24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk
|
|
- Lander Groen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 55-Chirurgie :47 Pagina Braken M. Eeftinck Schattenkerk Een 55-jarige vrouw wordt door de huisarts naar de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis verwezen wegens buikpijn en braken. De pijn treedt in vlagen op en gaat gepaard met borrelingen in de buik en met krampen. Soms is de buik opgezet en ervaart de patiënte de kleding als knellend. Vaak braakt zij met kracht (explosief) en bemerkt zij na het braken een gevoel van opluchting. De spanning van de buik neemt af en haar kleding zit dan minder strak. Een enkele keer komt er met kracht dunne ontlasting of veel flatus. Ook dit leidt daarna vaak tot een vermindering van de klachten. Tevens heeft zij periodes van krampen in de buik. De patiënte is getrouwd en heeft twee vaginale bevallingen doorgemaakt. Wat zou u nog meer willen weten? Specifieke anamnese De patiënte vertelt dat het de laatste weken niet goed met haar gaat. De ontlasting komt steeds moeilijker, en zij heeft vaak last van obstipatie. Op andere momenten heeft zij diarree, die soms met slijm en bloed vermengd is. De patiënte vertelt ook dat zij het gevoel heeft dat zij vaak naar het toilet moet, zonder dat dit resultaat heeft. De buik is opgezet, waardoor zij haar rok of broek moeilijk dicht kan krijgen. In haar familie komen geen darmafwijkingen voor, de patiënte heeft nooit een buikoperatie ondergaan en zij heeft nooit eerder problemen met de ontlasting gehad. Bij het opnemen van de temperatuur blijkt er sprake te zijn van een subfebriele temperatuur (37,5-38 C). De patiënte is de laatste maanden ongeveer 3 kg afgevallen. Welk specifiek lichamelijk onderzoek zou u als eerste willen verrichten? Specifiek lichamelijk onderzoek Bij inspectie van de buik valt op dat hij bol is. De navel is niet duidelijk verstreken. Bij auscultatie hoort u een levendige peristaltiek, met nu en dan hoog klinkende pingels en spuitgeruisen. Over de longen hoort u beiderzijds vesiculair ademgeruis. Bij percussie is er weinig pijn, de leverdemping is aanwezig, er is een hypersonore percussie. Bij palpatie is er geen défense musculair, wel is er wat drukpijn links onder in de buik. U voelt geen weerstanden en de lever is niet duidelijk vergroot. Er lijkt geen sprake te zijn van peritonitis. Er zijn geen aanwijzingen voor een liesbreuk. Er zijn geen klieren palpabel aan de hals, supraclaviculair of in de liezen. Bij rectaal onderzoek is de ampul leeg, hoog op de vinger lijkt dubieus een weerstand te voelen, die gering pijnlijk is. Probleemlijst Actuele problemen: krampende buikpijn; braken; gevoel dat de ontlasting niet komt; een iets opgezette buik met klinkende peristaltiek. Wat is uw differentiële diagnose?
2 55-Chirurgie :47 Pagina BRAKEN Differentiële diagnose Mechanische ileus Differentiële diagnose stenose van het colon ontsteking maligniteit ziekte van Hirschsprung ovariumtumor met doorgroei ischemische colitis poliep met invaginatie van het colon volvulus hernia coprostase Ogilvie-syndroom Beschouwing differentiële diagnose Als eerste lijkt een ileus op basis van een stenose van het colon de meest waarschijnlijke werkhypothese. Het beeld van een veranderd defecatiepatroon, het langzaam dikker worden van de buik, de bloed- en slijmbijmenging bij de ontlasting en de klinkende peristaltiek zijn allemaal verschijnselen die er bij passen. De ziekte van Hirschsprung is een aangeboren aganglionose van een deel van het distale colon. Hoewel hierbij vaak al vroeg in het leven verschijnselen ontstaan meestal snel na de geboorte zijn er ook overgangsvormen die pas op latere leeftijd tot manifestatie van de ziekte kunnen leiden. Diagnostiek van dit ziektebeeld vindt plaats door sigmoïdo- of colonoscopie en het nemen van diepe biopsieën, met behulp waarvan bij pathologisch-anatomisch onderzoek de diagnose kan worden gesteld. Bij microscopisch onderzoek wordt een aganglionose van de plexus myentericus van Auerbach of Meissner gevonden. Maligne ovariumtumoren kunnen zeer sluipend beginnen. Een opgezette buik en pijnklachten onder in de buik staan hierbij vaak op de voorgrond. Het zeer snel ontstaan van ascites is vaak een uiting van een diffuse metastasering, in het bijzonder in het omentum majus. Een ischemische colitis kan soms acuut ontstaan, maar vaak wordt een chronisch beloop gezien. Meestal staat diarree en pijn links onder in de buik op de voorgrond. Vooral bij de chronisch verlopende vormen kan uiteindelijk stenosevorming het belangrijkste symptoom zijn en bij de patiënten een veranderd defecatiepatroon veroorzaken. Vaak gaan dit gepaard met krampen in de buik. Regelmatig zijn er ook andere verschijnselen van atherosclerose aanwezig, zoals claudicatieklachten, en in sommige gevallen abdominale claudicatieklachten (zie casus 14.2), waarbij de buikpijn vooral ontstaat in relatie tot