Blokboek Verplegen op Hbo-niveau, een oriëntatie

Transcriptie

1 De Haagse Hogeschool Academie voor Gezondheid Opleiding HBO-Verpleegkunde Verkort duaal Studiejaar: Jaar/periode: 1/1 Blokboek Verplegen op Hbo-niveau, een oriëntatie

2 Bestelinformatie Bestelnummer/prijs: Titel: Blokboek Verplegen op HBO-niveau, een oriëntatie Studiejaar: Jaar/periode: 1/1 Opleiding: HBO-Verpleegkunde-Verkort duaal Tijdsduur: 10 weken Jaar van uitgave: 2015 Auteurs: Agnes van der Tol Anita Ham Dirkje Oldenhuis Met medewerking van: Norbert Huyer Pit van Nes Kitty Martens Versiedatum: Juli 2015 Copyright: 2015, De Haagse Hogeschool, opleiding HBO-Verpleegkunde.

3 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en /of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling HBO-Verpleegkunde.

4 ERVARINGSREFLECTIELIJN Introductie De ervarings- reflectieleerlijn voor praktijkleerperiode 1 bestaat uit de volgende onderdelen: Voorbereiding op de praktijkleerperiode Begeleiding tijdens de praktijkleerperiode Maken van een praktijkleerplan Praktijkopdrachten SLB-bijeenkomsten tijdens de praktijkleerperiode In deze leerlijn leer je : hoe je je voorbereidt op de praktijk een planning maakt voor je leerproces in de praktijk hoe je reflecteert op je handelen in de praktijk Na afloop van de praktijkleerperiode en de SLB-bijeenkomsten kun je: beschrijven welke leerpunten voor jou relevant zijn bij de voorbereiding op praktijk je ontwikkeling ten aanzien van de verpleegkundige competenties op niveau 5 beschrijven activiteiten selecteren, die bijdragen aan het ontwikkelen van de competentie die je deze praktijkleerperiode dient te behalen onderdelen van behandelde theorie in de praktijk toepassen noodzakelijke bronnen raadplegen om zicht te krijgen op het functioneren van de verpleegafdeling deelnemen aan relevant overleg, zodat je het verpleegkundig handelen optimaal voorbereidt, uitvoert en evalueert; je leerervaringen schriftelijk vast leggen praktijksituaties analyseren. Te gebruiken literatuur Boeken tijdens de gehele praktijkleerperiode: - Groen, M. (2008). Effectief handelen door reflectie. Groningen: Noordhoff. - Pool e.a. ( 2011). Met het oog op de toekomst beroepscompetenties van hboverpleegkundigen. Utrecht: NIZW. - Wilkinson, J. M. (2013). Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces. Amsterdam: Pearson Education. - Jong van der. e.a. (2003). Handboek verpleegkunde. Houten: BSL

