INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT ZO BEN IK

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT ZO BEN IK Leerlijn Beeldend Thema Identiteit Groep 5 en 6 Maart 2016

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Beeldend Thema Identiteit Groep 5 en 6 Maart 2016 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Met deze informatie en de projectbeschrijving kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in 68 lesuren van 45 minuten. 2

3 Inhoudsopgave 1. Korte beschrijving van het project 4 2. Leerinhouden 4 3. Leerdoelen ste eeuwse competenties 4 5. Benodigdheden 5 6. Didactische werkvormen 6 7. Projectplanning 6 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school 6 9. Kunstenaar in de klas Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Bijlagen 8 3

4 1. Korte beschrijving van het project Het project Zo ben ik maakt de leerling bewust dat familie en omgeving invloed hebben op zijn identiteit. Waar voelt de leerling zich thuis, bij wie hoort hij? Is dat familie, klasgenootjes, de voetbalclub of een geloofsgemeenschap? In dit project onderzoekt de leerling zijn eigen levensverhaal. In deelopdracht Stripik gebeurt dat door het verbeelden van een (moment uit) zijn levensverhaal in stripvorm. In een beeldverhaal geeft de leerling zijn verleden weer. Bij deelopdracht 2 Wat een figuur maakt de leerling een mobile waarmee hij (delen van) zijn identiteit toont. Uiteindelijk maakt de leerling bij deelopdracht 3 Kijk mij eens een (kijk)doos waarin hij met voorbeelden, teksten en kleuren zijn (culturele) identiteit weergeeft. Een museumbezoek en een kunstenaar in de klas kunnen bij de introductie, oriëntatie of het onderzoek plaatsvinden. 2. Leerinhouden (culturele) identiteit, portret, zelfportret, stripverhaal, kadering, uitsnede, standpunt, voorgrondachtergrond, verhoudingen in een gezicht, evenwicht, balans, compositie, snelle schets versus tekening, perspectief en lichtinval. 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: kent de belangrijkste verhoudingen in het gezicht; kan de belangrijkste kenmerken van een strip benoemen; weet wat een mobile is en welke functies het kan hebben; begrijpt de functie en de mogelijkheden van een kijkdoos; begrijpt dat je omgeving je kan vormen als mens en kan dit tonen in beeldend werk. Vaardigheidsdoelen De leerling: kan momenten uit zijn leven selecteren en deze in stripvorm in beeld brengen; kan de belangrijkste kenmerken van een strip in zijn eigen beeldverhaal verwerken; is in staat een eenvoudige mobileconstructie te maken; kan in een gesloten vorm (kijkdoos) zijn eigen (culturele) identiteit weergeven; kan vragen formuleren en stellen over de betekenis van het werk van medeleerlingen. Leefwereld leerling: de leerling heeft thuis een eigen wereld, bepalend voor zijn gedrag en activiteiten. Professionele kunst: in de les worden allerlei voorbeelden uit de professionele kunst gebruikt die te maken hebben met identiteit, zoals (zelf)portretten. Een bezoek aan een museum geeft kinderen de mogelijkheid professionele kunstwerken in het echt te zien. De kunstenaar in de klas geeft kinderen concrete voorbeelden van zijn of haar werk en hoe identiteit daar een rol in speelt. Maatschappelijke relevantie/context: het thema speelt in op burgerschap. Je betrokken voelen bij de maatschappij en je er onderdeel van uit voelen maken ste eeuwse competenties Samenwerken Bij deelopdracht 1 en 2: leerlingen leren hulp vragen, geven en ontvangen om de constructie tot uitvoering te brengen. 4

5 Probleemoplossend denken en handelen Bij deelopdracht 2: problemen signaleren, analyseren en definiëren en oplossingsstrategieën generen, analyseren en selecteren om te zorgen dat de mobile in evenwicht hangt. Culturele vaardigheden Bij het maken van deelopdracht 2 en 3 eigen gevoelens herkennen en gekanaliseerd en constructief uiten. Bij de verschillende vormen van reflectie: inlevingsvermogen en belangstelling voor anderen tonen. 5. Benodigdheden Algemeen Teken/handvaardigheidlokaal Klaslokaal Pc Deelopdracht 1 Tekenpapier (Kleur)potloden Krijt Gummen Liniaal Fototoestel Scharen Lijm Deelopdracht 2 IJzerdraad Rondbektangen Revolvertang Zijof kopkniptang Touw of nylondraad Kledinghanger (om de constructie aan op te hangen) Papier Pen Lijm Deelopdracht 3 Dozen Scharen Restmateriaal Verf Papier (Kleur) potloden Behang Lijm Lapjes Tijdschriften Kranten Stof etc. 5

