INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT PRIVACY: NOODZAAK OF NIET?

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT PRIVACY: NOODZAAK OF NIET? Leerlijn Mediacultuur Thema Identiteit Groep 7 en 8 27 april 2017

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Mediacultuur Thema Identiteit Groep 7 en 8 27 april 2017 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Informatie voor de leerkracht is opgesteld ter verduidelijking van en aanvulling op de bijbehorende projectbeschrijving. Met beide documenten kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in maximaal 68 lesuren van 45 minuten. Leerdoelen In hoofdstuk 3 vindt u de leerdoelen. Gezien de vakoverstijgende opzet van dit project, kunt u een aantal van deze doelen ook gebruiken bij het registreren van doelen bij andere leergebieden. Elementen binnen dit project die in andere leergebieden aan de orde komen, kunt u ook terugvinden in hoofdstuk 10 (Nederlandse taal) en in hoofdstuk 11 (Gerelateerde leergebieden). Benodigdheden In hoofdstuk 5 vindt u een lijst met benodigdheden die u kunt gebruiken bij het uitvoeren van dit project. In deze lijst kunt u materialen tegenkomen die niet in de projectbeschrijving staan. Deze extra materialen zijn opgenomen zodat u een keuze kunt maken uit meerdere mogelijkheden. Naast de lijst met benodigdheden vindt u een lijst met bronnen die overeenkomen met de genoemde bronnen in de projectbeschrijving. Didactische werkvormen Bij de beschrijvingen van de didactische werkvormen in hoofdstuk 6 kunt u werkvormen tegenkomen die niet letterlijk terug te vinden zijn in de projectbeschrijving. Ook hier zijn deze extra werkvormen opgenomen zodat u een keuze kunt maken voor de uitvoering van uw lessen.. 2

3 Inhoudsopgave 1. Korte beschrijving van het project Leerinhouden Leerdoelen ste eeuwse competenties Benodigdheden Didactische werkvormen Projectplanning Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Kunstenaar in de klas Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Bijlagen

4 1. Korte beschrijving van het project Wat verstaan we onder privacy? Waarom is privacy eigenlijk zo belangrijk? En vooral: hoe gaan we ermee om? Deze vragen vormen de basis voor het project Privacy: noodzakelijk of niet? De leerlingen gaan onderzoekend en experimenterend op zoek naar de vormgeving, functie, en techniek van drones. Deelopdracht 1: Geef jij je zomaar bloot? In deelopdracht 1 onderzoeken de leerlingen wat een drone is, wat de functies ervan zijn en wat een drone met privacy te maken heeft. Na dit onderzoek maken ze een eigen ontwerp voor een drone, waarbij de techniek ervan een grote rol speelt. Door zelf een drone met een specifieke functie te ontwerpen, krijgen de leerlingen inzicht in hun eigen identiteit. Ook leren ze wat voor hun toekomst belangrijk is als het gaat om privacy. Deelopdracht 2: Mijn drone Bij deelopdracht 2 voeren de leerlingen het ontwerp dat gemaakt is in deelopdracht 1 uit. Er wordt niet alleen rekening gehouden met de functie van de drone, maar ook met de vormgeving en geschikte materialen. Om dit te kunnen bepalen, experimenteren de leerlingen met verschillende materialen en doen ze verder onderzoek naar de kenmerken van een drone. Natuurlijk bedenken ze ook een naam voor hun drone. Deelopdracht 3: To drone or not to drone In deelopdracht 3 krijgt de groep ten slotte een gastles van een dronepiloot van SETUP, een gezelschap van creatieve technologen, kunstenaars en critici. De leerlingen presenteren hun prototype van de drone aan de dronepiloot, zodat hij kan bepalen of het ontwerp en het materiaalgebruik daadwerkelijk geschikt zijn om de drone te laten vliegen. Met behulp van de dronepiloot gaan de drones ook daadwerkelijk vliegen! Leefwereld leerling: Voor leerlingen die nu in groep 7 en 8 zitten betekent privacy iets heel anders dan een aantal jaar geleden. Leerlingen zijn gewend aan de media, televisie en internet en groeien op in een maatschappij waarin gegevens veelvuldig worden gedeeld. Privacy is heel actueel. In dit project ontdekken de leerlingen waarom privacy voor hen belangrijk kan zijn. Professionele kunst: Er wordt gekeken naar kunstwerken van kunstenaars zoals Roeland van Doorn, Arne Svenson en Zabou, die zich laten inspireren door privacy. In de lessen worden allerlei voorbeelden gegeven van professionele drones en komt een echte dronepiloot van SETUP in de klas om over zijn vak te vertellen. Maatschappelijke relevantie/context: Het thema speelt in op burgerschap. Waarom kan privacy belangrijk zijn? Kunnen we zonder? 2. Leerinhouden privacy, persoonlijke gegevens, diverse media (digitaal en analoog), schetsen, materialenonderzoek, drone (vorm, functie en techniek), ontwerpen, prototype, dronepiloot. 4

