Content onderzoek verslag Nederlands kinderarbeid in de 19e eeuw

Transcriptie

1 Content onderzoek verslag Nederlands kinderarbeid in de 19e eeuw Inleiding Dit is een verslag over gepleegde research op het gebied van Nederlands kinderarbeid in de 19e eeuw. Dit onderwerp komt voort uit een school project met twee mogelijke geschiedenis onderwerpen, ofwel vensters genoemd, waaruit wij konden kiezen. De bedoeling van het project is om een interactieve installatie of game te maken over het gekozen onderwerp, dat geplaatst kan worden in het Nederlands openluchtmuseum. Dit project wordt gedaan door meerdere groepen van circa vier studenten. Ter orientatie gaan wij eerst breed en oppervlakkig onderzoek doen binnen dit venster. Dit doen wij om hier uit mogelijke punten van interesse te vinden die wij kunnen verwerken in ons project, wanneer wij een richting hebben gevonden binnen het gekozen venster. We gaan onderzoek doen naar de tijden waarin dit kinderarbeid voorkwam, kijkende naar de opkomst en het einde van dit fenomeen. Dit leidt automatisch tot onderzoek naar de redenen dat kinderarbeid prominent was. Welke inkomensklasse(s) stuurde hun kinderen naar een fabriek en welke niet, en welke leeftijden hadden deze kinderarbeiders? Ook gaan wij bekijken welke andere vormen van kinderarbeid voorkwamen in Nederland. Dan zullen wij ingaan op het soort werk dat werd verricht door kinderen en de mogelijke gevaren van dit werk. Vervolgens hebben wij onderzoek gedaan naar latere gevolgen van kinderarbeid. Door dit onderzoek kunnen wij hopelijk een sfeerimpressie opzetten van een 19e eeuwse textielfabriek en het werk dat daarin verricht werd door kinderen. Wij gaan voor ons project trachten een puzzelkamer te maken waarbij een bezoeker door middel van spel en denkwerk raadsels oplost en zich uiteindelijk realiseert wat voor werk kinderarbeiders verrichten en hoe het was om in een fabriek te werken. Methode De gebruikte methode is voornamelijk desk research. Omdat het in het begin belangrijk was om ons breed te orienteren in een korte tijd ben ik begonnen bij vragen die als eerste bij ons naar boven kwamen. Het leek mij handig om hij het begin te beginnen en onderzoek te doen naar de opkomst van kinderarbeid. Dit heb ik gedaan door op google te zoeken met de sleutelwoorden "opkomst kinderarbeid 19e eeuw". Een aantal interessant lijkende artikelen heb ik opzij gezet en vervolgens ben ik gaan zoeken met de zelfde zoektermen in het engels. Dit process heb ik herhaald op google scholar. Na een aantaal interessante bronnen te hebben verzameld ben ik de informatie tussen verschillende artikels gaan vergelijken om mogelijke onbetrouwbare punten eruit te filteren. Als iets slechts één keer genoemd werd was dit een goed teken dat de informatie mogelijk niet klopt. Deze logica geldt ook voor informatie die in meerdere artikels naar voren kwam. hoe vaker iets genoemd wordt, des te hoger is de waarschijnlijkheid dat de informatie klopt. Het internet was in het begin van het onderzoek een geschikte methode omdat het snel en veelzijdig is. Later heb ik mijn informatie getracht na te trekken door middel van boeken over het venster kinderarbeid te lezen.