5 Voorbereiding op praktijkleerperiode 1 Inleiding Om effectief te kunnen leren tijdens de praktijkleerperiode ga je je voorbereiden op de volgende punten: je verzamelt en bestudeert informatie over de instelling, afdeling en doelgroep door middel van de uitvoering van de voorbereidingsopdrachten je schrijft een praktijkleerplan met CV en laat deze goedkeuren door je studieloopbaanbegeleider je weet wie jou gaat begeleiden tijdens de 1e praktijkleerperiode de competenties die je moet behalen in praktijkleerperiode 1. Voorbereidingsopdrachten De voorbereidingsopdrachten onderdeel A,B,C, D en E rond je af in de eerste drie weken van de periode. A: Informatie uitzoeken over de instelling Voordat je start met je praktijkleerperiode is het belangrijk om een beeld te hebben van de setting waarin deze plaatsvindt. Zoek antwoord op de volgende vragen: Is het een particuliere of een overheidsinstelling? Valt de instelling onder een stichting/koepelorganisatie? Welke functie heeft de instelling in deze regio? Welke doelgroep kun je verwachten? Wat is het doel van de instelling (behandelen, revalideren, wonen, preventie)? Wat is de visie van de instelling? Hoeveel zorgvragers worden bediend? Hoeveel, bedden, behandelplaatsen, wooneenheden? Hoeveel locaties telt de instelling? Hoe is de samenstelling van het verplegend personeel (helpende, verzorgende, verpleegkundigen, gespecialiseerde verpleegkundigen, nurse practitioners)? De informatie kun je op de volgende manieren verkrijgen: opzoeken op internetsites folders van je instelling en afdeling in een kennismakingsgesprek met je begeleider in de instelling Verzamel de informatie en maak hiervan een overzichtelijk verslag (niet in de vorm van beantwoorden van de vragen), dat je opneemt in je praktijkleerplan. Benoem wat jij belangrijk vindt bij het verplegen van de doelgroep van je werkplek (max. 3 pagina s). B. Relevante ontwikkelingen in de gezondheidszorg Politieke besluiten of tendensen binnen de gezondheidszorg kunnen invloed hebben op de vormgeving van de zorg binnen de instelling. Ga op zoek naar vraagstukken, die op dit moment van invloed zijn op de setting waar jij werkt. Gebruik hiervoor tijdschriften, kranten of internet. Beschrijf de relevante ontwikkelingen, die van toepassing zijn, in een kort overzichtelijk verslag (max. 2 pagina s), voeg minimaal 1 artikel toe en neem het geheel op in je praktijkleerplan. C. Organisatie van de begeleiding op de praktijkleerplaats Breng in kaart hoe de begeleiding op de praktijkleerplaats is georganiseerd. Punten die van belang zijn: - wie gaat je beoordelen - welke rol hebben je verschillende begeleiders (in de begeleiding en de beoordeling) - wat wordt er van jou verwacht t.a.v. de begeleiding - wat heb jij nodig t.a.v. de begeleiding; maak dat ook bespreekbaar.

6 D. Algemene oriëntatie op de afdeling Als je optimaal wilt functioneren op een afdeling, dan is kennis van en inzicht in de organisatie van groot belang. Gebruik de eerste twee weken van de praktijkleerperiode om informatie uit te zoeken over de afdeling door het stellen van vragen, informatie op de afdeling te lezen, medewerkers te observeren en meelopen met je begeleider. De volgende punten zijn van belang om te weten: Hoe is de afdeling georganiseerd, hoe is de besluitvormingsprocedure, welke verantwoordelijkheden hebben de verschillende functionarissen? Welke disciplines zijn op de afdeling en wat zijn hun taken? Welke diensten hebben verpleegkundigen en welke draai jij als student? Vanuit welke visie wordt verpleegd en hoe wordt dit zichtbaar in het zorgorganisatiemodel? Hoe is de afdeling ingedeeld en welke procedures zijn van belang (ruimten, telefoon/oproepsysteem, alarmsysteem, overlegmomenten, opnameprocedures, ontslagprocedures, logistiek)? Hoe vindt de personeelsplanning plaats en door wie (units, diensten, roosters, pauzes, coördinatie)? Hoe ziet de dagindeling eruit (welke werkzaamheden, wanneer, door wie en met welk doel)? Hoe is het verpleegdossier opgebouwd (welke ordening, structuur wordt gehanteerd bij het verpleegplan, verslaglegging)? Welke werkprocedures, protocollen en richtlijnen zijn aanwezig en hoe wordt de actualiteit/kwaliteit hiervan bewaakt? Met welke disciplines, afdelingen wordt samengewerkt (bv. polikliniek, geriater, huisarts, psycholoog, arbeidstherapeut, keuken, magazijn)? Inventariseer punten, die je aanspreken, zijn opgevallen, die je moeilijk vindt en twee punten, die volgens jou beter anders kunnen en bespreek deze bevindingen aan het eind van de eerste twee weken met je begeleider. Bespreek hierbij ook je eigen leerhouding in de eerste twee weken wat betreft initiatief nemen, vragen stellen en observeren. Maak een verslag van de resultaten van dit gesprek, laat dit ondertekenen door je begeleider en neem het op in je praktijkleerplan als kritisch bewijs (Max.1 pagina) E: Oriëntatie op de zorgcategorie Tegelijkertijd met het kennismaken met de afdeling, begin je je een beeld te vormen over de zorgcategorie. Om de zorgvrager goed te kunnen verplegen en begeleiden heb je kennis nodig over ziektebeelden en behandeling, zowel medisch als verpleegkundig. Verdiep je hierin en sla je studieboeken er op na. Vervolgens participeer je in de zorgverlening. De volgende informatie is minimaal nodig: Kennis van de meest voorkomende ziektebeelden/gezondheidsverstoringen (minimaal 5), die van belang is voor het observeren en uitvoeren van de zorg aan de toegewezen zorgvragers Maak hiervoor gebruik van de bijlage MBZ in de studiehandleiding integrale leerlijn Dossiers toegewezen zorgvragers lezen: onbekende begrippen opzoeken en onduidelijkheden navragen Welke zorg geboden wordt (meest voorkomende verpleegkundige diagnoses en interventies, verpleegtechnische vaardigheden, communicatieve vaardigheden) Kennis van medicatie toegewezen zorgvrager (werking, bijwerking, observatie) Hoe vindt informatie-uitwisseling over de zorgvrager plaats ( overdrachtsmomenten, visites, overleggen)? Activiteiten van andere bij de zorg van de toegewezen zorgvrager betrokken disciplines (onderzoek, therapie, gesprekken, ingrepen, dieetvoorschriften, behandelvoorschriften) Maak een verslag van de verzamelde resultaten en voeg dit toe aan je praktijkleerplan (max. 5 pagina s).