6 6. Didactische werkvormen Informatie volgt binnenkort. 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: 30 minuten (90 minuten extra bij bezoek aan een museum). 15 minuten 90 minuten 90 minuten (kunstenaar in de klas) 120 minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Een bezoek aan een culturele instelling zoals het Mauritshuis behoort tot de mogelijkheden om het thema Identiteit te introduceren of als oriëntatie op de portretopdracht. Bij het programma Zo ben ik bekijken en bespreken de leerlingen samen met een museumdocent beroemde portretten van de Hollandse Meesters. Daarna gaan ze in de Kunstwerkplaats zelf aan de slag met het maken portretfoto s waarbij ze de effecten van standpunt, uitsnede en compositie leren. 9. Kunstenaar in de klas Tijdens dit project kan een kunstenaar en/ of vormgever in de klas worden uitgenodigd, in wiens werk de relatie tussen identiteit en familie centraal staat. In de pilot is samengewerkt met kunstenares Gerjanne van Zuilen. Zij maakt zowel individueel beeldend werk, als dat zij de samenwerking aangaat met haar eeneiige tweelingzus Marijke die ook beeldend kunstenaar is. In haar leven en werk speelt identiteit in relatie tot familie een belangrijke rol. Ze vraagt zich af wie ze zou zijn als ze geen tweelingzus had. Waar houd je op en begint de ander? Zo nauw als ze verbonden zijn, proberen de zussen toch hun eigen identiteit te ontdekken. Die zoektocht vormt het vertrekpunt in het werk van beide zussen. 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst Symbool Portret Kadreren Mobile Evenwicht Tekstballon En face En profile Lichtdonker Voorgrondachtergrond Perspectief Standpunt Uitsnede Compositie Portretteren Nederlandse taal Afbeelding Afkomst Geschiedenis Gebruiksvoorwerp Familietradities Maatschappij Stamboom Identiteit Cultuur Gewoonte Traditie Geloof Zelfbeeld Stamboom Voorouders 6

7 11. Gerelateerde leergebieden Nederlands (zowel i.r.t het thema Identiteit als vaktaal: compositie, perspectief, uitsnede, etc.). Geschiedenis (Portretten van de Middeleeuwen tot de 17e 21e eeuw).het plaatsen van jezelf in de geschiedenis. 12. Bronnen Deelopdracht 1: Van Gogh stripboek, wandkleed Bayeux (strips vroeger en nu). Deelopdracht 2: Calder (portret Josephine Baker), Tinguely, Anton Corbijn, foto s van muziekbands, Isaac Israëls, De Staalmeesters van Rembrandt van Rijn (voorbeeld van een mobile. Deelopdracht 3: Herman de Vries, diorama s, Myung Feyen (verzamelingen, kijkdozen). Charlotte Salomon: Website kunstenares Gerjanne van Zuilen: Diverse afleveringen van Het Klokhuis over portretten: Tapijt van Bayeux: Herman de Vries: Myung Feyen: Tinguely: Het Mauritshuis ( Rembrandt in strip Vincent van Gogh in strip Divers Online een eenvoudige stamboom maken. Zie bv Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingenprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingenprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor leerlingen vanaf groep 5 of 6 is een zelfbeoordelingsformulier beschikbaar. U kunt zelf inschatten in hoeverre uw leerlingen in staat zijn het formulier te gebruiken. 7

8 Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u onder hoofdstuk Promotie Informatie volgt binnenkort. 16. Van de Haagse collega s Informatie volgt binnenkort. 17. Ouderbetrokkenheid Bijdrage ouders: helpen bij het verzamelen van voorwerpen en verhalen. Het bewaren van gemaakt werk van hun kind in een speciaal hiervoor versierde doos, of op een speciale plaats in huis waar belangrijke zaken bewaard worden. Ouders maken deze opdracht ook met hun kind over de tijd dat zij zelf kind waren. Vragen samen met hun kind aan opa en oma stellen, over de kindertijd van hun ouders en over die van henzelf. 18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht vindt u op pagina 9. Het beoordelingsmodel voor de leerling vindt u op pagina 10, gevolgd door de toelichting op het beoordelingsmodel op pagina 11. 8

9 Beoordelingsmodel In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat De samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Zeggingskracht Resultaat en Presentatie De zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Reflectie Zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op oriëntatie, onderzoek, resultaat en presentatie Attitude Concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

10 Beoordelingsmodel In te vullen door de leerling Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: Resultaat en Presentatie Hoe vind je het resultaat en hoe vind je je presentatie ervan? nvt Toelichting: Ik vind het resultaat , omdat en de presentatie vind ik , omdat Onderzoeken Hoe heb jij onderzocht en in hoeverre is je dat gelukt? nvt Toelichting Ik heb gekozen voor : omdat, Reflectie Hoe waren je antwoorden op de reflectievragen? nvt 4. Werkhouding Hoe ging het werken aan je opdracht? nvt 5. Tops en Tips Wat ging erg goed en wat kan beter? Tops: Tips: Extra Is er nog iets wat je wilt opmerken? Wat betekenen de smileys? goed of uitstekend ruim voldoende voldoende nog geen voldoende 10

11 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt. Dat wat het betekent: het verhaal / de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen, ruimte, kleur, textuur, compositie en vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee! 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 11