Jaarverslag Stigas 2013

Transcriptie

1 Jaarvrslag Stigas 2013 Natuurlijk partnr voor duurzam inztbaarhid Dit is n uitgav van Stigas, waarin samnwrkn LTO Ndrland Branchvrniging VHG CUMELA Ndrland FNV Bondgnotn n CNV Vakmnsn Tlfoon (071) datum April 2014

2

3 INHOUDSOPGAVE Bijlag 1: Bijlag 2: Bijlag 3: Voorwoord. Algmn bschouwing..... Stigas voor god arbidsomstandighdn n vrzuimprvnti.. Sprpuntn in Ontwikklingn ziktvrzuim n ongvalln. Ziktvrzuim... Ziktduur. Ziktvrzuim n diagnos Bdrijfsongvalln n bropsziktn. Ht twd ziktjaar. Conclusis. Dodlijk ongvalln... Prvntidinstn n rgi op vrzuim. Risico-invntarisati Prvntif Mdisch Ondrzok (PMO) n gzondhidsbus. Wrkplkondrzokn n- advis. Workshops WrknInBalans.. Training Wrkn aan morgn Infctiziktn n wrk VrzuimOndrDDuim.. Rgivoring op vrzuim. Knnisfuncti n uitvoring branchprojctn. Sctoractivititn. Aanpak WrknInBalans. Wrkn aan morgn... Stof, pak t aan Bschrm bwust. Communicati n voorlichting.. Colland n VanColland magazin Foldrs n wbsits Voorlichtingn, workshops n cursussn... Organisati. Stigas-Burau: knnis- n loktfuncti Stigas-advisurs n agrarisch klantntams. Samnstlling klankbordgropn n subgropn pr Ovrzicht dodlijk ongvalln agrarisch n gron sctorn 2013 Ovrzicht voorlichtingn Stigas

4

5 VOORWOORD Bst lzr, Ook ht afglopn jaar hft hlaas wr aangtoond dat d aandacht voor vilig n gzond wrkn nit mag vrslappn, ook nit in dz tijd van conomisch crisis. Ht mst in ht oog springnd is ht tragisch ongval mt n mstsilo in Makkinga, waarbij dri dodlijk slachtoffrs t btrurn warn. Daarnaast vragn ook andr thma s voortdurnd d aandacht, zoals ht vrogtijdig ontstaan van lichamlijk klachtn n ook ziktn, di van dirn op mnsn ovrdraagbaar zijn. Vooral ook d vrgrijzing, di tot gvolg hft dat w mt zijn alln langr gaan doorwrkn n ht risico op vrzuim daarbij strk tonmt, maakt ht blang van prvnti n r-intgrati alln maar grotr. Dz ontwikklingn zijn ook ht afglopn jaar richtinggvnd gwst voor ht wrk van Stigas. Zo is om t bginnn ht projct Wrkn aan Morgn afgrond, n projct waarm ingspld wordt op d vrgrijzing in d sctor. In ht kadr van dit projct, dat md ondrstund wordt vanuit ESF-middln, zijn divrs activititn gstart om bdrijvn n wrknmrs voor t bridn op langr doorwrkn. Wij zin ht als onz vrantwoordlijkhid om rto bij t dragn dat ondrnmrs n wrknmrs gzond n vitaal d indstrp haln om daarna van hun wlvrdind oud dag t kunnn gnitn. Naast d vrgrijzing blijvn d mr traditionl ondrwrpn n blangrijk rol spln, zoals ht ongval in Makkinga aantoont. Dit n ook andr ongvalln tonn aan dat, howl r al vl bknd is ovr d risico s van ons wrk, nog lang nit altijd d rnst van d risico s god wordn ingschat. Dz ongvalln zttn ons aan ht dnkn ho w mr grip kunnn krijgn op ht bhrsn van risico s. Zo zijn ht afglopn jaar idën ontwikkld om mr accnt t lggn op d opvolging van vrbtractis, zoals dz ondrmr uit d risico-invntarisati naar vorn komn. Mt ht ministri van Social Zakn n Wrkglgnhid is ind van ht jaar nagnog ovrnstmming brikt ovr n pilot ondr d titl Naar mr zlfwrkzaamhid n zlfrgulring. Mt dz pilot wordt ook ingspld op niuw ovrhidsblid, waarm mn zlfrgulring wil stimulrn. God is ht om t constatrn dat ht vrzuim in d sctor na nkl jarn van stijging ht afglopn jaar wr daalt. Knnlijk wrpt d sctorgricht vrzuimaanpak in combinati mt d aandacht voor prvnti zijn vruchtn af. Knmrkn van dz aanpak zijn d grot mat van branchspcialisati van all btrokkn profssionals, alsmd d intgral (ls: ktn)bnadring van prvnti n vrzuimbgliding. Dit uit zich in samnwrking van prvntiadvisurs, r-intgratiadvisurs n bdrijfsartsn. Ht dot ons dugd t constatrn dat politik Dn Haag vl blangstlling hft voor onz sctoraanpak n dz wordt btrokkn bij discussis ovr ht tokomstig arbostlsl. Dz politik blangstlling voor onz aanpak hft rto glid dat Stigas gvraagd is om n pilot uit t wrkn, gricht op ht zlf r-intgrrn van zognaamd vangnttrs di zik uit dinst gaan. Aanliding voor d pilot is d Modrnisring van d Ziktwt, kortwg BZaVa gnomd, di inhoudt dat vanaf 2014 d financiël lastn van dz grop wrknmrs bij d bdrijvn n sctorn wordn glgd, waar dz in dinst zijn gwst. Hlaas is dz pilot, nog nit van start kunnn gaan, omdat door ht UWV nog gn vangnttrs kunnn wordn aanglvrd. Tot slot is ht afglopn jaar n start gmaakt mt d invulling van sctorspcifik dinstvrlning. Dit hft ondrmr grsultrd in ht bnomn van sctorspcialistn ondr d Stigasadvisurs als vast aansprkpunt voor n bpaald sctor n ht opstlln n uitvorn van sctor-activititnplannn. Vastgstld kan wordn dat bij n god balans tussn algmn n sctorspcifik dinstvrlning dz aanpak kan bijdragn aan vrstrking van ht draagvlak in d afzondrlijk sctorn. Kortom, Stigas hft wr latn zin voortdurnd in t spln op ontwikklingn om haar hn n aangtoond daarbij voor onz sctor n onmisbar splr t zijn als ht gaat om vilig n gzond wrkn n vrzuimprvnti. Mt rcht voor ons ht branch-instituut voor duurzam inztbaarhid. Dit jaarvrslag gft n samnvatting van d vl activititn van Stigas ovr Wij wnsn u vl lsplzir. Namns ht bstuur van Stigas, Mans Vulto, wrkgvrsvoorzittr Hnk Onstwddr, wrknmrsvoorzittr

6

7 1. ALGEMENE BESCHOUWING 1.1 STIGAS VOOR GOEDE ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN EN VERZUIMPREVENTIE D zorg voor god arbidsomstandighdn n vrzuimprvnti is bijna volldig bij wrkgvrs n wrknmrs komn t liggn. Omdat d rlatif klinschalig bdrijvn in d agrarisch n gron sctorn vaak nit in staat zijn dit zlf t rgln, hft d sctor n ktnaanpak ontwikkld. Stigas vrvult hirin n drildig rol, t wtn di van knniscntrum op ht gbid van arbidsomstandighdn n vrzuimprvnti, di van uitvordr van prvntidinstn n di van rgissur van vrzuimprvnti. Dit laatst gburt in nauw samnwrking mt arbodinst ArboVital. Dz rgirol wordt ondr andr uitgvord voor bdrijvn di bij vrzuimvrzkraar SAZAS zijn aangslotn. D intgral aanpak van prvnti n vrzuim maakt d positi van Stigas als ht instituut gricht op duurzam inztbaarhid voor d sctor unik. D intgral aanpak komt ondrmr tot uiting in: D inzt van volldig in onz sctor gspcialisrd prvntiadvisurs; D inzt van gspcialisrd bdrijfsartsn voor zowl prvntiv takn (bijvoorbld ht Prvntif Mdisch Ondrzok) als voor vrzuimbgliding; Intgral samnwrking tussn prvntiadvisur, bdrijfsarts n r-intgratiadvisur in klantntams; Ht richtn van algmn prvntidinstn naar d knnis n informati, di uit d vrzuimbgliding wordt opgdaan n; Andrsom d inzt - waar nodig - van prvntidinstn in d vrzuimbgliding. Social partnrs Knnisfuncti prvnti vrzuim vrzkrn wrkgvrs n wrknmrs Prvnti vormt d rst schakl in d ktn n maakt d branchaanpak van d agrarisch n gron sctor ondrschidnd tn opzicht van andr branchs in ht middn- n klinbdrijf. Afgzin van d social voordln voor wrkgvrs n wrknmrs, komn d invstringn in prvnti trug in d vorm van mindr vrzuim n arbidsongschikthid. Uitindlijk lidt dit tot n btr functionrnd arbidsmarkt n lagr kostn voor d bdrijvn maar ook voor d sctor als ghl. Als mt prvnti n daling van ht ziktvrzuim mt bijvoorbld 1 procntpunt wordt brikt, lvrt dit n bsparing op in loonwaard van mr dan 20 miljon uro op jaarbasis. D invstring in prvnti is naar vrhouding maar n fracti van dit bdrag. 1.2 SPEERPUNTEN IN 2013 D ambitis van d sctor hbbn in 2013 voor Stigas tot d volgnd hoofdactivititn glid: uitvoring van prvntidinstn n vrzuimbgliding vrniuwing van ht Prvntif Mdisch Ondrzok (PMO) inspln op langr doorwrkn mt ht projct Wrkn aan Morgn dinstvrlning mr richtn naar sctorn inspln op d Modrnisring Ziktwt vilig n gzond wrkn in ondrwijs 1

