Welkom 1 e bijeenkomst van 5

Transcriptie

1 Welkom 1 e bijeenkomst van 5

2

3 Programma 10:00 Welkom 10:05 Opzet van de cursus 10:20 Laat zien waar je staat 10:40 Opstellen integraal beheerplan vanuit klantperspectief nut en noodzaak 11:00 Pauze 11:15 Praktijk, hoe zet je een integraal beheer c.q. onderhoudsplan op 12:00 Lunch 12:45 Huisvesting c.q. vastgoedkader Programma van Eisen voor Instandhouding 13:30 Inspectiemethoden, conditiemeting 14:30 Meerjarenplanning en begroting. Maken van een oefening 16:00 Afsluiting - borrel

4 Omgevingsgevoeligheid wordt steeds belangrijker! 4 Economie&Ruimte, Nederland in transitie. Cees van Beukering 24 oktober DDW 2012

5 3 Meesterschap in contact: 1. maatschappelijke 2. klant 3. vak

7 Doelstelling van de leergang Vastgoedbeheer : Uw kennis te vergroten Bestaande werkwijze kritisch te kunnen testen Beter functioneren als vastgoedbeheerder

8 Door Studie schriftelijke delen Vastgoedbeheer - Integrale werkwijze Zonder goede huurder geen inkomsten Belangrijke aspecten Doen 5x bijeenkomsten Door vervolgstudie

9 Vastgoedbeheer Schriftelijke delen Vastgoedbeheer 1. Vastgoed 2. Vastgoedbeheer 3. Commercieel beheer 4. Relatiebeheer 5. Technisch beheer 6. Onderhoud 7. Kwaliteit feitelijke en gewenste kwaliteit 8. Exploitatie 9. Administratief en financieel beheer 10. Huurrecht woonruimte 11.Huurrecht - bedrijfsruimte 12.Aan- en verkoop van gebouwen Checklists

10 5 bijeenkomsten: 1e bijeenkomst kennismaking meerjarenplan Met de leergang en met elkaar Meerjaren onderhoud en kwaliteit 2e bijeenkomst - commercieel beheer Huisvestingsatisfactie 3e bijeenkomst - financieel en administratief beheer Rendement, kosten en risico s 4e bijeenkomst - commercieel beheer Huurrecht 5e bijeenkomst innovatie in beheer Slimmer beheer door inzet van innovaties

11 Opzet van de Schriftelijke leergang Vastgoedbeheer Voor de praktijk, door de praktijk

12 Omgevingsgevoeligheid wordt steeds belangrijker! 12

13 Nog een belangrijk kenmerk: De vastgoedmarkt - introductie De vastgoedmarkten zijn afhankelijk van algemene economische ontwikkelingen De vastgoedmarkt is daarom een afgeleide markt Daardoor ontstaan golfbewegingen: vastgoedcyclus Terugkerende discussie bij de vastgoedcyclus! Hoe kunnen we pieken en dalen in de markt afzwakken?

14 Voorraad De vastgoedmarkt - introductie Omvang van de vastgoedmarkt & leegstand Waarde in 1350 miljard Prijs /m² Leegstand Woningen 7 miljoen 1000 miljard woningen woningen (in 2006) Kantoren 45 miljoen 80 miljard ,5 miljoen m2 m2 vvo Waarvan 3 > 3j Bedrijfsruimte 475 miljoen 11 miljoen m2 m2 vvo 185 miljard 398 Bedrijfsterrein ha ha verouderd ha bouwrijp Winkels 26 miljoen 85 miljard miljoen m2 en m2 vvo Ca woningen Schatting FGH

15 We worden voortdurend uitgedaagd nieuwe wegen te zoeken om als bedrijf te overleven en als locatie aantrekkelijk te blijven Next generation landschap? Terugval Zorgen Ontkenning Boosheid De doet niets. Slachtoffer

16 Mis match: Versie 2.6 van d.d Next generation landschap? 8. Demografische schok 7. Ecologische schok 6. Grondstoffen schaarste 5. Energieschok/ Electra, gas- en olieproductie - Olieschaarste > overvloed schaliegas en olie 4. Gezagscrisis Teruggang Laagconjunctuur Herstel Hoogconjunctuur 3. Financiële schok 2. Chinese schok 1. ICT/ Nieuwe materialen gafeen en neurologie hersenonderzoek 13. Duurzame economie circulaire economie 12. Opwaartse kracht van de Chinese oplopende loonkosten 11. Opwaartse kracht van de Chinese consument 10. De opwaartse kracht van IT&CT schok 9 Opwaartse kracht financiële orde next generation landschap 1. Waarom wordt het eigenlijk anders en Wat is er aan de hand? 2. Wie raakt de veranderingen en Wat zal de toekomst brengen? 3. Wie brengen de veranderingen tot stand? 4. Hoe geven we het veranderingsproces vorm zodat de gewenste situatie wordt gerealiseerd?

