MaaS Marktonderzoek. Een verkenning van reizigersbehoeften, gedrag en opinies rond MaaS

Transcriptie

1 MaaS Marktonderzoek Een verkenning van reizigersbehoeften, gedrag en opinies rond MaaS

2 MaaS klinkt leuk, maar houdt het wel rekening met mij? Iedereen is anders en ik wil natuurlijk reisopties krijgen die aansluiten bij wat ik wil: bij mijn leven, mijn routines, mijn voorkeuren en mijn budget! Voor vragen over dit onderzoek kunt u contact opnemen met: Onno van Veen, onno@ideate.nl

3 Introductie De Verkeersonderneming wil bevorderen dat er een breed aanbod van reismogelijkheden ter beschikking staat voor werknemers, bewoners en bezoekers in de Rotterdamse regio en zuidelijke randstad. Dit rapport presenteert de hoofdinzichten van een kwalitatief marktonderzoek met reizigers naar de motieven, belemmeringen, behoeften en attituden rondom Mobility as a Service (MaaS). Welke typen mobiliteitsgebruikers zijn er? Wat zijn de opvattingen over MaaS? Op welke behoeften zouden MaaS-diensten in kunnen spelen? In dit onderzoek is MaaS gedefinieerd als het aanbod van multimodale, vraag gestuurde mobiliteitsdiensten, waarbij op maat gemaakte reismogelijkheden via een digitaal platform (bv. een mobiele app) met realtime informatie aan klanten worden aangeboden, inclusief betaling en afhandeling van transacties. De presentatie van de inzichten in dit rapport hebben het doel te inspireren en informatie te leveren ter ondersteuning van overheden bij het stimuleren van MaaS en voor marktpartijen bij de ontwikkeling van MaaS-diensten. Meer informatie over de opzet van het onderzoek en uitgebreidere inzichten zijn te vinden in het ondersteunende onderzoeksverslag. Inhoudsopgave Hoofdinzichten van het onderzoek De reizigersvisie op MaaS De reiziger bestaat niet: reizigerspersonas 2 3 4

4 Hoofdinzichten onderzoek Inzichten rond mobiliteit in het algemeen Belangrijke sleutelwoorden rond mobiliteit zijn: Controle (zekerheid over het vervoer) Vertrouwen (in het aanbod) Gemak (van het reizen) Hiermee moet rekening worden gehouden wanneer een MaaSdienst wordt ontwikkeld. Deze sleutelwoorden betekenen echter verschillende dingen voor verschillende gebruikers. Drukte onderweg (zoals file, drukte in de trein en weinig (fiets) parkeerplekken) is een van de grootste ergernissen voor reizigers. Reisvoorkeuren van reizigers zijn niet vast, maar fluïde. Voorkeuren zijn voor woon-werk reizen anders dan voor privé, en bijvoorbeeld aan het begin van de maand (wanneer het salaris net binnen is), anders dan aan het einde van de maand. Statusgevoeligheid heeft invloed op het reisgedrag. Een MaaSdienst moet hier rekening mee houden door het aanbod aan te laten sluiten bij de identiteit van zijn doelgroep. Inzichten over MaaS MaaS wordt door reizigers gezien als een plan-app en een nauw samenwerkend en gestroomlijnd systeem van mobiliteitsdiensten, geleverd door verschillende providers. Ze willen betalen met 1 methode. Dit is bijvoorbeeld een telefoon, een creditcard of de OV kaart. Reizigers verwachten dat MaaS rekening houdt met hun persoonlijke voorkeuren (bijv: over prijs, reistijd, aantal overstappen, duurzaamheid, reiscomfort etc.) en ook leert door gebruik. Een visuele weergave van wat de verschillende reizigers van een MaaS aanbod verwachten, is te zien op de rechterpagina. Er zijn een aantal cruciale randvoorwaarden waar een MaaS dienst aan moet voldoen, wil het door de reizigers als volwaardig alternatief worden gezien voor eigen vervoer, zoals een auto of fiets. Deze worden beschreven in de persona s. De meest interessante groepen voor een MaaS dienst zijn studenten en reizigers die niet vaak dezelfde reis maken: vaak wisselen van bestemming en veel moeten plannen. Er zijn verschillende compelling events naar voren gekomen, waarop een reiziger overtuigd kan worden door een MaaSaanbod. Deze komen terug in de reizigerspersona s. Een MaaS-dienst kan als gatekeeper voor kwaliteit fungeren, bijvoorbeeld alleen diensten toelaten waarvan de kwaliteit van de vervoersmiddelen en het aanbod is gegarandeerd. Bedreigingen voor MaaS Wantrouwen van gebruikers over de nauwkeurigheid van verstrekte informatie en de betrouwbaarheid van de dienstregeling. Hier moet rekening mee gehouden worden bij het manipuleren van het aanbod in een MaaS-dienst. Het niet afhankelijk willen zijn van een smartphone

