Hoe veilig is Noord-Holland Noord?

Transcriptie

1 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Integrale Veiligheidsmonitor Noord-Holland Noord 2011 April 2012

2 Colofon Uitgave I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr Rapportnummer Datum April 2012 Opdrachtgever Programmabureau Integrale Veiligheid Noord-Holland Noord Postbus AA Alkmaar Auteurs Kim Franx, MSc. Drs. Jaap Bouwmeester (red.) Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

3 Inhoudsopgave pag. Samenvatting Leefbaarheid, buurtproblemen en onveiligheidsgevoel Slachtofferschap en aangifte Functioneren politie en gemeente IV 1. Inleiding Veiligheidsmonitor Steekproef Vragenlijst Respons Analyse Presentatie van de cijfers Leeswijzer 5 2. Leefbaarheid woonbuurt Inleiding Voorzieningen Sociale cohesie Ontwikkeling van de buurt Woonomgeving, leefbaarheid en veiligheid Buurtproblemen Inleiding Meest voorkomende buurtproblemen Soorten buurtproblemen Belangrijkste buurtproblemen Onveiligheidsbeleving Inleiding Onveiligheidsgevoelens Slachtofferkans Slachtofferschap Inleiding Soorten delicten Geweldsdelicten Vermogensdelicten Vandalismedelicten Bekendheid met dader Geografische locatie Pleegplek 34 I I III

4 6. Aangiftegedrag Inleiding Melden en aangifte doen Tevredenheid laatste politiecontact Inleiding Laatste contact Reden contact Tevredenheid over optreden politie Oordeel functioneren politie Inleiding Functioneren politie in de buurt Functioneren politie algemeen Oordeel functioneren gemeente Inleiding Functioneren gemeente Preventie, onveilige plekken, respectloos gedrag Inleiding Technische preventie Sociale preventie Vermijding Onveilige plekken Respectloos gedrag 65 Bijlage 1. Aanvullende tabellen 67 Bijlage 2. Achtergrondkenmerken 77

5 Samenvatting

6 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Samenvatting Samenvatting Deelname aan de Integrale Veiligheidsmonitor De Integrale Veiligheidsmonitor is een landelijk bevolkingsonderzoek naar veiligheid en leefbaarheid, dat sinds 2008 op landelijk, regionaal en lokaal niveau wordt uitgevoerd. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is verantwoordelijk voor de jaarlijkse uitvoering en rapportage van de landelijke en regionale veiligheidsmonitor. Gemeenten en politiekorpsen kunnen er zelf voor kiezen om het onderzoek ook op regionaal en lokaal niveau uit te laten voeren. 1 De gemeenten in de politieregio Noord-Holland Noord hebben gezamenlijk meegedaan aan de meting van Dit rapport doet verslag van de resultaten van dit onderzoek. Het veldwerk van dit onderzoek vond plaats in de periode september tot en met november Er zijn ruim 23 duizend willekeurige inwoners van de regio Noord-Holland Noord geselecteerd voor het onderzoek. De geselecteerde respondenten kregen een brief thuis met een persoonlijke uitnodiging voor deelname aan het onderzoek en konden vervolgens online of schriftelijk de vragenlijst invullen. Degenen die daarop niet reageerden zijn nagebeld en een deel van hen is vervolgens telefonisch geënquêteerd. In totaal hebben meer dan 12 duizend regiobewoners aan het onderzoek meegedaan. Dit komt neer op een respons van 53%. Hieronder volgen de belangrijkste uitkomsten aan de hand van drie belangrijke thema s binnen het onderzoek. Leefbaarheid, buurtproblemen en onveiligheidsgevoel Algemeen beeld Noord-Holland Noord is op veel punten vergelijkbaar met het gemiddelde beeld voor Nederland wat betreft de ervaren leefbaarheid van buurten en ook de aard van de ervaren buurtproblemen komt overeen met het landelijke beeld. Wel is gemiddeld genomen het percentage inwoners van de regio dat buurtproblemen ervaart relatief laag. De positieve cijfers voor leefbaarheid en buurtproblemen vertalen zich ook in betrekkelijk gunstige cijfers over onveiligheidsgevoelens en de ervaren kans om zelf slachtoffer van een delict te worden. Noord-Holland Noord onderscheidt zich verder van het Nederlandse gemiddelde door een relatief sterke sociale cohesie. Leefbaarheid woonbuurt Inwoners van de regio Noord-Holland Noord zijn tevreden over de meeste buurtvoorzieningen, uitzondering hierop vormen voorzieningen voor jongeren. Tussen de gemeenten zijn er verschillen in de beoordeling van buurtvoorzieningen. De leefbaarheid van buurten krijgt gemiddeld een 7,4. De regio onderscheidt zich in dit opzicht niet van het Nederlandse gemiddelde. De gemeenten en buurten kenmerken zich door een hoge mate van sociale cohesie, die in de landelijke gebieden aanmerkelijk sterker is dan in de stedelijke gebieden. 1 Voor meer informatie zie en I

7 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Samenvatting Beleving buurtproblemen De meest genoemde buurtproblemen in Noord-Holland Noord zijn net als in de meeste andere delen van het land te hard rijden, hondenpoep en parkeeroverlast. De percentages regiobewoners die dit als groot probleem zien, zijn in de regio wel lager dan in veel andere delen van Nederland. Verkeersoverlast en fysieke verloedering doen zich in Noord-Holland Noord in dezelfde mate voor als gemiddeld in de rest van het land. In de grotere gemeenten doen zich vaker buurtproblemen voor. In Alkmaar, Enkhuizen, Hoorn en Den Helder doen zich volgens de inwoners de meeste buurtproblemen voor. In Heiloo, Schermer, Texel en Zijpe de minste. Onveiligheidsbeleving Van de inwoners van Noord-Holland Noord voelt 15% zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dit is iets lager dan het landelijke gemiddelde (17%). Dit geldt echter niet voor inwoners van Alkmaar (23%) en Den Helder (18%). In de grotere gemeenten is het onveiligheidsgevoel sterker dan in de kleinere gemeenten. Zo voelt in Harenkarspel 10% zich wel eens onveilig in de eigen buurt, terwijl dit in Alkmaar 23% is. De inwoners van Noord-Holland Noord achten de kans om slachtoffer te worden van inbraak, mishandeling of diefstal lager dan gemiddeld in Nederland. Onveilige plekken De grootste bron van onveiligheidsgevoelens in Noord-Holland Noord zijn plekken waar groepen jongeren rondhangen. Andere relatief vaak genoemde bronnen zijn bij het treinstation en uitgaansplekken. Respectloos gedrag Het deel van de bevolking dat wel eens respectloos gedrag ervaart is in Noord-Holland Noord even groot als in de rest van Nederland. Het meest genoemd is respectloos gedrag van onbekenden op straat. II

