Agenda. Help, strijd aan tafel. Wanneer eetgedrag een probleem is. Wanneer eten geven een probleem is. Signalering.

Transcriptie

1 Help, strijd aan tafel Agenda DOK h Esther Konijn, kinderdiëtist De Bloei Diëtistenpraktijk voor Jeugd en Gezin Ellen Blom, kinderdiëtist Voeding op Maat Kennismakingsrondje met verwachtingen Begrippen Signalering / Risicogroepen De kinderdiëtist Casus 1 en 2 Filmpje Peuter Lukas Wanneer eten geven een probleem is Voedingsprobleem gerelateerd aan opname/vertering van voedsel, zorgt voor spanning/bezorgdheid. Groei/gezondheid/ontwikkeling worden niet bedreigd. Bijv. kortdurend onvoldoende intake (diarree, obstipatie, darmkrampen) Voedingsstoornis stoornis in opname/vertering, is ernstig of langdurig en bedreigt daardoor groei/gezondheid/ontwikkeling Bijv. afbuigende groeicurve Wanneer eetgedrag een probleem is Eetprobleem niet willen, kunnen, durven of mogen eten/drinken; roept spanning/bezorgdheid op; gezondheid/groei/ontwikkeling wordt niet bedreigd Eetstoornis een eetprobleem zonder medische oorzaak; is ernstig of langdurig en bedreigt gezondheid/groei/ontwikkeling Cijfers Signalering 25-45% van de gezonde kinderen heeft lichte tot matige voedingsproblemen 40-80% van de kinderen met psychomotorische retardatie en chronische ziekten heeft een eetprobleem Eetstoornissen (AN/BN komen al rond leeftijd 8 12 jaar voor) Overgewicht (13% van alle kinderen) en obesitas (2%) Vermoeden onvolwaardige voeding Symptomen die kunnen wijzen op een somatische oorzaak van voedings- en/of eetproblemen en/of een eetstoornis Symptomen die kunnen wijzen op een eetstoornis (duur problemen > 1 maand; leeftijd < 2 jaar; anticipatoir kokhalzen en/of pathologisch eetgedrag) Afwijkende groeicurve / BMI Anorexia en boulimia nervosa kunnen al voorkomen vanaf de leeftijdsperiode tussen 8 en 12 jaar (Restrictieve eters en Selectieve eters) 1

2 Aandacht voor Belaste medische voorgeschiedenis (prematuren, sondevoeding) Ingrijpende gebeurtenissen, ziekteperioden, voedingsovergangen, gedrags- en ontwikkelingsproblemen Fase afhankelijk ( neofobie ) Schisis -> evt. verwijzing kinderdiëtist introductie vaste voeding Syndroom van Down Voedselallergie Balletdansers, fotomodellen, topsporters Kan leiden tot o.a. Fysiek: achterblijvende groei, ondergewicht, overgewicht, obstipatie, diarree, tandbederf Cognief: schoolprestaes Sociaal-emotioneel: angst, depressie, negatief zelfbeeld, regeloverschrijdend gedrag Wanneer verwijzen Huisarts/kinderarts: - als begeleiding JGZ onvoldoende helpt - groei en ontwikkeling wordt bedreigd en/of vermoeden (ernstig) onderliggende somatische ziekte - Vermoeden eetstoornis Pre-logopedist: materiaal, techniek, houding, mondmotoriek/sensoriek Kinderergotherapeut/fysio: materiaal, sensorische prikkelverwerking Meerwaarde kinderdiëtist Deskundigheid op het gebied van kindervoeding & diëtetiek (tenminste 5 jaar) Gerichte bijscholing Aantoonbare praktijkervaring (12 uur per week cliëntgebonden werkzaamheden gericht op diëtistische behandeling van kinderen) Actieve bijdrage binnen het landelijk netwerk Breed netwerk, werkt multidisciplinair Minimaal 5 jaar kwaliteitsgeregistreerd Benut de kinderdiëtist Geruststelling ouders: bijvoorbeeld uitleg ontwikkeling peuter en bijbehorend eetpatroon Vitaminetekort zorgt soms ook voor verminderde eetlust! Verwijst door naar huisarts, orthopedagoog, psycholoog, logopedist, kinderfysiotherapeut, kinderergotherapeut, etc. Meedenken met verwijzer, berekenen, terugkoppelen Motiverende gesprekken Tijd voor dieetadvisering zit in de basisverzekering Ook kennis van zaken bij: Periode voor, tijdens en na de zwangerschap overgewicht, ondergewicht, voedselallergie, voedselintolerantie, maag- en darmklachten Ondersteuning en begeleiding Bij voedingsproblemen/stoornissen ovolwaardigheid voeding olet op onevenwichtige voeding (tekort aan vezels, vet), voldoende vochtinname oniet: druk op een verhoogde inname (het kind zou meer moeten eten) okijken naar mogelijkheden 2

