DYSLEXIEPROTOCOL. Versie 2.0 oktober De Sterrenwacht Hellevoetsluis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DYSLEXIEPROTOCOL. Versie 2.0 oktober De Sterrenwacht Hellevoetsluis"

Transcriptie

1 Dy DYSLEXIEPROTOCOL Versie 2.0 ktber 2017 De Sterrenwacht Hellevetsluis

2 Inhud Inleiding... 2 Start situatie in beeld ktber Definitie dyslexie... 3 Kenmerken van dyslexie... 3 Kenmerken vr de basisschltijd... 4 Kenmerken in de kleutertijd... 4 Kenmerken vanaf grep drie... 4 Psitieve kenmerken... 5 Signaleren en handelen in de klas... 5 Grep 1 en Grep Grep Grep Zrgniveaus... 9 Het cmputerprgramma Buw! Aanvraag dyslexienderzek Criteria wanneer iemand in aanmerking kmt vr een nderzek naar (mgelijke)dyslexie: He verlpt het traject van aanvragen van een nderzek naar dyslexie? Dyslexiekaart Remediëren Cmpenseren Dispenseren

3 Inleiding Het ntwikkelen van gede technisch leesvaardigheden zijn cruciaal vr leerlingen in de basisschlleeftijd. Het niveau van deze leesvaardigheid in de middenbuw van de basisschl is mede bepalend vr het schlsucces en -plezier in het verdere van het nderwijsleerprces. Als een leerling ged kan lezen, dan geeft dit vlp mgelijkheden m (zelfstandig) ntdekkend te leren. Bij het leren lezen is ged leesnderwijs van grt belang. Op De Sterrenwacht hebben we hier in de achterliggende jaren frse stappen in gezet. Het aanvankelijk leesnderwijs in de grepen 1 en 2 krijgt vlp aandacht, gevlgd dr het werken met Veilig Leren Lezen in grep 3. Vanaf grep 4 wrdt structureel gewerkt met de methde Estafette m de leesvaardigheden verder te versterken. Vr veel leerlingen is dit aanbd vldende m zich adequaat te ntwikkelen. Dit prtcl gaat echter ver díe leerlingen die nvldende prfiteren van het leesaanbd zals hierbven beknpt beschreven staat. (zie vr een verdere uitwerking het taalbeleidsplan). Deze leerlingen stagneren in hun leesntwikkeling f lpen hierin vertraging p. Dit betekent hinder vr deze leerlingen in hun verder leerprces. Dit prtcl beschrijft he wij p schl signaleren welke leerlingen dit betreft en he we adequaat aanbd aan deze leerlingen bieden. Het del van dit prtcl is een werkbaar geheel van signalering en interventies beschrijven. Het grte nderliggende del is dat we willen dat alle leerlingen zich ptimaal ntwikkelen, k p het gebied van technisch lezen. Start situatie in beeld ktber 2017 Grep Ttaal aantal leerlingen Aantal leerlingen met een D f E-scre vr DMT Spelling Aantal leerlingen met een D f E vr AVI X D x D x E 1 3x D x E 2 5x D x E 4x E 1x D 3 Aantal leerlingen met een dyslexieverklaring Aantal leerlingen met leesdssier 2

4 Definitie dyslexie In dit prtcl gebruiken we de vlgende definitie van dyslexie: "Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en/f vlt tepassen van het lezen en/f het spellen p wrdniveau." De nderkennende diagnse gebeurt p grnd van bjectief waarneembare kenmerken. De SDN nemt twee criteria - daaraan met vldaan zijn m te kunnen spreken van dyslexie. het vaardigheidsniveau van lezen p wrdniveau en/f spelling ligt significant nder hetgeen van het individu, gegeven diens leeftijd en mstandigheden, gevraagd wrdt (criterium van de achterstand) het prbleem in het aanleren en tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau blijft bestaan, k wanneer vrzien wrdt in adequate remediërende instructie en efening (criterium van de didactische resistentie) Onder mstandigheden wrdt de situatie verstaan waarin de persn zijn lees- en spellingvaardigheid functineel met tepassen, i.c. de leermgeving in het nderwijs, de werkplek dan wel een andere situatie. De situatie waarin de betrkkene p basis van zijn aanleg en talent is terechtgekmen, vereist een beheersing van lezen p wrdniveau en spellen waaraan hij/zij, qua accuratesse en/f vltheid, duidelijk niet vldet. Onder adequate remediërende instructie wrdt verstaan hetgeen het nderwijs kan bewerkstelligen aan p het individu tegesneden maatregelen p het gebied van instructie en begeleide efening. Afgezien van een taakgerichte aanpak is zrgvuldige prtcllering een belangrijke vrwaarde. Uit: Diagnse van Dyslexie (brchure van de Stichting Dyslexie Nederland, herziene versie 2008). Bvenstaande definitie is een cncretisering van de werkdefinitie van Blmert (2006), zals beschreven in het Prtcl Dyslexie Diagnse en Behandeling: Dyslexie is een specifieke lees- en spellingstrnis met een neurbilgische basis, die wrdt verrzaakt dr cgnitieve verwerkingsstrnissen p het raakvlak van fnlgische en rthgrafische taalverwerking. Deze specifieke taalverwerkingsprblemen wijken prprtineel af van het verige cgnitieve, en m.n. taalverwerkingsprfiel en leiden tt een ernstig prbleem met het lezen en spellen van wrden ndanks regelmatig nderwijs. Dit specifieke lees- en spellingprbleem beperkt in ernstige mate een nrmale educatieve ntwikkeling, die p grnd van de verige cgnitieve vaardigheden geïndiceerd zu zijn. Samengevat kan gesteld wrden dat: Er sprake is van een significant lager leesntwikkeling dan passend is bij de intelligentie. Er sprake is van didactische resistentie, dus de (extra) begeleiding resulteert niet in het wegwerken f inlpen van de achterstanden. Kenmerken van dyslexie 1 Het is van grt belang m dyslexie vreg te signaleren. He eerder het kind passend nderwijs krijgt, he eerder een gede basis gelegd wrdt. Dit kan de ernst van de prblemen verminderen en ervr zrgen dat het kind beter meekmt in de klas

