Projectverslag. Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Projectverslag. Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden"

Transcriptie

1 Projectverslag Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Samenvatting 4 1 Inleiding Aanleiding en doelstelling Risico s bij waterbehandeling De regelgeving 6 2 Werkwijze Samenwerking Uitvoering 7 3 De Resultaten Desinfectiemethode Geconstateerde overtredingen 9 4 Conclusies en acties 12

3 Voorwoord In 2007 heeft zich een viertal ernstige incidenten voorgedaan met zwembaden van hotels en saunabaden waarbij werknemers en gasten met ademhalingsproblemen zijn opgenomen in ziekenhuizen. Dit was reden om extra aandacht te besteden aan het veilig werken met chemicaliën. Voor u ligt het verslag van het landelijke inspectieproject dat in de periode maart 2008 t/m april 2008 is uitgevoerd in hotelzwembaden. De Voedsel en Waren Autoriteit heeft het project namens de Arbeidsinspectie uitgevoerd in het kader van het programma Vernieuwing Toezicht van de Inspectieraad. De resultaten van het project laten zien dat de zorg voor de veiligheid van werknemers die werken met chemicaliën in hotelzwembaden nog onvoldoende op orde is. Verbeteringen met betrekking tot onderwerpen als etikettering van leidingen, persoonlijke beschermingsmiddelen en oogdouches zijn noodzakelijk om een verantwoorde omgang met chemicaliën te waarborgen. Het frontoffice voor de horeca zal de resultaten van dit project onder de aandacht brengen van overheden die betrokken zijn bij het toezicht op zwembaden (rijksdiensten, provincies, gemeenten en brandweer) om met hen het toezicht efficiënter te organiseren en daarmee de toezichtslast te verminderen. Wij bevelen de sector dringend aan om de resultaten nog eens nader te bekijken en mogelijke oplossingen mee te nemen bij het opstellen van een Arbocatalogus. De waarnemend algemeen directeur Arbeidsinspectie drs. A. van Dijk en de inspecteur-generaal van de VWA drs. A.M.W. Kleinmeulman. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 3

4 Samenvatting Ontruiming en opname van bezoekers in het ziekenhuis zijn vaak het gevolg van incidenten in zwembaden waarbij het giftige chloorgas is vrijgekomen. Een aantal van dergelijke incidenten in het voorjaar van 2007 is voor de Arbeidsinspectie aanleiding geweest om in 2008 een inspectieproject uit te voeren In de maanden maart en april 2008 hebben controleurs van VWA, in opdracht van de Arbeidsinspectie, 102 hotelzwembaden gecontroleerd. Bij deze inspecties stond het veilig werken met chemicaliën centraal en is de naleving van de volgende verplichtingen door de controleurs onderzocht: o aanwezigheid van en risicoinventarisatie en evaluatie (RIE) waarin risico s van het werken met gevaarlijke stoffen zijn opgenomen; o gescheiden opslag van chemicaliën; o aanwezigheid van werkinstructies voor het veilig werken met chemicaliën; o beschikbaarheid en juist gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen; o aanwezigheid van ventilatie van werk- en opslagruimten voor chemicaliën; o aanwezigheid van noodvoorzieningen zoals een oogdouche; o etikettering en signalering van leidingen en opslagreservoirs; o de aanwezigheid van een noodprocedure in geval van calamiteiten. Bij 64% van het totaal aantal geïnspecteerde bedrijven zijn één of meer overtredingen vastgesteld, waarvoor de betreffende werkgever een waarschuwing heeft gekregen. In twee gevallen was sprake van direct ernstig gevaar. Het ging hierbij om situaties waarbij zuur en chloorbleekloog dusdanig slecht waren opgeslagen dat de veiligheid in het geding was. Slechte etikettering van leidingen met gevaarlijke stoffen, persoonlijke beschermingsmiddelen die niet aanwezig waren, het ontbreken van oogdouches en niet goed opgeslagen chemicaliën waren de belangrijkste geconstateerde overtredingen. Organisatorische aspecten zoals bedrijfshulpverlening, noodprocedures en het verzorgen van veiligheidinstructies waren over het algemeen wel in orde. De resultaten van dit inspectieproject laten zien dat de zorg voor de veiligheid en gezondheid van werknemers nog onvoldoende op orde is. Daar moet verbetering in komen. Een arbocatalogus ontwikkeld door werkgevers en werknemers moet zwembadeigenaren helpen de juiste maatregelen te nemen en goede voorlichting te geven. Het zou goed zijn om eisen op het gebied van arbeidsomstandigheden en milieu te verankeren in het Keurmerk Veilig en Schoon (zwembadkeur). Dat kan er voor zorgen dat de naleving van veiligheidsen gezondheidsvoorschriften verder verbetert. Leveranciers van chemicaliën kunnen door de herkenbaarheid van de jerrycans te verbeteren vergissingen bij het gebruik van deze gevaarlijke stoffen helpen voorkomen. Daarnaast zijn leveranciers en ook gebruikers van chemicaliën onvoldoende op de hoogte van het feit dat gebruik van natriumhypochloriet (chloorbleekloog) in zwembaden onder de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden valt. De Arbeidsinspectie zal via het frontoffice Horeca over dit soort zaken overleg voeren met de branche en met leveranciers. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 4

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doelstelling Om de kwaliteit van het water in een zwembad op peil te houden is desinfectie van het zwemwater nodig. Door het water te desinfecteren met oxidatiemiddelen zoals chloor of ozon moet besmetting van zwemmers door bacteriën, virussen en schimmels worden voorkomen. In het voorjaar van 2007 hebben zich enkele incidenten voorgedaan bij zwembaden met chemische stoffen. Deze incidenten deden zich voor in o.a. Maastricht, Wolfheze, Raalte, Bleiswijk en Doorn. Het betrof hier geen grote zwembaden maar hotelzwembaden en het bad van een sauna. In alle gevallen was er sprake van vermenging van hypochloriet (chloorbleekloog) en zwavelzuur waarbij chloorgas vrijkwam. Dit had tot gevolg dat werknemers en gasten onwel werden, ademhalingsproblemen hadden met in sommige gevallen ziekenhuisopname tot gevolg. Deze opeenstapeling van incidenten was de aanleiding om in 2008 hotelzwembaden te inspecteren. In 2005 is door de Arbeidsinspectie het inspectieproject Zwembaden (A730) uitgevoerd. De inspecties in dat project waren uitgevoerd bij de grotere gemeentelijke en privaat geëxploiteerde zwembaden. Hierbij was het aantal geconstateerde overtredingen ten aanzien van het onderwerp chemische veiligheid hoog. Personeel en gebruikers van zwembaden lopen bij onverantwoord gebruik van chemicaliën een risico om blootgesteld te worden aan chloordampen. De doelstelling van dit inspectieproject is dan ook het veilig en verantwoord gebruik van chemicaliën in hotelzwembaden te bevorderen. 1.2 Risico s bij waterbehandeling In de afgelopen 10 jaar zijn bij de Arbeidsinspectie 40 ongevallen in zwembaden gemeld. Bij 15 van deze ongevallen zijn zowel werknemers als bezoekers onwel geworden als gevolg van vrijkomend chloorgas. Het chloorgas was in al deze gevallen ontstaan als gevolg van een vergissing bij het bijvullen van de installatie. Chloor heeft een sterk ontsmettende werking. Er zijn maar kleine hoeveelheden nodig om bacteriën en andere ziekteverwekkers te doden. De zuurgraad van het zwemwater is bepalend voor de desinfecterende werking van het chloor. Door zwavelzuur aan het water toe te voegen zal het chloor meer actief worden en meer desinfecteren. Bij een overdosering van zuur of onvoldoende snelle menging met het zwemwater kan echter chloorgas gevormd worden. Dit kan ook gebeuren wanneer bijvoorbeeld bij het handmatig bijvullen van het systeem jerrycans verwisseld worden. Chloorgas is een giftige stof die de ogen irriteert en bij inademing irritatie geeft van keel en luchtwegen en kan leiden tot kortademigheid. Blootstelling aan hoge concentraties kan direct leiden tot zwelling van de slijmvliezen van de luchtwegen met gevaar voor verstikking. Desinfectiemethoden In de praktijk komen grofweg drie methoden voor waarmee het zwembadwater wordt gedesinfecteerd: 1. Chloor wordt geproduceerd door het bij elkaar voegen van Natriumhypochloriet (chloorbleekloog) en een zuur, meestal zwavelzuur; 2. Chloor wordt geproduceerd door elektrolyse van keukenzout waarbij Chloor en Waterstof vrijkomen; 3. Desinfectie d.m.v. ozon dat ter plaatse wordt geproduceerd met een ozongenerator. De eerste methode, de chemicaliënmethode, wordt het meest toegepast. De methode bestaat al heel lang, is relatief goedkoop, maar risicovol. De elektrolysemethode, is gebruiksvriendelijk, veel veiliger dan de chemicaliënmethode, maar vergt een investering. De ozonmethode is kwalitatief de beste desinfectiemethode, bespaart milieutechnisch veel (warm) water omdat er relatief minder verversing nodig is, maar is tevens een kostbare methode. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 5

