INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT WIJ ZIJN BIJZONDER

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT WIJ ZIJN BIJZONDER Leerlijn Literatuur Thema Identiteit Groep 3 en 4 Maart 2016

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Literatuur Thema Identiteit Groep 3 en 4 Maart 2016 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Met deze informatie en de projectbeschrijving kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in 68 lesuren van 45 minuten. 2

3 Inhoudsopgave 1. Korte beschrijving van het project 4 2. Leerinhouden 4 3. Leerdoelen ste eeuwse competenties 4 5. Benodigdheden 5 6. Didactische werkvormen 5 7. Projectplanning 5 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school 5 9. Kunstenaar in de klas Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Downloads 7 3

4 1. Korte beschrijving van het project Het project Wij zijn bijzonder gaat over de verschillende manieren waarop je gedichten kunt maken, gedichten die iets over jezelf kunnen vertellen. Door zelf na te denken over gedichten en ze te samenstellen aan de hand van voorbeelden, ontdekken kinderen dat er verschillende manieren zijn waarop je gedichten kunt maken en dat originaliteit en eigenheid daarbij van belang is. Een kennismaking met een boek met als onderwerp 'anders zijn', het componeren van eigen gedichten, een ontmoeting met een dichter, kennismaking met het verschijnsel beeldsonnet zijn goede manieren om de leerling kennis te laten maken met dit thema. Het project Wij zijn bijzonder raakt de leefwereld van de leerling door die naar zichzelf te laten kijken door middel van poëzie over 'anders zijn' en verbreedt die wereld met verschillende dichtvormen en dichtmogelijkheden om (iets van) zichzelf mee te laten zien. Professionele dichters /beeldend kunstenaars met originele invalshoeken laten zien dat je het zo gek niet kunt bedenken of het mag en kan. Maatschappelijke context en relevantie is dan ook: het leren over het idee, dat iets gek is of niet kan omdat het anders, is heen te stappen, grenzen te verleggen, innovatief te durven denken en handelen. 2. Leerinhouden Expressie, creativiteit, taalontwikkeling, originaliteit, inventiviteit 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: kent het boek 'Wij zijn bijzonder misschien zijn wij een wonder; weet wat een Dada gedicht is en kent de schrijversnaam Tristan Tzara; weet wat een naamdicht is; weet wat een letterportret is; kent de kunstenaarsnaam Guillaume Apollinaire; weet wat een sonnet is en kent de schrijversnaam Lucebert; weet wat een beeldsonnet is en kent de schrijversnaam Ted van Lieshout. Vaardigheidsdoelen De leerling: maakt een dadagedicht; maakt een naamdicht; maakt een beeldsonnet; maakt een letterportret; denk na over diverse dichtvormen; maakt een vertaalslag van de ene naar de andere discipline (woord > beeld) ste eeuwse competenties Creativiteit een onderzoekende en ondernemende houding; het kunnen denken buiten de gebaande paden en nieuwe samenhangen kunnen zien; Kritisch denken informatie kunnen interpreteren, analyseren en synthetiseren; het kunnen stellen van betekenisvolle vragen. 4

5 5. Benodigdheden Algemeen Klaslokaal Schoolplein en/of gymlokaal Digiboard Deelopdracht 1 Plakband Spelden Dun karton Stiften Boek 'Wij zijn bijzonder misschien zijn wij een wonder' (Ted van Lieshout) of digiboard met mogelijkheid de volgende url te bekijken: Scharen Lijm (Gekleurd) papier Hoge hoed Tekst waarin geknipt mag worden (tijdschriften,kranten etc.). Deelopdracht 2 Papier Pennen Potloden Deelopdracht 3 Opslag voor meegebracht materiaal Neutrale achtergrond (drager voor het beeldsonnet) Fototoestel/telefoon om mee te fotograferen 6. Didactische werkvormen Informatie volgt binnenkort. 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: Dichter/schrijver in de klas: 30 minuten 1530 minuten 120 minuten 120 minuten 120 minuten 60 minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Afsluitend van deelthema 3 bestaat de mogelijkheid om een culturele instelling te bezoeken. In de pilot is samengewerkt met Museum Meermanno en is deelgenomen aan een museumles over verzamelingen (waaruit de identiteit van de verzamelaar blijkt). 5

6 9. Kunstenaar in de klas Een mogelijke kunstenaar in de klas is Simon Mulder. Hij is als dichter bekend met het schrijven van vaste vorm poëzie, een noemer waaronder ook sonnetten vallen. Simon kan over zijn werk in de klas vertellen. Meer informatie: Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst Rijm Gedicht Dichtvorm Dada(ïsme) Sonnet Beeldsonnet Naamdicht Declameren Nederlandse taal Portret Letterportret Artiestennaam Slideshow 11. Gerelateerde leergebieden Grafisch ontwerp, portretkunst, voordrachtkunst, installatiekunst, taal en rekenen (rijmen en tellen) 12. Bronnen Filmpje waarin Ted van Lieshout het gedicht Joris Jan Bas voorleest uit zijn boek 'Wij zijn bijzonder misschien zijn wij een wonder' of lees het gedicht zelf voor. Woordenlijst (aan te vullen door de leerkracht) Zo schrijf je een Dadagedicht van Tristan Tzara Naamdicht: Letterportret van Guillaume Apollinaire Sonnet van Lucebert, verzamelde gedichten Lucebert Sonnet: Beeldsonnetten: Driedelig paard Ted van Lieshout In dit filmpje bespreekt iemand kort het boek waar de beeldsonnetten instaan, de beeldsonnetten komen uitgebreid in beeld: Onbegrijpelijk gedicht: Oote oote boe Ik zoek een woord Jan Hanlo Niet rijmend gedicht Ik zoek een woord Toon Tellegen 6

7 13. Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu Sonnet Dadaïsme Tristan Tzara Guillaume Apollinaire Lucebert Ted van Lieshout 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingenprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingenprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor leerlingen vanaf groep 5 of 6 is een zelfbeoordelingsformulier beschikbaar. U kunt zelf inschatten in hoeverre uw leerlingen in staat zijn het formulier te gebruiken. Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u onder hoofdstuk Promotie Informatie volgt binnenkort. 16. Van de Haagse collega s Informatie volgt binnenkort. 17. Ouderbetrokkenheid Let op dat u bijtijds begeleiding regelt voor een eventueel museumbezoek. Ouders kunnen worden uitgenodigd bij de presentatie van de diverse deelopdrachten. 18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht vindt u op pagina 8, gevolgd door de toelichting op het beoordelingsmodel op pagina 9. 7

8 Beoordelingsmodel In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat De samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Toelichting: Zeggingskracht Resultaat en Presentatie De zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Toelichting: Reflectie Zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op oriëntatie, onderzoek, resultaat en presentatie Toelichting: Attitude Concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Toelichting: Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

9 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt. Dat wat het betekent: het verhaal / de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen, ruimte, kleur, textuur, compositie en vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee! 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 9