Radiotherapie. Preoperatieve chemoradiotherapie. endeldarmkanker
|
|
- Tania de Valk
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Radiotherapie Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker
2
3 Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken dat uitwendige bestraling eventueel gecombineerd met chemotherapie én gevolgd door een operatie de beste behandeling voor u is. Deze behandeling is in opzet genezend (curatief) van aard. De (chemo)radiotherapie moet ervoor zorgen dat de tumor in uw endeldarm kleiner wordt. U bent voor de bestraling doorverwezen naar de afdeling Radiotherapie (bestralingsafdeling) van het UMCG. In deze brochure kunt u meer lezen over de radiotherapeutische behandeling. Het is belangrijk dat u zich bij het lezen realiseert dat de precieze invulling van een behandeling altijd van persoon tot persoon kan verschillen. Wat is bestraling (radiotherapie)? Bestraling is de behandeling van kanker door middel van straling. Het doel van de bestraling is het doden van de aanwezige kankercellen en daarbij de gezonde cellen zo veel mogelijk te sparen. Tijdens de bestraling wordt gebruik gemaakt van straling met een hoge energie. Deze straling beschadigt het erfelijke materiaal van een cel, waardoor deze zich niet meer kan delen en uiteindelijk dood gaat. Kankercellen zijn gevoeliger voor straling dan cellen van de gezonde omliggende weefsels. Gezonde weefsels kunnen zich beter herstellen van de stralingschade dan kankercellen. 1
4 Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker Gesprek met de radiotherapeut-oncoloog Voordat u bestraald gaat worden, heeft u een gesprek met de radiotherapeut-oncoloog of radiotherapeut-oncoloog in opleiding. Tijdens dit intakegesprek vertelt de arts u over het doel van de bestraling, welk gebied bestraald wordt en hoe dat in zijn werk gaat. Ook legt de arts u uit wat de werkwijze op de afdeling Radiotherapie is en hoe vaak u bestraald gaat worden. Daarnaast bespreekt de radiotherapeut-oncoloog met u de bijwerkingen die kunnen optreden als gevolg van de bestraling van uw endeldarmkanker. Uitwendige bestraling Bij uitwendige bestraling wordt u van buitenaf (dus door uw huid heen) bestraald vanuit verschillende richtingen. Voorbereiding op de uitwendige bestraling Individueel bestralingsplan Om de tumor goed te kunnen behandelen en het omliggende gezonde weefsel zo min mogelijk te belasten, wordt voor u een individueel bestralingsplan opgesteld. Daarvoor wordt eerst door een radiotherapeutisch laborant een zogenaamde plannings-ctscan van u gemaakt, waarmee het bestralingsgebied wordt bepaald. Vervolgens plaatst de radiotherapeutisch laborant enkele tatoeagepuntjes in uw huid. Deze tatoeagepuntjes zijn blijvend. De plannings-ct-scan moet worden gemaakt met een volle blaas, net als de bestralingen die volgen. Volle blaas instructie Wij adviseren u één uur voor de CT-scan of uw bestraling naar het toilet te gaan om te plassen. Drink daarna ongeveer 500 cc water of ander drinken. Ga vervolgens niet meer naar het toilet tot de 2
5 Radiotherapie CT-scan of bestraling klaar is. De blaas is dan vol genoeg, zonder dat u aandrang voelt om te plassen. Het kan zijn dat u toch teveel aandrang heeft om te plassen, voordat u behandeld wordt. Het is niet erg als u in dat geval toch naar het toilet gaat. Met een gevulde blaas lukt het beter om de kans op bijwerkingen te verkleinen, maar voor de gunstige werking van de behandeling is het niet noodzakelijk dat uw blaas gevuld is. De behandeling De uitwendige bestralingsbehandeling bestaat uit 28 bestralingen, met volle blaas. De bestralingen vinden plaats op werkdagen gedurende 5 1 / 2 week. De radiotherapeutisch laboranten voeren de bestralingen uit. Gedurende uw behandeling wordt u wekelijks gezien door uw behandelend radiotherapeut-oncoloog of radiotherapeut-oncoloog in opleiding. Bij eventuele tussentijdse problemen kunt u contact opnemen met een medewerker van Patiëntenservice. Deze neemt zonodig contact op met uw behandelend radiotherapeut-oncoloog. Het telefoonnummer van de Patiëntenservice vindt u achter in deze brochure. Bijwerkingen van de bestraling Onderstaande bijwerkingen als gevolg van de uitwendige bestralingsbehandeling kunnen op korte en lange termijn optreden. De radiotherapeut-oncoloog bespreekt deze bijwerkingen met u op de polikliniek Radiotherapie. Realiseert u zich dat sommige mensen veel hinder van bijwerkingen ondervinden, terwijl anderen er weinig van merken. Acute bijwerkingen Vermoeidheid Vermoeidheid komt voor tijdens en na de behandeling. Het bestralen zelf is vermoeiend, maar ook het heen en weer reizen naar de afdeling Radiotherapie. Ook de diagnose met bijbehorende spanningen levert vermoeidheid op. 3
