ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts. Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart. Michelle Obama Epidemiologie. Secundaire Obesitas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts. Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart. Michelle Obama 2010. Epidemiologie. Secundaire Obesitas"

Transcriptie

1 ISPAD 2011 pauline stouthart, kinderarts Obesitas en Type 2 Dr. P. Stouthart 80 Michelle Obama 2010 Epidemiologie Ebbeling, CB. Childhood obesity. Lancet 2002; 360 (10): Obesitas Secundaire Obesitas < 10% van de kinderen 1

2 Niet klassiek lifestyle gerelateerde obesitas Mechanisme van honger regulatie MONO Genetische obesitas Syndromale obesitas Gen defect en tijdstip start obesitas Enkelvoudige gendefecten Leptine -/ leptine receptor deficientie; zeer vroeg Melanocortine - receptor 3 of 4 (MC4R) deficientie, vroeg Mutatie POMC gen, bijnier insufficientie, rood haar, vroeg Regulatie van honger en verzadiging Agouti peptide gele coat kleur later Excessieve inname van voeding Vanaf zuigelingen/peuter leeftijd overgewicht Belangrijke rol van leptine en /genen in hypothalamus Leptine deficiëntie, voor en na behandeling 2

3 Mc 3 en 4 R een van de oorzaken van monogenetische obesitas MCOP deficiëntie, vroege obesitas Erfelijke syndromen Prader-Willi syndroom Fragile X, Prader-Willi-like phenotype Bardet-Biedl syndroom Alstrom syndroom Albright syndroom Cohen syndroom Syndroom van Down Syndroom van Turner Achondroplasie Prader-Willi syndroom 1: paternaal chromosoom15 dysmorfieen hypotonie mentale achterstand korte gestalte Behandeling met GH mogelijk Fragiele X, Prader-Willi like phenotype X gebonden jongens >>> meisjes mentale retardatie identiek phenotype als Prader-Willi syndroom Bardet-Biedl syndroom relatief frequent voorkomend obesitas vanaf zuigelingenleeftijd mentale retardatie visusstoornis hypogonadisme bij jongens klein lichaamslengte poly/syndactylie 3

4 Bardet Biedl Syndroom Leptine resistentie Alstrom syndroom nystagmus cardiomyopathie polydactylie volwassenen: gehoorsdaling Cohen syndroom Autosomaal recessief centrale obesitas psychomotore retardatie visusstoornis leucopenie dysmorfieen Albright syndroom Autosomaal recessief (pseudo)pseudohypoparathyreoidie korte lichaamslengte skeletafwijkingen ontwikkelingsachterstand Heterozygote deletie van brain derived neurogenic factor BDNF deficientie 4

5 Endocrine oorzaken Endocriene oorzaken: Hypothyreoïdie Groeihormoondeficiëntie/-resistentie Syndroom van Cushing M. Cushing Groeihormoondeficiëntie M. Hashimoto Hypothalame oorzaken Craniopharyngeoom (Pseudo)hypoparathyreoïdie Post meningitis/encephalitis Post ernstig hersentrauma Alarm symptomen afbuigende/kleine lengtegroei medicatie obesitas vanaf zuigelingenleeftijd mentale retardatie hypogonadisme Visusstoornissen Klein, dik en dom 5

6 beslisboom Sypmtomen van obesitas en diagnose Symptoom Mogelijke diagnose Acanthosis nigricans DM type 2 Hypertensie Syndroom X Dysmorfe kenmerken Laurence-Moon-Biedl syndroom Prader-Willi syndroom Pseudohypoparathyroidie Beckwith-Wiedemann syndroom Visusbeperkingen Intracraniële tumor, Papiloedeem of n. opticus atrofie (bijv. craniopharyngioom) Grote lengte/toegenomen lengtegroei Simpele obesitas Hype rinsulinis me Kleine lengte/afgenomen lengtegroei Groeihormoon deficiëntie Hypothyreoïdie Laurence-Moon-Biedl syndroom Prader-Willi syndroom Pseudohypoparathyroïdie WHO. Obesity: preventing and managing the global epidemic. Technical report 2000 Craniale midline defecten (bijv. schisis) Truncale obesitas Struma Versterkte achillespeesreflexen Proximale myopathy Hype rtensie Truncale obesitas Abnormale gang Groeihormoon deficiëntie Hypothyreoïdie Syndroom van Cushing Spina bifida Cerebral palsy Etiologie - Endogene factoren Obees/type 2 en zwanger Peri-/postnatale factoren Laag geboortegewicht Moeder IDDM durante graviditeit Borstvoeding Vroegtijdige adiposity rebound 6