5 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: weet wat privacy is en begrijpt waarom het belangrijk is om bewust met privacygevoelige informatie om te gaan (zie 1. Introductie); weet wat de inhoud is van artikel 10 van de Grondwet (zie 1. Introductie); weet dat privacy een onderwerp is dat een inspiratiebron kan zijn voor kunstenaars. (zie 1. Introductie); weet wat een drone is en wat de toepassingsmogelijkheden en functies ervan zijn (zie 3.1. Onderzoek, 3.2. Uitvoeren); weet wat een schetsontwerp is en het wat het doel ervan is (zie 3.2. Uitvoeren); weet wat een prototype is en wat het doel ervan is (zie 4.1. Onderzoek); leert op welke manieren diverse media kunnen worden ingezet om reclame te maken (zie 5.2. Uitvoeren); begrijpt wat van invloed is op het wel of niet kunnen vliegen van een drone (zie 5.2. Uitvoeren). Vaardigheidsdoelen De leerling: krijgt meer inzicht in wat privacy betekent door het privacyformulier in te vullen en met klasgenootjes over het onderwerp te praten (zie 2. Oriëntatie); bedenkt in een groepje de functies van drones die het leven verbeteren en leuker maken (zie 3.2. Uitvoeren); maakt een schetsontwerp van een drone waarin de functie duidelijk zichtbaar is (zie 3.2. Uitvoeren); presenteert zijn schetsontwerp en geeft tops en tips aan klasgenootjes (zie 3.3. Presenteren); past het ontwerp van zijn drone aan op basis van de tops en tips van zijn klasgenootjes (zie 3.3. Presenteren); doet onderzoek naar de kenmerken van verschillende materialen (zie 4.1. Onderzoek); doet onderzoek naar materialen die geschikt zijn voor zijn drone en let hierbij op vorm, formaat en gewicht (zie 4.1. Onderzoek); maakt een definitief ontwerp van zijn drone met de juiste verhoudingen, afmetingen en materialen en verwerkt hierin de uitkomsten van zijn materialenonderzoek (zie 4.1. Onderzoek); maakt naar aanleiding van zijn definitieve droneontwerp een prototype (zie 4.2. Uitvoeren); vertelt over de relatie tussen vorm en functie van zijn prototype (zie 4.3. Presenteren); doet onderzoek in groepjes naar namen, typenummers en prijzen van drones (zie 5.1. Onderzoek); maakt een reclameuiting voor een bepaald medium voor zijn dronepresentatie (zie 5.1. Uitvoeren); licht zijn ontwerp en prototype in een presentatie helder toe en beargumenteert dit (zie 5.2. Uitvoeren). Houdingsdoelen: De leerling: realiseert zich dat alle informatie die op internet gezet wordt door iedereen vindbaar is; realiseert zich dat het belangrijk is om bewust om te gaan met privacygevoelige informatie op sociale media en internet in het algemeen (algemeen); stelt zich met alle zintuigen open voor mediacultuur binnen een thema/onderwerp dat aansluit bij zijn belevingswereld en in binnen en buitenschoolse activiteiten (algemeen); kan zich bij het experimenteren laten leiden door een manipulerende en onderzoekende houding (algemeen); is trots op zijn resultaten: zowel oriënterend en onderzoekend als uitvoerend (algemeen); 5