2 Uiteindelijk zijn er nog bij toeval kleine stukken informatie naar voren gekomen door te praten met een ouder persoon die vroeger in oude, werkende textielfabrieken is geweest. Nadat ons team een concrete richting had gekozen voor ons project ben ik uit mijn verzamelde informatie nuttige punten op een rijtje gaan zetten wat betreft vormgeving en sfeer van een textielfabriek uit de 19e eeuw. Breed vooronderzoek Revolutie kinderarbeid begon rond 1750 met de industriële revolutie van Engeland. Deze revolutie kwam tot stand met de uitvinding van de stoommachine, hetgeen in die tijd een van de grootste veranderingen was na een "stille" periode van 150 jaar. De stoommachine was een vervanger voor het grootste gedeelte van de nijverheid, omdat het de snelheid van productie van goederen sterk omhoog deed gaan. Omdat goederen sneller en hierbij goedkoper gemaakt konden worden, nam de prijs van deze producten gestaag af. Dit zorgde op zijn beurt weer voor een dalende prijs voor de goederen waardoor meer mensen zich de producten konden veroorloven. De vraagprijs steeg en daardoor was er al snel uitbereiding nodig wat betreft productie, waardoor er een extreme groei was van het aantal fabrieken. Eigenaren van deze fabrieken moesten dus snel opzoek naar veel goedkope en snel lerende werknemers, een rol die kinderen perfect vulden. Door hun kleine handen en vingers konden kinderen gemakkelijk tussen onderdelen van de machines om werk te verrichten. Omdat kinderen veel kleiner waren dan volwassenen konden zij ook onder de machines door kruipen. Dit werk was echter niet zonder gevaar vanwege de snel bewegende, zware of scherpe onderdelen van deze machines. Ook waren er door het wegvallen van de nijverheid minder manieren voor een gezin om de kost te verdienen. Dit leidde ertoe dat een familie vaak geforceerd was om te gaan werken in een fabriek waar de lonen laag waren. Deze lage lonen zorgden er voor dat het gehele gezin moest werken voor de kost, dus ook de kinderen. De industriële revolutie leidde tot een groot inkomensverschil tussen de verschillende bevolkingslagen. Een verschil in geld leidde tot een verschil in macht. Omdat de fabrieken in handen waren van de bovenklasse, kon de arbeidsklasse niets doen aan de oneerlijke verdeling van het geld en het feit dat hun kinderen moesten werken onder slechte omstandigheden. Nederland Aan het einde van de 18e eeuw verspreidde de industriële revolutie zich tot in Nederland. Met de industriële revolutie in Nederland, kwam rond 1860 ook de opkomst van wijd verspreid kinderarbeid. Toen in de loop van de 19e eeuw de stoomfabrieken uit de grond schoten, werd ook in Nederland de vraag naar arbeiders hoog. De lage lonen waren niet genoeg om gezinnen te onderhouden en dus gingen ook vrouwen en kinderen aan het werk.

3 Het grote aanbod van werknemers hield de lonen laag waardoor dit niet veranderde. Kinderen draaiden net zo lange werkdagen als hun ouders en soms zelfs meer. Het was niet raar als een kind al vanaf zijn zesde levensjaar elke dag in de week 10 tot 12 uur werkte. Omdat de kinderen moesten werken om het gezin te ondersteunen was er vaak geen tijd om naar school te gaan. Dit leidde 10 tot 15 jaar later tot een slecht of nauwelijks geschoolde laag van de bevolking. Verandering In 1874 diende kamerlid Samuel van Houten een wet in: De Wet houdende maatregelen tot het tegengaan van overmatigen arbeid en verwaarloozing van kinderen, beter bekend als het Kinderwetje van Van Houten. Dit was de eerste Nederlandse wet die de kinderarbeid zou moeten gaan beperken. In deze wet stond dat kinderen jonger dan 12 jaar niet meer in fabrieken mochten werken. In de eerste jaren na het instellen van de wet werd er niet goed gecontroleerd op het naleven van de wet door de fabriekseigenaren, waardoor er in de praktijk dus vrij weinig veranderde en de kinderarbeid stand hield. Met het introduceren van de leerplicht in 1900 werd er een hard einde gemaakt aan dit femomeen, omdat kinderen door hun werk niet de tijd of de mogelijkheden hadden om naar school te gaan en zich in het onderwijs te verkeren. Functies Door de lengte van kinderen konden zij gemakkelijk ingezet worden als reparateurs van kapotte onderdelen, omdat ze gemakkelijk onder en tussen machines konden kruipen. Kinderen werkten vaak minstens 12 uur per dag aan een wolspinmachine waar ze op de grond de gevallen plukken wol op moesten rapen. Ook moesten kinderen in textielfabrieken, terwijl de machines draaiden, kapotte draden weer aan elkaar maken zodat de machine er geen last van zou hebben. Kinderarbeiders werden soms geheel niet betaald voor het zware werk dat ze verichtten. De ouders werden dan verteld dat zij hun kind mee moesten laten werken in de fabriek, of dat zij anders simpelweg ontslagen zouden worden. Slechte omstandigheden en condities De opzichters in de fabrieken waren streng en werktijden waren lang. Veel kinderen werkten ook s'nachts, wat ervoor zorgde dat zij nauwelijks nachtrust overhielden. Deze nachtrust is zeer belangrijk voor kinderen en zeker voor kinderen van een jonge leeftijd. Ze raakten snel oververmoeid waardoor ze vatbaarder waren voor ziektes, die veel voorkwamen in de vieze omgeving van de fabriek. De warmte en de luchtvochtigheidsgraad versterkten de verspreiding van ziektes in de fabriekshallen. Kinderen die niet optijd op het werk waren of slecht hun best deden kregen riemslagen en indien een kind in slaap viel tijdens het werk was het niet ongebruikelijk als deze met zijn hoofd in een bak met vuil water werd gehouden. Het stof in de fabrieken en mijnen was erg slecht voor de longen van de kinderen die dit dag in, dag uit, inademden. Omdat de kinderen tijdens het eten gewoon door moesten werken, kregen ze ook dan stof binnen dat zich neerdaalde op het voedsel. Zoals eerder besproken waren de machines waar de kinderen aan werkten ook erg gevaarlijk. Vaak