5 Hiernder vlgen kenmerken van dyslexie, nderverdeeld in drie grepen: Vr de basisschltijd. In de kleutertijd. Vanaf grep drie. Een kind heft niet aan alle symptmen te vlden m dyslexie te hebben. Kenmerken vr de basisschltijd Het kind kruipt en lpt laat. Het kind begint laat met praten en de spraakntwikkeling gaat langzamer dan bij leeftijdsgentjes. Het kind praat traag en heeft prblemen m wrden uit te spreken. De mtrische ntwikkeling blijft achter in vergelijking met leeftijdsgentjes. Een kind kan bijvrbeeld meite hebben met het hanteren van bestek. Kenmerken in de kleutertijd Het kind heeft meite met het schrijven van de eigen naam. Het kind schrijft letters vaak gespiegeld. Het kind heeft meite met het leren van basiskennis, zals de kleuren en getallen. Het kind werkt minder precies bij het knutselen, knippen en plakken. Kenmerken vanaf grep drie Vanaf grep drie zijn de meilijkheden met lezen, schrijven en spellen duidelijk merkbaar. Enkele signalen: Het kind ziet letters dansen en haalt letters dr elkaar: drp en drp. Het kind kan het temp van de klas niet bijhuden. Het kind kan last hebben van hfdpijn f het heeft vage gklachten. Het kind beheerst het alfabet slecht. Langzame letterherkenning, vral van klanken: eu en ui, e en u etc. Prblemen met het handschrift en met andere mtrische vaardigheden. Het kind is nhandig met (vul)pennen. Ondanks eindelze efeningen tch slechte cijfers vr dictees. Het kind blijft in spiegelschrift schrijven en draait klanken m: b en d, 6 en 9, q en p etc. Het kind maakt spelfuten bij het verschrijven. Lezen blijft achter p klasgenten. Het kind heeft weinig cncentratie bij het lezen en is snel me na het lezen. Vrlezen gaat hakkelend en sttterend. Sms heeft het kind achteraf geen idee wat hij gelezen heeft. Het kind kan links en rechts niet ged uit elkaar huden. Het kind heeft meite met het leren van analg klkkijken. Het kind heeft meite met het leren van tafels en andere lgische reeksen. De symptmen en futen nemen erg te nder tijdsdruk, emtinele spanning, bij een slechte gezndheid f als het kind in de war is. 4

6 Psitieve kenmerken Laten we vral de psitieve kenmerken niet vergeten: Kinderen met dyslexie zijn vaak creatieve, beeldende f lgische denkers. Kinderen met dyslexie kunnen vaak ged het verzicht bewaren. Ze blijven niet hangen in details, maar hechten juist aan het ttaalplaatje in hun hfd. Kinderen met dyslexie nemen infrmatie veel beter p. Als het kind nieuwe kennis heeft verwrven, blijft dat k veel beter hangen. Kinderen met dyslexie zijn vaak heel praktisch ingesteld. Signaleren en handelen in de klas Zwel de leerkracht, uders, leerling en de IB-er hebben een rl in het signaleren van (mgelijke) lees- en f spellingsprblemen. De leerkracht en k de IB-er maken hierbij gebruik van bservaties, methdetetsen en niet-methdetetsen. De leerling ervaart zélf f het leren lezen f spellen hem/haar veel meite kst. Ouders zien hun kind en kennen k de vrgeschiedenis en dienen alert te zijn p een mgelijke stagnatie in het leesprces. Zeker als er in de familie sprake is van dyslexie. In de nderstaande paragrafen met een beschrijving per grep staan nderdelen met rd aangegeven. Deze nderdelen zijn ng geen gerealiseerde praktijk (situatie kt. 2017). Alle verige beschreven zaken wel. Grep 1 en 2 Het beredeneerde aanbd vr de grepen 1 en 2 staat beschreven in het betreffende beleidsdcument dat in cursusjaar is pgesteld. Cruciaal in dit aanbd is de afstemming p wat leerlingen ndig hebben. Ok het stimuleren van het vrbereidend lezen staat centraal. Aan de letterkennis wrdt planmatig gewerkt. Signaleringsmethde Vr wie Mgelijke specifieke interventies Dagelijkse bservaties dr leerkracht Screening spraak-taal dr lgpediste Alle leerlingen Alle grep 2 leerlingen (aug/sept) Vr de risic-leerlingen met betrekking tt hun leesntwikkeling wrdt in grep 2 het Invullen van de vr dit prtcl relevante kijk!-lijnen: 1. Auditieve waarneming 2. Mndeling taalntwikkeling 3. Beginnende geletterdheid Alle grep 1 en 2 leerlingen (nv en mei) cmputerprgramma Buw! ingezet. Afname CPS tets Beginnende Geletterdheid Invullen dyslexie signaleringslijst vr kleuters (bijlage 1 bij dit prtcl) Alle grep 1 leerlingen (mei) Alle grep 2 leerlingen (kt, nv, mei) Leerlingen waarbij de ntwikkeling p spraak-taal anders verlpt dan verwacht Gericht aanbd met bijv. behulp van de activiteiten uit de map Fnemisch bewustzijn 5

7 Grep 3 Signaleringsmethde Vr wie Mgelijke specifieke interventies Dagelijkse bservaties dr Alle leerlingen Verhgen aanbd in leerkracht Tetsen na afsluiting van elke kern van Veilig Leren Lezen (methdetets) De herfst-, winter-, lente- en zmersignalering. Alle leerlingen zrgniveau Bij eerste nvldende bij een kern: 1. Analyse waar dit dr kmt. 2. Vlgende kern, zrg bieden p zrgniveau Ouders infrmeren en betrekken bij het leesnderwijs. 4. Buw! in de klas inzetten. Bij tweede peenvlgende nvldende p een kern: 1. Bvenstaande cntinueren. 2. Buw! k thuis inzetten. Gebruik CITO-tetsen (DMT en AVI, vlgens tetskalender) Alle leerlingen Bij eerste D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: Starten leesdssier p netwerk. Standaard inzetten: 1. Aanbd vr lezen p tenminste zrgniveau Inzetten Buw! 3. Infrmeren en betrekken uders. Bij de tweede (peenvlgende) D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: 1. Bijwerken leesdssier 2. Aanbd vr lezen p tenminste zrgniveau 2 en Cntinueren Buw!, maar nu k thuis inzetten. 6

