INHOUDSOPGAVE. - Vooraf zelfanalyse blz Planning blz Observatieformulier leerling blz Observatieformulier docent blz.

Transcriptie

1 Stageverslag: Sonja van de Valk Stageperiode 1 Koning Willem ll college Leerjaar: 3 verkorte deeltijd Datum: 9 februari 2016

2 INHOUDSOPGAVE - Vooraf zelfanalyse blz Planning blz. 5 - Observatieformulier leerling blz Observatieformulier docent blz Keuzeopdracht blz Interview SPD blz Reflecties blz Achteraf zelfanalyse blz Bijlagen, lesbrieven blz. vanaf pagina 24 - Bijlagen, beoordelingsformulier 1

3 VOORWOORD / gekoppeld aan de competenties In dit stageverslag vertel ik over mijn ervaringen,leermomenten en obstakels tijdens mijn stageperiode aan het Koning Willem ll college. Ik heb een fijne tijd gehad en ik ben ook blij dat ik mijn stage 2 aan deze middelbare school mag koppelen. Ik heb de school, klas en leraren goed leren kennen en dat maakt het voor mij gemakkelijker om zo verder te gaan naar stage 2. Ik heb tijdens mijn stage goed contact gehad met mijn SPD, OD en FCD. Ik ben niet tegen grote problemen aangekomen en mijn stage heeft echt in het teken gestaan van zo veel mogelijk leren en ervaring op doen. Mijn SPD heeft mij veel verteld en kansen gegeven om de school en het onderwijs beter te leren kennen. De volgende mensen wil ik graag bedanken voor het fijne contact en alles wat ik van ze heb mogen leren: Maartje Hermans (SPD), Jan de Jong (FCD), Bert Groen (OD) en Jan Plasman (stagebegeleider). 2

4 VOORAF ZELFANALYSE / gekoppeld aan de competenties Competentie B, vermogen tot reflectie en ontwikkeling Niveau 1 B.2, B.3 en B.4 - Onderzoek naar je kernkwaliteiten in relatie tot de competenties. - Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. - Je stelt prioriteiten en verdeelt beschikbare tijd efficiënt voor jezelf. Competentie C, pedagogisch competent Niveau 1 C.1 en C.2 - Je hebt kennis van de leef- en ervaringswereld van leerlingen. - Je kunt het sociale klimaat in een groep beschrijven. Competentie D, didactisch vermogen Niveau 1 D.1, D.2 en D.3 - Eenvoudig lesmateriaal ontwikkelen en dit verwerken in te geven lessen. - Vakinhoudelijke kennis inzetten als docent en als begeleider. Competentie E, interpersoonlijk vermogen Niveau 1 E.1, E.2 en E.3 - Je kunt je ideeën verwoorden voor anderen en staat open voor andere meningen binnen het vakgebied. - Je kunt een verslag schrijven. Competentie F, vermogen tot samenwerken Niveau 1 F.2 en F.3 - Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. - Je open en begeleidbaar opstellen. Competentie G, omgevingsgerichtheid Niveau 1 G.1 - Je op de hoogte houden van kunst- en cultuur, en in het bijzonder de beeldende kunst. Zelfanalyse, datum: In deze vooraf geschreven zelfanalyse omschrijf ik waar ik sta met betrekking tot de behalen competenties van stage 1. Ik heb tot nu toe enkel ervaring is het basisonderwijs en nog niet in het middelbaar onderwijs. Ik maak deze analyse gekoppeld aan mijn ervaringen op mijn vorige opleidingen en stages en de zelfkennis die ik daardoor verworven heb. Door mijn vorige (4 jarige) studie denk ik dat ik een goed beeld heb gekregen van mijn sterke en zwakke kanten. Zo liggen mijn kwaliteiten in het plannen en het zorgvuldig omgaan met gemaakte afspraken. Door me bewust te zijn van de beschikbare tijd heb ik geleerd prioriteiten te stellen. Een voorbeeld hiervan is mijn geschreven scriptie vorig jaar, waarbij ik mij goed aan de planning wist te houden ondanks de hoge werkdruk. Ik heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel en voel me daardoor snel betrokken in een groep. Ik heb een open houding en leer graag. Feedback en meningen van anderen vind ik fijn en belangrijk en daar ik veel van. Door mijn vorige opleiding heb ik met name geleerd om de feedback om te zetten in goed handelen. Fouten die ik eerder maakte verdwenen na verloop van tijd door het te herhalen. Maar het lesgeven binnen het middelbaar onderwijs is nieuw voor me, waardoor ik verrast kan worden door de taken die bij het docentschap horen. Door deze stage leer ik ontdekken waar mijn kwaliteiten liggen en mijn zwaktes. Omdat ik 25 jaar ben denk ik dat mijn leef- en ervaringswereld dicht bij die van mijn leerlingen zal staan. Leerlingen zullen zich misschien vergelijken met mij, omdat ik niet veel ouder ben dan de meeste leerlingen. Hierin moet ik mezelf niet in overschatten, want de tijd veranderd snel en ik heb weinig contact met mensen die dezelfde leertijd hebben als de leerlingen die ik les ga geven. De interesses zullen misschien dichter bij elkaar liggen omdat de leeftijd ook dichter bij elkaar ligt. Hierin kan ik mijn voordeel doen door mijn vakinhoudelijke kennis en omgevingsgerichtheid aan te passen/selecteren op de leefwereld van de leerlingen. Misschien zijn de kunstenaars en voorbeelden die ik interessant vind ook de voorbeelden die de leerlingen interessant vinden? Het schrijven van een verslag zal me grotendeels goed afgaan, al blijft spelling altijd een aandachtspunt en ben ik soms wat onzeker of ik sommige situaties juist omschrijf. 3