het eten van voedsel. Invaginatie op basis van een poliep kan zowel in de dunne als in de dikke darm optreden. Soms zijn er recidiverende klachten met intermitterend rectaal bloedverlies. Een volvulus van de darm kan zowel in het caecum als in het sigmoïd voorkomen. Bij een caecumvolvulus is dan vaak sprake van een zogenoemde malrotatie. De klachten kunnen wisselend zijn, evenals de verschijnselen. Bij een sigmoïdvolvulus staan een zeer sterke distensie van de buik en de hypertympanie op de voorgrond. Op een blanco buikoverzichtsfoto wordt vaak een kenmerkend beeld gezien (figuur ). Een darmafsluiting kan zeer goed door een hernia worden veroorzaakt. Bij oudere vrouwen is vooral een hernia femoralis berucht, die vaak niet wordt herkend. Door een snelle repositie kan de passage weer normaal worden, maar als dit niet lukt is een spoedoperatie geïndiceerd. Vaak is slechts een deel van de darmwand gevangen in de breukpoort (hernia femoralis volgens Richter) en valt de zwelling hoog in het bovenbeen bij onderzoek niet op. Een snelle diagnose is zeer belangrijk omdat op korte termijn necrose van de darmwand kan ontstaan. Ook dan is een spoedoperatie aangewezen om de darmwand te bevrijden. Indien nog geen necrose is opgetreden, kan de darm weer in de buik worden gebracht, anders is een resectie aangewezen. Uiteraard moet de breukpoort worden gesloten. Vooral bij ouderen kan een ophoping van fecaal materiaal (coprostase) een stop in de darm veroorzaken. Vaak klagen deze patiënten al over een trage stoelgang en is een gering onderliggend lij-
3 55-Chirurgie :47 Pagina BRAKEN 443 Mechanische ileus Symptomen braken krampen opgezette buik subfebriele temperatuur gewichtsverlies Mechanische ileus Lichamelijk onderzoek bol abdomen levendige peristaltiek hypersonore percussie rectaal toucher: mogelijk weerstand palpabel Figuur Typisch voorbeeld van een buikoverzichtsfoto van een patiënt met een sigmoïdvolvulus. Zichtbaar zijn een uitgezet sigmoïd en veel ontlasting in het proximale colon. den de oorzaak van het ontstaan van een verstopping. Coprostase is moeilijk te onderscheiden van een onderliggende stenose op basis van een ontsteking of maligniteit. Indien de diagnose coprostase is gesteld, en de ophoping is verholpen, moet in een rustige fase alsnog colononderzoek worden uitgevoerd. Het Ogilvie-syndroom is een bijzonder ziektebeeld dat vooral voorkomt bij oudere patiënten of bij patiënten die psychofarmaca gebruiken. Er treedt een passagebelemmering van het colon op, zonder dat een anatomisch substraat kan worden aangetoond. De diagnose is moeilijk te stellen, vaak bij uitsluiting, en de behandeling is niet chirurgisch, maar bestaat uit endoscopische technieken. Welke aanvullende diagnostiek acht u in dit geval aangewezen? Aanvullende diagnostiek Naast laboratoriumonderzoek van het bloed, lijkt als eerste en eenvoudigste onderzoek een zogenoemde blanco buikoverzichtsfoto aangewezen. Hierop kan worden vastgesteld of er uitgebreide darmuitzettingen aanwezig zijn. Vooral vloeistofspiegels zijn goed te zien, maar als de darm volledig met vocht gevuld is, kan het buikoverzicht volledig normaal lijken. Indien op het buikoverzicht uitgezette darmen zichtbaar zijn, kan ter lokalisatie nader röntgenonderzoek worden uitgevoerd. Om de plaats en de omvang van de colonstenose vast te stellen kan een inloopfoto worden vervaardigd met waterig contrast dan wel met barium. In een acute situatie is barium onverstandig omdat er risico op perforatie bestaat en omdat bij een eventuele spoedoperatie barium in het distale colon de operatieve therapie kan bemoeilijken. Bij een perforatie is het bariumcontrast vrijwel niet uit de buikholte te verwijderen. Eventueel kan een colonoscopie of een sigmoï-
4 55-Chirurgie :47 Pagina BRAKEN doscopie worden verricht nadat het distale colon met behulp van klysma s is gereinigd. Een nadeel van dit onderzoek is dat doorgaans vrij veel lucht in het colon wordt ingebracht om het opvoeren van de scoop mogelijk te maken. Dit kan gepaard gaan met een verdere toename van de darmuitzetting proximaal van de eventuele stenose, met als gevolg perforatie van het darmdeel en peritonitis. Het voordeel van endoscopie is dat een eventuele stenose gebiopteerd kan worden, waarna pathologisch-anatomisch onderzoek mogelijk is. Bij een volvulus kan de scopie ook therapeutisch zijn, aangezien de volvulus via een scoop kan worden opgeheven en grote hoeveelheden vocht en lucht kunnen vrijkomen. In een dergelijk geval is het verstandig via de scoop een slang tot in het proximaal uitgezette colon in te brengen voor tijdelijke decompressie (figuur ). Vaak zal in een dergelijke situatie op langere termijn alsnog het sigmoïd moeten worden verwijderd teneinde een recidief volvulus te voorkomen. Bij verdenking op een diverticulitis (sigmoiditis) met afsluiting kan de diagnose soms worden gesteld na een echo-onderzoek van de buik, maar