17 innovatie en destructie

18

19 Zie onder interessante boeken 19 rubriek economie

20 Duurzame gebouwde levert een bijdrage: 1. in het versterken van de concurrentiepositie van de locatie. 2. door het leven van de gebruiker te verbeteren. Het gaat niet meer om de meters maar om kwaliteit. 3. in het bereiken van de ondernemingsdoelstelling voorbij life cycle costing op naar omzet gerelateerde huur c.q. risicodragend exploitatiemanagement van huisvesting) 4. van de eigen identiteit in de snel verandereden wereld - op weg naar regionale architectuur 5. het zorgvuldig omgaan met natuurlijke bronnen, recyclebaar zijn (gebouw = voorraad grondstof).

21 D Geld C Klant Direct rendement Indirect rendement A Pand Tevredenheid Productiviteit Architectonisch Ruimtelijk Functioneel Technisch B. A = Financieel fysieke spiraal B = Fysieke sociale spiraal C = Sociaal financiële spiraal D = Financiële spiraal

22 Acquisitie Exploitatie Dispositie

23 Koopknop 1. Begeerte 2. Pijn (prijs) 3. Begeerte en pijn smelten samen en gaat over in consumptie

24 Living Tomorrow Amsterdam (NL) Vilvoorde (BE) nieuwe producten die binnen vijf jaar op de markt komen Instortende daken vallende balkons scheuren in parkeergarage s ontruimen van woningen afvallende gevelplaten -.- etc Kwaliteit meer dan een gewoon actueel onderwerp!

25

26

28 Laat zien waar je staat uw markt? Woningmarkt Kantorenmarkt Bedrijventerrein/bedrijfsruimte Bedrijfshuisvesting Gemeentelijk Vastgoed Winkelmarkt Gezondheidszorg Anders?

29 Laat zien waar je staat uw taakgebied? Technisch? Commercieel? Administratief en financieel? Management? Leverancier van het vastgoedbedrijf? Anders?

30 Laat zien waar je staat belang van uw taakgebeid? Aantal klanten? Aantal objecten? Omzet van de afdeling? Aantal Fte s? Noodzaak van het vastgoed voor wie? Anders?

31 Laat zien waar je staat Taaksituatie wij zijn hoofdzakelijk bezig met: Technische ondersteuning bedrijfsproces Kostenbeheersing Verbetering financiering Verlaging/beheersen huisvestingskosten Risicobeheersing Verbetering interne communicatie Vertaling bedrijfsstrategie in huisvesting Versterken integraal management Versterken corporate identity Optimaliseren processen en producten Realiseren strategisch personeelsmanagement Realiseren bedrijfsdoelstellingen Ondersteunen cultuurveranderingen Bijdrage in bedrijfsstrategie

33 Uitgenodigd bij bedrijf xxx door hoofd technische dienst en hoofd facilitaire zaken om eens te praten over onderhoud gebouwen

34 onderhoud gebouwen waar hebben we het over Laten we eens kijken de rondwandeling

35 Gespreksonderwerp onderhoud gebouwen wat we gezien hebben kan Het is nodig dat op korte termijn.. en voor de lange termijn is het nodig dat omdat..!!!!

36 Huisvesting moet: 1. Voldoen aan wettelijke eisen geen gekke verhalen in de krant! 2. Voldoen aan wensen medewerkers van het bedrijf om fatsoenlijk te kunnen werken 3. Niet te duur worden ten aanzien van technische onderhoud, energie, schoonmaakkosten en.