5 Door mijn vaardigheden die ik heb geleerd als grafisch ontwerper zal het ontwikkelen en verwerken van lesmateriaal misschien goed van pas komen. Hierin kan ik uitpakken door mooi vormgegeven lesmateriaal te maken, wat het leren van leerlingen kan bevorderen. Door mijn voorgaande studies denk ik dat ik genoeg vakinhoudelijke kennis heb als docent en begeleider. Al ben ik natuurlijk nog steeds een leerling en leer ik iedere dag ook nieuwe dingen bij. Mijn SPD Maartje Hermans heeft veel ervaring met tetiel, waar ik tot nu toe weinig tot geen ervaring mee heb. Daarentegen heb ik meer ervaring met digitale media waardoor we elkaar goed kunnen aanvullen. Ik denk dat iedere docent wel ergens goed in is en deze kwaliteiten wil ik graag verder ontdekken door mijn stage. 4

6 PLANNING STAGE 1, start stage 4 januari Per week loop ik op een maandag en dinsdag stage. De planning is gebaseerd op de 2 dagen die ik per week stage loop om mijn opdrachten uit te voeren. De activiteiten worden op een maandag of/en dinsdag uitgevoerd, dit is in overleg met mijn SPD er Maartje Hermans. WEEK INHOUD ACTIVITEIT Week 1 4 & 5 januari - Eerste lesvoorbereidingen maken, overleg met SPD - Kennismaking met de klassen. - Observeren - Zelfanalyse maken (vooraf) - Observatie leerling (2) - Observatie docent (1) - Reflecteren Week 2 11 en 12 januari - Lesvoorbereidingen maken en 4 uur lessen begeleiden. - Observeren - keuzeopdracht verslag, mijn keuze is het bijwonen van een brugklas voorlichting op 13 januari van 17:30-20:30 uur. - Observatie docent (1) - Leerlingen begeleiden - Reflecteren - Keuzeopdracht uitvoeren, verslag schrijven van de brugklas voorlichtings Week 3 18 en 19 januari - Lesvoorbereidingen maken en 4 uur les geven / begeleiden. - Vragen voorbereiden voor het interview met SPD - Interviewen SPD + verslag schrijven - Leerlingen begeleiden - Informatie zoeken over collages - Reflecteren Week 4 25 en 26 januari - Lesvoorbereidingen maken en 4 uur lessen begeleiden of meer. - Keuzeopdracht uitvoeren - Leerlingen begeleiden - Reflecteren Beoordelingsweek week 4 of 5 afhankelijk van de beschikbaarheid van SPD, FCD en OD, week van 25 jan. of van 1 feb. - Lesvoorbereidingen maken, en leerlingen begeleiden en lesgeven. - Evalueren, beoordelen - Les geven - Leerlingen begeleiden - Reflecteren - Zelfanalyse maken (achteraf) - Evaluatie gesprek met SPD, invullen deel C. 5Beoordeeld door SPD/ FCD/ OD

7 Observatieformulier: Houding en gedrag leerling (bijlage 2) Naam leerling: Klas: Vak: Datum: Karakterschets leerling (maak hier jouw aantekeningen, uiteindelijk werk je dit digitaal uit op een apart formulier). Feitelijke waarneming: Interpretatie: Lisa Musp1 Beeldend vorming Teken / schets het lokaal Laat duidelijk zien waar de leraar zich bevindt ten opzichte van de leerling(en). Conclusie: Eigen mening: De lijnen zijn de posities van de tafels/leerlingen. De stip is de plaats van de docent. Conclusie: L = luisteren K = krijgt een vraag van de docent A = geeft antwoord naar docent P = praat met medeleerling So = Stelt een vraag aan docent (over onderwerp) S = stelt een vraag (geen verband met onderwerp) E = speelt met etui / pen / boek H = steekt hand op (reactie op vraag) Hi = steekt hand op (eigen initiatief) R = roept tussendoor K = kijkt om zich heen S = gaat staan of lopen W = krijgt een waarschuwing O =. (overig opvallend gedrag) 05 min 10 min 15 min 20 min 25 min 30 min 35 min 40 min 45 min 50 min L,P Hi, S,P,L K, P, So, E K, E, P, K, A,So P, L P, L P, E, K P, K, P P, L, P P, S, L 6

8 Observatieformulier: Houding en gedrag leerling (bijlage 2) Naam leerling: Klas: Vak: Datum: Karakterschets leerling (maak hier jouw aantekeningen, uiteindelijk werk je dit digitaal uit op een apart formulier). Feitelijke waarneming: Interpretatie: Erik b1g 3D Teken / schets het lokaal Laat duidelijk zien waar de leraar zich bevindt ten opzichte van de leerling(en). Conclusie: Eigen mening: De lijnen zijn de posities van de tafels/leerlingen. De stip is de plaats van de docent. Conclusie: L = luisteren K = krijgt een vraag van de docent A = geeft antwoord naar docent P = praat met medeleerling So = Stelt een vraag aan docent (over onderwerp) S = stelt een vraag (geen verband met onderwerp) E = speelt met etui / pen / boek H = steekt hand op (reactie op vraag) Hi = steekt hand op (eigen initiatief) R = roept tussendoor K = kijkt om zich heen S = gaat staan of lopen W = krijgt een waarschuwing O =. (overig opvallend gedrag) 05 min 10 min 15 min 20 min 25 min 30 min 35 min 40 min 45 min 50 min K,S, L, K, S, P P, E R, W, K S, R, P P, S, P E, R, P R, P,P,K R, S 8

9 Observatieformulier: verbale gedrag van de docent (bijlage 1) Naam docent: Vak: Klas: Datum: Karakterschets docent (maak hier jouw aantekeningen, uiteindelijk werk je dit digitaal uit op een apart formulier). Feitelijke waarneming: Interpretatie: Maartje Hermans Beeldende vorming b1a 4 januari 2016 Teken / schets het lokaal (indeling) Laat duidelijk zien waar de leraar zich bevindt ten opzichte van de leerling(en). Conclusie: Eigen mening: De lijnen zijn de posities van de tafels/leerlingen. De stip is de plaats van de docent. Conclusie: 1 = geeft klassikale uitleg / instructie 2 = geeft individuele uitleg / instructie 3 = stelt open vraag 4 = stelt gesloten vraag 5 = gaat in op reactie 6 = verwerpt reactie 7 = wacht af / kijkt rond 8 = stil keer keer 10

