VEILIGHEIDSMONITOR OMMEN 2016

Transcriptie

1 Rapport VEILIGHEIDSMONITOR OMMEN 2016 Juni

2 COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus AN Enschede Rapportnummer 2016/CONCEPT Datum Juni 2016 Opdrachtgever Auteur(s) W. Andringa MSc. Drs. F. ten Doeschot (red.) Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever. Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Colofon

3 INHOUDSOPGAVE Samenvatting... I 1. Inleiding Over het onderzoek Steekproef Vragenlijst Respons Analyse Presentatie van de cijfers Leeswijzer Leefbaarheid woonbuurt Inleiding Fysieke voorzieningen Sociale cohesie Oordeel over de woonbuurt Functioneren gemeente Overlast in de buurt Inleiding Fysieke verloedering Sociale overlast Verkeersoverlast Hinder van horecagelegenheden Totale overlast Aanpak van buurtproblemen Respectloos gedrag Veiligheidsbeleving Inleiding Veiligheidsbeleving in de buurt Veiligheidsbeleving in woonplaats Veiligheidsbeleving in het algemeen Verwachte kans op slachtofferschap Slachtofferschap Inleiding Slachtofferschap geweldsdelicten Slachtofferschap vermogensdelicten Slachtofferschap vernielingen Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Inhoudsopgave

4 5.5 Slachtofferschap totaal Slachtofferschap cybercrime Preventie Inleiding Sociopreventieve maatregelen Technopreventieve maatregelen Burgers en politie Inleiding Contacten burgers met politie Functioneren politie Tevredenheid functioneren in het algemeen Vuurwerk en carbid Vuurwerk Carbid Brandveiligheid en brandpreventie Inleiding Zorgen over brandveiligheid Brandveiligheid woning Risicobewustzijn Bijlage 1. Achtergrondkenmerken Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Inhoudsopgave

5 SAMENVATTING Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Samenvatting 5

6 Samenvatting De gemeente Ommen heeft begin 2016 een onderzoek laten uitvoeren naar veiligheid, leefbaarheid en slachtofferschap in de gemeente, conform de werkwijze van de Veiligheidsmonitor die elk najaar wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, gemeenten en politie. De vragenlijsten voor dit onderzoek zijn in de periode februari tot en met april 2016 aan inwoners van Ommen toegestuurd. In totaal hebben 669 inwoners de Veiligheidsmonitor ingevuld. De respons in Ommen was 55,8 procent, wat bijzonder hoog is voor de Veiligheidsmonitor. Hieronder volgen de belangrijkste uitkomsten per onderwerp. De resultaten van Ommen zijn vergeleken met de gemeente Hardenberg, de politie-eenheid Oost-Nederland en de landelijke cijfers uit het onderzoek van Aan het eind van de samenvatting volgt een korte profielschets van de wijken op basis van de uitkomsten. Leefbaarheid woonbuurt en functioneren gemeente De fysieke kwaliteit in Ommen is even hoog als in Hardenberg (6,1), dit is iets lager dan het landelijk gemiddelde (6,3). De sociale cohesie in Ommen (7,2) is ongeveer gelijk aan de cohesie in Hardenberg (7,0), beide zijn hoger dan het landelijk gemiddelde (6,2). In Ommen vindt 4 procent van de inwoners dat de eigen buurt vooruit is gegaan in het afgelopen jaar, 7 procent is van mening dat de buurt achteruit is gegaan. Ommenaren zijn hiermee minder positief over de ontwikkeling van de buurt dan inwoners van Hardenberg. Het rapportcijfer voor de leefbaarheid van hun woonbuurt is een 7,7. Dit is hoger dan het gemiddelde rapportcijfer in Hardenberg en ook hoger dan het landelijk gemiddelde. In Ommen is 34 procent van de inwoners tevreden over het functioneren van de gemeente bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid, 11 procent is ontevreden. Ommenaren zijn even tevreden over de gemeente als inwoners van Hardenberg. Gemiddeld zijn inwoners van Nederland meer tevreden over het functioneren van de gemeente. Overlast in de buurt In Ommen ervaren inwoners minder overlast van fysieke verloedering en sociale overlast dan in Hardenberg. Sociale overlast komt ook minder vaak voor dan in Hardenberg. De hoeveelheid verkeersoverlast verschilt niet tussen Ommen en Hardenberg. In totaal ervaren inwoners van Ommen zelf minder vaak overlast in een of andere vorm dan inwoners van Hardenberg. In beide gemeenten ervaren inwoners minder overlast dan landelijk, dit geldt voor alle vormen van overlast. De drie belangrijkste buurtproblemen in Ommen zijn volgens de bewoners: te hard rijden, hondenpoep en 'geen van deze problemen'. Dat deze derde categorie vaak genoemd wordt is een goed teken, het wil zeggen dat men uit een lijst van dertien veelgenoemde buurtproblemen niets kon kiezen dat men als groot probleem zag. Landelijk worden te hard rijden, hondenpoep en parkeerproblemen het meest genoemd. Veiligheidsbeleving, onveilige plekken en respectloos gedrag Het onveiligheidsgevoel in de eigen buurt in Ommen en Hardenberg is ongeveer gelijk. Ongeveer 12 procent van de inwoners voelt zich wel eens onveilig en 1 procent voelt zich vaak onveilig. Landelijk voelt 18 procent van de inwoners zich wel eens onveilig in de buurt. De veiligheid in de woonbuurt wordt door de inwoners beoordeeld met een 7,5. Dit is ongeveer gelijk aan het gemiddelde in Hardenberg (7,4) en hoger dan het landelijk gemiddelde (7,2). Inwoners van Ommen vertonen in evenveel situaties vermijdingsgedrag als inwoners van Hardenberg. Gemiddeld tonen inwoners van Nederland vaker vermijdingsgedrag. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Samenvatting I

