Bijlagen. Het brein 320. Register 322

Transcriptie

1 319 Bijlagen Het brein 320 Register 322 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media B.V P. van Burken, Mindfulness en fysiotherapie, DOI /

2 320 Het brein mpfc vmpfc dmpfc pgacc dacc/mcc sgacc na al Am Th PCC PL pl H vt LC prcu OL Breinoverzicht (mediaal) met gebruikte afkortingen afkorting ai Am dacc dmpfc H Lc MCC na OL PCC pgacc pi PL prcu sgacc Th vmpfc vt naam van gebied anterior insula amygdala dorsale anterior cingulate cortex dorsomediale prefrontale cortex hypothalamus locus coeruleus mid cingulate cortex nucleus accumbens occipital lobe (achterhoofdskwab) posterior anterior cingulate cortex pregenuale anterior cingulate cortex posterior insula parietal lobe (pariëtaalkwab) precuneus primaire sensorische cortex subgenuale anterior cingulate cortex thalamus ventromediale prefrontale cortex ventrale tegmentum

3 Het brein 321 dlpfc FEF PreM M1 ipl spc apfc vlpfc S2 TPJ Ag OFC Breinoverzicht (lateraal) met gebruikte afkortingen afkorting Ag apfc dlpfc FEF ipl M1 OFC PreM S2 spc TPJ vlpfc naam van gebied angulaire gyrus anterior prefrontale cortex dorsolaterale prefrontale cortex frontal eye field inferior parietal lobe primaire motorische cortex orbitofrontale cortex premotorische cortex primaire sensorische cortex secundaire sensorische cortex superior parietal cortex temporoparietal junction ventrolaterale prefrontale cortex

4 322 Register 7 14 Hz alfaritme 42 A aandacht, actieve 15 aandacht, executieve 16 aandacht, flexibiliteit 25 aandacht, krachtige volgehouden 25 aandacht op het lichaam 41 aandacht, reflectieve 24 aandacht, sensorisch perceptuele 24 aandachtabsorptie 81 aandachtfocus, en-en- 82 aandachtsfocus, externe 74, 80 aandachtsfocus, interne 75 aanvaarding 262 ABC-model van emotionele pijn 197 acceptatie 259, 262 acceptatie bij chronische pijn 116 accepterende therapeutische attitude 146 achter de waterval, metafoor 276 actieplannen 296 actieve aandacht 15 actueel ervarende zelf (AEZ) 37 adem 115 ademen, mindful 130 ademmeditatie 52 ademruimte 262, 295 afdwalende gedachte 192 afferentie 76 afkeer 224, 237, 241 afleiding 5, 116 afwijking 20 alcohol en drugs 158 alertheid 16 andere uitkijkpost 222 anker 215 anterior cingulate cortex 18, 20 anterior insula 37 approach 34, 38, 259 attention bias 44 attitude, milde 7 authentiek 147 autogene training van Schultz 153 automatische piloot 165 avoidance 34, 38, 242, 259 B Bartenieff fundamentals 71 begeleidingsvaardigheid 148 beleggingsexpert 81 belichaming van mindfulness 147 bewegen 95 bewegingskwaliteit 71 bewegingsoefening 168 bewegingsvariabiliteit 78 bewegingsvrijheid 78 bewustzijn 4 bewustzijn, motorisch 76 bijbeweging, disfunctioneel 71 biopsychosociale model 90 bioscoopscherm 275 blauwe hemel 275 bodyscan 48, 92, 169, 170 boos 134 bredere perspectief 238 brein als orgaan 276 brief naar zichzelf 296 broaden en build model 294 burn-out 145 C cartograaf 173 catastroferen 105, 242 chronische pijn 92 chronische-vermoeidheidssyndroom 120 classificeren van ervaringen 199 clean pain 91 cognitief herinterpreteren 132 cognitief vermogen 105 cognitief-emotionele route 6 cognitieve achteruitgang 128 cognitieve techniek 110 cognitieve therapie 273 common humanity 152 competentie van de leraar 156 conflicterende informatie 129 connectiviteit 73 contra-indicatie 151 controle 295 COPD 120 COPD-patiënt 52 coping 262 coping ademruimte 246 copingstijl 92 correspondente vertekening 133 corticale bewegingsmap 73 corticale plasticiteit 72 crisis 157 CVA 83 D darten 78 decentreren 216 default mode network (DMN) 23, 106 depersonalisatie 155 depressie 158 dirty pain 91 discrepantiereductie 215, 223 disfunctionele bijbeweging 71 doe-modus 215 dorsolaterale prefrontale cortex 20 dreiging 133 drieminuten-ademruimte 139, 221, 246, 279 dubbelbelaste patiënten 114 E effect 44 efferentie 75 eigenwijsheidtraining 196 emotie, heftige 149 emotieregulatie 131 emotionele impact 133 en-en-aandachtfocus 82 endogene opioïde netwerken 115 Epictetus 309 error positivity 129 error related negative 128 ethische mindset 4 executieve aandacht 16 executieve functie 18 externe aandachtsfocus 74, 80 F fear-avoidance-model 116 Feldenkrais 71, 224

