leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

Transcriptie

1 leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

2 Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure speciaal voor leerkrachten van kinderen met NLD Koudekerke, 2004.

3 INHOUD Dit boekje... bl. 1 Dingen die je goed kunt... bl. 2 Dingen die je niet zo goed kunt... bl bl. 4 Schooldingen die je goed kunt... bl. 5 Schooldingen die je niet zo goed kunt... bl. 6 Verschil wordt groter... bl. 7 NLD -gaat het over?... bl. 7 Boekje, cassettebandje, CD-rom Dit is het informatieboekje over NLD. Je kunt deze informatie ook krijgen op een cassettebandje of op een Cd-rom. Vraag ernaar als je liever een bandje of Cd-rom hebt! Hoe lezen? Vraag of je vader of moeder (of iemand anders die je goed kent) dit boekje samen met je doorleest. Je kunt dan het beste over ieder stukje samen praten. Zoek voorbeelden van jezelf bij ieder stukje. Je weet dan beter of je goed snapt wat er staat. Waarom dit boekje? Dokters, school of je ouders zeggen dat je NLD hebt. In dit boekje wordt uitgelegd wat NLD is. Het boekje vertelt ook wat je het beste kunt doen om minder last van je NLD te hebben. Niets aan te doen?... bl. 7 School, meester of juf... bl. 8 Lezen, rekenen, schrijven... bl. 9 gym, schoolplein... bl. 9 NLD - Wat is dat? Jouw hersenen werken anders dan bij de meeste andere mensen. Daardoor komt het dat je sommige dingen heel goed kunt en andere dingen niet zo goed kunt. Huiswerk, uitleg NLD... bl. 10 Onverwachte gebeurtenissen... bl.10 Vrienden, informatie,... bl. 11 Rustige plek,uitleg vragen... bl. 11 Vertrouw op jezelf... bl. 11 1

4 DINGEN DIE JE GOED KUNT Bijna alle dingen die je goed kunt, hebben te maken met luisteren, praten en vragen stellen. Praten Je praat graag en veel. Praten helpt je om te denken. Je snapt andere mensen sneller als ze tegen je praten. Je kunt ook heel goed onthouden wat andere mensen tegen je zeggen. Je kent veel moeilijke woorden en je kunt ze vaak ook goed gebruiken. Omdat je goed kunt praten (met moeilijke woorden en goede zinnen) vinden andere mensen je vaak slim. Uit je hoofd leren Je kunt ook goed uit je hoofd leren en onthouden (vooral verhalen, iets waarover verteld is, liedjes, rijmpjes enz.). Details Je let vooral op details. Dat betekent dat je heel goed op kleine dingen kunt letten. (Dingen die andere mensen vaak niet merken). Automatiseren Als je iets vaak hebt geoefend, kun je dat meestal goed (ook al vond je het in het begin wel erg moeilijk). Bijvoorbeeld (technisch) lezen. Je meester of juf noemt dit automatiseren. Herhalen Als je iets eenmaal kunt, kun je het vaak ook heel goed. VRIENDEN Je kent vast een of twee kinderen die soms met je spelen en waar op je school graag bij bent. Het is belangrijk dat die kinderen meer van je weten. Informatie - Vertel je vrienden (en de ouders van je vrienden als je daar veel thuis komt) dat je NLD hebt. Vraag of ze steeds ook vertellen wat ze ergens van vinden. Rustige plek - Zoek een rustige plek op en wordt daar weer rustig als het te druk wordt. Vertel je vrienden dat je dit soms nodig hebt. Uitleg vragen - Als je iets niet begrijpt, vraag dan wat er aan de hand is. Probeer te luisteren naar wat je vrienden zeggen over hoe je moet doen tegen henzelf en tegen anderen. Praat daar ook nog eens met je meester of juf of je ouders over. VERTROUW OP JEZELF! Heb vertrouwen in jezelf. Er zijn dingen die je moeilijk vindt, maar er is ook veel dat je heel goed kunt. Maak zo af en toe eens een lijstje van de dingen die je de afgelopen tijd goed gedaan hebt. Je ziet dan dat je al veel dingen goed doet! 2 11