10 Observatieformulier: verbale gedrag van de docent (bijlage 1) Naam docent: Vak: Klas: Datum: Karakterschets docent (maak hier jouw aantekeningen, uiteindelijk werk je dit digitaal uit op een apart formulier). Feitelijke waarneming: Interpretatie: Maartje Hermans BV 3D muspbv Teken / schets het lokaal (indeling) Laat duidelijk zien waar de leraar zich bevindt ten opzichte van de leerling(en). Conclusie: Eigen mening: De lijnen zijn de posities van de tafels/leerlingen. De stip is de plaats van de docent. Conclusie: 1 = geeft klassikale uitleg / instructie 2 = geeft individuele uitleg / instructie 3 = stelt open vraag 4 = stelt gesloten vraag 5 = gaat in op reactie 6 = verwerpt reactie 7 = wacht af / kijkt rond 8 = stil keer keer 12

11 KEUZEOPDRACHT VERSLAG / Brugklas voorlichting :15 tot 21:15 uur. Ik had van tevoren niet verwacht dat een brugklas voorlichting zo waardevol kon zijn als nieuwe stagiaire. In het begin van de avond wist ik nog bijna niets te vertellen over de school aan ouders en kinderen die naar mij toekwamen. Aan het einde van de avond kon ik alle vragen beantwoorden en ook advies geven naar welk lokaal ze konden gaan voor etra informatie. Het was een hele waardevolle avond en ik ben blij dat ik mijn steentje heb kunnen bijdragen aan de school. Mijn begeleidster Maartje liet mij vrij om tijdens de open avond door de school te lopen en collega s aan te spreken over bijvoorbeeld de opleiding voor Muzisch, maar ook om naar een optreden te kijken van de drama afdeling. Ik heb veel nieuwe gezichten gezien en gesproken met collega s die ook in een beeldend vak lesgeven. Docenten van Beeldend/Muzisch weten nu ook mijn achtergrond en mijn rol als stagiair. Doordat ouders en kinderen veel vragen stelde, kon ik goed luisten naar de antwoorden van de docenten. Er werden ook veel vragen gesteld waar ik zelf niet zou opkomen, maar die wel belangrijk zijn om te weten.de belangrijkste dingen die ik die avond heb geleerd over het Koning Willem ll college zijn: - De Muzische stromingen drama, beeldend, dans, muziek en sport. - De gemengde klassen in het eerste, tweede en derde jaar van muzisch. - De toelating die wordt gehouden voor de muzische afdeling. Hierbij worden kinderen gevraagd om wat werk van thuis mee te nemen om te laten zien, je motivatie te vertellen en 2 opdrachten ter plekken uit te voeren. Een in 2D en de ander in 3D. - Wat Koning Willem ll college anders maakt dan anderen scholen is dat zij een muzische afdeling hebben. - Samenstelling van de klassen in de brugklas. Je kunt aangeven bij wie je graag in de klas wil. Het is dan nog niet zeker of die leerling ook bij je in de klas komt. Dit ligt eraan of hij/zij dezelfde opleiding doet. Ook kijkt de school naar de woonplaats van de leerlingen zodat ze samen naar school kunnen fietsen. - De docenten persoonlijk beter leren kennen door het vragen naar hun achtergrond, opleiding en hoe ze op deze school terecht zijn gekomen bijvoorbeeld door stage. - Ik heb geleerd wat een brugklas voorlichting is en hoe belangrijk het is voor een school. Aan de opkomst kunnen ze zien of het goed is gegaan of niet. - Je werkt samen doordat je gezamenlijk een lokaal inricht en ook opruimt aan het einde van de avond. - Ik heb het gebouw beter leren kennen, zo ben ik in vleugel F gekomen waar ik voorheen nog niet geweest was. - Ik heb bruikbare contacten opgedaan. Ik heb gevraagd aan een docent beeldend of ik een les bij hem mocht bijwonen tijdens mijn stageperiode. Dit mocht en tijdens stage 2 ga ik een afspraak maken wanneer ik dit kan doen. - Ik vond het vooral een leuke en plezierige avond. De sfeer in de school is goed en docenten die ik gesproken heb die avond zetten zich goed in voor het onderwijsaanbod op de school. Tegen het einde van de avond kwam ik in gesprek met een tekenleraar (2D) en hij vertelde over de vernieuwing in het onderwijs op het vak beeldend. Zo kon ik werken zien waarbij leerlingen een selfie tekende in een kader van een mobiel. De docent legde uit dat ze hiermee ook mediawijsheid willen meegeven aan leerlingen. Want wat gebeurd er als er een foto van je op het internet staat? Wat voor impact kan het voor een leerling hebben? De belevingswereld van de leerlingen wordt op deze manier bij het vak beeldend betrokken. Hij vertelde ook dat ze de komende tijd meer met fotografie en video willen gaan doen. Allemaal spannende verhalen en gebeurtenissen voor het vak beeldend. Ik vond het heel fijn om te horen dat de school bezig is met het vernieuwen van het beeldend onderwijs binnen de middelbare school en binnen de afdeling muzisch. Na een vermoeiende maar leuke avond heb ik meegeholpen met het opruimen van het lokaal. Op deze manier heb ik mijn collega s anders leren kennen en zij mij. Langzaamaan weet ik steeds beter wat het docentenvak inhoudt en hoe goed het bij mij past. 14

