Het LAR syndroom (low anterior syndroom) JOSE S MIT SENIORVERPLEEGKUNDIGE POLI HEELKUNDE UMCU

Transcriptie

1 Het LAR syndroom (low anterior syndroom) JOSE S MIT SENIORVERPLEEGKUNDIGE POLI HEELKUNDE UMCU

2 Optredend bij: (Low )anterior resectie Rectosigmoidresectie Na voorbehandeling met chemoradiatie of radiatie

3

4 Functie rectum Lengte rectum ongeveer 15 cm Reservoircapaciteit ml 1 e gevoel van aandrang ml iets meer aandranggevoel ml forse aandrang ml maximale volume Signaalfunctie Vulling geeft bepaald gevoel van aandrang Rectale epitheel bevat sensibele sensoren Rectale overgevoeligheid (weinig vulling veel aandrang) heeft negatief effect op fecale incontinentie) Na RT treedt fibrosering op van de darmwand, ook sfincter ligt soms in bestralingsveld Afsluitfunctie sfincter Complex geheel

5 bekkenbodem Het bekken, gewrichtsbanden, bekkenbodemspieren en bekkenorganen beinvloeden elkaar Sfinctercomplex Externe sfincter aansturing door nervus prudendus Beschadiging geeft incontinentie Bepaalt voor 25% afsluiting, krachtig maar korte reactie, trainbaar. Interne sfincter aansturing door sacrale zenuwen Rustdrukbepalend 75%, spant langzaam aan, niet snel moe, niet trainbaar Receptoren anale epitheel Onderscheiden gassen, vloeistof of ontlasting Bepalen wanneer en hoe snel je naar toilet moet

6 operatie

7 Problemen ontstaan Aandrang Urgeklachten, niet kunnen uitstellen Continue aandrang gevoel maar er komt niets Hevige aandrang maar er komt per keer maar weinig ontlasting Pijnklachten Brandend gevoel bij de anus, pijnlijke anus Hoge toiletfrequentie dd, Meerdere keren achter elkaar binnen 2 uur Soms alleen verlies van slijm en vocht Soms ook snachts meerdere keren Gebonden aan toilet, isolerend effect Incontinentie Flatulentie Soiling Verlies van ontlasting Locale huidbeschadiging Pijnlijke, rode of beschadigde huid zitproblemen QOL Isolerend of invaliderend Vermoeiend door slaapgebrek Onzekerheid en stress Niet verder kunnen met eigen leven leiden

8

9 Risicofactoren LARS BMI Leeftijd Functionele darmklachten pre OK Naadpositie Neo adjuvante therapie Comorbiditeit Dysfunctie bekkenbodem

10 Dysfunctie na operatie Verlies van reservoir functie Verlies van receptoren Verminderde sfincterfunctie Fibrosering van de darmwand Naadstenose Foutief omgaan met aandrang tot defecatie Dieet (vocht en vezelintake) Stress en coping Negatieve invloed op QOL

11 gevolg

12

13 Meten is weten LARS-score Bent u wel eens in de situatie geweest dat u geen controle had over het laten van windjes? o Nee, nooit 0 o Ja, minder dan 1 keer per week 4 o Ja, tenminste 1 keer per week 7 Bent u wel eens in de situatie geweest, dat u dunne ontlasting niet kon ophouden? o Nee, nooit 0 o Ja, minder dan 1 keer per week 3 o Ja, tenminste 1 keer per week 3 Hoe vaak gaat u naar het toilet voor ontlasting? o Meer dan 7 keer per dag (24 uur) 5 o 4-7 keer per dag (24 uur) 4 o 1-3 keer per dag (24 uur) 2 o Minder dan 1 keer per dag (24 uur) 0 Moet u wel eens binnen het uur opnieuw naar het toilet voor ontlasting? o Nee, nooit 0 o Ja, dit gebeurt minder dan 1 keer per week 9 o Ja, dit gebeurt tenminste 1 keer per week 11 Heeft u wel eens zo n aandrang van ontlasting, dat u zich naar het toilet moet haasten? o Nee, nooit 0 o Ja, dit gebeurt minder dan 1 keer per week 11 o Ja, dit gebeurt tenminste 1 keer per week 16 Totaalscore. Interpretatie score: 0-20: geen LARS 21-29: lage LARS 39-42: hoge LARS

14 Tips en adviezen Informeren en uitleggen Preventieve maatregelen Bemoedigen om vol te houden, het wordt beter Trainen bekkenbodem en sfincter Ophouden en uitstellen Dieetadviezen Medicamenteus ondersteunen Lotgenoten contact

15 Tips en adviezen Dieet Vochtbeperking 1 ½ liter per dag (watergerelateerd-zure melkproducten-isotone dranken) Vermijd veel caffeine, geeft darmsamentrekkingen Vermijd lightproducten, geeft winderigheid Kleine frequente maaltijden Geen maaltijden overslaan Voedsel goed kauwen Veel vezels of voeg vezelsuplementen toe, indikking en vertragen voedselpassage Zetmeel bindt vocht, eet bv aardappels, banaan Max 3 stuks fruit, die versnellen de voedselpassage Stop roken, geeft winderigheid en darmsamentrekkingen 2 x daags metamuicil met WEINIG water bij clusterklachten metamuicil aan eind van de maaltijd innemen Probiotica, yoghurt of capsules Immodium ½ uur voor de maaltijd

16 (peri) anale huid beschermen Zacht toiletpapier of vochtige doekjes Huid deppend drogen Na elke toiletgang huidbeschermer aanbrengen Pijnstilling Metamuicil helpt tegen brandende anus Evt lidocainegel Incontinentiemateriaal aanbieden Klinisch uit proberen en bestellen voor thuis Lenen zitkussen Via stomaverpleegkundige of poli

17 Herstel klachten Sterk aanwezig direct postoperatief Verbetering 3-6 maanden, kan aanhouden tot 24 maanden na operatie Soms geen volledig herstel Normale frequentie na LAR 3-7 dd

18 alternatieven Spoelen colon Aanleggen stoma

19 Rol van de verpleegkundige Klinische fase Informeren en adviseren Analyse ontlastingspatroon Preventieve maatregelen Vaste contactpersoon poliklinisch Informatie herhalen, evaluatie klachten en intervenieren Aanmoedigen en geruststellen Helpen bij acceptatieproces Bekkenbodemfysiotherapie 6 weken post operatief starten Ballontraining, probe training Mindfullnesstrainingen Coping en stressreductie Oncologische revalidatie/hdi Hervatten eigen leven en activiteiten Toename zelfvertrouwen, verhogen zelfbeeld afleiding lotgenotencontact

20 Aandachtspunten klinische opname Herhalen informatie en educatie (H)erkennen van probleem en preventief anticiperen Dieetadviezen Trainen en uitstellen Huidbeschermende maatregelen Regelen incontinentiemateriaal Start medicatie (metamuicil of immodium) GEEN movicolon> prikkelt rectum

21

22 VRAGEN?????