De fysiologie van koolhydraten Hoe complex is het eigenlijk?

Transcriptie

1 De fysiologie van koolhydraten Hoe complex is het eigenlijk? BGN nascholing 'Koolhydraatbeperkt: Hype of hulp bij afvallen? 12 september 2017 Dr. Peter J Voshol Integrative Physiologist Senior Scientist Nutrition and Health Louis Bolk Institute Co-founder of Stichting Voeding Leeft

2 Meteen wat vragen vooraf: 1) Wie vindt Koolhydraatbeperkt een Hype? 2) En dus wie vindt Koolhydraat een Hulp? 3) Wat zijn jullie verwachtingen van De Fysiologie van Koolhydraten? 4) Of anders wat zouden jullie beantwoord zien aangaande De Fysiologie van Koolhydraten?

3 Disclosures: Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Sponsoring of onderzoeksgeld n.v.t. Honorarium of andere (financiële) vergoeding: Food Basics (product samenstelling Whole Foods) Andere activiteiten: Directeur en eigenaar: Brood Leeft Medeoprichter Stichting Voeding Leeft

4 Kort CV:

5 De uitdaging

6 Opbouw: 1) Korte intro van het probleem. 2) Glucose tolerantie, glucosehomeostase, de Lever? 3) De (Patho)fysiologie van glucose, insuline en insuline resistentie en de verschillende organen 4) Wat voorbeelden van koolhydraat cq voedingsfysiologie; 5) Effecten van Koolhydraatbeperkt.gewichtsverlies en Type 2 Diabetes.

7 Bijdrage eigen leefstijl en voeding aan ontwikkeling van chronische ziekten en aandoeningen Harvard Public School of Health

8 Genen 80-90% Hyperglycemie Inactiviteit Overgewicht Vetzuren Ontsteking Adipokinen Insuline resistentie/ Type 2 Diabetes Medicatie Dieet/Voe ding Ouder worden

9 Wat is de werkelijke consequentie: Only 50 years Millions of years

10 Vele factoren dragen bij Helaas.

11 De consumptie van suiker in de USA:

12 De consumptie van suiker in Nederland: Data uit de VCP 2016, RIVM

13 De consumptie van suiker in Nederland: Data uit de VCP 2016, RIVM

14 Korte herhaling van de Biochemie van onze macronutrienten (1)

15 Korte herhaling van de Biochemie van onze macronutrienten (1) De glucose opslag in ons lichaam: Glycogeen

16 Korte herhaling van de Biochemie van onze macronutrienten (1) De glucose opslag in ons lichaam: Glycogeen ~100g ~400g

17 Glucose en vet metabolisme gevaste toestand VLDL- TG + Glucagon Glucose Vetzuren

18 Lever is de regulator van nuchter bloedglucose concentratie:

19 Glucose metabolisme gevoede toestand Voedsel VLDL- TG - -Insuline Insuline Vetzuren + Glucose Insuline + Insuline

20

21 Conclusie 1: 1) De lever speelt een centrale rol in de dagelijkse regulatie van bloedglucosewaarden. 2) De lever bepaalt de nuchtere bloedglucosewaarde 3) Insuline (Anabool): a) remt de glucoseproductie uit de lever b) stimuleert de opname van glucose uit het bloed (Anabool) c) remt de vetzuurflux vanuit het vetweefsel (Anabool)

22 Wat gebeurt er nu bij insuline resistentie: Voedsel VLDL- TG - Insuline Insuline Insuline Insuline-Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline Vetzuren Insuline Insuline Insuline + Insuline Glucose Insuline Insuline Insuline Insuline Insuline + Insuline Insuline Insuline

23

24 Hou het simpel, neem wat afstand:

25 De consequentie van deze hoge ANABOLE toestand: Metabool syndroom of te wel Insuline resistentie ~ 8-10 jaar voor de diagnose type 2 diabetes: Geen diagnose? Type 2 Diabetes Nuchter glucose >7mM

26 Conclusie 2: 1) Metabole ontregeling van koolhydraat/glucose metabolisme gebeurt reeds 8-10 jaar voor een ziekte als Type 2 diabetes gediagnostiseerd wordt.

27 De Orale Glucose Tolerantie Test (of GI-test) Optel som van verschillende organen: Sum effect LIVER effect PANCREAS effect Intestine effect

28 Glucose tolerantie normaal en bij type 2 diabetes (insuline resistentie)

29 Glucose tolerantie afhankelijk van de bron van koolhydraten (1): Vloeibaar

30 Glucose tolerantie afhankelijk van de bron van koolhydraten (2): Vast

31 Waarom 6) Onbewerkt! Bewerking vehoogd glucose en insuline belasting en verlagen verzadiging!

32 Glucose tolerantie afhankelijk van de maaltijd (1):

33 Glucose tolerantie afhankelijk van de maaltijd (2):

34 Glucose tolerantie afhankelijk van de maaltijd (3): Modificatie door toevoegingen

35 Glucose tolerantie afhankelijk van de maaltijd (4): Modificatie door toevoegingen, brood.

36 Waarom 7) Fermentatie = beter verteerbaar Fermenteren van (graan)producten verlagen glucose en insuline belasting en verhogen verzadiging!:

37 Glucose tolerantie afhankelijk van de TIJD (1): Wanneer eet je wat?

38 Glucose tolerantie afhankelijk van de voorgaande maaltijd (1): Wat heb je er voor gegeten? Vorige maaltijd heeft een effect op de uitkomst Tijdstip van de test bepaalt de uitkomst (circadian rhythm)

39 Glucose tolerantie afhankelijk van de voorgaande maaltijd (2): Wat heb je er voor gegeten? Second Meal Effect

40 Conclusie 3: 1) Koolhydraatmetabolisme is afhankelijk van: 1) Samenstelling en consistentie van het voedsel 2) Bewerking/bereiding/fermentatie van het voedsel 3) Tijdstip van de dag 4) Second meal effect

41 Wat gebeurt er tijdens eten: Anabool = Opslag Katabool = Verbruik

42 Ons eetpatroon anno 2017 Anabool = Opslag Katabool = Verbruik Bron: Dr. D Ludwig Meer ANABOOL = meer opslag als VET

43 We eten te vaak gedurende de dag: Dus we zijn in een continue hoge anabole toestand! Data uit de VCP 2016, RIVM

44 Conclusie 4: 1) Meerdere eetmomenten per dag leidt tot meer ANABOLE toestand = positieve balans = gewichtstoename. 2) Eten wat de insuline response vaak en langdurig stimuleert resulteert in meer ANABOLE toestand.

45 Koolhydraatbeperkt: enkele realiteitsfeiten:

46 Beperkt Koolhydraat eten = Vers, onbewerkt en verzadigend; Veel groente; Natuurlijke vetten en eiwitten; Geen bewerkte/geraffineerde suikers en zetmelen; Beperkt in alcohol; Kwaliteit boven kwantiteit

47 Wat is er bekend over laag koolhydraat voedingspatroon? (1) Early 1900

48 Wat is er bekend over laag koolhydraat voedingspatroon? (2) 1917

49 Effect van koolhydraatbeperking:

50 Effect van koolhydraatbeperking? Undesirable changes: ketose??

51 Effect van koolhydraatbeperking? Dus meer vet..? En dan..?

52 Waarom 8d) Hoger in natuurlijke vetten: Taste, nutritious, satiety and satiation Some reports comment that some consumption of olive oil is >100mL per day

53 Effect van koolhydraatbeperking? 55 studies variërend van 1 tot 24 maanden vergelijk LC vs LF

54 Effect van koolhydraatbeperking? 14 dagen bij gezonde medewerkers Checklist Individuele Spankracht (schaal van 0-35; lager is beter) Concentratie 13 Vermoeidheid 13 Motivatie 13 Fysieke activiteit 13 Cis totaal (van 140) Aantal Start 6 maanden Verschil Significantie 13 15,6 (6,9) 32,0 (10,0) 12,6 (3,7) 11,9 (3,7) 72,2 (19,0) 13,1 (4,8) 22,2 (8,4) 10,3 (2,7) 9,9 (3,1) 55,5 (17,5) -2,5 (5,6) -9,8 (6,6) -2,3 (4,4) -2,0 (3,9) -16,7 (15,8) P=0,129 P=0,000 P=0,081 P=0,086 P=0,002 In 2000 werd er door Bültmann et al. bepaald dat werknemers met een totale cis-score van boven de 76 door fysieke en mentale burn-out (langdurig) uit te vallen (U. Bültmann, 2000)

55 Effect van koolhydraatbeperking? Bij diabetes type 2:

56 Wat is het normale verloop T2DM binnen ~6maanden in de Ketenzorg? Synchroon database Aantal Start 6 maanden Verschil Significantie HbA1c ,6 53,5 1,9 0,000 Nuchtere glucose ,7 7,8 0,1 ns Gewicht ,3 85,5 0,2 ns Taille ,5 105,2-0,3 ns HDL ,2 1,2 0 ns LDL ,3 2,5 0,2 ns Triglyceriden ,8 1,8 0 ns KeerDiabetes2Om Aantal Start 6 maanden Verschil Significantie HbA1c-waarde 72 58,3 53,2-5,2 0,000 Nuchtere glucose 57 8,9 7,7-1,2 0,001 Gewicht 65 93,2 88,3-4,9 0,000 Taille ,7 98,9-8,8 0,000 HDL 34 1,2 1,2 0,1 ns LDL ,9-0,1 ns Triglyceriden 38 1,9 1,5-0,4 0,016

57 Conclusie 5: Koolhydraatbeperking en mindere eetfrequentie: Is veilig en leidt tot een gezondere energiebalans en metabolisme in een gezond en ziek lichaam.

58

59 Thank you very much! Acknowledgement: Lotte Schaffer Martijn van Beek Connie Hoek Ronald Rier Nicole de Groot Tamara de Weijer Albert van de Velde Elsbeth Pekelharing Hanno Pijl Prins van den Bergh Marja van Vliet Marieke Battjes-Fries Gerda Pot Olga Patijn