7 Etiologie - Exogene factoren Energiebalans Evolutie: voeding schaars en hoog energieverbruik Huidige situatie: energie-inname > energieverbruik Voeding: Energiedensiteit voeding Portiegrootte Maaltijdfrequentie (nibbling vs gorging) Snacks en frisdranken Etiologie - Exogene factoren Lichamelijke activiteit: Afname fysieke activiteit Sport Milde fysieke activiteiten (fietsen, buiten spelen) Toegenomen mechanisering en automatisering in dagelijks leven Toename sedentaire activiteit TV/video Computergebruik Etiologie - Exogene factoren Risicogroepen Lage Sociaal Economische Status (SES) Laag opleidingsniveau ouders Eenoudergezinnen Gezinnen met 2 werkende ouders Obesitas ouders Grote gezinnen Turkse/ Marokkaanse allochtonen (NL) Symptomatologie Co-morbiditeit Geen symptomen Algemene symptomen: Verminderde inspanningstolerantie Moeheid Striae vorming Snurken Symptomen t.g.v. co-morbiditeit WHO. Obesity: preventing and managin the global epedemic. Technical report

8 Relatie obesitas en type 2 DM Visceraal vet! gevaarlijk Vetverdeling afhankelijk van afkomst Prediabetes fase Relatie insuline gevoeligheid en leversteatose 8

9 Lever steatose Acanthosis nigricans-pco syndroom Type 2 DM/presentatie presentatie Toename incidentie type 1 en 2 Complicaties type 2 versus type 1 9

10 10

11 11

12 Behandeling & preventie Behandeling moeilijk lifestyle medicatie Preventie belangrijk Effect van behandeling Oplossing ± chirurgie 12

13 SOORTEN OPERATIES Samenvattend Monogenetisch versus lifestyle obesitas Steeds meer genen ontdekt Intake van voeding is het probleem bij beiden Honger en verzadiging probleem monogenetisch en syndromaal Klein dik en dom en dysmorf+ pas op Complicaties zijn gelijk Dm type 2 komt steeds meer voor Type 1 versus type 2 Type 2 diabetes mellitus kent eerdere en ernstige co morbiditeit dan type 1 Enorme toename type 2 te verwachten Steeds jongere leeftijd Morbiditeit kan al aanwezig bij debuut Mirjam Schouten Obesitas Type 2 bij kinderen

Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen

Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen Bijlage KA.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen Doel Met behulp van het Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kan de kinderarts signaleren in welke mate er sprake is van overgewicht, een

Nadere informatie

Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling. Rintveld, Altrecht

Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling. Rintveld, Altrecht Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling Rintveld, Altrecht Medisch contact nr 49 In een nieuwe multidisciplinaire richtlijn is afgesproken dat obesitas een chronische ziekte is. Dit heeft niet

Nadere informatie

definitie incidentie publicaties

definitie incidentie publicaties 6-6-2011 Obesitas definitie incidentie publicaties Overgewicht overmaat lichaamsvet Obesitas extreem overgewicht vet % > 25/33% (m/v) definitie incidentie publicaties WETENSCHAPPELIJK & EXACT DEXA meting

Nadere informatie

Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen

Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Kinderen en adolescenten met obesitas 1. Definities 2. Indicatie verwijzing 3. Poliklinische verwijzing

Nadere informatie

PWS: kenmerken. Kenmerken gedurende het leven -pasgeborenen- Gezond ouder worden met Prader-Willi syndroom

PWS: kenmerken. Kenmerken gedurende het leven -pasgeborenen- Gezond ouder worden met Prader-Willi syndroom Inhoud Gezond ouder worden met Prader-Willi syndroom Prader-Wili syndroom: kenmerken Onderzoeksmethode Resultaten Subtypes Ziektes en ziekenhuisopnames Overgewicht Huidproblemen Gedrag / psychiatrie 50-plussers

Nadere informatie

Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Inge Gies

Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... Inge Gies 2 Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 3 BM 30 obesitas BM 25 overgewicht Obesitas: het verhaal begint bij het jonge kind... nge Gies 4 www.vub.ac.be/groeicurven G/L P90: overgewicht

Nadere informatie

De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper

De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper Inleiding Overgroei bij zuigelingen induceert gewoonlijk minder ongerustheid dan ondergewicht is vaak geassocieerd met prenatale overgroei (LGA), familiaal

Nadere informatie

Dokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot. Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt

Dokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot. Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt Dokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt Groei en groeistoornissen Normale groei Evaluatie van de groei Kleine lengte en groeiachterstand

Nadere informatie

Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen

Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen Kernboodschappen Uitgave januari 2016 www.diabetes.be Diabetes mellitus Iemand met diabetes heeft een verhoogd bloedsuikergehalte omdat men niet voldoende

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling

Nadere informatie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd

Nadere informatie

Samenvatting. Epidemie

Samenvatting. Epidemie Samenvatting Met dit advies voldoet de Gezondheidsraad aan het verzoek van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een inventarisatie op te stellen van nieuwe inzichten en te verwachten wetenschappelijke

Nadere informatie

A. Inleiding B. Etiologie van obesitas C. Klinische verschijnselen bij obesitas D. Diagnostiek E. Therapie F. Preventie G. Take home messages

A. Inleiding B. Etiologie van obesitas C. Klinische verschijnselen bij obesitas D. Diagnostiek E. Therapie F. Preventie G. Take home messages A. Inleiding B. Etiologie van obesitas C. Klinische verschijnselen bij obesitas D. Diagnostiek E. Therapie F. Preventie G. Take home messages Overgewicht en obesitas is wereldwijd een toenemend probleem

Nadere informatie

Het overbruggingsplan

Het overbruggingsplan Het overbruggingsplan Dr Anneke Bulk-Bunschoten Vumc Amsterdam 1 Overgewicht: Signalering BMI (IOTF) Bij twijfel overgewicht/ normaal gewicht klinische blik: Etniciteit Lichaamsbouw (vetverdeling) Puberteitsstadium

Nadere informatie

Hypercortisolisme (of toch niet?)

Hypercortisolisme (of toch niet?) Hypercortisolisme (of toch niet?) Gabor Linthorst Internist endocrinoloog Internist voor erfelijke stofwisselingsziekten Principal educator Leerdoelen Interpretatie van cortisol waarden (soms best lastig)

Nadere informatie

Voedingsmanagement in de Psychiatrie

Voedingsmanagement in de Psychiatrie Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diëtist Anneke Wijtsma, diëtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diëtist Behandelwijze

Nadere informatie

ERFELIJKHEID EN ZIEKTE. H.H. TAN, arts 2015

ERFELIJKHEID EN ZIEKTE. H.H. TAN, arts 2015 ERFELIJKHEID EN ZIEKTE H.H. TAN, arts 2015 1B ERFELIJKHEID EN ZIEKTE 2 DNA (Desoxyribo Nucleïnezuur (acid)) - Bestaat uit 2 nucleotide ketens, - Bevat 4 basen: A = adenine C = cytosine - Is opgerold tot

Nadere informatie

Diabetes en Puberteit

Diabetes en Puberteit Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en Diabetes Dr. R. Zeevaert, MD, PhD 21/03/2019 Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en diabetes 1. Normale puberteit 2. Invloed van puberteit op

Nadere informatie

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought

GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes Food for thought Liselotte van Bloemendaal, AIOS interne Ziekenhuis Amstelland / VUmc Overgewicht en obesitas Wereldwijd heeft

Nadere informatie

Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas

Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts obesitas Meisje 6 jaar BMI 27,6 (124 / 42 ) Hoe afwijkend is dit? 1. Licht verhoogd 2. Verhoogd 3. Matig verhoogd 4. Ernstig verhoogd Diagnose: BMI gerelateerd

Nadere informatie

OORZAKEN VAN KLEINE GESTALTE

OORZAKEN VAN KLEINE GESTALTE kleine gestalte OORZAKEN VAN KLEINE GESTALTE * 75 % familiale kleine gestalte constitutionele trage groei & late puberteit * 10% chronische ziekten * 6% syndromen * 5% chromosomale afwijkingen * 1-2% GH

Nadere informatie

het Prader-Willi syndroom

het Prader-Willi syndroom Medische begeleiding van mensen met het Prader-Willi syndroom Informatie en advies voor (huis)arts en tandarts Bijlage bij brochure Prader-Willi syndroom (uitgave: Platform VG, Utrecht) Verantwoording:

Nadere informatie

Inhoud Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Inhoud Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 INHOUD I Inhoud Hoofdstuk 1 Klinische aspecten van hypertensie 1 1. Voorkomen en definitie 1 2. Over risico en risicoreductie 3 3. Klinische manifestaties 9 4. De bloeddrukmeting 10 A. De bloeddrukmeting

Nadere informatie

C H A P T E R Dutch Summary Nederlandse samenvatting van het proefschrift: De darm-hersenen as en de regulatie van voedselinname.