vaak is dan een CT-scan aangewezen om tot een definitieve diagnose te komen. Differentiatie met een kwaadaardige tumor is vaak mogelijk met een CT-scan. Bij een diverticulitis kan soms een conservatief beleid worden gevolgd. Bij een maligniteit is in het algemeen resectie aangewezen. Mechanische ileus Aanvullende diagnostiek laboratoriumonderzoek (met name leukocyten en differentiatie, nierfunctie, elektrolyten) X-BOZ coloninloopfoto (waterig contrast of barium) colonoscopie echografie CT-scan Figuur Bij onze patiënte werd bij de aanvullend sigmoïdoscopie een afsluiting op 20 cm van de anus duidelijk, waarbij biopten het beeld gaven van een chronische ontsteking. Er waren veel divertikels te zien en de stenose kon niet worden gepasseerd. Welke behandeling stelt u voor? Behandeling Buikoverzichtsfoto van dezelfde patiënt als op figuur na desufflatie van het proximale colon door middel van endoscopie en na achterlating van een canule. Er is nog veel fecale verontreiniging van het proximale colon. Bij een stenose van het distale colon (sigmoïd) op basis van een ontsteking (doorgaans een diverticulitis) zal meestal een sigmoïdresectie worden verricht. Ook bij een maligniteit van het distale colon met afsluitingsverschijnselen is vrijwel altijd chirurgische therapie aangewezen. Er zijn echter vele mogelijkheden. Indien de algemene toestand van onze patiënte het toelaat, zal een primaire resectie van het aangedane darmdeel
5 55-Chirurgie :47 Pagina BRAKEN 445 moeten plaatsvinden en wordt zo mogelijk een anastomose aangelegd tussen het aanvoerende darmdeel en het resterende rectum. Belangrijk voor deze aansluiting is dat er geen spanning op de naad aanwezig is en dat de circulatie van de aan te sluiten darmdelen goed is. Vaak is de darm proximaal van de afsluiting sterk uitgezet en gevuld met fecale inhoud. In dat geval kan het zinvol zijn de darm tijdens de operatie via een kleine opening in de darm van proximaal af te spoelen om te voorkomen dat de fecale inhoud de eerste tijd langs de aangelegde anastomose loopt met risico op lekkage. Aangezien darmvoorbereiding voor colonchirurgie momenteel ter discussie staat, zijn er ook chirurgen die bij dit soort stenosen een anastomose aanleggen zonder deze darmlavage. Een primaire anastomose op het rectum kan ook gecombineerd worden met een zogenaamde ontlastende stoma op het colon of het terminale ileum (ileostomie) teneinde de aansluiting gedurende enige tijd zo veel mogelijk uit de fecale stroom te halen. Bij een lokaal sterk uitgebreide doorgroei van een tumor, waarbij lokaal geen tumorvrije marges te verkrijgen zijn, of bij een ernstige fecale peritonitis op basis van een perforatie, of een ernstige fecale verontreiniging proximaal van de stenose kan de zogenaamde Hartmann-procedure worden overwogen. Hierbij wordt resectie van het aangedane deel nagestreefd, met sluiting van de rectumstomp en het aanleggen van het proximale colondeel als eindstandige colostoma in de buikwand. Eventueel kan later (na ongeveer drie maanden), tijdens een tweede operatie, alsnog een anastomose worden bewerkstelligd. Tegenwoordig zal de operatie slechts zelden alleen bestaan uit het aanleggen van een ontlastende ileo- of colostoma. Dit was vroeger een onderdeel van de zogenoemde drietrapsprocedure, waarbij eerst een ontlastende stoma werd aangelegd, na enige tijd gevolgd door resectie met een anastomose, waarna tijdens de derde operatie de tijdelijke stoma werd opgeheven. Mocht zich een afsluiting distaal in het colon bij een terminale patiënt voordoen, dan is het plaatsen van een gecoverde colonstent een goede oplossing voor het passageprobleem (figuur ). Vaak kan, met behulp van de sigmoïdoscoop en eventueel onder röntgendoorlichting, de Figuur Buikoverzichtsfoto met een lokaal recidief van een sigmoïdcarcinoom na resectie in het verleden. Er is een afvloedbelemmering van de linkernier via een dubbele J-katheter. Voorts is een forse uitzetting van het proximale colon tot het sigmoïd zichtbaar. stenose eerst worden gepasseerd met een zogeheten guide wire. Hier overheen kan dan een expandeerbare stent worden ingebracht, zodat de stenose wordt overbrugd. Op deze wijze kan de passage tot het overlijden worden gewaarborgd (figuur ). Op dit moment zijn er onderzoeken gaande naar het plaatsen van deze stent bij distale afsluitingen als voorbereiding op een operatieve therapie. In dat geval kan het proximale darmdeel dan via de stent worden voorbereid op de operatie. Distale colonstenose Behandeling resectie met primaire anastomose (eventueel ontlastende stoma) Hartmann-procedure ontlastende colostoma plaatsen van een colonstent
