Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis"

Transcriptie

1 Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis

2 Inleiding Richtlijn palliatieve zorg Richtlijn ileus Praktijkervaring Interactief: casus

3 Prevalentie Bij 3-15% van kankerpatiënten Mn ovarium, colorectale tumoren Metastasen van elders (mamma, bronchus, melanoom) Bij bekende maligniteit is oorzaak ca 75% door maligniteit 25 % benigne (streng, fibrose, fecal imp.)

4 Dhr Jansen 64 jaar, NL, woont merendeel in Praag. Alleenstaand. 2014: inoperabel carcinoid darm, behandeld met sandostatine LAR (octreotide) juli: Opname: Af en toe misselijk, af en toe gallig braken, soms buikpijn, 2 dagen geen ontlasting. Gewicht < 5 kg Medicatie: Sandostatine Lar, PCM 4dd, oxycontin 2dd 10 mg, lactulose 1dd 30 ml

5 Dhr Jansen Niet ziek, geen koorts, WHO 1, Abdomen bol, wel soepel, levendige peristaltiek met soms gootsteen. RT: lege ampul

6 Wat voor ileus heeft meneer Jansen? A B C D Mechanische obstructie Pseudo obstructie Paralytisch Combinatie Lokalisatie: A Dunne darm B Dikke darm C Kan beide

7 Oorzaken van ileus bij patiënten met kanker Obstructie door tumor darmwand/van buiten Pseudo-obstructie: infiltratie van darmmusculatuur, mesenterium of plexus coeliacus door tumor, peritonitis carcinomatosa, autonome neuropathie Andere oorzaken: adhaesies, faecale impactie, medicamenteus, elektrolytstoornissen, bacteriele peritonitis

8 Where? May occur at any point in length of small bowel

9 Dhr Jansen Af en toe misselijk, af en toe gallig braken, soms buikpijn: mogelijk koliekachtig, 2 dagen geen ontlasting. Niet ziek, geen koorts Abdomen bol, soepel, levendige peristaltiek met soms gootsteen. RT: lege ampul

10 Welk onderzoek wil jij voor Dhr Jansen? A. X-BOZ B. Echo abdomen C. CT abdomen D. Colonoscopie E. Anderszins

11 CT scan Weke delen configuratie centraal in het mesenterium, diameter 5 x 2 cm, passend bij het bekende carcinoid. Toename van para-aortale lymfadenopathie, Verwijde dunnedarmlissen tot max 3.3 cm. Luchtvloeistofspiegels in zowel dunne darm als colon. Geen kalibersprong. Uitgebreide hoeveelheid faeces tot in het rectum. Toename van ascites.

12 Welk onderzoek wil jij voor Dhr Jansen?

13 Diagnostiek ileus Anamnese/lichamelijk onderzoek Echo: ascites, ileus CT : Peritoneitis Carcinomatosa, aard en lokalisatie van obstructie Gastroscopie/coloscopie (stentplaatsing?)

14 Hr Jansen Pseudo-obstructie Tumor groei in mesenterium Ascites Autonome dysfunctie

15 Mogelijkheden voor Dhr Jansen? Operatie? Stent? Conservatief

16 Operatieve benadering Darm resectie Bypass (G-E, E-E) Decompressie door ileo- of colostoma Adhesiolysis Postoperatieve complicaties 10-50% Postoperatieve mortaliteit: 12-33% Mediane overleving: 2-7 maanden

17 Argumenten voor chirurgie Levensverwachting van meer dan 2 maanden Vermoeden op een benigne oorzaak Gelokaliseerde obstructie Eerste episode met obstructie Mogelijkheden tot systemische behandeling

18 Argumenten tegen chirurgie Hogere leeftijd; Ernstige comorbiditeit Slechte algehele toestand en/of slechte voedingstoestand Ascites op basis van een peritonitis carcinomatosa Geleidelijk ontstaan van de klachten met wisselend beloop Eerdere periodes met obstructie Eerdere radiotherapie van de buik Multipele obstructies Paralytische ileus Darmperforatie

19 Stenting in maagdarmkanaal Obstruerende tumor Orale intake mogelijk maken Defecatie mogelijk maken Beperkte levensverwachting quality of life Veilig, efficiënt, humaan

20 Colorectale stents: succes? Technische geslaagde plaatsing >90% Soms tweede stent nodig Perforatie risico 3-10% Hoe lang open? >50% minstens 6 maanden 75% t/m overlijden Cave stenosering op meer dan 1 plek Cave te lage plaatsing in rectum

21 Conservatief, overwegingen Vocht/voeding parenteraal ja/nee Braken/missselijkheid: medicamenteus maaghevel neussonde/peg Pijn bestrijding Laxeren mondverzorging

22 Conservatief, Dhr Jansen Vocht/voeding parenteraal ja/nee Braken/misselijkheid: medicamenteus maaghevel neussonde/peg Pijn bestrijding Laxeren mondverzorging