5 SCHOOL, VERVOLG - Huiswerk Vraag of je ouders de tekst die jij moet leren willen voorlezen. Lees de tekst hardop (dit kun je vast wel) en neem het op (cassetterecorder). Speel nu de cassetterecorder een paar keer af. Zo leer je lekker snel. Begin op tijd met je huiswerk. Vraag aan je ouders of je een kalender of agenda mag en schrijf daarin je huiswerk en andere dingen die je moet doen. - Uitleg NLD Vertel (samen met de meester of juf b.v. in een spreekbeurt) aan de andere kinderen wat NLD is. Vooral dat je niet goed ziet hoe ze doen en kijken is belangrijk. Ook dat ze vooral moeten vertellen wat er gebeurt. De kinderen begrijpen jou dan beter en jij begrijpt de andere kinderen beter. Dat helpt om minder ruzie te krijgen. - Onverwachte gebeurtenissen Vraag of je meester of juf van tevoren aan je vertelt of iets anders dan anders zal gaan. Je kunt er dan vast aan wennen. Daardoor zul je het minder vervelend vinden. 10 DINGEN DIE JE NIET ZO GOED KUNT Heel veel dingen die je niet goed kunt hebben te maken met voelen, zien of veel tegelijk doen. Kijken Kijken doe je met je ogen, maar ook met je hersenen. Dat gaat zo: Je ogen zien iets. Ze sturen een bericht naar je hersenen. Je hersenen vertellen jou wat je ziet. Bij jou gaat kijken vaak iets anders: Jouw ogen zien goed. Maar je hersenen vertellen je vaak niet goed wat je ziet. Daardoor lijkt het alsof je dingen niet ziet, of snap je iets niet zo snel als je het ziet.. Dit merk je goed als iemand je een som uitlegt. Als ze alleen laten zien wat je moet doen snap je er vaak niet veel van. Vertellen ze wat ze doen, dan snap je het veel sneller. Als je ouder wordt, krijg je meer problemen met het niet goed snappen wat je ziet. Voelen Hetzelfde gebeurt bij voelen: Je voelt wel, maar je hersenen vertellen je niet zo goed wat je voelt. Als je ouder wordt, worden de problemen met het niet goed voelen minder. Hoe komt dat? Je vindt het moeilijk uit te zoeken hoe het komt dat iets gebeurd is. Denken aan veel tegelijk Iets doen waarbij je aan veel dingen tegelijk moet denken vind je moeilijk. Vaak kun je dan maar aan één of twee dingen denken. (Bijvoorbeeld een moeilijke som maken. Je moet dan een heleboel manieren kennen om sommen op te lossen en je moet kunnen uitzoeken welke manier je kunt gebruiken om deze som op te lossen.) 3

6 DINGEN DIE JE NIET ZO GOED KUNT (VERVOLG) SCHOOL, VERVOLG Nieuwe dingen Wanneer je iets nieuws moet doen, of iets meemaakt wat nog onbekend is, vind je dat vervelend. Het is net of het niet goed lukt. Als het niet nieuw meer is, wordt het voor jou makkelijker. Zien wat iemand voelt Andere mensen zien meestal snel hoe iemand zich voelt (b.v. boos, blij, verdrietig), zelfs als ze niets zeggen. Ze kijken dan naar een gezicht of de houding waarin iemand staat of zit. Andere mensen verwachten van jou dat jij ook ziet hoe iemand zich voelt. Maar dat kun jij niet zo goed. Jij weet pas hoe iemand zich voelt als hij dat tegen je zegt. Doordat jij niet snapt wat andere mensen weten (door te kijken) en andere mensen niet snappen dat jij dit niet kunt, gaat het vaak mis. Soms is iemand zó maar ineens boos op je. Jij weet dan vaak helemaal niet wat er verkeerd is gegaan. Als andere mensen vertellen wat er gebeurd is, vind jij vaak dat het heel anders is gegaan. Dat is ook zo, omdat jij veel dingen anders ziet en voelt dan de meeste andere mensen. Sporten, bewegen Met je handen of met je hele lichaam bezig zijn vind je vaak niet leuk en kun je vaak ook niet zo goed. (Soms, als je iets vaak doet, kun je het wel heel goed. Als je het goed kunt, vind je het meestal wel leuk om te doen.) - Lezen Lezen van lange teksten en begrijpend lezen is moeilijk voor je. Als je er over mag praten gaat het veel beter. Vraag of je dit werk met iemand samen mag doen. Lees als het kan steeds kleine stukjes na elkaar en praat er dan over. Het leest fijn als je een witte kaart legt boven of onder de regel die je leest. - Rekenen Veel verschillende sommen op één bladzij is lastig. Vraag of je steeds één soort som tegelijk mag maken. (Een grote kopie van de bladzij uit het rekenboek die in een paar stukken is geknipt werkt heel fijn). Vraag of je voor ieder soort som één goede oplossingsmanier mag leren en gebruiken. Maak van zo'n oplossingsmanier (strategie) samen met de meester of juf een hulpkaart die je steeds mag gebruiken. - Schrijven Vraag of je in plaats van te schrijven op de computer mag werken en wanneer dat mag. Vraag of je een kopie van een tekst of oefening mag als die lang is. - Gym, schoolplein Spreek een soort rustplaats af, waar je naar toe mag als het te druk of verwarrend wordt. Misschien mag je zelfs een vriend meenemen. 4 9