8 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Samenvatting Slachtofferschap en aangifte Algemeen beeld In Noord-Holland Noord is de kans om slachtoffer te worden van een delict iets groter dan het Nederlandse gemiddelde. Binnen de regio bestaan duidelijke verschillen. De kans op slachtofferschap is het grootst in de stedelijke gemeenten en het kleinst in de landelijke gebieden. Slachtoffers van delicten doen daarvan in bijna vier van de tien gevallen melding bij de politie. In iets meer dan een kwart van de gevallen wordt daadwerkelijk aangifte gedaan. Daarmee is het meld- en aangiftegedrag hoger dan het Nederlandse gemiddelde. Inwoners van Noord-Holland Noord doen meer dan in de rest van Nederland aangifte via internet en via het nummer Slachtofferschap De kans op slachtofferschap ligt in Noord-Holland Noord iets boven het Nederlands gemiddelde. 5% van de regiobewoners is in de twaalf maanden voorafgaande aan dit onderzoek slachtoffer geworden van een geweldsdelict, 13% kreeg te maken met een vermogensdelict en 12% met vandalisme. In 65% van de gevallen is het delict gepleegd in de eigen buurt. Dit cijfer is gelijk aan het landelijk gemiddelde. In 34% van de gevallen was de dader bekend bij het slachtoffer. Vaak blijkt de dader een buurtgenoot van het slachtoffer te zijn. De kans op slachtofferschap is het laagst in landelijke gemeenten als Anna Paulowna, Koggenland, Schermer en Texel. De grootste kans op slachtofferschap hebben inwoners van Alkmaar en Enkhuizen. Aangiftegedrag In Noord-Holland Noord wordt 37% van alle ondervonden delicten bij de politie gemeld. Van 28% van de delicten wordt uiteindelijk ook aangifte gedaan. Beide cijfers liggen 2 procentpunten boven het Nederlandse gemiddelde. Het percentage dat het delict via internet meldt bij de politie (30%) ligt hoger dan het Nederlandse gemiddelde. Het melden van delicten via internet is hiermee gebruikelijker dan melden op het politiebureau. Preventie Inwoners van Noord-Holland Noord doen minder dan gemiddeld in Nederland aan het aanbrengen van (rol)luiken voor ramen en deuren. Daarentegen is er meer buitenverlichting en gebruikt men vaker veiligheidssloten of grendels. III

9 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Samenvatting Functioneren politie en gemeente Algemeen beeld De tevredenheid over contacten met de politie is in Noord-Holland Noord vergelijkbaar met de rest van het land. Een meerderheid is hierover positief. Daar waar sprake is van ontevredenheid komt dit vooral voort uit de indruk bij burgers dat de politie niets of te weinig doet, dat de problemen niet worden opgelost, inefficiënt optreden of het achterwege blijven van informatie over de afloop van het politieoptreden. De tevredenheid over het functioneren van de politie in de eigen buurt is in Noord- Holland Noord laag in vergelijking met het Nederlandse gemiddelde. Tevredenheid laatste politiecontact In de 12 maanden voorafgaand aan dit onderzoek heeft 29% van de inwoners van Noord-Holland Noord contact gehad met de politie in de eigen woonplaats. Dat komt overeen met het landelijk gemiddelde. Een meerderheid van 61% is tevreden over het laatste contact met de politie. Degenen die niet tevreden zijn noemen met name de volgende redenen voor hun ontevredenheid: de politie deed te weinig, de politie trad niet efficiënt op of de problemen zijn niet opgelost. Oordeel functioneren van de politie in de buurt Ruim minder dan de helft (39%) van de inwoners van Noord-Holland Noord is tevreden over de politie in de eigen buurt. Deze score ligt 5 procentpunten onder het Nederlandse gemiddelde. Het contact van de politie met buurtbewoners is volgens veel inwoners van de regio een verbeterpunt. Oordeel functioneren gemeente Inwoners van Noord-Holland Noord zien hun gemeente als een instantie die goed bereikbaar is voor meldingen en klachten over de leefbaarheid, aandacht heeft voor verbetering van de leefbaarheid en de buurt informeert over het beleid. Men herkent zich minder in het beeld dat de gemeente doet wat ze belooft en dat de gemeente iets doet met de meldingen en klachten over leefbaarheid en veiligheid in de buurt. IV

10 Hoofdstuk Inleiding

11 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Inleiding 1. Inleiding 1.1 Veiligheidsmonitor De Veiligheidsmonitor is een landelijk bevolkingsonderzoek naar veiligheid en leefbaarheid, dat sinds 2008 wordt uitgevoerd. In 2011 heeft de veiligheidsregio Noord-Holland Noord meegedaan aan de Integrale Veiligheidsmonitor. Alle vierentwintig gemeenten in de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord hebben meegedaan aan de Integrale Veiligheidsmonitor. 2 Dit rapport doet verslag van de resultaten van dit grootschalige onderzoek. De samenvatting beschrijft de uitkomsten op hoofdlijnen. De Veiligheidsmonitor wordt op landelijk, regionaal en lokaal niveau uitgevoerd. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) voert de landelijke en regionale veiligheidsmonitor jaarlijks uit en rapporteert hierover. Gemeenten en politiekorpsen kunnen er zelf voor kiezen om het onderzoek ook op lokaal niveau uit te laten voeren. Ook kunnen extra vragen aan de standaard vragenlijst worden toegevoegd. Meer informatie over de Veiligheidsmonitor is na te lezen op de website van het CBS ( en op de website van de Veiligheidsmonitor ( 1.2 Steekproef Voor dit onderzoek is door het CBS een a-selecte steekproef getrokken uit het GBA van de deelnemende gemeenten. Er zijn in totaal ruim inwoners geselecteerd. Het ging om inwoners van 16 jaar en ouder in particuliere huishoudens. 3 2 Het traject met betrekking tot de veiligheidsmonitor is ingezet vóór de daadwerkelijke fusie van gemeente Hollands Kroon. Inmiddels bestaat de veiligheidsregio Noord-Holland Noord uit 21 gemeenten. 3 Dit is exclusief inwoners die verblijven in instellingen, inrichtingen en tehuizen. 1

12 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Inleiding Figuur 1.1 Gemeenten van veiligheidsregio Noord-Holland Noord. 1.3 Vragenlijst De Veiligheidsmonitor bestaat uit een standaard vragenlijst met een verplicht deel, een vrijwillig deel en vrije ruimte. Tabel 1.1 geeft een overzicht van de verschillende onderwerpen in de vragenlijst. De afgenomen vragenlijst van de Veiligheidsmonitor bevatte verplichte en optionele vraagblokken. De gemeenten in Noord-Holland Noord hebben naast de verplichte vragen ook de optionele vragen gesteld. De vrije ruimte kan eventueel gebruikt worden om specifiek lokale vragen op te nemen. De vrije ruimte is gebruikt voor vragen van de regionale brandweer. Hierover is in een afzonderlijk verslag gerapporteerd. 2

13 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Inleiding Tabel 1.1 Overzicht van vraagblokken in vragenlijst Veiligheidsmonitor. nr. standaardblokken nr. facultatieve blokken 1 leefbaarheid woonbuurt 5 aangiftegedrag 2 beleving buurtproblemen 6 tevredenheid laatste politiecontact 3 onveiligheidsbeleving 7 oordeel functioneren politie in de buurt 4 slachtofferschap 8 oordeel functioneren politie algemeen 14 achtergrondkenmerken 9 oordeel functioneren gemeente 10 preventie I 11 preventie II 12 onveilige plekken 13 respectloos gedrag Voor dit onderzoek zijn in de periode september tot en met november 2011 de vragenlijsten uitgezet. De geselecteerde inwoners kregen een brief thuis met een persoonlijke uitnodiging voor deelname aan het onderzoek en konden vervolgens online of schriftelijk de vragenlijst invullen. Als zij niet reageerden werden zij nagebeld en werd de vragenlijst eventueel telefonisch afgenomen. 1.4 Respons In totaal zijn inwoners door I&O Research benaderd met het verzoek om aan het onderzoek mee te werken. Uiteindelijk hebben van hen de vragenlijst ingevuld; een respons van 53%. Veertien procent heeft de vragenlijst schriftelijk ingevuld, 75% heeft dit online gedaan en 11% heeft de vragen telefonisch beantwoord. De respons is het hoogst in Heiloo (58%) en het laagst in Alkmaar (47%). 4 4 Daarnaast zijn inwoners van de regio Noord-Holland Noord benaderd door het CBS voor de landelijke Veiligheidsmonitor. Een deel van deze benaderde personen (802 respondenten) heeft deelgenomen aan de landelijke, door CBS uitgevoerde, Veiligheidsmonitor. Deze zijn toegevoegd aan het respondentenbestand. 3