5 Register 323 A O film 277 Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ) 11 flexibiliteit van de aandacht 25 flow 15 focus op het lichaam 8 focused attention 22, 61, 108 focusing 48, 64 fouten maken 129 functie, eenvoudige executieve 19 functioneren, mentaal-emotioneel 31 fybromyalgie 114 fysiek ongemak 218 fysiotherapeutisch proces 146 G gast, onaangename 258 gastheer 148 gedachte 240 gedachte, afdwalende 192 gedachtestroom 197 gedicht 240 gedragsimpuls 198 geen tijd 194 geen zin 294 gehechtheid 237 gelijkmoedigheid 129, 243 geluid 192, 239 geluidsopname 151 geluk 128, 135 genieten 293 gevoel van leegheid 155 gewaarzijn, keuzeloos 55 gezondheidsgedrag 118 graded exposure 31, 274 grens 95 grijze-stofdichtheid 105 groep 11 groepsproces 149 H harm avoidance 137 hechting 135 hechting, angstige 136 hechting, onveilige 136 hechting, vermijdende 136 hectisch 308 hedonistisch 92 heelheid 96 heftige emotie 149 herinnering 128 herstelbelemmerende factor 45 het zelf 117 hoge sensorische verwerkingssensitiviteit 66 homunculus 42, 60, 170 hulpverlener 145 I identificatie 40 identificatie met de pijn 117 impact, emotionele 133 impact van pijn 112 informatieoverdracht 150 informatiestroom 81 informele mindfulnessoefening 51 innerlijke vrede 135 inquiry 151 interne aandachtsfocus 75 interoceptie 37, 63 interoceptief gewaarzijn 130 interpretatie, onopgemerkte 273 J Jon Kabat-Zinn 8 just this 219 K keuzeloos bewustzijn 240 keuzeloos gewaarzijn 55 komeet 275 korte bodyscan 138 krachtige volgehouden aandacht 25 kwetsbaarheid 157 L lage rugpijn, chronisch 113 langetermijndoel 191 levenswijsheid 148 lichaam, focus op 8 lichaamsbewustzijn 33 lichaamsrepresentatie 105 lichamelijk ongemak 54 lijden 241 lijden, extra 241 lijfelijk onbewuste zelf (LOZ) 37 lijst van terugvalsignalen 281 logboek 173 logboek prettige gebeurtenissen 220 lopen met aandacht 247 loslaten 219 luister- of kijkoefening 215 M manjana-syndroom 309 medisch onverklaarde klachten 119 meditatiekussen 54 mentaal-emotioneel functioneren 31 mentale gezondheid 127 metafoor berg 243 metafoor driehoek 40 metafoor parachute 309 metafoor potjes op een plank 279 metafoor spiegel 240 metafoor steentje kiezen 196 metafoor twee pijlen 244 metafoor waterval 246, 276 metafoor wolkeloze hemel 220 middenrif 53 milde attitude 7 mindful ademen 130, 134 mindful bewegen 80, 223 mindful lopen 57 mindful masseren 134 mindful reflecteren 191 mindful revalideren 95 mindful wandelen 83 mindful yoga 48, 56 mindful zitten 216 mindfulness als persoonskenmerk 26 Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT) 8 Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) 8 mindfulness, definitie 4 mindfulness-stresshypothese 107 mindfulnessoefening, informeel 51 mini-teaching 150 motiverende gesprekvoering 310 motorisch bewustzijn 76 motorische leertheorie 81 motorische vaardigheidstraining 73 MP3 173 Multidimensional Assessment of Interoceptive Awareness (MAIA) 11 N naming is taming 108, 220 narratief zelf (NZ) 37, 38 neerwaartse spiraal 237 negatief effect 153 negatieve ervaring 153 niet durven voelen 259 nieuwheid 15 nieuwsgierigheid 134, 169, 217, 261 O obesitas 63 object van aandacht 22 observeren, open objectief 168