6 1.3 De regelgeving De Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz) en het daarbij behorende Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden regelen de waterkwaliteit voor zwembaden. Hoewel er verschillende manieren zijn om het zwembadwater te desinfecteren schrijft de Whvbz voor dat in het zwembadwater een minimum gehalte aan chloor aanwezig moet zijn. Alle desinfectiemethoden maken dus op één of andere manier gebruik van chloor. Op grond van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden kan desinfectie alleen worden uitgevoerd met een toegelaten desinfectiemiddel. Natriumhypochloriet (chloorbleekloog) is op basis van artikel 129 eerste lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden toegelaten onder nummer 38N. In de Arbowet- en regelgeving is een aantal doelvoorschriften opgenomen voor het veilig werken met gevaarlijke stoffen. De Arbeidsinspectie heeft in haar brochure Arbeidsrisico s in de horeca de belangrijkst risico s op een rijtje gezet. In deze brochure zijn naast verplichtingen voor de werkgever ook verwijzingen naar instrumenten en hulpmiddelen om aan de regels te voldoen opgenomen. Wat wordt van de werkgever verwacht? Het gebruik van gevaarlijke stoffen moet hij in principe zoveel mogelijk beperken. De risico s van het gebruik van gevaarlijke stoffen en de manieren om deze risico s te voorkomen moeten opgenomen zijn in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Is er voor een gevaarlijke stof geen vervangend (minder gevaarlijk) middel beschikbaar en is het gebruik noodzakelijk dan moet door het treffen van maatregelen worden voorkomen dat schade aan de gezondheid kan ontstaan. Daarbij moet worden gelet op de volgende zaken: Zoek eerst naar minder schadelijke alternatieven. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen als handschoenen en gezichtsbescherming bij kans op spatten. Lees het etiket van de verpakking en de gebruiksaanwijzing en volg de instructies op. Bewaar daarom stoffen altijd in de originele verpakking. Geef instructies aan uw werknemers over het werken met gevaarlijke stoffen en het gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen. Laat kinderen niet met gevaarlijke stoffen werken. Bewaar van elk product dat gevaarlijke stoffen bevat het veiligheidinformatieblad op de werkplek. Bij zwembaden is het van belang dat het natriumhypochloriet (chloorbleekloog) gescheiden is van het zuur en dat vermenging van beide stoffen wordt voorkomen in verband met vorming van het giftige chloorgas. De (opslag)ruimtes van chemicaliën moeten zijn voorzien van ventilatieroosters of op ander wijze geventileerd worden. De basis voor deze verplichtingen is te vinden in de Arbowet- en regelgeving: Arbobesluit: art. 4.2 beoordeling van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen Arbobesluit: art. 4.4 voorkomen van ongewilde gebeurtenissen Beleidsregel gebruik van chemicaliën in zweminrichtingen Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 6

7 2 Werkwijze 2.1 Samenwerking Dit inspectieproject maakt onderdeel uit van het jaarplan 2008 van de samenwerkende rijksinspectiediensten voor de horecasector. In het jaarplan wordt duidelijk gemaakt welke reguliere inspecties ondernemers in de horeca in 2008 van de Arbeidsinspectie (AI), de VROM-Inspectie (VI) en de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) kunnen verwachten. Het frontoffice horeca, ondergebracht bij de VWA, coördineert de geplande inspectiebezoeken. De Arbeidsinspectie en de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) hebben afgesproken dat de reguliere inspecties op arbeidsomstandigheden en arbeidstijden in de horeca voortaan door de VWA worden uitgevoerd, als onderdeel van de andere inspecties van VWA. De VROM-inspectie heeft in dezelfde periode van dit jaar een onderzoek uitgevoerd in (semi) openbare zwembaden, waaronder ook een aantal hotelzwembaden. Om te voorkomen dat hotels door beide inspecties bezocht zouden worden zijn gegevens met betrekking tot de te bezoeken locaties uitgewisseld. 2.2 Uitvoering De VWA heeft uit het bestand van in 2008 te bezoeken hotels 102 hotels met zwembad verspreid over het land geselecteerd. De inspectiebezoeken zijn in de maanden maart en april 2008, zonder vooraankondiging, door VWA-controleurs uitgevoerd. Na de rondgang door het bedrijf zijn de resultaten met de bedrijfsleiding besproken en hebben alle gecontroleerde bedrijven een brief met bevindingen ontvangen. Bij deze inspecties stond het veilig werken met chemicaliën centraal en is de naleving van de onderstaande Arbowetverplichtingen door de controleurs onderzocht. Bij deze controles is niet geïnspecteerd op verplichtingen opgenomen in de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden. De geïnspecteerde Arbowetverplichtingen hadden betrekking op: aanwezigheid van en risicoinventaristie en evaluatie (RIE) waarin risico s van het werken met gevaarlijke stoffen zijn opgenomen; gescheiden opslag van chemicaliën; aanwezigheid van werkinstructies m.b.t. het veilig werken met chemicaliën; de beschikbaarheid en juist gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen; aanwezigheid van ventilatie van werk- en opslagruimten voor chemicaliën; aanwezigheid van noodvoorzieningen zoals een oogdouche; etikettering en signalering van leidingen en opslagreservoirs; de aanwezigheid van een noodprocedure in geval van calamiteiten. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 7

8 3 De Resultaten 3.1 Desinfectiemethode Het merendeel (81%) van de hotelzwembaden gebruikte chemicaliën voor desinfectie. Daarnaast werd in een aantal gevallen (17%) elektrolyse toegepast. Figuur 1 Toegepaste desinfectiemethoden 100% 90% 80% 81% percentage zwembaden 70% 60% 50% 40% 30% 20% 17% Chemicaliën Zoutelectrolyse Ozonmethode Chloor met CO2 10% 0% 1% 1% desinfectiemethode Voorbeeld van opslag van chemicaliën. In de linker container bevindt zich chloor en in de rechter container is het zwavelzuur opgeslagen. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 8

9 3.2 Geconstateerde overtredingen Bij 64% van het totaal aantal geïnspecteerde bedrijven zijn 1 of meer overtredingen vastgesteld, waarvoor de betreffende werkgever een waarschuwing heeft gekregen. In twee gevallen was sprake van direct ernstig gevaar. Het ging hierbij om situaties waarbij zuur en chloorbleekloog dusdanig slecht waren opgeslagen dat de veiligheid in het geding was. De werkzaamheden zijn hierbij stilgelegd en tegen de werkgever is een boeterapport opgemaakt. In twee andere gevallen is het werk preventief stilgelegd. Slechts een beperkt aantal werknemers verricht werkzaamheden aan de zwembadinstallatie en is betrokken is bij de bediening en dagelijks onderhoud van het desinfectiesysteem. Bij 71 van de geïnspecteerde zwembaden (70%) waren 1 of 2 werknemers belast met deze taak. Bij 26% van de geïnspecteerde bedrijven verrichtten 3 tot 5 werknemers werkzaamheden aan de zwembadinstallatie. Van de kleinere hotels (tot 15 werknemers) heeft 75% de zaken niet op orde. Bij de middenklasse (tot 45 werknemers) zijn bij 64% van de hotels tekortkomingen geconstateerd. Het aantal ondernemingen met tekortkomingen bedroeg bij de hotels met meer dan 45 werknemers 61%. Figuur 2 Grootteklasse en overtredingen Aantal zwembaden Aantal zwembaden Niet in orde tot 15 werknemers 15 tot 45 werknemers >45 werknemers Totaal Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 9