12 INTERVIEW SPD / Maartje Hermans Interview afgenomen met: Maartje Hermans geïnterviewd door: Sonja van de Valk Datum: Waarom heb je voor het beeldende docentenvak gekozen? Ik heb er niet direct voor gekozen, ik wist eerst niet dat ik docent wilde worden. Het vakkenpakket op de havo bood verschillende dingen aan. Ik wilde eigenlijk iets met biologie en scheikunde gaan doen maar volgde ook tetiele werkvormgeving en dat vond ik erg leuk. Uiteindelijk had ik een afspraak met de decaan en hij stelde voor om een opleiding voor docent te volgen in een creatief vak omdat ik tetiele werkvormgeving ook leuk vond. Ik ben gaan kijken naar de docentenopleiding van theate en dat sprak mij erg aan, door stage kwam ik erachter dat ik het lesgeven heel leuk vond en dat het goed bij mij past. 2. Hoe omschrijf je jezelf als docent, wat vind je belangrijk? Niet erg streng, maar ook niet heel los. Ik vind de sfeer in de klas belangrijk. Ik wil dat ik me prettig voel en dat de klas zich ook prettig voelt. Een fijne werksfeer zorgt ervoor dat er ook meer vanuit de leerling komt en ze meer en beter leren. 3. Hoe houd je als docent rekening met de verschillen tussen de leerlingen? Bij BV gaat dat vanzelf. De leerlingen die vooruit komen gaan verder met de opdracht. Anderen leerlingen staan meer stil en begeleid je meer. Leerlingen die al meer kunnen probeer ik wat etra s aan te bieden in de vorm van een taak. Bijvoorbeeld probeer eens iets bijzonders te maken met een materiaal. Je verdiept het dan meer en bij leerlingen die moeite hebben concentreer je je meer op de basis. 4. Welke klassen hebben je voorkeur en waarom? Bovenbouw, onderbouw, VMBO, Havo etc. Musp klassen vind ik het leukst, zowel brugklassen als bovenbouw klassen. Musp klassen zijn gemotiveerde en uitbundige klassen op een positieve manier. Ze zijn vrolijk en vaak net iets creatiever. 5. Wanneer heb je het gevoel gehad je eigen lesgeefstijl te hebben ontwikkeld als docent? Automatisch door de jaren heen. Bij stage leer je al heel veel, maar ik heb het uiteindelijk vooral geleerd gedurende mijn baan als docent. In het begin ben ik veel bezig geweest met de inhoud van de lessen. Hoe leg je iets uit? hoe werk je met een potlood? etc. Je lesgeefstijl ontwikkel je automatisch door te doen. Je merkt wat prettig werkt en wat niet. Dat is het voordeel van lesgeven, ieder schooljaar of periode een nieuwe kans. Als het dit jaar niet lukt kijk je het jaar of een periode erop wat wel werkt bij die klas. Je leert de klassen steeds beter kennen. Je blijf het dus ontwikkelen tijdens het lesgeven. 6. Hoe zorg je voor interessant lesmateriaal? Gelukkig bestaat er zoiets als internet daar kun je heel veel op vinden. Je probeert binnen de les aan te sluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Als voorbeeld voor de kleurencirkel in de les, liet ik de leerlingen een afbeelding zien van Roy Donders. Op die manier probeer ik de leerlingen erbij te betrekken. 7. Hoe bepaal je hoeveel huiswerk je meegeeft aan leerlingen? Ik probeer het altijd zoveel mogelijk te beperken, ook omdat het voor ons vak niet zo gemakkelijk is. Ze kunnen niet steeds gaan sjouwen met wat ze gemaakt hebben. Huiswerk zit hem vooral in het voorbereiden van opdrachten. Bijvoorbeeld afbeeldingen verzamelen voor een collage. 8. Hoe ga je om met leerlingen die te ver gaan tijdens de les? Dat wisselt, consequent zijn is heel belangrijk. Sommige leerlingen blijven vervelend, je probeert een manier te vinden hoe hij/zij zich gedraagt in de les en dat heeft soms tijd nodig. Een praatje maken na de les en afspraken maken. Werkt het niet dan kijk je verder. Ligt erg aan de leerling en de situatie op de manier waarop je reageert. 15

13 INTERVIEW SPD / Maartje Hermans Interview afgenomen met: Maartje Hermans geïnterviewd door: Sonja van de Valk Datum: Wat is een van je grootste leermomenten geweest tijdens je loopbaan als docent? Je blijft leren. Elk jaar is anders en iedere klas is anders. Jezelf de dingen niet persoonlijk aantrekken. Wanneer een leerling boos op je is, is het nooit op jou gericht. Dingen niet te persoonlijk aantrekken, anders maak je het jezelf heel moeilijk. In een vergadering kom je er dan bijvoorbeeld achter dat je niet de enige bent die iets lastig vindt in een bepaalde klas of bij een leerling. 10. Hoe gaan de lessen beeldend in de toekomst veranderen denk je? Wat voor veranderingen zie je ontstaan binnen het Koning Willem ll college? In het algemeen gaat AV (audio visueel) een grotere rol spelen. Er is een derde weg bezuinigd in de afgelopen 2 jaar en dat zorgt dat beeldend minder te bieden heeft dan vorige jaren. De vakken tekenen, tetiel en handvaardigheid zijn veranderd en het is nu één vak geworden Beeldende Vorming waarbij les wordt gegeven in 2D en 3D. Als school en docent blijft het ook altijd belangrijk om vooruit te kijken naar de belevingswereld van de leerlingen en daar het onderwijsaanbod op aan te passen. 16

14 KORT REFLECTIEVERSLAG / na aanleiding van gegeven lessen. F. Vermogen tot samenwerken Competentie: Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. Werkplan: In de samenwerking met de SPD kritiek/feedback meenemen en verwerken in de lessen/activiteiten. Resultaat: Omgaan met kritiek. Reflectieverslagen waarin dat wordt aangetoond o.a. door het formuleren van vebeterpunten B. Vermogen tot reflectie en ontwikkeling Competentie: Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. Werkplan: Wekelijks kort reflecteren op de gegeven lessen en hierin de feedback van de SPD verwerken. Reslutaat: Reflectieverslagen schrijven en op einde van de stage evalueren. Datum: 4 januari 2016 Wat ging goed? Mijn eerste stagedag is algeheel goed verlopen. Mijn begeleidster Maartje Hermans legde uit wat we gingen doen die dag en beantwoorden al mijn vragen. De kennismaking met de stageklassen waren goed verlopen. Ik dacht dat ik zenuwachtig zou worden, maar dat was niet zo. Ik had de leerlingen al een klein beetje leren kennen en verschillende vragen van leerlingen kunnen beantwoorden tijdens lessen BV en AV. Ik voelde me op mijn plek en durfde genoeg initiatief te nemen daardoor. De band met mijn SPD is ook erg fijn. Ik heb veel van haar kunnen leren tijdens het observeren. Wat kan beter? Doordat ik met name heb geobserveerd vind ik het lastig om deze vraag te beantwoorden. Ik had graag meer willen rond lopen, maar dit kon soms niet door de observatieopdracht. Ik voelde me daardoor soms wat nutteloos, omdat sommige klassen best druk waren en etra handen dan fijn zijn. Maartje Hermans reageerde hierop met dat observeren ook erg nuttig is en je daar ook veel van kan leren. Gekregen feedback? Feedback Maartje Hermans (SPD): Nuttige bijdragen geleverd vandaag. Je laat zien dat je gemotiveerd bent en toont initiatief bijv. bij de musp1 klas waarbij je mee de leerlingen hebt begeleid met de opdracht. De etra handen waren erg fijn en het was zichbaar dat je feeling hebt met de computer tijdens de AV lessen. Goed dat je ook vragen durfde te beantwoorden van leerlingen en daar niet bang voor was. Verbeterpunten? - Meer rondlopen in de klas - Misschien een vaste plek gaan zoeken in de klas tijdens de verschillende lessen. 17