4 bestonden ze uit snel op en neer bewegende onderdelen waarbij het makkelijk was om er ledematen or vingers tussen te krijgen. Mocht een arbeider op deze manier een vinger of hand kwijt raken, werd deze vaak direct ontslagen. Latere effecten Kinderen die vanaf jonge leeftijden veel kinderarbeid verrichten werden gemakkelijk ziek en stierven jong. Dit leidde tot een uitzonderlijk hoge kindersterfte in deze periode. De erbarmelijke toestanden van de werkomgevingen en de slechte hygiëne, gecombineerd met slechte voeding en weinig slaap waren de redenen voor de slechte gezondheid. Ook het lawaai dat de machines maakten bleek op latere leeftijden een probleem te zijn. De kinderen kregen namelijk al veel vroeger dan gebruikelijk gehoor problemen. Kinderen die gebukt over machines werkten of eronder wol raapten ontwikkelden rugproblemen en gewrichtsklachten die ze gedurende de rest van hun leven hielden. Daarbij was de bevolkingslaag die vroeger als kinderarbeider werkte zeer slecht of nauwelijks geschoold, wat later, lang nadat kinderarbeid was afgeschaft, alsnog problemen opleverde voor de mensen in kwestie en de maatschappij waar ze zich in verkeerden. Conclusie Kinderarbeid was voor een zeer lange tijd een probleem omdat de werkende klasse geen of weinig inspraak had in de maatschappij. De macht was in handen van de rijke bovenlaag en lonen voor arbeiders lagen zeer laag. Kinderen gingen werken uit noodzaak. Omdat gezinnen al het geld nodig hadden wat ze konden keijgen werd er niets gedaan aan slechte omstandigheden in fabrieken. Fabrieksbazen en opzichters regeerden met ijzeren vuist en fouten werden streng bestraft. Deze slechte omstandigheden waren onder anderen een hoge luchtvochtigheidsgraad en temperatuur, die leidden tot snelle verspreiding van ziektes. Het stof in de fabrieken was slecht voor longen van arbeiders en leidde later tot veel problemen. Het werk was gevaarlijk vanwege snel bewegende onderdelen en het vele bukken zorgde voor ernstige rugklachten op jonge leeftijd. Het lawaai van de snel bewegende machines zorgde voor gehoorbeschadiging. Kinderen hadden twee taken in de fabriek. De eerste taak was het verbinden van kapotte draden in de textielmachines zodat de machine er geen last van heeft. Verder was er een groep kinderen die gebukt onder de machines plukken wol moesten oprapen die van de machines afvielen. Kinderarbeid werd een halt toe geroepen door de opkomst van de kinderwet van van houten en de opkomst van de leerplicht.

5