Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam"

Brigitta de Groot
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

2 Agenda Colorectaal carcinoom algemeen Voortraject darmkanker screening Bevolkingsonderzoek darmkanker Casuistiek

3 Incidentie Colorectaal Carcinoom (CRC) CRC tweede doodsoorzaak van de kankers Wereldwijd 12,3 miljoen mensen met diagnose CRC Incidentie neemt toe 5 jaars mortaliteit 40-45% Ferlay, Int J Cancer 2010;127:2893

mensen met diagnose CRC Incidentie neemt toe 5

4 Incidentie CRC in Nederland nieuwe patienten per jaar met CRC Mannen>vrouwen 90% ouder dan 55 jaar 1/3 in het rectum

5 Oorzaken en risicofactoren CRC Leeftijd Overgewicht Roken, alcohol Voeding: te veel, te vet, te rood, vezelarm Inflammatoire darmaandoeningen Genetische aanleg (Lynch, FAP, etc)

6 Symptomen CRC Pas in de late fase: Veranderingen in de defecatie Buikpijn Verminderde eetlust en gewichtsverlies Anemie Bloed- of slijmverlies per anum

7 Ontstaan van CRC

8 Voortraject darmkanker screening

9 Colonoscopie = gouden standaard MAAR Invasief Deelname aantal is laag Duur Voldoende endoscopisten nodig

11 Screenings methoden FOBT Chemische test (gfobt) Immunohistochemische test (FIT) Sigmoidoscopie Colonoscopie CT-Colonografie

12 Keuze van methode voor CRC screening Test eigenschap Deelnamegraad Risico op complicaties Capaciteit Kosten.

13 Conclusies bij proef bevolkingsonderzoek CRC Beste test FIT, > 60% deelname FIT is makkelijk in gebruik, veilig FIT cut-off kan aangepast worden afhankelijk van de capaciteit van coloscopieplekken Herhaling elke 2 jaar zorgt voor betere uitkomst Deelnamegraad bij sigmoidscopie alleen is laag Hol, Gut 2010; Wilschut, Gastroenterology 2011; Wilschut, JNCI 2011; van Roon, Gut 2012; de Goede Gut 2012

coloscopieplekken Herhaling elke 2 jaar zorgt voor betere uitkomst Deelnamegraad bij sigmoidscopie

14 Bevolkingsonderzoek darmkanker FIT Geautomatiseerde, kwantitatieve test Variabele cut-off Thuistest 1 portie faeces Past in een envelop Geen dieet vooraf nodig

15 Bevolkingsonderzoek darmkanker In 2014 gestart Iedereen tussen jaar Elke 2 jaar Thuistest Cut-off 88 ug Hb /g faeces

16 Stapsgewijze implementatie

17 Logistiek en organisatie SO SO SO SO SO 3 Laboratoria Colonoscopie centra (5 regionale coordinatoren) Pathologie centra (5 regionale coordinatoren)

18 Bevolkingsonderzoek darmkanker: FIT Huisarts Selectie en uitnodiging Analyse FIT Informeren en Verwijzen voor intake

19 Bevolkingsonderzoek darmkanker Behandeling voor CRC Colonoscopie en PA Surveillance na poliepectomie

20 Darmkankerscreenings programma

21 Uitkomst

22 Vlakke poliep Poliep van 15 mm Na poliepectomie

23 Gesteelde poliep 6 mm Zelfde

24 Voordelen darmkankerscreening Darmkanker in een vroeg stadium opsporen Voorlopers van darmkanker (poliepen) opsporen en verwijderen Per jaar 2400 minder mensen die aan darmkanker overlijden Gratis zelfafnametest, geen afspraak met een zorgverlener nodig

25 Nadelen darmkankerscreening De ontlastingstest biedt geen 100% zekerheid. Deelname elke 2 jaar verhoogt de kans op het vinden van eventuele poliepen/ darmkanker. Momentopname Onrust bij positieve faecestest Niet alle poliepen leiden tot darmkanker Complicatie risico bij coloscopieen: 2 op de De kosten van het vervolgonderzoek (intake en coloscopie), vallen niet binnen de darmkankerscreening

26 Voordat we verder gaan

27 Casus 1 63 jarige vrouw VG: fractuur na trauma Intoxicaties: roken 40 packyears, alcohol 2 EH per dag Medicatie: geen

28 Vervolg casus 1 A/ soms wat pijn in de linker onderbuik, defecatie onveranderd, 1 maal daags, soms wat bloed op de ontlasting. Familie anamnese: vader 80 jaar CRC Coloscopie: Er worden meer dan 30 poliepen gevonden. 10 poliepen kunnen worden verwijderd

29 Vervolg casus 1 Hoe zal het vervolgtraject eruit zien?

30 Casus 2 64 jarige vrouw VG: hypercholesterolemie, hypertensie, COPD met emfyseem (Goldklasse 3), 2 mnd geleden opname ivm pneumonie Medicatie: metoprolol, triamtereen/hydrochloorthiazide, lipitor Spiriva, Foster, salbutamol, zuurstof per neussonde

31 Vervolg casus 2 A/ komt met zuurstof binnen, met rollator geen buikpijn, geen veranderd defecatiepatroon, geen bloed of slijm bij de ontlasting, geen gewichtsverlies Familie anamnese: geen maligniteiten Coloscopie:? Geen coloscopie CT-colonografie

32 Casus 3 68 jarige man VG: myocardinfarct wv stents Medicatie: acetylsalicylzuur 80 mg A/ geen buikpijn, geen veranderd defecatiepatroon, geen bloed of slijm bij de ontlasting, eetlust is goed, geen gewichtsverlies Familie anamnese: geen gegevens bekend

33 Coloscopie: Coloncarcinoom 4 cm zelfde

34 Tot slot Darmkanker screening zin of onzin?

35 Antoni van Leeuwenhoek ism het Slotervaart ziekenhuis

Vergelijkbare documenten

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Dinsdag 20 januari 2015 Welkom! #mclmpa 1 Programma 19:30 Welkom door moderator Hans Willems, redacteur gezondheidszorg Leeuwarder