37 Vastgoedkader

38 Productkaart Invalshoek van: 1. Klant 2. Pand 3. Geld

41 Meerjaren beheerplan Voorbeeld knelpuntenlijst

42 Meerjaren beheerplan Voorbeeld MJOP

43

44

45

46 Verantwoord huisvestingsmanagement Mensen, stenen en geld in evenwicht A. Klanttevredenheid Garantie voor veilige, gezonde en mooie werk en verblijfsomgeving Optimale dienstverlening Pro actief & professioneel beheer E. Innovatie mogelijk heden Constant open staan voor vernieuwingen Vernieuwingen durven toepassen Onderscheidend zijn door innovatie Zie Verantwoord huisvestingsmanagement van gebouwen is state of the art en houdt rekening met: B. Binnenklimaat Relatieve luchtvochtigheid Temperatuur CO2 concentratie Verlichtingsterkte Geluidsniveau C. Duurzaamheid D. Financiën Exploitatie kosten (NEN 2632) Vaste kosten//m2 Onderhoudskosten (storingsonderhoud en planmatig onderhoud )/ m2 Energiekosten / m2 Beheerkosten/m2 Conditie van het vastgoed (brandveiligheid, onderhoud, energieprestatie en wetgeving) RGDBoei

47

48

49 1. Vastgoedstrategie 2. Vastgoedanalyse

50 3. Huisvestingsatisfactie 4. Functionele meting 5. Duurzaamheidsanalyse 6. Klantrisico s

51 7. Conditiemeting 8. Technische risico s 9. Meerjaren onderhoudsplanning 10. Kasstromen 11. Financiële risico s

52 Waarom meerjarenplan? Reductie van onzekerheid, verkleinen van risico's! Reductie van onzekerheid door: Beslissingen te coördineren zodat een consistent onderhoudsbeleid ontstaat Efficiënt Effectief Als sturingsinstrument voor: wegwerken van achterstallig onderhoud invoeren van planmatig onderhoud Beoogde effecten: beperken van klachtenonderhoud optimaliseren van onderhoudskosten

53 Waarom onderhoud plannen en begroten? Realisatie van wensen van belanghebbenden gebruiker Vermindering klachten, verhoging huisvestingsatisfactie, bekendheid toekomstige plannen en prioriteiten bespreekbaar leiding Sturing huisvestingsvraagstukken, onderbouwing discussies nar derden, beheersing consequentie groei/inkrimping, beheersing/integratie maatschappelijk eisenpatroon, flexibeler beleid financiële afdeling Betere benutting beschikbare middelen, hoger rendement bestede middelen, minder kapitaalsbeslag, realisatie besparingen, kwaliteit tegen minimale (jaar)kosten,inzicht liquiditeit/financiering, optimalisering verhuurbaarheid/bruikbaareid, sturing investeringen, beheersing beschikbare middelen technische afdeling Werkwijze klachten- versus planmatig onderhoud, verhoging efficientiegraad, registratie kwalitatieve informatie, optmaal functioneren van vastgoed, vaststellen PVE, vroegtijdig anticiperen op ontwikkelingen, creatie werkstromen organisatie Verhoging werkmotivatie, sturing afdeling onderhoud, verhoging productie ED/Derden, goedecoordinatie/communicatie, beschikken over adequate informatie,toezicht kwaliteit en voortgang werk, relatie onderhouds- en bedrijfsadministratie

54 Onderhoudsmanagement een beheerst technisch proces Voor beheersing zijn drie zaken essentieel: Zicht op het te bereiken doel (Programma van Eisen voor Instandhouding); Zijn de randvoorwaarden aanwezig om het doel te bereiken (mensen en middelen); Zijn er mogelijkheden om het product asset aan te passen.

57 Plan van aanpak opbouw en actualiseren meerjaren beheerplan op basis van functionele inspectie en conditiemeting

58 MeerJarenOnderhoudsPlan MJOP Conditiescore 1 tot en met 6 op basis van o.a. de conditiemeting en risico in schema Planmatig onderhoud C op kwaliteitsniveau houden goed 1 Gewenste kwaliteit Onderhoud B Op kwaliteit brengen Slecht 6 Feitelijke kwaliteit Onderhoud A; onderhoudscontracten, klachtenonderhoud en onderhoud nodig om gevaarlijke situaties te voorkomen 0 t1 tijdas tn Drie sleuteldocumenten: 1. Onderhoudsmodel procesbeschrijving en definities 2. Programma van Eisen voor Instandhouding van Woningen (PvE-I) per complex op basis van Strategisch Voorraad Beleid 3. Onderhoudsbeleid (Onderhoudsmaatregelenbeleid en onderhoudscalculatieregelbestand )

60 Meerjaren beheerplan Productkaart per object alle informatie (ingedikt) Vastgoed Strategie Vastgoed Analyse - Bedrijfs- en boekwaarde - OZB-waarde - Gem. exploitatie kostenmarktinformatie - energielasten Meldingen en klachten -. Huisvestingssatisfactie Gebouw in Gebruik Analyse

