+/- Environment / Lifestyle + - Genetic Predisposition. Fuels. De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas. Susanne la Fleur.

Transcriptie

1 De rol van het brein in de ontwikkeling van Obesitas Susanne la Fleur Endocrinologie & Metabolisme storage WAT hormones Energy Intake Environment / Lifestyle + - Fuels nutrient sensing Physical Activity Metabolism Energy Expenditure +/- +/- Limited capacity Genetic Predisposition eten wanneer hongerig stoppen bij verzadiging homeostase voedselopname in obesitas eten zonder honger OVERETEN motivatie beloning

2 keuze dieet water 30% suiker water verzadigd vet geforceerd dieet HFHS HF HS verschillende gedragsmatige reactie per dieet b b a HS - dieet b b b a a a a a a adapted from la Fleur ea, Int J Obes, 2009

3 waar komen de calorieen vandaan? alleen een HFHS-dieet leidt tot gewichtsvermeerdering * * HF HFHS HFHS HS adapted from la Fleur ea, Int J Obes, 2009 la Fleur ea, Int J Obes, 2009 regulatie van eetgedrag honger verzadiging eten zonder honger te hebben motivatie belonend over-eten la Fleur ea, Int J Obes, 2009 overeten passen eetgedrag aan (homeostase)

4 voedselopname in obesitas stimuleert eten wanneer hongerig stoppen bij verzadiging eten zonder honger inhibeert hypothalamus arcuate nucleus hypothalamus hypothalamus ARC la Fleur ea, Int J Obes, 2009 adapted from M.W. Schwartz NPY: neuropeptide Y AGRP: agouti related protein POMC: proopiomelanocortin stimuleert eten inhibeert eten

5 HF-keuze dieet HFHS-keuze dieet effect van e op voedselopname mrna mrna verzadiging honger! HFHS-keuze dieet: minder e gevoelig la Fleur ea, Int J Obes, 2009 verhoogde Socs3 expressie in ratten op HFHS keuze-dieet SOCS3mRNA inhibition rec STAT-3 iption resistance SOCS3 mrna (AU) * HFHS 0 HF 0 HS

6 voedselopname in obesitas voedselopname in obesitas eten wanneer hongerig stoppen bij verzadiging eten zonder honger eten wanneer hongerig stoppen bij verzadiging eten zonder honger hypothalamus motivatie het meten van motivatie bij de rat voor iedere beloning moet de rat harder werken active lever presses HFHS dieren meer gemotiveerd! * 0 hoeveelheid pedaaldrukken mate voor motivatie HFHS HF HS la Fleur ea, Int J Obes, 2007

7 voedselopname in obesitas eten wanneer hongerig stoppen bij verzadiging eten zonder honger NAcc HYPO VTA motivatie (dopamine) ventral tegmental area (VTA) nucleus accumbes (NAcc) Leptin receptor in situ hybr. VTA Leptine receptoren in de VTA (Figlewicz et al. Brain Res. 2003) motivation motivation? dopamine NAcc VTA NAcc VTA HYPO HYPO motivatie

8 NAcc motivation dopamine VTA HYPO dopamine in NAcc hoog conclusie keuze dieet ratten op een HFHS keuze dieet zijn e resistent zowel in de arcuate nucleus (honger/verzadiging) als hoogst waarschijnlijk in de VTA (motivatie) 30% suiker water water verzadigd vet

9 HFHS choice HFHS forced 50% 35% keuze is belangrijk voor het overeten op een HFHS dieet 15% met dank aan Afd. Endocrinologie & Metabolisme Charlene Diepenbroek Leslie Eggels Gert-Jan Geerse José van den Heuvel Karin Koopmans Mireille Serlie Eric Fliers Dries Kalsbeek Mariëtte Ackermans Erik Endert Afd. Neurowetenschappen & Farmacologie Roger Adan Esther van der Zwaal Rea van Rozen Mieneke Luijendijk Maike Brans Louk Vanderschuren Marijke de Backer (Sanquin) Gitte Tiesjema (RIVM) Badman and Flier, Science 2005 supported by

10 Glucose intolerantie! HFHS HFHS-keuze dieet HF-keuze dieet HS-keuze dieet HFHS overeten tijdelijk overeten licht overeten snel obees snel obees later obees glucose intolerant (1 week) verminderde insuline respons (4 weken) normale glucose tolerantie normale glucose tolerantie (hyperinsulinemia) basale levels

11 HFHS HF a a b obesity lipids HFHS: minder insuline afgifte per glucose load glucose metabolism pancreas brain obesity lipids glucose metabolism liver pancreas

12 * * alle dieeten leiden tot obesitas a b c A B 45% 90% 31%