10 Aard van de overtredingen In totaal zijn bij 102 hotelzwembaden 183 overtredingen geconstateerd. De 5 belangrijkste overtredingen waren hierbij: Ontbreken van of niet juiste etikettering van leidingen en opslagvaten. Leidingen en opslagvaten moeten voorzien zijn van een duidelijke en goed te onderscheiden etikettering. Dit is van belang voor de herkenning van de gevaren van de chemicaliën en belangrijke informatie voor de dagelijkse werkzaamheden aan het systeem, zoals het bijvullen, maar ook voor hulpdiensten in geval van calamiteiten. Bij 48% van de hotelzwembaden zijn tekortkomingen met betrekking tot de etikettering geconstateerd. Met name leidingen waren als gevolg van het ontbreken van de benaming van de gevaarlijke stof of het ontbreken van een gevarensymbool niet of slecht geëtiketteerd. Ontbreken van een oogdouche In geval van een calamiteit moeten de ogen snel en voldoende lang gespoeld kunnen worden. Bij 27% van de hotelzwembaden ontbrak een oogdouche en was het daardoor niet mogelijk de ogen te spoelen om daarmee eventueel letsel aan de ogen te voorkomen. Oogspoelvoorziening die snel en eenvoudig is te bedienen. Ontbreken van persoonlijke beschermingsmiddelen. Bij werkzaamheden met chloorbleekloog en zwavelzuur, waarbij de huid en de ogen in contact kunnen komen met deze agressieve stoffen, moeten zowel handschoenen als een veiligheidsbril of gelaatsscherm gedragen worden. Persoonlijke beschermingsmiddelen ontbraken of waren niet geschikt voor de werkzaamheden in 27% van de gevallen. Opslag van gevaarlijke stoffen Choorbleekloog en zwavelzuur moeten van elkaar gescheiden zijn opgeslagen en mogen niet bij elkaar in een lekbak geplaatst worden. Dit om te voorkomen dat deze agressieve stoffen met elkaar in contact komen en het giftige chloorgas kan ontstaan. Bij 13% van de geïnspecteerde hotelzwembaden zijn tekortkomingen met betrekking tot de opslag geconstateerd. Ventilatie Om verontreinigde lucht af te voeren moet de ruimte waarin het desinfectiesysteem geplaatst is voorzien zijn van ventilatie. Een goede ventilatie zorgt voor voldoende verse lucht en moet voorkomen dat eventueel gevormde chloordampen zich kunnen ophopen. Bij 25% van de hotelzwembaden ontbrak een goede ventilatie van de technische ruimte en/of opslagruimte. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 10

11 De voorbereiding op een ontsnapping van een chloorgaswolk (noodprocedure) en de organisatie van de bedrijfshulpverlening waren voldoende verzorgd. Daarnaast waren werknemers met werkinstructies voldoende op de hoogte van de gevaren bij het werken met gevaarlijke stoffen. Figuur 3 Aard van de overtredingen 12% 3% 5% 27% 25% 14% 13% 27% 48% 6% BHV Etikettering Noodprocedure Oogspoelvoorziening Opslag RIE PBM Werkinstructies Ventilatie Overig Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 11

12 4 Conclusies en acties Uit de resultaten van het project is naar voren gekomen dat de zorg voor de veiligheid en gezondheid nog onvoldoende op orde is. Bij 64% van de geïnspecteerde bedrijven is een aantal tekortkomingen geconstateerd. De belangrijkste conclusies op een rij: De traditionele chemicaliënmethode is de meest toegepaste en meest risicovolle vorm van desinfectie in hotelzwembaden. Bij de kleinere hotels (tot 15 werknemers) ligt het percentage hotelzwembaden met tekortkomingen hoger (75%) dan het gemiddelde, bij de grotere hotels (> 45 werknemers) ligt dit iets lager (61%). Het ontbreken van een juiste etikettering van vooral leidingen, de beschikbaarheid van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen, het ontbreken van een oogdouche en het ontbreken van een goede ventilatie van de werk- en opslagruimte zijn de belangrijkste tekortkomingen. Aan organisatorische aspecten zoals bedrijfshulpverlening, noodprocedures en het verzorgen van veiligheidinstructies voor werknemers wordt voldoende aandacht besteed. Het ontbreken van persoonlijke beschermingsmiddelen in combinatie met het feit dat werknemers voldoende werkinstructies hebben ontvangen is opmerkelijk. Zijn werknemers en werkgevers zich werkelijk voldoende bewust van de gevaren van deze gevaarlijke stoffen? Het aantal werknemers dat betrokken is bij werkzaamheden aan de zwembadinstallatie in hotelzwembaden is gering. In meer dan driekwart van de hotels zijn slechts 1 of 2 werknemers belast met deze werkzaamheden. Daarbij moet echter worden opgemerkt dat de gevolgen van een incident met gevaarlijke stoffen niet alleen de (betrokken) werknemers treft maar ook de bezoekers van het hotelzwembad. Veilig en verantwoord werken met gevaarlijke stoffen betekent dus ook een veilige omgeving voor bezoekers. Eerder dit jaar heeft de VROM-inspectie controles uitgevoerd bij 72 zwembaden waaronder een aantal hotelzwembaden. De inspectie heeft vastgesteld dat de zwembaden over het algemeen veilig zijn. Desondanks zijn bij 80% van de zwembaden overtredingen geconstateerd en is bij éénderde van de zwembaden ernstige overtredingen vastgesteld. De constatering dat het zwembadpersoneel over het algemeen goed op de hoogte is van de veiligheidseisen en veiligheidsmaatregelen sluit aan bij de bevindingen in dit project. Alertheid en continue aandacht voor veiligheidsaspecten binnen de zwembadbranche zijn volgens de VROM-inspectie noodzakelijk om te voorkomen dat onveilige situaties kunnen ontstaan. Het ontbreken van etikettering op leidingen en het ontbreken van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen als belangrijkste geconstateerde overtredingen in dit project bevestigen deze noodzaak. In dit project is de naleving van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden niet gecontroleerd. Uit signalen uit het veld blijkt echter dat zowel leveranciers als gebruikers van chemicaliën in zwembaden onvoldoende op de hoogte zijn van het feit dat gebruik van natriumhypochloriet (chloorbleekloog) in deze situatie onder de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden valt. Dit betekent dat op de verpakking van de afgeleverde chemicaliën o.a. het gebruiksvoorschrift en de gebruiksaanwijzing vermeld moeten worden. De gebruiker moet de chemicaliën vervolgens gebruiken volgens deze voorschriften. Naar aanleiding van de resultaten van dit inspectieproject en de resultaten van de VROM-inspectie worden de volgende acties in gang gezet: De resultaten van dit inspectieproject zullen via het frontoffice horeca besproken worden met de Koninklijke Horeca Nederland en de Recron. Leden van beide brancheorganisaties exploiteren hotels of verblijfsaccommodaties met zwembaden. Brancheorganisaties kunnen in Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 12

