SPECIAL MOBILITEITSMANAGEMENT WAT IS SLIM REIZEN? MOBILITEITSMANAGEMENT MAASTRICHT: DE CONTOUREN. houden we Maastricht-Bereikbaar.

Transcriptie

1 SPECIAL Samen houden we Maastricht-Bereikbaar.nl MOBILITEITSMANAGEMENT September 2009 MOBILITEITSMANAGEMENT MAASTRICHT: DE CONTOUREN DE REGIO MAASTRICHT IS POPULAIR: OM IN TE WONEN, IN TE WERKEN EN OM TE BEZOEKEN. HET AANTAL MENSEN DAT NAAR EN BINNEN DE REGIO MAASTRICHT REIST NEEMT NOG IEDER JAAR TOE. DEZE AANTREKKINGSKRACHT HEEFT OOK EEN KEERZIJDE: DE BEREIKBAARHEID VAN DE REGIO STAAT STEEDS VAKER ONDER DRUK. OVERHEDEN, WERKGEVERS EN AANBIEDERS VAN MOBILITEITSDIENSTEN ONDERKENNEN HET BELANG VAN EEN BEREIKBARE STAD EN REGIO. DAAROM WER- KEN WIJ NU EN DE KOMENDE JAREN INTENSIEF SAMEN OM DIE BEREIKBAARHEID NU EN IN DE TOEKOMST TE GARANDEREN. DAT DOEN WE DOOR IN TE ZETTEN OP TWEE GROTE PROJECTEN: HET PROJECT A2 MAASTRICHT EN MAATREGELEN TEN GUNSTE VAN MAASKRUISEND VERKEER. MAAR MET ALLEEN VERBETERINGEN IN DE INFRASTRUCTUUR REDT DE REGIO MAASTRICHT HET NIET. TOT 2025 BLIJFT DE AUTOMOBILITEIT MET 1,5 PROCENT PER JAAR GROEIEN. WILLEN WE DE REGIO OOK IN DE TOEKOMST BEREIKBAAR HOUDEN DAN MOET OOK HET GEDRAG VAN DE REIZIGERS VERANDEREN. INWONERS, FORENSEN EN TOERISTEN MOETEN WORDEN VERLEID TOT SLIM REIZEN. ANDERS GEZEGD, ER MOET WORDEN INGEZET OP MOBILITEITSMANAGEMENT. WAT IS SLIM REIZEN? MOBILITEITSMANAGEMENT IS EEN MOOI WOORD VOOR HET VERLEIDEN VAN REIZIGERS TOT SLIM REIZEN Op een andere manier reizen: in plaats van de auto kiezen reizigers voor andere vervoersvormen. Denk daarbij aan de keuze voor alternatieven als OV (stads- en streekvervoer, treinen van NS en Veolia), fiets of een combinatie van auto, Park + Ride en OV. Op een ander tijdstip reizen: bijvoorbeeld door spitsuren in en vanuit Maastricht te mijden, of door voor een bezoek aan het centrum van Maastricht een andere dag te kiezen dan die drukke koopzondag. Via een andere route reizen: door goede informatievoorziening het wegennetwerk optimaal gebruiken. Deze optie biedt voor de regio Maastricht de minste mogelijkheden. In Maastricht wordt het wegennet al optimaal gebruikt en kan men vaak ook maar op één manier zijn bestemming bereiken. Niet reizen: dit is uiteraard alleen van toepassing op de forens. Door het aanbieden van E-werk faciliteiten, door verhuisregelingen of door bijvoorbeeld het verschuiven van adv-dagen kan een reis soms komen te vervallen. Met name in delen van Maastricht met veel dienstverlenende instanties zoals bijvoorbeeld kantoorlocatie Randwyck is dit een kansrijke optie. >> 1

2 VODAFONE TREKKER MAASTRICHTS BASISPAKKET MOBILITEITS- GERELATEERDE ARBEIDSVOORWAARDEN De afgelopen maanden is een groep werkgevers gestart met het ontwikkelen van een Maastrichts basispakket voor mobiliteitsgerelateerde arbeidsvoorwaarden. Het doel? Vermijden van autogebruik en het stimuleren van flexibel werken en andere reisalternatieven. Vodafone is de trekker van dit project. Heeft u interesse in dit project of wilt u meer weten? Neem dan contact op met Rob Schaap: E: rob@octopusconsultants.com of M: >> Ervaringen op andere plekken in het land laten zien dat een kleine verandering in reisgedrag grote winst kan opleveren voor de bereikbaarheid van de stad en de regio. Slim reizen leidt bovendien niet alleen tot winst in de bereikbaarheid, ook werkgevers spinnen er garen bij. Zo leidt slim reizen aantoonbaar tot kostenvoordelen voor bedrijven. En wordt mobiliteitsmanagement goed verpakt in aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden, dan maakt je dat een aantrekkelijke werkgever. Voor aanbieders van mobiliteitsdiensten is een direct belang dat reizigersmarkten worden ontsloten. Er komen meer reizigers in de trein, tram en bus maar ook worden vaker producten gebruikt als