8 Grep 4 Signaleringsmethde Vr wie Mgelijke specifieke interventies Vr infrmatie uit grep 3 Alle leerlingen Drdachte indeling van leerlingen in niveaugrepen met bijpassend aanbd van.a. Estafette. Alle leerlingen met een ndersteuningsvraag wrden ingedeeld bij verlengde instructie en werkmmenten bij de leerkracht. Gebruik CITO-tetsen (DMT en AVI, vlgens tetskalender) Leerling met een achterstand p leesgebied (D f E-scre) f stagnatie in het leesprces. Alle leerlingen Op grepsniveau wrdt een leesstimuleringsprgramma ingezet, vr schl en thuis. Aanbd bieden p zrgniveau 3. Inzetten/drzetten van aanbd met Buw! Bij eerste D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: Starten leesdssier p netwerk. Standaard inzetten: 1. Aanbd vr lezen p tenminste zrgniveau Inzetten Buw! 3. Infrmeren en betrekken uders. Bij de tweede (peenvlgende) D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: 1. Bijwerken leesdssier 2. Aanbd vr lezen p tenminste zrgniveau 2 en Cntinueren Buw!, maar nu k thuis inzetten. 7

9 Bij de derde (peenvlgende) D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: 1. Extra ndersteuning p zrgniveau 3 cntinueren. 2. Dyslexienderzek bij de gemeente aanvragen. Grep 5-8 Signaleringsmethde Vr wie Mgelijke specifieke interventies Vr infrmatie uit vrgaande grep Alle leerlingen Drdachte indeling van leerlingen in niveaugrepen met bijpassend aanbd van.a. Estafette. Gebruik CITO-tetsen (DMT en AVI, vlgens tetskalender) Alle leerlingen Alle leerlingen met een ndersteuningsvraag wrden ingedeeld bij verlengde instructie en werkmmenten bij de leerkracht. Bij eerste D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: Starten leesdssier p netwerk. Standaard inzetten: 1. Aanbd vr lezen p tenminste zrgniveau Inzetten Buw! 8

10 3. Infrmeren en betrekken uders. Bij de tweede (peenvlgende) D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: 1. Bijwerken leesdssier 2. Aanbd vr lezen p tenminste zrgniveau 2 en Cntinueren Buw!, maar nu k thuis inzetten. Leerling met een dyslexieverklaring Bij de derde (peenvlgende) D-scre vr DMT in cmbinatie met een E vr Spelling óf alleen een E vr DMT: 1. Extra ndersteuning p zrgniveau 3 cntinueren. 2. Dyslexienderzek bij de gemeente aanvragen. Specifieke aanpassingen maken bij de vakken waar dat vr ndig is. Zie Dyslexiekaart verderp in dit dcument. Zrgniveaus Zrgniveau 1: Ged lees- en spellingnderwijs in klassenverband Dit betreft alle leerlingen. Het nderwijs binnen de grep wrdt verzrgd dr de grepsleerkracht en daarin is aandacht vr verschillende nderwijsbeheften. De aanpak in de grep wrdt beschreven in het grepsplan. Dit nderwijs geven wij vrm dr gebruikmaking van kwalitatief gede instructie en klassenmanagement, juist gebruik van effectieve methdes vr lezen en spelling en het gebruik van een leerlingvlgsysteem. Wij geven hier ged lees- en spellingnderwijs met aandacht vr verschillen in nderwijsbeheften. Zrgniveau 2: Extra zrg in de grepssituatie dr de grepsleerkracht Wanneer de zrg die gebden wrdt in niveau 1 niet vldende is vr een leerling, wrdt deze leerling in niveau 2 geplaatst. De leerkracht biedt extra ndersteuning aan die leerlingen die dat ndig blijken te hebben. De extra ndersteuning wrdt mschreven in het grepsplan. De leerkracht infrmeert uders ver de specifieke aanpak van hun kind. Op dit niveau stellen wij ptentiële uitvallers vast en realiseren wij een aanpak binnen de klas. Hierbij wrdt het lees- en/f spellingnderwijs vr deze leerlingen geïntensiveerd dr uitbreiding van instructie- en efentijd. Zrgniveau 3: Specifieke interventies 9

11 Wanneer blijkt dat de zrg van niveau 2 niet vldende is vr de leerling, dan wrdt de leerling naar zrgniveau 3 verplaatst. De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en er wrdt een leerlingdssier met handelingsplan pgesteld. Op dit niveau zrgen wij vr verdere intensivering van het lees- en/f spellingnderwijs. Wij rganiseren in de grep extra instructie p individuele basis f in kleine grepjes, dit gebeurt aan de instructietafel (verlengde instructie/begeleiding). Indien k p dit zrgniveau te weinig vruitgang wrdt behaald, is de hardnekkigheid bewezen en kan een vermeden van dyslexie wrden vastgesteld. Zrgniveau 4: Diagnstiek en behandeling Dit zrgniveau kunnen wij niet zelf vrmgeven. Hiernder valt de diagnstiek dr een extern nderzeksbureau (Bijv. Centraal Nederland) en de behandeling dr een specialist. Wij zullen deze leerlingen, in verleg met hun uders, drverwijzen naar deze instanties. Hiervr zijn specifieke criteria, zie hiervr de uitwerking verderp in dit dcument. Zrgniveau 5: Een individueel arrangement f verwijzing Dit zrgniveau is bij dyslexie ver het algemeen niet aan de rde, tenzij er sprake is van ernstige bijkmende andere prblematiek. De activiteiten in de zrgniveaus 1 en 2 zijn terug te vinden in nze grepsplannen. De activiteiten p zrgniveau 3 en 4 in individuele handelingsplannen (al dan niet als nderdeel van het leerlingdssier p het netwerk). Het cmputerprgramma Buw! Lexima heeft, in samenwerking met de universiteit van Amsterdam en nderwijsadviesbureau Het ABC, een cmputerprgramma ntwikkelt dat aantnbaar effectief is in het vrkmen van leesprblemen. Dit cmputerprgramma heet Buw! en is geschikt vr leerlingen in grep 2 tt en met 4. In het bvenstaande schema van interventies per grep staat beschreven wanneer we dit prgramma inzetten. Dit den we als een leerling (dreigt) te stagneren in zijn/haar leesntwikkeling. In eerste instantie zetten we dit p schl in. We maken daarbij gebruik van de schllicentie. Als dit nvldende blijkt, dan vragen we uders m dit k thuis in te zetten. Dan wrdt er gebruik gemaakt van een thuislicentie (die de schl -eventueel- bekstigd). 10