7 Onveilige plekken zijn vooral plekken waar groepen jongeren rondhangen, rondom uitgaansgelegenheden en bij het treinstation. Inwoners van Ommen voelen zich vaker onveilig bij het treinstation dan inwoners van Hardenberg. Twaalf procent van de inwoners verwacht dat de kans om in het komende jaar slachtoffer te worden van woninginbraak heel groot is. Dit verschilt niet van Hardenberg. De verwachte kans op mishandeling, zakkenrollerij of een gewelddadige beroving is hoger dan in Hardenberg. Slachtofferschap Van de inwoners van Ommen is in de afgelopen twaalf maanden acht procent slachtoffer geworden van een bepaald voorval of delict. Dit is minder dan in Hardenberg (12 procent) en landelijk (18 procent). Van de drie soorten voorvallen of delicten die binnen het totale slachtofferschap worden gerekend komen vermogensdelicten het meeste voor. In Ommen werd vijf procent hiervan de afgelopen twaalf maanden het slachtoffer, vier procent kreeg te maken met vernielingen en minder dan een half procent werd slachtoffer van een geweldsdelict. Alle soorten delicten komen in Ommen minder voor dan landelijk. Inwoners van Ommen werden ongeveer even vaak slachtoffer van cybercrime (10 procent) als inwoners van Hardenberg (9 procent). Burgers en politie Bijna een kwart van de inwoners (24 procent) heeft de afgelopen twaalf maanden contact gehad met de politie. Dit is meer dan in Hardenberg (19 procent). Ruim zeven op de tien inwoners die contact hebben gehad met de politie, zijn hier tevreden over. Inwoners van Ommen zijn relatief tevreden over de beschikbaarheid van de politie in de buurt (4,9) ten opzichte van Hardenberg (4,5) en het landelijk gemiddelde (4,4). In Ommen zijn inwoners ook positiever over het functioneren van de politie in de buurt (5,9) dan in Hardenberg (5,5) en in Nederland gemiddeld (5,3). Preventie Inwoners van Ommen nemen ongeveer evenveel gedragsmatige preventiemaatregelen (sociopreventie) als waardevolle spullen uit de auto halen of een fiets in een bewaakte stalling zetten als in Hardenberg en landelijk. In Ommen beveiligen inwoners hun woning gemiddeld met ongeveer evenveel voorzieningen (technopreventie) als in Hardenberg en landelijk. In Hardenberg zijn woningen vaker voorzien van buitenverlichting. Vuurwerk en carbid De meeste inwoners vinden de huidige afsteektijden wel prima zo. Er is geen steun voor een vuurwerkverbod voor particulieren, ook niet als daar een centrale show voor in de plaats komt. Carbidschieten hoort traditioneel bij oudejaarsdag en alles wat daar bij georganiseerd wordt moet kunnen. Een meerderheid van de inwoners vindt wel dat carbidschieten buiten de bebouwde kom hoort en dat regels over afstanden en grootte van de bussen moeten worden nageleefd. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Samenvatting II

8 Brandveiligheid en brandpreventie Inwoners van Ommen maken zich over het algemeen weinig zorgen over brandveiligheid en andere risico's. De eigen woning wordt als redelijk tot zeer veilig ingeschat. Inwoners beschouwen verbetering van brandpreventie vooral als een kwestie van fysieke middelen: brandalarm, brandblusser en branddeken. De meesten vinden dat zij voorzichtig omgaan met vuur en goed controleren of gas, elektrische apparaten en vuur uit zijn. Volgens inwoners is de uitval van voorzieningen (nutsvoorzieningen, ICT en communicatie) het type risico waarvan de kans dat het zich voordoet het grootst is. In Ommen wordt de kans op natuurbranden relatief hoog ingeschat ten opzichte van Hardenberg, men is zich er ook vaker van bewust. Ommen kern, met uitzondering van Zuid In de kern van Ommen is de kwaliteit van fysieke voorzieningen hoger dan in de rest van de gemeente. Daar staat tegenover dat sociale overlast en fysieke verloedering ook in deze wijk geconcentreerd is. Slachtofferschap van delicten - en met name vernielingen - is relatief hoog voor de gemeente, maar men heeft wel het gevoel dat gemeente en politie er bovenop zitten. Over de ontwikkeling van de leefbaarheid in de buurt en de ontwikkeling van criminaliteit zijn inwoners van Ommen kern relatief positief gestemd. Ommen Zuid In Ommen Zuid is de waardering van inwoners voor de leefbaarheid in de buurt het hoogst. Dit terwijl zowel de sociale cohesie als de kwaliteit van fysieke voorzieningen lager beoordeeld wordt dan gemiddeld in Ommen. Men is erg tevreden over de ontwikkeling van de buurt. Overlast heeft de wijk vooral van verkeer, wat niet gek is vanwege de ligging van de N347. De ligging van de wijk is mogelijk ook een verklaring voor het hoge percentage vermogensdelicten in Zuid. Gevolg hiervan is ook wel dat het functioneren van de politie in de buurt relatief slecht wordt beoordeeld. Inwoners van Zuid doen meer aan preventieve maatregelen dan de rest van de gemeente. Buitengebied Ommen Het buitengebied kenmerkt zich door de hoge sociale cohesie en lage overlastcijfers. De kwaliteit van fysieke voorzieningen is wel lager dan gemiddeld. Het buitengebied is eigenlijk de spiegel van de kern van Ommen. Inwoners zijn hier relatief weinig slachtoffer van delicten of voorvallen, hoewel inwoners zelf de kans op inbraak hoog achten. Inwoners zijn relatief pessimistisch over de ontwikkeling van de buurt en die van criminaliteit. Er zijn relatief veel inwoners ontevreden over het functioneren van de politie in de buurt. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Samenvatting III

9 1 HOOFDSTUK Inleiding Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Inleiding 4

10 1. Inleiding 1.1 Over het onderzoek De Veiligheidsmonitor is een jaarlijks terugkerend bevolkingsonderzoek naar veiligheid, leefbaarheid en slachtofferschap. De Veiligheidsmonitor wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, gemeenten en politie. De Veiligheidsmonitor wordt normaliter uitgevoerd in de periode september tot en met november. De naburige gemeente Hardenberg liet echter begin 2016 een Veiligheidsmonitor uitvoeren in verband met de komst van een AZC, de gemeente Ommen had de mogelijkheid om bij dit onderzoek aan te sluiten en heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Dit rapport doet verslag van het onderzoek. Achtereenvolgens bespreken we in dit inleidende hoofdstuk de steekproef (paragraaf 1.2), de vragenlijst (par. 1.3), de respons (par. 1.4), weging en analyse (par. 1.5), presentatie van de cijfers (par. 1.6) en de leeswijzer (par. 1.7). 1.2 Steekproef Voor dit onderzoek is door I&O Research een aselecte steekproef getrokken van inwoners 1 uit de Basisregistratie Personen van de gemeente Ommen. Bij het trekken van de steekproef is rekening gehouden met het schaalniveau waarop de gemeente Ommen informatie wenst te ontvangen. De gemeente wil graag inzicht in de ervaren veiligheid op wijkniveau, waarbij de gemeente is ingedeeld in drie wijken: Ommen-Kern met uitzondering van Zuid, Ommen-Zuid en Ommen-Buitengebied. Voor dit onderzoek zijn in de periode februari tot en met april 2016 de vragenlijsten uitgezet. De geselecteerde inwoners kregen een brief thuis met een persoonlijke uitnodiging voor deelname aan het onderzoek en konden vervolgens online de vragenlijst invullen. Aan non-responders is tweemaal een herinnering met papieren vragenlijst per post gestuurd. Als zij niet reageerden, werden zij nagebeld en telefonisch gemotiveerd om alsnog deel te nemen. 1.3 Vragenlijst De vragenlijst van de Veiligheidsmonitor bestaat uit 12 vragenblokken waarin verschillende onderwerpen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid aan bod komen. Daarnaast kunnen deelnemers aan de Veiligheidsmonitor gebruik maken van de vrije ruimte van de vragenlijst om eigen vragen over leefbaarheid en/of veiligheid toe te voegen. Op deze manier kan de VM optimaal worden ingezet naar de eigen behoefte. Tabel 1.1 geeft een overzicht van de verschillende onderwerpen in de vragenlijst van Ommen. De in Ommen afgenomen vragenlijst van de Veiligheidsmonitor betreft de standaardvragenlijst plus de vragen in de vrije ruimte over vuurwerk en carbid; brandveiligheid en brandpreventie. 1 Het betreft inwoners van 15 jaar en ouder in particuliere huishoudens. Dit is exclusief inwoners die verblijven in instellingen, inrichtingen en tehuizen. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Inleiding 5

