ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

Transcriptie

1 ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015

2 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op het optimaliseren van informatieverwerking. Tijdens de interventie wordt in het bijzonder aandacht besteed aan: - Oxytocine stimulatie Dit hormoon stimuleert het sociale beloningssysteem in het brein. - Arousal regulatie Arousal is het opwindingsniveau oftewel het alertheidsniveau. - Multiple Sensory Integration Processing In samenhang verwerken van informatie vanuit meerdere zintuiglijke kanalen tegelijkertijd - Concept vorming Betekenis verlenen aan die samenhang. Mensen met autisme verwerken informatie op een detailgerichte manier (mono-information processing). Hierdoor lopen zij er tegenaan dat er onvoldoende samenhang ontstaat. Deze bijzondere manier van informatie verwerken heeft voordelen zoals sterke detailgerichtheid. Nadelen zijn problemen in het dagelijks functioneren op het gebied van organisatie en planning (gebrek aan overzicht) sociaal bewustzijn en gedrag. ReAttach heeft als doelstelling bij mensen met autisme Multiple Sensory Integration Processing en Concepten te trainen van het zelf, belangrijke anderen en de sociale omgeving. Na ReAttach bestaan de mono-information processing en de Multiple Sensory Integration Processing naast elkaar, zoals dit ook bij mensen zonder autisme het geval is. PAGINA 1

3 Hoe kan ik bij een leerling met autisme de aanmaak van Oxytocine bevorderen en daarmee het sociale beloningssysteem in het brein stimuleren? 1. Raak ik deze leerling wel eens aan? 2. Als dat zo is, op welke manier doe ik dat dan? 3. Wat voor reactie geeft de leerling op het fysiek contact? Is dit een veilige prettige aanraking binnen de grenzen van wat in een leerkracht/leerling contact toelaatbaar is? 4. Welke mogelijkheden zie ik om bij deze leerling de Oxytocine aanmaak te stimuleren? 5. Is deze leerling bekend met tactiele afweer? (overgevoeligheid) 6. Zie ik mogelijkheden om de leerling voor te bereiden op aanraking of om de leerling om te leren gaan met sociaal geaccepteerde aanraking? NB: veilige aanraking blijft per definitie binnen de persoonlijke grenzen van leerling / leerkracht en mag nooit worden afgedwongen. Uiteraard wordt ook fysiek contact bedoeld dat in de context leerkracht / leerling sociaal geaccepteerd en toelaatbaar is. PAGINA 2

4 Welke mogelijkheden heb ik om de arousal van de leerling te optimaliseren? 1. Zie ik bij deze leerling een te hoog opwindingsniveau (fladderen, springen, angsten, druk en ontremd gedrag)? 2. Zie ik bij deze leerling een te lage arousal (afwezig, niet gevoelig voor stemmingsveranderingen, stereotiepe bewegingen, lichamelijke onrust)? 3. Wat gebeurt er als ik mijn houding verander ten opzichte van deze leerling? Reageert de leerling adequater als ik het een beetje spannender maak, dichterbij kom of mijn stemvolume wat verhoog? 4. Reageert de leerling adequater als ik meer afstand neem en de spanning met mijn houding en gedrag demp? 5. Hoe reageert de leerling als ik mijn tempo aanpas (sneller of juist slow motion )? 6. Ben ik me bewust van het effect dat ik heb op de arousal van de leerling? PAGINA 3

5 Welke mogelijkheden heb ik om de informatieverwerking van de leerling te optimaliseren? 1. Zie ik dat de leerling meerdere zintuigelijke informatiekanalen tegelijkertijd benut? Denk aan spreken met variatie in intonatie (geen echolalie) en gebaren. Levendige mimiek, goed oogcontact vast kunnen houden tijdens praten of luisteren. Kan de leerling de aandacht verdelen over meerdere personen / taken tegelijk? 2. Als de leerling ondanks de diagnose ASS in staat is tot Multiple Sensory Integration Processing wat betekent het dan wanneer ik als leerkracht probeer verder te stimuleren? 3. Onder welke omstandigheden kan de leerling MSIP laten zien? 4. Zijn er situaties waarin de MSIP vaardigheden lijken te verdwijnen? Waar zou dit aan kunnen liggen? Is dit adequaat? 5. Als een leerling alleen in staat is tot mono-information processing en ik alle taken die ik aanbied daar op afstem, zal ik dan toch een eventueel aanwezige zwakke MSIP te zien krijgen? 6. Is het een probleem wanneer ik een autistische leerling met mono-information processing een taak aanbied waar eigenlijk overzicht en samenhang, dus MSIP voor nodig is? Kan de leerling hier iets van leren? PAGINA 4

