Wetenschappelijke kijk op hoogsensitiviteit. Xandra van Hooff GaveMensen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wetenschappelijke kijk op hoogsensitiviteit. Xandra van Hooff GaveMensen"

Transcriptie

1 Wetenschappelijke kijk op hoogsensitiviteit Xandra van Hooff GaveMensen

2

3

4

5

6

7

8 Sensory Processing Sensitivity Sigmund Freud Introversie/extraversie Jung Innate sensitiveness Eysenck Linkt introversie/extraversie aan het niveau van optimale stimulatie (hoeveelheid prikkels) Gray BIS /BAS Big Five Openheid / Neuroticisme Extraversie/introversie Altruïsme, consciëntieusheid Sweingruber Beschreef de voor én de nadelen van HSP Klages Identificeerde thalamus als belangrijkste aspect. Thomas & Chess Drie groepen mensen geïdentificeerd Slow to warm up Rothbart Orienting Sensitivity positieve & negatieve reactiviteit

9 Hoogsensitiviteit Sensorische Sensitiviteit Sterk bewust van subtiliteiten in omgeving Moeite met stimuli van hoge intensiteit Sneller geïrriteerd door stimuli Lagere pijngrens Diepgaande verwerking Algemene bedachtzaamheid De tijd nemen om beslissingen te nemen Consciëntieusheid Rijke verbeelding / Levendige dromen Hoog Sensitiviteit

10 Evolutionair voordeel Wolf, Doorn en Weissing

11 Mogelijke gevolgen Overstimulatie (reactie + coping) Sterke autonome arousal Cognitieve capaciteit neemt af Prestaties worden slechter Neiging tot vermijding Emotionele intensiteit Intensere emotionele reacties Sterke positieve emoties Sterke negatieve emoties Koppeling met jeugd en opvoeding

12 Overstimulatie Kagan

13 Diathesis stress/dual risk model hoog Niveau van functioneren Persoon A Persoon B Negatieve impact -> Protectieve factoren VEERKRACHT KWETSBAARHEID laag Risico factoren -> tijd

14 Differentiële susceptibiliteit Michael Pluess- Jay Belski

15 Positieve psychologie

16 Sensitivity Sentire Sensus (Latijn) Sens (Frans) figuurlijk gebruik van betekenis find your way perceptie, gevoel, onderneming, betekenisverlening vijf zintuigen, betekenisverlening, humor, begrip 1400 mogelijkheid om waar te nemen, betekenis te geven en te interpreteren 1529/1590 waarneming door de vijf zintuigen capaciteit voor waarneming & waardering (gevoel voor humor/ van schaamte) 1680 innerlijk bewustzijn van iemands toestand 1872 waarnemen van een feit of situatie door niet directe waarneming 1900 overdreven gevoelig

17 HSP nader bekeken Ease of Excitation Low Sensory Treshold Aesthetic Sensitivity

18 Betere performance Friederike Gerstenberg

19 Meer activatie in het brein Jdzia Jagiellowics

20 Positieve én negatieve emoties Jdzia Jagiellowics

21 Grotere neurale respons Bianca Acevedo PMA (pre-motor area) ACC (cortex cingularis anterior) Ventral tegmental area (VTA) Insula De dorsolaterale prefrontale cortex (DLPFC) Middle temporal gyrus [MTG ) Inferior frontal gyrus (IFG)

22 Het HOOGSENSITIEVE Brein AANDACHT EN ACTIEPLANNING

23 Het HOOGSENSITIEVE Brein AANDACHT EN ACTIEPLANNING

24 Het HOOGSENSITIEVE Brein AANDACHT EN ACTIEPLANNING

25

26 26

27

28 28

29

30

31 31

32 Precuneus

33 Negatieve overtuigingen Afwijzende acties Wie zoekt zal vinden Voorbereiden op falen Rejection sensitivity Kans!

34 Oordeelloosheid: herken negatieve focus Loslaten: time out tijd Aandacht: verleg de focus Toelaten: ontdek wat er is en nodig is Aangaan: in kleine stapjes + met hulp Gelijkwaardigheid: niet groter niet kleiner Genieten: positieve gevoelens & talenten! Waarde(n)vol leven: wie wil je zijn?

35 Interactie status 35 35

36 De storm aan grote gevoelens Negatieve gevoelens zijn niet verkeerd of iets dat snel voorbij moet gaan. Leer kinderen hoe ze er veilig mee om kunnen gaan, zodat ze de boodschap die het lichaam geeft kunnen ontvangen en decoderen.

Het HSP brein in Beeld

Het HSP brein in Beeld HSP Brein in Beeld Diepgaande informatieverwerking Het HSP brein in Beeld Diepgaande informatieverwerking 1. Subtiele details opmerken 2. Grote geheel zien 3. Afstemming op informatie uit het lichaam 4.