7 Begeleiding tijdens de praktijkleerperiode Inleiding Je krijgt tijdens de praktijkleerperiode begeleiding vanuit de opleiding en de zorginstelling. Hierdoor wordt de integratie theorie en praktijk bevorderd en het reflecteren op het verpleegkundig handelen en het leerproces gestimuleerd. Hieronder wordt de begeleiding toegelicht en komen de onderdelen evaluatie en de bewaking van continuïteit van het leerproces aan de orde. Begeleiding vanuit de opleiding tijdens de SLB- bijeenkomsten Binnenschools word je tijdens de SLB-bijeenkomsten begeleid door je studieloopbaanbegeleider (slb er). Tijdens deze bijeenkomsten besteedt de slb er samen met jou en je groepsgenoten, aandacht aan het werken en leren in de praktijk en de ervaringen die je daarbij op doet. Centraal staat de manier waarop je ervaringen kunt gebruiken bij je groei als professional. Begeleiding in de instelling Binnen de instelling krijg je begeleiding van een werkbegeleider, praktijkopleider (begeleidt op afstand en is verantwoordelijk voor de leervoorwaarden op een afdeling). De werkbegeleider is je eerste aanspreekpunt bij vragen en onduidelijkheden. De begeleider zorgt er op die manier voor dat je kunt werken aan het behalen van je (persoonlijke) doelen en de opdrachten. Contact stage-instelling en de Haagse Hogeschool Wanneer er tijdens de praktijkleerperiode problemen of vragen zijn bij je praktijkbegeleider neemt deze, na overleg met jou, contact op met je slb er. Vermeld daarom altijd de naam (en het telefoonnummer) van je studieloopbaanbegeleider en praktijkbegeleider op je praktijkleerplan. Wanneer de situatie daar aanleiding toe geeft, kan de slb er besluiten derden in te schakelen. De SLB er neemt in de periode rondom tussen -, en eindevaluatie contact op met de begeleider in de praktijk. In bijzondere gevallen kan de slb er aanwezig zijn bij de (tussen) beoordeling. Beoordeling praktijkleerperiode 1 Jouw functioneren in de praktijk wordt aan de hand van de competentiekaart (zie BB) beoordeeld door je praktijkbegeleider. Het vereiste eindniveau is 2 voor de deelcompetenties 1.1., 5.1 en 5.2. Halverwege de praktijkleerperiode (na 5 weken) vindt een tussenbeoordeling plaats. Criteria voor de tussenbeoordeling Om voor een voldoende tussenbeoordeling in aanmerking te komen dient de student: - het definitieve praktijkleerplan uiterlijk week 4 ( 21 september) afgerond te hebben en ingeleverd waarbij de feedback van de slb er en de begeleider is verwerkt. - te kunnen verwoorden welke resultaten bereikt zijn m.b.t. het behalen van persoonlijke leerdoelen en het vereiste competentieniveau en dit toe te kunnen lichten aan de hand van concrete voorbeelden, waaruit groei blijkt. De studiepunten voor de praktijkleerperiode 1 worden toegekend, indien aan de volgende voorwaarden is voldaan: - het functioneren in de praktijk is met een voldoende beoordeeld - het beoordelingsformulier is ingeleverd (in de eerste week na beëindiging van de praktijkleerperiode 1). - voldoende aanwezigheid van en actieve participatie tijdens, de SLB-bijeenkomsten. - de praktijkopdrachten zijn door de praktijkbegeleider op waarheid beoordeeld. - de praktijkopdracht WO is door de docent integrale leerlijn met een voldoende beoordeeld. Het maken van het praktijkleerplan

