Maatschappelijk Betrokken ondernemen als motivatieinstrument. Prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs

Transcriptie

1 Maatschappelijk Betrokken ondernemen als motivatieinstrument Prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs

2 Agenda Algemeen Maatschappelijk betrokken ondernemen De volgende stap(pen) Specifiek Motivatie Overwegingen

3 Waar praten we over

4 Verwarrende termen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaamheid = duurzaam ondernemen People, Profit, Planet Gedragscodes Maatschappelijk betrokken ondernemen Lokale betrokkenheid Actieve betrokkenheid Walk the talk

5 Twee gepasseerde debatten 1. Interne en externe legitimiteit: Bedrijven moeten aan de MBO 2. Mogen bedrijven iets terug krijgen voor hun MBO? van altruïsme naar double purpose giving

6 The Link Between Competitative Advantage and Corporate Social Responsibility Het Amerikaanse perspectief Michael E. Porter en Mark R. Kramer 2006, HBR

7 CSR? CSR kan effectiever (bedrijf en maatschappij met elkaar verbinden, CSR toespitsen op bedrijfsstrategie) Geen onderscheid tussen MVO en MBO Nieuw framework voor CSR nodig: vanuit bedrijfsstrategie bekijken Porter en Kramer, 2006 Porter en Kramer, 2006

8 Opkomst van CSR In 2005, 360 verschillende CSR resoluties over diverse wereldwijde issues Overheidregulering gebied steeds vaker duurzaamheidverslaggeving In 2005 had 64% van de 250 grootste multinationals een (meestal fragmentarisch, niet gestructureerd) CSR report, zonder concrete doelstellingen en meetmethoden Bedrijven vragen nonprofits om advies Porter en Kramer, 2006

9 Traditionele Rechtvaardigingen CSR 1. Morele verplichting ( do the right thing ) 2. Duurzaamheid 3. Licence to operate 4. Reputatie Vaak gaan meerdere CSR redenen samen, vb. minder gebruik verpakkingsmateriaal door McDonalds zorgt voor duurzaamheid en kostenbesparing Porter en Kramer, 2006

10 Strategische rechtvaardiging: Competitive context Ieder bedrijf opereert binnen haar competitive context. A given social issue may cut differently for different companies, owing to differences in competitive positioning. Sociale condities beïnvloeden deze context Porter en Kramer, 2006

11 Stap 1: Identificeer overlappen Twee vormen van onderlinge afhankelijkheid tussen bedrijf en samenleving Inside-out linkages: effecten van bedrijf op samenleving Ouside-in linkages: effecten samenleving op bedrijf Porter en Kramer, 2006

12 Stap 2: Prioriteer sociale issues Algemene Sociale Issues Sociale issue waarop het bedrijf weinig effect kan hebben maar die ook weinig gevolgen voor het bedrijf hebben Value Chain Sociale Impact Al die onderwerpen waarop het primaire proces van het bedrijf invloed heeft Social Dimensions of Competitive Context Sociale issues in omgeving die een serieuse invloed hebben op de onderliggende factoren van concurrentievermogen in de locaties waar het bedrijf opereert

13 Stap 2, voorbeelden bedrijven Supporting a dance company Generic social issue for Southern California Edison (utility) Competitive context issue for American Express (dependant on entertainment, tourism) Carbon emissions Generic social issue for Bank of America (financial services) Negative value chain impact for UPS (transportation-based) Value chain impact en competitive context issue for Toyota (car manufacturer) Africa s AIDS pandemic Generic social issue for Home Depot (US retailer) Value chain impact for GlaxoSmithKline (pharmaceutical company) Competitive context issue for Anglo American (mining company active in Africa) Porter en Kramer, 2006

14 Stap 3: Creëer sociale agenda Algemene Sociale Impact Good citizenship Responsive CSR Value Chain Sociale Impact De overlast en schade beperken van het primaire proces Binnen strategie aanpassen van core business (kosten besparing door milieu maatregelen) Sociale Dimensies van concurrentiecontext Strategische MBO die ingrijpt op de belangrijkse issues in de lokale samenleving die de concurrentie context maken Strategic CSR Porter en Kramer, 2006

15 Stap 3: voorbeelden bedrijven Responsive CSR: GE adopteerde slecht presterende scholen nabij haar bedrijfsterreinen ($ $1 mln per school, in 5 jaar). hoger slagingspercentage, lage impact. Strategic CSR: Microsoft investeert in computers op scholen ($50 mln in 5 jaar). minder tekort aan ICTers in de toekomst. Porter en Kramer, 2006