Nadere informatie

OMGAAN MET HOOGSENSITIVITEIT

OMGAAN MET HOOGSENSITIVITEIT OMGAAN MET HOOGSENSITIVITEIT 1 Sofie De Jaegere psychotherapeute IN BALANS Praatkaffee 2 oktober 2018 2 Hoogsensitief? De laatste tijd alomtegenwoordig Belang van goede onderbouwde informatie! Gebaseerd

Nadere informatie

Het hoogsensitieve brein in beeld

Het hoogsensitieve brein in beeld Het hoogsensitieve brein in beeld De werking van het brein is complex. Gedachten, emoties en gedrag komen tot stand door interactie tussen verschillende hersengebieden en processen en er zijn persoonlijke

Nadere informatie

HOOGSENSITIVITEIT BIJ KINDEREN

HOOGSENSITIVITEIT BIJ KINDEREN HOOGSENSITIVITEIT BIJ KINDEREN Reinhilde Vermeulen 1. Inleiding: hooggevoeligheid Pionier: Elaine N. Aron en Arthur Aron Begrip HSP in 1997 geïntroduceerd in de wetenschappelijke literatuur Uitgangspunt:

Nadere informatie

WELKOM. Voorstellen Kim Oude Egberink Het Sensitieve Brein Hooggevoeligheel gewoon Care & Able (evaluatie)

WELKOM. Voorstellen Kim Oude Egberink Het Sensitieve Brein Hooggevoeligheel gewoon Care & Able (evaluatie) WELKOM Voorstellen Kim Oude Egberink Het Sensitieve Brein Hooggevoeligheel gewoon Care & Able (evaluatie) Kennismaken en persoonlijk leerdoel Oefening OEFENING - KENNISMAKEN MIJN PERSOONLIJKE LEERDOEL

Nadere informatie

Het hoogsensitieve persoons profiel

Het hoogsensitieve persoons profiel Het hoogsensitieve persoons profiel Met wat er uit de laatste wetenschappelijke onderzoeken bekent is (2019) heb ik een vertaling gemaakt naar algemene hoogsensitieve persoonskenmerken. Dé hoogsensitieve

Nadere informatie

Hoogsensitiviteit in de klas. De begeleiding van hoogsensitieve begaafde leerlingen Huis voor Veerkracht Elke Safont

Hoogsensitiviteit in de klas. De begeleiding van hoogsensitieve begaafde leerlingen Huis voor Veerkracht Elke Safont Hoogsensitiviteit in de klas De begeleiding van hoogsensitieve begaafde leerlingen Huis voor Veerkracht Elke Safont ONDERZOEK PROF. DR. ELKE VAN HOOF HOOGSENSITIEF Sensitiviteit PH-trek van hogere orde,

Nadere informatie

Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie

Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Jojanneke is een studente van 24 jaar en kampt al een tijdje met depressieve klachten. Het valt haar huis-

Nadere informatie

Hoogsensitiviteit. Vrije visie, eigen stem

Hoogsensitiviteit. Vrije visie, eigen stem Hoogsensitiviteit Vrije visie, eigen stem Hoogsensitiviteit Hoogsensitief of hooggevoelig Hoogsensitief: wat het niet is Een kijkje in de hersenen Omgaan met hoogsensitiviteit Hoogsensitiviteit op het

Nadere informatie

Module 6.Rejection Sensitivity

Module 6.Rejection Sensitivity Theorie Rejection Sensitivity Mijn vriendin belt en mailt me niet terug en als ze komt is ze te laat. Kennelijk ben ik niet zo belangrijk voor haar als zij voor mij. Ik heb een plan geschreven, maar ik

Nadere informatie

Neuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht

Neuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht Neuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht Max de Leeuw, psychiater en senior onderzoeker GGZ Rivierduinen/LUMC KenBiS, 17 juni 2016 Leiden Inhoud Emotieverwerking Werkgeheugen Beloning Eerstegraads

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een

Nederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een Nederlandse samenvatting Borderline-persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis, die vaak voorkomt bij mensen met een voorgeschiedenis van interpersoonlijk trauma, zoals kindermishandeling

Nadere informatie

Module 4 : Krachtbronnen

Module 4 : Krachtbronnen Module 4 : Krachtbronnen Vertrouwen Krachtbron: positieve mindset krachtbron: emoties hanteren Krachtbron: loslaten Moment voor jezelf en jouw verhaal opdrachten oefeningen Inleiding Veerkracht bouw je

Nadere informatie

Introductie. Definitie HSP. Aanleiding

Introductie. Definitie HSP. Aanleiding Introductie Hoogsensitiviteit en Hoogbegaafdheid 18-04-2015 IQonnect-weekend, Beers (1971) Coach voor hoogbegaafde volwassenen sinds 2007 Bewust HB op 33-jarige leeftijd Voorzitter stichting Instituut

Nadere informatie

Dutch Summary DUTCH SUMMARY

Dutch Summary DUTCH SUMMARY DUTCH SUMMARY Ieder organisme is uitgerust met een aangeboren systeem dat adaptief om moet kunnen gaan met situaties die onze fysieke en psychologische gesteldheid bedreigen. Zulke situaties worden ook