C H A P T E R Dutch Summary Nederlandse samenvatting van het proefschrift: De darm-hersenen as en de regulatie van voedselinname. CHAPTER Dutch Summary Nederlandse samenvatting van het proefschrift: De darm-hersenen as en de regulatie van voedselinname. De rol van GLP-1, van fysiologie tot farmacotherapie DUTCH SUMMARY Het aantal

Nadere informatie

OBESITAS BIJ KINDEREN. Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent Caroline Braet Dr. psychologie, UGent

OBESITAS BIJ KINDEREN. Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent Caroline Braet Dr. psychologie, UGent OBESITAS BIJ KINDEREN Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent Caroline Braet Dr. psychologie, UGent Is hier iemand ziek? Obesitas = risicofactor ziekte Erkenning als ziekte van belang voor terugbetaling

Nadere informatie

IGF-1 en groeistoornissen

IGF-1 en groeistoornissen IGF-1 en groeistoornissen Boudewijn Bakker Kinderarts-endocrinoloog IGF-1: Wat, Waar, Hoe? Insulin-like Growth Factor 1 Peptidehormoon (7,65 kda) Productie door vrijwel alle weefsels (o.a. lever, placenta,

Nadere informatie

Medische begeleiding van mensen met het Bardet-Biedl syndroom. Informatie en advies voor de (huis-)arts en de tandarts

Medische begeleiding van mensen met het Bardet-Biedl syndroom. Informatie en advies voor de (huis-)arts en de tandarts Medische begeleiding van mensen met het Bardet-Biedl syndroom Informatie en advies voor de (huis-)arts en de tandarts 1 Inleiding In 1920 is door Bardet en Biedl een syndroom beschreven met de volgende

Nadere informatie

Voorkomende nierziekte waarbij een deel van patiënten een erfelijke vorm hebben: - nefrotisch syndroom

Voorkomende nierziekte waarbij een deel van patiënten een erfelijke vorm hebben: - nefrotisch syndroom Diagnostiek en advies inzake erfelijkheid bij erfelijke nierziekte Elena Levtchenko kinderarts-nefroloog 4 November 2006 Mogelijke situaties Voorkomende nierziekte waarbij een deel van patiënten een erfelijke

Nadere informatie

Waardoor wordt overgewicht en obesitas veroorzaakt? Gewichtstoename ontstaat door een langdurige onevenwichtigheid in de energiebalans.

Waardoor wordt overgewicht en obesitas veroorzaakt? Gewichtstoename ontstaat door een langdurige onevenwichtigheid in de energiebalans. Ouderinformatiebrief: Obesitas & kinderfysiotherapie Wat is overgewicht of obesitas? Eenvoudig gezegd: Je weegt te veel en je hebt te veel lichaamsvet. Meer dan goed is voor je gezondheid. De termen overgewicht

Nadere informatie

Chapter 9. Dutch Summary

Chapter 9. Dutch Summary Chapter 9 Dutch Summary Samenvatting van het proefschrift GLP-1 en de neuroendocriene regulatie van voedsel inname in obesitas en type 2 diabetes: stof tot nadenken Chapter 9 Obesitas en type 2 diabetes

Nadere informatie

Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER

Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER Gewichtige punten 1. Definities 2. Prevalentie 3. Gezondheidsproblemen t.g.v. obesitas 4. Obesitas en slaap 5. Multidisciplinaire

Nadere informatie

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Huisarts, lid DiHAG Senior-onderzoeker Diabetes kenniscentrum Disclosure Geen conflicts of interest De toekomst!!! >25% = >75 jaar Karakteristieken ouderen

Nadere informatie

Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?)

Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Gezond zijn levert dus niet alleen meer Als voorbeeld vergelijken we twee jaren op, vijftigjarigen zonder en met diabetes maar ook veel betere en vitalere

Nadere informatie

Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer

Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer Help!? mijn kind is obees Dr. Geert Van Moer Overzicht presentatie 1. Enkele definities 2. Oorzaken obesitas op kinderleeftijd 3. Aanpak obesitas Pagina 2 Wanneer spreken we van overgewicht of obesitas

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Landelijk Diabetes Congres 2016 Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur.

