Informatiepakket. Opleiding tot Trainer in MBSR/MBCT, IvM 12

Transcriptie

1 Informatiepakket Opleiding tot Trainer in MBSR/MBCT, IvM 12 Op 21 februari 2014 start de volgende en alweer de 12e opleiding tot trainer in Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) en Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT). In dit informatiepakket vindt u alle praktische en inhoudelijke informatie over deze gerenommeerde opleiding van het Instituut voor Mindfulness (IvM), dat in 2005 is opgericht door Johan Tinge (zie ). Op de website van het IvM vindt u de nodige gegevens over de opleiding (zie ). Praktische informatie De opleiding verwelkomt professionals zoals psychologen, psychiaters, artsen, svp-en, psychomotorisch therapeuten, geestelijk verzorgers, leraren, verpleegkundigen, organisatieadviseurs, coaches, trainers, enz. Het aantal opleidingsdagen is 21,5. De opleidingsdagen zijn verdeeld over drie workshops van drie dagen, vijf workshops van twee dagen en één workshop van tweeënhalve dag. Daarnaast zijn er vier individuele supervisies bij een van de opleidingsdocenten. De voertaal van de opleiding is Nederlands. De totale duur van de opleiding is twintig maanden. Deze loopt van februari 2014 tot september Maximaal 22 mensen kunnen meedoen; het minimum aantal deelnemers is 14. Inhoudelijke informatie In het opleidingsprogramma verdiepen de deelnemers zich in de theorie en praktijk van het achtweekse programma MBSR/MBCT. De bodyscan, mindful yoga en zitmeditatie worden geïnstrueerd en geoefend, zowel tijdens opleidingsworkshops, in de intervisiegroep, als thuis. Tijdens de workshops, in de intervisiegroepen en tijdens het huiswerk ontwikkelen de deelnemers gestaag hun vaardigheden. Zij leren hoe ze de verschillende onderdelen van MBSR/MBCT kunnen begeleiden als trainer, ze leren hoe ze voor- en nagesprekken voeren met cursisten, hoe ze tijdens de cursus zelf een inquiry leiden, en nog veel meer. De deelnemers aan de opleiding krijgen niet alleen kennis en vaardigheden aangereikt, zij worden ook praktisch begeleid bij hun voorbereidingen op het trainerschap, bijvoorbeeld bij het maken van eigen cd s. Gedurende de tweede helft van de opleiding organiseren en geven deelnemers aan de opleiding onder supervisie een eigen acht-weekse MBSR of MBCT-cursus. Hierover, en over andere stof van de opleiding, schrijven zij ter afsluiting een eindwerk. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 1

2 Deelnamecriteria voor de Opleiding Om aan de opleiding te kunnen meedoen gelden de volgende criteria: 1) Afgeronde beroepsopleiding/studie (universitair of HBO). Werkzaam in de gezondheidszorg of het onderwijs, of werkzaam als coach, adviseur of trainer. 2) Voor aanvang van de opleiding minimaal anderhalf jaar meditatie-ervaring in de volgende tradities: Zen, Vipassana, Shambala, Dzogchen of mindfulness meditatie. Dit betekent regelmatig beoefenen van meditatie in een van bovengenoemde tradities. Als u qua meditatiebeoefening niet verbonden bent met een meditatietraditie (o.a. vipassana, zen, shambala, dzogchen, advaita vedanta) en/of als u niet met enige regelmaat begeleiding krijgt in uw meditatiebeoefening, dan vragen we u om in het eerste half jaar van de opleiding 3 supervisies te nemen over uw meditatiebeoefening bij een door het IvM erkende meditatiebegeleider. 3) Deelname aan minimaal één stilte retraite van minimaal 7 aaneengesloten dagen in een van bovengenoemde meditatietradities in de afgelopen 4 jaar en onder begeleiding van een erkende leraar. 4) Deelname aan het acht-weekse programma Stressreductie door Aandachttraining (MBSR) of Aandachtgerichte Cognitieve Therapie (MBCT). 5) Ervaring met lichaamsgericht werken, bijvoorbeeld yoga, chi kung, tai chi of sensory awareness. 6) Bestudering van het Handboek Meditatief Ontspannen van Jon Kabat-Zinn. Een belangrijk deelnamecriterium voor de opleiding is het regelmatig beoefenen van (mindfulness) meditatie. Dit maakt een diepgaande uitwisseling en beoefening van mindfulness meditatie mogelijk tijdens de opleiding. De eigen meditatiebeoefening is de basis voor het kunnen begeleiden van de deelnemers in de acht-weekse training. Hierom achten we het van belang dat u zelf met enige regelmaat begeleid wordt in uw meditatiebeoefening. Heeft u vragen of de deelnamecriteria op uw situatie van toepassing zijn, neemt u dan contact op met het Instituut. Voorafgaand aan de opleiding wordt iedere aspirant-deelnemer uitgenodigd voor een gesprek met Johan Tinge. In dit gesprek wordt onder meer bepaald of u voldoet aan de deelnamecriteria en of u kunt deelnemen aan de opleiding. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 2