14 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Inleiding Tabel 1.2 Respons gemeente respons gemeente respons Alkmaar 47% Langedijk 57% Anna Paulowna 57% Medemblik 51% Bergen 50% Niedorp 47% Castricum 54% Opmeer 51% Den Helder 49% Schagen 55% Drechterland 53% Schermer 57% Enkhuizen 52% Stede Broec 56% Graft-De Rijp 56% Texel 56% Harenkarspel 52% Wieringen 51% Heerhugowaard 50% Wieringermeer 54% Heiloo 58% Zijpe 52% Hoorn 49% Koggenland 47% Noord-Holland Noord 53% 1.5 Analyse De wijze waarop de resultaten gepresenteerd worden, komt overeen met de wijze waarop het CBS dit heeft gedaan in de landelijke rapportage. Door uitval en non-respons bij enquêteonderzoek is er sprake van selectiviteit bij de verkregen onderzoeksgegevens. Op basis van de beschikbare steekproefgegevens, waargenomen c.q. beschikbare achtergrondkenmerken en voorhanden zijnde respons- en onderzoeksgegevens heeft het CBS hiervoor gecorrigeerd door de onderzoeksgegevens te herwegen. In deze weging zijn onder andere de volgende kenmerken meegenomen: leeftijd, geslacht, huishoudgrootte, stedelijkheidsgraad en herkomst. 1.6 Presentatie van de cijfers In dit rapport wordt een groot deel van de resultaten gepresenteerd in de vorm van percentages, bijvoorbeeld het percentage personen dat het ergens (zeer) mee eens is. Bij de presentatie van de percentages in deze rapportage is de werkwijze van het CBS gevolgd. Bij de berekening van de percentages zijn de weigert - en weet niet -antwoorden niet buiten beschouwing gelaten. In dit rapport wordt meerdere malen gebruik gemaakt van zogenoemde schaalscores. Dit zijn cijfermatige samenvattingen van meerdere met elkaar samenhangende vragen. Bij de berekening van deze scores is steeds de werkwijze van het CBS gevolgd. De waarde van iedere schaalscore varieert tussen 0 en 10. Bij het berekenen van de schaalscores zijn de oorspronkelijke categorieën weigert en weet niet buiten beschouwing gelaten. Verschillen in uitkomsten worden in dit rapport alleen beschreven in de tekst als sprake is van een statistisch significant verschil. 4

15 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Inleiding 1.7 Leeswijzer In de hoofdstukken 2 tot en met 5 worden de resultaten gepresenteerd over achtereenvolgens de leefbaarheid van de woonbuurt, buurtproblemen, onveiligheidsbeleving en slachtofferschap. In de hoofdstukken 6, 7 en 8 komen meldings- en aangiftegedrag, het contact met de politie en het functioneren van de politie aan bod. In hoofdstuk 9 wordt het functioneren van de gemeente besproken en hoofdstuk 10 geeft een beeld van genomen preventiemaatregelen, genoemde onveilige plekken en ervaren respectloos gedrag. In bijlage 1 staan aanvullende tabellen en in bijlage 2 worden de achtergrondkenmerken van de respondenten weergegeven. 5

16 Hoofdstuk Leefbaarheid woonbuurt

17 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt 2. Leefbaarheid woonbuurt 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat over de leefbaarheid van de woonomgeving in de verschillende gemeenten in Noord- Holland Noord. Eerst wordt de door inwoners ervaren kwaliteit van voorzieningen in de woonbuurt beschreven (onderhoud, verlichting en voorzieningen voor kinderen en jongeren). Vervolgens, de betrokkenheid van inwoners bij de woonbuurt, oftewel de sociale cohesie van de wijken in de verschillende gemeenten. Daarna wordt beschreven in welke mate de bewoners zich persoonlijk hebben ingezet om de buurt te verbeteren en hoe zij de ontwikkeling van de buurt ervaren. Tot slot worden samenvattende oordelen over de buurt in het algemeen en de leefbaarheid en de veiligheid beschreven. 2.2 Voorzieningen De aanwezigheid van voorzieningen en het onderhoud ervan kan van invloed zijn op de leefbaarheid en het veiligheidsgevoel in de buurt. Inwoners konden aan de hand van de volgende stellingen het voorzieningenniveau in hun buurt beoordelen: - in de buurt zijn de wegen, fietspaden en pleintjes goed onderhouden; - in de buurt zijn de perken, plantsoenen en parken goed onderhouden; - in de buurt is het buiten goed verlicht; - in de buurt zijn goede speelplekken voor kinderen; - in de buurt zijn goede voorzieningen voor jongeren. Tabel 2.1 geeft een overzicht van de tevredenheid over deze voorzieningen bij inwoners, plus de gemiddelden voor Noord-Holland Noord en Nederland. De tevredenheid over deze buurtvoorzieningen in Noord-Holland Noord komt goed overeen met de cijfers voor heel Nederland. Inwoners zijn het meest tevreden over de straatverlichting. Jongerenvoorzieningen worden het minst goed gewaardeerd. De gemeenten Stede Broec, Opmeer en Castricum doen het opvallend goed als het om buurtvoorzieningen gaat. Inwoners uit deze gemeenten waarderen de meeste buurtvoorzieningen hoger in vergelijking met andere gemeenten. Zo scoort Castricum beduidend beter op het onderhoud van perken en plantsoenen en Opmeer en Stede Broec scoren vooral goed op de jongerenvoorzieningen. Wieringermeer scoort op vier van de vijf aspecten beduidend minder goed in vergelijking met andere gemeenten. In Wieringermeer is men met name ontevreden over het onderhoud van de wegen en over de straatverlichting. 7

18 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt Tabel 2.1 Oordeel over buurtvoorzieningen, percentage (zeer) eens gemeente goed onderhoud van wegen goed onderhoud van perken goede straatverlichting goede speelplekken voor kinderen goede voorzieningen voor jongeren Alkmaar 68% 70%* 82%* 58% 21% Anna Paulowna 58%* 51%* 75% 51%* 21% Bergen 65% 62%* 62%* 40%* 20% Castricum 76%* 79%* 82%* 61%* 21% Den Helder 52%* 58%* 75% 43%* 18%* Drechterland 68% 60%* 79% 58% 26%* Enkhuizen 64% 57%* 79% 51%* 20% Graft-De Rijp 69% 64% 79% 54% 17%* Harenkarspel 59%* 66% 76% 63%* 25% Heerhugowaard 71%* 67% 80% 65%* 25% Heiloo 76%* 76%* 79% 58% 25%* Hoorn 70%* 70% 77% 63%* 19% Koggenland 71%* 63% 79% 59% 25%* Langedijk 63% 64% 80% 55% 19% Medemblik 67% 66% 84%* 55% 23% Niedorp 63% 59%* 70%* 54% 21% Opmeer 74%* 73%* 77% 63%* 36%* Schagen 65% 67% 72%* 61%* 21% Schermer 67% 64% 68%* 53% 20% Stede Broec 74%* 73%* 82%* 67%* 34%* Texel 65% 64% 69%* 52%* 22% Wieringen 63% 72% 82%* 68%* 15%* Wieringermeer 47%* 53%* 59%* 59% 14%* Zijpe 66% 64% 69%* 57% 24% Noord-Holland Noord 66% 66% 77% 57% 22% Nederland 66% 66% 75% 56% 21% *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde Op basis van bovenstaande stellingen is een schaalscore voor fysieke kwaliteit berekend. Deze schaalscore loopt van 0 tot 10, waarbij een hogere score overeenkomt met meer fysieke kwaliteit. Met een schaalscore van 6,0 is de beoordeling van de fysieke kwaliteit door inwoners van Noord-Holland Noord gelijk aan de cijfers voor de rest van Nederland. Onder gemeenten is de fysieke kwaliteit het hoogst in Opmeer en Stede Broec. Wieringermeer scoort een duidelijk lagere schaalscore op fysieke kwaliteit. 8