23 Conservatief, Dhr Jansen Vocht parenteraal ja, voeding nee Braken/misselijkheid: medicamenteus: metoclopramide maaghevel neussonde: ja Pijn bestrijding: fentanyl Laxeren: klysma s mondverzorging

24 Conservatief, Dhr Jansen, beloop Vocht parenteraal: stop: ascites, vochtsecretie Braken: hevel produceerde niet veel: eruit. Doorgaan sandostatine LAR Krampen: stop metoclopramide. Geen lactulose. Pijn bestrijding: fentanyl met instanyl Laxeren: klysma s: weinig effect: Movicolon. Misselijkheid: haldol druppels

25 Conservatief, Dhr Jansen, beloop Vocht parenteraal: gestopt Braken: sporadisch Krampen: minder Pijn bestrijding: fentanyl met instanyl: redelijk Laxeren: klysma s zn, Movicolon 2dd Misselijkheid: haldol druppels: redelijk Communicatie tav verwachtingen van Dhr Jansen: Prognose, voeding, Praag Uiteindelijk hospice

26 Braken en Misselijkheid: oorzaak! Maagdrainage (neussonde, PEG-katheter) Octreotide: Verminderde vochtsecretie en motiliteit: mg/24 sc Haloperidol druppels 2dd 0,5 tot 1 mg Metoclopramide: 3dd 10 tot 20 mg sc? Dexamethason 1 dd 8 mg sc

27 Behandeling van pijn: oorzaak - Bij koliekachtige buikpijn: Butylscopolamine mg/24 s.c./i.v. - Instanyl of abstral doorbraak - Geen metoclopramide Continue buikpijn: morfine continu

28 Beleid: integrale benadering Oorzaak en prognose Aanpak en voorlichting Verwachtingen Ondersteunende zorg

29 Vragen of suggesties uit het veld?

Obstipatie & Ileus in de palliatieve fase. Jeroen Joosten & Bob Ekdom Consulenten PalliatieTeam Midden Nederland

Obstipatie & Ileus in de palliatieve fase. Jeroen Joosten & Bob Ekdom Consulenten PalliatieTeam Midden Nederland Obstipatie & Ileus in de palliatieve fase Jeroen Joosten & Bob Ekdom Consulenten PalliatieTeam Midden Nederland Vandaag Welke vraag wil je vandaag graag beantwoord zien? 1e deel casus voorleggen; obstipatie

Nadere informatie

Gastro intestinale problemen.

Gastro intestinale problemen. DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE

Nadere informatie

Misselijkheid en braken

Misselijkheid en braken Misselijkheid en braken Regionaal symposium palliatieve zorg Ruud Schrauwen, MDL-arts GI klachten Table 3 Symptoms referred to during consultations (n=1,794) Symptoms during consultation Number (percentage)

Nadere informatie

Behandeling van misselijkheid en braken bij patiënten in de palliatieve fase. Boudewijn van Etten, chirurg Frans Peters, mdl-arts

Behandeling van misselijkheid en braken bij patiënten in de palliatieve fase. Boudewijn van Etten, chirurg Frans Peters, mdl-arts Behandeling van misselijkheid en braken bij patiënten in de palliatieve fase. Boudewijn van Etten, chirurg Frans Peters, mdl-arts UMCG Cancer Center 16 september 2011 Misselijkheid & braken Bij benigne

Nadere informatie

Misselijkheid en braken in de palliatieve fase

Misselijkheid en braken in de palliatieve fase Misselijkheid en braken in de palliatieve fase Annemieke Delhaas: oncologie verpleegkundige hospice, consulent PTMN Franca Horstink-Wortel: Specialist ouderengeneeskunde/kaderarts palliatieve zorg, consulent

Nadere informatie

Misselijkheid en braken. Ellen de Nijs, verpleegkundig specialist palliatieve zorg Alexander de Graeff, internist-oncoloog, consulent PTMN

Misselijkheid en braken. Ellen de Nijs, verpleegkundig specialist palliatieve zorg Alexander de Graeff, internist-oncoloog, consulent PTMN Misselijkheid en braken Ellen de Nijs, verpleegkundig specialist palliatieve zorg Alexander de Graeff, internist-oncoloog, consulent PTMN Voorkomen van misselijkheid en braken bij patiënten met vergevorderde

Nadere informatie

Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Misselijkheid

Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Misselijkheid Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Misselijkheid 5-Folder misselijk.indd 1 15-07-2008 09:23:15 5-Folder misselijk.indd 2 15-07-2008 09:23:16 1. Hoe herkent u misselijkheid? Misselijkheid is een

Nadere informatie

Obstipatie. mw. N. Beelen, huisarts mw. B. van Merrienboer, verpleegkundig specialist mw. L. Schipper, MDL arts

Obstipatie. mw. N. Beelen, huisarts mw. B. van Merrienboer, verpleegkundig specialist mw. L. Schipper, MDL arts Obstipatie mw. N. Beelen, huisarts mw. B. van Merrienboer, verpleegkundig specialist mw. L. Schipper, MDL arts Palliatieve Zorg Symposium : Diversiteit en imperfectie in de dagelijkse praktijk 7 November