3 Werktijden De werktijden van alle eerste workshop-dagen zijn van uur. De werktijden van de tweede en derde workshopdagen zijn van uur. Let op: - dag 3 van workshop 2 eindigt om u., inclusief lunch - dag 2 van workshop 3 eindigt om uur Alle tweedaagse workshops vinden plaats op vrijdag en zaterdag. Workshop 2 (van 2½ dag) vindt plaats op vrijdag, zaterdag en zondagochtend. De driedaagse workshops vinden plaats op vrijdag, zaterdag en zondag. Studiebelasting Er zijn in totaal 21,5 opleidingsdagen. Qua studiebelasting heeft u gemiddeld 5 uur per week nodig voor het voorbereiden van de lessen, het huiswerk. Daarnaast zijn er 8 intervisiebijeenkomsten van ten minste 2 uur en 4 supervisies van 1 uur. In de tweede helft van de opleiding dient u tijd te reserveren voor het voorbereiden en uitvoeren van de acht-weekse training, het maken van cd s, de supervisies en het schrijven van het eindwerk over uw acht-weekse training. Van de deelnemer wordt verwacht dat hij of zij tijdens de opleiding mindfulness meditatie blijft beoefenen. Tarieven van de opleiding: De tarieven van de opleiding zijn afhankelijk van het netto gezinsinkomen. Tarief bij een netto gezinsinkomen per maand tot Tarief bij een netto gezinsinkomen per maand boven 3500, of als de werkgever (een deel van) de opleiding betaalt. Certificaat U ontvangt na de opleiding een certificaat wanneer u: - minimaal 90% van de tijd aanwezig bent geweest; - u zelf een acht-weeks programma heeft gegeven; - eigen oefen-cd s heeft gemaakt; - 4 supervisies heeft gehad; - geparticipeerd heeft in een intervisiegroep; - een eindwerk heeft geschreven dat door het Instituut is goedgekeurd. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 3

4 MBSR-deelnemers krijgen een certificaat voor MBSR. MBCT-deelnemers krijgen een certificaat voor MBSR/MBCT. U komt in aanmerking voor een MBSR/MBCT certificaat als u geschoold bent in cognitieve gedragstherapie en gekwalificeerd bent om met mensen met depressie te werken. Voor het verkrijgen van dit certificaat gelden twee extra voorwaarden: U wordt geacht het boek van Segal, Williams en Teasdale over MBCT bij depressie te bestuderen. Voor het eindwerk krijgt u een extra vraag op het gebied van MBCT. Met het certificaat van de opleiding kunt u categorie 1 lid worden van de beroepsvereniging VMBN. Na afloop van de opleiding kunt u zelfstandig de acht-weekse training in MBSR en/of MBCT begeleiden aan verschillende doelgroepen. Accreditatie Voor de opleiding wordt accreditatie aangevraagd bij relevante beroepsverenigingen. Inbegrepen in de opleiding is: - Kennismakingsgesprek met Johan Tinge; - Uitgebreide trainershandleiding voor het acht-weekse programma; - Werkboek voor cursisten aan uw eigen acht-weekse programma; - Een CD met wetenschappelijke literatuur en een CD met algemene literatuur; - Koffie/thee en lunch tijdens alle workshops. Niet inbegrepen in de opleiding is: - 4 supervisies à 90 per sessie; - Aan te schaffen boeken (voor zover u deze niet al heeft) voor een bedrag van ca. 250; - Eventuele overnachtingen tijdens workshop 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9; - Eventuele meditatiesupervisies. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 4