19 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt Tabel 2.2 Gemiddelde schaalscore fysieke kwaliteit in Noord-Holland Noord gemeente schaalscore gemeente schaalscore Alkmaar 6,1 Langedijk 5,8* Anna Paulowna 5,6* Medemblik 6,0 Bergen 5,6* Niedorp 5,7* Castricum 6,4* Opmeer 6,5* Den Helder 5,4* Schagen 6,0 Drechterland 6,0 Schermer 5,9 Enkhuizen 5,8* Stede Broec 6,5* Graft-De Rijp 6,0 Texel 6,0 Harenkarspel 6,1 Wieringen 6,1 Heerhugowaard 6,2* Wieringermeer 5,3* Heiloo 6,3* Zijpe 5,9 Hoorn 6,0 Koggenland 6,2* Noord-Holland Noord 6,0 Nederland 6,0 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 2.3 Sociale cohesie De leefbaarheid van buurten wordt niet alleen bepaald door de kwaliteit van de aanwezige voorzieningen, maar ook door de onderlinge verstandhouding van buurtbewoners, oftewel de sociale cohesie. Sociale cohesie is in de Veiligheidsmonitor gemeten aan de hand van de volgende stellingen: - de mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks; - de mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om; - ik woon in een prettige buurt met veel saamhorigheid; - ik voel mij thuis bij de mensen die in de buurt wonen; - ik heb veel contact met andere buurtbewoners; - ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling in de buurt. Tabel 2.3 geeft een overzicht van de tevredenheid met de samenstelling van de buurtbevolking en de verstandhouding tussen buurtbewoners per gemeente in Noord-Holland Noord, plus de gemiddelden voor Noord-Holland Noord en Nederland. De tevredenheid over de samenstelling van en de onderlinge verstandhouding in de woonbuurt komt in Noord-Holland Noord redelijk overeen met het landelijk gemiddelde. Noord-Holland Noord onderscheidt zich in positieve zin van de rest van Nederland bij de samenstelling van en de onderlinge verstandhouding in de buurt. Ook denkt men elkaar in de buurt iets beter te kennen in vergelijking met het landelijk gemiddelde. 9

20 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt Inwoners van de kleinere gemeenten zijn onder meer tevreden over de samenstelling van en de onderlinge verstandhouding in de eigen woonbuurt. Graft-De Rijp, Koggenland, Niedorp en Harenkarspel doen het in dat opzicht het best. Men kent elkaar daar het beste, gaat vaker prettig en veel met elkaar om en vindt vaker dat men in een prettige buurt woont. De grotere gemeenten en dan met name Alkmaar en Den Helder wijken sterk van dit beeld af. In deze gemeenten is de tevredenheid over de samenstelling van en de onderlinge verstandhouding in de eigen woonbuurt het laagst van de regio. Tabel 2.3 Oordeel over aspecten van sociale cohesie, percentage (zeer) eens gemeente men kent elkaar nauwelijks men gaat prettig met elkaar om prettige buurt, saamhorigheid thuis bij mensen in de buurt veel contact met buurtbewoners tevreden over samenstelling buurt Alkmaar 29%* 67%* 43%* 60%* 39%* 70%* Anna Paulowna 13%* 79%* 53% 69% 45% 76% Bergen 18% 80%* 50% 69% 47% 71% Castricum 19% 78% 50% 70% 44% 76% Den Helder 30%* 67%* 38%* 59%* 34%* 71%* Drechterland 16%* 75% 56%* 68% 45% 79%* Enkhuizen 22% 71% 45% 64% 41% 69%* Graft-De Rijp 9%* 84%* 67%* 73%* 52%* 79%* Harenkarspel 11%* 85%* 67%* 73%* 53%* 75% Heerhugowaard 27%* 72% 44%* 63% 40% 76% Heiloo 24% 80%* 49% 70% 39% 77% Hoorn 29%* 73% 42%* 65% 39%* 74% Koggenland 13%* 83%* 63%* 72%* 53%* 81%* Langedijk 17%* 75% 51% 67% 44% 74% Medemblik 14%* 82%* 66%* 76%* 55%* 75% Niedorp 11%* 83%* 61%* 70% 50%* 79%* Opmeer 12%* 79%* 64%* 76%* 51%* 75% Schagen 23% 72% 40%* 64% 37%* 70%* Schermer 9%* 82%* 60%* 75%* 55%* 75% Stede Broec 20% 68%* 48% 61%* 39% 74% Texel 14%* 78% 56%* 70% 47% 76% Wieringen 12%* 78%* 55%* 72%* 50%* 75% Wieringermeer 19% 75% 48% 67% 44% 70% Zijpe 16%* 80%* 61%* 73%* 47% 72% Noord-Holland Noord 22% 74% 49% 66% 43% 74% Nederland 25% 71% 47% 64% 41% 71% *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 10

21 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt Op basis van vier van de zes genoemde stellingen is een schaalscore voor sociale cohesie in de woonbuurt berekend. Deze schaalscore loopt van 0 tot 10, waarbij een hogere score overeenkomt met meer sociale cohesie. De schaalscore is samengesteld op basis van deze stellingen: 1. de mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks; 2. de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om; 3. ik woon in een gezellige buurt, waar veel saamhorigheid is; 4. ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. Tabel 2.4 geeft de gemiddelde schaalscore voor sociale cohesie in Noord-Holland Noord. Met een schaalscore van 6,5 is de sociale cohesie in Noord-Holland Noord 0,2 punt hoger dan in de rest van Nederland. Binnen Noord-Holland Noord is de op deze wijze gemeten sociale cohesie duidelijk het hoogst in Graft-De Rijp en Harenkarspel. Zoals op basis van de bespreking van de afzonderlijke indicatoren al verwacht mag worden is de schaalscore voor sociale cohesie het laagst in Den Helder en Alkmaar. Tabel 2.4 Gemiddelde schaalscore sociale cohesie in Noord-Holland Noord gemeente schaalscore gemeente schaalscore Alkmaar 6,1* Langedijk 6,6 Anna Paulowna 6,8* Medemblik 7,0* Bergen 6,6 Niedorp 6,9* Castricum 6,6* Opmeer 7,0* Den Helder 6,0* Schagen 6,3 Drechterland 6,7* Schermer 7,1* Enkhuizen 6,3 Stede Broec 6,3* Graft-De Rijp 7,2* Texel 7,0* Harenkarspel 7,2* Wieringen 6,9* Heerhugowaard 6,2* Wieringermeer 6,5 Heiloo 6,5 Zijpe 7,0* Hoorn 6,2* Koggenland 7,0* Noord-Holland Noord 6,5 Nederland 6,3 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde Sociale betrokkenheid bij de buurt komt ook tot uiting in de eigen inzet voor de buurt waarin men woont. In de Veiligheidsmonitor is gevraagd of men in het afgelopen jaar zelf actief is geweest om de eigen buurt te verbeteren (tabel 2.5). 11