8 Uitvoring prvntidinstn n vrzuimbgliding Ht afglopn jaar zijn door d Stigas prvntiadvisurs ruim bdrijfsbzokn uitgvord. Dol hirbij was ondrmr ondrstuning bidn bij d uitvoring van risico-invntarisati of n wrkplkondrzok. Daarnaast hbbn vl andr activititn plaatsgvondn, zoals ht uitvorn van prvntivoorlichtingn, voorlichting ovr risico s van dirziktn, ht trainn van lidinggvndn in ht omgaan mt vrzuim n advisring ovr d machinrichtlijn. Daarnaast is in samnwrking mt ArboVital voor ondrmr d bij SAZAS aangslotn bdrijvn rgi gvord op d vrzuimbgliding. Prvntif Mdisch Ondrzok Stigas vort ht Prvntif Mdisch Ondrzok (PMO) gricht uit. Dat wil zggn dat bij n PMO spcifik gkkn wordn naar d risico s in n bpaald bdrijf of sctor, zoals dz uit d risico-invntarisati naar vorn komn. PMO is in vl gvalln n rcht voor wrknmrs op grond van cao-afsprakn, maar ook n vrplichting voor d wrkgvr als d risico-invntarisati daarom vraagt. Afglopn jaar hft n vrdr vrbtrslag van ht PMO plaatsgvondn. In samnwrking mt Adaptics, waarm bij d uitvoring van ht PMO wordt samngwrkt, zijn ht vragnlijstondrzok Gzondhid n wrkblving n d mtrsultatn uit ht biomtrisch ondrzok in één digitaal bhrssystm ondrgbracht. Ook is ht PMO op d bdrijfslocati toganklijkr gmaakt voor klinr bdrijvn. Zo kan vanaf 8 dlnmrs n klin gzondhidsbus wordn ingzt. Voorhn was dz dinst alln bschikbaar vanaf 22 dlnmrs. Langr doorwrkn: Wrkn aan morgn En blangrijk maatschapplijk vraagstuk voor d komnd jarn is ho w langr gzond n productif kunnn doorwrkn. Dit raakt ook onz sctor. Stigas kan als sctorinstituut voor duurzam inztbaarhid n bijdrag lvrn aan d oplossing van dit vraagstuk. Ht afglopn jaar is ht projct Wrkn aan morgn afgrond n zijn d rsultatn gprsntrd in n slotbijnkomst op 14 novmbr. In hoofdstuk 4 wordt vrdr op d inhoud van dit projct inggaan. Ht projct wrd financil ondrstund vanuit ESF-middln. Dinstvrlning mr richtn naar sctorn Ht afglopn jaar is invulling ggvn aan ht niuw blid om d dinstvrlning van Stigas dichtr bij d sctorn uit t vorn. Dit hft rin grsultrd dat n aantal Stigas advisurs d rol van sctorspcialist hft gkrgn n binnn d bgroting ruimt is gmaakt voor d uitvoring van zognaamd sctor-activititnplannn. Ht afglopn jaar is n start gmaakt ht opstlln n uitvorn van dz sctor-activititnplannn. Modrnisring Ziktwt. Vanaf 2014 wordt d Wt Bprking Ziktvrzuim n Arbidsongschikthid Vangnttrs, of kortgzgd BZaVa, van kracht. Dz wt houdt in dat bdrijvn, waar tijdlijk wrknmrs zik uit dinst gaan of snl na ht aflopn van ht dinstvrband zik wordn, zlf d financiël lastn van zikt n arbidsongschikthid gaan dragn. Dit was voor d Stichting van d Arbid (StvdA) aanliding om t bdingn dat sctorn zlf d glgnhid krijgn om vrantwoordlijkhid t nmn ovr d r-intgrati. Stigas is gvraagd n drglijk plan voor d agrarisch n gron sctor t uit t wrkn. Krn van dit plan is dat d btrffnd grop wrknmrs zovl als moglijk vanuit dzlfd structuur n aanpak bglid wordt, zoals dz ook bschikbaar is voor wrknmrs in vast dinst. Howl d planvorming al voor d zomr was afgrond hft ht UWV hlaas tot ind van ht jaar gn moglijkhid gzin om t bglidn vangnttrs aan t lvrn. Aan ht ind van ht jaar hft dit glid tot n brif van d StvdA aan ministr Asschr, waarin d ministr wordt gvraagd alsnog bwging in d pilot t brngn. Vilig n gzond wrkn in ondrwijs In fit bgint ht crërn van bwustzijn voor vilig n gzond wrkn van onz tokomstig ondrnmrs n wrknmr al in d schoolbankn. Om dz rdn hft Stigas ht afglopn jaar ook wr op mrdr agrarisch scholn bijgdragn aan lssn ovr vilig n gzond wrkn. Hirbij ging ht ondrmr ovr d arbowtgving, d risico-invntarisati, gzond bwgn, arbocatalogus n bdrijfshulpvrlning. 2

9 2. ONTWIKKELING ZIEKTEVERZUIM EN ONGEVALLEN 2.1 ZIEKTEVERZUIM Ht vrzuimprcntag is ht prcntag wrkbar dagn, dat vrlorn is ggaan wgns ziktvrzuim. Ht vrzuimprcntag ovr d rst tw jaar 2013 is gdaald mt 0,3% tn opzicht van 2012 n komt uit op 3,5%, brknd volgns d CBS-standaard. Tabl 1: Ziktvrzuim agrarisch n gron sctorn rst plus twd ziktjaar Agrarisch sctor 1 ziktjaar 3,1% 3,1% 3,1% 2,9% Agrarisch sctor 2 ziktjaar 0,6% 0,6% 0,7% 0,6% Agrarisch totaal 3,7% 3,8% 3,8% 3,5% Ndrland 1 ziktjaar*) 4,2% 4,2% 4,0% *) Bron: CBS / Jaarnquêt Ziktvrzuim n Kwartaalnquêt Ziktvrzuim. CBS nmt alln ht rstjaars ziktvrzuim waar op basis van n stkprof. 2.2 ZIEKTEDUUR D gmiddld vrzuimduur 1 ziktjaar is in 2013 mt 2,9 kalndrdagn gdaald tn opzicht van Ht btrft hir zoals gbruiklijk d bëindigd ziktgvalln. Uit figuur 1 blijkt n opvallnd daling van d gmiddld ziktduur ovr ht rst ziktjaar in d lftijdscatgori 56 jaar n oudr van 43,4 kalndrdagn in 2012 naar 31,9 kalndrdagn in D gripgolf hft rlatif vl kortdurnd vrzuim vroorzaakt. (Btrft hir zikmldingn in ht jaar 2012 n zikmldingn in ht jaar 2013). Figuur 1: Ziktduur in kalndrdagn naar lftijd Ziktduur naar lftijd in ht rst ziktjaar 50 Gmiddld ziktduur t/m 25 jaar jaar jaar jaar 56 jaar n oudr Bron: Stigas n SAZAS 3