11 Tabel 1.1 Overzicht van vraagblokken in vragenlijst Veiligheidsmonitor. NR. VRAAGBLOKKEN 1 Leefbaarheid woonbuurt 2 Beleving overlast in de buurt 3 Veiligheidsbeleving 4 Slachtofferschap 5 Tevredenheid laatste politiecontact 6 Oordeel functioneren politie in de buurt 7 Oordeel functioneren politie algemeen 8 Oordeel functioneren gemeente 9 Preventie 10 Onveilige plekken 11 Respectloos gedrag 12 Vuurwerk en carbid 13 Brandveiligheid en brandpreventie 14 Achtergrondkenmerken 1.4 Respons In totaal hebben 669 van de geselecteerde inwoners een volledige vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 55,8 procent (tabel 1.2). De respons was het hoogst in Ommen-Zuid en het laagst in het buitengebied. In alle gebieden was de respons een stuk hoger dan gemiddeld bij de landelijke Veiligheidsmonitor, daarvan was het responspercentage 36,6 procent in Tabel 1.2 Respons per gebied WIJK STEEKPROEF RESPONS RESPONSPERCENTAGE Ommen-Kern m.u.v. Zuid ,3% Ommen-Zuid ,0% Ommen-Buitengebied ,0% GEMEENTE OMMEN ,8% 1.5 Analyse Voor steekproefonderzoek is het van groot belang dat de steekproef op grond waarvan uitspraken worden gedaan zo veel mogelijk representatief is voor de populatie waarnaar wordt gegeneraliseerd. Dit is in de meeste gevallen een ideaal dat niet geheel kan worden bereikt. Verschillende factoren kunnen ervoor zorgen dat de behaalde respons in samenstelling afwijkt van de populatie als geheel. Deze afwijking kan geminimaliseerd worden door de respons te wegen. Weging is een rekenkundige bewerking, die ervoor zorgt dat een eventuele scheefheid van de respons ten opzichte van de populatie wordt gecorrigeerd. Dit gebeurt door bevolkingsgroepen die in de respons onder- dan wel oververtegenwoordigd zijn zwaarder of juist minder zwaar in de resultaten mee te laten tellen. Aan het databestand van de Veiligheidsmonitor is een weging toegevoegd. In deze weging zijn de volgende kenmerken meegenomen: leeftijd, geslacht en wijk. De presentatie van de resultaten in dit rapport is afgestemd met de wijze waarop het CBS dit heeft gedaan in de landelijke rapportage. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Inleiding 6

12 1.6 Presentatie van de cijfers In dit rapport wordt een deel van de resultaten gepresenteerd in de vorm van percentages, bijvoorbeeld het percentage personen dat ergens tevreden over is. Bij de berekening van de percentages in deze rapportage is de werkwijze van het CBS gevolgd: de weigert - en weet niet -antwoorden zijn niet buiten beschouwing gelaten. In dit rapport wordt verder veel gebruik gemaakt van zogenoemde schaalscores. Dit zijn cijfermatige samenvattingen van meerdere met elkaar samenhangende vragen. Bij de berekening van deze scores is de werkwijze van het CBS gevolgd: de waarde van iedere schaalscore varieert op een schaal tussen 0 en 10. Let op! Deze schaalscore staat niet gelijk aan een rapportcijfer, omdat de indicatoren zijn samengesteld op basis van percentages en niet op basis van rapportcijfers. Bij de berekening van de schaalscores zijn de weigert - en weet niet -antwoorden, eveneens conform CBS-werkwijze, wel buiten beschouwing gelaten. De uitkomsten van Ommen zijn in dit rapport afgezet tegen de resultaten in de gemeente Hardenberg, de politie-eenheid Oost-Nederland en de landelijke cijfers over 2015 (Nederland). In een apart tabellendocument zijn alle uitkomsten opgenomen. Verschillen tussen de resultaten van de wijken en het gemiddelde van de gemeente Ommen worden beschreven als deze significant zijn. Dat wil zeggen dat als het minimaal 95 procent zeker is dat de resultaten ook daadwerkelijk van elkaar verschillen en het gevonden verschil niet te wijten is aan toeval. Voor de verschillen tussen Ommen en Hardenberg is dezelfde wijze van rapporteren gebruikt. Verschillen tussen de resultaten van de gemeente Ommen en de vergelijkingsregio s worden beschreven als deze groter of gelijk zijn dan 3 procent (bij percentages) en 0,3 punt (bij rapportcijfers en indicatoren). Er is voor deze gradaties gekozen omdat deze het dichtst in de buurt komen van de standaard betrouwbaarheidsmarge van de resultaten. 1.7 Leeswijzer In de hoofdstukken 2 tot en met 5 worden de resultaten gepresenteerd over achtereenvolgens de leefbaarheid van de woonbuurt, beleving van buurtoverlast, veiligheidsbeleving en slachtofferschap. Hoofdstuk 6 geeft een beeld van genomen preventiemaatregelen en hoofdstuk 7 gaat over burgers en politie. Daarna volgen de resultaten van de eigen vragen in hoofdstuk 8 (vuurwerk en carbid) en hoofdstuk 9 (brandveiligheid en brandpreventie). In bijlage 1 worden de achtergrondkenmerken van de respondenten weergegeven. In aparte documenten zijn de vragenlijst en tabellen met alle uitkomsten van de Veiligheidsmonitor in de volgorde van de vragenlijst beschikbaar. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Inleiding 7

13 2 HOOFDSTUK Leefbaarheid woonbuurt Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Leefbaarheid woonbuurt 8