13 samenwerking met werknemersorganisaties de wijze waarop in de sector aan de normen kan worden voldaan vastleggen in een arbocatalogus. Daarbij zal zeker in moeten worden gegaan op minder risicovolle desinfectiemethoden zoals elektrolyse. Aan het Nationaal Platform Zwembaden (NRZ) en de Stichting Zwembadkeur wordt het advies gegeven voorschriften voor het veilig werken met gevaarlijke stoffen in zwembaden te implementeren in het handboek keurmerk veilig en schoon. Dit kan er voor zorgen dat de naleving van de voorschriften verbetert. Zwembaden die het zwembadkeur krijgen voldoen daarmee tevens aan wet- en regelgeving op het gebied van arbo en milieu. Met leveranciers van gevaarlijke stoffen (verbond van handelaren in chemische producten) zal de verbetering van de herkenbaarheid van de in zwembaden gebruikte chemicaliën worden besproken. De analyse van ongevallen die bij de Arbeidsinspectie zijn gemeld laat zien dat bij het vullen van het doseersysteem vergissingen worden gemaakt die grote gevolgen hebben. Jerrycans voor choorbleekloog en zwavelzuur zijn behalve het etiket identiek en worden, zelfs door geïnstrueerd personeel, soms verwisseld. In de bespreking met leveranciers van gevaarlijke stoffen zullen tevens de verplichtingen met betrekking tot de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden onder de aandacht gebracht worden. De Provincie controleert de kwaliteit van zwemwater door toezicht te houden op de uitvoering van de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz). Zwembaden worden niet alleen door de Provincies maar ook door gemeenten, brandweer en rijksinspectiediensten (VVROM-inspectie,VWA en Arbeidsinspectie) gecontroleerd. Het frontoffice horeca zal in overleg met de provincies (IPO) bekijken hoe de toezichtslast kan worden verminderd, en hoe het toezicht efficiënter kan worden ingericht. De provincies inspecteren zwembaden jaarlijks. De mogelijkheid om daarbij zowel op arbo- en milieuaspecten als op de naleving van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden te controleren zal hierbij worden besproken. Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 13

14 Colofon Projectnummer Projectleider Projectsecretaris A876 Maria Breas, Arbeidsinspectie Annet Geurts, Arbeidsinspectie Projectuitvoering Correspondentieadres Voedsel- en warenautoriteit Arbeidsinspectie kantoor Arnhem Postbus DX Arnhem t.a.v. mw. J.M.M. Geurts Rapportage Veilig werken met chemicaliën in hotelzwembaden 14

Eindverslag Opslag Ammoniumnitraat

Eindverslag Opslag Ammoniumnitraat Landelijk inspectieproject, uitgevoerd i.s.m. VROM-inspectie Eindverslag Opslag Ammoniumnitraat 2002 Projectnummer A554 Arbeidsinspectie Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG Contactpersoon: K. Rheiter, Teamleider

Nadere informatie

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor distributeurs (handelaren) van chemische stoffen, preparaten en/of stoffen in voorwerpen

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor distributeurs (handelaren) van chemische stoffen, preparaten en/of stoffen in voorwerpen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor distributeurs (handelaren) van chemische stoffen, preparaten en/of stoffen in voorwerpen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie

Nadere informatie

VERSLAG INSPECTIEPROJECT ASBEST OP STORTPLAATSEN

VERSLAG INSPECTIEPROJECT ASBEST OP STORTPLAATSEN VERSLAG INSPECTIEPROJECT ASBEST OP STORTPLAATSEN COLOFON Plaats: Den Haag, september 2007 Projectnummers: Inspectieonderwerpen: Directie: A748 Blootstelling aan asbestvezels op stortplaatsen Bouw Landelijke

Nadere informatie

Projectrapportage. Inspectieproject Zwembaden A730

Projectrapportage. Inspectieproject Zwembaden A730 Projectrapportage Inspectieproject Zwembaden A730 Arbeidsinspectie 2006 Colofon: Arbeidsinspectie, Den Haag augustus 2006 Projectnummer Status projectrapportage Inspectieonderwerpen AI-bedrijfstakdirectie

Nadere informatie

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen. Informatie voor professionele gebruikers van stoffen

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen. Informatie voor professionele gebruikers van stoffen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor professionele gebruikers van stoffen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor professionele gebruikers van stoffen 02 Wat

Nadere informatie

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen. Informatie voor producenten van chemische preparaten en/of stoffen in voorwerpen

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen. Informatie voor producenten van chemische preparaten en/of stoffen in voorwerpen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor producenten van chemische preparaten en/of stoffen in voorwerpen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor producenten van

Nadere informatie

LANDELIJK PROJECTVERSLAG HOUT EN MEUBEL 1999

LANDELIJK PROJECTVERSLAG HOUT EN MEUBEL 1999 LANDELIJK PROJECTVERSLAG HOUT EN MEUBEL 1999 A200 Juli 2000 Arbeidsinspectie regio Noordwest C.J. Hensbergen-Aalbers, landelijk projectsecretaris Inhoud 1. Samenvatting 2 Aanleiding en doel van het inspectieproject

Nadere informatie

VERSLAG INSPECTIEPROJECT DE FYSIEKE BELASTING BIJ METSELAARS

VERSLAG INSPECTIEPROJECT DE FYSIEKE BELASTING BIJ METSELAARS VERSLAG INSPECTIEPROJECT DE FYSIEKE BELASTING BIJ METSELAARS COLOFON Plaats: Den Haag, 17 augustus 2005 Projectnummer: Inspectieonderwerp: Directie: A658 Fysieke belasting Bouw Landelijke projectleider:

Nadere informatie

Vakantiewerk (en bijbaantjes) 2005 van 1 juli 2005 t/m 28 februari 2006 A715

Vakantiewerk (en bijbaantjes) 2005 van 1 juli 2005 t/m 28 februari 2006 A715 Vakantiewerk (en bijbaantjes) 2005 van 1 juli 2005 t/m 28 februari 2006 A715 Juni 2006 2 Vakantiewerk en bijbaantjes 2005 Inspectieonderwerpen Arbeidstijdenwet en Nadere Regeling Kinderarbeid CO 2 en N

Nadere informatie

MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID ARBEIDSINSPECTIE EINDVERSLAG INSPECTIEPROJECT GROENTE, FRUIT, ZUIVEL EN DRANKEN (A430)

MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID ARBEIDSINSPECTIE EINDVERSLAG INSPECTIEPROJECT GROENTE, FRUIT, ZUIVEL EN DRANKEN (A430) MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID ARBEIDSINSPECTIE EINDVERSLAG INSPECTIEPROJECT GROENTE, FRUIT, ZUIVEL EN DRANKEN (A430) Periode 1 april 2000 t/m 30 november 2000 INHOUDSOPGAVE 1 Samenvatting

Nadere informatie

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbo-regelgeving Arbowet De regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden is vastgelegd in de Arbeidsomstandighedenwet,

Nadere informatie

In het project zijn verder de volgende inspectiepunten meegenomen: -verdrinkingsgevaar, -instructie, -persoonlijke beschermingsmiddelen en -werkdruk

In het project zijn verder de volgende inspectiepunten meegenomen: -verdrinkingsgevaar, -instructie, -persoonlijke beschermingsmiddelen en -werkdruk projectverslag A27 hotelschepen projectverslag A27-999 Hotelschepen "Arbeids - & Rusttijden Horecapersoneel aan boord van Nederlandse en buitenlandse hotelschepen" Versie: 20 juni 2000 Uitvoeringsperiode:

Nadere informatie

Inspectierapport. Autowas- en autopoetsbedrijven

Inspectierapport. Autowas- en autopoetsbedrijven Inspectierapport Autowas- en autopoetsbedrijven Inspecties bij autowas- en autopoetsbedrijven van mei tot en met september 2009 Inhoudsopgave 2 Voorwoord 3 1. Opzet en uitvoering van de inspectie 5 1.1.