16 Stap 4: Intergreer inside-out en outside-in activiteiten Door de sociale dimensies van de concurrentie context te combineren met innovaties in de waarde keten, kunnen economische en sociale doelen behaald worden. Voorbeeld: Marriott geeft 180 uur on the job training aan chronisch werkelozen, die door maatschappelijke organisaties worden geselecteerd en gescreend. 90% Van deze werklozen vinden een baan bij Marriott, waarvan 65% blijvend. Voordeel is voor de maatschappij en recruitment-kosten verlaging voor Marriott. Porter en Kramer, 2006

17 Partnerschap perspectief

18 Stakeholder dialogue partnership Toegang tot beleidsproces Bedrijf Invloed op (andere) stakeholders Investering Rendement Veranderd gedrag van het bedrijf Rendement NGO Investering Reputatie goedkeuring

19 Resource exchange partnership Mensen Munten Middelen Massa Media Investering Bedrijf Rendement HRM, PR / Marketing, Strategisch Betere lokale context? Meer en betere diensten Rendement NPO Investering Toegang tot en deelname aan organisatie

20 En nu. De praktijk van vandaag

21 Praktische invulling Activiteiten van ondernemingen om de (lokale) samenleving te ondersteunen Vijf M s! Mensen = werknemersvrijwilligerswerk Munten = donaties en sponsoring Middelen = spullen zoals computers Media = meeliften op elkaars media Massa = gebruik maken van elkaar om ergens binnen te komen

22 MBO en motivatie... Werknemers mogen Geld geven aan een organisatie van hun keuze (munten) Reclame maken voor een organisatie van hun keuze op de website van het bedrijf (media) De vergaderruimte van de organisatie gebruiken voor de vergaderingen van hun vereniging (middelen) Contacten van hun organisatie inzetten voor hun vereniging (massa) In hun werktijd iets doen voor hun vereniging (mensen)

23 Werknemersvrijwilligerswerk Bij werknemersvrijwilligerswerk moedigt een bedrijf zijn werknemers aan om als vrijwilligers tijd en expertise aan non-profitorganisaties aan te bieden. Deze vrijwilligersactiviteiten kunnen worden verricht binnen of buiten de officiële werkzaamheden en werktijd (Meijs en Van der Voort, 2004) Werkgeversbetrokkenheid bij vrijwilligerswerk van medewerkers (Tuffrey,1998)

24 Context Georganiseerde samenleving Impliciete afspraken moeten expliciet worden gemaakt (denk aan de roosters bij de sportverenigingen) anders krijgen ze geen prioriteit Gulzige instituties (gezin, werk, opleiding) nemen de prioriteit (Coser, 1974) Combimeren is oplossing

25 Vrijwilligers scenario Unieke match van wat de organisatie aanbiedt / vraagt met de individuele Bereidheid Geschiktheid Beschikbaarheid (Hustinx, Meijs en Ten Hoorn, 2006)

26 Voorbeelden Familie-vrijwilligerswerk Jaarclub-vrijwilligerswerk Vrijwilligerstoerisme Service-clubs Maatschappelijke stages Werknemersvrijwilligerswerk Roosters bij sport Ouder participatie Time banks Alternatieve straf

27 Een unieke combinatie Werknemersvrijwilligerswerk en maatschappelijke stages Zelfde doelstelling voor participanten Kennis maken met ander veld Ontwikkelen van jezelf en soms specifieke competenties FLUITEND NAAR HUIS Coaching en begeleiding met een hart Toegankelijk maken van de geslaagde kant van Nederland voor de mensen die kansen zoeken en nog moeten krijgen

28 Ontwerp parameters werknemersvrijwilligerswerk De mate van betrokkenheid van het bedrijf. dimensie van de gift dimensie van kwaliteit en kwantiteit van het programma De mate waarin door het bedrijf beperkingen worden opgelegd. geen beperkingen lichte beperkingen; thema (jongeren of gezondheidszorg) of uitsluiten organisaties (kerken, politieke partijen) Specifiek vrijwilligerswerk Lopend onderzoek Meijs, Brudney, TenHoorn en Tschirhart

29 Ontwerp parameters werknemersvrijwilligerswerk De mate van druk die op de werknemers wordt uitgeoefend geen druk (individuele impuls), sociale druk en druk van collega s, een hiërarchische verwachting een verplichting (bijvoorbeeld teambuilding) Verdeling van de opbrengst over nonprofit organisaties en de samenleving werknemers werkgever Lopend onderzoek Meijs, Brudney, TenHoorn en Tschirhart

30 Meten is weten: de Wellventure monitor

31 Overwegingen. Kennis of handen uit de mouwen Let op voor de arrogantie van de kennis overdacht Denk om het goede gevoel van sweat equity en spierpijn

32 Overwegingen CombiMeren betekent ook combineren van motieven Voluntourisme is vakantie ( leuk en gezellig) en vrijwilligerswerk (zinnig bezig zijn) En dan ook nog vanuit het bedrijf. (erkenning en carrière)