12 Aanvraag dyslexienderzek Vr een enkele leerling zal blijken dat het aanbd p zrgniveau 1, 2 en 3 niet afdende is m de achterstanden terug te dringen. Vr die leerlingen zal een dyslexienderzek wrden aangevraagd. Criteria wanneer iemand in aanmerking kmt vr een nderzek naar (mgelijke)dyslexie: De leerling heeft p drie fficiële peenvlgende tetsmmenten: Een E vr DMT óf Een D vr DMT én een E vr Spelling Het IQ van de leerling is >70 en bij een PV-klf is het verbale IQ tenminste >80. De schl heeft planmatig gewerkt aan de leesntwikkeling van de leerling: Tenminste 1 planperide (ca 20 weken) p zrgniveau 1 en 2 Tenminste 1 planperide (ca 20 weken) p zrgniveau 1, 2 én 3. Zie verder bijlage 2 vr de criteria Ouders gaan akkrd met de aanvraag vr het nderzek naar (mgelijke) dyslexie. He verlpt het traject van aanvragen van een nderzek naar dyslexie? Stap 1: planmatig werken: De leerkracht signaleert dat een leerling (weer) een E-scre heeft. (zie bvenstaande tabellen per grep). De leerkracht start een leesdssier p (dit is een wrd-dcument dat wrdt pgeslagen p het netwerk in de map van de leerling) en legt dit leesdssier vr aan de IB-er die vervlgens feedback geeft. De leerkracht bespreekt het plan met de leerling en betrekt hem/haar bij de plannen vr de extra ndersteuning die ingezet gaat wrden. De leerkracht mnitrt de uitvering van de gebden hulp en infrmeert de uders hiervan. Stap 2: de derde peenvlgende scre zals bij de criteria beschreven staat: De leerkracht infrmeert de IB-er dat er vr de derde keer een scre zals bij de criteria beschreven staat is behaald, ndanks alle extra ndersteuning. De leerkracht vraagt uders f ze akkrd zijn met de aanvraag van een dyslexienderzek. De ksten van dit nderzek (en de eventuele behandeling) wrden verged dr de gemeente. De IB-er vult, samen met de leerkracht, de bendigde infrmatie in. Dat betreft het ONLdyslexiefrmulier, incl. leesdssier, nderzek- en tetsgegevens en een vragenlijst vr uders. De IB-er stuurt de ndertekende frmulieren digitaal p naar de gemeente Hellevetsluis. De IB-er cmmuniceert wat de beslissing van de gemeente met uders en de leerkracht. De leerkracht cmmuniceert dit (k) met de leerling. Stap 3: afname nderzek De IB-er maakt met bijv. Centraal Nederland een afspraak vr het nderzek en rganiseert dit. Ok de uders wrden dr haar hierver geïnfrmeerd. Bij het nagesprek van het nderzek zijn naast de uders k de IB-er aanwezig. In dit nagesprek wrden de nderzeksuitkmsten besprken en wrdt afgestemd wat het vervlg ná dit nderzek gaat wrden. De IB-er zrgt dat het verslag van het nderzek in ParnasSys kmt: 11

13 Als bestand: de dyslexieverklaring + het nderzek Als IQ-test ingeverd: de uitkmsten van het bijbehrende intelligentienderzek Stap 4: de behandeling Als een leerling in aanmerking kmt vr een vergede behandeling, dan kan deze p schl wrden gerganiseerd (nder lestijd). De leerkracht is aanspreekpunt vr de dyslexiebehandelaar. Bij tussenevaluaties is de leerkracht aanwezig. Hij/zij zrgt dat de tussenevaluaties in ParnasSys wrden pgeslagen (als bestand). 12

14 Dyslexiekaart Als een leerling een fficiële dyslexieverklaring heeft, kan met hem/haar jaarlijks een dyslexiekaart ingevuld wrden. Op deze kaart staan de aanpassingen die de leerling in het dagelijkse nderwijs leerprces krijgt. De leerkracht vult deze kaart uiterlijk aan het eind van de eerste schlmaand met hem/haar in. De leerling bewaart deze dyslexiekaart in zijn/haar kastje. Dit is de dyslexiekaart van: Is in het bezit van een dyslexieverklaring (p nderkennend niveau) en kmt in aanmerking vr: Remediëren Extra ndersteuning binnen de grep p gebied van lezen/ spelling Extra ndersteuning buiten de grep p gebied van lezen/ spelling Cmpenseren Op basis van adviezen en handreikingen van deskundigen n.a.v. een dyslexienderzek. Extra tijd bij schriftelijke tetsen (methdegebnden en Cit LVS); Extra tijd bij schrijfactiviteiten; Ondersteuning dr tutr f leerkracht bij het verwerken van teksten en pdrachten; Crrecte antwrden van de zaakvakken mee naar huis m te leren; Methde gebnden tetsen mndeling herkansen bij nvldendes p tetsen en verhringen ( indien er sprake was van vldende inspanning); Mndeling aangebden tetsen, vr de vakgebieden..; Mndelinge verwerking van de pgaven, vr de vakgebieden ; Het gebruik van schema s en regelkaarten vanuit de methde ter ndersteuning van de spelling; Het gebruik van een tafelkaart vr de tafels..; Teksten die van het brd vergeschreven dienen te wrden, ter ndersteuning p een blad aanbieden; De mgelijkheid m schriftelijke taakactiviteiten te verwerken met de cmputer; Het gebruik van een laptp is tegestaan; Opgaven en teksten in vergrt lettertype f A3-frmaat bij afname tetsen (methdegebnden en Cit LVS); Gebruik van beschikbare digitale tetsen bij afname tetsen (Cit LVS); Pre-teaching binnen de grep p het gebied van lezen/ spelling/ zaakvakken/ begrijpend lezen; Het naar huis meenemen van beken vr de vrbereiding van grte leesteksten;. De gelegenheid bieden m de tekst van Cit begrijpend lezen, 1 week van te vren, te laten lezen ter vrbereiding p de tets. (p schl); Cit spelling in zijn geheel als dicteevrm afnemen. Dispenseren Geen (nvrbereide) hardp leesbeurten; Vermindering van het aantal vragen bij de verwerking van de leerstf; 13

15 Vermindering van het aantal taken f kleinere taken bij zelfstandig werken; Spellingfuten wrden alleen gerekend als specifiek de spelling getetst wrdt; (aankruisen wat van tepassing is) Datum: Ouders/ verzrgers: Leerkracht: Leerling: 14

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK Handreiking invulling zrgniveau 2 en 3 bij vermeden ernstige enkelvudige dyslexie (EED) RSV Breda e.. OOK Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekstiging en uitvering van beleid met betrekking tt ernstige

Nadere informatie

De leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen.

De leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen. Dyslexieprtcl Grep 1 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Grep 2 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Januari: CITO taal en rekenen Mei: Bij twijfel: lees-vrwaardentets

Nadere informatie

Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperiode

Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperiode Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperide 1 Prtcl dubleren De beslissing m een leerling een schljaar extra te laten den wrdt genmen aan de hand van een welverwgen prcedure. In de prcedure wrden

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016

DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/f het vlt tepassen (autmatiseren) van het

Nadere informatie

DYSLEXIE. Vragenformulier onderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid

DYSLEXIE. Vragenformulier onderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid 1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden ( in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige

Nadere informatie

Verlenging of verkorting schooltijd. Concept protocol

Verlenging of verkorting schooltijd. Concept protocol Verlenging f verkrting schltijd Cncept prtcl Inhud 1. Inleiding... 1 1. Wanneer wrdt er gedacht aan verlenging?... 1 2. Criteria vr schlverlenging:... 2 3. Wie zijn er betrkken bij een besluit tt schlverlenging?...

Nadere informatie

Laurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020

Laurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020 Laurens Heuzinkveld mei 2015 Dyslexiebeleid 2015-2020 Inhud: Blz. Inleiding 3 1. Leerlingen met kenmerken van dyslexie 3 1.1 Signaleringsnderzek 2. Leerlingen in de nderbuw met een dyslexieverklaring 4

Nadere informatie

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:

Nadere informatie

DYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...

DYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:... 1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

Dyslexie en dysorthografie

Dyslexie en dysorthografie Dyslexie en dysrthgrafie Naar schatting heeft 20% van de basisschlleerlingen leerprblemen. Hiervan heeft 10% leesprblemen. 5% zu dyslectisch zijn. Dit wil dus zeggen dat in elke klas van de lagere schl

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Sint Maartensschool

Dyslexieprotocol. Sint Maartensschool Dyslexieprtcl Sint Maartensschl Vastgesteld p: 31 januari 2016 Planningsdatum m te herzien: december 2017 Inhud Inleiding... 3 Hfdstuk 1: Wat is dyslexie?... 4 1.1 Definitie... 4 1.2 Theretische achtergrnd...

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

Indelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie

Indelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie Indelen (nieuwe) grepen Cncept beleidsntitie 25-01-2017 Inleiding Leerlingen kmen p schl wanneer ze vier jaar zijn en wrden dan p basis van de bij ns bekende gegevens ingedeeld in een bestaande grep 1/2.

Nadere informatie

DYSCALCULIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...

DYSCALCULIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:... 1 DYSCALCULIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis rekenvaardigheid vr schl Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

Iedere keer nadat er een tafel is aangeboden. 5 De tafels van 1 t/m 5 en 10 herhalen

Iedere keer nadat er een tafel is aangeboden. 5 De tafels van 1 t/m 5 en 10 herhalen Del: Oefenen f herhalen van wat geleerd is in de klas; een brug slaan tussen leren p schl en thuis Vrbereiden p kmende lessen; dit kan een zekpdracht zijn f een verzamelpdracht Integreren van vaardigheden

Nadere informatie

Kwaliteitskaart Zorg en Begeleiding

Kwaliteitskaart Zorg en Begeleiding Zrg en Begeleiding nderwijsadvies 1.1 De schl gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en prcedures vr het vlgen van de prestaties en de ntwikkeling van leerlingen. Dit is een nrmindicatr. Telichting:

Nadere informatie

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,

Nadere informatie

Definitieve versie februari 2015

Definitieve versie februari 2015 1 Gecmprimeerd Schlndersteuningsprfiel Naam Schl Algemene gegevens Schl Al-Ghazali BRIN 22NT Directeur Najiba Belah Adres Van lenneapstraat 17 Telefn 010-4152167 E-mail nbelah@sipr.nl Bestuur SIPOR Basisndersteuning

Nadere informatie

Een observatie door de IB-er en directeur. Bij kinderen die aangemeld worden voor de groepen 3 t/m 8: Een eerste gesprek met de ouders.

Een observatie door de IB-er en directeur. Bij kinderen die aangemeld worden voor de groepen 3 t/m 8: Een eerste gesprek met de ouders. Aannamebeleid Cbs Klaverblad is een basisschl vr vltijds nderwijs aan hgbegaafde leerlingen in de grepen 1 t/m 8. Ons aanname beleid is erp gericht kinderen p cbs Klaverblad aan te nemen die, p basis van

Nadere informatie

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning. Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 19 september 2017 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK Handreiking invulling zrgniveau 2 en 3 bij vermeden ernstige enkelvudige dyslexie (EED) RSV Breda e.. OOK Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekstiging en uitvering van beleid met betrekking tt ernstige

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken en alcohol.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken en alcohol. Criteria en vragenlijst themacertificaat Rken en alchl Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Rken en alchl. De vragenlijst

Nadere informatie

Protocol lees- en spellingproblemen en dyslexie. informatie voor ouders

Protocol lees- en spellingproblemen en dyslexie. informatie voor ouders Prtcl lees- en spellingprblemen en dyslexie infrmatie vr uders Inhudspgave Prtcl lees- en spellingprblemen en dyslexie 3 Kaders/wetgeving; Masterplan Dyslexie 3 Wat is dyslexie? 3 Dyslexie kenmerken 4

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend? Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk

Nadere informatie

Dyslexie & dyscalculie op het KWC

Dyslexie & dyscalculie op het KWC Dyslexie & dyscalculie p het KWC 13 de editie Cursusjaar 2014-2015 Inhud Dyslexie en dyscalculie... 3 1.1. Dyslexie... 3 1.1.1. Inleiding dyslexie... 3 1.1.2. Uitgangspunten dyslexie... 3 1.1.3. Maatregelen