14 2. Leefbaarheid woonbuurt 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat over de leefbaarheid van de woonomgeving in Ommen. In paragraaf 2.2 wordt de door inwoners ervaren kwaliteit van voorzieningen in de woonbuurt beschreven (onderhoud, verlichting en voorzieningen voor kinderen en jongeren). In paragraaf 2.3 staat de betrokkenheid van inwoners bij de woonbuurt (oftewel de sociale cohesie) in Ommen centraal. Paragraaf 2.4 beschrijft hoe de bewoners de ontwikkeling van de buurt ervaren. Paragraaf 2.5 sluit af met de tevredenheid over het functioneren van de gemeente als het gaat om leefbaarheid en veiligheid. 2.2 Fysieke voorzieningen De aanwezigheid van fysieke voorzieningen en het onderhoud ervan kan van invloed zijn op de leefbaarheid en het veiligheidsgevoel in de buurt. Inwoners konden aan de hand van de volgende stellingen het voorzieningenniveau in hun buurt beoordelen: 1. in de buurt zijn de wegen, fietspaden en pleintjes goed onderhouden ('grijs') 2. in de buurt zijn de perken, plantsoenen en parken goed onderhouden ('groen') 3. in de buurt is het buiten goed verlicht 4. in de buurt zijn goede speelplekken voor kinderen 5. in de buurt zijn goede voorzieningen voor jongeren Hiervan is een schaalscore berekend voor fysieke voorzieningen. Figuur 2.1 geeft een overzicht van de tevredenheid over deze voorzieningen in Ommen, Hardenberg, de politie-eenheid Oost- Nederland en het gemiddelde voor Nederland. De kwaliteit van fysieke voorzieningen is in Ommen ongeveer gelijk aan de vergelijkingsgebieden. Figuur 2.1 Fysieke kwaliteit (schaalscore) 6,1 6,1 Politie Oost-Nederland ,3 Nederland , In figuur 2.2 wordt de kwaliteit van fysieke voorziening in de verschillende wijken van Ommen weergegeven. De kwaliteit is in Ommen-Kern hoger dan gemiddeld en in Ommen-Zuid en het buitengebied lager dan gemiddeld in de gemeente. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 9

15 Figuur 2.2 Fysieke kwaliteit wijkniveau (schaalscore) Ommen - Kern m.u.v. Zuid 6,8 Ommen - Zuid 5,6 Ommen - Buitengebied 5,5 6, In tabel 2.1 staat weergegeven over welke aspecten van de fysieke kwaliteit inwoners van Ommen relatief tevreden (groen) of ontevreden (rood) zijn ten opzichte van het gemiddelde van de gemeente. Hetzelfde geldt voor de fysieke kwaliteit in Ommen in vergelijking met Hardenberg. Zo zijn inwoners van Ommen-Kern over alle aspecten van de fysieke kwaliteit relatief positief en zijn de voorzieningen voor jongeren in Ommen beter dan in Hardenberg. Tabel 2.1 Fysieke kwaliteit wijkniveau (stellingen) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Onderhoud 'grijs' 71% 65% 55% 62% 61% Onderhoud 'groen' 75% 69% 55% 64% 60% Verlichting buiten 78% 72% 53% 65% 62% Speelplekken kinderen 58% 14% 45% 49% 49% Voorzieningen jongeren 30% 9% 17% 22% 18% 2.3 Sociale cohesie De leefbaarheid van buurten wordt niet alleen bepaald door de kwaliteit van de aanwezige voorzieningen, maar ook door de onderlinge verstandhouding van buurtbewoners, oftewel de sociale cohesie. De schaalscore sociale cohesie wordt bepaald aan de hand van de volgende stellingen: 1. de mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks 2. de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om 3. ik woon in een gezellige buurt, waar mensen elkaar helpen en dingen samen doen 4. ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen Figuur 2.3 geeft een overzicht van de schaalscores voor sociale cohesie in Ommen, Hardenberg, de politie-eenheid Oost-Nederland en het Nederlandse gemiddelde. De sociale cohesie in Ommen is hoger dan gemiddeld in Oost-Nederland, waar de sociale cohesie al hoger is dan het landelijk gemiddelde. Tussen Ommen en Hardenberg is er geen significant verschil. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 10

16 Figuur 2.3 Sociale cohesie (schaalscore) 7,2 7,0 Politie Oost-Nederland ,5 Nederland , In figuur 2.4 staat de sociale cohesie op wijkniveau. Ommen-Zuid en -Kern hebben een relatief lage sociale cohesie in de buurt in vergelijking met het buitengebied van Ommen. Figuur 2.4 Sociale cohesie wijkniveau (schaalscore) Ommen - Kern m.u.v. Zuid 6,8 Ommen - Zuid 6,6 Ommen - Buitengebied 7,5 7, In tabel 2.2 staat met kleuren aangegeven wanneer inwoners relatief positief (groen) of negatief (rood) zijn over een aspect van de sociale cohesie in de buurt. De verschillen in sociale cohesie tussen de wijken die in figuur 2.4 werden getoond zijn hier duidelijk terug te zien, en ook dat er bijna geen verschil in sociale cohesie is tussen Ommen en Hardenberg. Tabel 2.2 Sociale cohesie wijkniveau (stellingen) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Kennen elkaar nauwelijks 17% 16% 6% 11% 13% Prettige omgang 80% 79% 85% 83% 79% Gezellige buurt 55% 41% 66% 60% 59% Voel me thuis 68% 71% 78% 73% 71% Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 11

17 2.4 Oordeel over de woonbuurt De inwoners van Ommen is ook een aantal algemene vragen voorgelegd over de ontwikkeling van hun eigen woonbuurt. Vindt men dat de eigen buurt in het afgelopen jaar vooruit of achteruit is gegaan? Het oordeel over de ontwikkeling van de woonbuurt wordt in figuur 2.5 uitgedrukt in het aandeel inwoners dat zegt dat de buurt vooruit is gegaan en het aandeel dat vindt dat de buurt achteruit is gegaan. Inwoners van Ommen zijn gemiddeld minder vaak van mening dat de buurt vooruit gegaan is dan inwoners van Hardenberg. Het zijn vooral inwoners van het buitengebied die weinig positief zijn over de buurtontwikkeling. Figuur 2.5 Ontwikkeling van de buurt in het afgelopen jaar Achteruitgang Vooruitgang Ommen - Kern m.u.v. Zuid -8% 6% Ommen - Zuid -7% 8% Ommen - Buitengebied -6% 2% -7% 4% -9% 8% -10% 0% 10% Ook is aan inwoners van Ommen gevraagd naar een oordeel over hoe prettig men het vindt om in de buurt te wonen (figuur 2.6). Het oordeel kon worden uitgedrukt in een rapportcijfer van 1 tot en met 10. Gemiddeld geven inwoners van Ommen een 7,7 voor de leefbaarheid in de buurt. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde en ook significant hoger dan in Hardenberg (7,6). Figuur 2.6 Oordeel over de leefbaarheid in de buurt (rapportcijfer) 7,7 7,6 Politie Oost-Nederland ,5 Nederland , Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 12

