Regiobijeenkomst. Trisomie 13/18

Transcriptie

1 Regiobijeenkomst Trisomie 13/18

2 Programma u Achtergrond / biochemie / testeigenschappen Mw. Drs. M. Engels, screeningscoördinator VUmc u Echoscopische bevindingen in eerste / tweede trimester Mw. Dr. E. Pajkrt, gynaecoloog AMC u Klinisch beeld / prenataal diagnostische testen Mw. M van Maarle, klinisch genetica, AMC u Pauze u Verhaal uit de praktijk u Post-test counseling en beleid bij verhoogd risico Mw. Dr. E. Pajkrt, gynaecoloog AMC Mw. Drs. M. Engels, screeningscoördinator VUmc

3 Combinatietest kansschatting voor trisomie 21 (T21) kansschatting voor trisomie 13 en 18 (T13/18)

4 Onderwerpen Voorgeschiedenis Test karakteristieken Achtergrond kansberekening

5 Briefrapport SCREENINGSPRESTATIES VAN DE COMBINATIETEST VOOR HET OPSPOREN VAN EDWARDS EN PATAU SYNDROOM IN NEDERLAND Melanie Engels, Rosalinde Snijders en Peter Schielen, 2008

6 Overwegingen voor screening op T13/18 Argumenten tegen: Invoering SEO: opsporing cases T13/18, echter kwaliteit SEO nog niet bekend Iatrogene miskraamrisico bij aandoeningen die meestal eindigen in miskraam of IUVD

7 Fetal loss rate wks wks Tris 21 30% 20% Tris 18 85% 75% Tris 13 80% 70% XO 75% 50% 47,XXX/ ~5% ~3% XXY/XYY Triploïdie >99% >99%

8 Overwegingen voor screening op T13/18 Argumenten tegen: Uitgebreidere counseling nodig (kennis vereist, kost meer tijd, zwangere meer informatie te verwerken)

9 Overwegingen voor screening op T13/18 Argumenten voor: Diagnose in vroeg stadium maakt TOP mogelijk Vroege TOP minder emotioneel belastend dan late TOP (Korenromp et al. 2005) Bij vroegtijdige diagnose kans op sectio obv IUGR (T18) kleiner Vermijden andere obstetrische risico s zoals pre-eclampsie (T13)

10 Overwegingen voor screening T13/18 Intensieve begeleiding van patiënten met T13/18 minder vaak nodig Zwangerschap is emotionele en lichamelijke belasting Recht op weten (tevens geen informatie hoeven achterhouden als verloskundig hulpverlener)

11 Aantal cases T18 vastgesteld in klinisch genetische centra KGC 1: 123 cases KGC 2: 132 cases 30 40% > 24 wk

12 Screeningsprestaties van combinatietest voor T13/18 Met DS algoritme 60-70% detectie (Cuckle et al. 2004) Toepassing van Edwards algoritme (Cuckle et al. 2004; Spencer et al. 2002) - detectie > 90% - FPR met enkele tienden van procenten

13 Screeningsprestaties van combinatietest in Nederland voor T13/18 Data van RIVM (2007) en AZM ( ); n=21486 Data FMF ( ); n=21763 Data RIVM / VUmc cases T13 (n=18) en T18 (n=45) Data FMF cases T13 (n=7) en T18 (n=17)

14 In welk percentage is de kans op T13/18 verhoogd? Kans T21 1:200 en Kans T18 >1:50 Kans T21 1:200 en Kans T18 >1:100 % screenpositieven (n) RIVM / AZM (21486) 0,004% (1) 0,04% (9) % screenpositieven (n) FMF (21763) 0,2% (53) 0,6% (159) Kans T21 1:200 en Kans T18 >1:200 0,1% 0,1% (21) 1,0% 1,0% (217)

15 Iatrogeen miskraamrisico Uitgaande van screeningspopulatie van per jaar (uptake van 30%) en miskraamrisico van 0,5 1,0% Bij FPR 0,1% < 1 iatrogene miskraam per jaar Bij FPR 1,0% 2-6 iatrogene miskramen per jaar