22 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt In Noord-Holland Noord is 19% van de inwoners actief in de eigen buurt. Noord-Holland Noord wijkt hierin nauwelijks af van de rest van Nederland. Tussen de gemeenten doen zich wel wat verschillen voor. Inwoners van Schermer, Graft-De Rijp en Texel zijn wat vaker actief in de eigen buurt. In Hoorn, Schagen en Castricum is de buurtactiviteit van inwoners duidelijk lager dan in de andere Noord- Hollandse gemeenten. Tabel 2.5 Percentage dat afgelopen jaar actief is geweest om de eigen buurt te verbeteren gemeente schaalscore gemeente schaalscore Alkmaar 22% Langedijk 16% Anna Paulowna 21% Medemblik 20% Bergen 20% Niedorp 23% Castricum 16%* Opmeer 19% Den Helder 20% Schagen 15%* Drechterland 21% Schermer 29%* Enkhuizen 19% Stede Broec 19% Graft-De Rijp 24%* Texel 24%* Harenkarspel 22% Wieringen 19% Heerhugowaard 18% Wieringermeer 22% Heiloo 18% Zijpe 22% Hoorn 15%* Koggenland 22% Noord-Holland Noord 19% Nederland 18% *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 2.4 Ontwikkeling van de buurt Aan de inwoners is ook een aantal algemene vragen voorgelegd over de eigen woonbuurt. Allereerst is gevraagd of zij vinden dat de eigen buurt in het afgelopen jaar vooruit of achteruit is gegaan, of gelijk is gebleven. In Noord-Holland Noord vindt ruim tweederde dat de buurt vergeleken met een jaar eerder, gelijk is gebleven. De rest vindt in gelijke mate dat de buurt erop vooruit of achteruit is gegaan. Deze visie op de buurtontwikkeling is in Noord-Holland Noord bijna gelijk aan de rest van Nederland. Tussen de gemeenten vinden we de volgende verschillen in de ervaren buurtontwikkeling. In Bergen is men het meest positief over de buurtontwikkeling. Ook in negen andere gemeenten ziet men per saldo een positieve ontwikkeling. De inwoners van dertien gemeenten zijn negatief over de buurtontwikkeling. In Wieringermeer wordt de buurtontwikkeling het minst positief beoordeeld. 12

23 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt Tabel 2.6 Oordeel over de ontwikkeling van de buurt in het afgelopen jaar, percentage genoemd gemeente vooruit gegaan gelijk gebleven achteruit gegaan saldo positief en negatief Alkmaar 17%* 66%* 13% 4 Anna Paulowna 9%* 74% 13% -4 Bergen 17%* 71% 9%* 8 Castricum 7%* 81%* 10%* -3 Den Helder 13% 67%* 16%* -3 Drechterland 12% 73% 11% 1 Enkhuizen 12% 68% 16% -4 Graft-De Rijp 7%* 78%* 12% -5 Harenkarspel 10%* 77%* 10% 0 Heerhugowaard 13% 69% 14% -1 Heiloo 10% 78%* 8%* 2 Hoorn 15% 69% 14% 1 Koggenland 9%* 76%* 12% -3 Langedijk 12% 72% 13% -1 Medemblik 11% 71% 15% -4 Niedorp 10% 79%* 9%* 1 Opmeer 12% 74% 10%* 2 Schagen 14% 74% 9%* 5 Schermer 11% 71% 13% -2 Stede Broec 13% 68% 15% -2 Texel 12% 75%* 9%* 3 Wieringen 10% 77%* 9%* 1 Wieringermeer 6%* 69% 19%* -13 Zijpe 9%* 73% 14% -5 Noord-Holland Noord 13% 71% 13% 0 Nederland 14% 68% 14% 0 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 2.5 Woonomgeving, leefbaarheid en veiligheid Ook is aan inwoners van Noord-Holland Noord gevraagd naar een oordeel over hun woonomgeving in het algemeen, de leefbaarheid van de woonomgeving en de veiligheid van de woonomgeving. Het oordeel kon worden uitgedrukt in een rapportcijfer van 1 tot en met 10. In Noord-Holland Noord worden de woonomgeving in het algemeen en de leefbaarheid en de veiligheid van de woonomgeving met een ruime voldoende beoordeeld. Noord-Holland Noord wijkt in dit opzicht niet af van de rest van Nederland. 13

24 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Leefbaarheid woonbuurt Tussen de gemeenten vinden we de volgende verschillen in de beoordeling van de woonomgeving. Inwoners van Texel, Graft-De Rijp, Bergen en Heiloo zijn het meest positief over de eigen woonomgeving. Deze gemeenten onderscheiden zich in positieve zin van andere gemeenten als het gaat om de woonomgeving in het algemeen en de leefbaarheid en de veiligheid in het bijzonder. In de gemeenten Alkmaar, Den Helder en Enkhuizen beoordelen de inwoners de woonomgeving lager dan in andere delen van Noord-Holland Noord. Tabel 2.7 Oordeel over de woonomgeving, gemiddelde rapportcijfer woonomgeving leefbaarheid gemeente algemeen woonomgeving veiligheid woonomgeving Alkmaar 7,3* 7,2* 6,7* Anna Paulowna 7,6 7,5 7,0 Bergen 7,8* 7,7* 7,2* Castricum 7,7* 7,6* 7,2* Den Helder 7,2* 7,2* 6,7* Drechterland 7,6 7,5 7,1 Enkhuizen 7,4* 7,3* 6,8* Graft-De Rijp 7,8* 7,7* 7,5* Harenkarspel 7,7* 7,5 7,0 Heerhugowaard 7,5 7,3 6,9* Heiloo 7,8* 7,7* 7,3* Hoorn 7,5 7,5 7,0 Koggenland 7,6* 7,5 7,1 Langedijk 7,4 7,4 6,9 Medemblik 7,4 7,4 7,0 Niedorp 7,5 7,5 7,1 Opmeer 7,6* 7,6* 7,0 Schagen 7,6 7,6* 7,2* Schermer 7,7* 7,5 7,2* Stede Broec 7,5 7,4 7,1* Texel 7,9* 7,8* 7,7* Wieringen 7,6 7,5* 7,3* Wieringermeer 7,4* 7,3* 7,0 Zijpe 7,7* 7,5 7,0 Noord-Holland Noord 7,5 7,4 7,0 Nederland 7,5 7,4 7,0 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 14

25 Hoofdstuk Buurtproblemen

26 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Buurtproblemen 3. Buurtproblemen 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk gaat het over door de inwoners ervaren problemen in hun buurt. Voor 25 problemen is in de Veiligheidsmonitor gevraagd of die volgens de inwoners vaak, soms of (bijna) nooit voorkomen. Deze buurtproblemen kunnen in een aantal subgroepen worden verdeeld, zoals fysieke verloedering, sociale overlast, dreiging, overlast van vermogensdelicten en verkeersoverlast. Ook is aan de inwoners van de gemeenten in de regio gevraagd welke van deze problemen met voorrang aangepakt moeten worden. 3.2 Meest voorkomende buurtproblemen Tabel 3.1 geeft per buurtprobleem weer hoeveel procent van de inwoners van mening is dat dit probleem vaak voorkomt. De tweede kolom bevat per buurtprobleem informatie over in welke gemeente(n) dit probleem het meest voorkomt in De volgende twee kolommen geven de cijfers voor Noord-Holland Noord en voor heel Nederland. De drie meest voorkomende buurtproblemen in Noord-Holland Noord zijn te hard rijden, hondenpoep en parkeeroverlast. Straatroof en overlast van zwervers/daklozen komen het minst vaak voor. In de meer verstedelijkte gebieden (Alkmaar, Den Helder, Enkhuizen) worden vaker buurtproblemen gemeld dan in de minder verstedelijkte gebieden. Rommel op straat is een buurtprobleem dat in Noord-Holland Noord minder vaak voorkomt dan in de rest van Nederland. Het vernielen van telefooncellen en bus en tramhokjes komt daarentegen iets vaker voor in vergelijking met het landelijk gemiddelde. In Hoorn gebeurt dit beduidend vaker dan in andere gemeenten. Toch zijn er verder geen buurtproblemen die in Noord-Holland Noord vaker voorkomen dan in de rest van Nederland. 16