Nadere informatie

ARBEIDSINSPECTIE MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

ARBEIDSINSPECTIE MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID VERSLAG PROJECT VESTIGINGSADRESSEN AANNEMERS MET TIMMERWERKPLAATS ARBEIDSINSPECTIE MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Projectinformatie Informatie : drs. J.R. Boer Arbeidsinspectie Postbus

Nadere informatie

Asbestonderzoek bij scheepswerven en treinonderhoudsplaatsen deelproject asbestobjecten 2010. Datum 16 mei 2011 Status Definitief

Asbestonderzoek bij scheepswerven en treinonderhoudsplaatsen deelproject asbestobjecten 2010. Datum 16 mei 2011 Status Definitief Asbestonderzoek bij scheepswerven en treinonderhoudsplaatsen deelproject asbestobjecten 2010 Datum 16 mei 2011 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Milieugevaarlijke Stoffen Nieuwe

Nadere informatie

EUROPEAN CONSTRUCTION CAMPAIGN 2004

EUROPEAN CONSTRUCTION CAMPAIGN 2004 VERSLAG EUROPEAN CONSTRUCTION CAMPAIGN 2004 (Project A663 - Actieperiode juni) Informatie: Arbeidsinspectie, kantoor Groningen Drs. J.R. Boer Landelijk Projectleider Postbus 30016 9700 RM GRONINGEN (050)5225880

Nadere informatie

Gezond & veilig werken in kleinschalige zorgvoorzieningen dát maakt zorg beter

Gezond & veilig werken in kleinschalige zorgvoorzieningen dát maakt zorg beter Gezond & veilig werken in kleinschalige zorgvoorzieningen dát maakt zorg beter De Inspectie SZW 1 inspecteerde van maart 2011 tot en met februari 2012 zorgboerderijen en andere kleinschalige zorgvoorzieningen.

Nadere informatie

BHV Bedrijfshulpverleningsorganisatie VOOR JOU

BHV Bedrijfshulpverleningsorganisatie VOOR JOU BHV Bedrijfshulpverleningsorganisatie VOOR JOU BHV voor jou In het kader van het project: Duurzaam inzetbaar dakwerk Veilig en gezond op het dak Wet- en regelgeving Aanpak risico s en BHV op basis van

Nadere informatie

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen. Informatie voor fabrikanten (producenten) en importeurs van chemische stoffen

REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen. Informatie voor fabrikanten (producenten) en importeurs van chemische stoffen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor fabrikanten (producenten) en importeurs van chemische stoffen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor fabrikanten (producenten)

Nadere informatie

Vakantiewerk Colofon:

Vakantiewerk Colofon: Vakantiewerk 2007 Jong geleerd is oud gedaan?! Colofon: Arbeidsinspectie, Den Haag 28-11-2007 Projectnaam Vakantiewerk 2007 Projectnummer A731: Inspectieproject Vakantiewerk Horeca-VWA A737: Inspectieproject

Nadere informatie

Voorlichting, onderricht & Toezicht

Voorlichting, onderricht & Toezicht Interne instructie Arbeidsinspectie Voorlichting, onderricht & Toezicht INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Inspectie 2.3 Handhaving 3. SCHEMA STAPPEN BIJ HANDHAVING Vastgesteld

Nadere informatie

Melden van (bijna )ongevallen en gevaarlijke situaties

Melden van (bijna )ongevallen en gevaarlijke situaties Datum Kenmerk Melden van (bijna )ongevallen en gevaarlijke situaties Voor het invullen van dit formulier kunt u contact opnemen met de preventiemedewerker 1 (arbo en milieucoördinator) van uw faculteit

Nadere informatie

Projectverslag Leerindustrie

Projectverslag Leerindustrie Projectverslag Leerindustrie Projectnummer: A018 Projectsecretaris: T. Rijlaarsdam Betrokken regio's: regio Zuid Uitvoeringsperiode: juni 1999 t/m maart 2000 INHOUDSOPGAVE Blz. Inhoudsopgave 2 1 Doelstelling

Nadere informatie

Wat doet de Arbeidsinspectie? Alles over de taken en werkwijze van de Arbeidsinspectie

Wat doet de Arbeidsinspectie? Alles over de taken en werkwijze van de Arbeidsinspectie Wat doet de Arbeidsinspectie? Alles over de taken en werkwijze van de Arbeidsinspectie 1 De Arbeidsinspectie in het kort De Arbeidsinspectie (AI) maakt deel uit van het ministerie van Sociale Zaken en

Nadere informatie

VERSLAG INSPECTIES PROJECT SOCIALE WERKVOORZIENING (A866)

VERSLAG INSPECTIES PROJECT SOCIALE WERKVOORZIENING (A866) VERSLAG INSPECTIES PROJECT SOCIALE WERKVOORZIENING (A866) ARBEIDSINSPECTIE DEN HAAG, NOVEMBER 2008 1 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Samenvatting 4 2 Projectopzet en uitvoering 5 2.1 Aanleiding en doelstellingen

Nadere informatie

Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen

Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding In het dagelijks leven kunnen we niet meer zonder chemische stoffen.

Nadere informatie

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING

RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE (RI&E) MET BETREKKING TOT DE BLOOTSTELLING INLEIDING Op basis van de Arbowet is een werkgever verplicht een beleid te voeren dat risico s voor de veiligheid en gezondheid voor de medewerkers zoveel mogelijk uitsluit. Dit geldt ook voor situaties

Nadere informatie

Arbeidsomstandighedenbeleid

Arbeidsomstandighedenbeleid Arbeidsomstandighedenbeleid informatie voor werkgevers en werknemers 170.indd 1 30-12-2008 10:38:37 170.indd 2 30-12-2008 10:38:38 Veilig en gezond werken is belangrijk. De overheid stelt doelen vast voor

Nadere informatie

Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht)

Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening en is

Nadere informatie

Werken met verontreinigde grond Inspectieresultaten 2015

Werken met verontreinigde grond Inspectieresultaten 2015 Werken met verontreinigde grond Inspectieresultaten 2015 Belangrijkste conclusies 1 Aanleiding van de inspecties 2 Inspectieresultaten aannemers 2 In 2015 heeft de Inspectie SZW 124 inspecties uitgevoerd

Nadere informatie

Bevindingen inspecties in centrale keukens en afdelingskeukens in ziekenhuizen 2007-2008

Bevindingen inspecties in centrale keukens en afdelingskeukens in ziekenhuizen 2007-2008 Bevindingen inspecties in centrale keukens en afdelingskeukens in ziekenhuizen 2007-2008 Factsheet Domein Ziekenhuizen Voedsel en Waren Autoriteit Juni 2008 (Deel)projectnummer: Thema: ZD07C270 Veilig

Nadere informatie

ARBOCATALOGUS PKGV- INDUSTRIE De arbocatalogus PKGV- industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en

ARBOCATALOGUS PKGV- INDUSTRIE De arbocatalogus PKGV- industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en 2007 ARBOCATALOGUS PKGV- INDUSTRIE De arbocatalogus PKGV- industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en Kartonproducerende en - verwerkende industrieën.

Nadere informatie

MEDEWERKERS INFORMATIE. Werken met gevaarlijke stoffen

MEDEWERKERS INFORMATIE. Werken met gevaarlijke stoffen MEDEWERKERS INFORMATIE Werken met gevaarlijke stoffen 2 MEDEWERKERSINFORMATIE Bijna overal in het Maasstad Ziekenhuis wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen, denk bijvoorbeeld alleen maar aan de desinfectiemiddelen

Nadere informatie

SAMENWERKINGSAFSPRAKEN ARBEIDSINSPECTIE VOEDSEL EN WAREN AUTORITEIT

SAMENWERKINGSAFSPRAKEN ARBEIDSINSPECTIE VOEDSEL EN WAREN AUTORITEIT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN ARBEIDSINSPECTIE en VOEDSEL EN WAREN AUTORITEIT SAMENWERKINGSAFSPRAKEN ARBEIDSINSPECTIE-VOEDSEL EN WAREN AUTORITEIT De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, handelend

Nadere informatie

Projectverslag. Garagebedrijven Project A660

Projectverslag. Garagebedrijven Project A660 Projectverslag Garagebedrijven 2004 Project A660 juli 2005 2 Garagebedrijven 2004 Inspectieonderwerpen Veiligheid RI&E en plan van aanpak Bedrijfshulpverlening AI bedrijfstakdirectie Commerciële Dienstverlening