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 05 september 2016 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins. Versie d.d. 22 juni 2017

PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins. Versie d.d. 22 juni 2017 PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins Versie d.d. 22 juni 2017 Instemming MR 22/06/2017 Vaststelling Bestuurder 22/06/2017 Inhudspgave Inleiding... 3 Del... 4 Extra tijd

Nadere informatie

Samenwerkingsschool Balans

Samenwerkingsschool Balans Samenwerkingsschl Balans DYSLEXIEBELEID_p website.dc - 1-1. Wat is dyslexie De Gezndheidsraad prbeerde jaren geleden tt natinale vereenstemming te kmen dr een glbale mschrijving p te stellen waarin iedereen

Nadere informatie

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kp van Nrd-Hlland Er is sprake van hgbegaafdheid, blijkens uit: Een ttale intelligentie gelijk f hger dan 130 N.B.: bij een intelligentienderzek wrdt nrmaliter

Nadere informatie

Notities bij Cito Spelling 3.0

Notities bij Cito Spelling 3.0 Ntities bij Cit Spelling 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost: Het

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2 INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Scenario Onderwijstijd. Thuisles

Scenario Onderwijstijd. Thuisles Scenari Onderwijstijd Thuisles Erik Mndriaan en JaapJan Vrm ROC Deltin Cllege, Zwlle ktber 2013 Scenari: Thuisles Algemeen Dit scenari is ntwikkeld mdat er gedacht wrdt dat het elementen bevat die ervr

Nadere informatie

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle Zrg p K.S.T.S. Temse-Velle Beste uders, De zrgwerking p nze schl bestaat al heel wat jaren en is vrtdurend in beweging. Enerzijds mdat de wetgeving i.v.m. zrg verandert, anderzijds mdat leerlingzrg zelf

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 18 september 2018 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Montessori College MAVO/HAVO

Montessori College MAVO/HAVO Mntessri Cllege MAVO/HAVO Onderwijsaanbd Dit ndersteuningsprfiel heeft betrekking p het vlgende nderwijsaanbd: Regulier nderwijs praktijknderwijs vmb/basis vmb/kader vmb/gemengd þ vmb/theretisch þ hav

Nadere informatie

Lees-/spellinghulpvragen Dyslexieprotocol CBS t Speel-Kwartier maart 2016

Lees-/spellinghulpvragen Dyslexieprotocol CBS t Speel-Kwartier maart 2016 Lees-/spellinghulpvragen Dyslexieprtcl CBS t Speel-Kwartier maart 2016 Prtcl lees-/ spellingshulpvragen/ dyslexie Inhudspgave Inleiding 1. Onderkenning van lees- en/f spellingprblemen 2. Diagnse bij lees-

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Notities bij Cito Spelling 3.0

Notities bij Cito Spelling 3.0 Ntities bij Cit Spelling 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost: Het

Nadere informatie

Notities bij Cito Spelling 3.0

Notities bij Cito Spelling 3.0 Ntities bij Cit Spelling 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost: Het

Nadere informatie

Schade protocol Zuiderpark Stadswalzone

Schade protocol Zuiderpark Stadswalzone Schade prtcl Zuiderpark Stadswalzne Gemeente s-hertgenbsch december 2012 Schadeprtcl Zuiderpark - Stadswalzne In dit dcument staat he de gemeente s-hertgenbsch mgaat met schadeclaims. Het is er p gericht

Nadere informatie

Protocol Versnellen en vertragen. Richtlijn m.b.t overgang naar een volgend leerjaar

Protocol Versnellen en vertragen. Richtlijn m.b.t overgang naar een volgend leerjaar Prtcl Versnellen en vertragen Richtlijn m.b.t vergang naar een vlgend leerjaar Inhudspgave 1. Inleiding... 2 2. Algemene uitgangspunten... 2 2.1. Verantwrdelijkheden en bevegdheid... 2 2.2. Dubleren...

Nadere informatie

Notities bij Cito Begrijpend lezen 3.0

Notities bij Cito Begrijpend lezen 3.0 Ntities bij Cit Begrijpend lezen 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost:

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Routeplanner bij het OPP

Routeplanner bij het OPP Ruteplanner bij het OPP Het OPP als middel Het OPP wrdt gebruikt als middel m de delen en nderwijs-, pvedings- en ndersteuningsbeheften van kind, leerkrachten en uder(s)/verzrger(s) in beeld te brengen

Nadere informatie

cbs Bloemenhof CBS Bloemenhof januari

cbs Bloemenhof CBS Bloemenhof januari cbs Blemenhf CBS Blemenhf januari 2017 1 Prtcl dyslexie Inhudspgave 1. Inleiding 2. Signalering en aanpak bij lees- en spellingprblemen. 3. Interventie dr externe deskundigen. 4. Samenwerking met externen.

Nadere informatie

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK Gese Lyceum, lcatie Bergweg 2018-2019 1 INHOUDSOPGAVE Het prfielwerkstuk algemeen pagina 3 Wat is een prfielwerkstuk? Waar met een prfielwerkstuk aan vlden? Algemene infrmatie

Nadere informatie

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9 Inhud Inleiding Pst-HBO pleiding Sensrische infrmatieverwerking Basiscursus Sensrische infrmatieverwerking Cursus Nieuwste behandelinzichten in de sensrische infrmatieverwerking Cursus Sensrische infrmatieverwerking

Nadere informatie

Protocol dyslexie Lees- en spellingproblemen

Protocol dyslexie Lees- en spellingproblemen Prtcl dyslexie Lees- en spellingprblemen 1 Dyslexieprtcl bs de Winde Vr de therie van dit prtcl is gebruik gemaakt van Prtcl Leesprblemen en Dyslexie grep 1 en 2, grep 3, grep 4 en grep 5 t/m 8. Auteur(s):

Nadere informatie

Zorgplan 2015-2016. R.K. Basisschool WSKO De Zeester Rembrandtstraat 5 2681 AX Monster

Zorgplan 2015-2016. R.K. Basisschool WSKO De Zeester Rembrandtstraat 5 2681 AX Monster R.K. Basisschl WSKO De Zeester Rembrandtstraat 5 2681 AX Mnster T. 0174 280337 E. inf@dezeester.wsk.nl W.www.dezeester.wsk.nl Zrgplan 2015-2016 2 1. Inhud 1) Inhud 2 2) Inleiding 3 3) Visie p zrg. 4 4)