18 Figuur 2.7 toont het oordeel over de leefbaarheid in de verschillende wijken van Ommen. Het oordeel is in Ommen-Zuid hoger dan in de rest van de gemeente, in Ommen-Kern is het lager dan gemiddeld. Figuur 2.7 Oordeel over de leefbaarheid in de buurt op wijkniveau (rapportcijfer) Ommen - Kern m.u.v. Zuid 7,6 Ommen - Zuid 8,0 Ommen - Buitengebied 7,8 7, Functioneren gemeente De inwoners is gevraagd om een oordeel te geven over het totale functioneren van de gemeente Ommen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid (figuur 2.8). Er zijn geen significante verschillen in de tevredenheid over het functioneren van de gemeente wat betreft de aanpak van leefbaarheid en veiligheid. Figuur 2.8 Oordeel totale functioneren gemeente (zeer) ontevreden Ommen - Kern m.u.v. Zuid -10% (zeer) tevreden 32% Ommen - Zuid Ommen - Buitengebied -13% -12% -11% -11% 32% 35% 34% 35% -20% 0% 20% 40% In tabel 2.3 staat met kleuren aangegeven wanneer inwoners van de wijken relatief tevreden (groen) of ontevreden zijn over verschillende terreinen van de aanpak van leefbaarheid en veiligheid. Er zijn geen verschillen tussen de wijken van Ommen. Inwoners van Ommen zijn wel positiever over het informeren en betrekken van de buurt bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid dan Inwoners van Hardenberg. Maar landelijk en regionaal ligt het gemiddelde tevredenheidsniveau over de eigen gemeente hoger dan in Ommen. Tabel 2.3 Oordeel functioneren gemeente aanpak leefbaarheid en veiligheid (stellingen) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Aandacht verbeteren 38% 33% 37% 37% 39% Informeren buurt 33% 34% 32% 32% 26% Betrekken buurt 28% 28% 28% 28% 22% Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 13

19 3 HOOFDSTUK Overlast in de buurt Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 14

20 3. Overlast in de buurt 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk staat de door de inwoners van Ommen ervaren overlast in hun buurt centraal. De diverse verschijningsvormen van overlast zijn geclusterd tot drie scores: fysieke verloedering (paragraaf 3.2), sociale overlast (par. 3.3) en verkeersoverlast (par. 3.4). Elk van deze scores is berekend op basis van het percentage inwoners dat veel overlast ervaart van een of meerdere verschijningsvormen van overlast. Hinder van horecagelegenheden (par. 3.5) is niet geclusterd. Op basis van 13 verschijningsvormen is een score voor de totale overlast in de buurt bepaald (par. 3.6). Inwoners hebben prioriteiten kunnen aangeven voor de aanpak van buurtproblemen (par. 3.7) en het hoofdstuk sluit af met een paragraaf over respectloos gedrag (par. 3.8). 3.2 Fysieke verloedering Een van de problemen waar een woonbuurt mee te maken kan hebben, is fysieke verloedering in de buurt. In de Veiligheidsmonitor zijn daarover vier mogelijke buurtproblemen voorgelegd aan de respondenten. Deze vier hebben betrekking op: 1. bekladde muren of gebouwen 2. rommel op straat 3. hondenpoep op de stoep, straat of in de perken 4. straatmeubilair, zoals vuilnisbakken, bankjes of bushokjes, dat vernield is De omvang van problemen met betrekking tot fysieke verloedering in de buurt wordt bepaald aan de hand van het percentage inwoners dat veel overlast ervaart van één of meerdere van de vier vormen van fysieke verloedering. Figuur 3.1 toont een overzicht van deze indicator in Ommen en de vergelijkingsgebieden. Fysieke verloedering komt in Ommen minder voor dan gemiddeld in Oost-Nederland en Nederland. Inwoners ervaren daarnaast ook minder overlast dan in Nederland. Alle vormen van fysieke verloedering komen in Ommen minder voor dan in de vergelijkingsgebieden. Fysieke verloedering komt in Ommen en Hardenberg ongeveer even vaak voor, maar inwoners van Ommen ervaren zelf minder vaak overlast. Figuur 3.1 Fysieke verloedering 14% 72% 20% 75% komt wel eens voor Politie Oost-Nederland % 79% ervaart veel overlast Nederland % 82% 0% 20% 40% 60% 80% 100% In figuur 3.2 staat de fysieke verloedering op wijkniveau. In Ommen-Kern komt fysieke verloedering vaker voor dan in de rest van de gemeente. Inwoners van deze wijk ervaren relatief ook de meeste overlast. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 15

21 Figuur 3.2 Fysieke verloedering wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 20% 77% Ommen - Zuid 11% 66% komt wel eens voor Ommen - Buitengebied 9% 69% ervaart veel overlast 14% 72% 0% 20% 40% 60% 80% 100% In tabel 3.1 is met kleuren weergegeven wanneer een bepaalde vorm van overlast in een wijk relatief veel voorkomt (rood) of juist weinig (groen). In de kern van Ommen is hondenpoep een relatief groot probleem, rommel op straat komt hier juist relatief weinig voor. In het buitengebied van Ommen is dit precies andersom. Ten opzichte van Hardenberg is er in Ommen relatief weinig overlast van hondenpoep en vernieling van straatmeubilair. Tabel 3.1 Fysieke verloedering wijkniveau (overlast komt voor) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Bekladde muren 14% 11% 13% 13% 14% Hondenpoep 72% 50% 43% 55% 61% Rommel op straat 35% 38% 49% 43% 46% Vernieling straatmeubilair 17% 13% 17% 17% 21% 3.3 Sociale overlast In de Veiligheidsmonitor is gevraagd naar vijf vormen van sociale overlast die in de buurt voor zouden kunnen komen. Deze zijn: 1. dronken mensen op straat 2. rondhangende jongeren 3. drugsgebruik of drugshandel, bijvoorbeeld op straat of in coffeeshops 4. mensen die op straat worden lastiggevallen 5. overlast door buurtbewoners Op basis van de bovenstaande vormen is een percentage voor de totale sociale overlast bepaald. Figuur 3.3 toont een overzicht van dit percentage voor sociale overlast in Ommen en de vergelijkingsgebieden. Vrijwel alle vormen van sociale overlast komen minder vaak voor in Ommen dan in Hardenberg en de vergelijkingsgebieden en inwoners ervaren ook minder overlast. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 16

22 Figuur 3.3 Sociale overlast 3% 28% 5% 34% komt wel eens voor Politie Oost-Nederland % 50% ervaart veel overlast Nederland % 56% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Figuur 3.4 toont de ervaren sociale overlast op wijkniveau en of eerder genoemde vormen van sociale overlast wel eens voor komen in de wijk. Sociale overlast komt in Ommen-Kern vaker voor dan in de rest van de gemeente, maar inwoners ervaren er niet zelf meer overlast van dan gemiddeld. Figuur 3.4 Sociale overlast wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 3% 35% Ommen - Zuid 2% 25% komt wel eens voor Ommen - Buitengebied 2% 22% ervaart veel overlast 3% 28% 0% 10% 20% 30% 40% 50% In tabel 3.2 is met kleuren aangegeven welke vormen van sociale overlast relatief veel of weinig voor komen. De hogere sociale overlast in Ommen-Kern uit zich vooral in meer overlast van rondhangende jongeren, het buitengebied heeft hier relatief weinig overlast van. In vergelijking met Hardenberg is er in Ommen relatief weinig overlast van dronken mensen op straat, drugsgebruik of drugshandel en van buurtbewoners zelf. Tabel 3.2 Sociale overlast wijkniveau (overlast komt voor) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Dronken mensen op straat 16% 16% 13% 14% 19% Drugsgebruik of handel 11% 9% 9% 10% 14% Lastig vallen mensen op straat 7% 8% 7% 7% 9% Rondhangende jongeren 23% 14% 14% 18% 21% Buurtbewoners 2 16% 11% 11% 13% 17% 2 Overlast door buurtbewoners telt niet mee in de schaalscore van sociale overlast Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 17