10 2.3 ZIEKTEVERZUIM EN DIAGNOSE Kortdurnd vrzuim komt doorgaans nit bij d bdrijfsarts trcht n krijgt daardoor gn diagnoscod. Figuur 2 laat zin ho ht vrzuimprcntag van 2,9% is opgbouwd. Ht gaat nit om n ondrling vrhouding van d ziktbldn maar om ht aantal ziktdagn dat lk diagnos kost. Klachtn aan rug n ldmatn bpaln voor n blangrijk dl ht vrzuim. Door prvnti hirvan zou winst t bhaln zijn ,2% 1,0% 0,8% ,6% ,4% ,2% Andr diagnoss Luchtwgn Hartvaatstlsl Psychisch klachtn Rugklachtn 0,0% Ovrig klachtn bwgingsapparaat Ziktvrzuimprcntag 1 ziktjaar Figuur 2: Ziktvrzuim naar diagnos BEDRIJFSONGEVALLEN EN BEROEPSZIEKTEN In 2013 zijn r in totaal 149 niuw bdrijfsongvalln mt ziktvrzuim bij Stigas gmld. Tvns wrdn r 319 vrmodlijk bropsziktn vastglgd door d bdrijfsartsn. 2.5 HET TWEEDE ZIEKTEJAAR In ht rst ziktjaar wordt r alls aan gdaan om wrknmrs trug t latn krn naar wrk. Mt als gvolg dat dgnn di langr zik blijvn ook kampn mt rnstig problmn. Ht gaat altijd om complx situatis. In totaal gaat ht om 325 wrknmrs. Toch gaat 48,9% van hn wr aan d slag in 2013 n briktn 51,1% van hn ind wachttijd. 27,4% in dz grop was 56 jaar n oudr. 4

11 Figuur 3: Aantal wrknmrs in ht twd ziktjaar naar dlsctor Wrknmrs twd ziktjaar naar dlsctor Aantal wrknmrs Hrstld in ht twd ziktjaar Zik tot ind wachttijd M c ha ni sc G l a h lo st ui on nb V H ov ou w n h o ud i r r Pa s/g ij dd ro n nv z st o Ak l k n rb Bo ou w Bo lln t ll nh lt an d G m Fr l n uitt g Bo d b lt s dr Vo n ij ll Na f g t uu B o ro om nds r B kw t dr k lt ijf O sv rij v n rz rig or gi b n g dr ijv n 0 In all dlsctorn komn langdurig zikn voor, vooral in d grot sctorn. In d glastuinbouw komt circa 59% van d langdurig zik wrknmrs nit mr aan d slag binnn 2 jaar bij d ign of bij n andr wrkgvr. 2.6 CONCLUSIES Ht vrzuimprcntag ovr d rst tw jaar is in 2013 mt 0,3% gdaald tn opzicht van ht jaar 2012 n komt uit op 3,5%, brknd volgns d CBS-standaard. Ht 4 kwartaal 2013 is nog nit gpublicrd door ht CBS maar duidlijk wordt dat d agrarisch sctor wdrom gunstig afstkt tn opzicht van andr sctorn. 2.7 DODELIJKE ONGEVALLEN In 2013 warn 15 dodlijk ongvalln t btrurn in d agrarisch n gron sctorn. Dat zijn hlaas 3 ongvalln mr dan Ht aantal dodlijk ongvalln ligt wl lagr dan ht gmiddld sinds 2000 (17,4 dodlijk ongvalln pr jaar). Daarnaast vondn r tijdns wrkzaamhdn op agrarisch bdrijvn tw dodlijk ongvalln plaats mt drdn. In ondrstaand figuur staan d aantalln dodlijk ongvalln in d afglopn tin jaar wrggvn. 5

12 Figuur 4: Dodlijk ongvalln van 2004 tot n mt 2013 totaal n oudrn n kindrn totaal 18 jaar Positif is dat r in 2013 voor zovr bknd gn dodlijk ongvalln hbbn plaatsgvondn mt kindrn n jugdign (< 18 jaar). Figuur 5: Aantal ongvalln naar oorzaak van Dirn Machin Mstgassn onbknd Ovrig Rijdnd machin Valln Vallnd voorwrp Uit figuur 5 blijkt dat in d afglopn 8 jaar rijdnd machins, valln n vallnd voorwrpn ht grootst dl van d dodlijk ongvalln vroorzakn. In 2013 haddn 5 ongvalln mt rijdnd machins t makn n 1 ongval mt n vallnd voorwrp (hooibaal). 6

13 In juni van 2013 kwamn 3 mannn om n 1 man most mt vrgiftigingsvrschijnsln wordn opgnomn in ht ziknhuis na blootstlling aan mstgassn in n mstsilo. Naar aanliding van dit ongval is door d Ondrzoksraad voor d Vilighid n ondrzok ingstld naar d risico s van mstgassn. D rsultatn van dit ondrzok wordn in 2014 gpublicrd. In 5 gvalln was n wrknmr ht slachtoffr n 9 kr n ondrnmr. Van 1 gval is nit bknd of ht n wrknmr of ondrnmr btrof. Opvallnd is dat dit jaar gn kindrn n andr gzinsldn bij dodlijk ongvalln btrokkn warn. In bijlag 2 is n kort ovrzicht van d dodlijk ongvalln in 2013 opgnomn. 7

14 3. PREVENTIEDIENSTEN EN REGIE OP VERZUIM Afgzin van d uitvoring van (branch)projctn vindt d dinstvrlning grotndls op bdrijfsnivau n op individul nivau plaats. Blangrijk activititn op bdrijfsnivau warn in 2013: risico-invntarisati wrkplkondrzok Prvntif Mdisch Ondrzok n gzondhidsbus workshops WrknInBalans acti vrzuim ondr d duim 3.1 RISICO-INVENTARISATIE (RIE) In 2013 zijn w gstart mt d sctoractivititn (zi 4.1). Om tijd vrij t makn voor sctoractivititn warn r voor 2013 mindr risico-invntarisatis bgroot. Ondanks dat maar 720 risico-invntarisatis bgroot warn, zijn toch nog 800 risico-invntarisatis uitgvord. Gblkn is dat toch vl bdrijvn zich aanmldn om n risico-invntarisati door Stigas uit t latn vorn. Gmak n vrmd ogn di mr of andr dingn zin dan imand di al jarnlang rondloopt op ht bdrijf zijn n daarbij n vaak ghoord argumnt. Daarnaast zin w dat crtificringsystmn, di isn dat r actul risico-invntarisati aanwzig is, zoals VCA, Global-GAP n ht kwalititssystm voor zorgbordrijn, stimulrnd wrkn op ht (latn) uitvorn van risicoinvntarisatis. Figuur 6: Aantal door Stigas uitgvord RIE s pr jaar sinds In figuur 7 is n ovrzicht t zin van ht aantal risico-invntarisatis dat door Stigas is uitgvord in d vrschillnd sctorn sinds

15 Vo Bl M o ll In c gr t m Pa G h n on bo O an ra dd s i B ds v Zo ll o as Bo i s v o G nt gr rig ns ch rg m di l s a A o v bo to kw r st n Ho Lo n kk F b b lt/ u r r r l t h o v i N h u k nb n d dr d n o a n bo itt r at rij w ni ud nd t ou t i r ij j i u v j v uw l n l l r ur n n n l rk rs w t t t ij Figuur 7: Aantal RIE s pr sctor Uitgzondrd akkrbouw n vollgrondstlt n d fruittlt zijn of warn all digital risico-invntarisatis in 2013 rknd als branch-rie; dz digi-rie s kunnn zondr totsing door n dskundig wordn uitgvord. 3.2 PREVENTIEF MEDISCH ONDERZOEK (PMO) EN GEZONDHEIDSBUS Zoals al rdr aanggvn vort Stigas ht Prvntif Mdisch Ondrzok (PMO) gricht uit. Dat wil zggn dat bij n PMO spcifik wordt gkkn naar d risico s in n bpaald bdrijf of sctor, zoals dz uit d risicoinvntarisati naar vorn komn. PMO is in vl gvalln n rcht voor wrknmrs op grond van cao-afsprakn, maar ook n vrplichting voor d wrkgvr als d risico-invntarisati daarom vraagt. In 2013 hft n vrdr vrbtrslag van ht PMO plaatsgvondn. Door d inzt van n klin gzondhidsbus is ht moglijk nu ook voor klinr wrkgvrs vanaf 8 wrknmrs ht PMO op d bdrijfslocati uit t vorn. 9