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

Zorgplan. 1.Passend Onderwijs

Zorgplan. 1.Passend Onderwijs Zrgplan 1.Passend Onderwijs Passend Onderwijs betekent dat iedere leerling nderwijs krijgt dat het beste bij zijn f haar talenten en beperkingen past. Ok de leerlingen met een strnis, ernstige ziekte f

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cbs Nije Kroost. (versie maart 2016)

Dyslexieprotocol Cbs Nije Kroost. (versie maart 2016) Dyslexieprtcl Cbs Nije Krst (versie maart 2016) 1 Inhudspgave Hfdstuk 1 dyslexie 1.1. Inleiding 1.2. Wat is dyslexie? 1.3. Het signaleren van dyslexie 1.4. Het dyslexie-nderzek 1.5. Gevlgen van een dyslexieverklaring

Nadere informatie

Protocol dyslexie. De Rietlanden

Protocol dyslexie. De Rietlanden Prtcl dyslexie De Rietlanden Juli 2017 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat en/f vlt tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau. De

Nadere informatie

Taal- en leescoördinator binnen 1 jaar!

Taal- en leescoördinator binnen 1 jaar! Taal- en leescördinatr binnen 1 jaar! Opbrengsten: Certificaat (ligt vr ter erkenning bij CPION en Registerleraar) Taalbeleid en cmpetenties (HBO-niveau) - Inhud (inspiratr/expert) Inhudelijke kennis:

Nadere informatie

Screening Nederlands & Dyslexie

Screening Nederlands & Dyslexie Screening Nederlands & Dyslexie De screeningsprgramma s zijn gemaakt vr de screening van leerlingen in het vrtgezet nderwijs. Met deze prgramma's kunnen leerachterstanden en leerprblemen gesignaleerd wrden.

Nadere informatie

Opdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging.

Opdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging. VZ-B-K1-W4-A Biedt persnlijke verzrging Verzrgende-Ig basisdeel kerntaak 1 werkprces 4 Om zrgvragers methdisch te ndersteunen bij de persnlijke verzrging maak je gebruik van prtcllen en handelingsplannen.

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Studeren zonder belemmeringen

Studeren zonder belemmeringen Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms

Nadere informatie

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats:

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats: 2018-2019 Aanvraagfrmulier vr een vergeding (van een gedeelte van de) ksten schlverver vr leerlingen die een basisschl vr speciaal nderwijs (SO) bezeken Gegevens leerling: Naam: Gebrtedatum:... BSN :...

Nadere informatie

FACTSHEET SAMENWERKING COA

FACTSHEET SAMENWERKING COA FACTSHEET SAMENWERKING COA LOCATIE EN GEMEENTE VOOR JEUGDHULP AAN ASIELZOEKERSKINDEREN Factsheet samenwerking COA lcatie en gemeente vr jeugdhulp aan asielzekerskinderen INLEIDING ALGEMEEN Met de inwerkingtreding

Nadere informatie

Opbrengsten VSO Panta Rhei College schooljaar 2014-2015

Opbrengsten VSO Panta Rhei College schooljaar 2014-2015 Opbrengsten VSO Panta Rhei Cllege schljaar 2014-2015 Inleiding Iedere schl heeft tt taak nderwijs te bieden waarbij de leerlingen kennis, vaardigheden en hudingen verwerven. Uitgangspunt vr dat aanbd zijn

Nadere informatie

De missie van de school

De missie van de school De missie van de schl De kern van ns nderwijs is nze identiteit. Daarnaast willen wij als schl een veilige en gebrgen mgeving bieden waarin het kind zich geaccepteerd velt en ruimte ntvangt m zich verder

Nadere informatie

Notities bij Cito Begrijpend lezen 3.0

Notities bij Cito Begrijpend lezen 3.0 Ntities bij Cit Begrijpend lezen 3.0 Delen: Inhudelijk vrbereid te zijn p identiteitsgevelige nderwerpen. Krt verzicht van wat nieuw is bij versie 3.0 Afspraken Samenwerkingsverband Berséba, regi Nrd-Ost:

Nadere informatie

Inhoud: Protocol Hoogbegaafdheid Van Dijckschool 2

Inhoud: Protocol Hoogbegaafdheid Van Dijckschool 2 Inhud: 1. Delgrep...3 2. Signalering en diagnstiek...3 2.1. Signalering (DHH = mdule 1)...3 2.1.1 Aanleidingen vr de signaleringsprcedure...4 2.1.2 Stappen van de signaleringsprcedure....4 2.2 Diagnstiek

Nadere informatie

Certificatieschema VIAG-WV G-meterkast

Certificatieschema VIAG-WV G-meterkast Pagina 1 van 7 nderdeel van Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand, f penbaar

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel van: De scholen van Kind op 1

Schoolondersteuningsprofiel van: De scholen van Kind op 1 Schlndersteuningsprfiel van: De schlen van Kind p 1 Inleiding Smmige leerlingen hebben extra ndersteuning ndig m hun schllpbaan ged te drlpen. Wat die kinderen ndig hebben en wat de schl kan bieden is

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

Werkwoordspelling op maat

Werkwoordspelling op maat Werkwrdspelling p maat Muiswerk Werkwrdspelling p maat besteedt aandacht aan het hele algritme van de spelling van regelmatige werkwrden en k aan de verleden tijd van nregelmatige werkwrden. Delgrepen

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 Vr- en Vregschlse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 1. Inleiding Vr- en Vregschlse Educatie, als nderdeel van het bredere beleidsterrein nderwijsachterstandbeleid, wrdt sinds 2002 in Winterswijk vrmgegeven.

