Minder emissies, betere bereikbaarheid. Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft

Transcriptie

1 Minder emissies, betere bereikbaarheid Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft

2 Overzicht CE Delft Mobiliteit kost ons veel Mogelijkheden CO 2 -reductie transport en routekaart EU Niet rijk rekenen Verkeersgroei: trend, doel of geen van beide? Transitie: markt of overheid? Rol per bestuurslaag Wat kan de gemeente? Conclusies en discussie

3 CE Delft Onafhankelijk, not-for-profit consultancy, opgericht in 1978 Kantoor in Delft Ca. 45 medewerkers Transport, Energie, Economie, Ketenanalyse 20+ jaar ervaring in milieubeleid in transport Klantenkring: Europese Commissie, Europees Parlement, nationale en lokale overheden, bedrijven, NGOs

4 Mobiliteit kost veel Ieder jaar: 700 doden, ernstig gewonden Kwart van alle CO 2 -uitstoot, aandeel groeit Belangrijkste bron van luchtvervuiling: 3000 doden per jaar, plus mensen eerder dood door langdurig blootstelling Ca vroegtijdige sterfgevallen door verkeersgeluid Uitgaven aan mobiliteit ca. 15 mld: 9 mld Rijk + 6 mld lokale overheden Externe en infrastructuurkosten samen in totaal meer dan 40 miljard Focus deze presentatie op CO 2 -uitstoot

5 CO 2 reductie in verkeer: techniek én gedrag Mogelijkheden voor CO 2 emissiereductie verkeer Schone brandstoffen Zuinige voertuigen Efficiënt voertuiggebruik Transportvolume & modal shift

6 Context: EU routekaart 100% 100% 80% Power Sector Current policy 80% 60% Residential & Tertiary 60% Industry 40% 40% Transport 20% 20% Non CO 2 Agriculture Non CO 2 Other Sectors 0% 0%

7 Niet rijk rekenen Waterstof bleek het niet te zijn Biobrandstoffen: zorgen soms voor méér uitstoot (ILUC) Elektrisch rijden bleek geen heilige graal Beter OV dat mensen van de fiets jaagt i.p.v. uit de auto Zuiniger auto s minder zuinig dan gedacht Groen gas toch niet zo groen Toch maar weer waterstof?! Eerlijk kijken naar wat echt werkt Niet teveel op één paard wedden In hoeverre is gedragsverandering nodig om volumegroei te remmen?

8 Verkeersgroei: peak mobility? (1) Miljard rkm per jaar (bron: Mobiliteitsbalans 2012)

9 Verkeersgroei: peak mobility? (2) Personenauto's Bestelauto's Vrachtauto's en speciale voertuigen Motorfietsen Bromfietsen Groei van deelauto s Jongeren hechten minder aan autobezit Sinds 2005 geen groei in autokilometers Ruimte in steden steeds meer beperkende factor Maar ook: Autobezit neemt nog steeds toe Deel van de groei van luchtvaart vervangt autokilometers Wat als economie weer gaat groeien? Meer infrastructuur stimuleert autogebruik (voorbeeld: verbreding A2) => Ook hier: niet rijk rekenen

10 Verkeersgroei: trend, doel of geen van beide?

11 Wie zet transitie in gang: markt of overheid? Markt: Veel innovatie mogelijk Gericht op hogere omzet en lagere kosten Niet vanzelf in duurzame richting Ook vaak green washing Overheid: Heeft middelen in handen om consumenten en producenten te prikkelen Lastig om vooraf de meest kansrijk technieken te kiezen Veel effectief beleid voor politici lastig te verkopen

12 Markt én overheid! Stevig overheidsbeleid nodig: Marktpartijen ondersteunen, prikkelen, uitdagen Wortel & stok Regelmatig monitoren en aanscherpen EU, Rijk, provincies/regio s, gemeentes: Ieder eigen rol Ambities vaak erg hoog (is ook nodig!) Doorvertaling naar beleid onvoldoende om ambities waar te maken Aantrekkelijk toekomstbeeld nodig

13 Elke bestuurslaag een eigen rol Samenspel tussen overheid, bedrijfsleven, burgers EU: strenge eisen aan alle vervoerswijzen Rijk: slimme prikkels voor burgers en bedrijven Lokaal/regionaal: de baas op straat Bedrijven: innovatie Burgers: eerlijker & gezonder

14 Concrete mogelijkheden voor gemeentes Radicale omslag in prioriteitstelling Fietsers en voetgangers: sneller, beter, veiliger Zeer terughoudend zijn met weguitbreidingen Light-rail of tramnetwerk; voorzieningen rond ov knooppunten Functioneel aanbesteden ov (op doelen), incl. strenge milieueisen Inzetten op gezonde, aantrekkelijke openbare ruimte Autovrije zones en segmentering (binnen)stad Uitbreiden van betaald parkeren, verhogen van parkeertarieven Afspraken met bedrijven: elektrisch rijden, stimuleren fiets, deelauto s Gebundelde bevoorradingsconcepten (bijv. Binnenstadservice). Infrastructuur voor elektrisch vervoer en 2 e generatie biobrandstoffen Kansen van herstructureringen en nieuwe wijken benutten Verlaging maximum snelheden en strenge handhaving

15 Conclusies en stellingen voor discussie Lange termijn klimaat en energiedoelen vragen zeer ambitieus beleid Er bestaat een sterke neiging tot rijk rekenen Focus op bereikbaarheid i.p.v. mobiliteit Overheid én markt Ieder bestuurslaag een eigen rol Gemeente: als baas op straat voor invloed op volume en modal split Stellingen: 1. Verduurzaming betekent betere bereikbaarheid met minder mobiliteit 2. Stop met ambitieuze lokale klimaatdoelen, ga ambitieus beleid maken! 3. Het tijdperk van de auto is voorbij; leve de fiets!

16 Eet smakelijk! Huib van Essen