5 Het programma van de opleiding Workshop 1 Data: 21, 22 en 23 februari 2014 (3 dagen) Docenten: Ingrid van den Hout en Johan Tinge Kennismaking met elkaar en met de docenten. Verkennen van persoonlijke motivatie tot deelname. De bodyscan: Praktische oefening en theoretische aspecten van deze begeleide, lichaamsgerichte meditatie. Waarom wordt de bodyscan aan cursisten aangereikt, waarom is (meer) lichaamsbewustheid zo belangrijk? Welke woorden gebruiken we liever wel, en beter niet bij het begeleiden van een bodyscan? Deelnemers leren de bodyscan zelf begeleiden. Mogelijke problemen in de bodyscan worden besproken. De rozijnoefening: Kennismaken met mindfulness. Het leren begeleiden van deze oefening. Besproken thema s zijn o.a. de directe ervaring, de automatische piloot en verbondenheid. Verkennen van aandacht voor dagelijkse routinehandelingen. De inhoud van week 1 van het acht-weekse programma wordt op metaniveau besproken. Workshop 2 Data: 4, 5 en 6 april 2014 (2½ dag) Docenten: Aukje Rood (1½ dag) Johan Tinge (1 dag) De laatste dag eindigt om uur, inclusief lunch Bespreken van het huiswerk van de afgelopen weken. De inhoud van week 2 in MBSR en MBCT wordt op metaniveau besproken. Leren werken met de waarneemoefening. Het maken van cd s komt aan de orde, en het kennismaken met inquiry. Mindfulness yoga. Aan de orde komen de basisprincipes bij het begeleiden van mindful yoga. Deelnemers zullen de relatie met, en de zorg voor het eigen lichaam onderzoeken en ervaren. Zij praktiseren de aandachtige bewegingsoefeningen uit de eerste yoga serie, en raken daarmee vertrouwd. Aan de orde komt verder onder meer: Het als trainer behandelen van thema s en vragen die met het geven van de mindfulness yoga te maken hebben. Het zelf leren begeleiden van yoga oefeningen en de techniek daarvan. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 5

6 Workshop 3 Data: 6, 7 en 8 juni 2014 (3 dagen) Docenten: Johan Tinge (3 dagen) Frits Koster (3 dagen) Zelf oefenen van zitmeditatie, en bespreken hiervan op metaniveau. Hoe begeleid je als trainer de meditatie qua instructies en inquiry? Instructies voor het inleiden van een meditatie. Bespreking van mogelijke problemen bij deelnemers in de zitmeditatie. Inhoud en structuur van een begeleide zitmeditatie. Wat is choiceless awareness? Waarnemingsoefening en 3-minuten ademruimte. Zelf oefenen van loopmeditatie, en bespreken op metaniveau. De inhoud van week 3 in de MBSR/MBCT-training wordt op metaniveau besproken. Ook komt nog aan de orde: de inhoud van een voorgesprek. Het maken van vragen voor een voorgesprek, de voorwaarden voor deelname, (contra-)indicaties en persoonlijke grenzen van de trainer. Workshop 4 Data: 5 en 6 september 2014 (2 dagen) Docent: Joke Hellemans Groepsdynamiek, eigen motivatie om les te geven en oefenen met inquiry. Aandacht voor de fysiologie van stress en voor stress-gerelateerde stoornissen. Bespreking van de relatie tussen stress en depressie, en het belang van mindfulness hierbij. Nagesprek: Hoe organiseer en voer je nagesprekken met cursisten? De 3-minuten ademruimte. De inhoud van week 4 in MBSR/MBCT wordt op metaniveau besproken. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 6

