12raad februari 2013

Transcriptie

1 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer Geert van Uythoven agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Principebesluit onderhandse aanbestedingen aan Ergon. 12raad februari 2013 aan de gemeenteraad A. Samenvatting Zowel de raad als het college hebben de wens uitgesproken om zoveel mogelijk mensen uit de kwetsbare groepen (WSW, Wajong, WWB) in te zetten. Dit besluit strekt er toe een principebesluit te nemen om, daar waar mogelijk, gemeentelijke opdrachten voor dienstverlening onderhands bij Ergon bedrijven in te kopen. Met het nemen van dit besluit vervalt de noodzaak tot (Europese) aanbesteding. B. Voorgesteld besluit Besluiten om, daar waar mogelijk, gemeentelijke opdrachten voor dienstverlening onderhands in te kopen bij Ergon bedrijven. C. Inleiding Een belangrijk element in de relatie tussen Ergon en de gemeenten is de positionering van Ergon in gemeentelijke aanbestedingsprocedures. Op het gebied van het Groen zijn de belangrijkste punten hierin het voorbehouden van werk voor Ergon met marktconforme prijzen en het met behulp van contract compliance 1 bevorderen van plaatsing van de doelgroep op de reguliere markt. Met de gemeenten zijn hierover afspraken gemaakt, waarbij de ruimte voor bevordering van werkgelegenheid voor mensen met een arbeidsbeperking binnen de Europese aanbestedingsrichtlijnen maximaal wordt benut. Naast het Groen zijn er natuurlijk nog tal van andere diensten en producten die de gemeenten inkopen waarbij Ergon een positie heeft. Hierbij valt te denken aan post, facilitaire diensten (waaronder schoonmaak) en druk- en printwerk. Ook de gemeenten zijn als werkgever voor Ergon van belang waar het gaat om het realiseren van Begeleid Werken plekken en Detacheringen. De gemeenten hebben hierin een voorbeeldfunctie ten opzichte van reguliere werkgevers, waarvan deze vormen van tewerkstelling door onze doelgroepen ook wordt gevraagd. Streven is daarom om de mogelijkheid te scheppen om de uitvoering van werzaamheden voor te behouden aan de Ergon. Steeds meer ontstaan gemeenschappelijk gedeelde opvattingen bij de diverse partijen over wat er, ook in het licht van de Europese regelgeving, kan. Bijlage 1 geeft een beschouwing van de Europese Richtlijnen en de jurisprudentie over quasi-inbesteding. 1 Contract compliance is een begrip waarmee wordt aangeduid dat een organisatie werkt in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving. Het gaat over het nakomen van normen of het zich er naar schikken. Contracten dienen compliant te zijn met de juiste regelgeving en daarop afgestemd te zijn.

2 Het voorgelegde besluit dient tevens om de uitvoering van beide moties van de raad van 22 december 2011 te bevorderen. In beide moties wordt het college verzocht om bij aanbestedingen, waar mogelijk, in het programma van eisen mee te laten wegen het aandeel werkenden in het bedrijf dat behoort tot de kwetsbare groepen (WSW, Wajong, WWB en toekomstig WWNV) respectievelijk een inspanning te leveren om het huidige percentage van 1% van de werkgelegenheid bij de gemeente voor kwetsbare groepen (WSW, Wajong, WWB) te vergroten naar minimaal 2% en de raad over de vorderingen in deze te informeren (Bijlage 2). Het college heeft beide moties overgenomen, met de volgende aanvulling op de tweede motie: Het college vult de motie op die manier in dat vanuit de maatschappelijke verantwoordelijkheid zoveel mogelijk mensen uit de doelgroep worden ingezet. D. Wat willen we bereiken? Op 31 januari 2012 heeft het College van Burgemeesters en Wethouders van de gemeente Valkenswaard een voor Ergon belangrijk besluit genomen: In te stemmen met het nieuwe inkoop- en aanbestedingsbeleid van de gemeente. In dit inkoopbeleid staat vermeld dat: Voordat een teammanager of budgetbeheerder (budgetverantwoordelijke) over kan gaan tot het starten van een (Europese) aanbesteding, moet onderzocht worden of een ander onderdeel van de gemeentelijke organisatie of onderdeel waarvoor onze gemeente (mede)verantwoordelijk is, in staat is om de behoefte te vervullen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de Ergonbedrijven. Voor het doen van leveringen en het verrichten van diensten, die kunnen worden uitgevoerd door een WSW bedrijf, is men verplicht af te nemen van de Ergonbedrijven Om de zoveel tijd ontstaat de discussie tussen de gemeente en Ergon over de bijzondere positie van Ergon in het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Wat willen we en wat kunnen we met elkaar. Over wat we met elkaar willen zijn we het altijd eens. De Strategische Plannen van Ergon worden niet voor niets gezamenlijk met ambtenaren van de gemeente voorbereid en ook door de gemeenteraad vastgesteld. Het beantwoorden van de vraag wat er kan levert meer problemen op. Niet zo gek, want het is een zeer ingewikkeld terrein, waarop tal van deskundigen het in het verleden vaak niet met elkaar eens waren. Steeds meer echter ontstaan toch gemeenschappelijk gedeelde opvattingen bij de diverse partijen over wat er, ook in het licht van de Europese regelgeving, kan. Bijlage 1 geeft een beschouwing van de Europese Richtlijnen en de jurisprudentie over quasi-inbesteding. Voorbehouden werk en inbesteding. Een belangrijk element in de relatie tussen Ergon en de gemeenten is de positionering van Ergon in gemeentelijke aanbestedingsprocedures, voornamelijk in het groen, postdistributie en schoonmaak en op het re-integratievlak. Op het gebied van het groen zijn de belangrijkste punten hierin het voorbehouden werk voor Ergon met marktconforme prijzen en het met behulp van contract compliance bevorderen van plaatsing van de doelgroep op de reguliere markt. Dit betekent dat met de Ergon wordt besproken welk budget beschikbaar is voor de werkzaamheden die door de Ergon zouden kunnen worden uitgevoerd. Indien de Ergon hiervoor niet de gewenste werkzaamheden kan uitvoeren wordt alsnog aanbesteed. 2

