Studentbegeleiding: Analyse van en reflectie op het begeleidingsgesprek

Transcriptie

1 Studentbegeleiding: Analyse van en reflectie op het begeleidingsgesprek Docent: Soort gesprek: Manon Kessels Voortgangsgesprek 1. Wat is het doel van het gesprek en heb je dit bereikt? Het doel van het gesprek is het bespreken en evalueren van de studie(resultaten) tot nu toe en het bespreken van de toekomst. Het doel heb ik denk ik wel bereikt. Van tevoren had ik gerichte vragen opgesteld die ik zou kunnen stellen (zie bijlage 1). Mijn voornemen was om de cursief gedrukte vragen te stellen. Op al deze vragen heb ik een duidelijk antwoord gekregen. Op de punten of vragen, die onder de cursief gedrukte vragen staan, wilde ik indirect ook antwoord krijgen. De student vertelde veel waardoor we een makkelijk gesprek hadden waarbij alle vragen wel aan bod kwamen. Hierdoor kreeg ik een goed beeld van de student en haar voortgang. Het lijkt me daarom dat het doel van het gesprek bereikt is. 2. Welke gesprekstechnieken/vaardigheden heb je gebruikt en wat was het effect hiervan op de gecoachte? Tijdens het gesprek heb ik voornamelijk geluisterd en laten merken dat de student de aandacht heeft (luisterbevestiging). Dit blijkt vooral uit mijn nonverbale communicatie. Ik knik erg veel, misschien wel teveel en zeg vaak ja of hmm. Dit zorgt er voor dat de student gestimuleerd wordt om verder te praten. Een aantal keren heb ik geparafraseerd, verhelderd en vragend aangesloten om de student verder te laten nadenken over haar studie. Dit pakte ze goed op door dieper in te gaan op de gespreksstof en een uitgebreidere beschrijving te geven. Verder heb ik de student geïnformeerd en de geadviseerd. Hierop reageerde de student enthousiast. Ik kon zien dat ze echt iets aan de informatie had die ik gaf. Het is fijn om dit direct teruggekoppeld te krijgen. 3. Beschrijf wat je er zelf van vond aangevuld met de feedback van je medecursisten. Maak hierbij onderscheid in factoren die bij jezelf liggen en buiten je invloed. Zelf vond ik het een rustig en prettig gesprek om te voeren. Dit zag ik zelf ook terug op het filmpje. Ik heb een rustige maar open houding. Dit geeft de student vertrouwen om haar verhaal te doen en stimuleert de student ook om verder te praten. Dit is een vorm van interne attributie. Wanneer ik een vraag stel, stel ik eerst een open vraag en direct gevolg door één of twee gesloten vragen. Hierdoor stel ik meerdere vragen tegelijk waardoor het verwarrend overkomt op de student. Deze student begrijpt echter de essentie van de vraag en reageert er goed op. Dit kan bij een andere student heel anders uitpakken. Dit viel mijzelf al op tijdens het terugkijken van het filmpje maar mijn medecursisten zeiden dit ook. Ook dit is een vorm van interne attributie. Mijn medecursisten zeggen dat ik goed wacht op het antwoord van de student. Dit zorgt voor een makkelijk en prettig gesprek met een goede sfeer. Daarnaast zeggen ze dat ik mij goed kan inleven en verdiepen in de student (empatisch). Dit vind ik fijne feedback om terug te krijgen.

2 4. Welke inzichten/conclusies zijn voor jou belangrijk? Welke kwaliteiten van jezelf heb je geconstateerd, hoe kun je deze vaker inzetten? Belangrijke punten voor mij uit dit gesprek zijn mijn gevoel, het gevoel van de student en de feedback van de medecursisten. Mijn gevoel zei dat het een duidelijk en rustig gesprek was waarin ik een open houding aan nam wat zorgde voor een goede sfeer. De student koppelde dit ook terug in het beoordelingsformulier (wat ik haar in heb laten vullen, zie bijlage 2). Als je medecursisten hetzelfde benoemen als dan geeft dat een goede bevestiging van mijn gevoel. Dit geeft veel vertrouwen voor mij als docent. Kwaliteiten die ik bezit en die uit dit gesprek naar voren komen zijn rustig, goed kunnen luisteren en empatisch. Dit zijn denk ik kwaliteiten die je vooral kan inzetten bij individuele gesprekken of begeleiding. Op deze manier benader je de student met een open en rustige houding waardoor je het vertrouwen van de student kan winnen. Dit is belangrijk bij een 1 op 1 gesprek. Deze kwaliteiten kunnen ook goed ingezet worden bij een samenwerking in een team. Naar elkaar luisteren en begrijpen zijn belangrijke aspecten binnen een goede samenwerking. 5. Wat heb je geobserveerd bij de gecoachte? Hoe heb je dat geïnterpreteerd? Klopt dat? Tijdens het gesprek had de student een actieve houding. Ze was erg enthousiast in haar manier van vertellen. Uit haar houding en hetgeen dat ze vertelde maakte ik op dat ze de studie erg leuk vindt. Ze wil veel moeite doen om haar studie zo goed mogelijk af te ronden en kijkt ook al echt naar de toetkomst. Een aantal keren moest ze even nadenken over een vraag. Daaraan kon ik zien dat ik vragen stelde waar ze zelf nog niet over nagedacht had. Het gesprek was dus wel een verdieping of verbreding van haar eigen kijk op de studie. Dat is toch iets waar een voortgangsgesprek onder andere voor bedoeld is. Uit de feedback die ik naar afloop van het gesprek kreeg en het beoordelingsformulier (zie bijlage 2) bleek dat de student het als een prettig gesprek ervaren had. We zaten duidelijk op dezelfde lijn in dit gesprek. 6. Wat zou je verbeteren in een volgend gesprek? Twee punten die mij heel erg opvielen in het filmpje waren het knikken/ja-zeggen en de manier van vragen stellen. Als je let op mijn houding en dan eigenlijk alleen het knikken dan wordt het storend. Tenminste, dat vind ik zelf wanneer ik het filmpje terug kijk. In een volgend gesprek zou ik hier echt op willen letten. Een aantal keren knikken of ja-zeggen kan en mag ook, maar zoals in dit gesprek is het teveel. Bij het stellen van vragen stel ik eerst een goede open vraag die direct gevolgd wordt door één of twee gesloten vragen. Dit verpest eigenlijk de kracht van de open vraag. In een volgend gesprek wil ik hier specifiek op letten. Wanneer de gecoachte de vraag niet goed begrijpt, zou ik alsnog de gesloten vragen, of een andere open vraag, kunnen stellen.