+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas Susanne la Fleur Endocrinologie & Metabolisme storage WAT hormones Energy Intake Environment / Lifestyle + - Fuels nutrient sensing Physical Activity

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22065 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22065 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22065 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Tobi, Elmar W. Title: Epigenetic differences after prenatal adversity : the Dutch

Nadere informatie

TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis

TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis TRISOMIEËN POSTNATAAL (13,18,21) Ingrid Wymenga Kinderarts Martiniziekenhuis TRISOMIE 21 TIGER WOODS? TIGER DOWN! TRISOMIE 18 (EDWARDS) EN 13 (PATAU) Frequentie van voorkomen Uiterlijke kenmerken Morbiditeit

Nadere informatie

oinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd

oinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd oinleiding 1 c Gewichtsstijging ontstaat wanneer de energie-inneming (via de voeding) hoger is dan het energieverbruik (door lichamelijke activiteit). De laatste decennia zijn er veranderingen opgetreden

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Inleiding Overgewicht is een van de grootste public health -problemen van nu en de toekomst, het wordt zelfs de cholera van deze tijd genoemd (van der Woud, 2011). Nog

Nadere informatie

Counseling bij situs inversus

Counseling bij situs inversus Counseling bij situs inversus Klinische Genetica, 2018 S. Alsters, AIOS Inhoud Genetische counseling Situs afwijkingen Onderliggende genetische afwijking Primaire ciliaire dyskinesie Monogenetische oorzaken

Nadere informatie

RABO - Meander Medisch Centrum zorgcongres 30 mei

RABO - Meander Medisch Centrum zorgcongres 30 mei RABO - Meander Medisch Centrum zorgcongres 30 mei Dr. A. van de Wiel Dr. P.C. Oldenburg-Ligtenberg Internisten Meander MC diabetes mellitus amersfoort 2013 Workshop: de verschillende typen van diabetes

Nadere informatie

Overgewicht bij kinderen

Overgewicht bij kinderen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Overgewicht bij kinderen Toelichting Pagina 1 Achtergrondinformatie Prevalentie: Uit CBO: Sinds 1997 is het percentage 4 t/m 15 jarige jongens met overgewicht

Nadere informatie

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1)

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1) Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep ofwel Nieuwe ofwel Pandemische Influenza A(H1N1) griep (H1N1) 2009 Influenza Mexicaanse griep Wat is

Nadere informatie

Kind en Voeding Effect op langere termijn

Kind en Voeding Effect op langere termijn Kind en Voeding Effect op langere termijn Arend F Bos Kinderarts neonatoloog UMCG Food for Healthy Ageing, Groningen, June 2012 Opzet presentatie Het vakgebied Neonatologie Relatie voeding groei Hersengroei

Nadere informatie

De ouder wordende diabetespatiënt. Allerlei typen ouderen. Getallen in Nederland

De ouder wordende diabetespatiënt. Allerlei typen ouderen. Getallen in Nederland De ouder wordende diabetespatiënt Karin Daemen, internist Tergooiziekenhuizen, locatiehilversum Begin vorige eeuw infectieziektes Nu chronische ziektes hart-en vaatziekten kanker COPD diabetes gewrichtsaandoeningen

Nadere informatie

CONCEPT SAMENVATTING RICHTLIJN OVERGEWICHT JGZ

CONCEPT SAMENVATTING RICHTLIJN OVERGEWICHT JGZ CONCEPT SAMENVATTING RICHTLIJN OVERGEWICHT JGZ 16-5-2011 Inleiding Velen werken al met het signalerings- en het overbruggingsprotocol; deze protocollen gelden voor kinderen vanaf 2 jaar. Jeugdgezondheidszorg

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Samenvatting 12 Samenvatting Groei is een complex proces, dat wordt gereguleerd door verschillende externe en interne factoren. Een afwijking van het normale groeipatroon kan een aanwijzing zijn voor

Nadere informatie

Samenvatting Dankwoord About the author

Samenvatting Dankwoord About the author Samenvatting Dankwoord About the author Samenvatting 177 Samenvatting Overgewicht en obesitas worden gedefinieerd op basis van de body mass index (BMI) (hoofdstuk 1). Deze index wordt berekend door het

Nadere informatie

Fetal Origins of Socioeconomic Inequalities. in Early Childhood Health. The Generation R Study. Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING

Fetal Origins of Socioeconomic Inequalities. in Early Childhood Health. The Generation R Study. Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING Fetal Origins of Socioeconomic Inequalities in Early Childhood Health The Generation R Study Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING Sociaal-economische gezondheidsverschillen vormen een groot maatschappelijk

Nadere informatie

Overgewicht en obesitas bij kinderen: oorzaken en preventie. Joana Kist-van Holthe Amika Singh Marianne van der Velde