6 heeft een nieuwsgierige, betrokken en onderzoekende houding (algemeen); kijkt met aandacht naar voorbeelden uit de beeldende kunst, diverse mediauitingen en werk van medeleerlingen (algemeen); luistert met aandacht naar ideeën van medeleerlingen (algemeen); neemt actief deel aan de diverse gesprekken en presentaties gedurende het project (algemeen) ste eeuwse competenties Creativiteit een ondernemende en onderzoekende houding denken buiten de gebaande paden en nieuwe samenhangen zien creatieve technieken kennen en hanteren risico s durven nemen en fouten zien als leermogelijkheden Kritisch denken informatie interpreteren, analyseren en synthetiseren hiaten in kennis signaleren betekenisvolle vragen stellen kritisch reflecteren op het eigen leerproces openstaan voor alternatieve standpunten Communiceren doelgericht informatie uitwisselen communicatieve situaties en technieken hanteren communicatiemiddelen en strategieën hanteren inzicht in de mogelijkheden die ICT biedt om effectief te communiceren Samenwerken onderhandelen en afspraken maken effectief communiceren rollen (h)erkennen hulp kunnen vragen, geven en ontvangen onderhandelen en afspraken maken open en positieve houding voor andere ideeën functioneren in heterogene groepen Probleemoplossend denken en handelen problemen signaleren, analyseren en definiëren beargumenteerde beslissingen nemen patronen en modellen creëren beargumenteerde beslissingen nemen Sociale en culturele vaardigheden eigen gevoelens kunnen herkennen en gekanaliseerd en constructief kunnen uiten inlevingsvermogen en belangstelling voor anderen tonen Digitale geletterdheid mediawijsheid: bewust, kritisch en actief omgaan met media informatiebehoefte signaleren en analyseren relevante informatie zoeken, selecteren, verwerken en gebruiken 6

7 5. Benodigdheden Algemeen klaslokaal pc s digibord internetverbinding (kleuren)printer digitaal film en fototoestel introductie digibord met privacygevoelige informatie over een persoon uit de directe omgeving artikel 10 van de Grondwet Oriëntatie invulformulier privacy (zie Toolbox) potlood of pen Deelopdracht 1 A3 of A2papier voor resultaten onderzoek potlood of pen stiften/markers werkblad drone A4 of A3tekenpapier (niet te dun) grijze tekenpotloden zachte kleurpotloden pastelkrijt zachte waskrijtjes (of bijvoorbeeld Pandakrijt) Deelopdracht 2 divers materiaal voor het maken van de drone: karton, hout, touw, scrapmateriaal, plastic zakjes, zilverpapier, satéprikkers, aluminiumfolie, piepschuim, klei, watten, takjes, ijzerdraad, etc. gereedschappen: kniptangen, zagen, hamers, scharen, lijm, plakband en lijmpistolen digitale weegschaal A4 of A3tekenpapier (niet te dun) grijze tekenpotloden zachte kleurpotloden pastelkrijt zachte waskrijtjes (of bijvoorbeeld Pandakrijt) stiften/markers schrijfgerei linialen en/of meetlinten Deelopdracht 3 informatie over drones m.b.t. namen, typenummers en prijzen (internet) A4 of A3tekenpapier (niet te dun) grijze tekenpotloden zachte kleurpotloden pastelkrijt zachte waskrijtjes (of bijvoorbeeld Pandakrijt) stiften/markers scharen tijdschriften om uit te knippen 7