8 Inleiding Aan het begin van de praktijkleerperiode maak je na bestudering van de ervarings-reflectieleerlijn een praktijkleerplan. Hierin beschrijf je waar je tijdens de komende tien weken aan gaat werken. Het praktijkleerplan is een hulpmiddel om je leerproces goed te laten verlopen. Het maakt je leerproces inzichtelijk voor jou en je begeleiders. In de eerste week start je direct met het maken van een praktijkleerplan. In de volgende twee weken specificeer je het plan naar de doelgroep (zorgcategorie) en de mogelijkheden van de afdeling waar je werkt. Je neemt de eerste versie (concept) van het praktijkleerplan op een USB-stick mee naar de eerste SLB-bijeenkomst ( 8 september). Daar worden 2 praktijkleerplannen uit de groep met elkaar besproken. Je levert je (concept)praktijkleerplan ook in bij je werk/praktijkbegeleider. Deze geeft eveneens feedback en beoordeelt het plan op haalbaarheid. De feedback wordt gegeven aan de hand van de criteria van het praktijkleerplan (zie BB ). Je verwerkt de feedback van je studieloopbaanbegeleider en de werk/praktijkbegeleider en levert begin week vier ( 21 september) je definitieve praktijkleerplan in bij je praktijkbegeleider en bij je studieloopbaanbegeleider (via de mail). Van je studieloopbaanbegeleider ontvang je dan schriftelijk feedback aan de hand van de criteria van het praktijkleerplan. Inhoud praktijkleerplan - Introductie van jezelf, inclusief CV - Een actuele SWOT- analyse met daarbij de implicaties van de sterke en zwakke punten voor het functioneren tijdens de stage. - De uitwerking van de voorbereidende opdrachten. - Persoonlijke leerdoelen. Bij de doelen formuleer je activiteiten, waarmee jij je doelen wilt behalen en evaluatiecriteria waaraan de activiteiten moeten voldoen. De doelen zijn SMART geformuleerd en gebaseerd op de SWOT analyse. - De opdracht tijdens de stage. Je geeft korte een beschrijving van de opdracht en de wijze waarop je de opdracht wilt gaan behalen. - Je geeft een beschrijving van de activiteiten, leerdoelen,waarmee je het gewenste competentie niveau van de minimaal te behalen kern- en deelcompetenties wilt behalen. Maak hiervan een schematisch overzicht. Kijk op BB voor het format van het praktijkleerplan blok 1.1 De ontwikkeling van de volgende competenties van de vijf rollen van de HBO- verpleegkundige staan centraal in blok 1.1: Nr. Competentie niveau 1.1 Om de last van ziekte, handicap of sterven te verlichten, verleent de HBOverpleegkundige op een professioneel verantwoorde wijze verpleegkundige zorg op maat. 2 - Alle deelcompetenties voor zover van toepassing, m.u.v Om het beroep van verpleegkundige te ontwikkelen tot een professie die aansluit bij maatschappelijke ontwikkelingen van de 21-ste eeuw, vervult de HBOverpleegkundige een actieve rol in de vernieuwing van het beroep en het bevorderen van het beroepsbewustzijn. 2 - De deelcompetenties 5.1.1, en Om de kwaliteit van het verpleegkundig beroep op het vereiste peil te houden zodat het kan voldoen aan de maatschappelijke criteria, werkt de HBO- verpleegkundige actief mee aan de bevordering van de deskundigheid van de beroepsgroep. 2 1 Bron: Document: Uitwerking kerncompetenties, welke te vinden is op BB