OV-fiets, reisplanners, websites met reisinformatie etc. DE OPGAVE VOOR MAASTRICHT EN DE REGIO De gemeente Maastricht heeft najaar 2008 het initiatief genomen om mobiliteitsmanagement structureel op te pakken naast de ombouw A2 en Maaskruisend Verkeer. Samen met Rijkswaterstaat Limburg, Provincie Limburg, Projectbureau A2 Maastricht, Kamer van Koophandel Limburg en A2 Bedrijvenplatform is een programma voorbereid. De initiatiefnemers hebben de ambitie om het huidige niveau (2009) van de bereikbaarheid te handhaven. Tot 2025 groeit de automobiliteit echter nog met 1,5 procent per jaar. Willen we op hetzelfde niveau blijven, dan betekent het dat deze groei moet worden opgevangen. Dat gebeurt door in te zetten op twee sporen: infrastructuur en mobiliteitsmanagement. Omdat pas vanaf 2016 de eerste grote infrastructurele maatregelen (A2 Maastricht, eerste maatregelen Maaskruisend Verkeer) zijn afgerond komt het opvangen van de groei de komende jaren ( ) vooral neer op het stimuleren van ander gedrag bij de reiziger. De stuurgroep Mobiliteitsmanagement Maastricht e.o. heeft zich dan ook als doel gesteld om de 10 procent groei aan automobiliteit op te vangen in de periode NIEUW GEZICHT VOOR MAASTRICHT- BEREIKBAAR.NL IN 2010 Maastricht-Bereikbaar.nl is een site waar bezoekers terecht kunnen voor het halen van informatie over de bereikbaarheid van de regio Maastricht. Op dit moment is de site niet meer dan een soort folder op het internet. De komende periode wordt de site dynamischer van opzet en wordt informatie actief aangeboden aan reizigers. Via bijvoorbeeld mail-alerts, sms-alerts, persoonlijke menu s en interactieve plattegronden met de laatste reisinfo. Voor de doorontwikkeling van de site is cofinanciering aangevraagd bij de Landelijke Taskforce Mobiliteitsmanagement. 2

3 WAAROP RICHT MOBILITEITSMANAGEMENT DE PIJLEN? De grootste knelpunten voor de komende jaren liggen bij de groei van het verkeer in de ochtend- en avondspits. Met name de reizigersstromen die door het A2-plangebied gaan en het Maaskruisend verkeer zijn de belangrijkste stromen om aan te pakken. De focus voor het programma ligt op het opvangen van de groei aan automobiliteit van 10 procent in de ochtend- en avondspitsen tussen De opgave richt zich met name op de stromen met het grootste volume en waar de grootste winst te halen is. Voor het woon-werkverkeer zijn de volgende vijf hoofdverkeersstromen en ambities benoemd: 1. Vanuit A2 noord de stad in. Ambitie: 300 tot 350 auto s uit de ochtend- en avondspits in 2016; Overzicht reizigersstromen Maastricht. Woon-werkverkeer ochtendspits 2016, 7-10 u. Reizigersstromen A2 inkomend Maastricht uitgaand A79 inkomend intern niet-maaskruisend 3. Binnen de stad, Maaskruisend van oost naar west intern Maaskruisend oost-west overig inkomend Ambitie: circa 650 auto s uit ochtendspits in 2016 (en intern Maaskruisend west-oost Vanuit A79 noord de stad in. Ambitie: ruim 300 auto s uit ochtend- en avondspits in 2016; dus 650 auto s uit avondspits van west naar oost); 4. Binnen de stad, Maaskruisend van west naar oost. Ambitie: circa 300 auto s uit de ochtendspits in 2016 (en dus 300 auto s uit avondspits van oost naar west); 5. Stad uit richting A2/A79. Ambitie: 600 auto s uit ochtend- en avondspits in doorgaand Naast het opvangen van de groei in de spitsen wordt ook ingezet op maatregelen voor goederenverkeer en maatregelen op topdagen en voor evenementen. Beide verkeersstromen zullen voor een groot deel meeliften op de maatregelen die worden genomen om de groei in ochtend- en avondspits op te vangen. Waarbij met name rond topdagen en evenementen gekozen zal worden voor een meer pro-actieve en preventieve aanpak dan nu het geval is. HOE GAAN WE DAT DOEN? Een goede bereikbaarheid is