De macro economische situatie

Transcriptie

1 De macr ecnmische situatie September 2013 Gillmre Hefdraad Gvernr Centrale Bank van Suriname

2 Structuur Inleiding Overheidsfinanciën Bankkredietverlening Orzaken geldcreatie Uitdagingen Nieuwe mnetaire maatregelen Interventies 2

3 Inleiding De ecnmische grei is vralsng stevig. In 2012 bedreg die 4 5% en k in 2013 zien we een nafgebrken ecnmische bedrijvigheid en handel. De ntwikkeling van het binnenlandse prijspeil is ng steeds gunstig. De inkmens zijn gestegen en de bestedingen aan levensnderhud, wning, recreatie en reizen blijven p een hg niveau. Inflatie bevindt zich sinds mei vrig jaar (m.u.v. nvember en december) nder het niveau van 4% p jaarbasis. Relatief lage staatsschuld. De midden lange termijn perspectieven van nze ecnmie zijn heel ged (NewMnt en IAMGOLD, Staatslie raffinaderij, infrastructuur vr buitenlandse investeerders). 3

4 Inleiding (cnt d) Met Internatinale Financiële Instellingen (IFI s) zals de IDB hebben wij een bijzndere band pgebuwd. Wij behren tt de beste perfrmer van de IDB in de regi. Waar we een bedrag van US$ 300 miljen zijn vereengekmen in 2011 vr 5 jaren, zijn we vanwege nze gede prestaties geprjecteerd te eindigen rnd US$ 500 miljen. Een deel van dit geleend geld wrdt besteed aan het versterken van instituten, die ndig zijn vr verdere grei van de ecnmie en verder ng nderwijs, energy, landbuw infrastructuur, public sectr management, gezndheidszrg en wningbuw. Ok aan de versterking van de financiële sectr zijn er meerdere prgramma s geweid. Hierdr hebben we in snel temp de veruderde wetten van ns systeem p hger niveau. Is het tezichtkader versterkt en de dialg met de sectr ver risicrichtlijnen aangescherpt. Hierdr beter in staat het belangen van het publiek beter te behartigen. 4

5 Inleiding (cnt d) Maar in 2013 zijn externe mstandigheden minder gunstig gewrden. We hebben de daling van de gudprijs meegemaakt waardr de mijnbuwpbrengsten behrlijk zijn teruggelpen. Aan mijnbuw exprtinkmsten ntvingen we ruim US$ 95 miljen minder in de eerste zes maanden van 2013 vergeleken met het eerste halfjaar van De verheid ntving aan inkmsten uit de mijnbuwsectr US$ 160 miljen en dat is bijna US$ 65 miljen minder vergeleken met vrig jaar. Onder deze mstandigheden is het handhaven van lage inflatie en stabiele kersen de vrnaamste macr ecnmische uitdagingen. Met minder inkmsten kunnen gewnweg minder uitgaven wrden gedaan. Er zijn 3 belangrijke uitdagingen. 5

6 Overheidsfinanciën: de eerste uitdaging In 2012 was het tekrt bij de staatsfinanciën nder de 3% van het BBP ( 2.8%) In het eerste halfjaar van 2013 ntwikkelden de staatsfinanciën zich negatief vanwege de lnsverhgingen, waardr 33% meer aan salarissen en premies betaald mest wrden. De verheid heeft uiteraard k belangrijke ndzakelijke investeringen gepleegd. De verheid heeft p de rem getrapt vr wat betreft de niet ndzakelijke gederen en diensten en verder de prjectuitvering p laag temp gezet. Er wrdt nu vervlgd met een vele maatregelen m de inkmsten blijvend te verhgen. Optrekken van veruderde en zeer inefficiënte penningen en zegelrechten; verzwaring van milieu belastingen; Hervrming belastingsysteem; Hge kstenpsten, verspillingen en financiële steun aan staatsbedrijven verzichtelijk terug dringen. Deze uitdaging is het pakje aan van de Minister van Financiën en zij zet zich in m verdere sanering aan te brengen. De President van het land heeft reeds vastberaden aangegeven dat er maatregelen getrffen zullen wrden. Dat is zeer geruststellend. 6

7 Bankkredietverlening: tweede uitdaging Als mederbank blikken wij naar de financiële sectr en de rl van de banken bij macrecnmische stabiliteit. De afgelpen ntwikkelingen schetsend: Kredietgrei SRD in reële termen, dwz, gecrrigeerd vr inflatie: gemiddeld flat (0%) in 2011; gemiddeld 9,9% in 2012 en gemiddeld 16,8% in de eerste zes maanden van Kredietverlening in US$. Gemiddelde grei van 21,5% in 2012 en 21,2% in het eerste halfjaar Kredietverlening in Eur s. Gemiddelde grei: 32,1% in 2012 en 27,5% in de eerste helft Samenstelling van het krediet per eind juni Zwaar in handel, wningbuw, persnlijke leningen, huurkp. Minder dan 15% aan de primaire prductie sectren. USD en Eur kredieten vral aan handel, dienstverlening; maar k aan wningbuw. 7