6 Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker De huid Op de plaats waar uw huid bestraald wordt, kan de huid geïrriteerd raken en zelfs oppervlakkig kapot gaan. De kans hierop is het grootst in uw bilnaad en als de tumor in uw endeldarm erg dicht bij de uitgang (anus) ligt. Probeer dan ook de huid niet extra te irriteren. Dit doet u door zacht toiletpapier te gebruiken en het aangedane gebied goed schoon te maken door te spoelen en daarna droog te deppen. Eventuele crème kunt u krijgen via uw radiotherapeut-oncoloog of van de medewerker Patiëntenservice. Deze huidklachten treden meestal in de laatste weken van de behandeling op en houden vaak na de behandeling even aan. Ongeveer twee weken na de laatste bestraling is uw huid vaak al weer genezen. Diarree/verhoogde aandrang voor ontlasting Door prikkeling van de darmen in het bekken kunnen darmkrampen ontstaan en daarmee vaak ook dunnere ontlasting en soms zelfs diarree. Ook kunt u merken dat u vaker naar het toilet moet voor ontlasting. Eventuele bijwerkingen van de chemotherapie kunnen hier ook een rol in spelen. Het zijn klachten die u waarschijnlijk al verneemt door de endeldarmtumor. Deze kunnen wel iets toenemen door de bestraling. Tips bij frequente ontlasting en diarree: - Veel drinken, minimaal 1,5 liter per dag. - Vaker eten dan normaal en in kleine porties. - Voedsel met grove vezels vermijden. - Gasvormende producten (prei, ui, kool) vermijden. - Raadpleeg bij heftige of aanhoudende diarreeklachten de radiotherapeutisch laboranten of uw radiotherapeutoncoloog. U kunt dan overleggen of de klachten met medicijnen te bestrijden zijn of dat u beter kunt worden doorverwezen naar de diëtist voor nadere voedingsbegeleiding. Vaak is een afspraak bij de diëtist te combineren met een bestralingsafspraak. 4
7 Radiotherapie Vaak plassen Bij bestraling in het gebied van het kleine bekken kunnen klachten ontstaan die lijken op die van een blaasontsteking, dat wil zeggen: u moet vaak kleine beetjes plassen met soms een schrijnend gevoel tijdens het plassen. Na beëindiging van de bestraling zullen deze klachten geleidelijk verdwijnen. Late bijwerkingen Buiten de bijwerkingen die tijdens en kort na de bestraling optreden, kan de bestraling ook bijwerkingen geven die pas maanden tot jaren later duidelijk worden. Deze bijwerkingen hebben minder, dan de acute bijwerkingen, de neiging om over te gaan. U kunt dit zien als een soort littekenvorming. Vaak is het moeilijk om uit te maken welke bijwerkingen veroorzaakt zijn door de bestraling en welke door de operatie. Wondgenezingsstoornissen Door de bestraling ontstaan er reacties in de huid, die op het eerste oog niet echt te zien zijn. Na een operatie kan echter door een voorafgaande bestraling een moeizamere wondgenezing optreden. Plassen Sommige mensen moeten na de bestraling vaker plassen. Ontlasting Meestal is de ontlasting niet meer zoals vroeger. Als u een stoma heeft, is het in ieder geval anders dan voorheen. De bestraling heeft hierop nauwelijks invloed. Als de darm weer aan de anus is aangesloten, ontstaan vaak wel problemen. Indien de operatie vlak boven de kringspier gebeurt is het soms zo dat u de ontlasting slechter kunt ophouden. Dit kan variëren in ernst. Daarnaast verliezen sommige mensen zo nu en dan wat slijm, terwijl anderen dagelijks slijm verliezen. Incontinentiemateriaal kan dan uitkomst bieden. 5