Nadere informatie

Een patiënt met een gemetastaseerd colorectaal carcinooom. Datum Jordanië, 1 e -2 e lijn, 2011 Spreker Ronald Hoekstra Internist-oncoloog ZGT Almelo

Een patiënt met een gemetastaseerd colorectaal carcinooom. Datum Jordanië, 1 e -2 e lijn, 2011 Spreker Ronald Hoekstra Internist-oncoloog ZGT Almelo Een patiënt met een gemetastaseerd colorectaal carcinooom. Datum Jordanië, 1 e -2 e lijn, 2011 Spreker Ronald Hoekstra Internist-oncoloog ZGT Almelo Hr R 50 jaar VG schouderoperatie en operatie cervicale

Nadere informatie

Integrale palliatieve zorg

Integrale palliatieve zorg Integrale palliatieve zorg Van diagnose tot einde behandeling Marcel Janssen, huisarts / kaderarts palliatieve zorg Birgit Vriens,internist oncoloog CZE Art Vreugdenhil, internist-oncoloog MMC Kristien

Nadere informatie

Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg

Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Vragen bij de palliatieve helpdesks? Vragen bij de palliatieve helpdesks Pijn 43.5 % Obstipatie 15.1 % Misselijkheid 14.9 % Benauwdheid

Nadere informatie

Anorexie en gewichtsverlies

Anorexie en gewichtsverlies Anorexie en gewichtsverlies Marja Leermakers-Vermeer, diëtist, Universitair Medisch Centrum Utrecht j.leermakers@umcutrecht.nl Alexander de Graeff, internist-oncoloog/hospice-arts Universitair Medisch

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief 9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6- postoperatief Is de patient opgenomen geweest

Nadere informatie

Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Obstipatie

Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Obstipatie Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Obstipatie 5-Folder Obstipatie.indd 1 15-07-2008 09:30:32 1. Hoe herkent u obstipatie? 1.1. Definities Obstipatie: Het weinig frequent (minder dan 3x p.w.) en

Nadere informatie

Medica'e in pallia'eve zorg FTO WAGRO 26 JAN 2016 DENISE DIJKSTRA & LOTTE VLAK

Medica'e in pallia'eve zorg FTO WAGRO 26 JAN 2016 DENISE DIJKSTRA & LOTTE VLAK Medica'e in pallia'eve zorg FTO WAGRO 26 JAN 2016 DENISE DIJKSTRA & LOTTE VLAK Agenda Pijn Misselijkheid Ileus Hersenmetastasen Overig Pijn inventarisa'evragen 1. Een opioid in de laatste levensfase leidt

Nadere informatie

OPERATIES EN NOG VEEL MEER

OPERATIES EN NOG VEEL MEER OPERATIES EN NOG VEEL MEER Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Wat is een ileus?...4. Wat is de oorzaak van een ileus?...4. Wat zijn de klachten?...5. Hoe wordt de diagnose gesteld?...

Inhoudsopgave. Wat is een ileus?...4. Wat is de oorzaak van een ileus?...4. Wat zijn de klachten?...5. Hoe wordt de diagnose gesteld?... Ileus Chirurgie Inhoudsopgave Wat is een ileus?...4 Wat is de oorzaak van een ileus?...4 Wat zijn de klachten?...5 Hoe wordt de diagnose gesteld?...7 Welke behandeling is mogelijk?...8 Wat zijn de vooruitzichten?...9

Nadere informatie

Casus uit palliatief team

Casus uit palliatief team Casus uit palliatief team In kaart brengen situatie Diagnose: ossaal gemetastaseerd urotheelcelcarcinoom (2011) nu opgenomen met pijnklachten en incontinentie voor ontlasting: ingroei plexus door tumor?

Nadere informatie

De Laatste Zorg. Workshop 7 oktober 2016

De Laatste Zorg. Workshop 7 oktober 2016 De Laatste Zorg Workshop 7 oktober 2016 Disclosurebelangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode maanden postoperatief 9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 12- postoperatief Is de patient opgenomen geweest

Nadere informatie

Post operatieve follow-up broekprothese J.M. van Baalen, J.D.M. Feuth, S. Eggermont, P.M.Bloemendaal

Post operatieve follow-up broekprothese J.M. van Baalen, J.D.M. Feuth, S. Eggermont, P.M.Bloemendaal Post operatieve follow-up broekprothese J.M. van Baalen, J.D.M. Feuth, S. Eggermont, P.M.Bloemendaal In deze casus is de student als zaalarts verantwoordelijk voor een patiënt die na een buikoperatie als

Nadere informatie

Richtlijn Ileus. Richtlijn ileus, 23-9-2008 1

Richtlijn Ileus. Richtlijn ileus, 23-9-2008 1 Richtlijn Ileus Colofon De eerste versie van de richtlijn ileus werd in 1996 geschreven als onderdeel van de richtlijnen palliatieve zorg van het Integraal Kankercentrum Midden-Nederland. De richtlijn