6 Hoe goed zorg ik voor mijn eigen Oxytocine niveau? 1. Raak ik anderen wel eens spontaan aan? Hoe ziet dat er dan uit? 2. Kan ik het zelf goed verdragen als iemand mij een schouderklopje geeft? 3. Kan ik complimentjes en persoonlijke aandacht goed ontvangen? 4. Heb ik problemen met afstand en nabijheid? 5. Als ik problemen heb met afstand of nabijheid en daardoor afstandelijk of juist over-emotioneel op aanraking reageer, wat voor consequenties heeft dit dan voor mijn gedrag? 6. Ik heb geen problemen met fysiek contact. Kan ik me dan toch voorstellen dat dit voor andere mensen wel het geval kan zijn? Ben ik me hier voldoende van bewust? Hou ik daar ook rekening mee? PAGINA 5

7 Welke mogelijkheden heb ik om mijn eigen arousal te optimaliseren? 1. Durf ik mezelf te onderzoeken op over-emotionele reacties en waar die emoties door getriggerd worden? 2. Als ik weet waar mijn valkuilen zitten, helpt mij dit dan om mijn spanning en emoties beter te reguleren? 3. Zou ik mezelf overwegend als hoog sensitief, prikkelbaar, gestrest typeren of juist als dromerig en afwezig? (te hoge c.q. te lage arousal). 4. Welke mogelijkheden heb ik om mijn arousal te optimaliseren? 5. Kan ik mijn arousal bewust verhogen of verlagen? 6. Kan ik met arousal regulatie spelen en dit inzetten als instrument om de leerling optimaal te laten functioneren? Als ik naar mijn eigen triggers wil kijken dan ga ik naar de vragenlijst (232 vragen) op Ik vul bij naam therapeut Het Congres in en bij klantnummer mijn adres waar ik de uitslag van de schemavragenlijst op wil ontvangen. Ik krijg de uitslag dan persoonlijk toegestuurd. PAGINA 6

8 Welke mogelijkheden heb ik om de informatieverwerking van mijzelf te optimaliseren? 1. Ben ik iemand die graag alles op een rijtje heeft en in een bepaalde volgorde wil werken? Heb ik een voorkeur voor routines en mono-information processing? 2. Ben ik iemand die graag van alles tegelijk doet? Werk ik graag aan grote projecten en verheug ik me op nieuwe uitdagingen? Ben ik op mijn sterkst als ik creatief mag zijn? Heb ik een voorkeur voor Multiple Sensory Integration Processing? 3. De meeste mensen gebruiken beide manieren naast elkaar. Soms gebruik je monoinformation processing (achter de PC / bij rekenen) en op andere momenten werk je vanuit overzicht en op gevoel. 4. Ben ik me bewust van mijn eigen voorkeuren? 5. Als ik kijk naar mijn eigen voorkeurstrategie zorg ik dan goed voor mezelf of bied ik mezelf te weinig afwisseling? Heb ik bijvoorbeeld het gevoel dat ik teveel in mijn hoofd zit? 6. Stel dat ik steeds dezelfde strategie kies wat betekent dit dan voor mijn persoonlijk neuropsychologisch functioneren op de langere termijn? 7. Wat zijn de mogelijkheden om zowel naar leerlingen toe als voor mezelf een voldoende gevarieerd informatie verwerkingspatroon te stimuleren? PAGINA 7

9 Zie ik mogelijkheden om autistische leerlingen (in een groep) met aanrakingen om te leren gaan? 1. Hoe reageren de leerlingen op onderling fysiek contact? 2. Bied ik de groep voldoende ervaringsmogelijkheden om met aanrakingen om te leren gaan? 3. Stimuleer ik binnen de groep het sociaal beloningssysteem (Oxytocine) en daarmee het sociaal beloningssysteem? 4. Welke mogelijkheden zie ik om binnen de groep de sociale interacties te stimuleren en optimale leerkansen te creëren? PAGINA 8

10 Welke mogelijkheden heb ik om arousal in de groep te optimaliseren? 1. Is de groep te typeren als reactief, snel overprikkeld, onrustig en misschien zelfs explosief? Is er sprake van een te hoge arousal op groepsniveau? 2. Is de groep te typeren als passief en krijg ik vaak te horen dat het saai is? Zie ik veel lichamelijke onrust of stereotiepe bewegingen? Is er sprake van een te lage arousal op groepsniveau? 3. Als ik een groep heb met een zeer gelijkmatige arousal, bied ik dan voor alle leerlingen voldoende afwisseling? 4. Kan ik met de groep met arousal regulatie spelen? 5. Als ik bewust de groep met arousal regulatie leer spelen vergroot ik daarmee de leermogelijkheden van individuele leerlingen? 6. Wat kan ik doen om zoveel mogelijk uit deze groep te halen door de inzet van externe arousal regulatie? PAGINA 9

11 Welke mogelijkheden heb ik om de informatieverwerking van de groep te optimaliseren? 1. Op wat voor manier bied ik leerstof aan? 2. Heb ik na alle voorgaande informatie ideeën opgedaan hoe ik de informatie verwerking in de groep kan optimaliseren? Hartelijk dank voor uw aandacht! Paula en Frederik Weerkamp ReAttach Therapy Institute PAGINA 10