een verantwoordelijkheid voor alle spelers in het veld, en niet alleen van de verschillende overheden. Ook aanbieders van mobiliteitsdiensten en bedrijfsleven moeten actief meedoen om reizigers slim te laten reizen. Vanaf het allereerste begin is geïnvesteerd in het breed oppakken van mobiliteitsmanagement. Dat heeft geleid tot een twaalftal maatregelen die de komende periode vanuit en door het hele veld worden uitgewerkt en opgepakt. Het is een breed pallet, maar de ervaringen met mobiliteitsmanagement in andere regio s leren dat een combinatie van maatregelen het meest effectief is. 1. Opbouwen abonneebestand: op basis van postcode- en kentekenonderzoek wordt een groot bestand opgebouwd van personen die naar, binnen en uit de regio Maastricht rijden. Met het onderzoek wordt inzicht verkregen in het verplaatsingsgedrag van deze mensen en kan er aanbod op maat worden ontwikkeld en aangeboden. DE REIZIGER CENTRAAL Binnen Mobiliteits Management Maastricht staat de reiziger centraal. Zijn reismotieven zijn leidend voor het aanbod dat we ontwikkelen en de communicatiemiddelen die we inzetten. Het komende jaar wordt dan ook stevig ingezet op het ontwikkelen van een uitgebreid abonneebestand van reizigers, hun reismotieven en hun reisgedrag. Het bestand wordt opgebouwd via kentekenonderzoek, postcodeonderzoek bij werkgevers, informatie van NS en Veolia, en spontane aanmeldingen via de site. Het abonneebestand wordt de basis voor het opbouwen van een lange termijn relatie met de reiziger. Diverse produkten zullen via deze dynamische database worden aangeboden aan de reiziger zoals reisinformatie, mobiliteitspassen, OV-producten en tariefacties etc. 3

4 ternatief is. De gemeente investeert de komende jaren daarbij fors in fietsvoorzieningen. Mobiliteitsmanagement zal bezoekers en forensen aanmoedigen gebruik te maken van deze kwaliteitsverbetering en mensen meer de fiets te laten nemen. Dat gebeurt door bijvoorbeeld fietsen fiscaal aantrekkelijker te maken, het promoten van de OV-fiets en de positie van de fiets op strategische locaties te verbeteren (Park + Ride, Park+ Bike, stations). 2. E-werken: er wordt gestart met een E-werk pilot bij grote contactcenters in Maastricht. De ervaringen uit de proef worden gebruikt om E-werken straks breed te introduceren bij Maastrichtse bedrijven. 3. Doorontwikkeling website Maastricht-Bereikbaar.nl: deze maatregel is sterk gekoppeld aan de opbouw van het abonneebestand (zie maatregel 1). De nieuwe site biedt de mogelijkheid om straks dynamischer en interactiever met de reiziger te communiceren. 4. Arbeidsvoorwaarden: er wordt voor Maastrichtse werkgevers een Maastricht basispakket voor mobiliteitsgerelateerde arbeidsvoorwaarden ontwikkeld met als doel het vermijden van autogebruik en het stimuleren van flexibel werken en andere reisalternatieven. Met het basispakket zullen vervolgens mobiliteitsscans per individueel bedrijf worden uitgevoerd 5. Station en P+R Beatrixhaven: de komende jaren vinden verschillende ontwikkelingen plaats in de Beatrixhaven. Er komt onder andere een P+R-voorziening, een nieuw treinstation en een nieuwe verbindingsweg. Mobiliteitsmanagement zorgt voor de integrale ontwikkeling van deze projecten en aansluitend voor het optimaal vermarkten van de nieuwe voorzieningen. 6. Meerjaren impuls OV: samen met de NS en Veolia Transport Limburg wordt een integraal pakket aan maatregelen uitgewerkt dat de toegankelijkheid en aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer in de komende jaren moet verbeteren. Waarbij de behoeften van de reizigers uiteraard leidend zijn. Naast een impuls van het OV zelf zal veel worden geïnvesteerd in het voor- en natransport : P+R, fietsvoorzieningen enzovoorts. 