Nadere informatie

Arbeidsomstandigheden. Congres Transport van Afval 5 februari 2015 Marjolein Gobes

Arbeidsomstandigheden. Congres Transport van Afval 5 februari 2015 Marjolein Gobes Arbeidsomstandigheden Congres Transport van Afval 5 februari 2015 Marjolein Gobes De afvalbranche Wijzigingen per 1 juli 2015 > 60 miljoen ton afval per jaar +/- 15.000 werknemers Relatief hoog aantal

Nadere informatie

Toolbox-meeting Arbeidsinspectie en handhaving

Toolbox-meeting Arbeidsinspectie en handhaving Toolbox-meeting Arbeidsinspectie en handhaving Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Voor toezicht op de naleving van onder andere de Arbeidsomstandighedenwetgeving

Nadere informatie

Addendum op naslagwerk Werken met kwaliteit Aanpassingen en aanvullingen ISBN 978 90 6053 613 1 Januari 2012

Addendum op naslagwerk Werken met kwaliteit Aanpassingen en aanvullingen ISBN 978 90 6053 613 1 Januari 2012 Addendum op naslagwerk Werken met kwaliteit Aanpassingen en aanvullingen ISBN 978 90 6053 613 1 Januari 2012 Paragraaf 1.2 Veiligheid (pagina 11) Paragraaf 3.5 Milieubewust handelen (pagina 49-50) Alinea

Nadere informatie

Meta(al)morfose Inspecties op het gebied van machineveiligheid, geluid en arbobeleid in de metaalindustrie

Meta(al)morfose Inspecties op het gebied van machineveiligheid, geluid en arbobeleid in de metaalindustrie Meta(al)morfose Inspecties op het gebied van machineveiligheid, geluid en arbobeleid in de metaalindustrie Projectnummer: A568 Contactpersoon: mevr. Y. Montforts Tel: 0475-356603 Den Haag, 14 mei 2004

Nadere informatie

12. Gevaarlijke stoffen: opslag, verkoop en gebruik

12. Gevaarlijke stoffen: opslag, verkoop en gebruik Het arbothemablad Gevaarlijke stoffen: opslag, verkoop en gebruik is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Dit arbothemablad is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen

Nadere informatie

Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein

Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein Inspectieresultaten 2010 31 augustus 2011 Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein - Inspectieresultaten 2010 31 augustus 2011 Colofon Projectnaam

Nadere informatie

Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht)

Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening en is

Nadere informatie

Voorwoord: status model RI&E SW

Voorwoord: status model RI&E SW Voorwoord: status model RI&E SW De Model RI&E voor de SW-branche kan gebruikt worden als basis voor een RI&E in uw SW-organisatie. De model RI&E is nadrukkelijk geen goedgekeurde branche RI&E en de inhoud

Nadere informatie

Biologische agentia. in de pluimveeverwerkende industrie

Biologische agentia. in de pluimveeverwerkende industrie Biologische agentia in de pluimveeverwerkende industrie Wat zijn Biologische agentia? Biologische agentia is een verzamelnaam voor allerlei micro-organismen. Denk aan bacteriën, virussen, parasieten en

Nadere informatie

Inspecties in de Metaalproductenindustrie 2014

Inspecties in de Metaalproductenindustrie 2014 Inspecties in de Metaalproductenindustrie 2014 Aanleiding De metaalindustrie is één van de grootste industriële sectoren in Nederland waarin ca. 4,5% van de beroepsbevolking werkzaam is. De arbeidsrisico

Nadere informatie

Speeltoestellen in de Kinderopvang

Speeltoestellen in de Kinderopvang Speeltoestellen in de Kinderopvang Een onderzoek naar het veiligheidsniveau van speeltoestellen in kinderdagverblijven en peuterspeelzalen Auteur: ir. L. Lammers Senior Veiligheids- en trendonderzoeker

Nadere informatie

Centraal Kantoor Afdeling Monitoring en Beleidsinformatie LEGIONELLA. dr. P. J. M. Martens

Centraal Kantoor Afdeling Monitoring en Beleidsinformatie LEGIONELLA. dr. P. J. M. Martens Arbeidsinspectie Centraal Kantoor Afdeling Monitoring en Beleidsinformatie LEGIONELLA Februari 2001 drs. Ö. Erdem dr. P. J. M. Martens INHOUDSOPGAVE BLZ. SAMENVATTING 1 INLEIDING 1 2 DOEL VAN HET ONDERZOEK

Nadere informatie

PROJECTVERSLAG. Project Schilders - OPS

PROJECTVERSLAG. Project Schilders - OPS PROJECTVERSLAG Project Schilders - OPS Projectnummer A 219 Amsterdam, juni 2000 Looptijd project: 1 februari 1999 tot 1 juni 1999 1. AANLEIDING EN DOEL VAN HET INSPECTIEPROJECT Page 1 1.1 Aanleiding Veel

Nadere informatie

Schadelijke producten algemeen

Schadelijke producten algemeen Schadelijke producten algemeen Wat zijn schadelijke producten? Wat zijn de gevolgen van werken met schadelijke producten? Welke factoren zijn van invloed op de schadelijkheid? Wat zegt de wet? Wat kunnen

Nadere informatie

BIoLoGIscHE AGENTIA. in de pluimveeverwerkende industrie. biologische agentia brochure.indd :51

BIoLoGIscHE AGENTIA. in de pluimveeverwerkende industrie. biologische agentia brochure.indd :51 BIoLoGIscHE AGENTIA in de pluimveeverwerkende industrie biologische agentia brochure.indd 1 26-05-15 10:51 WAT zijn BIoLoGIscHE AGENTIA? biologische agentia brochure.indd 2 26-05-15 10:51 Biologische agentia

Nadere informatie

REACH en EU-GHS: nieuwe regels voor chemische stoffen

REACH en EU-GHS: nieuwe regels voor chemische stoffen REACH en EU-GHS: nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor distributeurs (handelaren) van chemische stoffen, mengsels en/of stoffen in voorwerpen Voorwoord Er zijn nieuwe regels voor chemische

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 BESLUIT AFGELEIDE TOELATING Op 7 oktober 2015 is van Blue Wonder! Holding B.V. Aerdenhoutsduinweg 1 2111 AN AERDENHOUT een aanvraag

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer 14429 N HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 31 januari 2014 (20140178 AB) van SÜDWEST Lacke und Farben

Nadere informatie

Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: 18 november 2014 B&W-besluit nr.:

Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: 18 november 2014 B&W-besluit nr.: RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: 18 november 2014 B&W-besluit nr.: 14.1033 Naam programma +onderdeel: Cultuur, sport en recreatie Onderwerp: Aanschaf zoutelektrolyse Sportcomplex de Zijl Aanleiding:

Nadere informatie

Chloorbleekloog versus zoutelektrolyse

Chloorbleekloog versus zoutelektrolyse Chloorbleekloog versus zoutelektrolyse Inhoud presentatie: 1. Huidige stand van zaken zwembaden 2. Kenmerken/toepassing bulkopslag natriumhypochloriet 3. Kenmerken/toepassing zoutelektrolyse 4. Kenmerken/toepassing

Nadere informatie

Arbocatalogus Tuincentra

Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Voorwoord Voor u ligt de Arbocatalogus Tuincentra, het oplossingenboek voor arborisico s in tuincentra. In de tuincentra denken we bij veiligheid automatisch

Nadere informatie

Factsheet Toezicht kermisattracties

Factsheet Toezicht kermisattracties Factsheet Toezicht kermisattracties 2012-2013 Datum: 17 juli 2014 1 Colofon Projectnaam Toezicht Kermisattracties 2012-2013 Projectnummer P3NT12 (2012) en PDNT0000 (2013) Versienummer 8 juli 2014 Projectleiders

