Sessie Diversiteitscompetentie

Transcriptie

1 Sessie Diversiteitscompetentie

2 Programma Conceptualisatie van diversiteitscompetentie Jeroen Knipscheer ( ) Diversiteitscompetentie bij diagnostiek en behandeling van depressie Gabriela Sempértegui ( ) Diversiteitsbehandeling bij grootschalige traumabehandeling Boris Drozdek ( ) Supervisietechnieken ter bevordering van Diversiteitscompetentie Tonny Themen-v.d.Steen & Gabriela Sempértegui ( ) Diversiteitscompetentie en taboedoorbreking bij hulpzoekgedrag Shada Shirazi ( )

3 Conceptualistie van diversiteitscompetenties Jeroen Knipscheer Symposium Angst en depressie in een diverse samenleving 7 november 2014

4 Culturele Diversiteitscompetenties nodig?

5 Etnische minderheidsgroepen en de GGz Substantiele groep Ruim 3 miljoen van de Nederlandse bevolking Hogere prevalentie Depressie (Lindert et al., 2009; Missinne & Bracke, 2012) Angst (Tarricone et al., 2008) PTSS (Fazal et al., 2005; Toar et al., 2009) Psychose (Selten et al., 2012) Geringe effectiviteit Hoge no-show/drop-out (Blom et al., 2010; Hilderink et al., 2009) Slechtere behandeluitkomsten (Schraufelnagel et al., 2006; Struijs & Wennink, 2000)

6 Cultuursensitieve therapie wat is het? The systematic modification of an intervention protocol to consider language, culture, and context in such a way that it is compatible with the client s cultural patterns, meanings, and values (Bernal, Jiménez-Chafey, & Domenech Rodríguez, 2009)

7 Kunnen we elkaar wel begrijpen?

8 De rol van ethnic matching Cabral & Smith (2011, meta-analyse met 53 studies)

9 De effectiviteit van matching Matching van etniciteit therapeut-patiënt: Patiënten geven in eerste instantie de voorkeur aan een therapeut van dezelfde etniciteit (d = 0.63) maar gematchte behandeling is niet effectiever (d = 0.09) (Cabral & Smith, 2011) Matching van etniciteit patiënt-patiënt: Interventies gericht op cultureel homogene groepen zijn vier keer zo effectief als interventies voor cultureel heterogene groepen (Griner & Smith, 2006)

10 Cultureel competente therapie wat is het? Twee benaderingen Cultureel maatwerk: populatiespecifiek Hinton, ; Pan et al., 2011 Cultureel / Ethnisch Diversiteitsperspectief Bekker & Fredriks, 2005; Drozdek, 2014; Knipscheer et al., 2012

11 Culturele Competenties (Ponteretto et al., 2009; Sue et al., 2009) Kennis kennis van en reflectie op eigen (professionale én culturele) achtergrond èn wereldbeeld cliënt Attitude (houding, bejegening) nieuwsgierig, respectvol, flexibel, open mind, creatief maar ook directief en structurerend ( doktersjas ) Vaardigheden (cultuursensitieve interventies) Psychoeducatie (meer tijd voor uitleggen en herhaaldelijk (verwachtingen) afstemmen) Communicatie (taal, metaforen) Erkenning lichamelijke klachten Contextueel en systemisch perspectief (sociodemografische positie, condicion migrante, acculturatieproces)

12 Culturele Competenties Evidentie Cultuursensitieve (cultureel adaptieve) interventies zijn effectiever Benish, Quitana & Wampold, 2011; Griner & Smith, 2006; Hinton et al., 2012; Van Loon et al., 2013; Smith et al., 2011; Wagner et al., 2012; Zayfert, 2008 Benish et al.(2011) Effect sizes tussen 0.33 en 0.47 voor een cultureel aangepaste behandeling versus niet aangepaste controle interventies Explanatory Model (verklaringsmodel) verbetert begrip van de patiënt van zijn problemen inzicht in de interventiemogelijkheden werkrelatie met de therapeut

13 Receptenboek effectieve cultuursensitieve therapie? Congruentie verklaringsmodellen lijkt cruciaal voor succes cultuursensitieve behandeling

14 Verklaringsmodellen (Kleinman, 1980) Oorzaak Timing Symptomen Verloop (ernst, duur) Consequenties Verwachting/voorkeur behandeling

15 Cultuursensitieve psychotherapie Reguliere aanpak met cultuursensitieve elementen Werkwijze is dynamisch en eclectisch navigeren langs verschillende referentiekaders, relativeren van het gangbare, openstaan voor alternatieven en vooral: Durven en doorzetten! Maar pas op voor culturaliseren!

16

17 Van Culturele naar Diversiteitscompetentie Denken over culturele competenties verschuift richting diversiteit naast etnisch-culturele factoren ook gender, leeftijd, opleidingsniveau, sociaal economische status, seksuele oriëntatie, spiritualiteit en religieuze affiliatie Een diversiteitscompetente behandeling heeft aandacht voor diversiteitsfactoren van zowel behandelaar als cliënt (Celik et al, 2012; Van Mens-Verhuist, 2002) én de interacties daartussen, ofwel de theorie van intersectionaliteit (Campinha-Bacote, 2003; James & Prilleltensky, 2002; Sue, Zane, Hall, & Berger, 2009; Votress & Jackson, 2004) Onderzoek naar diversiteitscompetentie (UvT/Arq/I-Psy) Focusgroepen (hulpverleners, clienten, experts) Ontwikkeling Richtlijn ( Generieke Module Diversiteit ) Effectiviteit diversiteitstraining Invloed diversiteitscompetentie dropout en behandelsucces