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief Aantal maanden? Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van de volgende

Nadere informatie

24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk

24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk 55-Chirurgie 24.4 01-06-2005 11:47 Pagina 441 441 24.4 Braken M. Eeftinck Schattenkerk Een 55-jarige vrouw wordt door de huisarts naar de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis verwezen wegens buikpijn

Nadere informatie

Casusschetsen. Casusschets 1

Casusschetsen. Casusschets 1 Interline Pijnbehandeling Casusschetsen 29 mei 2001 Casusschets 1 Vrouw, 50 jaar Patiente is bekend met een gemetastaseerd mammaca met botmetastasen thoracale en lumbale werverkolom. Tot nu toe is de pijn

Nadere informatie

Indien simultaan, ga dan door naar benadering HIPEC procedure O < 10 dagen, namelijk: dagen O 5-8 weken, namelijk: weken

Indien simultaan, ga dan door naar benadering HIPEC procedure O < 10 dagen, namelijk: dagen O 5-8 weken, namelijk: weken Operatie Datum HIPEC procedure: Tijd tussen resectie primaire tumor en HIPEC: O Simultaan Indien simultaan, ga dan door naar benadering HIPEC procedure O < 10 dagen, namelijk: dagen O 5-8 weken, namelijk:

Nadere informatie

Ondersteunende en Palliatieve Zorg

Ondersteunende en Palliatieve Zorg Ondersteunende en Palliatieve Zorg MDL scholing April 2019 Anne-Marie Oppelaar, MSc Definitie Palliatieve Zorg Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten

Nadere informatie

Hersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg

Hersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg Hersenmetastasen (HM) + Introductie + Enkele cijfers. + Wanneer denken we aan HM? + Behandeling van HM (Landelijke

Nadere informatie

COLOPEC trial. 9. Follow-up 2/3/4/5 jaar na primaire resectie. Anamnese. Lichamelijk onderzoek. Labwaarden. Patiënt Identificatie Nummer: Initialen:

COLOPEC trial. 9. Follow-up 2/3/4/5 jaar na primaire resectie. Anamnese. Lichamelijk onderzoek. Labwaarden. Patiënt Identificatie Nummer: Initialen: Aantal maanden? maanden Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 18- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in

Nadere informatie

Fast Track, versneld herstel na een dikke darm (colon) operatie

Fast Track, versneld herstel na een dikke darm (colon) operatie Patiënteninformatie Fast Track, versneld herstel na een dikke darm (colon) operatie rkz.nl Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u binnenkort een dikke darm operatie ondergaat. U neemt

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4-6 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4-6 maanden postoperatief Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van

Nadere informatie

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl):

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl): Endoscopische verrichting Antegrade ballonenteroscopie Informed consent : Risico's overall: 1,2-1,6 % In diagnostische procedure: 0,8 % In therapeutische procedure 4,3 % Specifiek - pancreatitis: 0,3 %

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

PS in NL: bij 12,3% van de patiënten in de stervensfase toegepast

PS in NL: bij 12,3% van de patiënten in de stervensfase toegepast Palliatieve sedatie 12 november 2012 Carla Juffermans,kaderhuisarts PZ Palliatieve sedatie Proportionele toepassing van sedativa in de laatste levensfase om ondraaglijke klachten te bestrijden, waarvoor

Nadere informatie

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Agenda Colorectaal carcinoom algemeen Voortraject darmkanker screening Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

CRF. Ladies trial. Randomisatienummer

CRF. Ladies trial. Randomisatienummer CRF de Ladies trial Laparoscopische peritoneale lavage of resectie voor gegeneraliseerde peritonitis voor geperforeerde diverticulitis: een landelijke multicentrum gerandomiseerde trial Sandra Vennix (AMC/Erasmus

Nadere informatie

De buik in de palliatieve fase

De buik in de palliatieve fase De buik in de palliatieve fase WDH Roosendaal Bergen op Zoom Marjo van Bommel Programma komende 5 kwartier Pretoets Aan de hand van korte casus bespreken van chirurgische mogelijkheden ileus belang van

Nadere informatie

INTERLINE DEVENTER CASUSSCHETSEN PALLIATIEVE SEDATIE

INTERLINE DEVENTER CASUSSCHETSEN PALLIATIEVE SEDATIE INTERLINE DEVENTER CASUSSCHETSEN PALLIATIEVE SEDATIE S.V.P. hierop geen aantekeningen maken! Februari 2010 INTERLINE DEVENTER PALLIATIEVE SEDATIE 2010 Februari CASUSSCHETSEN Casus 1 Patient Hr. P., 75

Nadere informatie

Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen

Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Congres Kinderverpleegkunde 2.0 laat je upgraden! Rita van den Tooren-de Groot Kinderarts HMC Haaglanden Medisch Centrum Den Haag 27 september

Nadere informatie

Ileus (Darmafsluiting)

Ileus (Darmafsluiting) Ileus (Darmafsluiting) 1. Inleiding U bent met een ileus (darmafsluiting) opgenomen in het TweeSteden ziekenhuis. In deze folder leest u informatie over de aandoening en krijgt u een aantal richtlijnen

Nadere informatie

Deze informatie is gemaakt door de Stomavereniging, in samenwerking met patiënten en verpleegkundigen.