3 Met de gemeenten zijn hierover afspraken gemaakt, waarbij de ruimte voor bevordering van werkgelegenheid voor mensen met een arbeidsbeperking binnen de Europese aanbestedingsrichtlijnen maximaal wordt benut. Naast het Groen zijn er natuurlijk nog tal van andere diensten en producten die de gemeenten inkopen waarbij Ergon een positie heeft. Hierbij valt te denken aan post, facilitaire diensten (waaronder schoonmaak) en druk- en printwerk. Ook de gemeenten als werkgever zijn voor Ergon van belang waar het gaat om het realiseren van Begeleid Werken plekken en Detacheringen. De gemeenten hebben hier een voorbeeldfunctie ten opzichte van reguliere werkgevers, waarvan deze vormen van tewerkstelling voor onze doelgroepen ook wordt gevraagd. Daarnaast kunnen de gemeenten hun sturende rol ter bevordering van werkplekken voor onze doelgroepen aanwenden in de gesubsidieerde sector, door langs subsidievoorwaarden afspraken te maken over werkgelegenheid. De afspraken waaraan hier wordt gerefereerd is het gebruik maken van de door de Europese regelgeving geboden mogelijkheid om werk voor te behouden aan WSW-organisaties. Aanbestedende diensten van gemeenten kunnen namelijk (op grond van artikel 19 Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten) de gunning van een opdracht (blijven) voorbehouden aan SW-bedrijven, onder de voorwaarde dat de meerderheid van de betrokken werknemers een arbeidshandicap hebben. De huidige groencontracten zijn door Ergon op basis van deze mogelijkheid verworven. In de tussentijd heeft de gemeente Valkenswaard een geheel andere taak, het uitvoeren van reintegratietrajecten voor mensen met een WWB-uitkering, nog veel directer bij Ergon neergelegd, namelijk door middel van onderhandse gunning. In de inkoop ook genoemd quasi inbesteding. Quasi inbesteden betekent gunnen aan je eigen organisatie (de Ergon in deze). Ergon gaat voor inbesteding. Wat is nu het verschil tussen beide manieren van opdrachtverstrekking? 1. In het eerste geval werk voorbehouden aan WSW-bedrijven op basis van artikel 19 Bao, mag de gemeente niet één op één onderhands gunnen. Andere WSW-organisaties moeten mee kunnen dingen naar die opdracht. Het blijft dus een vorm van aanbesteding met een zeker risico. 2. Bij quasi inbesteding legt de gemeente direct het werk bij de opdrachtnemer neer, namelijk Ergon. Er valt dan niet mee te dingen, want er is immers geen sprake meer van een aanbesteding. Voor Ergon is deze tweede mogelijkheid natuurlijk veel beter. Zeker in een tijd waarin er steeds meer WSW-bedrijven zijn die zich in hun strategie niet beperken tot hun eigen grondgebied. En in een concurrentieslag tussen meerdere inschrijvende WSW-bedrijven kun je dus zomaar verliezen. En zou het verliezen van de groenwerkzaamheden voor Ergon sowieso al een ramp zijn, in de huidige crisis, waarin het vinden van passend werk voor onze mensen een nog grotere opgave is dan normaal, zou die ramp zelfs niet te overzien zijn. Kortom, wij willen graag dat de gemeente Valkenswaard haar gedragslijn bij de opdrachtverstrekking gaat toepassen op alle opdrachten die zij aan Ergon verleent. Doordrongen van impact van de crisis op onze werkgelegenheid, op dit punt. 3