16 Afblding: d klin gzondhidsbus In 2013 is d samnwrking tussn Stigas n Adaptics, als lvrancir van d Gzondhidsbus vrdr vorm ggvn. Procssn zijn gstroomlijnd n gdigitalisrd. Mt d grot of klin Gzondhidsbus is ht moglijk PMO s uit t vorn op d locati van ht bdrijf. Dit schlt d ondrnmr n wrknmrs vl ristijd n wachttijd. En dag PMO s wordt dan al gauw n luk happning op ht bdrijf n ht gsprksondrwrp van d dag. In 2013 is n start gmaakt mt PMO s voor klinr bdrijvn vanaf 8 mdwrkrs op locati door d inzt van n klinr bus. D ign Stigas bdrijfsarts vort d individul indgsprkkn, ontmot op dz manir wrknmrs di nit vrzuimn n lrt ht bdrijf n d wrkplk btr knnn. D bdrijfsarts wordt nu n btr bknd voor all wrkndn van ht bdrijf n is daardoor btr toganklijk. Naast ht gbruik van d Gzondhidsbus zijn ook op d vstigingn van ArboVital rglmatig PMO s uitgvord voor agrarisch wrknmrs. D Gzondhidsbus is ook ingzt bij vnmntn om bkndhid t gvn aan ht PMO, zoals op vrzok van CUMELA Ndrland bij d wdstrijd Bst Schoon Watr loonwrkr van Brabant in Middlbrs. Afblding: n PMO in d Gzondhidsbus in Middlbrs Bropsziktn D bdrijfsartsn hbbn in 2013 in ht totaal 47 (vrmod) bropsziktn gmld vanuit d bgliding van ziktvrzuim. 5 warn van psychisch aard, 3 haddn t makn mt d huid, 31 btroffn klachtn aan rug- n ldmatn. 15 maal btrof ht klachtn aan schoudr / bovnarm doorgaans in rlati tot langdurig rptrnd wrk bovn schoudr hoogt. 10

17 8 maal chronisch polsklachtn mt bknlling van znuw n blodvatn in rlati tot rptrnd wrk. 8 maal lag rugklachtn mt uitstralnd pijn naar d bnn in rlati tot langdurig rugblastnd wrk. Aantal mldingn Glastuinbouw blomn Glastuinbouw grontn Hovnirs / gronvoorzining Blombollntlt Fruittlt Ovrign sctorn In 2014 gaan d Stigas bdrijfsartsn mdon mt ht pijlstation intnsif mldn (PIM) van ht Ndrlands Cntrum voor Bropsziktn. 3.3 WERKPLEKONDERZOEK EN ADVIES Als n wrknmr uitvalt of drigt uit t valln n ht vrmodn bstaat dat d oorzaak in ht wrk ligt, wordt n Stigas prvntiadvisur ingschakld voor ht uitvorn van n wrkplkondrzok (WPO). Dz advisrt ovr moglijk aanpassingn van d wrkplk, d organisati van ht wrk of hulpmiddln om trugkr naar ht wrk moglijk t makn n tokomstig uitval t voorkomn. D wrkplkondrzokn gburn altijd in ht bijzijn van wrkgvr n btrokkn wrknmr n makn standaard dl uit van d vrzuimaanpak voor ondr andr SAZASklantn. Vrdr wordn wrkplkondrzokn ingzt na n rnstig bdrijfsongval mt als dol soortglijk ongvalln bij ht btrffnd bdrijf of sctor t voorkomn. In 2013 zijn in totaal 192 wrkplkondrzokn uitgvord Ø 56 maal na n rnstig bdrijfsongval Ø 28 kr prvntif bij drignd langdurig vrzuim Ø 108 kr om trugkr naar wrk t vrsnlln. Van d 28 prvntiv wrkplkondrzokn hbbn r 24 uitindlijk to bijgdragn dat btrokkn wrknmr nit of in idr gval nit langdurig is uitgvalln. Voorbld wrkplkondrzok April 2013: Evaluati wrkplkondrzok door n Stigas prvntiadvisur: Gsprokn mt d wrkgvr. Enkl praktisch advizn zijn dirct opgpakt zoals ht plaatsn van spigls op d trkkr, mr gbruik makn van d lktrisch pompwagn om d vilingkarrn t vrrijdn. Ht laatst wordt door wrknmr nog wl ns vrgtn n dan wordn karrn toch nog handmatig gtrokkn. Ht moilijkst is ht vrandrn van ht gdrag van wrknmr. Wrkgvr sprkt wrknmr hir wl op aan. Wrkgvr ovrwgt nog d aanschaf van n Donky (lktrotrkkr). Ik hb nogmaals gadvisrd om samn mt wrknmr naar d ggvn advizn t kijkn n zlf ook t valurn. 3.4 WORKSHOPS WERKENINBALANS D aanpak WrknInBalans hft als dol d duurzam inztbaarhid van wrkndn t bvordrn door hn bwust t makn van d invlod van gzondhid n vitalitit op hun prsoonlijk functionrn. Ondrdl van d aanpak is ht vrzorgn van startbijnkomstn bij bdrijvn n knnisbijnkomstn in samnwrking mt studiclubs n blangnorganisatis in d sctor. Ik was altijd t mo om s avonds na mijn wrkdag t sportn of its andrs t don. D workshop hft mij rvan bwust gmaakt dat ht ook andrs kan. Nu hb ik glrd dat bwgn m gaat hlpn mr nrgi t krijgn. Wlk kuzs maak jij om gzond n vitaal t blijvn? Voor wrknmrs, ondrnmrs n zlfstandign di mr willn wtn ovr ho zij zlf gzond n vitaal kunnn doorwrkn. Nu n d tokomst. Wlk risico s komn om d hok kijkn bij ht oudr wordn? Wlk rlati hft dit tot ht wrk? Wat is blangrijk om t don? Ho do ik dat dan? D antwoordn op dz vragn krijgt u in n intractiv workshop, waarin w kort ofningn afwissln mt praktisch informati. Op n spls manir bidn wij u n bijnkomst aan, waarin u stil staat bij di zakn di voor u prsoonlijk 11

18 van blang zijn: Ho blijf ik in balans, lichamlijk n mntaal? Waar krijg ik nrgi van n wat vrt bij mij juist nrgi? Ho kan ik daar op sturn, op ht wrk, thuis? Aan ht ind van d workshop gaat u naar huis mt n ign pakktj handvattn n tips om hir ook cht its m t don. Voor uzlf, of om thuis of mt uw wrkgvr t bsprkn. D uitvoring van d workshop is maatwrk, afgstmd op d spcifik vraag n dolstlling van d grop. In 2013 is d workshop WrknInBalans 12 maal vrzorgd als ondrdl van d aanpak WrknInBalans. 3.5 TRAINING WERKEN AAN MORGEN In ht kadr van ht ESF-projct Wrkn aan morgn is voor (studi)gropn van wrkgvrs n workshop ontwikkld voor ht in gropsvrband opstlln van n vitalititsplan voor ht ign bdrijf. D workshop is intractif, modulair opgbouwd n wordt in maatwrkvorm vrzorgd. 'W don binnn ons bdrijf al zo vl aan Arbo n toch blijft ht ziktvrzuim t hoog. Ik bgrijp nu dat aandacht voor gzond n fit zijn blangrijk is om ht vol t kunnn blijvn houdn. Hb nu n duidlijkr id gkrgn van wat m t don staat n ho ik daar mt mijn mnsn ovr ga pratn. Aan d slag mt gzond n vitaal langr doorwrkn Voor ondrnmrs di mr willn wtn ovr vitaal wrkn nu n d tokomst. Ho do ik dat? Wat is blangrijk om t don? Ho btrk ik mijn mdwrkrs hirin? D antwoordn op dz vragn krijgt u in n intractiv workshop. Tr voorbriding van d workshop maakt u - in 10 minutn - mt d Stigas Vitalititsscan Bdrijf n 0-mting van uw bdrijf. Hirm gaan w aan d slag. Aan ht ind van d workshop gaat u naar huis mt n ign pakktj handvattn n tips om hir ook cht its m t don. Voor uzlf, of om in t zttn bij uw mdwrkrs. WrkVrmognsMonitor Daarnaast bidn wij dlnmrs d moglijkhid om onlin d WrkVrmognsMonitor in t vulln, n instrumnt dat uw wrkvrmogn in kaart brngt. Wrkvrmogn (ook wl inztbaarhid gnomd) is d mat waarin imand zowl lichamlijk als gstlijk in staat is om zijn huidig wrk uit t vorn. In 2013 is d training Wrkn aan morgn 26 maal vrzorgd. 3.6 INFECTIEZIEKTEN EN WERK Ht ondrwrp Infctiziktn n zoönosn kwam vaak aan d ord in 2013 n lft in d sctor. In samnwrking mt ht RIVM, tw GGD n n LTO Ndrland is n adviznpakkt opgstld ovr hygiën in d dirhoudrij. Dit is vrvolgns bsprokn in d klankbordgrop dirhoudrij van d arbocatalogus. Daarop is ht documnt aangpast n zijn n groot aantal opmrkingn van d klankbordgrop ovrgnomn. Vrdr hft d klankbordgrop dirhoudrij d advizn bsprokn n ht rsultaat ligt nu voor bij I-SZW voor godkuring om daarna opgnomn t wordn in d arbocatalogus. In opdracht van ht Bosschap zijn wdrom dri kort filmpjs gmaakt ovr d volgnd ondrwrpn: Eiknprocssirups, Zik door vogls n Bijn- n wspnstkn. D filmpjs zijn t vindn op d wbsit 12