7 Workshop 5 Data: 7, 8 en 9 november 2014 (3 dagen) Docenten: Joke Hellemans (2 dagen) Wibo Koole (1 dag) Plaats: De Roos Amsterdam Behandeld wordt onder meer: terugvalpreventie bij depressie. De relatie tussen MBSR-MBCT; de overeenkomsten en verschillen. De theorie achter de werkzaamheid van de MBCT. Werken met gedachten in MBCT. Het MBCT-curriculum wordt doorgenomen; specifieke aspecten hiervan worden behandeld en beoefend (zoals de 3-minuten-ademruimte-coping). Ontwikkelingen en research in MBSR en MBCT komen aan de orde. Het oefenen van de inquiry in MBCT. Op metaniveau wordt sessie 5 van de MBSR en het verschil met MBCT besproken. Behandeld wordt ook de manier waarop in week 4 en 5 van het acht-weekse programma met het thema stress wordt gewerkt. Stressreactiviteit en automatische piloot. De deelnemers onderzoeken eigen stressreacties aan de hand van het huiswerk. Op de 3 e dag komt het thema acquisitie aan bod. Hoe zorg ik dat ik voldoende deelnemers krijg voor de acht-weekse training? Op welke doelgroep richt ik mij? Behandeld worden mogelijke toepassingen in MBSR en MBCT. Aandachtige communicatie in MBSR/MBCT. Workshop 6 Data: 9 en 10 januari 2015 (2 dagen) Docent: Aukje Rood (1e dag) Frits Koster (2 e dag) Mindfulness yoga: taal, woordkeus en basisprincipes bij het begeleiden van yoga, waaronder de zijnsmodus en de doemodus. Het eigen maken en intensief praktiseren van aandachtige bewegingsoefeningen uit de tweede yoga serie. Het bespreken van de techniek van de tweede yogaserie. Het zelf begeleiden van yoga oefeningen en de inquiry. Bespreking van de ervaringen met het zelf oefenen / begeleiden van de eerste yoga serie. Metta meditatie en compassie in MBSR/MBCT. Het thema lijden wordt geëxploreerd. Het gebruik van metaforen, waaronder de Bergmeditatie. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 7

8 Workshop 7 Data: 13 en 14 maart 2015 (2 dagen) Docent: Ingrid van den Hout (2 dagen) Johan Tinge (1 dag) Communicatie en contact: Contact houden met jezelf én de ander, in welke situatie dan ook. Exploreren van de thema s nabijheid afstand, en van de drie reactie-stijlen (passief, assertief en agressief). De eigen MBSR/MBCT-training: aandacht voor het groepsproces, en voor o.a. lastige deelnemers (in de context van het thema contact en communicatie). De inhoud van week 6 wordt op metaniveau besproken. Tijdens de eerste dag van de workshop staat de oefendag centraal. De groep begeleidt de dag in estafettevorm, zodat zowel het zelf ervaren als het aanbieden aan bod komt. De dag wordt afgesloten met feedback van de docenten en bespreking van de oefendag op metaniveau. Workshop 8 Data: 15 en 16 mei 2015 (2 dagen) Docenten: Ingrid van den Hout (2 dagen) Plaats: De Roos, Amsterdam De inhoud van week 7, zowel in MBSR als MBCT, wordt op metaniveau besproken. MBCT: Opbouw van terugvalpreventie in sessie 7 - theorie en praktijk. MBSR: oefenen met Veranderen van zitplaats en Wat komt zoal het lichaam binnen. Oefenen met inquiry: mindfulness in contact en communicatie met deelnemers. Werken met paradoxen en spanningsvelden in het begeleiden van MBSR/MBCT: thema's in het lesgeven en in de rol van aandachttrainer. Ethische aspecten van het trainerschap. Criteria voor mindfulness trainers. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 8

9 Workshop 9 Data: 18 en 19 september 2015 (2 dagen) Docenten: Johan Tinge en Frits Koster Thema s zijn onder meer: De sangha, en de opleidingsgroep als sangha / netwerk. Integriteit. Aandacht voor samenwerking en concurrentie, en voor tarieven. Reflectie op het zelf begeleiden van het acht-weekse MBSR/MBCT programma. Aandacht voor de relatie trainer deelnemer. Wat heb ik als aandachttrainer nodig? Hoe zorgt een trainer voor zichzelf? De inhoud van week 8 wordt op metaniveau besproken. Reflectie op de opleiding. Afsluiting en afscheid. Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 9