6 55-Chirurgie :47 Pagina BRAKEN dan 10 cm boven de anus wordt aangelegd, ook de meeste oudere patiënten doorgaans een goede continentie zullen behouden. Een anastomose die binnen 10 cm van de anus wordt aangelegd, gaat nogal eens gepaard met incontinentie of urgeklachten. Dit moet zo mogelijk tevoren met de patiënt worden besproken. Indien tevens een definitieve of tijdelijke stoma wordt overwogen, is het tevoren aftekenen van een voorkeursplaats voor een stoma zeer zinvol, evenals een gesprek met de stomaverpleegkundige. In acute situaties is dit meestal helaas niet mogelijk. De prognose na een resectie in verband met een maligniteit valt buiten het bestek van dit hoofdstuk. Tot slot moet men zich realiseren dat bij vasculaire problemen in het iliacale gebied de collaterale circulatie naar de benen verloopt via de a. mesenterica inferior. Vóór een rectosigmoïdectomie moeten dan ook altijd de pulsaties van de a. femoralis worden beoordeeld, teneinde doorbloedingsproblemen van de benen te voorkomen. Figuur Opname van dezelfde patiënt als op figuur , nu na plaatsen van een expandeerbare stent (pijl) door de stenose via endoscopie. Beschouwing behandeling Geplande operaties aan het distale colon hebben een mortaliteit van 1 tot 5%. Bij acute ingrepen ligt dit percentage hoger en worden in het algemeen mortaliteitsgetallen gevonden tussen de 5 en 20%. De ervaring leert dat als de naad hoger Kernpunten Bij opzetten van de buik en krampen moet een distale colonobstructie worden overwogen. Bij een mechanische ileus moet snel worden gehandeld. Bij distale obstructies kan in bijzondere gevallen een stent worden overwogen. Literatuur Belmonte C, Klas JV, Perez JJ. The Hartmann procedure: first choice or last resort in diverticular disease. Arch Surg 1996; 131: Lanschot JJB van, Gouma DJ, Schouten WR, Tijtgat GNJ, Jansen PLM, editors. Gastro-intestinale chirurgie en gastro-enterologie in onderling verband. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum; Welch JP. Bowel obstruction, differential diagnosis and clinical management. Philadelphia: Saunders; 1990.
24.2 Braken. Probleemlijst. Specifieke anamnese. Differentiële diagnose. Aanvallen van krampende buikpijn Differentiële diagnose
53-Chirurgie 24.2 01-06-2005 11:49 Pagina 429 429 24.2 Braken N.M.A. Bax Een moeder brengt haar zes maanden oude dochter omdat zij de laatste 24 uur regelmatig terugkerende huilbuien heeft en ontroostbaar
Nadere informatieInhoudsopgave. Wat is een ileus?...4. Wat is de oorzaak van een ileus?...4. Wat zijn de klachten?...5. Hoe wordt de diagnose gesteld?...
Ileus Chirurgie Inhoudsopgave Wat is een ileus?...4 Wat is de oorzaak van een ileus?...4 Wat zijn de klachten?...5 Hoe wordt de diagnose gesteld?...7 Welke behandeling is mogelijk?...8 Wat zijn de vooruitzichten?...9
Nadere informatieChirurgie. Stoma. Een kunstmatige uitgang
Chirurgie Stoma Een kunstmatige uitgang 1 Inleiding Deze folder geeft enige informatie over de procedure rond het aanleggen van een stoma (een kunstmatige uitgang). Het is goed u te realiseren dat bij
Nadere informatieDarmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer
Nadere informatieDiverticulose en diverticulitis
Diverticulose en diverticulitis U heeft last van uitstulpingen in uw dikke darm (diverticulose) of van een ontsteking van deze uitstulpingen (diverticulitis). In deze folder leest u meer over het ontstaan
Nadere informatieDarmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm
Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm U heeft van uw arts gehoord dat u een stoma krijgt of dat de kans op een stoma bij uw operatie aanwezig is. Het is een ingrijpende verandering in uw leven
Nadere informatieDiverticulitis. chirurgie
Diverticulitis chirurgie Bij u is door uw behandelend arts de darmaandoening diverticulitis vastgesteld. Voor de behandeling hiervan bent u opgenomen op de afdeling chirurgie. In deze brochure krijgt u
Nadere informatieIleus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis
Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Inleiding Richtlijn palliatieve zorg 2009 www.pallialine.nl Richtlijn ileus Praktijkervaring
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatie24.1 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. H.G. Gooszen
52-Chirurgie 24.1 01-06-2005 11:55 Pagina 423 423 24.1 Braken H.G. Gooszen Een 27-jarige man meldt zich op de afdeling spoedeisende hulp omdat hij gisteravond is gaan braken. Het braken werd voorafgegaan
Nadere informatieDIKKEDARMOPERATIE voor beeldverslagen, zie ingrepen in beeld
DIKKEDARMOPERATIE voor beeldverslagen, zie ingrepen in beeld Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als
Nadere informatieProtocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 26
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 26 Stoma s Een stoma is een kunstmatige uitgang voor onder andere feces en urine. Bij een conventionele, ook
Nadere informatieKinderen met de ziekte van Hirschsprung
Kinderen met de ziekte van Hirschsprung Uw kind is opgenomen op één van de verpleegafdelingen van Universitair Kinderziekenhuis St Radboud, omdat bij uw kind de ziekte van Hirschsprung is vastgesteld.