7 Aan de slag! Nu je dit weet, wil je er vast je best voor gaan doen. Je zult veel zelf moeten doen. Het lukt vast ook niet meteen. Je zult er dus ook flink voor moeten oefenen. Maar je weet nu: Oefenen helpt echt. Dus: Ga er mee aan de slag! Hier volgen een paar ideeën voor op school en voor bij je vriend(inn)en. Vraag je ouders je te helpen uit te zoeken wat goed en niet goed gaat. Misschien is er op school ook iemand die je daarbij wil helpen (meester of juf, remedial teacher, zorgcoördinator). SCHOOL - Meester / juf Je meester of juf moet weten wat NLD is en wat jij goed en niet goed kunt. Vraag of hij of zij de leerkrachtbrochure wil lezen. Vraag of je vader of moeder aan je meester of juf willen uitleggen wat NLD is. Maak afspraken met je meester of juf: Praten en vragen zijn voor jou heel belangrijk. Pas dan snap je iets werkelijk goed, door praten en vragen leer jij veel. Maar je mag niet altijd praten in de klas. Spreek af wanneer het mag en wanneer niet. Vraag om een rustige plaats in de klas. Misschien is het mogelijk om een heel rustige werkplek te vinden, waar je zelf mag gaan zitten als je dat fijn vindt. Vraag of je naast iemand mag zitten die je zo af en toe iets wil en mag uitleggen en vertellen, als je daar om vraagt. Vraag of de meester of juf als ze iets laten zien, daarbij willen vertellen wat ze laten zien. Praat vaak met je meester of juf. Je moet echt weten wat hij of zij goed vindt en wat je anders moet doen. Spreek af wat je moet doen als het werk te veel of te moeilijk is. 8 OP SCHOOL Ook op school kun je dingen goed en andere dingen niet zo goed. Dat komt allemaal vooral door de dingen die je al hiervoor hebt gelezen. School dingen die je goed kunt Praten en luisteren en veel dingen die daarmee te maken hebben, kun je goed: - Je snapt het snel als iets pratend wordt uitgelegd. - Je kunt goed onthouden wat verteld wordt. - Je (her)kent liedjes, rijmpjes, verhalen, stukken tekst snel. - Je kunt heel goed uit je hoofd leren. - Technisch lezen vond je eerst moeilijk, maar na een tijd oefenen kon je het ineens heel goed. - Spelling vond je eerst ook moeilijk, maar ging daarna goed. - Je kunt heel goed zeggen wat je bedoelt, je (her)kent veel woorden. - Je kunt goed vragen stellen. Vaak kun je precies vragen wat je nodig hebt om iets te snappen. 5

8 Schooldingen die je niet goed kunt: Zien, voelen, nieuwe dingen en aan veel tegelijk denken kun je niet zo goed. Ook op school is dat zo. Je merkt dat bij: - Rekenen, waarbij je zelf oplossingen moet bedenken. - Grote stukken tekst lezen en vertellen wat daarvan belangrijk is. Of vragen beantwoorden uit een groot stuk tekst (begrijpend lezen). - Schrijven. Vooral overschrijven vind je moeilijk: Je maakt daarbij veel fouten en het duurt lang. - Zien wat je moet doen. (Op een drukke bladzij, of als de meester of juf iets voordoet en jij moet het nadoen.) - Leren door te kijken naar iemand. - Iets nieuws. - Een heleboel tegelijk doen. - Snel werken. - Gymmen. - Topografie, plattegronden, schema's. - Knutselen, knippen, plakken, bouwen, puzzelen. - Gelijk aan iets anders beginnen. Het verschil tussen goed en niet goed kan steeds groter worden: Als je iets heel goed kunt, vind je het fijner om te doen en doe je het vaker. Door vaak oefenen word je nog beter in dingen die je al goed kunt. De dingen die je niet zo goed kunt, doe je liever niet. Daarom oefen je deze dingen minder en leer je niet zo veel bij. Op den duur wordt het verschil tussen de dingen die je goed kunt en de dingen die je niet zo goed kunt steeds groter. Maar: Als je goed oefent op iets dat moeilijk is, leer je het soms toch goed (b.v. lezen, schrijven, spelling, tafels, fietsen, zwemmen). Door iets dat je goed kunt, kun je iets anders soms ook beter leren.(je hebt b.v. de tafels heel goed geleerd. Als je de tafels goed kent, zijn andere sommen vaak ook ineens niet meer moeilijk.) Het is dus heel slim om ook te oefenen op dingen die je moeilijk vindt. En als iets moeilijk is, betekent dat niet dat je het niet kunt leren! NLD - gaat dat over? Nee, NLD gaat niet over. Er zijn geen medicijnen of oefeningen waardoor je ineens geen last meer hebt van NLD. NLD - dus niets aan te doen? Gelukkig kun je wel veel doen om minder last van je NLD te hebben. Het is heel belangrijk om te ontdekken wat je goed kunt en dat te leren gebruiken. Het is ook belangrijk om te ontdekken wat je niet goed kunt. Voor die dingen moet je leren hoe je er het best mee om kunt gaan. 6 7