8 behangerslijm in potten met deksel + lijmkwasten schrijfgerei droneconstructie (van dronepiloot van SETUP) buitenruimte om drones de lucht in te laten (schoolplein) 6. Didactische werkvormen Instructie beeldmateriaal bekijken (beschouwen): kunstenaars Roeland van Doorn, Arne Svenson en Zabou (zie 1. Introductie) filosofische gesprekken (zie 2. Oriëntatie) klassengesprek: privacy en artikel 10 van de Grondwet (zie 1. Introductie) overeenkomsten/verschillen met venndiagram: diverse materialen (zie 4.1. Onderzoek) uitleggen/voordoen/vertellen/laten zien: informatie over drones (zie 3.1. Onderzoek, 3.2. Uitvoeren) informatie over prototypes (zie 4.1. Onderzoek) reclame via diverse media (zie 5.2. Uitvoeren) begeleiden/maakproces: basisconstructie bevestigen aan drone (zie 4.2. Uitvoeren) foto s maken/filmen: het vliegen van de door de leerlingen gemaakte drones (zie 5.4. Presenteren) themaonderwerp inzichtelijk maken in de klas (algemeen) begeleiding bij presenteren gemaakt werk (zie 3.3., 4.3., 5.3. Presenteren) begeleiding/sociale media: bij het (eventuele) posten van presentatiemateriaal van de leerlingen (zie 5.4. Presenteren) evaluatiegesprekken (zie 3.4., 4.4., 5.4. Evalueren) Interactie onderzoeken/bespreken in groepjes, daarna uitwisselen/presenteren: drones en privacy (zie 3.1. Onderzoek) namen, typenummers en prijzen drones (zie 5.1. Onderzoek) presentatie en reclame drones (zie 5.1. Onderzoek) woordweb/mindmap in groepjes, daarna delen: iedereen een drone (zie 3.2. Uitvoeren) brainstormen m.b.v. placemat, daarna uitwisselen: functies van drones (zie 3.2. Uitvoeren) éénminuutspresentatie: schetsontwerp drone (zie 3.3. Presenteren) presentatie in groepje: schetsontwerp drone (zie 3.3. Presenteren) toptiptop/feedback: schetsontwerp drone en presentatie (zie 3.3. Presenteren) materialen les/circuit: materialen voor een drone (zie 4.1. Onderzoek) kunstenaar in de klas/interview: vragen aan dronepiloot voorbereiden (zie 5.1. Onderzoek) voordragen/presenteren: presentatie prototype aan dronepiloot (zie 5.2. Uitvoeren) Opdrachtvormen werkblad: privacyformulier (zie 2. Oriëntatie) verzamelen: materiaal voor maken prototype (zie 4.1. Onderzoek) ontwerpen: definitief ontwerp drone (zie 4.1. Onderzoek) maken/prototype: drone (zie 4.2. Uitvoeren) reclame: voor presentatie prototype (zie 6.1. Onderzoek) Samenwerkingsvormen expositie: afsluitende expositie over het hele project (zie 5.3. Presenteren) quiz maken (algemeen) Spelvormen n.v.t. 8