Nadere informatieDikke darm operatie. Functie en ligging van de dikke darm. Waarom een dikke darm operatie?
Dikke darm operatie Deze brochure geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als behandelingsmethode aangewezen kan zijn, komt in
Nadere informatieEndeldarmoperatie. Poli Chirurgie
00 Endeldarmoperatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm vanwege een kwaadaardig gezwel. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE DIKKEDARMOPERATIE
PATIËNTENINFORMATIE DIKKEDARMOPERATIE 2 DIKKEDARMOPERATIE Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Uw persoonlijke situatie kan echter anders zijn dan beschreven. Informatie
Nadere informatieProtocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52 Stoma s Een stoma is een onnatuurlijke, chirurgisch aangelegde opening die een lichaamsholte verbindt met
Nadere informatieAls er bloed in uw ontlasting is gevonden
Als er bloed in uw ontlasting is gevonden januari 2014 2 3 Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het proefbevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting
Nadere informatieOperatie aan de dikke darm. Functie en ligging van de dikke darm
Operatie aan de dikke darm Op deze pagina vindt u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als behandelingsmethode aangewezen kan zijn,
Nadere informatieAanleggen van een darmstoma
Aanleggen van een darmstoma Chirurgie Beter voor elkaar Darmstoma - Een kunstmatige uitgang Inleiding Deze folder geeft u informatie over de procedure rond het aanleggen van een darmstoma (een kunstmatige
Nadere informatieOPERATIES EN NOG VEEL MEER
OPERATIES EN NOG VEEL MEER Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet
Nadere informatieBEHANDELING RECTUMPROLAPS (ENDELDARMVERZAKKING) 443 A
BEHANDELING RECTUMPROLAPS (ENDELDARMVERZAKKING) 443 A Inleiding Uw chirurg heeft bij u een verzakking(prolaps) van het weefsel in het anale kanaal/de endeldarm geconstateerd en u een behandeling geadviseerd.
Nadere informatieCHIRURGIE. Operatie via de anus
TEM-operatie Operatie via de anus CHIRURGIE Bij u is een gezwel in de endeldarm geconstateerd, dat door middel van een operatie moet worden verwijderd. De operatie die bij u zal worden toegepast is een
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. TEM-operatie Operatie via de anus
TEM-operatie Operatie via de anus TEM-OPERATIE OPERATIE VIA DE ANUS INLEIDING Bij u is een gezwel in de endeldarm geconstateerd, dat door middel van een operatie moet worden verwijderd. De operatie die
Nadere informatieOperatie dikke darm kanker
Operatie dikke darm kanker Inleiding Deze folder geeft u algemene informatie over diverse soorten operaties aan de dikke darm. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan
Nadere informatieAntwoordformulieren open vragen
Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O0 Datum : 9 juli 009 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. BLOKTOETS STOFWISSELING 5O0 9 juli 009 Sint Radboud. Het uitvragen van de pijnklachten is van
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatieFamiliaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen
Nadere informatieDivertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling
Divertikels en diverticulitis Oorzaak en behandeling In deze folder krijgt u informatie over divertikels en diverticulitis. Deze folder geeft informatie over de oorzaak van divertikels en diverticulitis.
Nadere informatieCHIRURGIE VAN DE DIKKE DARM EN HET RECTUM
CHIRURGIE VAN DE DIKKE DARM EN HET RECTUM In de dikke darm en het rectum kunnen tumoren en ontstekingen voorkomen die een chirurgische ingreep vereisen. Bij dit soort operaties worden de darmen volledig
Nadere informatieKlachten Meestal heeft de patiënt last van een veranderd ontlastingspatroon en/of bloed bij de ontlasting.
Endeldarmkanker De diagnose 2 Waarom een endeldarmoperatie? 3 Voorbereiding voor de operatie 3 De opname 3 De operatie 4 Na de operatie 5 Mogelijke complicaties 5 Gevolgen van de operatie 6 Na de behandeling
Nadere informatieZorgSaam. operatie aan de dikke darm acuta. appendicitis. (blinde darm ontsteking)
appendicitis operatie aan de dikke darm acuta (blinde darm ontsteking) ZorgSaam 1 2 Operatie aan de dikke darm Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over
Nadere informatieStoma operatie. Chirurgie
Stoma operatie Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding...4 Een stoma...4 De plaats van het stoma...6 De operatie...6 Mogelijke complicaties...7 Na de behandeling...8 Ontslag uit het ziekenhuis...8 Meer informatie...9
Nadere informatieNavel- en bovenbuikbreuk
Navel- en bovenbuikbreuk In deze folder vindt u informatie over de navelbreuk en de bovenbuikbreuk (vlak boven de navel). Beide breuken zijn buikwandbreuken. Deze folder bevat algemene informatie. Het
Nadere informatieWat is een stoma? Een stoma is een kunstmatig gemaakte uitgang voor ontlasting of urine.
