Mondgezondheid en Voeding betekent. iets met Eten en Drinken?!

Transcriptie

1 Mondgezondheid en Voeding betekent. iets met Eten en Drinken?! José Veen kinderdietist en dietist VG

2 Even voorstellen.. José Veen Roots in Wilhelmina Kinderziekenhuis UMC Utrecht Later gespecialiseerd in de Verstandelijk Gehandicaptenzorg. kinderdietist Specialisatie dietist VG Voedings- en Gewichtsproblematiek bij mensen met een Verstandelijke dan wel Meervoudige Beperking. Speciale expertise Prader Willi Syndroom.

3 Als dietist actief bij: Expertisecentrum Advisium, locatie Ede/Wekerom. Interne clienten maar ook een grote landelijke polikliniek voor VG/LVG extern met Eet- en Gewichtsproblemen, ondergewicht /overgewicht Reflux Obstipatie vaak met: Kauw-en slikproblemen Syndroomachtergrond (Prader Willi Syndroom e.a.) Autisme problematiek (ASS) Psychiatrische problematiek Gedragsproblemen, ontwikkelingsstoornissen En vele combinaties daarvan.

4 Eten met plezier!

5 Lekker en Gezond

6 Voeding & een gezonde mond door Goede voedingstoestand van het lichaam Goede weerstand van het lichaam Voeding Niet Cariogeen ( geen suiker) Voeding Niet Erosief ( geen zuur) Max 6 eetmomenten per dag. Goede kauw- en slikfunktie. Braken, Reflux, Rumineren voorkomen.

7 Dietist en mondgezondheid? Voedingsadvies altijd op maat Voedingstoestand heeft prioriteit. Haalbaarheid is belangrijk! Kwaliteit van leven! Betekent toch vaak: concessies aan wat goed is voor de mond!

8 Knelpunten voedingvg algemeen? Voeding is 1 e levensbehoefte, dus noodzaak hoe dan ook! Voedingsproblemen meervoudig complex Oplossingen matchen niet altijd met elkaar.en ook niet met een Gezonde Mond. Interactie voeding en gedrag! Interactie voeding en medicijnen! Clientsysteem

9 Clientsysteem: Weinig Culinaire creativiteit Beperkte kennis van voeding Verwennen VG = eten = zoetigheid.

10 Voedingsproblemen VG: Bij 30% van de LVB en 80% van de EMB. Combinatie van m.n. Reflux Obstipatie Longproblemen Kauw- en slik- problemen Epilepsie ASS/ psychiatrische problemen. Syndroomgebonden problemen. Medicatie

11 Voedingsproblemen Gewicht LVB: 22% overgewicht 43 % obesitas met comorbiditeit als Diabetes Mellitus, H&V ziekten e.d.

12 Voedingsproblemen Gewicht. EMB ( m.n.kinderen): 40% ondergewicht Risico op tekorten/ ondervoeding.

13 Gezonde mond VG lastig door: Kauw- en slikproblemen. Langzaam eten, eten blijft lang in de mond Water drinken lukt vaak niet. Reflux Braken Rumineren Hyperfagie Pica

14 Gezonde mond VG lastig door : Sondevoeding /niets meer oraal. Medicatie : droge mond. Energieverrijking Voeding Aanpak obstipatie ASS eten LVG en zelfregie. Veroudering & dementie

15 Kauw- en Slikproblemen: Moeilijk kauwen + afwijkende slik dwz. Voedsel is zacht en gepureerd, vaak zoet. TIP: Niet alleen brintapap met suiker/ hagelslag of vla op het menu! Brood- met- hartig- beleg- pap kan ook!

16 Risicofactoren onstaan Reflux Scoliose Hernia diafragmatica Spasticiteit(verstoorde maag darm motoriek) Rumineren, braken. Obstipatie Overgewicht Liggend verzorgd en gevoed worden.

17 Aanwijzingen-Reflux kunnen zijn: Onrust, huilen, tijdens of net na eten/drinken Voedselweigering na een paar happen. Hoesten tijdens het eten/ kokhalzen Mondjes op geven Zuur ruiken Braken Nat kussensloop Automutilatie en andere gedragsproblemen

18 Voorkomen, beperken Reflux: TIP Kleine porties, maaltijd frequentie max 6/7 Voeding op lichaamstemperatuur S.V. met lage inloopsnelheid, via pomp. Beperking te groot volume vocht. Pas op met: vet, pepermunt, chocolade, koolzuur, alkohol, hele zure dranken, koffie Geen scherpe kruiden, geen citrusfruit.

19 Voorkomen, beperken Reflux TIP Behandeling obstipatie ( vezels en vocht) Behandeling overgewicht. Zithouding tijdens voeding rechtop! 30 min na voeding rechtop blijven zitten 2 uur voor het slapen géén voeding meer Aanpassen slaap/lighouding ( bed schuin) Kritisch zijn op medicatie!

20 Rumineren en voeding: Rumineren komt veel voor in de VG. IQ<35 Zure maaginhoud omhoog halen in mond. Het is gedrag! Lichaamsgebonden beleving. Mogelijke oorzaak: verveling, stress,..>>? Hoe te voorkomen?

21 ASS en voeding: - ASS komt veel voor in de VG en is alles bepalend en beperkend voor wat haalbaar is. Kan zich uiten in voeding: - Extreem eenzijdige keuzes in eten - Voelen, ruiken,proeven,zien, horen van eten - Structuur / ritueel rond eten

22 Droge mond Bij gebruik van 1 tot 3 soorten medicijnen per dag is de speekselvloed minder dan 50%! Speekselsecretie stimuleren dmv kauwen op Stukjes komkommer, wortel, enz. Bij volledige sondevoeding: FlavourFun.

23 LVG en zelfregie Trend in de zorg voor mensen LVG: zelfregie Betekent o.a zelf zorgen voor eten/drinken Keuzes zijn vaak erosief en cariogeen Overgewicht /obesitas Minder begeleiding! Passende tool : Happy Weight Stippenplan.

24 Multidisciplinaire samenwerking bij complexe voedingsproblemen Eetteam AVG+DVG+Logo+Ortho Andere disciplines die van toepassing zijn Persoonlijk begeleider. Familie/ voogd/mentor Dagactiviteitenbegeleider

25 wat bijzonder is.. AVG;s verwijzen vaak veel te laat naar de dietist VG, vooral bij Reflux. Men gaat eerst aan de slag met medicatie en vergeet dan de mogelijkheden van voeding. Dietist VG krijgt nooit een verwijzing van een tandarts VG. Waarom eigenlijk niet?

26 Tijdig inzetten dietist VG kan: zorgen voor gezonde keuzes in voeding. zorgen voor aangepaste interventies en tools rond voeding>>>gezondere keuze gezond voedingsgedrag in gang zetten. voedingsproblemen voorkomen/beperken. inzet medicatie voorkomen/beperken. sondevoeding voorkomen /beperken.

27 Take home message: Voeding is opvoeding Ook in relatie tot een gezonde mond Gezonde mond VG <-> Voeding is beperkt

28 Dank voor uw aandacht José Veen kinderdietist en dietist VG