Nadere informatie

Samen op weg naar veilig en gezond werk

Samen op weg naar veilig en gezond werk Samen op weg naar veilig en gezond werk Aanpak transport en logistiek 2012-2015 De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen Voorwoord Bij de sector

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 28 september 2014 (20146102 AB) van Asito B.V. Plesmanweg 24 7602

Nadere informatie

PROJECTNUMMER: A439 EINDVERSLAG INSPECTIEPROJECT BROODBAKKERIJEN

PROJECTNUMMER: A439 EINDVERSLAG INSPECTIEPROJECT BROODBAKKERIJEN PROJECTNUMMER: A439 EINDVERSLAG INSPECTIEPROJECT BROODBAKKERIJEN INHOUDSOPGAVE. 1. SAMENVATTING. 3 2. AANLEIDING EN DOEL VAN HET INSPECTIEPROJECT. 3 2.1 Strategie. 3 2.2 Doelstelling van het project. 3

Nadere informatie

Checklijst Werkplek kankervrij: ACRYLAMIDE

Checklijst Werkplek kankervrij: ACRYLAMIDE Toelichting op de Checklijst Werkplek Kankervrij In de ongeharde basisvorm is acrylamide (AA), bij inademing of aanraking met de huid, kankerverwekkend voor de mens. AA is naast kankerverwekkend ook nog

Nadere informatie

Gezond. veilig werken. Sectoraanpak Zorg en Welzijn 2012-2015. dát maakt zorg beter

Gezond. veilig werken. Sectoraanpak Zorg en Welzijn 2012-2015. dát maakt zorg beter Gezond veilig werken Sectoraanpak Zorg en Welzijn 2012-2015 dát maakt zorg beter De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen Voor mensen die met heel

Nadere informatie

Landelijk toezicht op kinderopvang in 2008

Landelijk toezicht op kinderopvang in 2008 Landelijk toezicht op kinderopvang in 2008 Landelijk toezicht op kinderopvang in 2008 In Nederland gelden hoge eisen voor kinderopvang. We willen dat kinderen gezond en veilig kunnen leren, spelen, slapen

Nadere informatie

Veiligheid van waterglijbanen 2006. Fact sheet. Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Zuid west

Veiligheid van waterglijbanen 2006. Fact sheet. Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Zuid west Veiligheid van waterglijbanen 2006 Fact sheet Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Zuid west (Deel)projectnummer: ZW 06 J243 Toezichtarrangement attractie- en speeltoestellen

Nadere informatie

U dient binnen 6 maanden na dagtekening van deze brief aan de eisen voldaan te hebben. Hierover leest u meer in bijlage 1.

U dient binnen 6 maanden na dagtekening van deze brief aan de eisen voldaan te hebben. Hierover leest u meer in bijlage 1. 3. U heeft bepaald wie toezicht houdt op het naleven van de veiligheidsvoorschriften door de recherchekundigen Milieu die met gevaarlijke stoffen in contact kunnen komen. Ook bepaalt u wat de toezichthouder

Nadere informatie

PROJECT HORECA-DISCOTHEKEN

PROJECT HORECA-DISCOTHEKEN PROJECT HORECA-DISCOTHEKEN 2000 VERSLAG van het PROJECT HORECA-DISCOTHEKEN 2000 PROJECTNUMMER A424 ARBEIDSINSPECTIE 21 augustus 2001 Samenstelling: K.H. van Dijk, Arbeidsinspectie regio Zuid tel. 0475-356670

Nadere informatie

Samenvatting Projectplan CHEMIE 2005 A 710

Samenvatting Projectplan CHEMIE 2005 A 710 Samenvatting Projectplan CHEMIE 2005 A 710 Arbeidsinspectie, Den Haag 24-10-2005 Projectnummer Inspectie-onderwerpen Bedrijfstakdirectie A710 Chemische veiligheid, blootstelling aan gevaarlijke stoffen,

Nadere informatie

Toezicht kermisattracties

Toezicht kermisattracties Toezicht kermisattracties Inspectieresultaten van 2016 De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van de veiligheidsregels door kermisexploitanten. Deze controles zijn

Nadere informatie

Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein

Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein Veiligheid van speeltoestellen op het schoolplein Inspectiebevindingen 2007 en 2008 Fact sheet Voedsel en Waren Autoriteit Afdeling Signalering en Ontwikkeling Regio Zuidwest Maart 2009 (Deel)projectnummer:

Nadere informatie

Inspectie naar naleving Arbowet en aandacht arbeidsomstandigheden in de Bijzondere Zorg

Inspectie naar naleving Arbowet en aandacht arbeidsomstandigheden in de Bijzondere Zorg Inspectie naar naleving Arbowet en aandacht arbeidsomstandigheden in de Bijzondere Zorg Arbeidsinspectie te Den Haag COLOFON: Inspectieproject: Bijzondere Zorg 2003 (A621) Directie: Publieke Dienstverlening

Nadere informatie

Controleresultaten Legionellapreventie Cluster 1: zwembaden en sauna's. Datum 25 september 2009 Status Definitief

Controleresultaten Legionellapreventie Cluster 1: zwembaden en sauna's. Datum 25 september 2009 Status Definitief Controleresultaten Legionellapreventie 2009 Cluster 1: zwembaden en sauna's Datum 25 september 2009 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig water Rijnstraat

Nadere informatie

PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412

PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412 PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Versie: januari 2002 Postadres: Postbus 90801 te 2509 LV DEN HAAG Bezoekadres: Anna van Hannoverstraat 4 te DEN

Nadere informatie

Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen

Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen Checklist leidinggevenden Binnen het ziekenhuis wordt veel gewerkt met gevaarlijke stoffen. Als vuistregel geldt dat een gevaarlijke stof kan worden herkend aan het

Nadere informatie

Controleresultaten Legionellapreventie Cluster 2: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken. Datum 25 september 2009 Status Definitief

Controleresultaten Legionellapreventie Cluster 2: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken. Datum 25 september 2009 Status Definitief Controleresultaten Legionellapreventie 2009 Cluster 2: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken Datum 25 september 2009 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig

Nadere informatie

PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA. RI&E Risico-inventarisatie en -evaluatie is wettelijk verplicht

PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA. RI&E Risico-inventarisatie en -evaluatie is wettelijk verplicht PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA RI&E Risico-inventarisatie en -evaluatie is wettelijk verplicht PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA Ondernemers in de Grafimedia,

Nadere informatie

Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen

Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen Pagina: 1 / 8 Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen Checklist voor leidinggevenden In een Universitair Medisch Centrum wordt veel gewerkt met gevaarlijke stoffen. Als vuistregel geldt dat een gevaarlijke

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 29 april 2014 (20145324 AB) van KANTERS SPECIAL PRODUCTS B.V. De

Nadere informatie

SAMENVATTING MEDEWERKER

SAMENVATTING MEDEWERKER INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING MEDEWERKER 1 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen

Nadere informatie

VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD

VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD VEILIGHEIDS- INFORMATIE- BLAD COLORSIL VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD 1.- IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING 1.1 Productbenaming: COLORSIL 1.2 Fabrikant: COSENTINO

Nadere informatie

Opstellen van gevaarlijke stoffenregister BMD Advies Centraal Nederland B.V.

