- naargelang van een klinisch onderzoek op dat ogenblik in een bepaald ziekenhuis. Alaerts Herwig Anatomopathologie

Transcriptie

1 Huid 1. MELANOOM : zie menubalk links. 2. ANDERE HUIDTUMOREN : nog niet uitgewerkt. ANDERE INFORMATIE 1. Actueel geldende richtlijnen afdrukbaar in pdf-formaat 2. De historiek van het richtlijnenoverleg vindt U hier terug 1 Verwijzingen Verwijzing voor patiënten die niet in onze ziekenhuizen behandeld kunnen worden of voor wie de voorkeursbehandeling niet in onze ziekenhuizen kan plaatsvinden: Zij worden verwezen naar een ander ziekenhuis - naargelang expertise van een referentieziekenhuis in het betreffend domein, - naargelang van een klinisch onderzoek op dat ogenblik in een bepaald ziekenhuis - volgens voorkeur van patiënt en verwijzende arts 2 Ledenlijst Werkgroep dermatologie: AZ Groeninge-Kortrijk: Alaerts Herwig Anatomopathologie herwig.alaerts@azgroeninge.be Borms Marleen Oncologie marleen.borms@azgroeninge.be Debruyne Philip Oncologie philip.debruyne@azgroeninge.be De Walsche Wim Plastische Chirurgie wim.dewalsche@azgroeninge.be Derycke Sylvie Radiotherapie sylvie.derycke@azgroeninge.be Goethals Laurence Radiotherapie laurence.goethals@azgroeninge.be Lambrecht Antoon Radiotherapie antoon.lambrecht@azgroeninge.be Luyten Pieter Plastische chirurgie pieter.luyten@azgroeninge.be Matejkova Libuse Dermatologie libuse.matejkova@azgroeninge.be Nolens Isabelle Plastische chirurgie isabelle.nolens@azgroeninge.be Reynaert Sandrine Dermatologie sandrine.reynaert@azgroeninge.be

2 Stellamans Karin Radiotherapie Suys Erwin Dermatologie Van Eygen Koen Oncologie Vanneste Glenn Anatomopathologie Jan Ypermanziekenhuis - Ieper: Cokelaere Kristof Anatomopathologie kristof.cokelaere@yperman.net Deloose Stijn Anatomopathologie stijn.deloose@yperman.net Geldhof Kurt Oncologie kurt.geldhof@yperman.net De Frene Bob Plastische chirurgie bob.defrene@yperman.net D'Souza Crispin Plastische chirurgie crispin.d'souza@yperman.net Maertens Marc Dermatologie marc.dermato@telenet.be OLV van Lourdesziekenhuis - Waregem: Buyse Veronique Oncologie veronique.buyse@ziekenhuiswaregem.be Bourgeois Martine Dermatologie martine.bourgeois@ziekenhuiswaregem.be Carpentier Kristine Dermatologie kristine.carpentier@ziekenhuiswaregem.be Van Holder Carlo Plastische chirurgie carlo.vanholder@ziekenhuiswaregem.be Privé dermatologie Bauwmans Els Borghijs Annemie Campaert Hubert Handelskaai 1 G 8500 Kortrijk els.bauwmans@azoudenaarde.be annemie-borghijs@pandora.be hubert.campaert@pandora.be Constandt Stationsstraat 84 niet gekend 8790 Waregem Couvreur Rik rikcouvreur@skynet.be Degraeve Marcel Rijselstraat Roeselare Nevejan Wilfried Zwevegemsestraat Kortrijk Smet Smet Kristin Handelskaai 1 G 8500 Kortrijk niet gekend smetkristin@hotmail.com

3 Stragier Ilse Stationsstraat Menen Thiers Anne Geachte Dokter, Indien uw gegevens niet correct zijn of indien U ten onrechte wel of niet op deze lijst staat, gelieve dit door te geven het secretariaat Zorgprogramma (zorgprogramma.oncozuidwest@azgroeninge.be) Met dank, Annelies Secr. MOC 3 Historiek - bijeenkomst maandag 17 september 2012 uitnodiging - bijeenkomst maandag 21 mei 2012 uitnodiging, verslag - bijeenkomst maandag 07november 2011 uitnodiging, verslag - bijeenkomst maandag 23 mei 2011 uitnodiging, verslag - bijeenkomst maandag 22 november 2010 uitnodiging, verslag - bijeenkomst maandag 03 mei 2010 uitnodiging, verslag - bijeenkomst maandag 23 November 2009 uitnodiging, verslag - bijeenkomst maandag 08 juni 2009 verslag - bijeenkomst maandag 08 juni 2009uitnodiging - bijeenkomst maandag 01 december verslag.pdf - bijeenkomst maandag 01 december huid uitnodiging.pdf - bijeenkomst maandag 26 mei verslag.pdf - bijeenkomst maandag 26 mei huid uitnodiging.pdf - bijeenkomst maandag 19 november 2007 uitnodiging - verslag multidisciplinair overleg 07 mei 2007 verslag - bijeenkomst maandag 07 mei 2007 uitnodiging - bijeenkomst maandag 15 mei 2006 verslag - bijeenkomst maandag 28 november 2005 verslag Richtlijnen: - Versie Versie Versie Versie Versie