Deze informatie is gemaakt door de Stomavereniging, in samenwerking met patiënten en verpleegkundigen. Dit is darmkanker Je hebt een dunne darm, een dikke darm en een endeldarm. Je kunt overal in je darmen kanker krijgen. Meestal in de dikke darm, maar ook in de endeldarm of in de dunne darm. Darmkanker

Nadere informatie

Opzet. Workshop Consultatie II. Behoefte aan methodische benadering voor consultatie. Palliatieteam Midden Nederland

Opzet. Workshop Consultatie II. Behoefte aan methodische benadering voor consultatie. Palliatieteam Midden Nederland Workshop Consultatie II Palliatieteam Midden Nederland, 13 november 2008 Alexander de Graeff Internist-oncoloog UMC Utrecht, hospice arts Academisch Hospice Demeter Ginette Hesselmann Verpleegkundig specialist

Nadere informatie

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Dr. M.E. Hamaker Klinisch geriater mhamaker@diakhuis.nl Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Ileus. Landelijke richtlijn, Versie: 2.0

Ileus. Landelijke richtlijn, Versie: 2.0 Ileus Landelijke richtlijn, Versie: 2.0 Laatst gewijzigd: 29-01-2009 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Redactie Palliatieve zorg: richtlijnen voor de praktijk Inhoudsopgave Colofon...1 Inleiding...2

Nadere informatie

SYMPTOMEN IN DE STERVENSFASE. Lia van Zuylen, internist-oncoloog Expertisecentrum Palliatieve Zorg Rotterdam

SYMPTOMEN IN DE STERVENSFASE. Lia van Zuylen, internist-oncoloog Expertisecentrum Palliatieve Zorg Rotterdam SYMPTOMEN IN DE STERVENSFASE Lia van Zuylen, internist-oncoloog Expertisecentrum Palliatieve Zorg Rotterdam SYMPTOMEN IN DE STERVENSFASE Marjan de Gruijter, specialist ouderengeneeskunde Kaderarts Palliatieve

Nadere informatie

CASUSSCHETSEN. Patient Hr. P., 75 jaar, is bekend met een prostaatcarcinoom met meerdere botmetastasen.

CASUSSCHETSEN. Patient Hr. P., 75 jaar, is bekend met een prostaatcarcinoom met meerdere botmetastasen. INTERLINE PALLIATIEVE SEDATIE 20 mei 2008 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Patient Hr. P., 75 jaar, is bekend met een prostaatcarcinoom met meerdere botmetastasen. Hij heeft nog een tijd goed gefunctioneerd

Nadere informatie

Casus 1 (3) Komt op poli, laat bloedbeeld prikken Uitslag: Normaalwaarden? T.a.v. Trombopenie: waar let je op? Wat nu? Hb 3.8 L 2.

Casus 1 (3) Komt op poli, laat bloedbeeld prikken Uitslag: Normaalwaarden? T.a.v. Trombopenie: waar let je op? Wat nu? Hb 3.8 L 2. Casus 1 Man, 67 jaar, NSCLC, stadium IIIA (tumor re-long+ positieve lymfklieren mediastinum) Bezig met radiotherapie (5 weken), met wekelijks korte kuur chemotherapie Nu in 3e week, afgelopen week geen

Nadere informatie

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE CHEMOTHERAPIE Concept dd 6 juli 2010 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze werkafspraak met Interlineprogramma zijn gemaakt in 2010 met de Hardenbergse

Nadere informatie

PIJN. Bernarda Heslinga, huisarts, kaderarts palliatieve zorg, palliatief consulent IKNL en palliatief consultteam ZGT

PIJN. Bernarda Heslinga, huisarts, kaderarts palliatieve zorg, palliatief consulent IKNL en palliatief consultteam ZGT PIJN Bernarda Heslinga, huisarts, kaderarts palliatieve zorg, palliatief consulent IKNL en palliatief consultteam ZGT Wat is pijn? Pijn is een onaangename sensorische of emotionele ervaring samenhangend

Nadere informatie

Dutch Surgical Colorectal Audit (DSCA)

Dutch Surgical Colorectal Audit (DSCA) Dutch Surgical Colorectal Audit (DSCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA.

Nadere informatie

Datum diagnose peritoneaal recidief: d d m m m j j j j. Laparotomie met biopten (eventueel in kader van CR/HIPEC) Gebruik onderstaand figuur.