27 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Buurtproblemen Tabel 3.1 Vaak voorkomende buurtproblemen, percentage komt vaak voor 5 gemeente(n) waar dit het Noord-Holland Nederland meest voorkomt Noord Dronken mensen op straat Enkhuizen* (13%) 7% 7% Mensen die op straat worden lastiggevallen Den Helder* (4%) 2% 2% Drugsoverlast Alkmaar* (9%) 4% 5% Overlast van groepen jongeren Alkmaar* (17%) 10% 11% Overlast door omwonenden Den Helder* (6%) 4% 5% Straatroof Hoorn* (2%) 1% 1% Vernieling telefooncellen, bus/tramhokjes Hoorn* (30%) 12% 9% Bekladding van muren/gebouwen Alkmaar* (12%) 5% 7% Rommel op straat Den Helder* (24%) 16% 20% Hondenpoep Enkhuizen* (36%) 29% 29% Agressief verkeersgedrag Medemblik* (17%) 11% 12% Geluidsoverlast door verkeer Enkhuizen* (15%) 12% 14% Te hard rijden Medemblik* (42%) 33% 31% Fietsendiefstal Stede Broec *(14%) 8% 9% Diefstal uit auto s Heerhugowaard* (6%) 4% 6% Beschadiging van en/of diefstal vanaf auto s Enkhuizen* (12%) 8% 9% Bedreiging Den Helder* (4%) 2% 2% Inbraak in woningen Harenkarspel* (16%) 8% 9% Geweldsdelicten Enkhuizen* (4%) 2% 2% Andere vormen van geluidsoverlast Heiloo* (13%) 8% 9% Parkeeroverlast Enkhuizen* (29%) 21% 22% Overlast van zwervers/daklozen Alkmaar* (6%) 1% 2% Overlast door horecagelegenheden Graft-De Rijp* (6%) 2% 2% Vrouwen en meisjes die ongewenst aandacht krijgen Alkmaar*, Den Helder* (5%) 2% 3% Jeugdcriminaliteit Den Helder *(7%) 4% 4% *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 5 Zie bijlage voor resultaten per gemeente. 17

28 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Buurtproblemen 3.3 Soorten buurtproblemen De 25 buurtproblemen uit de vorige paragraaf kunnen worden samengevat in zes soorten buurtproblemen. Ieder soort buurtprobleem kan een waarde tussen 0 en 10 hebben. Hoe hoger deze waarde, des te vaker inwoners dit soort buurtprobleem ervaart. De volgende soorten buurtproblemen zijn onderscheiden: fysieke verloedering: de bekladding van muren en/of gebouwen, rommel op straat, hondenpoep en vernieling van straatmeubilair; sociale overlast: drugsoverlast, mensen die op straat worden lastiggevallen, overlast van groepen jongeren en dronken mensen op straat; dreiging: drugsoverlast, overlast van groepen jongeren, jeugdcriminaliteit, vrouwen en meisjes die op straat worden nagefloten, geweldsdelicten, bedreiging, mensen die op straat worden lastiggevallen en straatroof; verkeersoverlast: te hard rijden, parkeeroverlast, geluidsoverlast door verkeer en agressief verkeersgedrag; vermogensdelicten: beschadiging aan auto s en diefstal vanaf auto s, fietsendiefstal, inbraak in woningen en diefstal uit auto s; overige overlast: overlast door omwonenden, overlast door horecagelegenheden, overlast van zwervers of daklozen en geluidsoverlast anders dan van verkeer. Tabel 3.2 toont een overzicht van de schaalscores van soorten buurtproblemen in Noord-Holland Noord. De beoordeling van de buurtproblemen door inwoners van Noord-Holland Noord is nagenoeg gelijk aan de cijfers voor de rest van Nederland. Er zijn geen verschillen met het Nederlandse gemiddelde. Verkeersoverlast en fysieke verloedering komen het vaakst voor. Dreiging komt het minst vaak voor. Het optreden van deze soorten buurtproblemen is gerelateerd aan het stedelijke karakter van de woonbuurt. De onderscheiden soorten buurtproblemen komen het meeste voor in Alkmaar, Enkhuizen, Hoorn en Den Helder. In kleinere gemeenten Heiloo, Schermer, Texel en Zijpe komen deze buurtproblemen het minste voor. 18

29 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Buurtproblemen Tabel 3.2 Buurtproblemen, schaalscores fysieke gemeente verloedering sociale overlast dreiging vermogensdelicten verkeersoverlast overige overlast Alkmaar 4,0* 2,2* 1,5* 3,2* 3,7 1,6* Anna Paulowna 2,8* 1,2* 0,8* 2,1* 3,4 0,9* Bergen 2,5* 1,0* 0,7* 2,0* 3,3* 1,1* Castricum 2,7* 1,5 0,8 2,5 3,1 1,4 Den Helder 3,9* 1,8* 1,3* 2,8 3,8* 1,7* Drechterland 2,6* 1,1* 0,6* 2,3* 3,1* 1,3 Enkhuizen 3,5 2,0* 1,3* 2,8 4,2* 1,8* Graft-De Rijp 2,9* 1,4* 0,7* 1,9* 3,4 1,5* Harenkarspel 2,7* 1,2* 0,7* 2,7 3,4 1,1* Heerhugowaard 3,5* 1,6 1,0 2,6 3,7 1,3 Heiloo 2,1* 1,1* 0,5* 2,2* 3,0* 1,3 Hoorn 3,9* 2,1* 1,4* 3,1* 3,7 1,3 Koggenland 2,6* 1,4 0,9 2,4* 3,4 1,1* Langedijk 3,1 1,3* 0,8* 2,8 3,8* 1,2 Medemblik 3,2 1,5 0,9* 2,6 3,7 1,2* Niedorp 2,5* 1,0* 0,6* 2,1* 3,4 1,0* Opmeer 2,7* 1,4 0,9 2,3* 3,3* 1,1* Schagen 3,0* 1,2* 0,7* 2,2* 3,6 1,2 Schermer 2,0* 0,7* 0,4* 2,3* 3,6 0,9* Stede Broec 3,2 1,7 1,1 3,2* 3,7 1,4 Texel 2,5* 1,6 0,9* 1,3* 2,9* 1,2 Wieringen 3,4 1,5 0,8* 1,8* 3,4 1,1* Wieringermeer 3,1 1,2* 0,8* 2,5 3,4 1,1* Zijpe 2,9* 1,0* 0,5* 2,4 3,2* 0,9* Noord-Holland Noord 3,3 1,6 1,0 2,6 3,6 1,3 Nederland 3,3 1,7 1,1 2,7 3,6 1,4 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 3.4 Belangrijkste buurtproblemen In de voorgaande paragrafen zijn 25 buurtproblemen beschreven. Aan de inwoners van elke gemeente is gevraagd welke twee buurtproblemen zij met voorrang aangepakt zouden willen zien. Hieruit komt een top 3 van buurtproblemen die meest genoemd zijn als belangrijkste problemen. Te hard rijden is in alle gemeenten in de regio en in Nederland het belangrijkste buurtprobleem. In Alkmaar wordt parkeeroverlast samen met te hard rijden als belangrijkste probleem genoemd. 19