8 Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker Seksualiteit Mannen kunnen na de operatie impotent worden. Als ze dit niet zijn, is de kans dat impotentie optreedt na de behandeling groter dan bij leeftijdsgenoten. Vrouwen merken vaak dat ze minder vochtig worden tijdens seksuele opwinding. Ook kan door verklevingen van de schede gemeenschap bemoeilijkt worden. Overgang Vrouwen kunnen in de overgang raken, doordat de eierstokken in het te bestralen gebied liggen en dus bestraald worden. De functie van de eierstokken zal langzaam afnemen. Huid De huid die in de bestralingsvelden ligt, kan wat donkerder van kleur worden. Ook blijvend haarverlies ter plekke is mogelijk. Nazorg Na afloop van de bestralingsbehandeling wordt de zorg voor u weer overgedragen aan de afdeling Chirurgie. Uw behandelend chirurg vraagt mogelijk eerst opnieuw onderzoek voor u aan. Daarna wordt uw operatie ingepland. U krijgt thuis bericht wanneer u hiervoor in het ziekenhuis wordt verwacht. Na de operatie blijft u bij de chirurg onder controle. Tijdens de controles let de chirurg onder andere op signalen die op de terugkeer van de ziekte kunnen wijzen. Als u klachten krijgt die nieuw voor u zijn en die niet over gaan of zelfs toenemen, neemt u dan contact op met uw behandelend chirurg. Controleafspraken Ongeveer één jaar na de bestraling heeft u nog een afsluitend gesprek met uw radiotherapeut-oncoloog op de afdeling 6
9 Radiotherapie Radiotherapie. Tijdens dit gesprek kunt u vragen stellen over uw bestralingsbehandeling en over mogelijke bijwerkingen die zijn opgetreden. Tot slot Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft over uw bestralingsbehandeling, kunt u deze stellen tijdens de therapiecontrole tijdens uw behandeling. U kunt ook op werkdagen tussen uur en tussen uur contact opnemen met de medewerkers Patiëntenservice, via telefoonnummer (050) Deze overlegt zonodig met uw behandelend radiotherapeut-oncoloog. Voor meer informatie over de afdeling Radiotherapie of voor een virtuele rondleiding kunt u terecht op 7
10 Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker Aantekeningen 8
11
12 Patiënteninformatie vlk 015/1110
Radiotherapie. Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker
Radiotherapie Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker
Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie
Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken
Nadere informatieRadiotherapie. Radiotherapie bij borstkanker
Radiotherapie Radiotherapie bij borstkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling verwezen naar de afdeling Radiotherapie
Nadere informatieRadiotherapie. Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker
Radiotherapie Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt,
Nadere informatieRadiotherapie. Inwendige bestraling van de vagina
Radiotherapie Inwendige bestraling van de vagina Radiotherapie Inleiding Na overleg met u, is door uw radiotherapeut-oncoloog en gynaecoloog besloten u verder te behandelen met inwendige bestraling. Soms
Nadere informatieRadiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker
Radiotherapie Radiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker of een voor stadium van borstkanker (DCIS) vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste
Nadere informatieRADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker
RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker 2 RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker (rectumcarcinoom) Geconfronteerd worden met endeldarmkanker brengt veel vragen en onzekerheden met zich mee. Via deze brochure proberen
Nadere informatieBestraling prostaatkanker
Bestraling prostaatkanker Informatie voor patiënten Zoals u van uw uroloog heeft vernomen, is bij u prostaatkanker ontdekt. Het vooronderzoek heeft gelukkig geen afwijkingen getoond die op uitzaaiingen
Nadere informatieRadiotherapie bij kanker van het anale kanaal
Radiotherapie bij kanker van het anale kanaal In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van kanker van het anale kanaal. Deze informatie ontvangt u als aanvulling
Nadere informatieRADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker
RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker 2 RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker (rectumcarcinoom) Geconfronteerd worden met endeldarmkanker brengt veel vragen en onzekerheden met zich mee. Via deze brochure proberen
Nadere informatieRadiotherapie. Inwendige bestraling van de baarmoederhals
Radiotherapie Inwendige bestraling van de baarmoederhals Radiotherapie Inleiding Na overleg met u, is door uw radiotherapeut-oncoloog en gynaecoloog besloten u verder te behandelen met inwendige bestraling.