4 - - Versie Melanoom externe links 1. sinds 1 mei 2008 nationale Belgische Richtlijnen: 2. review uit New England Journal of Medicine, 2 sept review uit Belgisch Tijdschrift voor Geneeskunde, jan NCCN Guidelines (Canada) 5. Cancernet (NCI- National Cancer Institute, Verenigde Staten) 5 Melanoom pathologische anatomie Stadiëring: Er bestaan verschillende stageringssystemen voor maligne melanoma. Bij voorkeur gebruik van het TNM Stageringssysteem (AJCC belangrijke wijzigingen in vergelijking met versie 2002!) TNM stadiëring 2009 zie Cancernet voor TNM definities

5 Andere stageringssystemen

6 5.1 Andere Stageringssystemen Melanoom De twee voornaamste andere stageringssystemen zijn die van Breslow (invasiediepte in mm) en Clark (invasiediepte volgens anatomie) 6 Melanoom diagnostiek Elk verdacht letsel dient met een marge van 2 mm verwijderd te worden. Er worden bij deze diagnostische ingreep geen vriescoupes uitgevoerd. Bij primaire excisie dient bij de keuze van de incisierichting al rekening te worden gehouden met eventuele late bredere excisie. 7 Melanoom Chirurgie 1. Beslissingsboom na diagnose (primaire exicisie) van maligne melanoom ZONDER klinische kliermetastasering 2. Aanpak maligne melanoom mèt klinische kliermetastasering 3. Sentinelprocedure: techniek

7 4. Regionale klieruitruiming 7.1 Melanoom Klinisch Kliernegatief Chirurgie na Primaire Excisie * Indicatie voor adjuvante therapie met interferon: pt2b,pt3b,pt4b pt1b enkel als Èn < 1 cm Èn ulceratie Èn/of minstens 1 mitose Klierpositief met één of meer micrometastasen en géén macrometastasen 1. MELANOMA IN SITU - excisie met 0,5 cm marge - geen stageringsonderzoeken - geen specifieke followup voor dit melanoom (wel regelmatige screening voor nieuwe letsels) 2. MELANOMA < 1 mm BRESLOW, geen ulceratie - geen klinische kliermetastasen

8 - excisie met 1 cm marge - geen stageringsonderzoeken - follow up 3. MELANOMA > 1 mm BRESLOW of ulceratie - geen klinische kliermetastasen - excisie met 2 cm marge - sentinelprocedure en verder beslissen volgens resultaten sentinelprocedure: * negatieve sentinelklier: geen verdere investigaties ===> followup * sentinelklier niet gevonden: geen verdere investigaties ===> followup * positieve sentinelklier (ook als slechts minimaal positief): 1. PET CT en NMR hersenen om afstandsmetastasen uit te sluiten (indien aanwezig: zie gemetastaseerd maligne melanoom). 2. Als negatieve PET-CT: volledig regionaal kliertoileten eventueel radiotherapie 3. Op indicatie adjuvante therapie met interferon(indicaties) 3. followup 7.2 Melanoom Klinisch Klierpositief MELANOMA met klinisch positieve kliermetastasen - na diagnostische excisie: stagering met PET CT en MR hersenen - indien metastasen aangetoond: geen verdere lokale therapie; behandelen als gemetastaseerd maligne melanoom - indien geen metastasen op afstand aangetoond: * brede excisie met marges 2 cm * regionale klieruitruiming (géén sentinelprocedure) * followup 7.3 Melanoom Regionale klieruitruiming inguinaal kliertoilet: streven naar 10 klieren inguinaal. iliaco-inguinaal kliertoilet indien klinisch N+ in de lies of 3 liesklieren microscopisch positief. axillair kliertoilet: streven naar 15 klieren. head and neck: klieruitruiming zoals voor ORL tumoren.