Nadere informatie

DEELPLAN 3 Opbrengst- en handelingsgericht werken

DEELPLAN 3 Opbrengst- en handelingsgericht werken Onderwerpen Handelingsgericht werken Hge verwachtingen DEELPLAN 3 Opbrengst- en handelingsgericht werken De bvenstaande nderwerpen wrden per half jaar gekppeld aan een ander vakgebied Semester 1 Rekenen

Nadere informatie

Onthaalbundel dyslexie 1ste graad

Onthaalbundel dyslexie 1ste graad Onthaalbundel dyslexie 1ste graad 2011-2012 Naam leerling: Klas: Klassenleraren: 1 Inhud 1 Inleiding 2 Definitie en criteria 3 Onderdelen dyslexiebeleid 4 Maatregelen vr leerlingen met dyslexie 5 Dyslexievereenkmst

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Verandertrajecten voor individuele medewerkers

Verandertrajecten voor individuele medewerkers Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Verandertrajecten vr individuele medewerkers Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek

Nadere informatie

Dyslexie. Protocol voor overdracht Primair Onderwijs - Voortgezet Onderwijs in de regio Waterland

Dyslexie. Protocol voor overdracht Primair Onderwijs - Voortgezet Onderwijs in de regio Waterland Bijlage 12 Dyslexie Prtcl vr verdracht Primair Onderwijs - Vrtgezet Onderwijs in de regi Waterland Dit prtcl wil het prces van de vergang van de basisschl naar het vrtgezet nderwijs van de leerling z ged

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Zorgplan OBS De Achtbaan Dordrechtplein 2 1324 VD Almere Telefoonnummer: 036 7670540

Inhoudsopgave. Zorgplan OBS De Achtbaan Dordrechtplein 2 1324 VD Almere Telefoonnummer: 036 7670540 Inhudspgave 1 Inleiding 3 1.1 Visie p zrg 3 1.2 Schlprtret 3 1.3 Kwaliteitszrgbeleid 4 1.4 Leerlinggewicht 4 2. Algemene zrg 5 2.1 Aannamebeleidnieuwe leerlingen 5 2.1.1 Instrm 5 2.1.2 Telating 5 2.1.3

Nadere informatie

De burgemeester, het college en de raad van de gemeente Muiden;

De burgemeester, het college en de raad van de gemeente Muiden; Vrbeeld handvest De burgemeester, het cllege en de raad van de gemeente Muiden; Gelet p artikel 169, tweede en derde lid, en artikel 180, tweede en derde lid, Gemeentewet; Hebben de vlgende uitgangspunten

Nadere informatie

D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S

D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S Tapirstraat 2 6532 AL - NIJMEGEN Tel: 024-35 90 930 WERKEN MET EEN ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF IN DE BASISSCHOOL INLEIDING Met de intrede van Passend

Nadere informatie

Certificatieschema VIAG-VP G-meterkast

Certificatieschema VIAG-VP G-meterkast Pagina 1 van 7 Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand, f penbaar gemaakt, in

Nadere informatie

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats:

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats: 2018-2019 Aanvraagfrmulier vr een vergeding (van een gedeelte van de) ksten schlverver vr leerlingen die een basisschl bezeken p grnd van hgbegaafdheid. Gegevens leerling: Naam: Gebrtedatum:... BSN :...

Nadere informatie

Inschrijfformulier Co-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015

Inschrijfformulier Co-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015 Inschrijffrmulier C-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015 Algemeen LanguageOne zrgt vr passend, kwalitatief en eigentijds nderwijs in de Nederlandse Taal en Cultuur gericht p Nederlandstalige leerlingen

Nadere informatie

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats:

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats: 2018-2019 Aanvraagfrmulier vr een vergeding (van een gedeelte van de) ksten schlverver vr leerlingen die een schl vr speciaal basisnderwijs (SBO) bezeken Gegevens leerling: Naam: Gebrtedatum:... BSN :...

Nadere informatie

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard Werkblad ntwikkelwijzer Guden Standaard Beeld van de leerling Vraag Opmerkingen/antwrden Actie He brengen wij nze leerlingen in beeld? (met g p telating tt gymnasiumstrm) Op welke manier maken wij ptimaal

Nadere informatie

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0)

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) hetergene grepen: kinderen uit diverse sciale milieus, een grte verscheidenheid aan rts. De schl gaat adequaat m met verschillen tussen leerlingen: gezien deze verschillen

Nadere informatie

Ondersteuningsplan De Ark

Ondersteuningsplan De Ark Ondersteuningsplan De Ark In het Schlndersteuningsplan, zals u dat aantreft p de website, leest u ver wat de schl kan bieden. Organisatie, beleidsvrnemens en grenzen van wat De Ark kan bieden leest u hiernder:

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009]

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1 Algemeen Meldcde bij een vermeden van kindermishandeling vr scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1.1 Iedere ScS Scheidingsspecialist, ScS Zandkasteelcach, ScS OKEE-cach, hierna te nemen scheidingsbegeleider,

Nadere informatie

Certificatieschema BEI-BLS-WV LS-meterkast

Certificatieschema BEI-BLS-WV LS-meterkast Pagina 1 van 8 nderdeel van BEI-BLS- WV LS-meterkast Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd

Nadere informatie

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats:

Naam:.. Geboortedatum:... Adres:.. Postcode en woonplaats: 2018-2019 Aanvraagfrmulier vr een vergeding (van een gedeelte van de) ksten schlverver vr leerlingen die een schl vr vrtgezet speciaal nderwijs (VSO) bezeken Gegevens leerling: Naam: Gebrtedatum:... BSN

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een prgramma vr het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Delgrep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt vr grep 7 en 8 van de basisschl en de eerste

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel (SOP)

Schoolondersteuningsprofiel (SOP) Schlndersteuningsprfiel (SOP) Namens team Terra Nigra: P.P. Truijen Praktijkversie SOP Telichting In deze praktijkversie SOP is aangegeven in heverre de schl kan vlden aan de vastgestelde basisndersteuning

Nadere informatie

Dyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle

Dyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle Dyslexie beleidsplan 2011-2015 Maerlant Brielle 1 Inleiding In het Dyslexie beleidsplan 2011-2015 wrdt het meerjarig strategisch beleid p het gebied van dyslexie van Maerlant vrmgegeven. Dit plan zal de

Nadere informatie

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6 CBS DE VAART 2015-2016 Infrmatiebekje grep 5 en 6 De schlregels Op nze schl zijn 3 hfdregels. Alle andere afspraken zijn terug te leiden tt deze hfdregels 1. Ik accepteer en respecteer een ander 2. Ik

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 -

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 - Inleiding Dit schljaar sta je vr een belangrijke keuze: het kiezen van je prfiel. De ervaring leert dat het maken van deze keuze niet altijd even gemakkelijk is. Het prfiel en de eventuele extra vakken

Nadere informatie