16 Screeningstest AANGEDAAN NIET AANGEDAAN TEST POSITIEF A + B TEST NEGATIEF C D A + C B + D Detectie graad (detection rate) = A /(A+C) Fout positiviteit (false positive rate) = B / (B+D)

17 Bepaling testeigenschappen Niet aangedaan Down syndroom 30% Detectiegraad 1% Fout positiviteit Grenswaarde verhoogde kans = 1 op 50

18 Aanpassing grenswaarde Niet aangedaan Down syndroom 60% Detectiegraad 5% Fout positiviteit Grenswaarde verhoogde kans = 1 op 250

19 Combinatietest A-priori kans Leeftijd Correctie voor: Voorgaande trisomie % ,1 0, Maternale leeftijd Foetus-specifieke kans weken Nekplooi Correctie voor: Zwangerschapsduur 9-13 weken Biochemie PAPP-A en bhcg Correctie voor: Zwangerschapsduur Maternaal gewicht Aantal foetussen Diabetes Etniciteit IVF / ICSI Roken Vaginaal bloedverlies

20 Multiple of the median (MoM) Eenheden Zwangerschapsduur Mediane waarden in normaal populatie in relatie tot zwangerschapsduur 16 eenheden bij 11 weken = 16 / 8 = 2,0 MoM 16 eenheden bij 12 weken = 16 / 16 = 1,0 MoM 16 eenheden bij 13 weken = 16 / 32 = 0,5 MoM

21 Mediane MoM waarden T13 RIVM/VU (17) T13 FMF (7) T13 Breathnach (9) T18 RIVM/VU (45) T18 FMF (17) T18 Breathnach (15) T18 Nicolaides (101) β-hcg (mediane MoM) PAPP-A (mediane MoM)

22 Zwangerschapsduur gerelateerde risico bij 12 wk en het effect van 1 ste trimester serum (T21) Vrij ß-hCG Nicolaides & Snijders PAPP-A

23 Kansberekening KANS = Leeftijdsrisico x LR (NT-meting) x LR (ßHCG) x LR (PAPP-A)

24 Likelihood ratio Likelihood = waarschijnlijkheid op Down foetus waarschijnlijkheid op normale foetus LR = 1.0 kans onveranderd LR = 2.0 kans 2x zo groot LR = 0.5 kans 2x zo klein

25 Likelihood ratio LR = 5 T18 Normaal X 5 0,15 1 PAPP-A MoM

26 Factoren van invloed Zwangerschapsduur Voorgaande zwangerschap met trisomie Maternaal gewicht Roken Diabetes Aantal foetussen

27 Termijnbepaling dateren op basis van CRL Let op: bijstelling termijn obv echo!

28 Overschatting van de zwangerschapsduur = Overschatting van de kans PAPP-A IU Gestation (wks)

29 Maternale leeftijdsrisico op chromosomale afwijkingen Leeftijd Trisomie 21 Trisomie 18 Trisomie Kans op de meest voorkomende chromosomale afwijkingen per 1000 levendgeborenen.

30 Herhalingsrisico bij eerdere trisomie Eerdere trisomie Kans in huidige zwangerschap op Maternale lft < 35 jr Relatief risico (95% CI) Maternale lft 35 jr Relatief risico (95% CI) T13 / T18 Tr 13 / T (2.1, 20.2) 2.2 (0.4, 6.6) Andere trisomie 1.6 (0.4, 4.1) 0.9 (0.3, 2.1) T21 Tr (2.1, 5.5) 1.7 (1.1, 2.5) Andere trisomie 1.3 (0.3, 3.7) 1.5 (0.7, 2.8) De Souza et al, 2009 VOORBEELD: 30 jaar leeftijdsrisico 1:900. Bij eerder kind met T13 voorafkans op wederom kind met T13 7.8:900 ~ 1:115.