8 Bankkredietverlening: tweede uitdaging (cnt d) 8

9 Orzaken geldcreatie In het eerste kwartaal dreg de verheid met bijna SRD 495 miljen bij tt geldtename, aangezien haar tekrt werd gefinancierd met vrschtten van de CBvS en schatkistpapierverkp aan de banken. Erna is de situatie mgeslagen: de verheid lste ngeveer SRD 45 miljen in. Geldcreatie ten beheve van de particuliere sectr via bankleningen bedreg SRD 80 miljen in het eerste kwartaal. In het tweede kwartaal creëerden de banken ngeveer SRD 200 miljen aan geld Bijdragen tt geldcreatie (in SRD miljen) Q1 Q jul aug jan aug Nett kredietverlening aan de Overheid Kredietverlening aan de private sectr

10 Nieuwe mnetaire maatregelen Overheid det haar werk p het gebied van verhgen inkmsten en verlagen uitgaven. De nieuwe mnetaire maatregelen zullen als del hebben m te vrkmen dat te veel geldcreatie via het bankwezen zal plaatsvinden (f in smmige gevallen, zich blijft vrtzetten). De maatregelen behelzen de vlgende: Kasreserves aanpassen: Kasreserves gaan met 5 prcent punten mhg vr SRD en vr vreemde valuta (USD en Eur s) tegeden. 10

11 Nieuwe mnetaire maatregelen (cnt d) Kredietverlening dr banken nadere richtlijnen: Pririteiten: aandeel van kredieten aan de prductieve sectren met tenemen, dat van cnsumptief krediet dient af te nemen. Krediet de dllarisering: vermindering van de kredietverlening in vreemde valuta. 11

12 Nieuwe mnetaire maatregelen (cnt d) Rentes van algemene banken indicatieve richtlijnen: Cnsumptief krediet. Tegengaan; Prductieve sectren. Stimuleren. Depsit's: stimuleren. 12

13 Derde uitdaging: valutamarkt Dweilen met de kraan pen heeft geen zin; lage inflatie en wisselkersstabiliteit meten verdedigd wrden. Ik heb het reeds aangegeven: wanneer de inkmsten van het land tijdelijk verminderen, met de uitgaven mlaag. Anders, betreden we een gevarenzne, wrdt de druk p de kers te hg. Het is nze gezamenlijke verantwrdelijkheid m lage inflatie en wisselkersstabiliteit te bevrderen. 13

14 Interventies Een deel van de geldcreatie heeft geleid tt hgere imprten ndig vr prductie en cnsumptie. Meer geld betekent meer aankp van gederen en diensten uit het buitenland. Daarbvenp verminderde exprtpbrengsten. Drdat vreemde valuta uitgaven hger waren dan de vreemde valuta inkmsten kregen we spanningen p de valutamarkten. Ok de CBvS heeft deze druk geveld. CBvS heeft deviezen beschikbaar gesteld aan de banken m aan de verhgde vraag te kunnen vlden. Hiermee wilden we vlgende delen bereiken: Aan de ene kant tegemet kmen aan de vraag van de particuliere sectr, uitgeefend via de algemene banken, m betalingen vr de imprt, buitenlandse diensten en het reisverkeer te kunnen blijven plegen; Aan de andere kant, m de wisselkers te ndersteunen. Deze delen hangen natuurlijk met elkaar samen. 14

15 Interventies (cnt d) De Central Bank heeft deviezen verkcht via alle algemene banken: Alle banken knden aanvragen indienen. Aanvragen mesten ndersteund zijn van echte imprt en betalingsdcumenten. Bij gedkeuring wrdt de vreemde valuta ver de rekening naar de bank vergemaakt; en de bank met achteraf rapprteren ver bestemming. 15

16 Valutamarkt 15% afdracht plicht cambi s Tijdelijk pschrten van de verplichting van de cambi s m 15% van hun aangekchte deviezen te verkpen aan de Centrale Bank. Verscherpte naleving van rapprtage en meldingsplichten (geldt k vr banken). 16

17 Valutamarkt (cnt d) Naleving wetten p de wissel en vermakingskantren; identificatieplicht en melding grte transacties. Verscherpte naleving van de wetten p de vreemde valutawissel en vermakingskantren, i.s.m. met het ministerie van Justitie en Plitie; m.a.w., aanpak van illegale kantren, wisselpunten. Instellen klachtenlijn en centraal meldpunt m.b.t. tt weigering, ntelaatbare verhandelingen, niet fficiële kersen, etc. (afdeling FCM: fcm@cbvs.sr). 17

18 Slt Suriname heeft enrme greimgelijkheden 2 gud vereenkmsten Investeringen dr Staatslie: raffinaderij en ethanl prject Landbuwsectr Etc De tekmst ziet er rskleurig uit De vrgenmen mnetaire maatregelen en die p het gebied van Staatsfinanciën zullen de weg plaveien vr verdere grei. 18

19 Bedankt vr uw aandacht 19