INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT MIJN LIJF

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT MIJN LIJF Leerlijn Dans Thema Identiteit Groep 1 en 2 April 2016

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Dans Thema Identiteit Groep 1 en 2 April 2016 Let op: dit is een werkversie Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Informatie voor de leerkracht is opgesteld ter verduidelijking van en aanvulling op de bijbehorende projectbeschrijving. Met beide documenten kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in maximaal 68 lesuren van 45 minuten. Leerdoelen In hoofdstuk 3 vindt u de leerdoelen. Gezien de vakoverstijgende opzet van dit project, kunt u een aantal van deze doelen ook gebruiken bij het registreren van doelen bij andere leergebieden. Elementen binnen dit project die in andere leergebieden aan de orde komen, kunt u ook terugvinden in hoofdstuk 10 (Nederlandse taal) en in hoofdstuk 11 (Gerelateerde leergebieden). Benodigdheden In hoofdstuk 5 vindt u een lijst met benodigdheden die u kunt gebruiken bij het uitvoeren van dit project. In deze lijst kunt u materialen tegenkomen die niet in de projectbeschrijving staan. Deze extra materialen zijn opgenomen zodat u een keuze kunt maken uit meerdere mogelijkheden. Naast de lijst met benodigdheden vindt u een lijst met bronnen die overeenkomen met de genoemde bronnen in de projectbeschrijving. Didactische werkvormen Bij de beschrijvingen van de didactische werkvormen in hoofdstuk 6 kunt u werkvormen tegenkomen die niet letterlijk terug te vinden zijn in de projectbeschrijving. Ook hier zijn deze extra werkvormen opgenomen zodat u een keuze kunt maken voor de uitvoering van uw lessen. 2

3 Inhoudsopgave 1. Korte beschrijving van het project Leerinhouden Leerdoelen ste eeuwse competenties Benodigdheden Didactische werkvormen Projectplanning Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Kunstenaar in de klas Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Downloads

4 1. Korte beschrijving van het project Dit project maakt de leerling bewust van zijn lichaam, verschillende houdingen en manieren van bewegen. Wat de leerlingen kunnen met hun lichaam en wat ze allemaal willen kunnen met hun lichaam staat in dit project centraal. In Je lijf in de war gebeurt dat bijvoorbeeld door het tekenen van de omtrek van hun lichaam en diverse onderzoeksopdrachten waarbij het hele lichaam of afzonderlijke lichaamsdelen centraal staan. Bij Schilderen met je lichaam maken de leerlingen al dansend patronen en vormen in de ruimte alsof ze schilderen. Ze doen dit individueel en met elkaar door te spiegelen. Vervolgens gaan de leerlingen op diverse manieren vormen en figuren dansen. Uiteindelijk komen de diverse opdrachten samen in Mijn fantastische lichaam. Leerlingen ontdekken de bewegingsmogelijkheden van het lichaam en variëren aan de hand van personages met de danselementen ruimte, tijd en kracht. 2. Leerinhouden Danshouding, dansbeweging, lichaam, lichaamsomtrek, diverse lichaamsdelen (arm, been, voet, hand, hoofd, heup ect.), diverse lichaamsbewegingen (schudden, draaien, buigen, strekken ect.), dagelijkse bewegingen (zwaaien, schudden, wijzen, duwen, springen, stampen, ja knikken, nee schudden ect.), ruimtegebruik (patronen en figuren, hoogtelagen), variëren aan de hand van personages met de danselementen ruimte, tijd en kracht. 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: weet wat een danshouding is. kan diverse lichaamsdelen aanwijzen en benoemen. kan de lichaamsdelen noemen die ingezet worden bij zijn favoriete dansbeweging. Vaardigheidsdoelen De leerling: kan diverse danshoudingen (groot, klein, gesloten, breed, smal, lang, hoekig ect.) nadoen. kan dagelijkse bewegingen (zwaaien, wijzen, springen, ja knikken ect.) herhalen in het ritme van de muziek. kan diverse manieren van voortbewegen uitvoeren, zoals rollen over de grond, verplaatsen zonder je voeten op te tillen, op handen en voeten lopen, schuiven op je billen ect. ervaart verschillende manieren van voortbewegen. kan delen van het lichaam bewegen. kan het hele lichaam bewegen. kan met verschillende lichaamsdelen patronen en figuren in de ruimte maken. kan zijn droomlichaam omschrijven en er passende bewegingen bij maken op muziek. gebruikt tijdens diverse opdrachten verschillende vormen van kracht. kan expressief en/of gevarieerd dansen. Houdingsdoelen De leerling: kijkt en luistert met aandacht naar presentaties van medeleerlingen ste eeuwse competenties Communiceren Doelgericht informatie uitwisselen. 4