Stomapoli In het CWZ op Heelkunde zijn 2 stomaverpleegkundigen werkzaam gespecialiseerd in darmstomata. In deze fodler staat algemene informatie over het aanleggen van een stoma en wat de rol van de stomaverpleegkundige
Nadere informatieIleus (Darmafsluiting)
Ileus (Darmafsluiting) 1. Inleiding U bent met een ileus (darmafsluiting) opgenomen in het TweeSteden ziekenhuis. In deze folder leest u informatie over de aandoening en krijgt u een aantal richtlijnen
Nadere informatieTEM Transanale Endoscopische Microchirurgie
TEM Transanale Endoscopische Microchirurgie In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten dat u binnenkort een Transanale Endoscopische Microchirurgie (TEM) ondergaat. Deze folder geeft u meer informatie
Nadere informatieaanleggen van een pouch (IPAA)
patiënteninformatie aanleggen van een pouch (IPAA) U heeft met uw arts gesproken over het maken van een verbinding tussen de dunne darm en de anus. Dit heet een Ileo Pouch Anale Anastomose (IPAA), in het
Nadere informatieAcute buik The GE perspective. Hoe acuut is de acute buik? ATLS principes. C irculation stop the bleeding!!
Acute buik The GE perspective Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (potentiële) belangenverstrengeling Geen Basti Klarenbeek Gastrointestinaal en oncologisch chirurg
Nadere informatiechronische alvleesklierontsteking
patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?
Nadere informatiePeri-anale fistel (Fistel bij de anus)
Peri-anale fistel (Fistel bij de anus) Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een peri-anale fistel (fistel bij de anus) en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieWat zijn divertikels?
Diverticulitis Wat zijn divertikels? Divertikels zijn ballonachtige uitstulpingen van de wand van het maagdarmkanaal. Divertikels stulpen naar buiten uit, door de spierlaag heen. Je kunt ze vergelijken
Nadere informatieOnderbuikklachten. buikklachten
13 Onderbuikklachten Prof. dr. H.E. van der Horst De moeilijkheidsgraad van diagnostiek bij buikklachten is hoog. Er is geen lichaamsdomein waar de klachten zo variëren en zo weinig specifiek in de richting
Nadere informatieBevolkingsonderzoek Darmkanker
Bevolkingsonderzoek Darmkanker In verband met deelname aan het Bevolkingsonderzoek Darmkanker heeft u ontlasting afgestaan voor onderzoek. Uit dit onderzoek is gebleken dat in uw ontlasting sporen van
Nadere informatieStoma operatie. Chirurgie
Stoma operatie Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding...4 Een stoma...4 De plaats van de stoma...5 Bloedverdunners...6 De operatie...6 Mogelijke complicaties...7 Na de behandeling...8 Ontslag uit het ziekenhuis...8
Nadere informatieDikke darmoperatie. Polikliniek Chirurgie Route 10
00 Dikke darmoperatie Polikliniek Chirurgie Route 10 1 Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikkedarmoperatie. Ook geeft deze folder enige informatie
Nadere informatieFamiliaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen
Nadere informatieOperatie aan de endeldarm Transanale Endoscopische Microchirurgie
Operatie aan de endeldarm Transanale Endoscopische Microchirurgie Ziekenhuis Gelderse Vallei U wordt binnenkort opgenomen voor een operatie aan uw endeldarm. De totale zorg rondom de operatie is erop gericht
Nadere informatieChirurgie T.E.M. Transanale Endoscopische Microchirurgie
Chirurgie T.E.M. Transanale Endoscopische Microchirurgie Wat is Transanale Endoscopische Microchirurgie (T.E.M.) Transanale endoscopische microchirurgie is een vrij nieuwe operatietechniek waarbij afwijkingen
Nadere informatieDunne darmatresie bij kinderen
Dunne darmatresie bij kinderen : Uw kind is of wordt opgenomen op afdeling Vuurtoren van het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis vanwege een dunne darmatresie. In deze folder zijn de belangrijkste zaken
Nadere informatieChirurgie. Buikwandbreuken. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over enkele buikwandbreuken die naast de liesbreuken (zie folder liesbreuk) relatief vaak voorkomen. Het is goed u te
Nadere informatieOBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND
OBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND Wat is obstipatie? Voedsel komt via de slokdarm en de maag in de darm terecht. Water en voedingsstoffen worden in de darm gedeeltelijk in de bloedbaan opgenomen. De stoffen
Nadere informatieVerwijderen van de endeldarm (rectumextirpatie)
Verwijderen van de endeldarm (rectumextirpatie) De endeldarm is het laatste deel van onze dikke darm. Dit darmdeel heeft een reservoir-functie voor de darminhoud, die als ontlasting het lichaam via de
Nadere informatieColoscopie. Inwendig onderzoek van de dikke darm. gemini-ziekenhuis.nl
Coloscopie Inwendig onderzoek van de dikke darm gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Wat is een coloscopie? 3 U krijgt sedatie 3 Uw voorbereiding 3 Het onderzoek 5 Na het onderzoek 6 Weer thuis 6 Complicaties
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ventrale rectopexie
Ventrale rectopexie VENTRALE RECTOPEXIE INLEIDING Binnenkort zult u worden geopereerd aan een verzakking van het laatste stuk van de darm, de endeldarm. Dit zal gebeuren via een zogenaamde kijkoperatie,
Nadere informatieLiesbreukoperatie. Hernia Inguinalis. Een liesbreuk. Diagnose en onderzoek. De opname
Liesbreukoperatie Hernia Inguinalis In overleg met uw behandelend chirurg heeft u besloten een liesbreukoperatie te ondergaan in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn. Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk,
Nadere informatieFistel bij de anus (peri-anale fistel)
Fistel bij de anus (peri-anale fistel) Uw behandelend arts heeft een fistel bij uw anus geconstateerd. Binnenkort wordt u hieraan geholpen. In deze brochure treft u informatie over de aandoening en behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieInformatie. Rectosigmoïdoscopie