5 MaaS aanbieders & hun diensten Mijn eigen vervoersmiddelen MAAS BIEDT MIJ DAG EN NACHT FLEXIBILITEIT Zonder de controle te verliezen door 1 app en 1 betalingsmethode OP BASIS VAN MIJN VOORKEUREN Leert over tijd bijv. snelste optie goedkoopste minst overstappen kortste loopafstand minste CO2 uitstoot etc. etc. MET DEUR-TOT-DEUR VERVOER Reisalternatieven, randdiensten en service levels die bij mij passen Met actuele & nauwkeurige informatie over Vertrek-, reistijd en vertraging Micronavigatie tijdens overstappen De prijzen en mijn gemaakte kosten De huidige drukte onderweg

6 Maar DE reiziger bestaat niet.. Waarom de reiziger niet bestaat Wanneer het over MaaS gaat wordt er vaak gezegd: De reiziger gaat echt zijn auto niet weg doen, of de reiziger wil niet extra betalen voor MaaS, of de reiziger wil compleet ontzorgt worden in zijn reisgedrag. Maar de reiziger bestaat niet. Verschillende reizigers vertonen verschillend gedrag en hebben verschillende behoeften rond een MaaS-dienst. Om deze verschillen bloot te leggen zijn 5 persona s ontwikkeld. Deze persona s zijn gebaseerd op de inzichten uit het onderzoek maar zijn fictieve ijkpersonen die representatief zijn voor een bepaalde groep met gedeeld gedrag. De persona s van de potentiele MaaS-gebruikers zijn opgebouwd uit een aantal onderdelen. De basisinformatie over de gebruiker zoals naam, leeftijd, waar hij of zij woont, wat de gezinssituatie is en wat voor werk hij/zij doet. Persona s: een illustratie van het reisgedrag Met een persoonlijk verhaal, een quote, de parameters en een motivatiepyramide wordt het reisgedrag van de potentiele MaaSgebruiker geïllustreerd. De pyramide geeft de motivatie voor de keuzen van een bepaalde modaliteit weer. De basis van de pyramide is de meest belangrijke motivatie voor de gebruiker, de motivatie in de top van de pyramide is minder belangrijk. De gebruikte parameters zijn indicatoren waarop de persona s verschillen. Deze worden nu stuk voor stuk besproken. De keuze voor een modaliteit is hetzelfde of flexibel Sommige reizigers kiezen per reis een passend vervoersmiddel: zij kiezen hun modaliteit flexibel. Andere reizigers kiezen altijd voor hetzelfde vervoersmiddel: zij reizen bijvoorbeeld altijd met de auto. Status gevoeligheid Uit het onderzoek blijkt dat wanneer reizigers statusgevoelig zijn dit hun keuze voor een modaliteit beïnvloed. Het is dan belangrijk dat de modaliteiten of diensten waarmee zij reizen aansluiten bij de identiteit die zij uitdragen. over het delen van modaliteiten Deze parameter geeft aan hoe de potentiële MaaS-gebruiker aankijkt tegen het delen van bijvoorbeeld een auto. Is hij sceptisch of ziet hij hier de voordelen van in? Een controlerende of vertrouwende houding Het karakter van een reiziger weerspiegelt in zijn reisgedrag. De ene reiziger zit op zijn gemak op de bijrijders stoel en laat zijn reis graag voor zich plannen. Hij heeft vertrouwen in het