5 Samenwerken Open en positieve houding voor andere ideeën. Creativiteit Een ondernemende en onderzoekende houding. 5. Benodigdheden Bij de diverse opdrachten zijn muziektips aangegeven. U kunt ook gebruik maken van de lijst met muzieksuggesties uit de danstoolbox (de toolbox is in ontwikkeling). Introductie diverse dansboeken (zie bronnen) foto s van dansers/beweging dansaccessoires dansfragmenten (zie bronnen) Deelopdracht 1 het gekozen prentenboek vanuit de introductie stukken behangpapier fototoestel/smartphone muziek afbeeldingen/tekeningen van lichaamsdelen Deelopdracht 2 trailer van de voorstelling Kleur van de Dansmakers kinderkunstboeken van het Gemeentemuseum Den Haag: Meneer Kandinsky was een schilder, Daan Remmerts de Vries (Leopold, 2010) Keepvogel en Kijkvogel In het spoor van Mondriaan, Wouter van Reek (Leopold, 2011) Calder De draad van Alexander, S Posthuma (Leopold, 2012) verf en papier het boek De Stip van Peter H. Reynolds. of de online versie: Deelopdracht 3 Danskaartjes (zie bijlage) 6. Didactische werkvormen Instructievormen Voorlezen van diverse prentenboeken/kinderkunstboeken. Houdingen voordoen en nadoen. Een lichaamsdeel aanwijzen en de leerlingen op muziek laten dansen met dit lichaamsdeel. Met leerlingen mogelijkheden inventariseren van hoe een lichaam in de war kan zijn (zwaaien met je voeten, stampen met je handen, springen met je schouders ect.). Dansfoto, in je favoriete danshouding op de foto. Dagelijkse bewegingen herhalen in het ritme van de muziek. Werken met danskaartjes. Interactievormen Kringgesprek over de danstafel. Mijn veranderlichaam, samen met de leerlingen verzinnen wat hun lichaam zou kunnen doen als je lichaam niet meer luistert. 5

6 Opdrachtvormen Actiereactie dans. Dansimprovisatie met opdrachten. Mijn droomlichaam; leerlingen bedenken hoe hun droomlichaam eruit ziet, beschrijven dit en dansen en bewegen op muziek die bij hun droomlichaam past. Betoverde voeten, als de muziek stilstaat geeft de leerkracht aan wat voor soort voeten de leerlingen hebben (plakvoeten, reuzenvoeten, springvoeten ect.) Samenwerkingsvormen Schilderdans 2 en 3: beide zijn spiegelopdrachten. Spelvormen Tik de vloer, wanneer de muziek stopt noemt de leerkracht een lichaamsdeel waarmee de vloer wordt aangeraakt. Vastplakken met hetzelfde lichaamsdeel aan elkaar. 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: 30 minuten 15 minuten 90 tot 120 minuten 90 tot 120 minuten 90 tot 120 minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Bij de uitvoering van het project is een bezoek aan een voorstelling, tentoonstelling of vaste collectie in een Haagse culturele instelling van grote meerwaarde. Bij elk project is een wisselend aanbod van culturele activiteiten beschikbaar. Raadpleeg de website van CultuurSchakel voor het actuele aanbod of laat u informeren door de culturele instellingen. Bij dit project raden wij u aan om een dansvoorstelling te bezoeken waarin het lichaam, lichaamshoudingen een grote rol spelen. Iedere dansvoorstelling passend bij de leeftijd is hiervoor geschikt. 9. Kunstenaar in de klas Bij de uitvoering van het project kan een kunstenaar betrokken worden. Raadpleeg hiervoor de website van CultuurSchakel. Specifiek voor dit project willen wij u aanbevelen om een danser uit te nodigen in de klas. Alle genres zijn mogelijk (van klassiek ballet tot hiphop). Bij dit project raden wij u aan om ter introductie een dansprofessional uit te nodigen in de klas. De danser kan laten zien wat hij allemaal kan met zijn lichaam en wat hij daarvoor allemaal moet doen. Vraag hem zijn beroepspraktijk toe te lichten (warming up, repeteren, uitvoeren, reizen ect.). De danser kan ook uitgenodigd worden bij het filosofisch gesprek of eventueel het filosofisch gesprek leiden. 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst ballerina ballet danshouding Woordenlijst Nederlandse taal aaien achterom kijken gesloten 6

