Counseling over QF-PCR en array. Caroline Bax en Eva Pajkrt, perinatologen VUMC en AMC

Transcriptie

1 Counseling over QF-PCR en array Caroline Bax en Eva Pajkrt, perinatologen VUMC en AMC

2 Inleiding Conventionele chromosoom analyse wordt sinds de jaren 60 gebruikt. Cytogenetische diagnose: Aneuploidie (On)gebalanceerde translokaties/inversies Marker chromosomen Deleties of duplicaties

3 Beperking Resolutie van chromosoombandering methode te laag om subtiele chromosoomafwijkingen op te sporen < 5-6 Mb wordt niet gezien 1Mb = baseparen

4 Chromosomen micro-array Detecteert alle genoemde chromosoom afwijkingen gevonden met conventioneel chromosomen onderzoek, maar ook submicroscopische deleties en duplicaties mits (copy number variants) mits 1kBb (1kb = baseparen)

5 Copy number variants Benign (goedaardig, geen klinische relevantie) Pathogenic (met klinisch relevantie) Unknown (onbekende klinische relevantie) (Kearney HM et al. Genet Med 2011;13:680-5)

6 Postnataal: microarray 1 e keus Chromosomen micro-array in patienten met ontwikkelings achterstand, autisme of multipele congenitale afwijjkingen toonde klinisch significante bevindingen in 15% van de patienten met normale conventionele karyotypering. (Miller DT et al. Am J Hum Genet 2010;86:749-64)

7 Voordelen microarray Hogere resolutie Kan gedaan worden op ongekweekte vruchtwater en chorion cellen Kan geautomatiseerd worden Maakt geen gebruik van levende cellen

8 IUVD n = 532 Karyotype Microarray n % n % p Succesvol , ,4 <0.001 Afwijkend 31 5,8 44 8,3 <0.007 Onbekende betekenis 25 4,6 (Reddy et al. NEJM 2012)

9 Prenataal n = 4282 Zowel karyotypering als microarray Exclusie mozaïeken (Wapner et al. NEJM 2012)

10

11

12 Samenvatting Microarray superieur aan conventionele karyotypering Mist triploïdie (QF-PCR) Mist gebalanceerde translokaties Mist mozaïek

13 2 onderzoeken, 2 folders Invasieve prenatale diagnostiek en uitleg QF-PCR Additionele folder over microarray Identiek folder VUMC en AMC, met 2 logo s, maar apart de telefoonnummers om verwarring te voorkomen 2 UMC s: zelfde beleid

14 Beleid alleen QF-PCR Maternale leeftijd Verhoogde kans op Down syndroom op basis van combinatietest (NT < 3,5 mm) Eerder kind met trisomie 21/18/13/XO ICSI DNA Markers: CPC s, pyelectasie, echogene focus, enkele navelstrengarterie

15 QF-PCR Uitslag: Trisomie 21, 13, 18 Triploïdie Seks chromosoom afwijkingen Jongen/meisje

16 Doorbellen uitslagen Via poli prenatale diagnostiek QF-PCR binnen 5 werkdagen Normale uitslag door doktersassistenten / secretariaat Afwijkende uitslag door gynaecologen Bij afwijkende uitslag counseling door genetisch consulent/geneticus Brief naar huisarts en verloskundige

17 Beleid micro-array Verhoogde kans op basis van combinatietest en NT 3,5 mm Structurele afwijking(en), inclusief verdikte nuchal fold ( 6 mm), ventriculomegalie en VSD Gebalanceerde translocatie ouders

18 Procedure Eerst QF-PCR Indien QF-PCR afwijkend, geen microarray Indien QF-PCR normaal dan pas microarray

19 Bespreken met ouders Kans op: Normale uitslag Normale variant Afwijkende uitslag Onduidelijke uitslag Toevallig gevonden afwijking Beperkingen

20 Normale uitslag Er worden geen stukken chromosoom teveel (duplicatie) of te weinig (deletie) aangetoond. Een normale uitslag sluit een erfelijke aandoening niet uit, want veranderingen in de genen zelf kunnen niet worden opgespoord. De genen zitten verborgen in de chromosomen, maar zijn te klein om met deze techniek te zien.

21 Normale variant Er wordt een verandering gevonden, maar het gaat om stukjes chromosoom die geen belangrijke erfelijke informatie bevatten. Iedereen heeft wel ergens op zijn chromosomen een stukje meer of minder dan andere mensen. Dit worden normale varianten genoemd. Vaak heeft één van beide ouders ook deze variant.

22 Afwijkende uitslag Er wordt een chromosoomafwijking gevonden waarvan we zeker weten dat dit de oorzaak is van de afwijking(en) die bij het echo-onderzoek zijn gezien.

23 Onduidelijk uitslag Soms vinden we bij het array-cgh onderzoek een verandering waarvan we niet weten of die de oorzaak is van de afwijking(en) die bij het echo-onderzoek zijn gezien. Als één van de gezonde ouders ook deze verandering heeft, dan is het meestal een normale variant

24 Toevallig gevonden afwijking Soms wordt een afwijking gevonden die niets te maken heeft met de echoafwijking(en) van uw nog ongeboren kind. Het kan bijvoorbeeld gaan om een erfelijke aandoening waar uw kind pas later in het leven last van kan krijgen. Soms is deze bevinding ook van belang voor andere familieleden. De kans op het vinden van een toevallige afwijking is klein.

25 Beperkingen Microarray kan NIET alles vinden. Het is geen DNA diagnostiek. Genetische syndromen vaak pas bevestigd met gericht onderzoek. Normale QF-PCR en microarray sluit niet uit dat de baby (ernstige) beperkingen zal hebben.

26 Doorbellen uitslagen Indien ook microarray is aangevraagd dan uitslagen altijd via gynaecoloog. Uitslag binnen 4 weken (afhankelijk van zwangerschapsduur) Bij afwijkende uitslag van QF-PCR of microarray counseling door gynaecoloog / genetisch consulent / geneticus

27 VRAGEN?