Informatie Rectosigmoïdoscopie Inleiding Binnenkort krijgt u een onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Een rectosigmoïdoscopie of sigmoïdoscopie. In deze folder leggen wij u uit wat het
Nadere informatieCHIRURGIE. Dikke darmoperatie BEHANDELING
CHIRURGIE Dikke darmoperatie BEHANDELING Dikke darmoperatie Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders
Nadere informatieDikke darmoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar
Dikke darmoperatie Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikke darmoperatie. Ook geeft deze folder enige informatie
Nadere informatieEndeldarmoperatie. Poli Chirurgie
00 Endeldarmoperatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm vanwege een kwaadaardig gezwel. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatiePatiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Sigmoïdoscopie
Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Sigmoïdoscopie 1 Sigmoïdoscopie Wij verwachten u op... om... uur. Endoscopiecentrum, route 0.5 Telefoon (050) 524 5940 (poli MDL) Bereikbaar op werkdagen van 08:30 uur
Nadere informatiePatiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Sigmoïdoscopie
Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Sigmoïdoscopie 1 Sigmoïdoscopie Wij verwachten u op... om... uur. Endoscopiecentrum, route 0.5 Er zijn meerdere artsen die u door kunnen verwijzen naar het Endoscopiecentrum.
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Stoma operatie. COLONCARE Stoma operatie
Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel COLONCARE 2 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Een stoma... 4 De plaats van het stoma... 5 De operatie... 6 Mogelijke complicaties... 7 Na de behandeling...
Nadere informatieKloofje in de anus Fissura ani)
Kloofje in de anus Fissura ani) Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een fissura ani (kloofje in de anus) en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieSigmoïdoscopie Onderzoek van het laatste deel van de dikke darm
00 Sigmoïdoscopie Onderzoek van het laatste deel van de dikke darm afdeling Endoscopie Melden aan de balie op het Dagcentrum (route 32) Datum: Tijd: Het onderzoek wordt gedaan door: Tijd onderzoek: Binnenkort
Nadere informatieBlindedarmontsteking. Appendicitis. Poli Chirurgie
00 Blindedarmontsteking Appendicitis Poli Chirurgie Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten van blindedarmontsteking (appendicitis) en hoe dit behandeld kan worden. Hou er rekening mee
Nadere informatieColonoscopie (opname)
Colonoscopie (opname) Inhoudsopgave Inleiding... 1 De voorbereiding... 1 Wat is een colonoscopie?... 2 Hoe verloopt dit onderzoek?... 2 Duur van het onderzoek... 3 Direct behandelen... 3 Risico s en mogelijke
Nadere informatieHet opheffen van een darmstoma
Het opheffen van een darmstoma U wordt binnenkort opgenomen voor een operatie om de darmstoma op te heffen De totale zorg rondom de operatie is erop gericht dat u snel hiervan herstelt. Deze informatie
Nadere informatieDIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be
Heelkunde van de dikke darm en de endeldarm U moet een darmoperatie ondergaan. In de meeste gevallen gaat het over een operatie van de dikke darm. Met dit document beantwoorden we een aantal vragen over:
Nadere informatieDarmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting. Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis
Darmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Inleiding 1. Wat is een stoma? 2 2. Waarom wordt een stoma aangelegd? 3 3. Wanneer welk stoma?
Nadere informatieU bent door uw behandelend specialist verwezen (naar de functieafdeling) voor een colonoscopie....dag,..., om... uur
Colonoscopie U bent door uw behandelend specialist verwezen (naar de functieafdeling) voor een colonoscopie. U wordt op...dag,..., om... uur verwacht op de functieafdeling. Bij opname een kwartier eerder,
Nadere informatie502c. Colonoscopie met zeer intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie)
Colonoscopie met zeer intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie) Een goede voorbereiding is belangrijk voor het slagen van een colonoscopie. In deze brochure wordt kort ingegaan op de volgende
Nadere informatieHoe werkt de dikke darm?
Sigmoïdoscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een sigmoïdoscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument (de endoscoop) de binnenkant van het laatste deel van
Nadere informatieEen pouch in plaats van de dikke darm (IPAA)
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Een pouch in plaats van de dikke darm () Inleiding Deze folder geeft u informatie over de ileo pouch anale anastomose (), die aangelegd kan worden na het verwijderen van
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een liesbreukoperatie
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Een liesbreukoperatie EEN LIESBREUKOPERATIE INLEIDING Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u
Nadere informatieColonoscopie Onderzoek van de dikke darm
Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Maag-, darm- en leverziekten Afdeling maag-, darm- en leverziekten Colonoscopie Op.... dag..... om.... uur Verwachten wij
Nadere informatieHet verwijderen van de endeldarm Rectumamputatie
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Het verwijderen van de endeldarm Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm wegens een kwaadaardig afwijking. Het is goed u te realiseren dat
Nadere informatieDikke-darmkanker. vrijdag 24 april 2015. Bas van Balkom MDL-arts
Dikke-darmkanker Bas van Balkom MDL-arts Inhoud Darmkanker en risicofactoren Lichamelijke klachten bij darmkanker Endoscopie (inwendig darmonderzoek) Vervolgonderzoeken Behandeling 2 Darmkanker 13.000
Nadere informatieleverarts In deze folder leest u meer over het onderzoek.