3 7. Formuleer naar aanleiding hiervan een leerdoel en een realistisch plan van aanpak Leerdoel 1: in mijn volgende begeleidingsgesprek ga ik het aantal keren ja-knikken verminderen/minimaliseren Leerdoel 2: in mijn volgende begeleidingsgesprek ga ik één (liefst open) vraag per keer stellen Wanneer ik een gesprek voer waarvan de inhoud voor mij duidelijk is kan ik mij concentreren op mijn houding en manier van vragen stellen. Als ik namelijk zelf veel moet nadenken en redeneren in een gesprek dan richt ik me vooral op de inhoud en is het moeilijker om mijn aandacht ook op mezelf te richten. Het gaat er bij een begeleidingsgesprek om dat de student geholpen wordt. Ik vind niet dat beïnvloed moet worden doordat ik mij teveel richt op mijn eigen leerdoelen. Afhankelijk van de inhoud van het gesprek en de student waarmee ik het gesprek voer, denk ik dat ik aan bovenstaande leerdoelen kan werken. Een makkelijke situatie om dit te oefenen is met een bekende medecursist over een relatief makkelijk onderwerp. Plan van aanpak (om aan deze leerdoelen te kunnen werken): 1. Oefen het in een relatief eenvoudige situatie o Begeleidingsgesprek voeren met een medecursist over een makkelijk onderwerp (bijv. een kennismakingsgesprek). 2. Oefen het in een lastigere situatie o Slecht-nieuwsgesprek of verhelderend gesprek met een medecursist: hierbij is de inhoud van het gesprek, voor mij, moeilijker. 3. Pas de leerdoelen toe in een eenvoudige situatie o Begeleidingsgesprek met een student over een makkelijk onderwerp: tijd om mij zowel op de inhoud als mijn houding te focussen. 4. Pas de leerdoelen toe in een moeilijkere situatie o Bijvoorbeeld in het geval dat de student een probleem heeft (verhelderend gesprek): hierbij moet ik mijn aandacht richten op zowel de inhoud als mijn houding.

4 Bijlage 1: voorbereiding voor voortgangsgesprek Introductie: - Kennismakingsgesprek gehad, nu voortgangsgesprek Tot nu toe: - Heb je het naar je zin op de opleiding? o Juiste studiekeuze / Is de inhoud van de opleiding wat je ervan verwacht had? Zo nee, valt dat mee of tegen? Als de inhoud tegenvalt, op welk terrein dan precies? o Omgeving/werkplek: hogeschool, thuis o Medestudenten: vakken uit 1 e, 2 e en 3 e jaar. Hoe verloopt de samenwerking met anderen? Voelt zij zich prettig in de groep? Is er voldoende aansluiting? - Hoe vind je dat het gaat / ben je tevreden? o Wat gaat goed? Wat zijn de behaalde resultaten tot nu toe? o Wat zorgt ervoor dat je het nog steeds leuk vindt? o Wat speelt momenteel en vraagt extra aandacht? Wat zou je zelf kunnen doen om zaken die minder goed lopen te verbeteren? o Hoe ervaar je het niveau van de opleiding? - Hoe gaat het met het schema dat je hebt? o Haalbaarheid (studie vs vrije tijd (vergelijk met IPO)) o Wat is de inzet voor de opleiding? Kom je altijd (op tijd) en werkt zij er voldoende voor? Zo nee, wat zijn oorzaken en wat is nodig om dit te verbeteren? Toekomst: - Wat heb je voor plannen voor de rest van het jaar? o Hoe kijk je naar de komende periodes? Welke vakken ga je komende periode allemaal doen? FA 2 en ABA Path 2, matcht niet (FA 4 mist). o Heb je meer duidelijkheid gekregen over het beroep waartoe opgeleid wordt en zo ja, sluit dit ook aan bij de interesse en capaciteiten? Zo nee, waar sluit het niet aan? Wat wil je hier aan doen? o 1 e jaarsstage > kijken naar mogelijkheden voor haar stage in september. o Zijn alle afspraken nog haalbaar?

5 Bijlage 2: beoordelingsformulier ingevuld door de student