Nadere informatie

het lerende puberbrein

het lerende puberbrein het lerende puberbrein MRI / fmri onbalans hersenstam of reptielenbrein automatische processen, reflexen, autonoom het limbisch systeem of zoogdierenbrein cortex emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften

Nadere informatie

Focus op aandacht! Aandacht en aandachtsstoornissen: de gedragsneurologische en neuropsychologische invalshoek

Focus op aandacht! Aandacht en aandachtsstoornissen: de gedragsneurologische en neuropsychologische invalshoek Focus op aandacht! Aandacht en aandachtsstoornissen: de gedragsneurologische en neuropsychologische invalshoek VWVJ-Symposium Leuven, 20-3-2015 Prof. Dr. Evert Thiery Universiteit Gent Disclosure belangen

Nadere informatie

WELKOM. 1 e indruk. Voorstellen: Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen?

WELKOM. 1 e indruk. Voorstellen: Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen? 1 WELKOM Programma van vandaag 09.30 uur: begrijpen en (h)erkennen (1) 10.30 uur: pauze 10.45 uur: begrijpen en (h)erkennen (2) 12.30 uur: lunch 13.15 uur: van karaktereigenschap naar (probleem)gedrag

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51 Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13 1.1 Een definitie van de psychologie 14 1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis 16 1.2.1 Verschillen in het verzamelen

Nadere informatie

Een conceptueel onderzoek naar het construct hoogsensitiviteit

Een conceptueel onderzoek naar het construct hoogsensitiviteit Academiejaar 2012-2013 Tweede examenperiode Hoogsensitief: Meerwaarde of Beperking? Een conceptueel onderzoek naar het construct hoogsensitiviteit Masterproef neergelegd tot het behalen van de graad van

Nadere informatie

Let s talk about stress Copyright Institute of HeartMath

Let s talk about stress Copyright Institute of HeartMath Let s talk about stress Vechten Verstijven Veiligheid zoeken Vluchten Verzorgen Onze dagelijkse stress Een lichamelijke reactie op een onzichtbare tijger : Files en verkeersdrukte Financiën gezondheid

Nadere informatie

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen Autisme niet begrepen? Niet herkend! Gemeente Koggenland 6 november 2017 & Stichting Deuvel Mieke Bellinga Mariëlle Witteveen Overzicht Autisme net ff anders Herkennen van autisme in contact Autisme Specifieke

Nadere informatie

SI bij SMs ontwikkeling

SI bij SMs ontwikkeling SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire

Nadere informatie

WELKOM. Voorstellen: Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen? 1 e indruk

WELKOM. Voorstellen: Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen? 1 e indruk 1 WELKOM Programma van vandaag 09.30 uur: begrijpen en (h)erkennen (1) 10.30 uur: pauze 10.45 uur: begrijpen en (h)erkennen (2) 12.30 uur: lunch 13.15 uur: van karaktereigenschap naar (probleem)gedrag

Nadere informatie

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE? De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen

Nadere informatie

Temperamentsprofielen bij verslaving

Temperamentsprofielen bij verslaving 17 februari 2017 Temperamentsprofielen bij verslaving Dr Els Santens Psychiater Team Verslavingszorg Inhoud Kader doctoraatsonderzoek Verslaving Gray s Reinforcement Sensitivity Theory (RST) Temperamentsprofielen

Nadere informatie

WELKOM. 1 e indruk. Voorstellen: Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen?

WELKOM. 1 e indruk. Voorstellen: Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen? 1 WELKOM Programma van vandaag 09.30 uur: begrijpen en (h)erkennen (1) (casuïstiek doorheen de dag) 10.30 uur: pauze 10.45 uur: begrijpen en (h)erkennen (2) 12.30 uur: lunch 13.15 uur: karaktereigenschap

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Introductie 6. Hand-outs Bijeenkomst 1 8. Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst 4 42

Inhoudsopgave. Introductie 6. Hand-outs Bijeenkomst 1 8. Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst Hand-outs Bijeenkomst 4 42 Inhoudsopgave Introductie 6 Hand-outs Bijeenkomst 1 8 Hand-outs Bijeenkomst 2 17 Hand-outs Bijeenkomst 3 26 Hand-outs Bijeenkomst 4 42 Hand-outs Bijeenkomst 5 57 Hand-outs Bijeenkomst 6 69 Hand-outs Bijeenkomst

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands Emotionele stoornissen bij schizofrenie, zoals een vervlakking of vermindering van affect zijn al sinds het begin van het beschrijven en classificeren van de ziekte schizofrenie

Nadere informatie

gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg

gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg Afwijkend gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg GEDRAG Onder gedrag verstaan we: De acties of de reacties van een persoon

Nadere informatie

Verslaving en impulsiviteit

Verslaving en impulsiviteit 22 oktober 2015 Verslaving en impulsiviteit Verschillende invalshoeken Dr Els Santens Verslaving als Chronische stoornis Duale procespathologie Verlies van controle = kernsymptoom Impulsiviteit: een veelzijdig

Nadere informatie

STUDIEGIDS SPECIALISATIEMODULE FAALVAARDIGHEID

STUDIEGIDS SPECIALISATIEMODULE FAALVAARDIGHEID STUDIEGIDS 2017-2018 SPECIALISATIEMODULE FAALVAARDIGHEID Frequent falen inzetten als tool voor innovatie, verandering en verbetering Novilo is geaccrediteerd door: Leuk dat je geïnteresseerd bent in onze

Nadere informatie

29/11/2011. Overzicht. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Achtergrond.