Coloscopie Inwendig onderzoek van de dikke darm Afspraak coloscopie Datum: Tijd: Melden op afdeling: Bloedverdunnende medicatie Stopdatum: In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een coloscopie.
Nadere informatieEen operatie bij eierstokkanker
Een operatie bij eierstokkanker Deze folder geeft u informatie over een grote gynaecologische operatie bij een ovariumcarcinoom (eierstokkanker). In deze folder leest u meer over deze ingreep, die in medische
Nadere informatieStoma. Havenziekenhuis
Stoma U heeft van uw arts gehoord dat er bij u een stoma moet worden aangelegd of dat de kans op een stoma bij uw operatie aanwezig is. In deze folder kunt u de informatie over het aanleggen van een stoma
Nadere informatieDikke darmoperatie. Poli Chirurgie
00 Dikke darmoperatie Poli Chirurgie 1 Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikke darmoperatie. Ook geeft deze folder informatie over de aandoeningen waarbij een
Nadere informatieKloofje in de anus (Fissura ani)
Kloofje in de anus (Fissura ani) Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding Deze folder geeft u informatie over een kloofje in de anus en de behandelings mogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor
Nadere informatieIPAA, Ileo Pouch Anale Anastomose (plaatsen inwendige opvang ontlasting)
IPAA, Ileo Pouch Anale Anastomose (plaatsen inwendige opvang ontlasting) Uw specialist stelt voor van een deel van uw dunne darm een nieuwe opvang voor uw ontlasting te maken (Ileo Pouch Anale Anastomose).
Nadere informatieInleiding Wat is een fistula ani? Wat is de oorzaak?
Peri-anale fistel 1 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een peri-anale fistel en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren
Nadere informatieFISTEL BIJ DE ANUS 17884
FISTEL BIJ DE ANUS 17884 Inleiding Deze folder geeft u informatie over een fistel bij de anus en de behandeling daarvan. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders kan zijn. Deze
Nadere informatieStoma Inleiding Een dubbelloops of eindstandig stoma? Wat is een stoma? Slijmvorming Materialen bij een stoma Tijdelijke of blijvende stoma?
Stoma Inleiding Binnenkort wordt bij u een stoma aangelegd of is er kans op het aanleggen van een stoma. Deze folder geeft u informatie over de stoma voor de ontlasting. Het is goed u te realiseren dat
Nadere informatieBestaande cascoo casus Blokboek buik blz 33 t/m 36 en docentenhandleiding blokboek blz 30 t/m 32
Casus 10L Fase A Titel Bloederige diarree Onderwerp Carcinoïd syndroom Inhoudsdeskundige Masclee Technisch verantwoordelijke S. Eggermont Literatuur Bestaande cascoo casus Blokboek buik blz 33 t/m 36 en
Nadere informatieChirurgie. Liesbreukoperatie. Hernia inguinalis
Chirurgie Liesbreukoperatie Hernia inguinalis Inleiding Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk,
Nadere informatieTEM-operatie (Transanale Endoscopische Microchirurgie)
Chirurgie TEM-operatie (Transanale Endoscopische Microchirurgie) Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U bent door uw behandelend arts verwezen naar
Nadere informatieChirurgie Navelbreuk
Chirurgie Navelbreuk 2 Inleiding Bij u is een navelbreuk geconstateerd en heeft uw dokter afgesproken dat u daaraan geopereerd zult worden. Wat is een navelbreuk De ingewanden in de buikholte worden omsloten
Nadere informatieDunne darm-endoscopie via de dikke darm
Dunne darm-endoscopie via de dikke darm U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u binnenkort een endoscopie van de dunne darm ondergaat. Dit is een onderzoek van de gehele of een groot gedeelte
Nadere informatiePatiënteninformatie. Colostoma
Patiënteninformatie Colostoma Inleiding U bent of wordt binnenkort opgenomen in het LangeLand Ziekenhuis voor een operatie aan de dikke darm, waarbij (mogelijk) een stoma wordt aangelegd. Voorlichting
Nadere informatieAbdominale Chirurgie Blindedarmontsteking
Abdominale Chirurgie Blindedarmontsteking Appendicitis Blindedarmontsteking Inleiding Deze brochure geeft u een globaal overzicht van wat een blindedarmontsteking is, welke klachten hierbij horen, welke
Nadere informatieKloofje in de anus (Fissura ani) Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis
Kloofje in de anus (Fissura ani) Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u een algemeen overzicht van de klachten en oorzaak van een kloofje in de anus en de meest gebruikelijke
Nadere informatiePeri-anale fistel. (fistel bij de anus)
Peri-anale fistel (fistel bij de anus) Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een peri-anale fistel (fistel bij de anus) en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieHet is in uw eigen belang dat u de folder goed doorleest en de adviezen nauwkeurig opvolgt. Dit om een spoedig herstel te bevorderen.
S t o m a Deze folder geeft u informatie over het aanleggen van een stoma en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Nadere informatie