19 Eiknprocssirups Zik door vogls Bijn-n wspnstkn Afbldingn: Imprssi van d filmpjs zoals t zin op intrnt In april 2013 was Stigas wdrom md organisator van d jaarlijks WkVanDTk. Stigas vrvult n lidnd rol in dz gzamnlijk aanpak van 16 organisatis di btrokkn zijn bij d problmatik, zoals ht RIVM, Natuurmonumntn, Staatsbosbhr, WUR, Jagrsvrniging n ht Gldrsch Landschap. Ondr andr zijn divrs voorlichtingn ggvn n is d voorlichtingswbsit gactualisrd. Daarnaast hbbn d volgnd activititn in ht kadr van prvnti van d zikt van Lym plaatsgvondn: Ø Ø Ø Op vrzok van ht Bosschap n Staatsbosbhr hft Stigas n projct uitgvord naar d ffctivitit van gïmprgnrd wrkklding tgn tkn. Dit projct is in 2013 afgrond. Stigas n LUMC hbbn n artikl gmaakt ovr d problmatik van tknbtn n d zikt Lym in d sctorn Bos, Natuurbhr n hovnirs. Stigas hft samn mt d Univrsitit Twnt n projct uitgvord, waarbij n laflt is ontwikkld ovr ht voorkomn van d zikt van Lym voor laagglttrd wrknmrs. Dit laflt is in 2013 gëvalurd op zijn ffctivitit n is gdrukt n vrsprid. Afblding: Vir vrschillnd laflts zijn gtst op laagglttrdn n dz kwam r als bst uit. Tkn-poli In 2013 is n start gmaakt mt d samnwrking tussn Stigas n ht Glr ziknhuis in Apldoorn. D Stigas bdrijfsarts kan rchtstrks vrwijzn naar d Lym-poli van ht Glr Ziknhuis bij vrdnking op d zikt van Lym. Tr ondrbouwing van dz vrwijzing is hij gfacilitrd om blodondrzok uit t vorn. Dz wrkwijz bspaart tijdns d intak n bzok aan ht ziknhuis. 13

20 3.7 VERZUIM ONDER DE DUIM In 2013 is in opdracht van SAZAS n vrvolg ggvn aan d acti VrzuimOndrDDuim. Er zijn in 2013 drihondrd bdrijvn mt n rlatif hoog vrzuim bnadrd, waarna r hondrd vijfnngntig bdrijvn hbbn dlgnomn. D dolstlling van dz jaarlijks doorlopnd acti is om bdrijvn t hlpn mt d aanpak van hun vrzuim n tglijkrtijd d schadlast voor bdrijvn n SAZAS t vrlagn. In ht afglopn jaar is ht accnt ook stds mr komn t liggn op duurzam inztbaarhid van d mdwrkrs. Samn mt d Stigasadvisur wordt n analys van ht bdrijfsblid, d inztbaarhid n ht vrzuimblid gmaakt, waarna ht bdrijf advis krijgt ovr d aanpak rvan. Vrvolgns krijgn ondrnmrs, P&O'rs n lidinggvndn ondrstuning n bgliding in ht formulrn n uitdragn van n bdrijfsign vrzuim n -inztbaarhidsblid. Glt op ht succs van d aanpak n d waardring door klantn wordt dz door SAZAS kostloos aan haar hoogvrzuimnd klantn aangbodn. Als hoogvrzuimnd bdrijvn wordn gdfinird bdrijvn mt n vrzuimprcntag van twmaal ht gmiddld in d sctor of hogr n/of bdrijvn mt mldingsfrqunti van 2.5 of hogr gdurnd d laatst tw jaar. Enkl rvaringn uit d aanpak: D mst dlnmnd bdrijvn latn n dalnd ffct zin in d vrzuimcijfrs. Wrkgvrs n lidinggvndn gvn aan dat z stappn makn in schrpr n adquatr ragrn op ht gbid van vrzuimbgliding, r-intgrati n inztbaarhid. Ht kostloos aanbidn van d aanpak door SAZAS aan haar klantn wordt als n gwaardrd srvic rvarn. D workshops zijn n blangrijk ondrdl van d aanpak. In tw dagdln wordt intractif mt lkaar gwrkt, r wordt gsprokn ovr bïnvlodbaarhid van inztbaarhid n vrzuim. In ht ondrdl gsprksvoring is ht ofnn n ht bsprkn van d ofning zr waardvol. Mn rvaart dat n oplossing van d mdwrkr zlf vl mr kans op succs hft dan d oplossing di mn zlf al bdacht hft. Uit d valuatis blijkt dat d workshops zondr uitzondring hoog wordn gwaardrd door d dlnmrs. Bdrijvn di dlnmn aan d aanpak wordn nkl jarn gvolgd. Hiruit blijkt tlkns wr dat bdrijvn na dlnam aan d acti gmiddld n substantiël daling van ht vrzuim latn zin. Uitindlijk rsultrt dit in n navnant daling van d financiël schadlast voor zowl d btrokkn bdrijvn als voor SAZAS. Dz daling is wrggvn in ondrstaand grafik. Vrzuimontwikkling dlnmnd bdrijvn VODD van 2009 t/m 2011 Vrzuimontwikkling dlnmnd bdrijvn VODD t.o.v. SAZAS totaal Ziktvrzuimprcntag 1 n 2 ziktjaar 8,0% 7,0% 6,0% SAZAS totaal Dlnam jaar ,0% Dlnam jaar 2010 Dlnam jaar ,0% 3,0% 2,0% Jaar 2008 Jaar 2009 Jaar 2010 Jaar 2011 Jaar REGIEVOERING OP VERZUIM Tot slot hft Stigas ook ht afglopn jaar bijgdragn aan n god vrzuimbgliding. Dz taak wordt in nauw samnwrking mt ArboVital uitgvord, grotndls voor wrkgvrs di hun vrzuimvrzkring bij SAZAS hbbn ondrgbracht. In dz samnwrking vort Stigas rgi door middl van haar vrzuimdsk, planburau, 14

21 intrvntiadvis n functionl sturing van d ddicatd bdrijfsartsn n r-intgratiadvisurs, di vanuit ArboVital gdtachrd zijn. Ht afglopn jaar hft mt succs ht accnt vooral glgn op ht omkrn van d stijgnd ziktduur d afglopn jarn. 4. KENNISFUNCTIE EN UITVOERING BRANCHEPROJECTEN Knmrknd van d agrarisch branchaanpak voor prvnti is ook d uitvoring van branchprojctn. Hirondr wordt kort vrslag gdaan van nkl projctn. 4.1 SECTORACTIVITEITEN In 2013 is gstart mt d uitvoring van d zognaamd sctor-activititnplannn. Voor d uitvoring hirvan is tijd vrijgmaakt van d advisurs n zijn advisurs bnomd tot zognaamd sctorspcialist. Enrzijds krijgn d vrschillnd sctorn d glgnhid om (klin) projctn door d advisurs uit t latn vorn n andrzijds krijgn d sctorspcialistn daardoor mr knnis van d sctor n automatisch ook mr binding mt d vrtgnwoordigrs in d sctor. Stigas krijgt hirdoor mr n gzicht in d sctor. Als sctorspcialistn zijn bnomd: Hovnirs n Gronvoorzining Glastuinbouw Opn Tltn Dirhoudrij Bos n Natuur Ptr Brdius Sjok van dr Maarl Albrt van dr Burg Marcl van Dipn Gr Muwissn Sjok van dr Maarl Ptr Brdius Ton Joostn / Iris Voorbrgn Marik van Esvld Ks van Schank / Rolf d Konink Adri van Kootn In all sctorn knnn d sctor-activititnplannn d volgnd ondrdln: - Vraagbaakfuncti. D sctorspcialist is bschikbaar voor vragn van vrtgnwoordigrs van d vrschillnd organisatis, maar ook als twdlijns functionaris voor vragn van collga. - Volgn van niuw ontwikklingn. Dol hirvan is om t kijkn wlk ffctn dz ontwikklingn hbbn op d arbidsomstandighdn. Positiv ontwikklingn kunnn vrvolgns gpromoot wordn via bijvoorbld d arbidsvrindlijk productn n bij ontwikklingn mt n ngatif ffct op d arbidsomstandighdn wordt gprobrd om in ovrlg mt d lvrancir/fabrikant dit t vrbtrn. - Column in n vakblad. Om vilig n gzond wrkn t promotn is in d mst sctorn in ht sctoractivititnplan opgnomn om rglmatig in n vakblad t publicrn hirovr. Dat hft glid tot n column van d sctorspcialist voor ht mchanisch loonwrk in ht blad Grondig. D sctorspcialist voor d blombollnsctor had al langr n column in ht blad Blombollnvisi. Enkl unik sctoractivititn zijn: - Voorlichting ovr mstgassn. Naar aanliding van ht ongval in d mstsilo in Makkinga zijn in ht Mchanisch Loonwrk in rst instanti 25 Toolbox-mtingn gpland ovr d risico s van mstgassn. Latr zijn hir nog 15 voorlichtingn aan togvogd. - In d hovnirssctor zijn in d praktijk tchnisch hulpmiddln uitgtst zoals n aantal accu aangdrvn machins (kttingzaag, hggnschaar, bosmaair), schoffl, rgonomisch bzm n n rgonomisch hlm. - In d glastuinbouw is n projct gstart naar d zitglgnhid in d sctor. Dol is om t kijkn ho zit-, stawrkplkkn btr ingricht kunnn wordn. - Ovrlg mt d Horti bdrijfsschool ovr inpassing van vilig n gzond wrkn in d oplidingn. - In Bos n Natuur wordt n dl van d sctortijd bstd aan allrli activititn rond d zikt van Lym. D sctorspcialistn zijn ook vrantwoordlijk voor d arbocatalogi n d branch-rie s in d vrschillnd sctorn. In 2013 is gstart mt d actualisati van d branch-rie s in d varknshoudrij, mlkvhoudrij n graasdirn n d pluimvhoudrij. Dz branch-rie s hopn w in 2014 af t rondn. In 2013 zijn d branch-rie s voor d 1 Hovnirs n Gronvoorzining, Zorgbordrijn n Paardnhoudrij gactualisrd n opniuw gtknd n rknd. Ook in 2013 is in d vrschillnd sctorn wr gwrkt aan d arbocatalogi n zijn wr divrs niuw stukkn aan d vrschillnd arbocatalogi togvogd of gactualisrd. 1 Hovnirs n Gronvoorzining is bgin 2014 officil gtknd n rknd. 15