61 Meerjaren beheerplan Productkaart per object alle informatie (ingedikt) Conditiemeting Meerjaren Planning Kostenplaats Element (hoofdstuk) Prioriteit c.q. risicoinschaling Planmatigheid Status Financiële kengetallen;rentabiliteit (BAR, NAR en IIR), bedrijfswaarde en marktwaarde

62 Meerjaren beheerplan Productkaart per object alle informatie (ingedikt) Meerjaren exploitatieprognose Verlies en winstrekening

66 Vastgoedmarkt Richten Inrichten Beleidsvlak strategisch niveau Bouw- en herontwikkelingsprojecten Ontwikkelingsvlak tactisch en operationeel niveau uitvoeringsvlak van projecten (exploratie). Vastgoed in exploitatie Programmeringsvlak tactisch niveau Uitvoeringsvlak operationeel niveau van vastgoed in exploitatie Beleidsverificatie Benutten Besturingsproducten Invoer Kennismanagement & Processen Vastgoedbedrijf Uitvoer

67 Vastgoedkader

68 Vastgoedkaderdient als toetsingskader: Vastgoed te beoordelen Met externen te kunnen communiceren over vastgoed (Gemeente, vergunningverleners zoals de afdeling handhaving van de Gemeente, bewoners en haar bezoekers, medewerkers van onderhoudsbedrijven) Toelichten van beleid Afleggen van verantwoording

69 Invulling van het vastgoedkader vanuit: 1. Vanuit publiekrechtelijk, wettelijk kaders woningwet zorgplicht (dwingend recht) 2. Vanuit het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH) met name het verantwoordingsveld (prestatieveld) het waarborgen van de woonkwaliteit 3. Vanuit civielrechtelijk kader huurrecht (regelend recht) 4. Vanuit het standpunt van de eigenaar/beheerder ingaan op marktwensen versus - risicobeheersing > beleid Het PVE-I is geen statisch document, maar ontwikkelt zich gedurende het exploitatieproces. Beleid van de eigenaar / beheerder (algemeen beleid / beleid mbt zelf aangebrachte voorzieningen (ZAV)/ onderhoudsbeleid mbt storingenonderhoud/planmatig onderhoud, mutatieonderhoud / garanties / onderhoudscontracten / signalen uit de markt / veranderende wet en regelgeving.

70 Vastgoedkader, inhoud: Kwaliteiten beschreven op basis van het SMART principe (specifiek, meetbaar, actueel, realistisch en tijdgebonden) - bijvoorbeeld: Basiskwaliteit Midden kwaliteit Luxe kwaliteit Motivatie (civiel rechtelijk, publiek rechtelijk (huurrecht) of beleid) Aanpak Opvolgactie bij onvoldoende kwaliteit: (mk) meldingen en klachten onderhoud, (m) mutatieonderhoud, (p) planmatig onderhoud, (g) groot onderhoud, (x)

72 integrale Inspectie Vastgoed Onderhoud RgdBOEI = vanuit een van de 4 vakdicipline s wordt bij inspectie gelijktijdig geïnspecteerd op: onderhoud (conditiemeting); brandveiligheid, energieprestatie en controle op wettelijke verplichtingen aangegeven volgens onderstaande matrix. Energieprestatie Controle op wettelijke verplichtingen Transport techniek T Integrale inspectie T Brandveiligheid Klimaattechniek K Integrale inspectie K Onderhoud (conditiemeting) Elektrotechniek E Integrale inspectie E Aspect Integrale inspectie Be Exterieur Be Bouwkundig Interieur Bi Integrale inspectie Bi Vakdiscipline Bouwkundig

73 Zicht op onderhoudskwaliteit Zorg voor effectief en efficiënt onderhoudsbeheer Focus op: - de methodiek conditiemeting (NEN 2767) en actuele kennis van het verouderingsgedrag van bouwkundige materialen en installaties - de afzonderlijke vakdisciplines - de resultaten van de inspectie in een Inspectie Rapport Vastgoed Onderhoud (IRVO) in te brengen en door te vertalen in een MeerJaren OnderhoudsPlan Bouwkunde Werktuigbouwknde Electra Transportmiddelen

74 Zicht op brandveiligheid Zorg voor veiligheid - brandveiligheid Focus op: - de Brandscan conform NPR en de resultaten daarvan in te brengen in het Inspectie Rapport Vastgoed Onderhoud en door te vertalen in een MeerJaren OnderhoudsPlan Electra