6 324 Register observerende zelf 90 oefeninstructie 150 oefenobstakel 218 offline consolidatie 78 onaangename gast 258 onderdrukken 195 ongemak, fysiek 218 ongemak, lichamelijk 54 ongemakkelijke ervaring 172 onkruid 243 onopgemerkte interpretatie 273 onplezierige gebeurtenis 244 ontstekingsreactie 119 onveilig gehechte patiënten 135 onveilige hechting 155 onvrede 64, 199 open monitoring 22, 61 open objectief observeren 168 opioïdenverslaving 114 oriëntatie 16 overactieve blaas 120 overdracht en tegenoverdacht 148 overweldigd worden 220 P pain, clean vs dirty 244 pain-pleasure-dimensie 89 paniekaanval 158 parasympathische activiteit 130 Parkinson 83 pauzes 308 periaqueductale grijs 111 personaliseren 246 persoonlijkheid 146 perspectief, bredere 238 piekeren 130 pijn 89 pijn, chronische 92 pijn, emoties rondom 93 pijn en identiteit 137 pijn, gedachten rondom 93 pijn, identificatie met 117 pijn, impact 112 pijn/onplezierigheid 109 pijndimensie 105 pijndimensie, affectief 105 pijndimensie, cognitief 105 pijndimensie, sensorisch discriminatief 105 pijngroep 117 pijnmodulatie 112, 115 pijnverlichting 89 placebo 115 plezier 295 podium 275 posturele stabiliteit 79 prefrontale cortex 20 primaire reactiviteit 259 probleemmeditatie 260, 261 problem solving-proces 194 progressieve relaxatie van Jacobson 153 proprioceptie 63, 77 PTSS 154 puppy 241 R rationele emotieve therapie (RET) 273 reactiviteit 240 reflecteren, mindful 191 reflectieve aandacht 24 regelfunctie, complexe executieve 18 rivier 275 routinebezigheid 174 rozijnoefening 165 rugklachten 94 ruimtelijk niveau 76 S schema enmeshment theory of pain 136 schuldgevoelens 294 screenen 156 Self Determinaton therory 78 sensitiviteit 60 sensorisch perceptuele aandacht 24 sensorische discriminatietraining 73 signaal-ruisverhouding 42 slaap 127, 195 somatosensorische cortex 75 sombere patiënt 112 speelsheid 50 spiegel 275 spiegelmetafoor 90, 240 stabiliteit, posturele 79 stemgebruik 150 stemming 274, 279 stressreactiviteit 108 suïcidaliteit 158 sunk-cost bias 133 suppressie 131 synergieniveau 76 T taak afronden 308 Tai Chi 83 tekenen van terugval 280 teleurstelling 243 telomeren 119 therapeut-patiëntrelatie 146 therapietrouw 153 tieners 135 tijd 138 tijd-ruimteas 40 toelaten 237, 258 trapeze 219 trillend bewegen 168 tweepuntsdiscriminatie 60 U uitputbaar 117 uitputtende activiteiten 293, 294 uitval 152 V valentie 38 valentie van de ervaring 198 verankeren 200 verbeeldingsvermogen 83 vergelijken 237 verveling 195, 237 verwerkingssensitiviteit 66 verwijzingssysteem 157 Vipassana 23 visualisatie 23 visuele sensorische sensitiviteit 60 voedende activiteit 293, 294 vragenlijst 245 vrij voelen 151 W wakker-zijn 127 Weber-Fechner-principe 71 website 10 werkgeheugen 127 wijze aandacht 89 Y yoga, mindful 48, 56 yogi-master 108 Z zelf 36 zelf, actueel ervarend 37 zelf, lijfelijk onbewust 37

7 Register 325 O Z zelf, narratief 37 zelf, observerende 90 zelfbeeld 35 zelfcompassie 147 zelfcontrole 128 zelfdiscipline 50 zelfkritiek 219 zelfmanagement 18 zelfregulatie 18, 89 zelfsturing 16 zelftranscendentie 137 Zen 23 zijn-modus 215 zitmeditatie 54, 201 Zorgzaamheid 293 zorgzame aandacht 148