29/11/2011. Overzicht. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Achtergrond. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Katrien Beckx Shana Van Impe Annik Simons CEMA Antwerpen Overzicht achtergrond functies van probleemgedrag probleemsamenhang

Nadere informatie

Breincentraal leren: van hersenonderzoek naar klaslokaal. Lucia M. Talamini UvA

Breincentraal leren: van hersenonderzoek naar klaslokaal. Lucia M. Talamini UvA Breincentraal leren: van hersenonderzoek naar klaslokaal Lucia M. Talamini UvA Onderwerpen 1. Intro Geheugen en het brein 2. Factoren die leren en geheugen bevorderen 3. Multimodaal leren 4. Aansluiten

Nadere informatie

Neurobiologie van HSP

Neurobiologie van HSP Neurobiologie van HSP HSP kenmerkt zich door een sterkere prikkelgevoeligheid en met name het diepere doordenken. In onderzoek bij hoogsensitieve mensen is een aantal andere zaken opgevallen. Op MRI-scans

Nadere informatie

Arbeidsconflict en inzetbaarheid

Arbeidsconflict en inzetbaarheid VeReFi Congres I Denken in mogelijkheden I 11 april 2017 Arbeidsconflict en inzetbaarheid Frank Emmelot en Hanneke Schinkel Wat is een conflict? (Een conflict is) een proces dat begint wanneer een individu

Nadere informatie

Welkom! Dagtraining. Praktijkgericht werken met hooggevoeligheid

Welkom! Dagtraining. Praktijkgericht werken met hooggevoeligheid 1 Welkom! Dagtraining Praktijkgericht werken met hooggevoeligheid 2 Voorstellen 1 e indruk 3 Voorstellen Wie ben je? Wat doe je? Wat zijn je verwachtingen? Voorstellen Hooggevoelig heel gewoon Opleidingsinstituut

Nadere informatie

Hoogsensitief: Meerwaarde of Beperking? Een Conceptueel Onderzoek naar het Construct Hoogsensitiviteit

Hoogsensitief: Meerwaarde of Beperking? Een Conceptueel Onderzoek naar het Construct Hoogsensitiviteit Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Academiejaar 2012-2013 Tweede examenperiode Hoogsensitief: Meerwaarde of Beperking? Een Conceptueel Onderzoek naar het Construct Hoogsensitiviteit Masterproef

Nadere informatie

Inhoud. Aristoteles. Quotes over emotionele intelligentie. Rianne van de Ven Coaching & Consulting 1

Inhoud. Aristoteles. Quotes over emotionele intelligentie. Rianne van de Ven Coaching & Consulting 1 Hoogbegaafdheid en Emotionele Intelligentie WUR 23-04-2018 Inhoud Wat is emotionele intelligentie? Relatie met IQ Waarom speciaal voor HB? Het EQi-2.0 model De vaardigheden www.riannevdven.nl Quotes over

Nadere informatie

Begeleiden van introverte hoogsensitieve clïenten

Begeleiden van introverte hoogsensitieve clïenten CM COUNSELLING MAGAZINE NR 4 2015 Achtergrond Begeleiden van introverte hoogsensitieve clïenten Kenmerken van hoogsensitiviteit lijken op die van introversie. Zowel introverte als hoogsensitieve mensen

Nadere informatie

Aandacht training. Sessie 8. Bas Kniest

Aandacht training. Sessie 8. Bas Kniest Aandacht training Sessie 8 Bas Kniest Aandacht training Ervaringen week 7? Wat is belangrijk in de basishouding bij aandacht training op je stoel? 1. Hoofd lichtjes achterover 2. Handen op de stoel naast

Nadere informatie

Introductie. Inhoud. 1. Relatie HSP en HB? 2. Definitie HSP 3. Definities HB 4. Onderzoek 5. Waarom is dit belangrijk te weten?