9 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: 15 minuten 15 minuten 90 minuten 120 minuten 120 minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Bij de uitvoering van het project is een bezoek aan een voorstelling, tentoonstelling of vaste collectie in een Haagse culturele instelling van grote meerwaarde. Bij elk project is een wisselend aanbod van culturele activiteiten beschikbaar. Raadpleeg de website van CultuurSchakel voor het actuele aanbod of laat u informeren door de culturele instellingen. 9. Kunstenaar in de klas Bij de uitvoering van het project kan een kunstenaar betrokken worden. Raadpleeg hiervoor de website van CultuurSchakel. Specifiek voor dit project willen wij u aanbevelen om een van de volgende type kunstenaars uit te nodigen in de klas: een (media)kunstenaar die werkt met privacy, een vormgever die werkt met privacy, een kunstenaar die werkt met technologie, vliegen of drones, een choreograaf die werkt met vliegen/drones of een technologische ontwerper. 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst de privacy de identiteit de vormgeving de functie de vorm het formaat het medium, de media het ontwerp het schetsontwerp het prototype de balans de afmeting de verhoudingen de constructie de productie het materiaalgebruik de propeller de lancering de drone de dronepiloot Nederlandse taal positief/negatief de persoonlijke informatie het persoonlijk eigendom in relatie tot het effect de bevinding het schenden van jezelf bloot geven de selectie het vertrekpunt het uitgangspunt het typenummer op basis van definitief Werkwoorden beïnvloeden presenteren realiseren bevestigen produceren schenden terugkeren aanbrengen doorlopen ontwikkelen 11. Gerelateerde leergebieden Taal (woordenschat): leren van nieuwe woorden Taal (spreekvaardigheid): presenteren Taal (stellen): interviewvragen opstellen, reclameuitingen Beeldende vorming: ontwerpen, tekenen/schetsen, maken/vormgeven 9

10 12. Rekenen en wiskunde (meten): afmetingen en verhoudingen bij het maken van een drone Techniek: techniek van een drone, kenmerken en toepassingen van diverse materialen Bronnen Introductie Roeland van Doorn: artikel over de documentaire Er gaat niets gebeuren (privacyfirst.nl) Arne Svenson : artikel van The Guardian Zabou: graffiti in Londen (Wikimedia) Deelopdracht 1: drone speelt tennis (YouTube) supergeheime Engelse drone (The Post Online) spookdrone (YouTube) man vliegt op drone (YouTube) lichtkunst met drones (Ars Electronica) vlinderkunst met drones (Creators) droneruzie (Creators) dronefilmpje Domtoren (DroneWatch.nl) Deelopdracht 2: filmpje over Cultuuronderwijs op zijn Haags (YouTube) Deelopdracht 3: website SETUP 13. Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingprestaties kunt u gebruikmaken van het beoordelingsformulier voor de leerkracht. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor het gebruik van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De beoordelingsformulieren voor de leerkracht en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u in de bijlagen van dit document. 15. Promotie Leerlingenwerk kan worden getoond op de internetsite van school of in de schoolkrant. Ook kan het werk verspreid worden met behulp van sociale media. 10

11 16. Van de Haagse collega s Bij het maken van de drones is het belangrijk dat alle verschillende materialen stevig bevestigd worden zodat de drone bij het vliegen geen onderdelen verliest. 17. Ouderbetrokkenheid Ouders kunnen komen kijken bij het presenteren en het laten vliegen van de drones. 18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht en leerling en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u op de volgende pagina s. 11

12 Beoordelingsmodel docent In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat de samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Toelichting: Zeggingskracht Resultaat en Presentatie de zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Toelichting: Reflectie zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op Oriëntatie, Onderzoek, Resultaat & Presentatie Toelichting: Attitude concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Toelichting: Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

13 Beoordelingsmodel leerling In te vullen door de leerling Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: Resultaat en Presentatie Hoe vind je het resultaat en hoe vind je je presentatie ervan? nvt Toelichting: Ik vind het resultaat omdat en de presentatie vind ik omdat Onderzoeken Hoe heb jij je onderzoek aangepakt en in hoeverre is je dat gelukt? nvt Toelichting: Ik heb gekozen voor omdat Reflectie Hoe waren je antwoorden op de reflectievragen? nvt Toelichting: Werkhouding Hoe ging het werken aan je opdracht? nvt Toelichting: Tops en Tips Wat ging erg goed en wat kan beter? Tops: Tips: Extra Is er nog iets wat je wilt opmerken? Wat betekenen de smileys? goed of uitstekend ruim voldoende voldoende nog geen voldoende 13

14 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project, o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt, dat wat het betekent: het verhaal/de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken, maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen: ruimte, kleur, textuur, compositie, vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten, etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee. 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 14