75 Zicht op energie Zorg voor effectief en efficiënt energiebeheer Focus op: - energieprestaties van gebouwen beoordelen en op grond daarvan verbetervoorstellen doen om de energielast van gebouwen structureel te verlagen - de informatie toe te passen bij het opstellen van een MeerJaren OnderhoudsPlan

76 Bestaande tools duurzaamheid

77 Bestaande tools duurzaamheid Het gaat om een score tussen de 0 en de 10 op vijf thema's: energie, materialen, afval, water en gezondheid. Score 6 komt overeen met het bouwbesluit. Score 7 wordt gekenmerkt als duurzaam.

78 Bestaande tools duurzaamheid Het instrument maakt gebruik van een referentiegebouw, waarin materialen en installaties uit 1990 worden toegepast. Het referentiegebouw heeft een milieuindex van 100. Score wordt weergegeven in een getal en label (A t/m G); Label E is bouwbesluit, D is de norm in duurzaamheid.

79 Zicht op Wet & Regelgeving (Installaties) Ken en werk met de actuele maatschappelijke spelregels in de bouw en onderken de risico s! Focus op: - de relevante Wet- en regelgeving op het gebied van bouwregelgeving, brandveiligheid, arbeidsomstandigheden en installaties - toepassen bij het opstellen van een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en Inspectie Rapport Vastgoed Onderhoud (IRVO)

80 Conditiemeting inventarisatie en inspectie op gebreken aan bouw en installatiedelen Technische aspect van gebouwen Toestandsmeting: eenduidig objectief Waarom? Toestandsmeting feitelijk gewenst

81 zicht op onderhoudskwaliteit onderhoudskwaliteit vastgoed geschaald volgens NEN 2767 KWALITEIT= conditiescore 1. Geen of zeer beperkte veroudering 2. Beginnende veroudering door gebruik, weer en wind 3. Verouderingsproces is op gang gekomen 4. Het verouderingsproces heeft het bouw- of installatiedeel duidelijk in zijn greep 5. Het verouderingsproces is min of meer onomkeerbaar geworden 6. Maximaal gebrekenbeeld Conditiescore 2, risico-effect 5 RISICO-effect Veiligheid van personen Voldoet niet aan wetgeving Kans op inkomstenderving Slechte functievervulling Belevingswaarde Conditiescore 5, risico-effect 3

82 Conditiemeting Traditionele inspectie VERSUS Conditiemeting VOORDELEN CONDITIEMETING: Objectieve inspectie biedt: Verbetering communicatie Onderhoudsbeleid beter te sturen Zin en onzin van onderhoudsmaatregelen beter te beoordelen Vermindering van ergernissen

83 Het ene gebrek is de andere niet classificatie van gebreken noodzakelijk!

84 Classificatie gebreken op basis van: Belang van het gebrek - ernst ernstig gebrek (E) serieus gebrek (S) gering gebrek (G) Intensiteit (I) Lage intensiteit beginstadium het gebrek is nauwelijks waarneembaar Hoge intensiteit eindstadium het gebrek is duidelijk waarneembaar/het gebrek kan nog nauwelijks toenemen Omvang (O) Incidenteel <2% Plaatselijk 2-10% Regelmatig 10-30% Aanzienlijk 30-70% Algemeen >70% Randafwerking dak: ernstig gebrek, openstaande verbindingen

85 Conditiemeting: bepalen I/O score c.q. gebrekenscore mbv de gebrekenmatrix 1. Bepalen I/O score (intensiteit en omvang) c.q. gebrekenscore in de gebrekenmatrix Omvang Incident eel Plaat selijk Regelmat ig Aanzienlijk Algemeen Lage int ensit eit % 15 Mat ige int ensit eit Hoge int ensit eit Int ensit eit <2% 2%t ot 10% 10%t ot 30% 30%t ot 70%

86 Conditiemeting bepalen conditiescore Conditiescore per bouwdeel: Van I/O score c.q. gebrekenscore naar Conditiescore Er n st i g ( E) S e r i e us ( S ) Ge r i n g ( G) C o n d i t i e sc o r e Ui t s t ek end Goed Redel i j k M at i g Sl ec ht Zeer s l ec ht 35 35