Opstellen van gevaarlijke stoffenregister BMD Advies Centraal Nederland B.V. Opstellen van gevaarlijke stoffenregister BMD Advies Centraal Nederland B.V. Stationsstraat 26 Postbus 91, 6662 BC ELST Tel.: 088 0318 875 info@cn.bmdadvies.nl www.bmdadviescentraal Inleiding In deze hand-out

Nadere informatie

Verslag inspecties Sociale werkvoorziening

Verslag inspecties Sociale werkvoorziening Verslag inspecties Sociale werkvoorziening Verslag inspecties Sociale werkvoorziening Inhoudsopgave Voorwoord 5 Samenvatting 7 1 Projectopzet en uitvoering 9 1.1 Aanleiding en doelstellingen 1.2 Uitvoering

Nadere informatie

Projectrapportage Kwarts in de bouw 2007

Projectrapportage Kwarts in de bouw 2007 Projectrapportage Kwarts in de bouw 2007 Projectrapportage Kwarts in de bouw 2007 Blootstelling aan kwartsstof bij een aantal vaak voorkomende werkzaamheden Inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Projectopzet en

Nadere informatie

Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen

Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen Veilig werken met Gevaarlijke Stoffen Checklist voor leidinggevenden In een Universitair Medisch Centrum wordt veel gewerkt met gevaarlijke stoffen. Als vuistregel geldt dat een gevaarlijke stof kan worden

Nadere informatie

GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN COATEN

GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN COATEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN COATEN Gezondheidsrisico s kunnen ontstaan door onjuiste toepassing van de gewasbeschermingsmiddelen. De mogelijke gezondheidseffecten kunnen variëren van directe effecten tot

Nadere informatie

Aan de slag met RI&E RI& onderdeel Preventiebeleid. Waar ik kort over kan zijn

Aan de slag met RI&E RI& onderdeel Preventiebeleid. Waar ik kort over kan zijn Aan de slag met RI&E Als onderdeel van het Preventiebeleid Marco Sikkel (CAOP) m.sikkel@caop.nl /06-51293568 RI& onderdeel Preventiebeleid 1.Het inventariseren en evalueren van de veiligheids- en gezondheidsrisico

Nadere informatie

Voorlichting & Training. Gevaarlijke Stoffen

Voorlichting & Training. Gevaarlijke Stoffen Voorlichting & Training Gevaarlijke Stoffen Inleiding Introductie Leerdoelen Definities Blootstellingstandaard Besmetting & gezondheidseffecten Identificaties en etiketten Persoonlijke beschermingsmiddelen

Nadere informatie

Toelichting RI&E Vragenlijst

Toelichting RI&E Vragenlijst Toelichting RI&E Vragenlijst Op de volgende pagina s wordt nader ingegaan op de vragenlijst in deel 3. Er worden een aantal belangrijke aspecten van de RI&E uitgewerkt, aangevuld met aanwijzingen waar

Nadere informatie

Presentatie TU Delft Waterbehandeling zwembaden. Desinfectie. 6 December 2007 M.M. Remmerswaal Akzo Nobel Base Chemicals.

Presentatie TU Delft Waterbehandeling zwembaden. Desinfectie. 6 December 2007 M.M. Remmerswaal Akzo Nobel Base Chemicals. Presentatie TU Delft Waterbehandeling zwembaden 6 December 2007 M.M. Remmerswaal Akzo Nobel Agenda Biocide Werkzame stof Welke producten worden gebruikt Oxidatieve eigenschappen Nevenproducten Juiste dosering

Nadere informatie

NV ROVA Holding Locatiereglement versie 2012

NV ROVA Holding Locatiereglement versie 2012 NV ROVA Holding Locatiereglement versie 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Algemene regels... 4 3. Gevaarlijke situaties en noodgevallen 4 4. Persoonlijke beschermingsmiddelen.. 4 5. Verkeersregels...

Nadere informatie

De doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers

De doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers 1. Wetgeving 1.1 Arbowet In januari 2007 is de Arbowet 2007 van kracht geworden. Het begrip Arbo staat voor Arbeidsomstandigheden en heeft betrekking op Veiligheid, Gezondheid en Welzijn (VGW). De Arbowet

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Pagina 1

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Pagina 1 Pagina 1 1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de vennootschap / onderneming Productbenaming: Plasticrète deel A : P- Cast A02 Gebruik: Diverse industriële toepassingen. Verantwoordelijke

Nadere informatie

Eindverslag inspectieproject OPS 2001 A491

Eindverslag inspectieproject OPS 2001 A491 Eindverslag inspectieproject OPS 2001 A491 Den Haag, december 02 Colofon Contactpersoon: mw. Y.A.J. Montforts tel.nr.: 0475-356603 Titel : Eindverslag inspectieproject OPS 2001 Project nr. : A491 Uitvoeringsperiode

Nadere informatie

Rapport Controleresultaten nalevingsmeting fruit 2012 WGB

Rapport Controleresultaten nalevingsmeting fruit 2012 WGB Rapport Controleresultaten nalevingsmeting fruit 2012 WGB DATUM OMSCHRIJVING AUTEUR 30-05-2013 Evaluatierapport controles bij fruittelers 2012 NVWA Divisie L&N 1 Evaluatierapport controles bij fruittelers

Nadere informatie

Veilig werken met chemicaliën

Veilig werken met chemicaliën Veilig werken met chemicaliën Vlaams Instituut voor sportbeheer en recreatiebeleid 3 e Trefdag Zwembaden Docent: David Bogaert Inhoud 1. Producten met gevaarlijke eigenschappen 2. Veranderende wetgeving

Nadere informatie

TOELATINGSAKTE Hernieuwing. Gelet op de aanvraag ingediend op: 09/02/2011. De Minister van Leefmilieu beslist:

TOELATINGSAKTE Hernieuwing. Gelet op de aanvraag ingediend op: 09/02/2011. De Minister van Leefmilieu beslist: TOELATINGSAKTE Hernieuwing Gelet op de aanvraag ingediend op: 09/02/2011 De Minister van Leefmilieu beslist: 1.Het biocide : HTH Chlore régulier stabilisé is toegelaten met toepassing van het artikel 78

Nadere informatie

b. P ROTOCOL VEILIG WERKEN MET STOFF EN IN DE TRANSPORTREINIGING

b. P ROTOCOL VEILIG WERKEN MET STOFF EN IN DE TRANSPORTREINIGING Bijlage 15: Protocollen veilig werken met stoffen b. P ROTOCOL VEILIG WERKEN MET STOFF EN IN DE TRANSPORTREINIGING 1. INLEIDING 1.1 ALGEMEEN Reinigingsproducten kunnen stoffen bevatten die schadelijk kunnen

Nadere informatie

Best Supply Chain Practice voor zwembadchemicaliën

Best Supply Chain Practice voor zwembadchemicaliën 1 P a g i n a Best Supply Chain Practice voor zwembadchemicaliën Opgesteld door de Commissie Milieu & Veiligheid van het Verbond van Handelaren in Chemische Producten (september 2015) Disclaimer Deze Best

Nadere informatie

Arbocatalogi. Toetsing en Handhaving. Paul Frenken Senior Specialist Expertisecentrum AI

Arbocatalogi. Toetsing en Handhaving. Paul Frenken Senior Specialist Expertisecentrum AI Arbocatalogi Toetsing en Handhaving Paul Frenken Senior Specialist Expertisecentrum AI Wat komt ter sprake Het toetsproces. de procedure wat is marginaal toetsen de toetsingsbrief wijzigingen in de catalogus

Nadere informatie

VERSLAG INSPECTIEPROJECT DE FYSIEKE BELASTING BIJ STRATENMAKERS

VERSLAG INSPECTIEPROJECT DE FYSIEKE BELASTING BIJ STRATENMAKERS VERSLAG INSPECTIEPROJECT DE FYSIEKE BELASTING BIJ STRATENMAKERS Een ontwikkeling naar machinaal straten COLOFON Plaats: Den Haag, juli 2007 Projectnummer: Inspectieonderwerpen: Directie: A775 Fysieke belasting,

Nadere informatie

INVENTARISEREND ONDERZOEK NAAR HET GEBRUIK VAN DESINFECTIEMIDDELEN IN VIS- EN VLEESVERWERKENDE BEDRIJVEN

INVENTARISEREND ONDERZOEK NAAR HET GEBRUIK VAN DESINFECTIEMIDDELEN IN VIS- EN VLEESVERWERKENDE BEDRIJVEN INVENTARISEREND ONDERZOEK NAAR HET GEBRUIK VAN DESINFECTIEMIDDELEN IN VIS- EN VLEESVERWERKENDE BEDRIJVEN Rapportnummer NDBIO 052 drs. H.R. Reus Keuringsdienst van Waren, Noord Postbus 465 9700 AL Groningen

Nadere informatie