7. Parkeren: de focus komt te liggen op goedkope en goed bereikbare Park + Ride- en Park + Bike- voorzieningen aan de randen van de (binnen)stad. Tariefdifferentie en de doorontwikkeling van het parkeerroute informatiesysteem zijn daarbij van groot belang. Mobiliteitsmanagement bekijkt de mogelijkheden om deze ontwikkelingen, met name op strategische locaties, te versnellen en het gebruik van de voorzieningen te stimuleren. 8. Stimuleren fietsgebruik: veel verkeersbewegingen binnen de stad gebeuren nog met de auto. Terwijl de fiets qua kosten en tijd vanwege de compactheid van de stad een aantrekkelijk al- MOBILITEITSMANAGEMENT MAASTRICHT WERKT NAUW SAMEN MET DE LANDELIJKE TASKFORCE MOBILITEITSMANAGEMENT (TFMM). De Taskforce stimuleert en helpt regionale initiatieven bij de invoering van maatregelen op het gebied van modern mobiliteitsmanagement. Samenwerken met de taskforce heeft vele voordelen: het brengt de regio Maastricht landelijk in beeld, ze helpen ons bij vragen op het gebied van wet- en regelgeving rond mobiliteitsmanagement, ze organiseren kennisuitwisseling tussen de verschillende regio s en ze ondersteunen het uitvoeren van maatregelen, zowel organisatorisch als financieel. Bij TFMM zijn 3 pilots aangemeld voor cofinanciering: opbouwen van het reizigersbestand Maastricht, doorontwikkelen van de website Maastricht- Bereikbaar.nl en een pilot met E-werken bij een aantal contactcenters in Maastricht. 4

5 NS EN VEOLIA WERKEN SAMEN AAN OV-IMPULS NS en Veolia gaan samen een pakket maatregelen uitwerken voor een OV-impuls in de regio. Gedacht wordt aan: meer en langere treinen tussen Sittard- Maastricht en Heerlen-Maastricht, verbeteren van de aansluitingen op station Randwyck, zorgen voor goed, frequent en direct natransport met bus en/ of trein vanaf bestaande en nieuwe P+R-locaties in de regio, snelle aanleg van de nieuwe P+R in Beatrixhaven en openen van een nieuw station, OV-producten aanbieden en toegankelijk maken met Maastricht-Bereikbaar.nl-mobiliteitspassen in samenspraak met de werkgevers, tariefacties in het OV en het direct informeren van de reizigers over alle maatregelen (marketingstrategie). 9. Goederenvervoer: voor doorgaand goederenvervoer wordt ingestoken op goede, accurate reisinformatie, waaronder informatie over omleidingroutes, via landelijke en Europese informatiediensten. Goederenvervoerders met de bestemming Maastricht worden gewezen op de noodzaak om gezamenlijk maatregelen te treffen. Voorbeeld is het initiatief Binnenstadservice.nl, dat gebundelde leveringen verzorgt aan MKB-bedrijven in het centrum. 10. Topdagen en evenementen: naast het aangepaste verkeersregime op topdagen komt er de komende periode ook meer aandacht voor het verleiden van de bezoeker tot ander reisgedrag. Er worden hierover specifieke afspraken gemaakt met evenementenorganisatoren, ondernemers en vervoerders. Een voorbeeld is de ontwikkeling van combitickets: reis en evenement gekoppeld aanbieden. 11. Mobiliteitspas Maastricht Bereikbaar: uitwerken voorstel voor een Maastricht Bereikbaar-pas die toegang geeft tot verschillende op elkaar aansluitende reismogelijkheden zoals bus, trein, OV-fiets, taxi en Park + Ride. Uitgangspunt is het bieden van structurele reiskortingen in combinatie met gebruikersgemak (registratie/reservering/betalingsgemak). De pas is geschikt voor forens en bezoeker. 