Introductie. Inhoud. 1. Relatie HSP en HB? 2. Definitie HSP 3. Definities HB 4. Onderzoek 5. Waarom is dit belangrijk te weten? Hoogsensitiviteit en Hoogbegaafdheid WUR 28-09-2017 www.riannevdven.nl Introductie (1971) Coachpraktijk voor hoogbegaafde volwassenen sinds 2007 in Wageningen Voorzitter stichting Instituut Hoogbegaafdheid

Nadere informatie

Chapter 13. Nederlandse samenvatting. A.R.E. Potgieser

Chapter 13. Nederlandse samenvatting. A.R.E. Potgieser Chapter 13 Nederlandse samenvatting A.R.E. Potgieser Chapter 13 Nederlandse samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie over de premotor cortex met een focus op betrokkenheid van deze gebieden

Nadere informatie

VMBO-congres, 9 november 2009. Eveline Crone. Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl

VMBO-congres, 9 november 2009. Eveline Crone. Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl VMBO-congres, 9 november 2009 Ontwikkelende hersenen Eveline Crone Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl b l Brein en onderwijs Op welke leeftijd zijn scholieren in staat om keuzes

Nadere informatie

SAMENVATTING 183 SAMENVATTING

SAMENVATTING 183 SAMENVATTING SAMENVATTING 183 SAMENVATTING Vermoeidheid is een alledaagse ervaring. Wanneer vermoeidheid een lange tijd aanhoudt kan dit voor problemen zorgen. Geneeskundestudenten zien we als relatief kwetsbaar als

Nadere informatie

SOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS. Dr. Marcia Goddard Project Manager YoungCapital

SOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS. Dr. Marcia Goddard Project Manager YoungCapital SOCIALE PRIKKELNAVIGATIE BIJ ASS Dr. Marcia Goddard Project Manager R&D @ YoungCapital ONS SOCIALE BREIN ONS SOCIALE BREIN ONS SOCIALE BREIN DE AMANDELKERNEN Essentieel voor sociale prikkelverwerking

Nadere informatie

Motieven en persoonlijkheid. Waarom doen mensen de dingen die ze doen?

Motieven en persoonlijkheid. Waarom doen mensen de dingen die ze doen? Motieven en persoonlijkheid Waarom doen mensen de dingen die ze doen? Motivatie psychologen vragen: Waarom doen mensen de dingen die ze doen? Motivatiepsychologen zoeken naar de motieven, de drijfveren

Nadere informatie

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom Nathalie Vanderbruggen Psychoneurologisch functioneren in KS ( Verri et al. 2010) Cognitief functioneren: Psychopathologische kwetsbaarheid:

Nadere informatie

Ben ik hoogsensitief?

Ben ik hoogsensitief? Ben ik hoogsensitief? Ontdek het in dit gratis overzicht. www.lifecoachsofie.be Inhoud 1. Definitie: wat betekent hoogsensitief zijn eigenlijk? 2. Zijn we niet allemaal een beetje (hoog)gevoelig? 3. Zelftest:

Nadere informatie

Welkom! Hooggevoeligheid herkennen, erkennen & in de praktijk brengen

Welkom! Hooggevoeligheid herkennen, erkennen & in de praktijk brengen Welkom! Hooggevoeligheid herkennen, erkennen & in de praktijk brengen Voorstellen Opleidingsinstituut & Kenniscentrum CRKBO registratie BTW vrijstelling Accreditaties Dagtraining Opleiding HG-deskundige

Nadere informatie

Week 4 Focus Ontwikkel een nieuw bewustzijn en acceptatie

Week 4 Focus Ontwikkel een nieuw bewustzijn en acceptatie Week 4 Focus Ontwikkel een nieuw bewustzijn en acceptatie "Mindfulness is je simpelweg bewust zijn van wat er nu gebeurt zonder te willen veranderen; genieten van het aangename zonder vast te willen houden

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te

Nadere informatie

Veilig gehechte kinderen ontwikkelen steeds rijkere verbindingen, krijgen meer integratie en adequate prefrontale functies

Veilig gehechte kinderen ontwikkelen steeds rijkere verbindingen, krijgen meer integratie en adequate prefrontale functies BLOK III LIEFDE Veilig gehechte kinderen ontwikkelen steeds rijkere verbindingen, krijgen meer integratie en adequate prefrontale functies Met opgroeien van veilige hechtingsrelaties ontwikkelen kinderen

Nadere informatie

Hooggevoelige kinderen. Joke Klein Ikkink 27 maart 2014

Hooggevoelige kinderen. Joke Klein Ikkink 27 maart 2014 Hooggevoelige kinderen Joke Klein Ikkink 27 maart 2014 Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid deel 1 Oefening Uitleg hooggevoeligheid deel 2 Vragen Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid

Nadere informatie

Puberende Hersenen. Wat is er met de puber aan de hand?