Overgewicht en obesitas bij kinderen: oorzaken en preventie. Joana Kist-van Holthe Amika Singh Marianne van der Velde Overgewicht en obesitas bij kinderen: oorzaken en preventie Joana Kist-van Holthe Amika Singh Marianne van der Velde 13-10-2016 Prevalentie overgewicht Nederland Jongens Prevalentie overgewicht bij jongens

Nadere informatie

Chapter 8. Samenvatting en discussie

Chapter 8. Samenvatting en discussie Chapter 8 Samenvatting en discussie Chapter 8 ALGEMEEN Obesitas is in de westerse wereld de laatste decennia een groot gezondheidsprobleem geworden. Het is een complexe aandoening welke invloed heeft op

Nadere informatie

Amsterdammers en gezond gedrag: een ware uitdaging!

Amsterdammers en gezond gedrag: een ware uitdaging! Amsterdammers en gezond gedrag: een ware uitdaging! Arnoud Verhoeff Hoofd afdeling Epidemiologie, Gezondheidsbevordering & Zorginnovatie, GGD Amsterdam Bijzonder hoogleraar Grote Stad en Gezondheidszorg,

Nadere informatie

LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen

LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen Geen conflicterende belangen voor deze presentatie Eelco de Koning

Nadere informatie

Hereditaire hemochromatose

Hereditaire hemochromatose Hereditaire hemochromatose in de spreekkamer Lotgenotencontactdag HVN Marloes Cuijpers Internist-hematoloog Indeling IJzeropname: normale situatie en bij hemochromatose Hemochromatose: primair en secundair

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

De richtlijnen zijn bedoeld voor de ogenschijnlijk gezonde bevolking

De richtlijnen zijn bedoeld voor de ogenschijnlijk gezonde bevolking Samenvatting De zogeheten Richtlijnen goede voeding zijn bedoeld om de overheid steun te bieden bij het ontwikkelen van een voedingsbeleid en bij het volgen van de effecten van dat beleid. Het advies vormt

Nadere informatie

Projectbeschrijvingen en resultaten CEPHIR onderzoek jeugd en overgewicht

Projectbeschrijvingen en resultaten CEPHIR onderzoek jeugd en overgewicht Projectbeschrijvingen en resultaten CEPHIR onderzoek jeugd en overgewicht Determinantenstudies ENDORSE Environmental determinants of overweight in Rotterdam schoolchildren Proefschrift Klazine van der

Nadere informatie

Bardet Biedl syndroom

Bardet Biedl syndroom Bardet Biedl syndroom Beknopte samenvatting n.a.v. referaat AVG opleiding en opleiding Klinische Genetica Erasmus MC Inleiding In 1920 is door Bardet en Biedl een syndroom beschreven met de volgende kenmerken:

Nadere informatie

Hemochromatose. de diagnose. versie 3

Hemochromatose. de diagnose. versie 3 Hemochromatose de diagnose versie 3 IJzerstofwisseling de diagnose 2 Diagnose de diagnose 3 Epidemiologie Prevalentie: 1 op de 200 personen homozygoot = 80.000 personen in Nederland. 1 op de 10 personen

Nadere informatie

Migranten met diabetes. OCE - 15 4 2015 Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc

Migranten met diabetes. OCE - 15 4 2015 Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc Migranten met diabetes OCE - 15 4 2015 Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc PROGRAMMA WORKSHOP Casus Oorzaken minder goede zorguitkomsten Wat helpt? Nuttige

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Eerste - en vervolg consulten Het eerste consult Bij de anamnese wordt aandacht besteed aan voorgeschiedenis, familieanamnese, gezondheid, voeding, lichamelijke activiteit

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden

Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden Chapter 8 Vitamine D, ter preventie van type 2 diabetes Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over vitamine D in

Nadere informatie

Patiënteninformatie locatie Blaricum. Diabetes mellitus bij kinderwens. Informatie over erfelijkheid en zwangerschap bij diabetes

Patiënteninformatie locatie Blaricum. Diabetes mellitus bij kinderwens. Informatie over erfelijkheid en zwangerschap bij diabetes Patiënteninformatie locatie Blaricum Diabetes mellitus bij kinderwens Informatie over erfelijkheid en zwangerschap bij diabetes Inhoudsopgave Bladzijde Welke soorten diabetes zijn er? 4 Is diabetes erfelijk?

