Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen

Transcriptie

1 Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Congres Kinderverpleegkunde 2.0 laat je upgraden! Rita van den Tooren-de Groot Kinderarts HMC Haaglanden Medisch Centrum Den Haag 27 september

2 Obstipatie en fecale incontinentie Wat is obstipatie Wat is fecale incontinentie Hoe herken je het Behandeling 2

3 Obstipatie Obstipatie bij aanwezigheid van ten minste 2 van de volgende symptomen (Roma III-criteria): Defecatiefrequentie 2 maal per week Ophouden van ontlasting Pijnlijke of harde, keutelige defecatie Grote hoeveelheid feces in luier of toilet Grote fecale massa palpabel in abdomen of rectum Fecale incontinentie 1 episode per week (als kind zindelijk) 3

4 Obstipatie Waar praten we over? Kinderpopulatie 0,3-8% kinderen in Nederland? Kinderarts 3% Kinderarts gastro-enteroloog 25% 40% van obstipatie begint in het 1e levensjaar Functionele obstipatie wanneer geen alarmsymptomen 4

5 Fecale incontinentie Zindelijkheid: het kunnen uitstellen tot plaats en tijdstip waar toiletgedrag geaccepteerd Fecale incontinentie: periodieke, ongecontroleerde passage van ontlasting vanaf 4 jaar Verlies van ontlasting Al dan niet met obstipatie 5

6 1-4% van de kinderen > 4 jaar 80% als gevolg van obstipatie Fecale incontinentie Waar praten we over? Incontinentie zonder obstipatie->gedragsproblemen 6

7 Samenspel o Zenuwstelsel o Bekkenbodemspieren o Interne- en externe anale sfincter Obstipatie Darmfysiologie 7

8 Obstipatie wat gebeurt er? Ophouden van ontlasting Geen tijd of zin Angst/pijn ->Vicieuze cirkel o Verstopping o Verwijding darm o Verlies peristaltische beweging o Impactie o Overloop diarree 8

9 Obstipatie Wat is normaal? Defecatiefrequentie per leeftijd per week o 0-3 mnd. o Borstvoeding 5-40 o Kunstvoeding 5-28 o 6-12 mnd o 1-3 jaar 4-21 o >3 jaar

10 Obstipatie Pathofysiologie Multifactorieel Overgang van borstvoeding naar kunstvoeding Onbewust tegenhouden Pijnlijke defecatie->ophoud-gedrag Abnormale functie van colon, bekkenbodemspieren, rectum, sfinctercomplex en wil van kind 5% organische oorzaak (Hirschsprung, CF, misvormingen en medicatie) 10

11 Anamnese! Defecatie dagboek Consistentie (Bristol) Buikpijn of pijn bij defecatie Gevoel van aandrang Bloedverlies Obstipatie Herkenning Vegen of ontlasting in ondergoed Vochtintake en mictie (dagboek) 11

12 Bristol score 12

13 Anamnese! Defecatie dagboek Consistentie (Bristol) Buikpijn of pijn bij defecatie Gevoel van aandrang Bloedverlies Obstipatie Herkenning Vegen of ontlasting in ondergoed Vochtintake en mictie (dagboek) 13

14 Obstipatie Alarmsymptomen Anamnese: o Meconiumlozing >48 uur na geboorte o Bloederige diarree o Vermoeidheid o Gallig braken o Eczeem 14

15 Obstipatie Alarmsymptomen Lichamelijk onderzoek: o Failure to thrive o Koorts o Distensie o Fistel o Afwezige reflexen o Dimple 15

16 Obstipatie lichamelijk onderzoek Abdominale feces massa 30-50% Anale prolaps 3% Fissuren/hemorroïden 5-25% Rectale feces impactie % 16

17 Obstipatie Behandeling niet medicamenteus Uitleg! Dieetadvies o Vocht normaal o Vezels normaal o Pre-probiotica? Bewegingspatroon normaal Toilettraining en bijhouden defecatie dagboek Bekkenbodemtherapie Evaluatie! Compliance! 17

18 In 3 Fases Obstipatie Behandeling medicamenteus 1. Darmen leegmaken ->macrogolen; evt. klysma 2. Darmen leeghouden ->macrogolen goede optie 3. Afbouwen en stoppen medicatie Kost veel tijd! 18

19 Obstipatie Behandeling medicamenteus Na 2 weken medicatie Oraal hoog gedoseerd Klysma's zo nodig Evaluatie Doel dagelijks brijige ontlasting Accepteren klachten van lichte buikpijn Medicatie na 2 mnd. continueren, daarna afbouwen als def 3 x per week en geen andere klachten ->na 2 mnd. stoppen medicatie Kost veel tijd! 19

20 Obstipatie Behandeling medicamenteus <1 jaar lactulose > 1 jaar polyethyleenglycol Fecale impactie->overweeg klysma Als initieel niet defeceren gedurende 3 dagen - >Bisacodyl 50-60% is na adequate behandeling na 1 jaar klachtenvrij zonder laxans 20

21 Fecale incontinentie Behandeling obstipatie geeft verbetering incontinentie Zonder obstipatie: gedragsproblemen Evt. verwijzing 21

22 Obstipatie Conclusie Obstipatie komt vaak voor bij kinderen Bij obstipatie vaak buikpijn en fecale incontinentie Uitleg, uitleg, uitleg Behandeling niet medicamenteus en medicamenteus Langdurig en intensief begeleiden Richtlijn Obstipatie bij kinderen 2009 NVK Richtlijn Zindelijkheid van urine en feces Nederlands Centrum Jeugdgezondheid 22

23 Bink poli Buikpijn en incontinentie polikliniek voor kinderen Kinderen met buikpijn, obstipatie en/of zindelijkheidsproblemen Vanaf leeftijd 5 jaar Uroloog mw. M. Kummeling, kinderbekkenfysiotherapeut mw. G. Dubbeling-Ruijl en kinderarts Uitgangspunten: o Multidisciplinair o Tevoren vragenlijsten ingevuld o 1 sessie en behandelplan o Op indicatie verwijzing 23

24 Vragen? 24