Datum diagnose peritoneaal recidief: d d m m m j j j j. Laparotomie met biopten (eventueel in kader van CR/HIPEC) Gebruik onderstaand figuur. Peritonitis carcinomatosa Datum diagnose peritoneaal : Modaliteit waarmee diagnose is gesteld? Alleen beeldvorming Percutaan cytologisch biopt Percutaan histologisch biopt Diagnostische laparoscopie met

Nadere informatie

Hersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 4e Voorjaars Symposium V&VN Landelijk Netwerk Verpleegkundig Specialisten Oncologie 24 maart 2016

Hersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 4e Voorjaars Symposium V&VN Landelijk Netwerk Verpleegkundig Specialisten Oncologie 24 maart 2016 Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 4e Voorjaars Symposium V&VN Landelijk Netwerk Verpleegkundig Specialisten Oncologie 24 maart 2016 Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Casuïstiek bespreking. delier

Casuïstiek bespreking. delier Casuïstiek bespreking delier Bernarda Heslinga Huisarts, kaderarts palliatieve zorg, lid consultatieteam palliatieve zorg Helma Mebius Verpleegkundige, lid consultatieteam palliatieve zorg Palliatieve

Nadere informatie

Laatste hulp bij vermoeidheid, benauwdheid, verstopping, misselijkheid/braken en pijn.

Laatste hulp bij vermoeidheid, benauwdheid, verstopping, misselijkheid/braken en pijn. Laatste hulp bij vermoeidheid, benauwdheid, verstopping, misselijkheid/braken en pijn. Congres De laatste zorg Carel Veldhoven 22 april 2016, De Reehorst, Ede Waar ga ik het over hebben? Een paar uitgangspunten

Nadere informatie

De eerste stapjes van de Geriatric Navigator: ervaring van de specialist en verpleegkundige

De eerste stapjes van de Geriatric Navigator: ervaring van de specialist en verpleegkundige De eerste stapjes van de Geriatric Navigator: ervaring van de specialist en verpleegkundige G. Boonstra-Lezwijn, gespecialiseerd verpleegkundige F. van den Berkmortel, internist oncoloog Geriatric Navigator:

Nadere informatie

Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie

Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie Isala Dr. H.L. van Westreenen gastro-intestinaal chirurg ~9:00 uur ~16:00 uur Isala Titel van de presentatie 01-01-2013 pagina 2

Nadere informatie

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.

Nadere informatie

Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie

Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand

Nadere informatie

MAKE FAILURE TO RESCUE A THING OF THE PAST MIRRE DE NOO, WOUTER VAN DIJK

MAKE FAILURE TO RESCUE A THING OF THE PAST MIRRE DE NOO, WOUTER VAN DIJK MAKE FAILURE TO RESCUE A THING OF THE PAST MIRRE DE NOO, WOUTER VAN DIJK Sprekers Mirre de Noo chirurg Deventer Ziekenhuis, lid wetenschappelijke commissie DSCA Wouter van Dijk Medeoprichter en adviseur

Nadere informatie

Malabsorptie bij Maag-Darm aandoeningen. 22 januari Annet van Gorp

Malabsorptie bij Maag-Darm aandoeningen. 22 januari Annet van Gorp Malabsorptie bij Maag-Darm aandoeningen. 22 januari 2018. Annet van Gorp Casusvoorstelling In consult per april 2016. Dhr. van der B. 71 jaar Diagnose: T3N1Mx pancreaskopcarcinoom waarvoor gemodificeerde

Nadere informatie

Doorbraakpijn bij patiënten met kanker

Doorbraakpijn bij patiënten met kanker Doorbraakpijn bij patiënten met kanker Sylvia Verhage, verpleegkundig specialist oncologie Jorgo Lambrou, anesthesioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch Alexander de Graeff, internist-oncoloog/hospice-arts,

Nadere informatie

Conceptrichtlijn Ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase Landelijke richtlijn, autorisatieversie, juni 2018

Conceptrichtlijn Ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase Landelijke richtlijn, autorisatieversie, juni 2018 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Conceptrichtlijn Ileus bij patiënten met kanker in de palliatieve fase Landelijke richtlijn, autorisatieversie, juni 2018 Datum goedkeuring: volgt Methodiek:

Nadere informatie

Casus oncologie minisymposium dd. 22-03-2012

Casus oncologie minisymposium dd. 22-03-2012 Casus oncologie minisymposium dd. 22-03-2012 Dhr. Braakman, 21-10-1933 fictief Medische voorgeschiedenis: Jaren 90 pijn op de borst e.c.i. waarvoor starten Ascal. Geen cardiologische onderliggende ziekte

Nadere informatie

Obstipatie door gebruik pijnmedicatie

Obstipatie door gebruik pijnmedicatie Obstipatie door gebruik pijnmedicatie Maatschap Anesthesiologie IJsselland Ziekenhuis www.anesthesiologie-ysl.nl U heeft zwak of sterk werkende morfine of morfineachtige pijnstillers voorgeschreven gekregen.