22 4.2 AANPAK WERKEN IN BALANS WrknInBalans hft als dol d duurzam inztbaarhid van mdwrkrs t bvordrn door hn bwust t makn van d invlod van gzondhid n vitalitit op hun functionrn. D in n rdr door ht ministri van Social Zakn n Wrkglgnhid gsubsidird pilot ontwikkld aanpak wrd voortgzt. D aanpak WrknInBalans kan als n blangrijk prvnti-instrumnt wordn gzin om in t spln op d komnd vrgrijzing. Daarom is d aanpak ondrdl uit gaan makn van ht projct Wrkn aan morgn, dat md ondrstund vanuit ESF-middln mdio 2012 is gstart n ht afglopn jaar is afgrond. In hoofdstuk 4.5 wordt hirop vrdr inggaan. Omdat dit projct pr augustus van dit jaar bëindigd is, hft r vanaf ht 2 kwartaal gn activ wrving plaatsgvondn voor d inzt van d acti WrknInBalans. Ondrdl van d aanpak is d WrkVrmognsMonitor, di zijn basis hft in d WorkAbilityIndx (WAI). D WAI is n in Finland ontwikkld (vragnlijst)instrumnt dat inmiddls in twaalf vrschillnd landn n in divrs sctorn in Ndrland wordt togpast n n voorsplling gft van moglijk risico s op arbidsongschikthid in d nabij tokomst. D aanpak WrknInBalans wordt als instrumnt ingzt om ht gsprk, ovr langr doorwrkn n moglijk risico s op uitval op kortr of langr trmijn, tussn wrkgvrs n hun wrknmrs op gang t brngn. Daarnaast gft 2 ht n hldr bld van ht wrkvrmogn op ht momnt van invulln n in d tokomst, van zowl ht individu als d grop. Op individul gbid ondrstunt dit activititn om d inztbaarhid t vrstrkn. Op gropsnivau draagt ht bij aan ht ondrnmingsblid n d actis di n bdrijf kan gaan ondrnmn. Op sctoraal nivau bidt ht moglijkhdn inzicht t vrwrvn in inztbaarhidvraagstukkn. D aanpak WrknInBalans bstaat uit d volgnd ondrdln, t wtn: ht topassn n valurn n advisrn naar aanliding van d Wrkvrmognsmonitor in bdrijvn in d agrarisch n gron sctor; ht stimulrn van d ign vrantwoordlijkhid van zowl d wrkgvr als d wrknmr als ht gaat om lftijdsbwust gzondhidsblid. D aanpak WrknInBalans is in 2013 ingzt bij 19 bdrijvn. D vragnlijst d WrkVrmognsMonitor is aan 632 prsonn vrstrkt. Hirvan zijn 16 trajctn afgrond. Bij 3 bdrijvn lopn d actis door in WERKEN AAN MORGEN En blangrijk maatschapplijk vraagstuk voor d komnd jarn is ho w langr gzond n zinvol kunnn gaan doorwrkn. Dit raakt ook onz sctor. Stigas kan als sctorinstituut voor duurzam inztbaarhid n bijdrag lvrn aan d oplossing van dit vraagstuk. Daarom is in 2012 gstart mt ht projct Wrkn aan morgn. Dit is in 2013 vrdr uitgvord n in ht najaar afgrond. Ht plan is financil ondrstund vanuit ht Europs Sociaal Fonds (ESF). Ht projct Wrkn aan morgn was rop gricht raan bij t dragn dat ondrnmrs n wrknmrs langr gzond kunnn doorwrkn. Mt ht projct is d stand van zakn in kaart gbracht n zijn praktisch hulpmiddln ontwikkld voor bdrijvn om mt ht ondrwrp aan d slag t gaan. In ht najaar 2013 is d indrapportag opglvrd. Enkl rsultatn zijn: En thortisch kadr (rsultaat litratuurstudi). Dit vormd d basis voor ondr andr d opzt van ht vragnlijstondrzok n kadr voor rsultatn van ht vragnlijstondrzok n boordling van god praktijkn. En analys van d huidig praktijk door middl van n vragnlijstondrzok ondr wrkgvrs n wrknmrs n n analys van bschikbar vrzuim- n arbidsongschikthidsggvns. En kwalitativ invntarisati door middl van bdrijfsbzokn. Hiruit is n ovrzicht gmaakt van wat wrkgvrs in d sctor op dit momnt don om hun wrknmrs gzond aan ht wrk t houdn n wat hirvoor succs- n faalfactorn zijn. Innovatiprijsvraag: good practics op ht gbid van langr doorwrkn. Uit d inzndingn is n rst, twd n drd plaats gkozn. 2 Strikt privacyvoorwaardn wordn hirbij ghantrd. Rsultatn wordn nkl anonim n op gropsnivau gdld mt d wrkgvr. 16

23 - Er is n vitalititsscan ontwikkld n onlin gzt, waarm bdrijvn kunnn zin of zij god bzig zijn mt hun blid tn aanzin van langr doorwrkn. Er is n training Wrkn aan morgn opgzt n ggvn. D Wrkvrmognsmonitor is bij ruim 700 wrknmrs uitgvord. Ht Prvntif Mdisch Ondrzok (PMO) n d Wrkvrmognsmonitor zijn gcombinrd n op tw bdrijvn uitgtst. In bstaand productn n dinstn, ondrmr d (digi)ri&e n vrzuimbgliding wordt aandacht bstd aan oudr wordnd mdwrkrs D actiwbsit is ontwikkld. Dz fungrt als toolbox waarop wrkgvrs inspirati kunnn opdon n informati kunnn vindn ovr ho hun wrknmrs gzond aan ht wrk t houdn. Er zijn 10 filmpjs gmaakt van koploprs (bdrijvn di op n god manir bzig zijn mt langr doorwrkn). Dz zijn t bkijkn via d actiwbsit. Er is als afsluiting n doorwrkbijnkomst voor btrokknn ghoudn op 14 novmbr. Hirin wrdn d rsultatn van ht projct gprsntrd, is d innovatiprijs uitgrikt n warn r n inspirrnd sprkr n n panldiscussi. Er is gkozn voor d trm doorwrkbijnkomst, omdat Stigas nog vrdr mt ht ondrwrp aan d slag gaat. En plan voor n vrvolg in 2014, gnaamd Wrkn aan morgn 2.0 ligt klaar. Foto: Potplantnkwkrij Sjaloom uit Waddinxvn won d innovatiprijs Ht Europs Sociaal Fonds invstrt in jouw tokomst n is mdfinancir van dz activitit. 4.4 STOF, PAK T AAN Ht afglopn jaar hft Stigas afsprakn gmaakt om d campagn Stof, pak t aan voort t zttn. Aanliding voor dz afsprakn was dat d productschappn, di in ht vrldn dz campagn ontwikkld n uitgvord hbbn, wordn opghvn. All dlnmnd partijn aan d campagn hbbn in princip latn wtn dz voort t willn zttn n daarto bij Stigas t willn ondrbrngn. Hirbij gaat ht vooral om d voortztting van d actiwbsit n d bglidingscommissi d ontwikklingn op ht gbid van stofbstrijding volgt n zonodig acti ondrnmt. Eind van ht jaar is ht ondrzok gstart ho d activititn ht bst binnn Stigas kunnn wordn in gpast. 4.5 BESCHERM BEWUST Tot slot is vanuit FNV Bondgnotn aan Stigas gvraagd om d acti Bschrm bwust voort t zttn. Hirbij gaat ht om voorlichtingsmatriaal n n actiwbsit. Inmiddls zijn r concrt afsprakn gmaakt om dz acti vanuit Stigas voort t zttn. 17

