtbaar of architectonisch ingepast in het gevelontwerp. Reactie van de commissie op de ingediende conceptaanvraag, de beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie geeft aan niet overtuigd te zijn van het getoonde ontwerp. Ten eerste benoemd zij de aangehangen galerijen die het aanzicht van het appartementen gebouw in grote mate domineren en niet passend zijn in dit gebiedstype. Door de lange aaneengesloten galerijen wordt het grotere schaalniveau van het blok extra benadrukt. Hierdoor ontbreekt het in het ontwerp aan kleinschaligheid en ritmiek. Daarnaast brengt dit als gevolg met zich mee dat het gebouw zich niet opent naar het openbaar gebied omdat met name slaapkamers en keukens naar de straat gericht zijn. 9

10 Verder acht de commissie de gevelopzet nog niet consequent en overtuigend. De commissie mist een duidelijke beëindiging van het gebouw ter plaatse van het dak. Verder is er onvoldoende samenhang tussen de gevelopeningen, die nu bestaan uit verschillende maten, verhoudingen en indelingen. Ook vraagt de commissie aandacht voor de entrees. Deze zijn nu te veel verstopt en door de situering van de bergingen oogt de plint ter plaatse van de entrees erg gesloten. De commissie begrijpt niet waarom de entrees niet meer grandeur hebben en bijvoorbeeld worden gepositioneerd ter plaatse van de rondingen. De doorgang naar de speeltuin die door het plan verloren gaat, begrijpt de commissie niet. De directe toegang vanaf de wijk naar de speeltuin wordt hierdoor ontnomen. Ook vraagt de commissie aandacht voor de aansluiting van de blokhagen op de ronde koppen, dit oogt erg kwetsbaar. Gezien het openbare karakter van het binnengebied vraagt de commissie om aandacht voor de inpassing van de bergingen en erfafscheidingen. Deze dienen onderdeel uit te maken van het ontwerp. Conclusie De commissie vraagt aandacht voor bovenstaande opmerkingen. Zij ziet een herzien plan op basis van de gemaakte opmerkingen tegemoet. Op een overeenkomstige definitieve aanvraag omgevingsvergunning zal de commissie het bestuur negatief adviseren. 10

11 4.5 Westersingel 300, Centrum (2 e behandeling) ontwerp/opdracht: Rijndam: herontwikkeling en uitbreiding revalidatiecentrum Pieter Hoen / Sylvie Beugels / Jarno Coenen (Mecanoo) OLO (conceptaanvraag) Toetsingskader De commissie voor Welstand en Monumenten heeft de aangepaste conceptaanvraag getoetst aan redelijke eisen van welstand op basis van de Welstandsnota Rotterdam. (grondslag: Bouwverordening Rotterdam artikel 9.1 en artikel 10 van het reglement van orde) Omschrijving van het plan De architect toont het aangepaste plan voor de uitbreiding van het revalidatiecentrum. Naar aanleiding van de gemaakte opmerkingen van de commissie in de vergadering van 31 mei 2017, is het plan aangepast. De opbouw op het hoofdgebouw is meer in samenhang gebracht met de architectuur van het onderliggende gebouw, de installaties zijn deels verzonken en de kleuren terughoudender. Het nieuwe volume tussen de bestaande gebouwen heeft dezelfde beeldtaal gehouden als het eerdere ontwerp maar ter plaatse van de entree is het voorstel gewijzigd. De entree is rianter vormgegeven over twee bouwlagen en hierdoor beter zichtbaar. De entree wordt voorgesteld in een transparante glazen gevel over twee lagen. Beleid (Welstandsnota Rotterdam) Gebiedstype: Niet-planmatige uitbreidingen Welstandsniveau: Bijzonder (beschermd stadsgezicht) Relevante criteria Ruimtelijke inpassing - Bouwinitiatieven houden de stedenbouwkundige structuur herkenbaar en verstoren deze niet. - De blokverkaveling is pandsgewijs of in kleine ensembles. Verschijningsvorm - Uitgangspunt voor bouwinitiatieven is de samenhang binnen de architectonische eenheid - Aan- en uitbouwen, dakkapellen, dakopbouwen en andere ingrepen aan het hoofdgebouw zijn in samenhang met de architectonische eenheid ontworpen. - Entreegebieden van gebouwen, inclusief luifels en logo s, zijn uitnodigend en kwalitatief hoogwaardig vormgegeven. Materiaal, kleur en detaillering - Kleuren zijn terughoudend en afgestemd op de omliggende bebouwing. - Materiaal, kleur en detaillering ondersteunen de verschijningsvorm op samenhangende wijze. - Materialen en detaillering worden zo gekozen dat veroudering en weersinvloeden geen negatieve gevolgen hebben voor het uiterlijk. - In woon-, kantoor- en winkelgebieden zijn detaillering en materiaalgebruik van de beganegrondgevel aan de straatzijde (met name rond de entree) van hoge kwaliteit (rijker en expressiever). - Zonwerend glas of folie op glas verhinderen de visuele relatie tussen binnen en buiten niet. - Ventilatieroosters zijn niet zichtbaar of architectonisch ingepast in het gevelontwerp. Reactie van de commissie op de aangepaste conceptaanvraag, de beelden zoals toegelicht, en de nabespreking De commissie reageert enthousiast op het gewijzigde ontwerp voor de uitbreiding van het revalidatiecentrum. Door het aangepaste ontwerp blijft de bestaande karakteristiek van - een ensemble van gebouwen met elk hun eigen identiteit in stand. Ook de wijze waarop de installaties nu zijn ingepast overtuigt de commissie. De enige twijfel die de commissie nog heeft bij het ontwerp is de kleurstelling van de gevouwen aluminium geveldelen. Zij vraagt om te zoeken naar iets gedemptere kleuren die passend zijn bij het ensemble en hiermee minder contrast vormen. Conclusie De commissie reageert op hoofdlijnen positief op de aangepaste conceptaanvraag (voor zover uitgewerkt). Zij vraagt aandacht voor de hierboven genoemd opmerking. In de nadere uitwerking van het planvoorstel dient sprake te zijn van passend materiaalgebruik en verfijnde / zorgvuldige detaillering. De nadere uitwerking van het plan in de vorm van een definitieve aanvraag wordt met belangstelling tegemoet gezien. 11