Nadere informatie

Twee handen op een buik

Twee handen op een buik Twee handen op een buik Zorgprogramma coloncarcinoom in MZH Herbert van der Heide / Steffan Rödel Traject colorectale tumoren. Compagnonsgedachte Zorgprogramma coloncarcinoom in het Martini Ingang, diagnostiek,

Nadere informatie

Symptomen bij hartfalen 24 november M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

Symptomen bij hartfalen 24 november M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Symptomen bij hartfalen 24 november 2017 M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Hartfalen Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen bij een structurele

Nadere informatie

Richtlijn bespreking Anorexie en gewichtsverlies

Richtlijn bespreking Anorexie en gewichtsverlies Richtlijn bespreking Anorexie en gewichtsverlies Louise van der Knaap Eric-Jan Wissink Michael van t Hoff Renske Boogaard www.netwerkpalliatievezorg.nl/rotterdam Indeling Welkom Inleiding richtlijn - Renske

Nadere informatie

Wat doet het palliatieve zorgteam en wat kan dit team voor u betekenen? An Reyners

Wat doet het palliatieve zorgteam en wat kan dit team voor u betekenen? An Reyners Wat doet het palliatieve zorgteam en wat kan dit team voor u betekenen? An Reyners Pieper 77144 Overzicht Achtergrond Werkwijze van het team Overzicht 2010 Casuïstiek Samenvatting Sterfteoorzaak Maligniteit

Nadere informatie

Radiotherapie in de palliatieve setting. Bussels Barbara Dienst Radiotherapie H Hartziekenhuis Roeselare

Radiotherapie in de palliatieve setting. Bussels Barbara Dienst Radiotherapie H Hartziekenhuis Roeselare Radiotherapie in de palliatieve setting Bussels Barbara Dienst Radiotherapie H Hartziekenhuis Roeselare Radiotherapie in de palliatieve setting 25-30% van de radiotherapeutische behandelingen Toename te

Nadere informatie

Wat kan de apotheek betekenen voor een palliatieve patiënt? Saskia Visser, Apotheker Transvaal apotheek Den Haag KNMP Voorjaarsjaarsdag 2016

Wat kan de apotheek betekenen voor een palliatieve patiënt? Saskia Visser, Apotheker Transvaal apotheek Den Haag KNMP Voorjaarsjaarsdag 2016 Wat kan de apotheek betekenen voor een palliatieve patiënt? Saskia Visser, Apotheker Transvaal apotheek Den Haag KNMP Voorjaarsjaarsdag 2016 Inhoud Fases in palliatieve zorg Netwerk palliatieve zorg Haaglanden-

Nadere informatie

CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf)

CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf) CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf) CASUS 74 jarige man, st. na juni 2015 totale maagresectie

Nadere informatie

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Anatomie oesophagus/ maag Symptomen oesophaguscarcinoom Diagnostiek Behandeling oesophaguscarcinoom Postoperatieve

Nadere informatie

WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER Myriam Arren Palliatief deskundige PHA INDICATIE Aanhoudende nausea of braken Ernstige dysfagie Gastro-intestinale obstructie Patiënt is niet meer in staat om orale medicatie

Nadere informatie

INHOUD. SHK nascholing Kindergeneeskunde 31 januari 2017

INHOUD. SHK nascholing Kindergeneeskunde 31 januari 2017 INHOUD 1. Defecatieproblemen/definitie obstipatie 2. Benadering patiënt met obstipatie 3. Rol van aanvullende diagnostiek; wie doet wat en wanneer 4. Behandelingsstappenplan 5. Multidisciplinaire behandeling;

Nadere informatie

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE PALLIATIEVE SEDATIE 20 mei 2008 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkafspraak en het Interline programma Palliatieve sedatie zijn gemaakt door:

Nadere informatie

Versneld herstel na een dikke darmoperatie

Versneld herstel na een dikke darmoperatie Versneld herstel na een dikke darmoperatie ERAS Kwaliteitsprogramma Inleiding U wordt binnenkort opgenomen voor een dikke darmoperatie. Bij deze operatie wordt het ERAS Kwaliteitsprogramma toegepast. Dit

Nadere informatie

Marijse Koelewijn huisarts

Marijse Koelewijn huisarts PIJN Marijse Koelewijn huisarts Je hoeft tegenwoordig toch geen pijn meer te lijden Moeilijk behandelbare pijn Om welke pijnen gaat het? Welke therapeutische mogelijkheden zijn er? Opzet workshop: Korte

Nadere informatie

Behandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017

Behandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Behandeling van pijn bij kanker Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Oorzaken en karakteristieken van kanker pijn Somatische ( nociceptieve ) pijn Opioiden, NSAID, blokkades Viscerale

Nadere informatie

Radiotherapie in de palliatieve zorg

Radiotherapie in de palliatieve zorg Radiotherapie in de palliatieve zorg Radiotherapie bij myelumcompressie Karin Kleynen 24-11-2011 Casus: Dhr B 58 jaar Consult Urologie 21-7-2011 Patiënt had sinds 3 weken buik- en rugklachten, met name

Nadere informatie

De laatste levensfase: over stervensscenario s. Iridium, 16 maart 2011. Dr. Gert Huysmans

De laatste levensfase: over stervensscenario s. Iridium, 16 maart 2011. Dr. Gert Huysmans De laatste levensfase: over stervensscenario s Iridium, 16 maart 2011. Dr. Gert Huysmans Oorzaak overlijden Dementie, frailty Orgaanfalen Acuut Kanker - de laatste levensfase - 2 kanker F U N C T I E OVERLIJDEN

Nadere informatie

De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen

De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen 15-05-2013 Dehydratie bij kinderen Marlies Smeulders, huisarts Rinske bos, kinderarts Doel workshop Herkennen van tekenen dehydratie. Behandelopties;

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer

Nadere informatie

Functionele buikklachten

Functionele buikklachten Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige!

Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige! Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige! Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch Congres V&VN

Nadere informatie

Thuis herstellen na een darmoperatie. Chirurgie

Thuis herstellen na een darmoperatie. Chirurgie Thuis herstellen na een darmoperatie Chirurgie Onlangs heeft u in het ziekenhuis een darmoperatie ondergaan volgens het versneld herstel programma. Deze folder informeert u over de herstelperiode na de

Nadere informatie

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE?

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? Astrid Demandt Internist-hematoloog OMC 10 November 2011 CHEMOTHERAPIE/ TARGETED THERAPY Curatief (Neo)-adjuvant Palliatief: geen locale therapie mogelijk of gemetastaseerde

Nadere informatie

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Casus: hr D Man 64 jaar Trotse opa van 4 kleinkinderen Komt bij u op

Nadere informatie

Delier 18-04-2011. Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel

Delier 18-04-2011. Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel Delier 18-04-2011 Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel Welkom Doel: Kennisoverdracht/bewustwording Signalering Verpleegkundige interventies Programma Film Medische aspecten delier Casus in

Nadere informatie

PAPILLON. MEREL ALBERS - MBB er CONTACT BRACHYTHERAPIE BIJ RECTUMCARINOOM

PAPILLON. MEREL ALBERS - MBB er CONTACT BRACHYTHERAPIE BIJ RECTUMCARINOOM PAPILLON MEREL ALBERS - MBB er CONTACT BRACHYTHERAPIE BIJ RECTUMCARINOOM INHOUDSOPGAVE Achtergrond rectumcarcinoom Behandelmethodes Papillon behandeling Ervaringen uit de praktijk 2 ACHTERGROND COLORECTAAL

Nadere informatie

Interline augustus CHEMOTHERAPIE casusschetsen

Interline augustus CHEMOTHERAPIE casusschetsen Interline augustus 2010 CHEMOTHERAPIE casusschetsen INTERLINE CHEMOTHERAPIE d.d. 31 augustus 2010 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze werkafspraak met Interlineprogramma

Nadere informatie

BESLUITVORMING IN DE PALLIATIEVE FASE

BESLUITVORMING IN DE PALLIATIEVE FASE BESLUITVORMING IN DE PALLIATIEVE FASE MARIJ SCHIELKE, PALLIATIEF CONSULENT Marij Schielke, palliatief consulent 1 PRESENTATIE INLEIDING : - PALLIATIEVE ZORG - SYMPTOMEN - BESLUITVORMING IN DE PALLIATIEVE

Nadere informatie

TRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN

TRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN TRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN Doel Het doel is te zorgen dat kankerpatiënten in de - overgang naar de - pallatieve fase niet tussen wal en schip vallen. Hiertoe worden

Nadere informatie

Management van botpijn

Management van botpijn Management van botpijn Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & consulent Palliatief Advies Team Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch BONE cursus 2-3-2015 Indeling

Nadere informatie

Blindedarmontsteking bij kinderen

Blindedarmontsteking bij kinderen Blindedarmontsteking bij kinderen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Je bent opgenomen op de Kinderafdeling van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Dit moest omdat

Nadere informatie

Morfine begin van het einde? de fabels en feiten

Morfine begin van het einde? de fabels en feiten Morfine begin van het einde? de fabels en feiten Minisymposium palliatieve zorg Bernhoven Marcella vd Steeg Gerard Koen Jacques Bosmans Opzet Casuïstiek Quiz vragen Theorie Roept u maar! 2 Pijn bij kanker

Nadere informatie

Acute buik The GE perspective. Hoe acuut is de acute buik? ATLS principes. C irculation stop the bleeding!!

Acute buik The GE perspective. Hoe acuut is de acute buik? ATLS principes. C irculation stop the bleeding!! Acute buik The GE perspective Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (potentiële) belangenverstrengeling Geen Basti Klarenbeek Gastrointestinaal en oncologisch chirurg

Nadere informatie

Een casus met een staartje

Een casus met een staartje Een casus met een staartje Tatjana Van Der Heggen ASO pediatrie UZ Gent / Groene Hart Ziekenhuis Gouda 9 januari 2017 Meisje, 14 jaar Presentatie 2 dagen acute urineretentie 2x gesondeerd in huisartsenwachtpost

Nadere informatie

Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg

Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Jeroen Janssens Specialist Ouderengeneeskunde, commissielid 8-12-2016 Opbouw Workshop 1. Vragen

Nadere informatie