Nadere informatie

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 Esther Pekel diëtist Diabetescentrum 2015 1 Voedingsrichtlijn 2015 1e wetenschappelijke onderbouwde voedingsrichtlijn DM geschreven i.o.v. de NDF in 2006. 2e herziene richtlijn

Nadere informatie

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Fragiele-Xsyndroom. Een erfelijke aandoening

Fragiele-Xsyndroom. Een erfelijke aandoening Fragiele-Xsyndroom Een erfelijke aandoening Het fragiele-x-syndroom is, een erfelijke aandoening, die gepaard gaat met een verstandelijke handicap, op autisme gelijkend gedrag en dikwijls bepaalde uiterlijke

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter 8

Samenvatting. Chapter 8 Samenvatting Chapter 8 154 Het dopaminerge systeem is betrokken bij de controle over een heel scala aan fysiologische functies, variërend van motorische activiteit tot de productie van hormonen en het

Nadere informatie

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van

Nadere informatie

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling

Nadere informatie

Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema

Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema 10/10/2015 Medisch Psychologische Dag Domus Medica Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema Prof. Dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Sara.Willems@ugent.be

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting 188 Samenvatting Samenvatting voor niet-ingewijden Diabetes mellitus type 2 (DM2), oftewel ouderdomssuikerziekte is een steeds vaker voorkomende aandoening. Dit heeft onder andere te maken

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven

Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million

Nadere informatie

Medische begeleiding van mensen met. Rubinstein-Taybi syndroom (RTS) Informatie en advies voor (huis)arts en tandarts. Verantwoording op www.nvavg.

Medische begeleiding van mensen met. Rubinstein-Taybi syndroom (RTS) Informatie en advies voor (huis)arts en tandarts. Verantwoording op www.nvavg. Medische begeleiding van mensen met Rubinstein-Taybi syndroom (RTS) Informatie en advies voor (huis)arts en tandarts. Verantwoording op www.nvavg.nl Algemeen Het RTS is een goed omschreven MR-MCA syndroom

Nadere informatie

EETLUSTREGULATIE: WAAROM EN HOE

EETLUSTREGULATIE: WAAROM EN HOE EETLUSTREGULATIE: WAAROM EN HOE H. Pijl Introductie Energie is de basis van ons bestaan. Zonder energie geen leven. Het is voor een organisme letterlijk en figuurlijk van levensbelang dat er voldoende

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

2. Prevalentie aangeboren aandoeningen in tijdtrends

2. Prevalentie aangeboren aandoeningen in tijdtrends 2. Prevalentie aangeboren aandoeningen in tijdtrends 1981-2011 Een belangrijk doel van de registratie is het monitoren van de prevalentie van aangeboren aandoeningen in de tijd. Onderstaande tijdtrends

Nadere informatie

Het centrale thema van dit proefschrift is zwangerschap en gewichtsverandering van de moeder.

Het centrale thema van dit proefschrift is zwangerschap en gewichtsverandering van de moeder. Samenvatting Het centrale thema van dit proefschrift is zwangerschap en gewichtsverandering van de moeder. Europa wordt de laatste tientallen jaren overspoeld door obesitas. Meer vrouwen in de vruchtbare

Nadere informatie

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling

Nadere informatie

Visusonderzoek in het buitengewoon onderwijs:

Visusonderzoek in het buitengewoon onderwijs: Visusonderzoek in het buitengewoon onderwijs: Uitvoerbaarheid van de Kay 3m Crowded test en de Ffooks Symbols test bij leerlingen met het syndroom van Down voor het CLB-visusonderzoek. Sigrid Jacobs Promotor:

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de

Nadere informatie

Vakgroepoverleg praktijkondersteuners. 5 juni 2014

Vakgroepoverleg praktijkondersteuners. 5 juni 2014 Vakgroepoverleg praktijkondersteuners 5 juni 2014 Te bespreken Het vrouwenhart, begeerd maar miskend Hartfalen Consultvoering Het vrouwenhart, begeerd maar miskend Afname sterfte hart/vaatziekten sinds

Nadere informatie

Vitamine D: meten of eten?

Vitamine D: meten of eten? 35 e bijeenkomst Thema sociëteit 10 februari 2014 Vitamine D: meten of eten? Arno Toorians Internist-endocrinoloog Pathofysiologie Primaire functie 1,25(OH)D Herstel, handhaven calcium/fosfaat homeostase

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting De groei en de ontwikkeling van diverse orgaansystemen en regelmechanismen in de foetus tijdens de periode in de baarmoeder worden verstoord door vroeggeboorte.