Nadere informatieRadiotherapie. Inwendige bestraling bij slokdarmkanker
Radiotherapie Inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken dat inwendige
Nadere informatieDeel 8. Bijwerkingen van de bestraling van prostaatkanker
. Bijwerkingen van de bestraling van prostaatkanker In dit deel kunt u meer lezen over de mogelijke bijwerkingen van de bestraling. Mogelijke bijwerkingen tijdens of enkele weken na de bestraling Mogelijke
Nadere informatieStereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug
Stereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug Informatie voor patiënten F0753-4510 september 2008 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester
Nadere informatieBESTRALING PROSTAATKANKER
BESTRALING PROSTAATKANKER 1064 Inleiding Zoals u van uw uroloog heeft vernomen, is bij u prostaatkanker ontdekt. Het voornemen bestaat om uw prostaatkanker te behandelen met een inwendige of uitwendige
Nadere informatieRADIOTHERAPIE bij prostaatkanker
RADIOTHERAPIE bij prostaatkanker 2 Radiotherapie bij prostaatkanker Geconfronteerd worden met prostaatkanker brengt veel vragen en onzekerheden met zich mee. Via deze brochure proberen we u alvast een
Nadere informatieUitwendige bestraling bij prostaatkanker
Uitwendige bestraling bij prostaatkanker In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van prostaatkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie
Nadere informatieIMRT van de prostaat
info voor de patiënt IMRT van de prostaat Urogenitale radiotherapie UZ Gent, Uro-oncologische groep IMRT van de prostaat IMRT staat voor intensiteitsgemoduleerde radiotherapie. Dankzij deze techniek wordt
Nadere informatieRADIOTHERAPIE bij prostaatkanker
RADIOTHERAPIE bij prostaatkanker 2 Radiotherapie bij prostaatkanker Geconfronteerd worden met prostaatkanker brengt veel vragen en onzekerheden met zich mee. Via deze brochure proberen we u alvast een
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij huidkanker en oppervlakkig gelegen tumoren 4 Hoofdstuk 2 Uw behandeling
Nadere informatieRadiotherapie Behandeling van een tumor (buiten de hersenen) met stereotactische radiotherapie
Radiotherapie Behandeling van een tumor (buiten de hersenen) met stereotactische radiotherapie Tijdens en na de behandeling Radiotherapie U bent verwezen naar de afdeling Radiotherapie van het Universitair
Nadere informatieRadiotherapie Palliatieve bestraling
Radiotherapie Palliatieve bestraling Tijdens en na een bestraling om (pijn) klachten te verlichten Radiotherapie U bent door uw behandelend specialist verwezen naar de afdeling Radiotherapie van het Universitair
Nadere informatieRadiotherapie bij borstkanker
Radiotherapie bij borstkanker In deze folder leest u meer over bestraling bij de behandeling van borstkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie over radiotherapie. Uw
Nadere informatieDe behandelwijzer: Baarmoeder (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Baarmoeder (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010293 versie 0.1/25-11-2014 1 Inhoudsopgave Baarmoederkanker 3 Stadium 3 Uitzaaiingen 4 Behandeling 5 Bestraling 5 Inwendige
Nadere informatieRadiotherapie Stereotactische Radiotherapie
Radiotherapie Stereotactische Radiotherapie Bestraling van een aandoening in het hoofd Radiotherapie U heeft een aandoening in uw hoofd. Uw situatie is besproken in de werkgroep Stereotaxie van het Universitair
Nadere informatieCT-scan met contrastvloeistof
Radiotherapie CT-scan met contrastvloeistof www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RTH016 / CT-scan met contrastvloeistof / 06-02-2014 2 CT-scan
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij rectumkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk
Nadere informatieDe behandelwijzer: Baarmoederhals (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Baarmoederhals (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010292 versie 0.1/25-11-2014 1 Inhoudsopgave Baarmoederhalskanker 3 Stadium 4 Uitzaaiingen 5 Behandeling 5 Bestraling 6 Inwendige
Nadere informatieInwendige bestraling bij een tweede borstsparende behandeling
Inwendige bestraling bij een tweede borstsparende behandeling In deze folder leest u meer over bestraling bij de behandeling van borstkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie
Nadere informatieDe behandelwijzer: Endeldarm (1) Onze website:
De behandelwijzer: Endeldarm (1) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010274 1 Inhoudsopgave Endeldarmkanker 3 De dikke darm 3 Uitzaaiingen 4 Behandeling 5 Bestraling 5 Het intake gesprek 7 Het CT-onderzoek
Nadere informatieRadiotherapie. Inhoud
Radiotherapie Inhoud 1. Wat is radiotherapie? 2 2. MAASTRO clinic 2 3. Kennismakingsgesprek MAASTRO clinic 3 4. Uitwendige en/of inwendige radiotherapie: 4 Uitwendige bestraling 4 Inwendige bestraling
Nadere informatieUMCG Radiotherapie locatie Emmen Patiëntenservice locatie Emmen
UMCG Radiotherapie locatie Emmen Patiëntenservice locatie Emmen Uw aanspreekpunt op de afdeling Radiotherapie UMCG Radiotherapie locatie Emmen Uw behandelend arts heeft u voor een bestralingsbehandeling
Nadere informatieDe behandelwijzer: Blaaskanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Blaaskanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010276 versie 0.1 / 21-11-2014 1 Inhoudsopgave Blaaskanker 3 Stadia 3 De blaas 4 Uitzaaiingen 5 Behandeling 5 Inwendige bestraling
Nadere informatieDe uitwendige bestraling van het prostaatcarcinoom
RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven Dienst Urologie Informatie voor patiënten De uitwendige bestraling van het prostaatcarcinoom UROLOGIE De uitwendige bestraling van het prostaatcarcinoom
Nadere informatieaanleggen van een pouch (IPAA)
patiënteninformatie aanleggen van een pouch (IPAA) U heeft met uw arts gesproken over het maken van een verbinding tussen de dunne darm en de anus. Dit heet een Ileo Pouch Anale Anastomose (IPAA), in het
Nadere informatieDe gang van zaken op de afdeling radiotherapie
Radiotherapie Patiënteninformatie De gang van zaken op de afdeling radiotherapie U ontvangt deze informatie, omdat wij u graag meer vertellen over onze afdeling radiotherapie, de behandelingen die wij
Nadere informatieDe behandelwijzer: Prostaatbed Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Prostaatbed Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010273 versie 0.1 / 21-11-2014 1 Inhoudsopgave Prostaatkanker 3 De prostaat 3 Uitzaaiingen 4 Stadium 4 Behandeling 4 Het intake
Nadere informatieInfoblad. DARMKANKER Behandeling endeldarmkanker BESTRALING OF CHEMORADIATIE
Infoblad DARMKANKER Behandeling endeldarmkanker U kunt de volgende behandelingen krijgen: bestraling of chemoradiatie voor de operatie operatie van de darm behandelingen van uitzaaiingen: operatie uitzaaiingen,
Nadere informatieRadiotherapie Patiëntenservice
Radiotherapie Patiëntenservice Uw aanspreekpunt op de afdeling Radiotherapie Radiotherapie Uw behandelend arts heeft u voor een bestralingsbehandeling doorverwezen naar de afdeling Radiotherapie van het
Nadere informatieJe bestraling. voor jongeren vanaf 12 jaar en hun ouders
Je bestraling voor jongeren vanaf 12 jaar en hun ouders Algemeen nummer UMCG (050) 361 6161 Je kunt hier ook terecht met algemene vragen over het UMCG. Bijvoorbeeld over de bereikbaarheid van het UMCG,
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel LONGKANKER INHOUD Inleiding... 3 Eerste gesprek... 4 Eerste bezoek... 4 Tijdens de behandeling... 5 Nacontrole... 6 Contact... 6 2
Nadere informatieDe bestralingen. Mogelijke bijwerkingen
De bestralingen Wij verzoeken u om thuis één uur van te voren naar het toilet te gaan om te plassen. Vlak daarna drinkt u 2 glazen (250-400 cc). Vóór iedere bestraling meldt u zich bij de receptie. Bij
Nadere informatiePalliatieve bestralingsbehandeling
Kanker Instituut U bent door uw behandelend arts voor een korte palliatieve bestralingsbehandeling naar de Polikliniek Palliatieve Radiotherapie doorverwezen. Het doel van deze bestraling is het verminderen
Nadere informatieDe behandelwijzer: Prostaat Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Prostaat Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010314 versie 0.1 / 27-11-2014 1 Inhoudsopgave Prostaatkanker 3 De prostaat 3 Uitzaaiingen 4 Stadium 4 Behandeling 4 Goudmarkers 6
Nadere informatieDe behandelwijzer: Endeldarm (2) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie
De behandelwijzer: Endeldarm (2) Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010279 versie 0.1 / 24-11-2014 1 Inhoudsopgave Endeldarmkanker 3 De dikke darm 3 Uitzaaiingen 4 Behandeling 5 Bestraling 5 Het
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER
RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij Prostaatkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in
Nadere informatieInleiding... 1. De operatie... 1. Voorbereiding... 1. De operatie... 2. Na de operatie... 3. Bloedverdunners... 4
TURP Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Voorbereiding... 1 De operatie... 2 Na de operatie... 3 Bloedverdunners... 4 Mogelijke bijwerkingen van de operatie... 4 Ontslag... 5 Tot slot... 6 Inleiding
Nadere informatieStereotactische Radiotherapie
Radiotherapie Stereotactische Radiotherapie Universitair Medisch Centrum Groningen Hanzeplein 1 Postbus 30 001, 9700 rb Groningen www.umcg.nl Patiënteninformatie vlm 684/1002 Bestraling van de long, lever,
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel. Radiotherapie. LONGKANKER Radiotherapie
Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel LONGKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?... 3 Gang van zaken... 4 Het eerste bezoek... 4 Vervolgafspraken... 5 Bijwerkingen...
Nadere informatieIntra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker
Intra-Operatieve Radiotherapie bij endeldarmkanker Deze folder gaat over een eenmalige bestraling tijdens een operatie bij endeldarmkanker. Deze vorm van bestraling heet intra-operatieve radiotherapie
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij anuskanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk
Nadere informatieBehandeling van aambeien
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Behandeling van aambeien z 1 Met uw chirurg hebt u een afspraak gemaakt voor een behandeling van uw aambeien. Hierbij worden
Nadere informatieHDR brachytherapie van de prostaat Inwendige bestraling met een iridium bron
HDR brachytherapie van de prostaat Inwendige bestraling met een iridium bron U bent doorverwezen voor een inwendige bestraling van de prostaat door middel van een iridium bron. Dit wordt ook wel een high
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij gynaecologische kanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie 2 Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieDarmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm
Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm U heeft van uw arts gehoord dat u een stoma krijgt of dat de kans op een stoma bij uw operatie aanwezig is. Het is een ingrijpende verandering in uw leven
Nadere informatieBehandelwijzer. Brachytherapie bij baarmoederkanker
Behandelwijzer Brachytherapie bij baarmoederkanker Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-012849 versie 1.0 / 15-05-2017 1 Inhoudsopgave Baarmoederkanker... 3 Baarmoeder... 3 Ontstaan baarmoederkanker...
Nadere informatieRadiotherapie De bestralingsbehandeling van prostaatkanker
Radiotherapie De bestralingsbehandeling van prostaatkanker Patiënteninformatie vll 060/1201 De bestralingsbehandeling van prostaatkanker Belangrijke telefoonnummers Algemeen nummer UMCG (050) 361 61 61
Nadere informatieInhoudsopgave. Wat is kanker Wat is radiotherapie Waarom radiotherapie Radiotherapie een individuele behandeling. Meer informatie
Radiotherapie Radiotherapie bij kanker Inhoudsopgave Wat is kanker Wat is radiotherapie Waarom radiotherapie Radiotherapie een individuele behandeling Voorbereiding op de bestraling Het controleren van
Nadere informatieRadiotherapie bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom
Radiotherapie bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom (een vorm van lymfklierkanker). Deze informatie
Nadere informatieEndeldarmoperatie. Poli Chirurgie
00 Endeldarmoperatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm vanwege een kwaadaardig gezwel. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatieBlaasspoelingen met mitomycine of epirubicine
Blaasspoelingen met mitomycine of epirubicine Uit onderzoek is gebleken dat er in uw blaas een of meerdere gezwellen zitten. U bent hiervoor geopereerd. Om te voorkomen dat de gezwellen terugkomen, krijgt
Nadere informatiedikkedarmoperatie Gewone of versnelde operatie?