15 KORT REFLECTIEVERSLAG / na aanleiding van gegeven lessen. F. Vermogen tot samenwerken Competentie: Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. Werkplan: In de samenwerking met de SPD kritiek/feedback meenemen en verwerken in de lessen/activiteiten. Resultaat: Omgaan met kritiek. Reflectieverslagen waarin dat wordt aangetoond o.a. door het formuleren van vebeterpunten B. Vermogen tot reflectie en ontwikkeling Competentie: Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. Werkplan: Wekelijks kort reflecteren op de gegeven lessen en hierin de feedback van de SPD verwerken. Reslutaat: Reflectieverslagen schrijven en op einde van de stage evalueren. Datum: 11 januari 2016 Wat ging goed? Doordat ik de klassen nu voor een tweede keer gezien en gesproken had, ging het begeleiden gemakkelijker. Ik kende sommige werken van de leerlingen en leer de leerlingen steeds beter kennen. Het overleggen met Maartje gaat soepel, we communiceren duidelijk naar elkaar en zijn het over veel dingen eens. Het geeft mij een fijn gevoel dat ik de klassen mee kan begeleiden en een bijdrage lever door de leerlingen etra aandacht te kunnen geven omdat we met zijn tweeën zijn. Ik voel me thuis in het team en ben niet verlegen om collega s aan te spreken over hun vakgebied. Als mij iets opvalt zeg ik het tegen Maartje waar ik nu al veel van heb geleerd. Zo zag ik dat leerlingen aan het einde van de les hun kleurdoos aan de docent laten zien. Dit is om te controleren of alle potloden erin zitten en de set compleet is. Wanneer Maartje beneden aan een trap wacht en de leerlingen voorbij lopen is dat zodat de leerlingen niet voor oponthoud zorgen. Dit vinden de jongens vaak grappig om te doen waardoor ze ook later in de klas zijn. Wanneer ze beneden staat kan ze het zien en de leerlingen daarop aanspreken. Zo zijn er elke dag door het stellen van vragen kleine dingen die ik leer waardoor ik de school, mijn SPD er en de leerlingen beter leer kennen. Wat kan beter? Tijdens het begeleiden van de klas heb ik meerdere vragen beantwoord. Soms beantwoorde ik een vraag verkeerd waardoor het onduidelijk werd voor de leerlingen. Vervolgens checkte ik mijn antwoord bij Maartje waarbij zei uitlegde wat de regels voor de opdracht zijn. Nu dat ik weet wat voor vragen ik kan verwachten zal ik de volgende keer van tevoren meer vragen stellen aan Maartje over de opdrachten van de leerlingen. Gekregen feedback? Feedback Maartje Hermans (SPD): Je toont initiatief en je begeleid de leerlingen. Je hebt oog voor wat er gebeurd en ziet hoeveel het docentschap inhoud, zoals de hoeveelheid voorbereiding en nakijkwerk. Je hebt inzicht in randvoorwaarden van het docent vak. Je durft vragen te stellen en dat is goed. Je hebt een realistisch beeld van wat voor docent zijn is. Ik zie nog geen verbeterpunten, daarvoor heb ik je nog te weinig gezien. Verbeterpunten? Goed vooraf bespreken wat de opdracht is voor de leerlingen en wat het einddoel is. Waar gaat de opdracht naartoe, waar krijgen ze een punt voor en wat is het huiswerk. Zo blijft het duidelijk voor de leerlingen en zitten Maartje en ik op een lijn. 18