9 Alleen de deelcompetenties 5.2.1, en (alleen bijwonen van klinische lessen) Toelichting uitwerking competenties - Je werkt minimaal aan de bovenstaande rollen, kern- en deelcompetenties en laat hierbij het gedrag zien dat beschreven is bij niveau 2 van de competentiekaart ( blz. 44). Het betreft de competenties vakbekwaamheid, samenwerken, oordeelsvorming, effectieve leerhouding en reflecteren; deze moet je minimaal op niveau 2 behaald hebben. - De rollen beschrijf je aan de hand van het format praktijkleerplan volgens de volgende methodiek : Je noteert minimaal twee persoonlijke leerdoelen in de context van deze beroepsrol Je laat deze leerdoelen logisch voortvloeien uit je SWOT, de competentieomschrijving, het gewenste competentieniveau bij deze stage en uit de voorbereidingsopdrachten. Formuleer jouw leerdoelen SMART Je beschrijft per leerdoel concrete activiteiten die jou helpen het benodigde niveau te bereiken Je noteert per leerdoel kort welke bewijsstukken jij wilt verzamelen om jouw competentieniveau inzichtelijk te maken

10 De praktijkopdracht Naast het werken aan de kerncompetenties van de rol van zorgverlener en beroepsbeoefenaar maak je 1 praktijkopdracht. Praktijkopdracht : Verplegingswetenschappelijk onderzoek in de praktijk Tijdens de studieactiviteiten tijdens de lesdagen is gekeken op welke wijze onderzoeksresultaten vertaald kunnen worden naar de praktijk. In deze opdracht ga je bij een bestaand protocol dat je hebt gebruikt in onderdeel op zoek naar de onderliggende onderzoeksresultaten. Je beoordeelt de wijze waarop de literatuur is vertaald naar de praktijk en wat het effect van het protocol is op de verleende zorg. 1. Zoek op je werkplek een protocol waarmee dagelijks gewerkt wordt. 2. Onderzoek waarop dit protocol gebaseerd is. Dus welke bronnen zijn gebruikt. 3. Er zijn nu twee mogelijkheden: - Het protocol is gebaseerd op een richtlijn Ga op zoek naar deze richtlijn en kijk in de richtlijn op basis van welke literatuur deze tot stand is gekomen. Zoek vervolgens een van de originele artikelen waarop de richtlijn is gebaseerd. - Het protocol is niet gebaseerd op een richtlijn Zoek een richtlijn op, die aansluit bij het protocol. Ga na op basis van welke literatuur deze richtlijn tot stand is gekomen. Ga vervolgens op zoek naar één van de originele artikelen, waarop de richtlijn is gebaseerd. 4. Lees het artikel en beoordeel of je de conclusies van het artikel terug ziet in het protocol van de afdeling. Beschrijf wat het effect van de bestudering van het protocol is geweest (of kan zijn) voor de uitvoering van de zorg. (Max 1 A-viertje) 5. Je levert bij de docent de volgende documenten in: - het door jouw gebruikte artikel en protocol - Je conclusies over de wijze waarop het artikel herkenbaar is in het protocol en wat het effect van het bestuderen van het protocol is geweest (of kan zijn) voor de uitvoering van de zorg. (Max 1 A-viertje) De opdracht wordt beoordeeld door de SLB er. De begeleider in de praktijk beoordeelt de opdracht op waarheid en volledigheid. Zie BB voor de beoordelingsformulieren. Conform de OER 2 wordt de opdracht in week 8 van periode 1 ingeleverd bij de docent van de integrale leerlijn. 2 Zie hiervoor blz. 55 van de studiegids

11