Nadere informatie

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types

Nadere informatie

29-6-2011. Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2. Ondergewicht = Westerse landen: 2-15% Asian enigma

29-6-2011. Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2. Ondergewicht = Westerse landen: 2-15% Asian enigma Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2 29 juni 2011 1 Ondergewicht = A. Een gewicht of BMI onder een bepaalde grenswaarde Gewicht naar lengte, per geslacht Gewicht naar

Nadere informatie

Ispad highlights 2014 van Roos Nuboer

Ispad highlights 2014 van Roos Nuboer Ispad highlights 2014 van Roos Nuboer Indeling 1. Waarom kinderen anno 2014 nog zo moeilijk in te stellen 2. Zonuline/coeliakie 3. Bias/voor ingenomenheid 4. Sure T presentatie Meander Medisch Centrum

Nadere informatie

Risicofactoren. Overgewicht en obesitas

Risicofactoren. Overgewicht en obesitas Risicofactoren Overgewicht en obesitas Hoge energie-inname Leeftijd Erfelijke belasting (genetisch) Lichamelijke activiteit Alcohol Laag opleidingsniveau Lage sociaal-economische status Leefstijl Veranderde

Nadere informatie

Agenda. Help, strijd aan tafel. Wanneer eetgedrag een probleem is. Wanneer eten geven een probleem is. Signalering.

Agenda. Help, strijd aan tafel. Wanneer eetgedrag een probleem is. Wanneer eten geven een probleem is. Signalering. Help, strijd aan tafel Agenda DOK h Esther Konijn, kinderdiëtist De Bloei Diëtistenpraktijk voor Jeugd en Gezin Ellen Blom, kinderdiëtist Voeding op Maat Kennismakingsrondje met verwachtingen Begrippen

Nadere informatie

NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ

NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS Algemene Abdominale Chirurgie SFZ Welkom Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het SFZ Heusden-Zolder. Deze brochure bevat

Nadere informatie

Vitamine D. E. van der Heijden (ANIOS IC)

Vitamine D. E. van der Heijden (ANIOS IC) Vitamine D E. van der Heijden (ANIOS IC) 18-5-2018 Hoe? Voeding Zonlicht (> 90% van vitamine D status) Via 25-hydroxylering lever/ en 1-hydroxylering in nier ontstaat het actieve hormoon 1,25 dihydroxyvitamine

Nadere informatie

Tabel3.1.1 Voorkomen van schisis lip/kaak spleet met of zonder

Tabel3.1.1 Voorkomen van schisis lip/kaak spleet met of zonder 3.1 Schisis Schisis is één van de meest voorkomende aangeboren aandoeningen. Wereldwijd loopt de prevalentie uiteen van 4,8 tot 28,6 per 10.000 geboortes. Er bestaan grote verschillen in het voorkomen

Nadere informatie

GLUT1 deficientie syndroom. Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog

GLUT1 deficientie syndroom. Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog GLUT1 deficientie syndroom Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog Inhoud Algemene informatie over GLUT1DS Antwoord op de gestelde vragen Nieuwe ontwikkelingen GLUT1

Nadere informatie

Doorbloeding van het hart tijdens dieetblootstelling en sevofluraan anesthesie

Doorbloeding van het hart tijdens dieetblootstelling en sevofluraan anesthesie 9 Samenvatting Samenvatting 3 Dit proefschrift beschrijft de invloed van dieetsamenstelling op de effecten van het dampvormige anestheticum sevofluraan op de doorbloeding en pompfunctie van het hart,

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap.

Diabetes en zwangerschap. Diabetes en zwangerschap. Samenvatting van de lezing door dr. B.W. Mol, als gynaecoloog verbonden aan het Máxima Medisch Centrum te Eindhoven en Veldhoven, op dinsdag 24 oktober 2006 voor de DVN afd. Eindhoven.

Nadere informatie

Sleep-disordered breathing: definitie

Sleep-disordered breathing: definitie NKO als oorzaak en oplossing van slaapproblemen bij kinderen Greet Hens 18/03/2013 Sleep-disordered breathing: definitie 1 Sleep disordered breathing Sleep Disordered Breathing (SDB) Habitueel snurken:

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Congenitale nystagmus.

Kinderneurologie.eu. Congenitale nystagmus. Congenitale nystagmus Wat is een congenitale nystagmus? Een congenitale nystagmus is een oogbewegingsstoornis waarbij de ogen een heen en weer gaande beweging maken die zichtbaar wordt in de eerste zes

Nadere informatie

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt: Een gezond gewicht Een gezond gewicht Hebt u een gezond gewicht? Energiebalans Bewegen Hoe behoudt u een gezond gewicht? Tips voor het behouden van een gezond gewicht Tips voor het bereiken van een gezond

Nadere informatie