9 7.4 Techniek Sentinelklierprocedure Melanoom 8 Melanoom postoperatieve therapie 1. Postoperatieve radiotherapie 2. Postoperatieve systeemtherapie 8.1 Melanoom Adjuvante radiotherapie Radiotherapie indicaties bij melanoom dat met curatieve intentie wordt behandeld: 1. bij klierpositief maligne melanoom: postoperatieve radiotherapie te overwegen na maximale chirurgie bij belangrijke regionale klieraantasting. Individueel te bespreken. 2. lokaal: bij melanomen die op chirurgisch moeilijk te benaderen plaatsen gelokaliseerd zijn en maximaal doch niet radicaal chirurgisch werden verwijderd (bijv. sinus maxillaris): postoperatieve radiotherapie te overwegen. Individueel te bespreken. 3. bij lokaal recidief: indien geen brede marges bij re-excisie: lokale radiotherapie te overwegen. Individueel te bespreken. 8.2 Melanoom adjuvante systeemtherapie * Indicatie voor adjuvante therapie met interferon: pt2b,pt3b,pt4b pt1b enkel als Èn < 1 cm Èn ulceratie Èn/of minstens 1 mitose Klierpositief met één of meer micrometastasen en géén macrometastasen 9 Melanoom lokoregionaal recidief 1. Lokaal recidief 2. In-transit metastase 3. Regionaal (klier)recidief: recidief in drainerend klierstation 9.1 Melanoom Lokaal Recidief Brede excisie met marges van minimum 2 cm Indien radicale excisie moeilijk of onmogelijk: overweeg radiotherapie

10 9.2 Melanoom In Transit Metastase - brede excisie - indien samen met primair letsel: en bloc te verwijderen indien afstand tot primair letsel dit toelaat. - indien chirurgisch niet meer reseceerbaar en op lidmaat: geïsoleerde lidmaat perfusie overwegen 9.3 Melanoom regionaal klierrecidief - stagering met PET CT en MR hersenen - indien M0 : regionaal klierevidement 10 Melanoom gemetastaseerd 1. Evaluatie bij metastasen van maligne melanoom 2. Behandeling algemeen 3. Zeldzame situatie: behandeling van schijnbaar solitaire metastase 10.1 Evaluatie bij Gemetastaseerd Melanoom 1. PET-scan is het onderzoek van keuze 2. Best aangevuld met CT of NMR hersenen gezien hoge frequentie van hersenmetastasen 10.2 Behandeling gemetastaseerd melanoom Gemetastaseerd maligne melanoom is notoir therapie resistent. 1. Eerstelijnstherapie a) Tumor zonder BRAF mutatie Proeftherapie met DTIC 250 mg/m²/dag, 5 dagen na elkaar om de drie weken. Geen nut van combinatie chemotherapie tov DTIC alleen. Beperkte toxiciteit Zeldzame responsen. Soms van langere duur. Evaluatie na 3-4 cycli en alleen verder te zetten bij goede respons en tolerantie. b) Tumor mèt BRAF mutatie (40-60% van de tumoren) Venurafinib (Zelboraf(R)) - orale toediening 2 x per dag Voornaamste toxiciteit: arthralgie, rash, alopecia, fatigue, fotosensitiviteit, nausea 2. Tweedelijnstherapie Ipilimumab (Yervoy(R)): vier wekelijkse toedieningen IV. Immunomodulerende therapie en voornaamste toxiciteit uit zich als toegenomen auto-immuniteit.

11 3. Derdelijnstherapie Bij voorkeur enkel in studieverband. Onze ziekenhuizen hebben op dat vlak een goede samenwerking voor verwijzing, met de dienst medische oncologie van het AZ VUB te Jette (Prof. Dr. B. Neyns) 10.3 Solitaire metastase van Melanoom Dit is een uiterst zeldzame situatie die individueel beoordeeld moet worden. Behandelingsprincipes: lokale behandeling. - Heelkundige excisie indien mogelijk, eventueel aangevuld met radiotherapie. - Alléén radiotherapie indien geen chirurgie mogelijk. 11 Followup Melanoom 1. Melanomen in situ: alleen followup voor detectie nieuwe letsels, bijvoorbeeld initieel twee maal per jaar, later jaarlijks. 2. Invasieve melanomen: a. doel van de followup - detectie lokaal recidief - detectie regionaal recidief (transit metastasen, regionale kliermetastasen) - geen systematische screening voor afstandsmetastasen b. frequentie klinische followup - om de drie maand 1 jaar - zes maandelijks tot vijf jaar - jaarlijks na vijf jaar Echo regionaal klierstation(s) - eenmaal per jaar gedurende vijf jaar