16 KORT REFLECTIEVERSLAG / na aanleiding van gegeven lessen. F. Vermogen tot samenwerken Competentie: Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. Werkplan: In de samenwerking met de SPD kritiek/feedback meenemen en verwerken in de lessen/activiteiten. Resultaat: Omgaan met kritiek. Reflectieverslagen waarin dat wordt aangetoond o.a. door het formuleren van vebeterpunten B. Vermogen tot reflectie en ontwikkeling Competentie: Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. Werkplan: Wekelijks kort reflecteren op de gegeven lessen en hierin de feedback van de SPD verwerken. Reslutaat: Reflectieverslagen schrijven en op einde van de stage evalueren. Datum: 18 januari 2016 Wat ging goed? Vandaag heb ik zelfstandig mijn eerste lessen gegeven. Ik was goed voorbereid en het was fijn dat het een blokuur was zodat je meer de tijd hebt met een klas. Ik heb tijdens de les alles kunnen zeggen wat ik wilde zeggen en mijn uitleg over wat een collage is was goed gegaan. Ik vond het leuk om de les te geven en was niet zenuwachtig om voor de klas te staan, ik had er juist veel zin in. Op de vragen die leerlingen aan mij vroegen als: Mogen we muziek luisteren? en Mag ik naar de wc wist ik niet direct antwoord op te geven. Ik ging dan op mijn gevoel af en antwoordde ja of nee en waarom. Later besprak ik mijn antwoorden die ik gaf aan de leerlingen met Maartje. Ik merkte dat ik de situatie goed in had geschat en dat Maartje hetzelfde gezegd zou hebben. Ook al weet je niet het eacte antwoord op de vraag, door de situatie en de klas in de schatten kun je bij jezelf ook al goed nagaan wat je zou kunnen doen. Het aanspreken van de leerlingen en de individuele gesprekken met leerlingen gingen goed. Wat kan beter? Door veel in gesprek te gaan met leerlingen werd het soms wat chaotisch in de klas. Ik vind het leuk om de leerlingen beter te leren kennen en merk dat ik daardoor vaak individueel spreek met de leerlingen terwijl het ook belangrijk is om overzicht te houden. Tijdens het rondlopen werden er veel vragen aan mij gesteld. Veel leerlingen gingen met vragen uit automatisme naar Maartje toe. Ik heb met Maartje afgesproken dat de leerlingen de volgende keer naar mij gestuurd mogen worden zodat ze ook zien dat ik echt de les geef. Zo leer ik ook hoe het is om alleen een les te geven zonder etra handen, zoals het ook vaak in de praktijk is. Gekregen feedback? Feedback Maartje Hermans (SPD): Je stemgebruik is heel goed, je legde goed uit. We konden het achterin ook goed horen. Heel goed dat je met de namenlijst erbij de vragen beantwoorden zodat je de leerlingen met naam kan noemen. Tijdens het lesgeven straal je rust uit en je begeleid goed, doordat je vaak rondloopt. Verbeteringspunt: Eerder leerlingen aanspreken wanneer leerlingen zoveel praten. Sommige leerlingen harden aanspreken, want sommige leerlingen luisteren niet meteen. Er zat bijvoorbeeld een leerling in de klas die erg lang haar vinger omhoog hield. Misschien kun je de volgende keer beter overzicht houden en als er meerdere vingers zijn zeggen dat je zo langskomt. Probeer meer overzicht te houden terwijl je leerlingen aan het helpen bent. Ga eens voor de klas staan om te kijken hoe de leerlingen werken. Doordat je veel individuele vragen beantwoordde verloor je soms het overzicht. Verbeterpunten? - Overzicht houden, letten op de vingers die omhoog zijn. - Niet teveel individuele aandacht geven (zie feedback). 19

17 KORT REFLECTIEVERSLAG / na aanleiding van gegeven lessen. F. Vermogen tot samenwerken Competentie: Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. Werkplan: In de samenwerking met de SPD kritiek/feedback meenemen en verwerken in de lessen/activiteiten. Resultaat: Omgaan met kritiek. Reflectieverslagen waarin dat wordt aangetoond o.a. door het formuleren van vebeterpunten B. Vermogen tot reflectie en ontwikkeling Competentie: Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. Werkplan: Wekelijks kort reflecteren op de gegeven lessen en hierin de feedback van de SPD verwerken. Reslutaat: Reflectieverslagen schrijven en op einde van de stage evalueren. Datum: 19 januari 2016 Wat ging goed? Het lesgeven vandaag is goed gegaan, ik heb gelet op het verbeterpunt van de vorige keer en ik had nu meer overzicht over de klas. Ik ging minder individueel langs bij iedere leerling, maar liep rustig langs de tafels met soms wat afstand. De klas was rustig en er hing een fijne werksfeer. Ik heb de instructies kunnen uitleggen zoals ik wilde en de leerlingen kwamen met de vragen ook meer naar mij toe dan naar Maartje. Wat we de les daarvoor ook hadden afgesproken. De les ging nu al meer als vanzelf dan de vorige keer. Zo sprak ik de klas op het einde aan dat de leerlingen mooie tekeningen hadden gemaakt en dat ik versteld stond van hoe goed ze een neus konden natekenen. Ook schreef ik termen op het bord. Dit is niet iets wat ik van tevoren overlegd had met Maartje, maar uitprobeer. Ik vond het fijn dat het vanzelf kwam en dat ik zo steeds meer leer over het lesgeven. Ik had nu ook sneller door wanneer het onrustig werd door het houden van overzicht. Wat kan beter? Doordat ik de namen nog niet allemaal uit mijn hoofd ken, vond ik het lastig om een leerling op zijn gedrag aan te wijzen tijdens de les. Vragen als: Mag ik muziek luisteren? vind ik nog lastig te beantwoorden omdat ik daar de precieze regels nog niet van wist. Na de les heb ik dit besproken met Maartje en nu is het voor mij duidelijk wanneer het wel toelaatbaar is en wanneer niet. Dit ligt namelijk aan de soort opdracht die ze dan hebben en de sfeer in de klas. Bij de tekenlessen 2D mocht ik soms wat meer aanwijzingen geven over hoe het getekend moet worden. Gekregen feedback? Feedback Maartje Hermans (SPD): Les 3D: Het ging goed, uitleg was kort en duidelijk. Voorbeelden die je liet zien mochten uitgebreider. Het is ook goed om iemand anders aan te wijzen die niet zijn vinger opsteekt om een vraag te beantwoorden. Wat zijn de kenmerken van de stijlen. Dieper op in gaan. Het begeleiden gaat heel goed, stukje etra uitleg dat je het masker omhoog hield was goed. Je had beter overzicht, je liep goed rond. Uitleg over opruimen was ook heel duidelijk. Goed dat je aan het einde vertelde dat ze er nog een les de tijd voor hebben. Uitleg in het begin was duidelijk, soms mag je meer de nadruk leggen in je stem. De belangrijke dingen vaker zeggen of nadruk op leggen tijdens het spreken. Je kunt aan het einde een samenvatting geven van wat ze gedaan hebben. Als je de namen niet weet kijk naar het blaadje, is soms ook lastig omdat je de klas nog niet goed kent. 2D Uitleg kort maar krachtig. Binnen tijd gehouden, goed van je dat je ook een timer gebruikte bij het tekenen. Goed dat je ze meerdere keren tot stilte riep. De Franse begrippen goed uitspreken tijdens je uitleg. Je liep rond en ondertussen vertelde je wat je zag heel goed. Je zei ook algemeen tegen de klas dat ze het goed deden en dat had je goed gedaan. Ik miste individuele aandacht. aan het einde van de les werd dat steeds meer. Kijken wat je wil met mobieltjes. Sommige maken er misbruik van door filmpjes te kijken etcetera. Verbeterpunten? - Dieper ingaan op de uitleg in het begin en op de voorbeelden - Trucjes gebruiken om leerlingen aan te spreken waarvan je de namen niet kent (naam op het werkblad kijken). - Bij 2D soms wat meer individuele aandacht omdat portrettekenen ook erg lastig is. 20

