Stap voor stap naar ander reisgedrag

Transcriptie

1 Stap voor stap naar ander reisgedrag Met Sumo Friso Metz, KpVV Matthijs Dicke, Goudappel Coffeng Richard van de Werken, Verkeer en Vorm CVS, Roermond, 26 november 2010

2 2 Onderwerpen 1. Op weg naar duurzame en bereikbare steden 2. Purmerend vs Lund 3. Conclusies 4. Het geheim van de smid 5. Beschouwing

3 3 Naar duurzame & bereikbare steden Ander reisgedrag draagt bij aan duurzame + bereikbare steden Maar: SVV II-kater of mobiliteitsmanagement-moeheid Geloven we dat reisgedrag beïnvloeden werkt? Veel experimenten, weinig opschaling Wat werkt wel? Wat werkt niet?

4 Purmerend vs Lund 4

5 5 Purmerend: gratis ov doel doelgroep betere bereikbaarheid centrum meer centrumbezoek alle inwoners aanbod gewenst gedrag gratis ov voor alle ritten in de stad geldig op zaterdag koopavond, zaterdag, koopzondag automobilisten nemen de bus naar het centrum

6 6 Purmerend: resultaten 87% bewoners kent de actie Modal shift tijdens de proef: auto - 10 % bus + 16 % fiets - 5 % Van de inwoners geeft 9% aan vaker het centrum te bezoeken Kosten: / jaar

7 7 Purmerend: wat weten we niet? Gemeente is enthousiast, maar: Geen uitspraken mogelijk over: - Wie is de doelgroep - Gedragsverandering: hoe reageert doelgroep op de actie? - Effecten: wat gebeurt er na afloop van de proef? - Baten - Nut & noodzaak Na 1 jaar: project wegbezuinigd

8 8 Purmerend: oorzaken Scherpe projectdefinitie ontbreekt - geen duidelijke doelgroep - geen relatie tussen doel en doelgroep - aanbod (= maatregel + communicatie) niet goed doordacht Geen zicht op gedragsverandering - bijsturen is moeilijk - geen zicht op effecten

9 9 Lund 1996: LundaMaTs (MaTs = Miljø-anpassad transport system) Doelen - aantrekkelijke stad - milieu & klimaat Maatregelen samenhangend pakket van slim uitgekiende maatregelen

10 10 LundaMaTs: maatregelen Infrastructuur fietsroutes fietsenstallingen Lundlink Mobiliteitsmanagement fietscampagne probeerkaartjes ov informatiecentrum (info, abonnementen) campagneteam schoolacties acties voor werkgevers keukentafelgesprekken markt voor schone auto s autodelen

11 11 LundaMaTs: maatregelen Infrastructuur fietsroutes fietsenstallingen Lundlink Mobiliteitsmanagement fietscampagne probeerkaartjes ov informatiecentrum (info, abonnementen) campagneteam schoolacties acties voor werkgevers keukentafelgesprekken markt voor schone auto s autodelen

12 12 Lund: fietscampagne (voorbeeld) doel doelgroep aanbod gewenst gedrag doelgroep meer fietsgebruik in woon-werkverkeer bewoners die in Lund werken en al lange tijd met de auto naar het werk gaan fietshelm, fietscomputer, regenkleding communicatie via gemeente, werkgevers, keukentafelgesprekken, via via een jaar lang niet met de auto maar met de fiets naar het werk reizen indirecte doelgroep werkgevers informatie voor werkgevers Deelnemers tekenen in voor de fietsactie En werken mee aan voor/tussen/nameting

13 13 LundaMaTs: evaluatie Kennen de bewoners de boodschap van LundaMaTs? door anders reizen bijdragen aan leefbare stad + beter klimaat Hebben de maatregelen geleid tot duurzame mobiliteit? Enquêtes onder inwoners Respons: 53 %

14 14 LundaMaTs: resultaten 40 % is bekend met de maatregelen uit LundaMaTs 30 % is anders gaan denken over mobiliteit, reist af en toe anders of reist regelmatig zonder auto 26 % ( inwoners) reist op een duurzamere manier: (10%) fietsen meer (7%) passen Het Nieuwe Rijden toe (6%) gebruiken het ov vaker (4%) carpoolen meer 400 (0,5%) kochten een schone auto 300 (0,5%) is gaan autodelen

15 15 LundaMaTs Modal shift stedelijk gebied : auto - 4 % ov - 7 % fiets +11 % Woon-werkverkeer: ov stijgt van 16% naar 20 % Effecten 20 miljoen minder autokilometers, ton minder CO 2 Kosten: / jaar Kosteneffectiviteit: 0,08 / kg CO 2 Draagvlak voor duurzaam mobiliteitsbeleid

16 16 Conclusies - beïnvloeden van reisgedrag vergt: - zorgvuldige voorbereiding - selectie van een doelgroep - hoe kun je die groep beïnvloeden? - maatregel die voor iedereen geldt: schot hagel - inzicht nodig in: - wat doelgroep er mee doet - welke gedragsverandering vindt plaats

17 17 Het geheim van de smid: Sumo - uit Zweden - stap voor stap naar ander reisgedrag - opzetten, volgen en evalueren van projecten - van start tot evaluatie - simpel en logisch KpVV introduceert Sumo in NL

18 18 Sumo-stappen maatregel achter grond X P externe omstandigheden persoonskenmerken wat jij doet wat jij wil dat de doelgroep doet resultaat?? de effecten

19 19 Nog eens Purmerend vs Lund stappen Purmerend Lund aanbod A maatregelen & communicatie gratis bus informatie door gemeente Fietsroutes, stallingen, Lundlink Fietscampagnes, ov-acties, informatie-centrum, keukentafelgesprekken B bekend met aanbod 87 % inwoners op de hoogte 40% is bekend met de maatregelen C D interesse in aanbod tevr. over informatie gewenst gedrag resultaat E aanvraag 30% ging nadenken of reis soms/ vaak anders F proberen aanbod auto - 10 %; bus + 16 %; fiets -5 % G tevreden met aanbod H ander gedrag inwoners (26%) reizen op een duurzamere manier I effecten 20 miljoen minder autokilometers, ton minder CO2

20 20 Kracht van Sumo - simpel en logisch - flexibel - gedrag staat centraal - scherpe projectdefinitie: doelen kwantificeren - projecten volgen & bijsturen - effecten komen in beeld SumoBase: - projecten met elkaar vergelijken

21 21 Beschouwing Sumo leidt tot betere projecten - tijdig bijsturen is mogelijk - zicht op gedragsverandering - zicht op effecten Met Sumo: - succesvolle gedragsmaatregelen - doorbreken van de MM-moeheid - draagvlak voor duurzaam mobiliteitsbeleid

22 22 Tot slot Zij passen Sumo al toe: KpVV EPOMM Rijkswaterstaat Agentschap NL Gemeenten & stadsregio s Consultants & VCC s EU-projecten Sumo Toolkit: SumoBase: 30 november: cursus Sumo