30 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Buurtproblemen In veertien van de vierentwintig Noord-Hollandse gemeenten is hondenpoep het één na belangrijkste buurtprobleem. In zes andere gemeenten is parkeeroverlast het op één na belangrijkste probleem en in drie gemeenten is dat jongerenoverlast. In Harenkarspel wordt woninginbraak als op één na belangrijkste probleem gezien. In Niedorp en Zijpe wordt woninginbraak genoemd als het op twee na belangrijkste probleem. Tabel 3.3 Belangrijkste buurtproblemen in Noord-Holland Noord. belangrijkste probleem kernen eerste tweede derde Alkmaar te hard rijden en parkeeroverlast(19%) hondenpoep (15%) overlast jongeren (12%) Anna Paulowna te hard rijden (30%) hondenpoep (14%) overlast jongeren (12%) Bergen te hard rijden (25%) parkeeroverlast (17%) hondenpoep (16%) Castricum te hard rijden (19%) hondenpoep (16%) parkeeroverlast (14%) Den Helder te hard rijden (20%) hondenpoep (18%) parkeeroverlast (16%) Drechterland te hard rijden (27%) hondenpoep (18%) parkeeroverlast (11%) Enkhuizen te hard rijden (29%) parkeeroverlast (20%) hondenpoep (17%) Graft-De Rijp te hard rijden (24%) parkeeroverlast (19%) hondenpoep (15%) Harenkarspel te hard rijden (31%) woninginbraak (18%) hondenpoep (12%) Heerhugowaard te hard rijden (28%) parkeeroverlast (15%) overlast jongeren (12%) Heiloo te hard rijden (24%) hondenpoep (12%) parkeeroverlast (12%) Hoorn te hard rijden (23%) overlast jongeren (16%) hondenpoep (15%) Koggenland te hard rijden (27%) overlast jongeren (14%) hondenpoep (13%) Langedijk te hard rijden (27%) hondenpoep (20%) parkeeroverlast (15%) Medemblik te hard rijden (36%) hondenpoep (15%) parkeeroverlast (13%) Niedorp te hard rijden (38%) hondenpoep (16%) woninginbraak (15%) Opmeer te hard rijden (26%) overlast jongeren (13%) hondenpoep (12%) Schagen te hard rijden (25%) parkeeroverlast (21%) hondenpoep (19%) Schermer te hard rijden (37%) parkeeroverlast (17%) hondenpoep (12%) Stede Broec te hard rijden (25%) hondenpoep (18%) parkeeroverlast (13%) Texel te hard rijden (20%) hondenpoep (16%) parkeeroverlast (14%) Wieringen te hard rijden (29%) hondenpoep (16%) parkeeroverlast (13%) Wieringermeer te hard rijden (29%) hondenpoep (21%) parkeeroverlast (12%) Zijpe te hard rijden (26%) hondenpoep (20%) woninginbraak (13%) Noord-Holland Noord te hard rijden (25%) hondenpoep (16%) parkeeroverlast (15%) Nederland te hard rijden (24%) hondenpoep (16%) parkeeroverlast (14%) 20

31 Hoofdstuk Onveiligheidsbeleving

32 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Onveiligheidsbeleving 4. Onveiligheidsbeleving 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de onveiligheidsbeleving. Achtereenvolgens komen onveiligheidsgevoelens, slachtofferkans, vermijdingsgedrag en respectloos gedrag aan de orde. 4.2 Onveiligheidsgevoelens Aan de inwoners zijn vragen voorgelegd over onveiligheidsgevoelens in het algemeen en onveiligheid in de eigen buurt (tabel 4.1). Inwoners van Noord-Holland Noord voelen zich in het algemeen ongeveer even vaak onveilig als andere inwoners van de rest van ons land. Onveiligheidsgevoelens komen het meest voor onder inwoners van de stedelijke gebieden zoals Alkmaar, Den Helder en Hoorn. In de kleinere gemeenten zoals Graft-De Rijp, Harenkarspel, Niedorp en Texel zijn de onveiligheidsgevoelens het laagst. Aan degenen die zich wel eens onveilig voelen is gevraagd hoe vaak dat voorkomt. Hierbij valt op dat een relatief grote groep inwoners van Alkmaar en ook Opmeer zich vaak onveilig voelt. Bij onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt is sprake van een vergelijkbaar beeld. In de grotere, stedelijke gemeenten ligt dit beduidend hoger dan in de kleinere gemeenten. In vergelijking met het landelijke beeld komt er een licht positief beeld naar voren: de score van Noord-Holland Noord ligt met 15% net onder het landelijke gemiddelde. Het opvallend hoge percentage voor Opmeer doet zich met betrekking op de ervaren veiligheid in de eigen buurt niet voor. 22

33 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Onveiligheidsbeleving Tabel 4.1 Onveiligheidsgevoelens, percentage genoemd in het algemeen in eigen buurt gemeente voelt zich wel eens onveilig voelt zich vaak onveilig voelt zich wel eens onveilig voelt zich vaak onveilig Alkmaar 34%* 6%* 23%* 4%* Anna Paulowna 20% 1%* 12% 1% Bergen 17%* 1%* 11%* 1%* Castricum 19%* 1%* 12%* 1%* Den Helder 26% 3% 18%* 3%* Drechterland 16%* 2% 11%* 1% Enkhuizen 27% 1% 14% 1% Graft-De Rijp 17%* 1%* 9%* 1% Harenkarspel 17%* 1% 10%* 1% Heerhugowaard 25% 3% 17% 3% Heiloo 20%* 1%* 12%* 1%* Hoorn 27%* 2% 17% 2% Koggenland 21% 2% 11%* 1%* Langedijk 21% 1% 13% 1% Medemblik 19%* 2% 13% 2% Niedorp 17%* 2% 11%* 2% Opmeer 22% 4%* 12%* 2% Schagen 19%* 1%* 13% 1%* Schermer 19%* 0%* 11%* 0%* Stede Broec 25% 1% 15% 2% Texel 14%* 1% 9%* 1%* Wieringen 18%* 3% 10%* 2% Wieringermeer 21% 2% 14% 2% Zijpe 18%* 3% 11%* 2% Noord-Holland Noord 24% 3% 15% 2% Nederland 25% 3% 17% 2% *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 4.3 Slachtofferkans Aan de inwoners van de regio is gevraagd hoe groot zij de kans schatten om zelf slachtoffer te worden van respectievelijk inbraak, mishandeling en diefstal (tabel 4.2). Uit de cijfers blijkt dat de waargenomen kans op inbraak, mishandeling en diefstal in Noord-Holland Noord ongeveer gelijk is aan de rest van Nederland. 23