18 KORT REFLECTIEVERSLAG / na aanleiding van gegeven lessen. F. Vermogen tot samenwerken Competentie: Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. Werkplan: In de samenwerking met de SPD kritiek/feedback meenemen en verwerken in de lessen/activiteiten. Resultaat: Omgaan met kritiek. Reflectieverslagen waarin dat wordt aangetoond o.a. door het formuleren van vebeterpunten B. Vermogen tot reflectie en ontwikkeling Competentie: Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. Werkplan: Wekelijks kort reflecteren op de gegeven lessen en hierin de feedback van de SPD verwerken. Reslutaat: Reflectieverslagen schrijven en op einde van de stage evalueren. Datum: 25 januari 2016 Wat ging goed? Ik had een andere manier uitgeprobeerd om de klas tot stilte te roepen. Zo schreeuwde ik niet veel, maar bleef ik juist stil en wachtte ik totdat het stil was. Ik zag dat leerlingen elkaar aan begonnen te tikken en zeiden: Stt de docent wil iets gaan zeggen. Ik nam ook meer de tijd om dingen uit te leggen. De namen oefenen gaat heel goed. Ik houd de plattegrond erbij en zo leer ik de namen en gezichten snel uit mijn hoofd. Het lesgeven is daardoor ook fijner omdat je leerlingen persoonlijk kunt aanspreken op hun gedrag. Wat kan beter? Leerlingen kwamen op het einde ontzettend vaak naar mij toe met kleine vragen die ook zelf op te lossen zijn. Dit had ik beter kunnen aangeven en de klas er gezamenlijk op aanspreken. Ook moet ik nog meer werken aan het overzicht houden. Ik was gedurende de lesuren steeds aan het rondlopen, waardoor ik veel individuele uitleg gaf. Een leerpunt van mij was ook om afstand te nemen. Gekregen feedback? Feedback Maartje Hermans (SPD): Ik vond het goed hoe je omging met een vraag van een leerling, vraag: Wat doe je als je niet kunt tekenen is het punt dan ook laag? Je kwam met een goed antwoord en ik vond het knap van je dat je je daar zo uit redde. Je noemt de leerlingen bij de naam, dat doe je goed. Er heerste een fijne werksfeer en je wachtte op de stilte, dit werkte goed. De tekeningen op het bord waren duidelijk, goed dat je dat geprobeerd hebt. Je mag wat meer intonatie brengen in je stem tijdens het spreken. Zo horen leerlingen wat etra belangrijk is, ook mag je wat harder praten zodat ze het achter in de klas beter horen. Doordat je veel individuele uitleg gaf miste je soms dingen die om je heen gebeurde. Probeer wat vaker afstand te nemen en je mag ook de klas aanspreken als het te rumoerig is. Wanneer een leerling vervelend doet, mag je hem/haar daarop aanspreken en ook alvast voor jezelf bedenken wat de consequentie daarvoor kan zijn. Je kunt bijvoorbeeld een leerling apart zetten of aan het einde van de les aanspreken op zijn/haar gedrag. De tekst die naast de tekening op het bord stond vond ik niet heel nodig, ik miste tekst over waar ze op beoordeeld worden. Probeer de les meer aan te kleden, soms praat je heel kort. Je kunt bijvoorbeeld vertellen over de volgende les, wat je gaat doen en let erop dat er goed wordt opgeruimd op het einde. Misschien is het fijn als je ook de tijd aangeeft, vergeet daarbij de 5 minuten pauze niet. Dan weten leerlingen dat ze nog een half uur voor de opdracht hebben. Verbeterpunten? - Stemgebruik intonatie, waar leg je de nadruk op en waar niet. - Meer overzicht niet te lang bij een tafel blijven staan, kijk wat om je heen gebeurd. - Les meer aankleden begin, midden en einde. - Klas aanspreken wanneer er veel dezelfde vragen worden gesteld of het te rumoerig is. 21

19 KORT REFLECTIEVERSLAG / na aanleiding van gegeven lessen. F. Vermogen tot samenwerken Competentie: Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. Werkplan: In de samenwerking met de SPD kritiek/feedback meenemen en verwerken in de lessen/activiteiten. Resultaat: Omgaan met kritiek. Reflectieverslagen waarin dat wordt aangetoond o.a. door het formuleren van vebeterpunten B. Vermogen tot reflectie en ontwikkeling Competentie: Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. Werkplan: Wekelijks kort reflecteren op de gegeven lessen en hierin de feedback van de SPD verwerken. Reslutaat: Reflectieverslagen schrijven en op einde van de stage evalueren. Datum: 26 januari 2016 Wat ging goed? De klas luisterde goed naar mijn uitleg en er was een goede werksfeer. Ik liep vaak rond en gaf de leerlingen ook aanvullende feedback door bijvoorbeeld met ideeën te komen of te praten over het getekende masker. Dit deed ik voorgaande lessen minder, toen beantwoordde ik vooral de vragen. Ik houd meer rekening met hoe leerlingen in mijn les reageren. Zie ik veel dezelfde dingen misgaan tijdens de les dan vraag ik om stilte waardoor ik het verder kan uitleggen en dieper erop inga. Ik reageer sneller op de situaties binnen de klas. Het geeft meer rust nu ik bijna alle namen ken, daardoor luisteren de leerlingen beter naar me. Wat kan beter? Meer rekening houden met hoe je iets uitlegt, want iedereen leert weer anders. Wat voor de een duidelijk is wanneer je het uitlegt, leert een andere leerling gemakkelijker door beeld. Het aankleden van de les vind ik nog steeds lastig. Ik merk dat ik vooral nadenk of ik alles heb gezegd wat ik moet zeggen tijdens de uitleg en daardoor vergeet ik soms de opbouw van een les. Misschien dat dit deels ook komt omdat het soms spannend is. Gekregen feedback? Feedback Maartje Hermans (SPD): 3D: Wat ik heel goed vond is dat je de leerlingen meteen bij naam noemde en dat werkte goed. Goed dat je die voorbeelden liet zien van vorige week aan de leerlingen, daarvoor maak je het de leerlingen duidelijk wat je graag wil zien. Probeer de les meer aan te kleden bijvoorbeeld: We gaan nu 3 ontwerpen van maskers maken i.p.v. We gaan drie maskers maken. Benoem de stijlen ook nog een keer. Niet iedere leerling had zijn stensel gepakt, deze zou je kunnen laten uitdelen dan weet je zeker dat iedereen de stensels heeft. Overzicht houden ging heel erg goed, stapje terug en klas overzien. Goed dat je opmerkingen maakte aan leerlingen op dat wat je zag. Je liep actief rond en gaf de tijd ook aan. Bij de les afsluiten heel goed dat je een compliment gaf en dat je zei we gaan niet afraffelen maar we hebben nog een halve les er de tijd voor. Rekening houden met opruimen dat ook iedereen opruimt en dat je zelf ook je spullen op tijd kunt opruimen om naar de volgende les te gaan. 2D: Je praatte duidelijk en goed dat je de nadruk legde op de globale opzet van het hoofd, positie van de ogen etcetera. Houdt er rekening mee dat iedereen anders leert, de ene luistert liever naar een instructie en de ander ziet het liever in beelden. Goed dat je erop terug kwam en zowel mondeling als beeldend uitleg gaf, daarna begreep iedereen het. Je reactie op Ale vond ik grappig. De leerlingen luisterde goed en aandachtig naar je en waren goed geconcentreerd bij de uitleg. Goed dat je je notities erbij pakte om te kijken of je alles verteld had, dat kon ook bij deze rustige klas. Verbeterpunten? - Lessen meer aankleden (begin, werken, afsluiting) - Rekening houden met de verschillende manier van leren tijdens het geven van een instructie. Maak het zo duidelijk mogelijk, zowel visueel als auditief etc. 22