10 Docenten aan de opleiding: De meeste docenten zijn geschoold bij het Center for Mindfulness in de Verenigde Staten. Joke Hellemans is klinisch psycholoog/psychotherapeut, en supervisor van de VGCt. Zij werkt bij UvA-Virenze, een Academisch behandelcentrum voor ouder en kind in Amsterdam, en geeft daar mindfulness-trainingen aan ouders en aan jongeren. Zij is verbonden als docent aan de RINO Noord Holland en geeft daar cursussen MBCT. Ingrid van den Hout is bewegingswetenschapper en psychomotorisch therapeut. Zij is trainer, docent en supervisor in MBSR, MBCT en Breathworks. Zij behoort tot de eerste groep Nederlanders die zich uitgebreid heeft geschoold in de MBSR aan het Centre for Mindfulness in de Verenigde Staten. Zij heeft tien jaar gewerkt als behandelaar en mindfulnesstrainer bij het Academisch Medisch Centrum. Nu is zij werkzaam bij BosmanGGZ als trainer MBSR en MBCT. In haar eigen praktijk geeft zij Breathworks trainingen aan pijnpatiënten en professionals. Wibo Koole is management consultant en mindfulnesstrainer. Hij heeft een lange ervaring als manager en directeur en kent vele sectoren van binnenuit. Als consultant richt hij zich op strategie, innovatie en verandermanagement. Wibo is een van de oprichters van het Centrum voor Mindfulness in Amsterdam, waar hij mindfulnesstrainingen voor managers geeft. Hij is auteur van Mindful Leiderschap voor effectieve teams en organisaties (Business Contact 2012) en Mindful Werken (Business Contact 2013). Frits Koster heeft vijf jaar als boeddhistisch monnik gemediteerd en gestudeerd in Zuid-Oost Azië. Sindsdien begeleidt hij als meditatieleraar retraites in Nederland, België en Ierland. Hij werkt als mindfulness- en compassietrainer bij GGZ-Drenthe en bij Lentis Groningen, en is ook verbonden aan het opleidingsinstituut tot MBSR/MBCT trainer in Ierland en Noorwegen. Frits Koster is auteur van diverse boeken en cd s. Aukje Rood is docent Mindfulness yoga en begeleidt Vipassana meditatiegroepen in Breda. Zij werkt v.a vanuit haar eigen praktijk en heeft 16 jaar het Stilte-Mindfulness- en Scholingcentrum Ceres in Breda, inhoudelijk mee vorm gegeven. Als docent yoga is zij verbonden aan diverse opleidingen voor mindfulnesstrainer. Zij geeft bijscholing- en verdiepingsworkshops en coacht trainers. Johan Tinge is GZ-psycholoog, andragoog en mindfulnesstrainer en opleider. Hij heeft een eigen bureau: Johan Tinge in aandacht en geeft MBSR en MBCT aan mensen met gezondheidsklachten, aan hulpverleners, organisaties in de gezondheidszorg en bedrijven. Sinds 2002 is hij verbonden aan het Duitse opleidingsinstituut Institut für Achtsamkeit. Johan Tinge is oprichter van het Instituut voor Mindfulness (IvM). Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 10

11 Overzicht Data Opleiding tot Trainer in MBSR/MBCT, IvM 12 Workshop 1 21, 22 en 23 februari 2014 Docenten: Ingrid van den Hout en Johan Tinge Workshop 2 4, 5 en 6 april 2014 (6 april tot u., incl. lunch) Docenten: Aukje Rood en Johan Tinge Workshop 3 6, 7 en 8 juni 2014 Docenten: Frits Koster en Johan Tinge Workshop 4 5 en 6 september 2014 Docent: Joke Hellemans, Workshop 5 7, 8 en 9 november 2014 Docenten: Joke Hellemans, Wibo Koole Plaats: De Roos, Amsterdam Workshop 6 9 en 10 januari 2015 Docenten: Aukje Rood, Frits Koster Workshop 7 13 en 14 maart 2015 Docenten: Ingrid van den Hout, Johan Tinge Workshop 8 15 en 16 mei 2015 Docenten: Ingrid van den Hout Plaats: De Roos, Amsterdam Workshop 9 18 en 19 september 2015 Docenten: Johan Tinge en Frits Koster Instituut voor Mindfulness Informatiepakket IvM 12 11