Puberende Hersenen. Wat is er met de puber aan de hand? Alumni Lezing UvA, 7 november 2009 Puberende Hersenen Eveline Crone Afdeling Ontwikkelingspsychologie Leiden Institute for Brain and Cognition Wat is er met de puber aan de hand? Jeugd van tegenwoordig:

Nadere informatie

Inzicht in Autisme. Lezing

Inzicht in Autisme. Lezing Inzicht in Autisme Lezing 18-09-2014 FRANS COOLEN ASS Trainer NVA ASS Trainer/coach bij In to Autisme frans.coolen@intoautisme.nl ASS Autisme Spectrum Stoornis Per persoon Per leeftijd In ernst In verschijningsvorm

Nadere informatie

Vertaling & samenvatting

Vertaling & samenvatting The Princess and the Pea Suggestions for the Revision of Sensory Sensitivity in the Regulative Theory of Temperament Kantor-Martynuska 2012 Vertaling & samenvatting The Princess and the Pea Suggestions

Nadere informatie

Van klacht naar kracht, een nieuwe kijk op hooggevoeligheid. Lusanne Hogeweg

Van klacht naar kracht, een nieuwe kijk op hooggevoeligheid. Lusanne Hogeweg Van klacht naar kracht, een nieuwe kijk op hooggevoeligheid Lusanne Hogeweg Hooggevoeligheid wordt vaak beschouwd als een lastige karaktertrek. Ten onrechte, meent Lusanne Hogeweg. Haar boodschap aan alle

Nadere informatie

Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen

Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen Denkoefening: stresssymptomen Stress Stress + stress = 2 Stress + stress = 2 Stress = reflexmatige lichamelijke reactie op een psychologisch

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op

Nadere informatie

1. Waarneming: omgevingsinformatie wordt waargenomen aan de hand van de verschillende zintuigen.

1. Waarneming: omgevingsinformatie wordt waargenomen aan de hand van de verschillende zintuigen. Cognities In deze module gaan we eerst in op wat cognitie in het algemeen is. Daarna komen de drie verschillende cognitieve theorieën voor ASS aan bod, namelijk: theory of mind, centrale coherentie en

Nadere informatie

Hoe herken ik hoogsensitief zijn? 30 aanbevelingen om te leren leven vanuit jouw gevoelige kracht

Hoe herken ik hoogsensitief zijn? 30 aanbevelingen om te leren leven vanuit jouw gevoelige kracht Hoe herken ik hoogsensitief zijn? 30 aanbevelingen om te leren leven vanuit jouw gevoelige kracht Inhoudsopgave 1. HERKEN JE DIT? 2. WAT IS HSP? 3. LEER JEZELF LIEF TE HEBBEN. 4. HOE WEET JE OF JE HSP

Nadere informatie

Sessie 1 19 Introductiebijeenkomst

Sessie 1 19 Introductiebijeenkomst Inhoud I Introductie op het begrip Theory of Mind 7 II Visie op de behandeling van de mens met autisme 9 III Overzicht van de ToM-behandeling 13 IV Programma ToM-behandeling 15 V Gebruik van het werkboek

Nadere informatie

Module 1. De vier kenmerken van hooggevoeligheid

Module 1. De vier kenmerken van hooggevoeligheid De vier kenmerken van Hooggevoeligheid Hooggevoeligheid heeft volgens E.N. Aron 4 kenmerken: 1. diepgaande verwerking van informatie 2. emotionele intensiteit 3. sensorische gevoeligheid 4. overactivatie

Nadere informatie

Spreek de taal van je klant!

Spreek de taal van je klant! Spreek de taal van je klant! In contact Spreek de taal van je klant Langs elkaar heen praten, niet optimaal in gesprek zijn met je klanten en je onbegrepen voelen. In ons werk als adviseur met klantcontact

Nadere informatie

Het samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg

Het samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg Het samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg Luc Goossens KU Leuven Schoolpsychologie and Ontwikkeling in Context (SCenO) Leuven Institute of Human Genomics and Society

Nadere informatie

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden. Hoogsensitieve kinderen en uitdagingen voor ouders http//: http//:www.hspvlaanderen.be linda@hspvlaanderen.be VUB 13/05/2015 Symposium HSP Wie ben ik? Linda T Kindt Mede auteur van het boek Mijn kind is

Nadere informatie

Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2012

Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2012 Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2012 Door psychobio.nl SAMENVATTING 27 meerkeuzevragen, 3 open vragen en 1 bonusvraag Vraag 1. Welke uitspraak over EEG/MEG is waar? a. De neurale bron van EEG-signalen

Nadere informatie

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog

Het voelt nu anders. Veranderde emoties na hersenletsel. Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Het voelt nu anders Veranderde emoties na hersenletsel Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Anderen zeiden: Ik ben nu eerder emotioneel Mijn stemmingen wisselen snel Ik erger mij overal aan Ik ben onzeker

Nadere informatie

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 THEORETISCH KADER : ONTWIKKELING / RIJPING VH BREIN Intro: Ontwikkeling / rijping van het brein

Nadere informatie

Veerle Lesire Veerkrachtig aan de slag. Veerkracht

Veerle Lesire Veerkrachtig aan de slag. Veerkracht Veerkracht Waarom de ene mens beter met tegenslag omgaat dan de andere WAT IS VEERKRACHT? Als je geconfronteerd wordt met hindernissen, stress of andere negatieve invloeden komt veerkracht - of het gebrek

Nadere informatie

HTS Report NEO-PI-3. Persoonlijkheidsvragenlijst. Jeroen de Vries ID Datum Basisrapport. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam

HTS Report NEO-PI-3. Persoonlijkheidsvragenlijst. Jeroen de Vries ID Datum Basisrapport. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam NEO-PI-3 Persoonlijkheidsvragenlijst HTS Report ID 15890-3155 Datum 18.07.2017 Basisrapport NEO-PI-3 Inleiding 2 / 22 INLEIDING Dit rapport bevat de scores op de NEO-PI-3 persoonlijkheidsvragenlijst. De

Nadere informatie

HOOGSENSITIEF LC_BW_HOOGSENSITIEF.indd 1 13/09/16 17:52

HOOGSENSITIEF LC_BW_HOOGSENSITIEF.indd 1 13/09/16 17:52 HOOGSENSITIEF ELKE VAN HOOF HOOG SENSI TIEF D/2016/45/509 ISBN 978 94 014 2669 5 NUR 770 Vormgeving omslag en binnenwerk: Gert Degrande De Witlofcompagnie Elke Van Hoof & Uitgeverij Lannoo nv, Tielt,

Nadere informatie

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić Rode wangen, zweethanden en coy-smiles: De rol van emotionele en socio-cognitieve

Nadere informatie

HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN

HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN C. Lafosse Christophe.lafosse@revarte.be Neuro-Fylogenese Postnatal brain elaboration Dentritale en axonale arborisatie Vorming van nieuwe connecties Plasticity is a double-edged

Nadere informatie

Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn

Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn T R A U M A C E N T R U M B E L G I Ë 3 0 A P R I L 2 0 1 3 C O P Y R I G H T D O R I S D H O O G H E Welke hulp hebben mensen nodig? Studie van Dyregrov & Nordanger,

Nadere informatie

6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015

6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015 6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015 Het is al weer lang geleden dat jullie iets van ons hebben gehoord en dat komt omdat er veel is gebeurd. We hebben namelijk heel veel analyses kunnen doen op

Nadere informatie

Hoogsensitiviteit in het dagelijks leven

Hoogsensitiviteit in het dagelijks leven Hoogsensitiviteit in het dagelijks leven Ilse Sand Hoogsensitiviteit in het dagelijks leven een gids voor hoogsensitieve personen en mensen met een gevoelige aard Oorspronkelijke titel: Elsk dig selv

Nadere informatie

Inspiratie Boekrecensie Tijd en tijdstress, Jon Kabat-Zinn Inspiratie WerkplaatsActiviteiten

Inspiratie Boekrecensie Tijd en tijdstress, Jon Kabat-Zinn Inspiratie WerkplaatsActiviteiten Werkplaats Aandachtig Leven ERVARINGSGERICHT PSYCHO-SOCIAAL THERAPIE MINDFULNESS TRAINING Nieuwsbrief 4 juli 2011 Inhoud Boekrecensie Tijd en tijdstress, Jon Kabat-Zinn WerkplaatsActiviteiten Mindfulness

Nadere informatie

Project Hoogsensitiviteit. Welkom. 21 februari 2017

Project Hoogsensitiviteit. Welkom. 21 februari 2017 Project Hoogsensitiviteit Welkom 21 februari 2017 Project Hoogsensitiviteit Programma 21 februari 2017 1. Aanleiding 2. Terugblik lezing 11 november 2016 3. Werkwijze 4. Privacy 5. Wat wordt verwacht van

Nadere informatie

EQ - emotionele intelligentie in kaart

EQ - emotionele intelligentie in kaart EQ - emotionele intelligentie in kaart 24-3-2014 BASISPROFIEL Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Het EQ rapport brengt iemands emotionele intelligentie in kaart. Dit is het vermogen

Nadere informatie

Welkom. Voorstellen. Programma. Inleiding en voorstellen Wat is autisme, oorzaak en hoe herken je het? Autisme vanuit eigen ervaring

Welkom. Voorstellen. Programma. Inleiding en voorstellen Wat is autisme, oorzaak en hoe herken je het? Autisme vanuit eigen ervaring Welkom Algemene informatieavonden GGZ Noord- Holland-Noord in samenwerking met Stichting Deuvel Voorstellen Mieke Bellinga & Mariëlle Witteveen Programma Inleiding en voorstellen Wat is autisme, oorzaak

Nadere informatie

Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen

Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen maar het zit toch niet tussen mijn oren John van der Meij Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest) Instituut voor

Nadere informatie

ONDERWERPEN MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN CALAMITEITENPSYCHOLOGIE (1) INPUTS UIT DIVERSE PSYCHOLOGISCHE DISCIPLINES

ONDERWERPEN MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN CALAMITEITENPSYCHOLOGIE (1) INPUTS UIT DIVERSE PSYCHOLOGISCHE DISCIPLINES ONDERWERPEN MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN TUNNELVEILIGHEID DOOR HET MENSELIJK OOG MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN 1. Wat is calamiteitenpsychologie? 2. Stress en onderliggende biologische processen

Nadere informatie

[ARTIKEL] DRIE TIPS VOOR HSP-ERS DIE HUN

[ARTIKEL] DRIE TIPS VOOR HSP-ERS DIE HUN [ARTIKEL] DRIE TIPS VOOR HSP-ERS DIE HUN TALENTEN WILLEN INZETTEN, ZONDER DAARBIJ ZICHZELF TE KORT TE DOEN. Veel hoogsensitieve personen (HSP-ers) worstelen met hun sensitiviteit in combinatie met werk.