87 Inventarisatie naar prioriteit (PR) op basis van risico-score (RS) gerelateerd aan aspect en risico effect Aspect 1. Veiligheid / gezondheid 2. Cultuurhistorische waarde 3. Gebruik en bedrijfsproces 4. Vervolgschade 5. Toename klachtenonderhoud 6. Beleving, esthetica Prioriteit laag Risico-effect Sterk of ernstig effect Matig effect Geen of zeer gering effect Activiteit direct of op korte termijn plannen Activiteit op middellange termijn plannen Activiteit niet of op termijn plannen Bijvoorbeeld: Aspect > vervolgschade = 4Risico-effect > ernstig effect = -5 Risico-score (RS) = 45 geeft prioriteit (PR) = hoog

88 Thermografie is trefzeker oog Zonder hak- en breekwerk zoeken naar gebreken in constructies en installaties Voorbeeld van een schakelkast op bedrijfstemperatuur. Tussen de magneetschakels zijn twee witte streepjes zichtbaar, die duiden op een grote warmteontwikkeling. De oorzaak is een verhoogde weerstand door slijtage of door een verkeerde aansluiting. Bron. Renovatie en onderhoud

90 Inspectieformulier feitelijke en gewenste vastgoedkwaliteit

93 Meerjarenplan op basis van kwaliteit

94 Het vaststellen van prioriteiten Wanneer de geplande uitgaven van het onderhoud in een jaarplan hoger zijn dan het beschikbare budget, dan zal men prioriteiten aan de activiteiten moeten stellen. De vastgestelde prioriteiten zijn een bruikbaar hulpmiddel om tot verantwoorde keuzes te komen. Let op!! Denken van uit kwaliteit en risico

95 Risico inventarisatie (RI) versus onderhoudsprioriteit (PR) 1. Risico inventarisatie = inschaling risico effect van het gebrek 2. Onderhoudsconsequentie = wat te doen met het gebrek Risico Activiteit 1.. Zeer gering risico. 2. Matig effect 3. Sterk of ernstig effect. Activiteit niet noodzakelijk dan wel op lange termijn te plannen Activiteit op korte termijn te plannen Direct een activiteit te plannen

96 Wat is een risico Incident =

97

98

99

100 Meer of minder kwaliteit voor instandhouding van Vastgoed in schema - Meer onderhoud t.o.v basis meerjarenplan - kortere onderhoudscyclus + Gewenste kwaliteit (=PvE-I) Kwaliteit, 1 - Minder onderhoud t.o.v basis meerjarenplan - langere onderhoudscyclus - Feitelijke kwaliteit Kwaliteit,5 0 t1 tn

102 Onderhoudskosten vs kwaliteit Partners in Vastgoedmanagement Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam 102

103 Afstemmen en toetsen Het meerjaren plan en het genereren van managementinformatie Voor het nemen van besluiten verlangt het management informatie nodig voor besluitvorming Waarom onderhoud plannen en begroten? Realisatie van wensen van belanghebbenden gebruiker Vermindering klachten, verhoging huisvestingsatisfactie, bekendheid toekomstige plannen en prioriteiten bespreekbaar leiding Sturing huisvestingsvraagstukken, onderbouwing discussies nar derden, beheersing consequentie groei/inkrimping, beheersing/integratie maatschappelijk eisenpatroon, flexibeler beleid financiële afdeling Betere benutting beschikbare middelen, hoger rendement bestede middelen, minder kapitaalsbeslag, realisatie besparingen, kwaliteit tegen minimale (jaar)kosten,inzicht liquiditeit/financiering, optimalisering verhuurbaarheid/bruikbaareid, sturing investeringen, beheersing beschikbare middelen technische afdeling resultaat van het overleg: goedkeuring van het plan actie tot uitvoering jaarplan Werkwijze klachten- versus planmatig onderhoud, verhoging efficientiegraad, registratie kwalitatieve informatie, optmaal functioneren van vastgoed, vaststellen PVE, vroegtijdig anticiperen op ontwikkelingen, creatie werkstromen organisatie Verhoging werkmotivatie, sturing afdeling onderhoud, verhoging productie ED/Derden, goedecoordinatie/communicatie, beschikken over adequate informatie,toezicht kwaliteit en voortgang werk, relatie onderhouds- en bedrijfsadministratie PVM-NVDO Bouwkundig Onderhoud: 19

104 D Geld C Klant Direct rendement Indirect rendement A Pand Tevredenheid Productiviteit Architectonisch Ruimtelijk Functioneel Technisch B. A = Financieel fysieke spiraal B = Fysieke sociale spiraal C = Sociaal financiële spiraal D = Financiële spiraal

106 Met dank voor uw aandacht