34 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Onveiligheidsbeleving Wanneer we de gemeenten onderling vergelijken valt het volgende op: De kans op inbraak wordt het grootst geacht in Harenkarspel, Langedijk en Wieringermeer, gevolgd door Heerhugowaard. Inwoners van Texel, Graft-De Rijp en Schermer schatten deze kans het laagst in. De kans op mishandeling wordt het grootst geacht in Alkmaar en Den Helder en het laagste in Anna Paulowna, Graft-De Rijp, Heiloo, Niedorp, Schermer en Wieringen. De kans op diefstal is volgens de inwoners het grootst in Heerhugowaard en het kleinst in Schermer en Texel. Tabel 4.2 Percentage (heel) grote kans op inbraak, mishandeling en diefstal, percentage genoemd gemeente inbraak mishandeling diefstal Alkmaar 7% 3%* 7%* Anna Paulowna 4%* < 0,5%* 4% Bergen 6% 1% 5% Castricum 7% 1% 2%* Den Helder 8% 3%* 6%* Drechterland 4%* 1% 2%* Enkhuizen 5% 2% 3% Graft-De Rijp 3%* < 0,5% 2%* Harenkarspel 10%* 1% 4% Heerhugowaard 8% 1% 8%* Heiloo 7% < 0,5%* 3% Hoorn 5%* 1% 3%* Koggenland 9%* 1% 3% Langedijk 10%* 1% 5% Medemblik 4%* 1% 5%* Niedorp 8% < 0,5% 3%* Opmeer 4%* 1% 2%* Schagen 4%* 1% 3% Schermer 3%* < 0,5%* 1%* Stede Broec 5% 2% 4% Texel 1%* 1% 1%* Wieringen 4% < 0,5%* 2%* Wieringermeer 10%* 1% 2%* Zijpe 8% 1% 3% Noord-Holland Noord 6% 1% 4% Nederland 7% 2% 5% *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 24

35 Hoofdstuk Slachtofferschap

36 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Slachtofferschap 5. Slachtofferschap 5.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat over slachtofferschap van veel voorkomende criminaliteit, zoals fietsendiefstal, vernielingen en inbraak. 5.2 Soorten delicten Tabel 5.1 geeft een overzicht van het percentage inwoners van Noord-Holland Noord dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een delict. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen geweldsdelicten (seksuele delicten, mishandeling en bedreiging); vermogensdelicten (inbraak of poging daartoe, fietsendiefstal, diefstal van of uit de auto, zakkenrollerij met of zonder geld en overige diefstal); vandalismedelicten (beschadiging/diefstal vanaf de auto en overige vernielingen); overige, niet nader gespecificeerde delicten. De laatste kolom bevat de cijfers van het aantal ondervonden delicten per 100 inwoners. 6 Het percentage slachtoffers van delicten is in Noord-Holland Noord vrijwel gelijk aan de rest van Nederland. Wanneer we de gemeenten onderling vergelijken valt het volgende op: Het percentage dat slachtoffer is geweest van een delict is relatief hoog in Alkmaar en Enkhuizen. In tal van kleine gemeenten waaronder met name Anna Paulowna, Koggenland, Schermer en Texel is dit percentage juist veel lager dan het regionale gemiddelde. Gewelds- en vandalismedelicten komen het vaakst voor in Enkhuizen. De gemeenten Graft-De Rijp en Schagen scoren laag op geweldsdelicten. Alkmaar scoort binnen de regio het hoogst op vermogensdelicten en Texel en Wieringen het laagst. Het aantal delicten per 100 inwoners is het grootst in Enkhuizen, gevolgd door Alkmaar en Wieringermeer. De gemeenten met het laagste aantal delicten per 100 inwoners zijn Zijpe, Schermer en Heiloo. 6 Dit cijfer houdt rekening met het feit dat iemand in een jaar meer dan één keer slachtoffer kan worden van eenzelfde soort delict. 26

37 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Slachtofferschap Tabel 5.1 Het percentage slachtofferschap naar soort delict en totaal en het totaal aantal delicten per 100 inwoners geweldsdelictedelictedelicten delicten per 100 vermogens- vandalisme- overige aantal delicten gemeente totaal inwoners Alkmaar 6% 18%* 15%* 1% 35%* 57* Anna Paulowna 4% 9%* 8%* <0,5% 17%* 29* Bergen 5% 8%* 8%* 1% 18%* 29* Castricum 4% 13% 11% 1% 24% 38 Den Helder 6% 12% 15%* 1% 27% 51* Drechterland 6% 12% 12% 1% 25% 40 Enkhuizen 7%* 16%* 17%* 1% 35%* 59* Graft-De Rijp 2%* 9%* 12% <0,5% 21%* 31* Harenkarspel 6% 11% 12% 2%* 24% 40 Heerhugowaard 5% 15% 10% 1% 27% 41 Heiloo 3% 11% 8%* 1% 21%* 26* Hoorn 7%* 13% 11% <0,5% 27% 45 Koggenland 3%* 8%* 10% 1% 17%* 29* Langedijk 6%* 14% 13% 1% 27% 43 Medemblik 5% 14% 10% <0,5% 25% 42 Niedorp 4% 10%* 9%* 1% 19%* 30* Opmeer 4% 10%* 10% 1% 21%* 31* Schagen 2%* 8%* 12% 1% 20%* 29* Schermer 5% 8%* 8%* <0,5%* 17%* 26* Stede Broec 4% 14% 14% <0,5% 26% 44 Texel 5% 7%* 10% <0,5% 17%* 31* Wieringen 3%* 7%* 10% 1% 18%* 27* Wieringermeer 5% 14% 14% 1% 28% 54* Zijpe 4% 9%* 8%* 1% 19%* 25* Noord-Holland Noord 5% 13% 12% 1% 26% 42 Nederland 5% 13% 12% 1% 25% 43 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 5.3 Geweldsdelicten Tabel 5.2 geeft een specificatie van soorten geweldsdelicten in de regio. Het percentage slachtoffers van geweldsdelicten is in Noord-Holland Noord vrijwel gelijk aan de rest van Nederland. Dit geldt ook voor het aantal delicten per 100 inwoners. 27

38 Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Slachtofferschap Er zijn tussen de gemeenten enkele opvallende verschillen: Het percentage inwoners dat slachtoffer is geweest van bedreiging is bovengemiddeld hoog in Hoorn. In Graft-De Rijp, Wieringen, Heiloo en Schagen is het slachtofferschap juist lager dan het regionale gemiddelde. Het aantal geweldsdelicten per 100 inwoners is relatief hoog in Enkhuizen en Hoorn en laag in Graft-De Rijp, Wieringen, Heiloo en Schagen. Tabel 5.2 Percentage slachtofferschap per soort gewelddelict gemeente bedreiging seksuele aantal delicten per mishandeling totaal mishandeling 100 inwoners Alkmaar 4% 2% 1% 6% 10 Anna Paulowna 2% <0,5%* 1% 4% 6 Bergen 4% 1% 1% 5% 9 Castricum 3% 1% 1% 4% 7 Den Helder 5% 2% 1% 6% 12 Drechterland 5% <0,5%* 1% 6% 8 Enkhuizen 5% 3%* 1% 7%* 14* Graft-De Rijp 1%* 1% <0,5% 2%* 2* Harenkarspel 5% 1% 2% 6% 8 Heerhugowaard 3% 2% 1% 5% 9 Heiloo 2%* <0,5%* 1% 3%* 3* Hoorn 6%* 3%* <0,5% 7%* 14* Koggenland 2% <0,5%* 2% 3%* 7 Langedijk 4% 1% 2%* 6% 10 Medemblik 5% 2% 1% 5% 11 Niedorp 3% 1% <0,5% 4% 6 Opmeer 3% 1% 1% 4% 7 Schagen 1%* 1% <0,5% 2%* 3* Schermer 3% 1% 2% 5% 6 Stede Broec 2% 2% 1% 4% 8 Texel 3% 1% 1% 5% 5 Wieringen 2%* 1% <0,5% 3%* 4* Wieringermeer 2% 3%* <0,5%* 5% 8 Zijpe 2% 1% 2%* 4% 6 Noord-Holland Noord 4% 2% 1% 5% 9 Nederland 4% 1% 1% 5% 9 *Significant bij p <.05 in vergelijking met het regionaal gemiddelde 28