24 5. COMMUNICATIE EN VOORLICHTING 5.1 COLLAND EN VANCOLLAND MAGAZINE D afdling communicati van Stigas nmt dl aan ht Colland-communicatitam, waarin ook communicatiadvisurs van d Sctorraad, BPL n SAZAS dlnmn. Gzamnlijk ontwikkln zij ht Colland communicatiblid n zijn zij vrantwoordlijk voor d communicati mt social partnrs, branchorganisatis, bdrijvn n bdrijfstakkn. Hirvoor zijn d volgnd gzamnlijk communicatimiddln ingzt: ht magazin VanColland n d wbsit Ht gzamnlijk magazin VanColland vrschijnt vir kr pr jaar. Stigas maakt graag gbruik van dit magazin om d ign dinstvrlning n spcifik ondrwrpn ondr d aandacht t brngn van all bij Colland aangslotn bdrijvn. Ht afglopn jaar hft Stigas wdrom n substantil dl van dit blad mt actul thma s rond arbidsomstandighdn n vrzuimprvnti wtn t vulln. 5.2 FOLDERS EN WEBSITES Stigas bschikt ovr n uitgbrid sri voorlichtingslaflts. Dz foldrlijn wordt rglmatig uitgbrid n gactualisrd. Ht mst populair bij wrkgvrs n wrknmrs zijn praktisch laflts ovr actul zakn als d Gzondhidsbus, tkn n d zikt van Lym n MRSA. Stigas bidt haar dolgropn vl praktisch informati op intrnt. D ondrstaand wbsits wordn door Stigas actif ondrhoudn. Stigas.nl D wbsit wordt vooral gvod mt informati ovr d Stigas dinstvrlning n spcifik arboknnis, ondr andr arbidsvrindlijk productn n informati ovr divrs zoönosn n arbidsrisico s. Ht bhr van ligt ghl bij Stigas. In 2013 is d wbsit gactualisrd op basis van n uitgbrid gbruikrsondrzok. Uit dit ondrzok kwam naar vorn dat d prsntati n toganklijkhid van d grot hovlhid contnt goptimalisrd kon wordn. Daarom is bslotn om d wbsit in 2013 opniuw in t richtn n vorm t gvn zodat dz nog btr voldot aan d klantbhoft. Eind 2013 is d vrniuwd wbsit opglvrd. Wrknaanmorgn.nl D wbsit voor ht spcial projct Wrkn aan morgn mt daarop ondrmr d volgnd informati: Achtrgrond n aanpak Wrkn aan morgn Vitalititsscan bdrijvn Filmpjs- Ho don andr bdrijvn dat? Agroarbo.nl D wbsit agroarbo.nl bvat d arbocatalogi van d agrarisch n gron sctorn. Dz wbsit wordt in ovrlg mt d klandbordgropn actif ondrhoudn. Wkvandtk.nl Tot slot is ook vl aandacht bstd aan d wbsit D wbsit is ontstaan uit n samnwrkingsvrband van Stigas mt ruim twintig samnwrknd organisatis. Stigas ondrhoudt d wbsit. 5.3 VOORLICHTINGEN, WORKSHOPS EN CURSUSSEN D Stigasadvisurs hbbn ook ht afglopn jaar n groot aantal voorlichtingn, workshops n cursussn vrzorgd. Zoals d workshops WrknInBalans, vrzuimmanagmnt, vorn van vrzuimgsprkkn n btr r-intgrrn. Naar ht Stigas voorlichtingsprogramma is altijd vl vraag. Ht afglopn jaar zijn 185 prsntatis vrzorgd voor d vrschillnd sctorn. Spcifik ondrwrpn di ruit sprongn warn vilighid, d arbocatalogus, tkn n d zikt van Lym n gzond bwgn. Ook vrzorgd Stigas in samnwrking mt CUMELA Ndrland voorlichtingn ovr mstgassn. Voor dz voorlichtingn was vl blangstlling: ruim 50 toolboxmtings zijn ggvn in ht hl land. Bijlag 3 gft n ovrzicht van d voorlichtingn di Stigas in 2013 hft vrzorgd. 18

25 18 fbruari 2013 RIJKEVOORT In d nacht van zondag op maandag is bij n bordrij aan d Walsrt in Rijkvoort n mstsilo ontploft. Afblding n tkst uit d toolbox Mstgassn. 19

26 6. ORGANISATIE 6.1 STIGAS-BUREAU: KENNIS- EN LOKETFUNCTIE D dinstvrlning wordt aangstuurd n gcoördinrd door ht landlijk Stigas-burau (staf). Dit burau vrvult voor d sctor d rol van knniscntrum op ht trrin van arbidsomstandighdn, vrzuim n gzondhidsmanagmnt. Dls gburt dit ook voor SAZAS. Ook is ht burau vrantwoordlijk voor ht scrtariaat van ht bstuur n voor d organisati van d sctoral klankbordgropn, di inhoudlijk vrantwoordlijk zijn voor ondr andr d afzondrlijk sctor-arbocatalogi n d branch-rie s n d cntral lokt- n hlpdskfuncti (Stigas Srvicdsk). Ovrig activititn zijn ondr andr: d aansturing van d Stigasorganisati, inclusif d bij d uitvoring btrokkn profssionals (prvntiadvisurs n ddicatd bdrijfsartsn n r-intgratiadvisurs) d landlijk loktfuncti voor all vragn om informati n advisdinstn van ondrnmrs n wrknmrs ht ondrhoud van sctorspcifik instrumntn zoals branch-rie s, arbocatalogi n Prvntif Mdisch Ondrzok ht ondrhoud van d wbsits n (arbocatalogus) ht uitvorn van d communicatifuncti, ondrmr ht ontwikkln van voorlichtingsmatriaal n ht invulln van ht arbodl in Colland-mdia rgivoring op d vrzuimbgliding, ondrmr voor bij SAZAS aangslotn bdrijvn, via ondrmr d vrzuimdsk, ht planburau n d intrvntiadvisurs ht uitvorn van branchanalyss, ondrmr ovr d ontwikkling van vrzuim n ongvalln d ontwikkling n coördinati van branchprojctn n ondrzokn In d staf van Stigas zijn d volgnd disciplins vrtgnwoordigd: mdisch advisur, arbidsdskundig advisur, arbidshygiënisch advisur, vilighidskundig, arbid- n organisatidskundig, communicatiadvisur n intrvntiadvisur. Wrkgvr zokt informati n vindt dat bij Stigas Godndag. Ik bn voor mijn kwkrij op zok naar n btr manir om mijn kluitn t rooin. Nu kwam ik op intrnt in d arbocatalogus ht volgnd tgn: Pnumatisch kluitnstkr Na wat zokwrk op intrnt kan ik nits vindn wat hir op lijkt n waar dit t koop is. Ik zou graag vl mr willn wtn ovr dit stukj grdschap Kunt u mij op wg hlpn? D Stigas Srvicdsk lgt dz vraag voor aan d prvntiadvisurs. Zij wtn prcis waar d pnumatisch kluitnstkr t koop is. D klant wordt gïnformrd is hirm n stuk vrdr gholpn. 20