dikkedarmoperatie Uw arts heeft een afwijking aan uw dikke darm gevonden. Daarom wordt u binnenkort geopereerd. Wat gaat er precies gebeuren? En hoe kunt u zich voorbereiden op de operatie? Dat en meer
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Huidtumoren
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Huidtumoren Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 3 3.2 Uw eerste bezoek 4 3.3 De voorbereiding 6 3.4 De bestraling 8 3.5 Bijwerkingen 10 3.6 Huidverzorgingsadviezen
Nadere informatieBEHANDELING VAN AAMBEIEN
BEHANDELING VAN AAMBEIEN 17161 Inleiding Deze folder geeft u een overzicht van de klachten, oorzaak en behandelingsmogelijkheden van aambeien. Het is goed dat u zich realiseert dat zowel de klachten als
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Darmkanker
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Darmkanker Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 3 3.2 Uw eerste bezoek 4 3.3 De voorbereiding 6 3.4 De bestraling 9 3.5 Bijwerkingen 12 3.6 Huidverzorgingsadviezen
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Leverkanker Stereotactische behandeling
Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Leverkanker Stereotactische behandeling Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 3 3.2 Uw eerste bezoek 4 3.3 De voorbereiding 5 3.4 De bestraling 8 3.5 Bijwerkingen
Nadere informatieOpheffen van een stoma. Chirurgie
Opheffen van een stoma Chirurgie Inleiding U heeft bij een vorige operatie een darmstoma gekregen. In overleg met de chirurg is besloten dit stoma op te heffen. In deze folder leest u meer over de gang
Nadere informatieBehandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de anus
Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de anus Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 10 5 Nazorg 11 2 Behandelwijzer
Nadere informatiePatiënteninformatiebrief EMBRACE II:
Patiënteninformatiebrief EMBRACE II: Patiënteninformatie ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek: EMBRACE-II: Beeld-gestuurde intensiteit gemoduleerde uitwendige radiotherapie en MRI geleide adaptieve
Nadere informatieInleiding Mitomycine blaasspoeling De operatie Voorbereiding De operatie Na de operatie... 2
TURT Operatie Inhoudsopgave Inleiding... 1 Mitomycine blaasspoeling... 1 De operatie... 2 Voorbereiding... 2 De operatie... 2 Na de operatie... 2 De Mitomycine blaasspoeling... 3 Mogelijke bijwerkingen
Nadere informatieDe bestraling van de volle blaas. Cone beam CT-scan
De bestraling van de volle blaas. Vóór iedere bestraling meldt u zich bij de receptie. Bij de eerste bestraling legt de radiotherapeutisch laborant uit wat er gaat gebeuren. Als u het prettig vindt, kunt
Nadere informatieVulvakanker. Gynaecologie
Vulvakanker Gynaecologie Inleiding Uw gynaecoloog heeft bij u de diagnose kanker van de uitwendige geslachtsorganen (vulvakanker) gesteld. Ziek zijn, maar zeker ook de diagnose kanker zorgt voor veel angst
Nadere informatieKlachten Meestal heeft de patiënt last van een veranderd ontlastingspatroon en/of bloed bij de ontlasting.