7 mobiliteitsaanbod en vertrouwt informatie die wordt verstrekt over de dienstregeling, wanneer hij naar een nieuwe locatie reist. Hij is een vertrouwende reiziger. De andere, controlerende reiziger, behoudt liever zelf de controle en vertrouwt de suggesties in een plan-app en het aanbod vaak niet. Of de CO2-problematiek zijn/haar gedrag beïnvloedt Reizigers die het gevoel hebben zelf iets bij te kunnen dragen in de oplossing van het CO2-probleem zijn geneigd duurzaamheidsmaatregelen te nemen, zoals het kopen van een elektrische auto of het reizen met de trein. Zij zijn ontvankelijk voor duurzame mobiliteitsdiensten en deelvervoer. Reizigers waarvan het gedrag niet wordt beïnvloed door de CO2- problematiek zullen door een andere boodschap moeten worden aangesproken. Zij denken dat de oplossing van de het CO2- probleem buiten hen, bij de overheid of bedrijven, ligt. Kansen voor MaaS Interesse in MaaS beschrijft waarom een MaaS-dienst interessant kan zijn voor de potentiële MaaS-gebruiker. Daarnaast wordt een moment beschreven dat voor de specifieke potentiële gebruiker een moment is, waarop een MaaS-dienst kan inspelen (compelling event). Om als MaaS-dienst interessant te zijn voor de verschillende reizigers moet aan een aantal (cruciale) randvoorwaarden worden voldaan. Deze zijn verschillend voor iedere reiziger. DYLAN OVER MOBILITEIT MONIQUE OVER MOBILITEIT DYLAN KANSEN VOOR MAAS MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT MONIQUE KANSEN VOOR MAAS MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT Lorem ipsum

8 ASLI ASLI OVER MOBILITEIT MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT KANSEN VOOR MAAS

9 KANSEN VOOR MAAS WENDY WENDY OVER MOBILITEIT MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT

10 KANSEN VOOR MAAS DYLAN DYLAN OVER MOBILITEIT Lorem ipsum MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT

11 MONIQUE MONIQUE OVER MOBILITEIT KANSEN VOOR MAAS MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT

12 KANSEN VOOR MAAS TOON TOON OVER MOBILITEIT MOTIVATIE VOOR KEUZE VAN MODALITEIT

13 Verschillen tussen de persona s reisgedrag wordt voornamelijk beïnvloed door.. haar gewenste reiscomfort en gemakszucht (het vervoeren van) haar jonge kind zijn beperkte studenten budget haar wisselende reizen naar vele bestemmingen zijn duurzame, kostenbewuste levensstijl mate van flexibiliteit.. kiest altijd voor de auto kiest erg vaak voor de auto is zeer flexibel in de keuze voor een modaliteit neemt vaak de auto, maar wil flexibeler kiezen is flexibel in de keuze voor een modaliteit MaaS moet mij.. deur-tot-deur vervoer en luxe bieden zekerheid en ondersteuning bieden goedkope reisalternatieven bieden betrouwbaar en frequent vervoer bieden vervoeren zonder grote milieu impact Beste moment om mij te overtuigen van MaaS.. als haar auto kapot gaat of er geen parkeeropties zijn rond haar bestemming als ze zonder haar kind reist of een nieuwe baan krijgt dichterbij huis tegen het einde van zijn studie, om te verkomen dat hij eigen vervoer koopt als het contract van haar lease auto afloopt, eventueel d.m.v. een nul-meting als hij een auto nodig heeft om iets groots te verplaatsen of om op vakantie te gaan

14 Colofon Dit rapport is opgesteld door Ideate in opdracht van De Verkeersonderneming. Het geeft een samenvatting van een uitgebreid onderzoeksverslag. De inzichten zijn gebaseerd op uitgebreid gebruikersonderzoek uitgevoerd door Ideate in samenwerking met De Verkeersonderneming. Wilt u meer informatie over dit onderzoek of bent u geïnteresseerd in het volledige onderzoeksverslag, neem dan contact op met: onno@ideate.nl Met speciale dank aan alle deelnemende respondenten.

15

16