23 3.4 Verkeersoverlast Een ander probleem van een woonbuurt betreft de mate van verkeersoverlast in de buurt. In de Veiligheidsmonitor zijn daarover drie buurtproblemen voorgelegd aan de respondenten. Deze drie buurtproblemen hebben betrekking op: 1. te hard rijden;- 2. parkeerproblemen, bijvoorbeeld fout geparkeerde voertuigen of drukte;- 3. agressief gedrag in het verkeer.- Van de hierboven genoemde vormen van verkeersoverlast is het percentage berekend van inwoners die veel overlast ervaren van een of meerdere verschijningsvormen van verkeersoverlast. Figuur 3.5 toont een overzicht van deze indicator in Ommen. Inwoners van Ommen ervaren minder verkeersoverlast dan het landelijk gemiddelde. Het verschil zit vooral in agressief verkeersgedrag en parkeerproblemen waar inwoners van Ommen minder overlast van ervaren. Te hard rijden komt overal evenveel voor. Figuur 3.5 Verkeersoverlast 21% 76% 25% 79% komt wel eens voor Politie Oost-Nederland % 80% ervaart veel overlast Nederland % 81% 0% 20% 40% 60% 80% 100% In figuur 3.6 staat de verkeersoverlast op wijkniveau. De frequentie van verkeersoverlast is in alle wijken van Ommen ongeveer gelijk. Inwoners van Ommen-Zuid ervaren wel vaker zelf overlast van verkeer. Figuur 3.6 Verkeersoverlast wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 22% 78% Ommen - Zuid 30% 80% komt wel eens voor Ommen - Buitengebied 20% 74% ervaart veel overlast 21% 76% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Verschillen zijn er wel in specifieke vormen van verkeersoverlast per wijk (tabel 3.3). In Ommen-Kern komen parkeerproblemen relatief veel voor, in het buitengebied juist niet. Tussen Ommen en Hardenberg zijn vrijwel geen verschillen in verkeersoverlast. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 18

24 Tabel 3.3 Verkeersoverlast wijkniveau (overlast komt voor) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Te hard rijden 69% 73% 70% 70% 72% Agressief gedrag 15% 23% 22% 19% 19% Parkeerproblemen 39% 38% 27% 33% 35% 3.5 Hinder van horecagelegenheden De laatste vorm van overlast in de buurt waar naar gevraagd is betreft hinder van horecagelegenheden zoals cafés, restaurants of snackbars (figuur 3.7). In Ommen komt deze vorm van overlast minder vaak voor dan gemiddeld in Nederland. Figuur 3.7 Hinder van horecagelegenheden 0% 11% 1% 11% komt wel eens voor Politie Oost-Nederland % 13% ervaart veel overlast Nederland % 14% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Er zijn verder vrijwel geen verschillen in hinder van horecagelegenheden tussen de wijken van Ommen (figuur 3.8). Figuur 3.8 Hinder van horecagelegenheden wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 0% 11% Ommen - Zuid 1% 12% komt wel eens voor Ommen - Buitengebied 0% 10% ervaart veel overlast 0% 11% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 19

25 3.6 Totale overlast Op basis van de hierboven beschreven vormen van overlast en overlast van horecagelegenheden is een indicator voor totale overlast in de buurt voor Ommen en de referentiegebieden berekend. Deze is weergegeven in figuur 3.9. De meeste inwoners hebben wel eens te maken met overlast, maar in totaal komt overlast in Ommen minder voor dan gemiddeld in Nederland. Inwoners van Ommen ervaren zelf minder overlast dan in Hardenberg en de vergelijkingsgebieden. Figuur 3.9 Totale overlast 32% 91% 36% 91% komt wel eens voor Politie Oost-Nederland % 93% ervaart veel overlast Nederland % 94% 0% 20% 40% 60% 80% 100% De totale overlast in de buurt op wijkniveau is weergegeven in figuur De verschillen in totale overlast tussen de wijken zijn niet significant. Figuur 3.10 Totale overlast wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 35% 93% Ommen - Zuid 37% 90% komt wel eens voor Ommen - Buitengebied 28% 90% ervaart veel overlast 32% 91% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 3.7 Aanpak van buurtproblemen Er is in de Veiligheidsmonitor ook aandacht voor de aanpak van buurtproblemen. De inwoners van Ommen is gevraagd welk buurtprobleem zij als eerste aangepakt zouden willen zien. Hieruit komt een top 3 van buurtproblemen (tabel 3.4). Het algemene beeld is dat te hard rijden en hondenpoep de belangrijkste buurtproblemen zijn voor bewoners. De rest is minder belangrijk. Landelijk gezien en in de wijken Ommen-Kern en buitengebied worden parkeerproblemen ook in de top 3 van belangrijkste buurtproblemen geplaatst. Dat dit in Ommen dus 'geen van deze' is kan worden opgevat als een positief teken. In Ommen-Zuid geven inwoners overigens meer prioriteit aan de aanpak van parkeerproblemen dan van hondenpoep op straat. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 20

26 Tabel 3.4 Belangrijkste buurtproblemen BELANGRIJKSTE PROBLEEM EERSTE TWEEDE DERDE Ommen - Kern m.u.v. Zuid Te hard rijden (28%) Hondenpoep (26%) Parkeerproblemen (8%) Ommen - Zuid Te hard rijden (39%) Parkeerproblemen (9%) Hondenpoep (9%) Ommen - Buitengebied Te hard rijden (34%) Hondenpoep (12%) Geen van deze (9%) GEMEENTE OMMEN TE HARD RIJDEN (32%) HONDENPOEP (18%) GEEN VAN DEZE (8%) 3.8 Respectloos gedrag Met respectloos gedrag wordt gedrag bedoeld waarbij de grenzen van fatsoen worden overschreden. Figuur 3.11 geeft weer hoe vaak burgers in de gemeente Ommen persoonlijk door personen of instanties respectloos worden behandeld. Respectloos gedrag komt in Ommen minder vaak voor dan gemiddeld in Oost-Nederland en Nederland. Tussen Ommen en Hardenberg is er vrijwel geen verschil, en ook niet tussen de wijken van Ommen. Figuur 3.11 Percentage inwoners dat wel eens respectloos wordt behandeld door... Onbekenden op straat Personeel van overheidsinstanties Personeel van winkels of bedrijven Onbekenden in het openbaar vervoer Bekenden zoals partner, familie of vrienden 11% 11% 8% 7% 7% 6% 5% 5% 5% 4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Ommen Hardenberg Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Overlast in de buurt 21

27 4 HOOFDSTUK Veiligheidsbeleving Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 22