4 Een belangrijk besluit dat een bodem kan leggen onder de toekomst van Ergon is de uitbreiding van het inbestedingsregime, voor andere dan re-integratiediensten ten behoeve van de deelnemende gemeenten. Te denken valt aan schoonmaak, catering, bode-, chauffeurs- en facilitaire diensten, post en verspreiding, druk- en printwerk, digitalisering van archieven, etc. Een bestuurlijk geaccordeerde verbijzondering van de positie van Ergon, zoals dat bij re-integratie reeds het geval is, zou de samenwerking tussen de gemeenten en Ergon zeer bevorderen en de werkgelegenheid voor onze gezamenlijke doelgroep zeer ten goede komen. Hiertoe dient dit besluit. Het mag en we doen het. Met dit principebesluit laat de gemeente Valkenswaard op bestuurlijk niveau niet alleen zien dat ze wil, maar dat het ook kan. Dit verstevigt de positie van Ergon in de acquisitie en opdrachtverwerving ten opzichte van de gemeente natuurlijk enorm. In de notitie aankoop- en aanbestedingsbeleid van het College van Burgemeester en Wethouders staat dat per inkoop bij de Ergon een afweging gemaakt dient te worden van alle interne en externe effecten. Bijvoorbeeld bestaande contracten dienen te worden gerespecteerd, de Ergontarieven dienen marktconform te zijn en er dienen duidelijke garantie- en resultaatverplichtingen te worden overeengekomen. Net zoals bij een normale offerteaanvrage wordt er voor het inbesteden bij de Ergon een bestek gemaakt met eisen en wensen. Jaarlijks achteraf vinden er gesprekken plaats met de verantwoordelijken bij de Ergon over de kwaliteit van de uitvoering en de garantie verplichtingen. Het verschil is dat slechts één partij wordt uitgenodigd: de Ergon. Logische voorwaarden, die ons scherp houden in onze bedrijfsvoering, zoals elk ander bedrijf dat ook moet zijn. Werk onder zo regulier mogelijke omstandigheden is niet voor niets een Ergon-uitgangspunt. E. Wat gaan we er voor doen? Bij alle diensten die de gemeente uitbesteedt zal eerst worden bezien of deze dienst door middel van quasi inbesteding aan Ergon-bedrijven kan worden gegund. Er wordt voor het inbesteden bij de Ergon een bestek gemaakt met eisen en wensen. Maar er worden geen offertes bij meerdere bedrijven opgevraagd. Het cluster inkoop gaat na wat voor de betreffende dienst een marktconforme prijs is. Met de Ergon wordt het beschikbare budget besproken. In overleg wordt afgesproken welk deel van het budget beschikbaar is voor de werkzaamheden die door de Ergon worden uitgevoerd. Indien de Ergon hiervoor niet de gewenste werkzaamheden kan uitvoeren wordt alsnog aanbesteed. Op dit moment is dit al gerealiseerd voor Groen en de postbezorging (Ergon-Businesspost). De eerstvolgende voorgenomen quasi inbesteding betreft de schoonmaak van de gemeentelijke gebouwen. Daarnaast zijn al voorbereidingen gemaakt voor het uitbesteden van drukwerk aan Ergon Grafimedia. F. Financiën De Ergontarieven dienen marktconform te zijn en er dienen duidelijke garantie- en resultaatverplichtingen te worden overeengekomen. Ook bij quasi inbesteding aan de Ergon wordt bureau inkoop betrokken en wordt bezien of ook bij deze quasi inbesteding een besparing kan worden bereikt. Als Ergon te weinig werk krijgt en daardoor een financieel nadeel ontstaat, moeten de gemeenten waaronder de gemeente Valkenswaard mogelijk bijspringen in de exploitatiekosten van Ergon. 4

5 G. Vervolgstappen De eerstvolgende voorgenomen quasi inbesteding betreft de schoonmaak van de gemeentelijke gebouwen. Daarnaast zijn al voorbereidingen gemaakt voor het uitbesteden van drukwerk aan Ergon Grafimedia. H. Communicatie N.v.t. I. Bijlage(n) n.v.t. J. Ter inzage liggende stukken Bijlage 1: Beschouwing van de Europese Richtlijnen en de jurisprudentie over quasi-inbesteding Bijlage 2: Moties PvdA d.d. 22 december 2011 inzake werkgelegenheid bij gemeente voor kwetsbare groepen. Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester drs. R.F.W. van Eijck. drs. A.B.A.M. Ederveen. 5

6 Voorgesteld besluit BESLUIT De raad van de gemeente Valkenswaard; Gelet op de Gemeentewet; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 18 februari 2013; BESLUIT Om, daar waar mogelijk, gemeentelijke opdrachten voor dienstverlening onderhands in te kopen bij Ergon bedrijven. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 28 februari 2013 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 6