12. Reisinformatie reizigers: goede reisinformatie is van essentieel belang om het gedrag van reizigers te veranderen. In combinatie met het opbouwen van het abonneebestand (zie maatregel 1) wordt straks persoonlijke reisinformatie aangeboden aan de reizigers. Dat kunnen bestaande producten zijn (bijvoorbeeld auto- en OV-planner van 9292) maar ook nieuwe producten als een sms-service voor de forens. Met de verschillende partners is de afspraak gemaakt dat Maastricht-Bereikbaar.nl het centrale kanaal wordt voor reisinformatie. De komende periode worden de contouren van bovenstaande maatregelen verder uitgewerkt en aangescherpt. Dat gebeurt onder leiding van projectleiders die worden geleverd door de verschillende partijen: overheden, vervoerders en bedrijfsleven. TELEPERFORMANCE EN VODAFONE STARTEN IN NAJAAR 2009 MET PROEF E-WERKEN E-werken (plaats- en tijdonafhankelijk werken) is een zeer interessant alternatief, zeker voor bedrijven buiten de productiesfeer. In dat kader starten de callcentra van Vodafone en Teleperformance dit najaar al met een E-werkproef. De resultaten hiervan moeten inzicht geven in welke mate e-werken in Maastricht kansrijk is. Onder E-werken verstaan we overigens meer dan structureel vanuit thuis werken. Ook spitsmijdend E-werken, incidenteel een dag thuis E-werken of werken vanuit een E-werkkantoor zijn mogelijkheden en leveren een forse bijdrage aan de bereikbaarheid van de regio Maastricht. 5

6 SAMEN HOUDEN WE MAASTRICHT-BEREIKBAAR.nl WILLEN WE REIZIGERS VERLEIDEN OM STRUCTUREEL SLIMMER TE GAAN WERKEN EN REIZEN DAN KAN DAT ALLEEN DOOR AFSPRAKEN TE MAKEN TUSSEN OVERHE- DEN, WERKGEVERS EN AANBIEDERS VAN MOBILITEITS- DIENSTEN. In de eerste fase van Mobiliteits Management Maastricht is de basis gelegd voor een structurele samenwerking. Op 4 september 2009 hebben meer dan 50 vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, aanbieders van mobiliteitsdiensten, reizigersorganisaties en overheden een intentieverklaring ondertekend waarin is afgesproken om samen het programma Mobiliteits Management Maastricht verder uit te werken. aanbieders mobiliteitsdiensten INTENTIEVERKLARING UITVOERINGSPROGRAMMA De contouren voor mobiliteitsmanagement zijn uitgewerkt voor Het komende jaar wordt het programma met de betrokken partijen concreet gemaakt: maatregelen, taakverdeling en financiering. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat het programma gezamenlijk wordt voorbereid en uitgevoerd door werkgevers, overheden en aanbieders van mobiliteitsdiensten. In een op 4 september ondertekende intentieverklaring hebben de partijen afspraken gemaakt voor het promoten van het programma en de inzet van menskracht en middelen. Ambitie is om medio 2010 het uitvoeringsprogramma gereed te hebben. De samenwerking wordt dan voor vastgelegd in een regioconvenant mobiliteitsmanagement. afspraken reizigers afspraken PROGRAMMABUREAU Maastricht-Bereikbaar.nl overheden afspraken werkgevers & publiekstrekkers Medio 2010 moet er een concreet uitvoeringsprogramma liggen. De producten kunnen dan worden uitgerold naar de mensen waarvoor we het uiteindelijk doen: de reizigers binnen en naar Maastricht. Zij moeten gebruik gaan maken van het aanbod dat dan is ontwikkeld. Doen ze dit, dan verandert hun reisgedrag en dan zal dat direct merkbaar en voelbaar zijn voor de bereikbaarheid van Maastricht en de regio. Nog voor de grote werkzaamheden aan de A2 Maastricht en voor Maaskruisend Verkeer gaan beginnen. De uitwerking van de maatregelen vindt plaats onder regie van het programmabureau Maastricht-Bereikbaar.nl. Dit programmabureau is een initiatief van gemeente Maastricht, rijkswaterstaat Limburg, provincie Limburg, projectbureau A2 Maastricht, A2 bedrijvenplatform en de Kamer van Koophandel Limburg. Iedereen die is geïnteresseerd in mobiliteitsmanagement en meer wil weten kan hier terecht. Ook de rapportage van fase 1 (contouren programma MMM) kan hier worden opgevraagd. De Special Mobiliteitsmanagement Maastricht Bereikbaar wordt verspreid door gemeente Maastricht in afstemming met projectbureau A2 Maastricht en Mobiliteitsmanagement Maastricht. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.