7 dansschool optreden/uitvoeren pose repeteren toegangskaartje warming up buigen breed cirkels draaien duwen elastiek friemelen gewrichten/scharnierpunten groot hoekig(e) lijnen ja knikken klein lang lange lijnen lichaamsdelen (armen, hand, vinger, been, voet, teen, elleboog, heupen, knie, buik, rug, kin ect.) nee schudden omtrek reiken rekken rollen schoppen schudden slap(pe) pop slungelen smal Sluipen soepel spieren spiralen springen stampen stippen strekken trippelen uitsmeren vegen vlekken waggelen wijzen wrijven zwaaien zwieren 11. Gerelateerde leergebieden Bewegingsonderwijs: er worden diverse bewegingsvormen uitgevoerd. Nederlands: er is binnen het project veel aandacht voor begrippen rondom het lichaam en voor diverse manieren van voortbewegen. 12. Bronnen Boeken 7

8 De ballerina, Liesbeth Slegers (Clavis, 2014) Honden doen niet aan ballet, Anna Kemp (Lemniscaat, 2010) Wiebe springt en zingt, Willy Verheyde en Guido van Genechten (BAKERMAT, 2000) De wiebelbillenboogie van Guido van Genegten (Clavis, 2010) Het verhaal van Stippie en Jan Patsy Backx (Jonge, 1994) Meneer Kandinsky was een schilder, Daan Remmerts de Vries (Leopold, 2010) Keepvogel en Kijkvogel In het spoor van Mondriaan, Wouter van Reek (Leopold, 2011) Calder De draad van Alexander, S Posthuma (Leopold, 2012) De Stip van Peter H. Reynolds. of online: Dansfragmenten De Stilte danst HiHaHuttenbouwers: De Meekers (nu Maas Theater en Dans): Soske van het Internationaal Danstheater: Hij komt! gedanst door Project Sally: Ravel L Enfant et les Sortigeles Jiri Kylian Ballet (vanaf 6.25 min): Muziekfragmenten Herbie Mann Birdwalk Penguin Cafe Orchestra Air a danser Penguin Cafe Orchestra Beanfields : HdVo&index=12 Astor Piazolla Libertango Philip Glass: Glassworks, Facades Astor Piazolla Libertango Dave Brubeck Take Five Corey Purcell and Erin Green, Dancing with Danu Cameron Highlander: Kevin MacLeod Whiskey on the Mississippe Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor leerlingen vanaf groep 5 of 6 is een zelfbeoordelingsformulier beschikbaar. U kunt zelf inschatten in hoeverre uw leerlingen in staat zijn het formulier te gebruiken. 8

9 Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u als afsluiting in de projectbeschrijving. 15. Promotie Stel de ouders op de hoogte van het bezoek van de professionele danser/choreograaf aan de klas. Maak filmpjes van de diverse presentatiemomenten en deel deze via de schoolwebsite/klassenapp ect. 16. Van de Haagse collega s Licht de leerlingen van tevoren in dat er een kunstenaar op bezoek komt, wat zijn of haar bezoek in zal houden en attendeer ze erop dat ze vragen mogen stellen aan de kunstenaar. 17. Ouderbetrokkenheid Bijdrage ouders: Ouders kunnen aanwezig zijn bij de diverse presentatiemomenten en deze filmen. Bij de introductie kunnen ouders behulpzaam zijn bij het inrichten van een danstafel. Bij deelopdracht 1 en bij de presentatie kunnen ouders de dansfoto s maken van de leerlingen. 18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u op de volgende pagina s. Er zijn danskaartjes beschikbaar voor het uitvoeren van deelopdracht 3 Mijn fantastische lichaam. 9

10 Beoordelingsmodel docent In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat de samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Toelichting: Zeggingskracht Resultaat en Presentatie de zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Toelichting: Reflectie zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op Oriëntatie, Onderzoek, Resultaat & Presentatie Toelichting: Attitude concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Toelichting: Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

11 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project, o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt, dat wat het betekent: het verhaal/de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken, maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen: ruimte, kleur, textuur, compositie, vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten, etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee. 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 11