28 4. Veiligheidsbeleving 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de veiligheidsbeleving van inwoners van Ommen beschreven. Paragraaf 4.2 zoomt in op de veiligheidsbeleving in de eigen woonbuurt, in paragraaf 4.3 komt de veiligheidsbeleving in de woonplaats aan de orde en paragraaf 4.4 behandelt de veiligheidsbeleving in het algemeen. Afgesloten wordt met een paragraaf over de verwachte kans op slachtofferschap (par. 4.5). 4.2 Veiligheidsbeleving in de buurt Gevoelens van onveiligheid In Ommen voelt 12 procent van de inwoners zich wel eens onveilig in de eigen woonbuurt, een zeer klein gedeelte voelt zich vaak onveilig (figuur 4.1). Ten opzichte van de vergelijkingsgebieden zijn de onveiligheidsgevoelens in Ommen relatief beperkt, met Hardenberg is er geen verschil. Figuur 4.1 Gevoel van onveiligheid in eigen woonbuurt ('wel eens onveilig') 1,4% 12% 0,6% 12% wel eens onveilig Politie Oost-Nederland ,4% 15% vaak onveilig Nederland ,7% 18% 0% 5% 10% 15% 20% 25% In figuur 4.2 worden de onveiligheidsgevoelens in de eigen woonbuurt weergegeven op wijkniveau, alsmede de frequentie ervan. In Ommen-Zuid voelen er meer inwoners zich wel eens onveilig dan gemiddeld in Ommen. De groep inwoners die zich vaak onveilig voelt is in alle wijken beperkt van omvang. Figuur 4.2 Gevoel van onveiligheid in eigen woonbuurt op wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 1,3% 12% Ommen - Zuid 1,6% 18% wel eens onveilig Ommen - Buitengebied 1,4% 12% vaak onveilig 1,4% 12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 23

29 Vermijdingsgedrag In deze paragraaf wordt ingegaan op vermijdingsgedrag. Dit wordt uitgedrukt in een schaalscore op basis van hoe vaak de volgende situaties bij inwoners persoonlijk voor komen: 1. doet s avonds niet open omdat u het niet veilig vindt 2. loopt of rijdt om in eigen buurt om onveilige plekken te vermijden 3. voelt zich onveilig s avonds in de buurt op straat 4. voelt zich onveilig s avonds alleen thuis 5. is bang zelf slachtoffer te worden van criminaliteit In figuur 4.3 staat hoeveel inwoners persoonlijk te maken hebben gehad met een of meerdere situaties die horen bij vermijdingsgedrag. In het hele land komt dit niet vaak voor, maar in Ommen nog minder vaak dan gemiddeld. Tussen Hardenberg en Ommen is er geen verschil. Figuur 4.3 Vermijdingsgedrag (schaalscore) 0,8 0,8 Politie Oost-Nederland ,0 Nederland , Figuur 4.4 toont vermijdingsgedrag op wijkniveau. In Ommen-Zuid krijgen inwoners relatief meer te maken met situaties die vermijdingsgedrag oproepen in vergelijking met de andere wijken. Figuur 4.4 Vermijdingsgedrag wijkniveau (schaalscore) Ommen - Kern m.u.v. Zuid 0,9 Ommen - Zuid 1,3 Ommen - Buitengebied 0,7 0, Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 24

30 In Tabel 4.1 is met kleuren aangegeven welke situaties specifiek meer of minder voor komen in de wijken. Wat inwoners van Ommen-Zuid vaker doen dan gemiddeld is omlopen of omrijden in eigen buurt om onveilige plekken te vermijden. Tabel 4.1 Vermijdingsgedrag wijkniveau (situaties) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG 's Avonds niet open doen 4% 8% 5% 5% 4% Omlopen/omrijden 1% 3% 1% 1% 1% Onveilig 's avonds op straat 0% 3% 1% 1% 1% Onveilig 's avonds alleen thuis 2% 3% 2% 2% 2% Bang zelf slachtoffer te worden 2% 4% 2% 2% 1% Criminaliteit in de buurt Figuur 4.5 toont het percentage inwoners dat het idee heeft dat er veel criminaliteit plaatsvindt in de buurt. Volgens relatief weinig inwoners van Ommen is dit het geval in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Figuur 4.5 Criminaliteit in de buurt (percentage veel ) 5% 4% Politie Oost-Nederland % Nederland % 0% 5% 10% 15% 20% 25% In figuur 4.6 staat de perceptie van criminaliteit op wijkniveau. Inwoners van Ommen-Zuid hebben relatief vaker het idee dat er veel criminaliteit in de buurt plaatsvindt. Figuur 4.6 Criminaliteit in de buurt op wijkniveau (percentage veel ) Ommen - Kern m.u.v. Zuid 4% Ommen - Zuid 9% Ommen - Buitengebied 5% 5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 25

31 Vervolgens is gevraagd of inwoners denken dat de criminaliteit in hun buurt in de afgelopen 12 maanden is toegenomen, afgenomen of gelijk is gebleven (figuur 4.7). Er zijn in het buitengebied relatief veel inwoners die het idee hebben dat de criminaliteit in de buurt is toegenomen, in Ommen-Kern relatief weinig. In Ommen is men pessimistischer over de ontwikkeling van criminaliteit dan in Hardenberg. Figuur 4.7 Ontwikkeling criminaliteit in de afgelopen 12 maanden Ommen - Kern m.u.v. Zuid Afgenomen -1% 14% Toegenomen Ommen - Zuid Ommen - Buitengebied -1% -1% -1% 18% 17% 21% -4% 13% -20% 0% 20% 40% Rapportcijfer veiligheid in de woonbuurt De inwoners is gevraagd om een algemeen rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de eigen buurt (figuur 4.8). Gemiddeld beoordelen inwoners de veiligheid met een 7,5. Dit verschilt niet of nauwelijks van het gemiddelde van de politie-eenheid Oost-Nederland en het landelijk gemiddelde. Figuur 4.8 Oordeel veiligheid woonomgeving (rapportcijfer) 7,5 7,4 Politie Oost-Nederland ,4 Nederland , In de wijken van Ommen is het oordeel over de veiligheid ook ongeveer gelijk, met uitzondering van Ommen-Zuid (figuur 4.9). Inwoners van Ommen-Zuid zijn significant minder tevreden over de veiligheid in de woonomgeving dan inwoners uit de rest van Ommen. Dit sluit aan bij de gevoelens van onveiligheid, het vermijdingsgedrag en het idee van criminaliteit in de buurt. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 26