Nadere informatie

BOKS 7: Identiteit Psychologie. College 1: Persoonlijkheid. Timo Jansen

BOKS 7: Identiteit Psychologie. College 1: Persoonlijkheid. Timo Jansen BOKS 7: Identiteit Psychologie College 1: Persoonlijkheid Timo Jansen Indeling college Psychologie: wat en waarom Waarom persoonlijkheidspsychologie? Hoe omschrijf ik mijzelf (en anderen)? Nature of nurture?

Nadere informatie

HSP - hulp bij overprikkeling en stress

HSP - hulp bij overprikkeling en stress Renée Merkestijn HSP - hulp bij overprikkeling en stress GigaBoek 3 Inhoud Inleiding 7 Aandacht 13 Aanraking 17 Aarden 22 Adem en zuurstof 27 Beweging 32 Centreren 35 Creativiteit 38 Dieren 42 Emoties

Nadere informatie

Oplossingsgericht en waarderend coachen.

Oplossingsgericht en waarderend coachen. Oplossingsgericht en waarderend coachen. Coaching is die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de cliënt ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen. Oplossingsgericht

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 207 Hoe handhaaf je jezelf in een sociale omgeving? Welke psychologische processen liggen hieraan ten grondslag? Welke delen van de hersenen zijn hierbij betrokken? En is zijn deze processen en/of hersengebieden

Nadere informatie

Als kinderen niet (kunnen) begrijpen wat je zegt

Als kinderen niet (kunnen) begrijpen wat je zegt Als kinderen niet (kunnen) begrijpen wat je zegt Communicatie in de zwemles bij kinderen met een lager IQ Patty van t Hooft Dag van het zwemonderwijs 2017 Programma Welkom IQ Begrijpen Ontwikkelingsfasen

Nadere informatie

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding

Nadere informatie

www.hildedeclercq.be hilde_de_clercq@telenet.be

www.hildedeclercq.be hilde_de_clercq@telenet.be 1 Pervasieve Ontwikkelingsstoornis Spel en Verbeelding Taal en Communicatie Emoties Seksualiteit en Relatievorming Eten Slapen Zindelijk worden Zelfredzaamheid of Algemene Dagelijkse leefvaardigheden 2

Nadere informatie

Werken met veerkracht bij de Rabobank. BA&O, 22 oktober 2015

Werken met veerkracht bij de Rabobank. BA&O, 22 oktober 2015 Werken met veerkracht bij de Rabobank BA&O, 22 oktober 2015 Veerkracht is nodig De Rabobank is in beweging De klantbediening verandert Er is een sterke focus op beheer Een grote krimp van personeel Dit

Nadere informatie

DE SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING VAN LEERLINGEN IN DE EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS

DE SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING VAN LEERLINGEN IN DE EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS DE SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING VAN LEERLINGEN IN DE EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS Hoe evolueert het academisch zelfconcept, de motivatie, het schoolwelbevinden en de schoolse betrokkenheid van Vlaamse

Nadere informatie

WELKOM. Dagdeel 2 Programma van vandaag Van karaktereigenschap naar probleemgedrag Dagelijkse praktijk/praktische handvatten

WELKOM. Dagdeel 2 Programma van vandaag Van karaktereigenschap naar probleemgedrag Dagelijkse praktijk/praktische handvatten WELKOM Dagdeel 2 Programma van vandaag Van karaktereigenschap naar probleemgedrag Dagelijkse praktijk/praktische handvatten Afspraken veiligheid respect en eerlijkheid er zijn zorg goed voor jezelf Stel

Nadere informatie

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid

Nadere informatie

Hedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties?

Hedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties? Emotie en gewetensvorming in de behandeling Hedy Stegge Vrije Universiteit Amsterdam PI Research Duivendrecht Hedendaagse opvattingen over s Functioneel (belangenbehartigers) Persoonlijk welbevinden Kwaliteit

Nadere informatie

Stress & Burn Out. ubeon Academy

Stress & Burn Out. ubeon Academy Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele

Nadere informatie

Rouw en Verdriet bij Ouderen. Marie-Christine Adriaensen CGG Brussel - Elder

Rouw en Verdriet bij Ouderen. Marie-Christine Adriaensen CGG Brussel - Elder Rouw en Verdriet bij Ouderen Marie-Christine Adriaensen CGG Brussel - Elder Ouder worden: spontane ongewilde onomkeerbare veranderingen Fysieke veranderingen - Gezondheid - Mobiliteit - Fysieke capaciteiten

Nadere informatie