27 6.2 STIGAS-ADVISEURS EN AGRARISCHE KLANTENTEAMS D Stigas-advisurs zijn landlijk gsprid wrkzaam n hbbn contact mt d ddicatd opgstld artsn n rintgratiadvisurs vanuit ArboVital. Uitgangspunt is om prvntiadvisurs, r-intgratiadvisurs n branchartsn zovl moglijk mt lkaar t latn samnwrkn, in ht blang van d opbouw van knnis n kwalitit van d dinstvrlning. Naast d vast krn van advisurs wordn voor spcifik wrkzaamhdn of projctn op ad-hoc basis ook andr dskundign inghuurd. Advisur Ptr Brdius Albrt van dr Burg Marcl van Dipn Marik van Esvld Dolf God Ton Joostn Wim Klauck Rolf d Konink Adri van Kootn Sjok van dr Maarl Gr Muwissn Ks van Schank Albrt Snappr Iris Voorbrgn Spcialism Akkrbouw n vollgrondstlt, Machinvilighid n Hogr Vilighidskundig Glastuinbouw, Arbidsdskundig, EUREP/GAP Blombolln, witloftrkkrijn Fruittlt, fysik blasting, kindrn Algmn Bos n natuur, gitnhoudrij, tkn n d zikt van Lym, kindrn Paddnstolntlt, asprgtlt Akkrbouw, Middlbaar Vilighidskundig Fruittlt, Middlbaar Vilighidskundig Mlkvhoudrij, vvrbtring, bdrijfsvrzorging, rundvbdrijvn, KI-bdrijvn (rundv), Arbidsdskundig, Middlbaar Vilighidskundig Akkrbouw, bos n natuur Mchanisch loonwrk, hovnirs n gronvoorzining, Hogr Vilighidskundig Varkns- n pluimvhoudrijn, Middlbaar Vilighidskundig, ARIE Paardnhoudrijn, mangs, Middlbaar Vilighidskundig Algmn Boomtlt n vast plantntlt Rgio Brda Wstland Alkmaar Arnhm Gos Amrsfoort Vnlo Groningn Arnhm/Enschd Luwardn Groningn Haarlm Eindhovn Rottrdam Apldoorn Utrcht 21

28 BIJLAGE 1. SAMENSTELLING KLANKBORDGROEPEN EN SUBGROEPEN Klankbordgrop Hovnirs n Gronvoorzinrs Naam J. Hoksbrg I. Sangrs J. Batnburg M. Custrs Th. Niuwnhuizn F. van dn Bos M. Daamn D. Aaldring R. Aalbrts E. van Hulst P. van dr Bk S. van dr Maarl Namns VHG VHG VHG VHG VHG VHG FNV Bondgnotn FNV Bondgnotn FNV Bondgnotn CNV Vakmnsn CNV Vakmnsn Stigas Klankbordgrop Naam J.H. Zwvrink-Bosch C. van Zost-Mstr K. Nagtgaal A.W. Karls M.C Bns J. Sijtsma G. Bart J. Bosma C. Essns P. Brdius Namns CUMELA Ndrland CUMELA Ndrland CUMELA Ndrland CUMELA Ndrland FNV Bondgnotn FNV Bondgnotn Vakvrniging HZC CNV Vakmnsn Actor Stigas Agndalid Klankbordgrop Glastuinbouw Naam Voorzittr A. Hkman J. Vooijs E. Goos L. d Jong H. Onstwddr H. Bos A. van dr Burg Namns LTO Noord Glaskracht LTO Noord Glaskracht LTO Noord Glaskracht LTO Noord Glaskracht FNV Bondgnotn FNV Bondgnotn Stigas 22

29 Klankbordgrop Dirhoudrij Naam E. Douma A. Butijn J. Houdijk J. Muldr H.J. Pk B. van Vldhuisn Mvr. R. Pruijstn H. Onstwddr G. Muwissn Namns LTO Varknshoudrij NOP LTO Schapnhoudrij LTO Mlkvhoudrij LTO Paardnhoudrij FNRS LLTB FNV Bondgnotn Stigas Plaatsvrvangr A. Spikr Plaatsvrvangr W. Frankn Agndalid Klankbordgrop Bos n Natuur Naam J.A. Eftink W. Baltussn J.H. Kraan J.P.M. Polman H.J. Jurink W. Rolfsma H.J. Jurink M. Lammrtink M. d Groot Namns FNV Bondgnotn FNV Bondgnotn CNV Vakmnsn IPC Gron Ruimt AVIH Staatsbosbhr AVIH Gldrsch Landschap Stigas Klankbordgrop Opn Tltn Naam Voorzittr B. Hasslo B. Knol J. Janssn H. Bus G. Pronk J. van Luwn W. Bimans Mvr. M.C Bns W.H. Immrzl A. Zwtsloot J.H. d Bor M. van Dipn Namns LTO Akkrbouw LTO Boomtlt ZLTO NFO NFO LTO Boomtlt LTO Vollgrond FNV Bondgnotn CNV Vakmnsn Anthos KAVB Stigas Agndalid Agndalid Agndalid 23

30 BIJLAGE 2. OVERZICHT DODELIJKE ONGEVALLEN AGRARISCHE EN GROENE SECTOREN fbruari Nooitgdacht 25 april Covordn 9 mi Varssvld 31 mi Tubbrgn 19 juni Makkinga 21 juni s-gravnzand 31 juli Barnvld 29 augustus Obdam 5 sptmbr Marklo 8 oktobr Aaltn 31 oktobr Zwijndrcht 4 dcmbr Vrdpl 29 dcmbr Hok 19 jaar man 85 jaar man 50 jaar man 32 jaar man 26 jaar 29 jaar 42 jaar mannn 52 jaar man 62 jaar Man 51 jaar Man 62 jaar man 43 jaar man 57 jaar man 37 jaar Man 67 jaar Man Wrknmr Zlfstandig Zlfstandig Zlfstandig En 19-jarig man kwam in d loods van ht bdrijf klm t zittn tussn tw kistn Hooibaal van ongvr 300 kg valt op bjaard man. En man is ovrldn nadat hij ondr zijn kraan in d sloot bland. Man komt om bij ongval mt girtank. Zlfstandig Wrknmr Wrknmr Mannn komn om in mstsilo. Wrknmr Man wordt gëlktrocutrd. Zlfstandig Vrrikr rijdt tgn muur di instort. D man di r nt achtr loopt komt om. Man rijdt mt trkkr in sloot Zlfstandig Man komt om bij ongval mt minikraan Zlfstandig Man valt van maïshakslaar n ovrlijdt latr. Zlfstandig Man komt bij hovnirsbdrijf trcht in hfinstallati Wrknmr Man raakt bknld in mlkcarrousl Zlfstandig Man valt door dak schuur DODELIJKE ONGEVALLEN MET DERDEN OP AGRARISCHE BEDRIJVEN sptmbr Achtmaal 31 oktobr Harlingn Zlfstandign: Wrknmrs: Gzinsldn: Nit bknd: jaar man 27 jaar man Wrknmr Man krijgt staln plaat op zich Wrknmr Man valt door dak schuur waarvan - kind Drdn: 2 24

31 BIJLAGE 3. OVERZICHT VOORLICHTINGEN STIGAS Datum Sctor AB Brabant AB Brabant Akkrbouw Akkrbouw Akkrbouw Akkrbouw AOC AOC AOC Bdrijfsvrzorging Blombolln Blombolln Blombolln Boomkwkrij Boomtlt Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n natuur Bos n natuur Bos n natuur Bos n natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos n Natuur Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Bos, Natuur n Landschap Dirn n paardnhoudrij 17-1 Stigasmdwrkr Ptr Brdius Ptr Brdius Ks van Schank Sjok van d Maarl Iris Voorbrgn Iris Voorbrgn Marik van Esvld Marik van Esvld / Ton Joostn Marik van Esvld / Ton Joostn Marlis Kamps Marcl van Dipn Marcl van Dipn Marcl van Dipn Iris Voorbrgn Wim Klauck Wim Klauck Wim Klauck Wim Klauck Marcl van Dipn / Iris Voorbrgn Iris Voorbrgn / Marlis Kamps Marik van Esvld Wim Klauck Marlis Kamps Ks van Schank Wim Klauck Wim Klauck Marcl van Dipn Wim Klauck Ondrwrp Mstgassn, dirn n machins Mstgassn, dirn n machins Vilighid op n rond ht rf Vilighid & Arbocatalogus Vrlnging Spuitlicnsi Vrlnging Spuitlicnsi RIE RIE RIE Workshop Wrkn aan Morgn Gzond bwgn Vilig wrkn (mt gvaarlijk stoffn) Vilighid, Wrkn aan morgn. Tkn, tknbtn Vilighid in n rond ht bdrijf Vilighid voor vrijwilligrs Vilighidcampagn arbobrd Vilighid/Calamititnplan Prvnti tknbtn Wrkn in Balans Wrkn In Balans Wrkn in Balans Prvnti tknbtn Prvnti tknbtn Prvnti tknbtn Prvnti tknbtn Prvnti tknbtn Prvnti tknbtn Wrkn in Balans Prvnti tknbtn Wrkn in Balans Lichamlijk blasting Gzond wrkn Arbo n prvnti tknbtn Wrkn aan Morgn/Arbocatalogus Wrkn aan Morgn Training inztbaarhid Training inztbaarhid Training inztbaarhid Wrkn aan morgn, Arbocatalogus Wrkn aan morgn, Arbocatalogus Wrkn aan morgn, Arbocatalogus Vilighid, Arbowt Vilighid, RI&E, Arbocatalogus Vilighidscampagn arbobrd Vilighidscampagn arbobrd Vilig wrkn mt gvaarlijk stoffn Vilighidscampagn arbobrd Workshop Wrkn aan Morgn Marlis Kamps 25