Endeldarmkanker De diagnose 2 Waarom een endeldarmoperatie? 3 Voorbereiding voor de operatie 3 De opname 3 De operatie 4 Na de operatie 5 Mogelijke complicaties 5 Gevolgen van de operatie 6 Na de behandeling
Nadere informatieLAR-syndroom Na een operatie aan de endeldarm
LAR-syndroom Na een operatie aan de endeldarm Het LAR-syndroom (Low Anterior Resectie-syndroom) is een verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie. Soms is hier ook bestraling
Nadere informatieStereotactische Radiochirurgie
Radiotherapie Stereotactische Radiochirurgie Eenmalige bestraling van een aandoening in het hoofd Universitair Medisch Centrum Groningen Hanzeplein 1 Postbus 30 001, 9700 rb Groningen www.umcg.nl Patiënteninformatie
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieVormen en oorzaken van urine-incontinentie Er zijn verschillende vormen van urine-incontinentie:
INCONTINENTIE Inleiding Incontinentie (urine-incontinentie en/of ontlastingsincontinentie) is vooral bij ouderen een veelvoorkomend probleem. Toch zoekt maar een klein deel van de mensen hulp. Hierbij
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER
RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij Prostaatkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in
Nadere informatieInwendige bestraling bij baarmoederhalskanker
Radiotherapie Inwendige bestraling bij baarmoederhalskanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Pre-operatieve screening en anesthesie... 3 De behandeling... 4 Verdoving... 4 Inbrengen van de blaaskathether
Nadere informatieMOGELIJKE BEHANDELINGEN
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...
Nadere informatieGreen Light Laser Laserbehandeling bij prostaatklachten
Green Light Laser Laserbehandeling bij prostaatklachten Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Voorbereiding... 1 De operatie... 1 Rondom de operatie... 2 Na de operatie... 2 Bloedverdunners...
Nadere informatieVerwijderen van de endeldarm (rectumextirpatie)
Verwijderen van de endeldarm (rectumextirpatie) De endeldarm is het laatste deel van onze dikke darm. Dit darmdeel heeft een reservoir-functie voor de darminhoud, die als ontlasting het lichaam via de
Nadere informatieOp de juiste manier naar het toilet
Fysiotherapie Op de juiste manier naar het toilet i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het dagelijkse toiletbezoek lijkt zo vanzelfsprekend. Toch gaat niet iedereen op de juiste manier
Nadere informatieDarmkanker, fase van controle
Supplement informatiewijzer oncologie Darmkanker, fase van controle Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Controle na de operatie 3. Controle bij de stomaverpleegkundige 4. Controle bij de internist-oncoloog /
Nadere informatieIMRT van de prostaat(loge)
IMRT van de prostaat(loge) IMRT van de prostaat(loge) 02 Voorbereiding 03 Vocht en voeding 05 Bijwerkingen 06 Samenvatting 07 1 IMRT van de prostaat(loge) IMRT staat voor intensiteitsgemoduleerde radiotherapie.
Nadere informatieBestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese
Bestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese Doel van de behandeling In overleg met de arts heeft u besloten voor een heupprothese. Na deze operatie kunnen kalkafzettingen ontstaan
Nadere informatieDe medicijnen komen in het bloed terecht. Via het bloed gaan de medicijnen door het hele lichaam.
A.1. Chemotherapie Wat is chemotherapie? Chemotherapie is een behandeling van kanker met medicijnen. Deze medicijnen heten cytostatica. Cytostatica remmen de deling van cellen; gewone cellen maar vooral
Nadere informatiePatiënteninformatie. Adviezen bij onderbuikbestraling vrouw
Patiënteninformatie Adviezen bij onderbuikbestraling vrouw Inhoud Inleiding... 3 Adviezen bij onderbuikbestraling... 3 Huidreacties... 3 Buikpijn, krampen en diarree... 4 Moeilijkheden bij het plassen...
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek
Nadere informatieFISTEL BIJ DE ANUS 17884
FISTEL BIJ DE ANUS 17884 Inleiding Deze folder geeft u informatie over een fistel bij de anus en de behandeling daarvan. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders kan zijn. Deze
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij rectumkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk
Nadere informatieEndeldarmoperatie. Poli Chirurgie
00 Endeldarmoperatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm vanwege een kwaadaardig gezwel. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatie8.1 Radiotherapie bij borstkanker
8.1 Radiotherapie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor bestraling (radiotherapie). Dit advies is gegeven nadat de uitslagen van het weefselonderzoek
Nadere informatieRADIOTHERAPIE BIJ BLAASKANKER. Antoni van Leeuwenhoek
RADIOTHERAPIE BIJ BLAASKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij blaaskanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk
Nadere informatiePatiënteninformatie. Adviezen bij onderbuikbestraling man
Patiënteninformatie Adviezen bij onderbuikbestraling man Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Nevenwerkingen... 3 Tot slot... 6 Wie contacteren bij vragen / problemen?... 6 Persoonlijke notities / vragen...
Nadere informatie