3 Ondersteuning en begeleiding Bij eetproblemen/stoornissen o Bezorgdheid verminderen, normale fase problematiek o Nadruk op (goede) groei o Volwaardigheid voeding o Niet: druk op een verhoogde inname (het kind zou meer moeten eten) o Kijken naar mogelijkheden Bijvoeding 0-1 jaar Introductie (bij)voeding --> 4-6 maanden oefenhapjes Voor 10e maand start met grovere stukjes ter voorkoming eetproblemen Variatie in structuur en smaak (>10x aanbieden) Water drinken Max. 7 eet- en drinkmomenten (incl. tussendoor) o EET-TEAM (Kinderarts/Huisarts, Pre-logopedist, Kinderpsycholoog, Kinderdietist, eventueel Kinderergotherapeut) Cijfers peuters Tussen 1-3 jaar neemt: -lengte 25% toe -gewicht 40% toe Bij slecht etende peuters/kinderen van belang om vroeg hulp in te schakelen Voeding onvolwaardig voor: ijzer, DHA, vitamine D en vezels 20% komt aan voldoende groente 25% komt aan voldoende fruit 25,5% van de peuters ijzertekort Casus 1 Casus 2 Kim is 2 jaar en verpest iedere dag de sfeer aan tafel met haar gegil: Mina is bijna 4 jaar en wil niet eten. Moeder maakt zich zorgen. lust ik niet Hoe zou u starten? Wat zou uw vraag zijn? Wat is van belang? Wat zou uw rol kunnen zijn? Mina drinkt gelukkig wel goed, vier pakjes Wicky overdag. Ook in de nacht een pakje Wicky, want anders schreeuwt ze iedereen wakker. Hoe zou u starten? Wat zou uw vraag zijn? Wat is van belang? Wat zou uw rol kunnen zijn? 3

4 Knoeien mag fysieke nabijheid en positief lichamelijk contact voorkom graasgedrag Betrek je kind bij de maaltijd wees duidelijk in wat je verlangt van je kind eet samen zorg voor een eetritueel voorkom chaos let op de zitvolgorde aan tafel Klein bekertje drinken tijdens de maaltijd Blijf gevarieerd eten aanbieden, ook de vieze dingen Niets opdringen Voeding niet voor troost ed Eten in prikkelarme omgeving Ook eten wat je met je handen kunt eten Kies af en toe voor de hapjes maaltijd. Zelf kiezen, pakken en combineren vinden kinderen altijd prettig. Een duidelijk begin en einde van de maaltijd (bord leeg?) Ouders bepalen WAT en WANNEER wat: richtlijnen goede voeding en max. 100 kcal extra s wanneer: structuur en maximaal 7 eet- en drinkmomenten Het kind bepaalt HOEVEEL leer het kind honger en verzadiging ervaren aangeboren vermogen om energie-inname te reguleren (Fox, M.K J Am Diet Assoc) Aanwijzingen dat opdringen juist leidt tot minder eten en achterblijven in gewicht (Galloway 2006 ) Ouders geven het goede voorbeeld min, max 30 min Centraal staat het bieden van structuur en duidelijkheid 4

5 Wat nemen jullie mee? Vind een Kinderdiëtist drs. Elisa van der Molen Esther Konijn Ellen Blom 5