32 Figuur 4.9 Oordeel veiligheid woonomgeving wijkniveau (rapportcijfer) Ommen - Kern m.u.v. Zuid 7,5 Ommen - Zuid 7,3 Ommen - Buitengebied 7,5 7, Veiligheidsbeleving in woonplaats In deze paragraaf wordt ingegaan op onveilige plekken in de eigen woonplaats. Tabel 4.2 geeft per plek het percentage inwoners in Ommen dat zich hier wel eens onveilig voelt. Hierbij is er in de berekening van het percentage geen rekening mee gehouden of een bepaalde plek of voorziening aanwezig is in de woonplaats en of iemand deze plek ook wel eens bezoekt. In vergelijking met het gemiddelde van de gemeente Ommen voelen inwoners van Ommen-Kern zich relatief vaak onveilig in het centrum, in het winkelgebied en bij het treinstation. Inwoners van het buitengebied voelen zich op deze plaatsen relatief veilig, waarschijnlijk heeft dit te maken met de afstand tot deze locaties. Inwoners van Ommen-Zuid voelen zich minder vaak onveilig op plekken waar groepen jongeren rondhangen. Ten opzichte van de gemeente Hardenberg voelen inwoners van Ommen zich relatief onveilig op het station. Tabel 4.2 Onveilige plekken (vaak/soms onveilig) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Rondom uitgaansgelegenheden 16% 10% 11% 13% 14% Op plekken waar groepen jongeren rondhangen In het centrum van mijn woonplaats Winkelcentrum/winkelgebied in eigen buurt 26% 15% 20% 22% 27% 11% 7% 4% 7% 8% 9% 5% 3% 6% 6% In het openbaar vervoer 9% 10% 7% 8% 7% Bij het treinstation 16% 13% 9% 12% 5% In het eigen huis 7% 11% 7% 7% 6% 4.4 Veiligheidsbeleving in het algemeen Naast de veiligheidsbeleving in de eigen buurt is gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in het algemeen. In figuur 4.11 worden deze onveiligheidsgevoelens weergegeven. Ten opzichte van de vergelijkingsgebieden voelen inwoners van Ommen zich in het algemeen relatief veilig. Er is vrijwel geen verschil tussen Hardenberg en Ommen. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 27

33 Figuur 4.10 Gevoel van onveiligheid in het algemeen ('wel eens onveilig') 1,5% 26% 0,6% 24% wel eens onveilig Politie Oost-Nederland ,4% 33% vaak onveilig Nederland ,7% 36% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 4.5 Verwachte kans op slachtofferschap In deze paragraaf gaan we in op vraag hoe groot inwoners denken dat de kans is om in de komende 12 maanden slachtoffer te worden van een delict of voorval (tabel 4.3). Inwoners van Ommen schatten de kans op mishandeling, zakkenrollerij en een beroving met geweld hoger in dan inwoners van Hardenberg. Daarnaast wordt de kans op woninginbraak in Ommen-Kern lager ingeschat dan in Ommen-Zuid en het buitengebied. De kans op mishandeling is volgens inwoners kleiner in Zuid dan in het buitengebied. Tabel 4.3 Kans slachtofferschap... is (heel) groot KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Woninginbraak 8% 18% 14% 12% 10% Mishandeling 1% 0% 3% 2% 1% Zakkenrollerij 3% 4% 3% 3% 1% Beroving met geweld 2% 1% 3% 2% 1% Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Veiligheidsbeleving 28

34 5 HOOFDSTUK Slachtofferschap Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Slachtofferschap 29

35 5. Slachtofferschap 5.1 Inleiding Dit hoofdstuk gaat over slachtofferschap van veel voorkomende delicten en voorvallen. Dat is afgemeten aan het percentage inwoners van Ommen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een delict. Achtereenvolgens komen aan de orde slachtofferschap van geweldsdelicten (paragraaf 5.2), vermogensdelicten (par. 5.3), vernielingen (par. 5.4) slachtofferschap totaal (par. 5.5) en cybercrime (par. 5.6). Vanwege de lage percentages worden de resultaten in dit hoofdstuk weergegeven met 1 decimaal (oftewel 1 cijfer achter de komma). 5.2 Slachtofferschap geweldsdelicten Voor het slachtofferschap van geweldsdelicten is berekend hoeveel inwoners één keer of vaker slachtoffer zijn geweest van mishandeling, bedreiging of geweld met seksuele bedoelingen. Figuur 5.1 geeft het percentage inwoners van Ommen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een geweldsdelict. In Ommen gaat het om een zeer klein gedeelte van de bevolking ten opzichte van de vergelijkingsgebieden, minder dan een half procent. Figuur 5.1 Slachtofferschap geweldsdelicten in de afgelopen twaalf maanden 0,3% 1,7% Politie Oost-Nederland ,1% Nederland ,2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% In figuur 5.2 staat het percentage slachtoffers van geweldsdelicten op wijkniveau. In alle wijken werd minder dan 1 procent van de bevolking slachtoffer van een geweldsdelict in de afgelopen 12 maanden. Figuur 5.2 Slachtofferschap geweldsdelicten wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 0,0% Ommen - Zuid 0,7% Ommen - Buitengebied 0,5% 0,3% 0% 2% 4% 6% 8% 10% In tabel 5.1 staat met kleuren aangegeven welke vormen van slachtofferschap relatief veel of weinig voor komen in de wijken van Ommen. Ten opzichte van Hardenberg komt bedreiging in Ommen praktisch niet voor. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Slachtofferschap 30

36 Tabel 5.1 Slachtofferschap geweldsdelicten wijkniveau (vormen van slachtofferschap) KERN ZUID BUITEN OMMEN HARDENBERG Geweld met seksuele bedoelingen 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Mishandeling 0,0% 0,3% 0,5% 0,3% 0,9% Bedreiging 0,0% 0,3% 0,0% 0,0% 0,8% 5.3 Slachtofferschap vermogensdelicten Voor het slachtofferschap van vermogensdelicten is berekend hoeveel inwoners één keer of vaker slachtoffer zijn geweest van poging tot woninginbraak, fietsendiefstal, diefstal uit/vanaf auto s, autodiefstal, diefstal ander motorvoertuig, (poging tot) zakkenrollerij/beroving of overige diefstal. Figuur 5.3 geeft het percentage inwoners van Ommen dat in de twaalf maanden voorafgaand aan dit onderzoek slachtoffer is geworden van een vermogensdelict. Minder inwoners van Ommen zijn het slachtoffer geweest van vermogensdelicten dan gemiddeld in de vergelijkingsgebieden. Er is geen significant verschil tussen Hardenberg en Ommen. Figuur 5.3 Slachtofferschap vermogensdelicten in de afgelopen twaalf maanden 4,9% 6,7% Politie Oost-Nederland ,4% Nederland ,2% 0% 5% 10% 15% 20% 25% Figuur 5.4 toont het percentage slachtoffers van vermogensdelicten op wijkniveau. Inwoners van Ommen-Zuid werden vaker slachtoffer van vermogensdelicten dan gemiddeld, in het buitengebied van Ommen werden inwoners juist relatief weinig slachtoffer van vermogensdelicten. Figuur 5.4 Slachtofferschap vermogensdelicten wijkniveau Ommen - Kern m.u.v. Zuid 6,8% Ommen - Zuid 12,0% Ommen - Buitengebied 2,5% 4,9% 0% 5% 10% 15% 20% 25% In tabel 5.2 staan de verschillende vormen van vermogensdelicten. Fietsdiefstal komt in Ommen minder vaak voor dan in Hardenberg. Alleen in Ommen-Zuid komt fietsdiefstal juist relatief veel voor. Veiligheidsmonitor Ommen 2016 Slachtofferschap 31