20 ACHTERAF ZELFANALYSE / gekoppeld aan de competenties Competentie B, vermogen tot reflectie en ontwikkeling Niveau 1 B.2, B.3 en B.4 - Onderzoek naar je kernkwaliteiten in relatie tot de competenties. - Reflecteren op je persoonlijke ontwikkeling op basis van het beroepsperspectief. - Je stelt prioriteiten en verdeelt beschikbare tijd efficiënt voor jezelf. Competentie C, pedagogisch competent Niveau 1 C.1 en C.2 - Je hebt kennis van de leef- en ervaringswereld van leerlingen. - Je kunt het sociale klimaat in een groep beschrijven. Competentie D, didactisch vermogen Niveau 1 D.1, D.2 en D.3 - Eenvoudig lesmateriaal ontwikkelen en dit verwerken in te geven lessen. - Vakinhoudelijke kennis inzetten als docent en als begeleider. Competentie E, interpersoonlijk vermogen Niveau 1 E.1, E.2 en E.3 - Je kunt je ideeën verwoorden voor anderen en staat open voor andere meningen binnen het vakgebied. - Je kunt een verslag schrijven. Competentie F, vermogen tot samenwerken Niveau 1 F.2 en F.3 - Je kunt rekening houden met kritiek en deze kunnen plaatsen. - Je open en begeleidbaar opstellen. Competentie G, omgevingsgerichtheid Niveau 1 G.1 - Je op de hoogte houden van kunst- en cultuur, en in het bijzonder de beeldende kunst. Zelfanalyse, datum: Mijn eerste stage heb ik succesvol afgerond. Als ik nu terugkijk op de afgelopen weken merk ik hoeveel ik heb geleerd in zo n korte periode door me in het praktijk vak te bevinden. Ik heb gevoeld wat mij gemakkelijk afging, zoals het omgaan met feedback en me begeleidbaar op te stellen. Het reflecteren op mijn eigen doen en handelen en het plannen van de opdrachten. Ook ben ik tegen dingen aangelopen waar ik nog moeite mee heb. Namelijk de kennis zo overbrengen dat het voor iedere leerling begrijpelijk is. Vaak dacht ik dat ik iets duidelijk uitlegde, maar vervolgens kwamen er veel vragen. Ik merk dat je in het middelbaar onderwijs meer duidelijke en concrete instructies moet geven dan in het hoger onderwijs. Daarnaast is iedere klas weer anders en dat maakt het onderwijs ook leuk en spannend. Ik heb gezien dat het altijd puzzelen blijft, want wat bij de ene klas wel werk omdat ze zo zelfstandig zijn, hoeft niet te werken bij een andere klas. Naarmate de weken voorzetten en ik de leerlingen beter leerde kennen werd het begeleiden van de leerlingen ook gemakkelijker. Ik kon de leerlingen bij naam noemen en de leerlingen wisten dat ze naar mij toe konden komen met vragen. Ik heb ook heel veel geleerd van de observaties, interview SPD en de keuzeopdracht. Doordat ik alles kon vragen aan mijn SPD en zij ook heel betrokken was en graag uitlegt, denk ik dat ik een goed beeld heb gekregen van wat het docentschap inhoudt. Zo heb ik vragen gesteld over de taken naast het lesgeven, hoe de uren op papier worden geregistreerd en of het mentorschap verplicht is. De band die ik mijn begeleidster heb opgebouwd vind ik heel fijn. We werken doelgericht en ze geeft op een goede manier feedback. Ik zie haar ook als een voorbeelddocent voor mij. Ik vind dat onze karakters raakvlakken hebben en ik zie haar als een goede docent. Om wekelijks aan mijn verbeterpunten te werken had ik met mijn SPD afgesproken om per les punten op te schrijven waar ik die les op wilde letten, bijvoorbeeld gebruik van intonatie en het overzicht houden in een klas. Dit werkte goed en dit blijven we nu ook doen voor stage 2. Ik blijf me dan bewust van mijn verbeterpunten. Al met al voelt het onderwijs voor mij goed aan. Ik sta altijd plezierig op als ik naar stage ga en voel me verantwoordelijk en betrokken binnen het onderwijs. Natuurlijk heb ik nog een hoop te leren, want het is mijn eerste stage maar het enthousiasme is er. 23