Dit gevoel van onrust in een publieke ruimte wordt ook wel Agorafobie genoemd.

Transcriptie

1 Inleiding Voor dit verslag hebben wij onderzoek gedaan naar een persoonlijke ervaring die wij hebben opgedaan in Berlijn, om deze vervolgens over te kunnen brengen op andere mensen door middel van een interactieve installatie casu quo 'Game'. Dit doen wij voor een schoolproject waarbij de opdracht was om een gevoel of ervaring over te brengen op mensen die niets te maken hebben gehad met de ervaringen die wij op hebben gedaan tijdens ons verblijf in Berlijn. De ervaring die wij over willen brengen op anderen is een gevoel van publieke angst of onrust, zoals men zou kunnen ervaren in een open, publieke ruimte zoals een plein of winkelstraat in een drukke stad als Berlijn. Dit gevoel van onrust in een publieke ruimte wordt ook wel Agorafobie genoemd. Het woord Agorafobie is een samenstelling van de Oudgriekse woorden Agora, betekenend plein, en Phobia, betekenend angst. Tezamen dus 'pleinangst' genoemd. Wij hebben onderzoek gedaan naar wat de aandoening precies inhoudt, met nadruk op de tak van Agorafobie die mensen een gevoel van onrust geeft in publieke ruimtes en wat deze mensen die hieraan leidden ervaren. Hierbij hebben wij ook gekeken naar aanleidingen(triggers) voor deze angst zodat wij dit gevoel kunnen simuleren. Aan het einde van dit verslag is ons duidelijk wat wij kunnen gebruiken om willekeurige mensen symptomen van Agorafobie te laten ervaren binnen onze installatie, of misschien zelfs daar buiten. Methode De gebruikte methode is Desk Research, waarbij onderzoek voornamelijk gedaan wordt vanuit geschreven bronnen, gevonden op het internet. Bevindingen zijn vergeleken met eigen opgedane ervaringen van de tijd wanneer wij ons in Berlijn bevonden. Eerst zijn wij begonnen met het zoeken op relevante trefwoorden op zowel google als google scholar. Een aantal interessant lijkende artikelen hebben wij opzij gezet en vervolgens zijn wij gaan zoeken met de zelfde zoektermen in het engels. Dit proces hebben wij herhaald op google scholar. Na een aantal interessante bronnen te hebben verzameld zijn wij de informatie tussen verschillende artikels gaan vergelijken om mogelijke onbetrouwbare punten eruit te filteren. Als iets slechts één keer genoemd werd was dit een goed teken dat de informatie mogelijk niet klopt. Deze logica geldt ook voor informatie die in meerdere artikels naar voren kwam. hoe vaker iets genoemd wordt, des te hoger is de waarschijnlijkheid dat de informatie klopt. Het internet was in het begin van het onderzoek een geschikte methode omdat het snel en veelzijdig is. Later zijn wij in contact gekomen met iemand die zelf lijdt aan agorafobie. Deze persoon hebben wij geïnterviewd. Op deze manier hebben wij eerder gevonden informatie gecontroleerd en nieuwe informatie gevonden. Deze persoon zelf wil anoniem blijven. Analyse Wat is Agorafobie precies?

2 Agorafobie is een angststoornis waar mensen aan kunnen lijden. Mensen die aan deze stoornis lijden zijn vaak bang om zich alleen in openbare ruimtes te verkeren. Dit komt doordat een dergelijke situatie door de persoon in kwestie wordt ervaren als mogelijk gevaarlijk of lastig/vernederend om uit te ontsnappen. Dit leidt er vaak toe dat personen met deze stoornis zich zullen willen terugtrekken in een voor hun veilige of bekende plek.(wat is agorafobie?, g.d.) In een geval als deze zal men zich pas weer veilig voelen als hij of zij terug is in zijn eigen huis of andere bekende ruimte met hun rug tegen een muur. Deze angststoornis kan zich voordoen op plekken die gelijkend zijn aan andere situaties waar een persoon last heeft gehad van de aandoening. Op deze manier stapelt het gevoel van onrust of paniek zich op en kan men heuse paniekaanvallen krijgen en in extreme situaties zelfs flauwvallen. Agorafobie is vaak een overkoepelende fobie die velen andere soorten fobieën met zich meedraagt en kan zoals velen angsten leiden tot het verlies van iemands zelf, verlies van sociale contacten of zelfs niet langer kunnen werken vanwege de angst voor de openbare wereld. Symptomen Mensen die lijden aan deze angststoornis zullen niet graag alleen over straat gaan, en zeker niet op plekken waar zij niet bekend zijn. Een gevoel van onrust of verlies van controle bekruipt de persoon als zij zich toch wel in situaties bevinden waar ze niet bekend mee zijn. De persoon ondergaat deze situaties met zeer veel stress of probeert te ontsnappen hieraan. Het proberen te ontsnappen kan ook weer leiden tot meer stress omdat de persoon een gevoel kan krijgen alsof hij wordt bekeken of belachelijk wordt gemaakt door vreemden omdat hij of zij er mogelijk angstig uit ziet. Op deze manier is men in feite bang om bang te worden. Men is er van bewust dat hij of zij mogelijk een paniekaanval kan krijgen in vreemde situaties en zal er daardoor eerder voor kiezen de situatie geheel te vermijden dan te proberen er zich doorheen te zetten. Dit zorgt ervoor dat dit gevoel van onrust alleen maar meer wordt omdat de persoon geen nieuwe situaties leert kennen. Paniekaanvallen kunnen bestaan uit angst om over te geven, flauw te vallen of benauwd te worden. Men voelt zich mogelijk alleen en of verloren, bekeken en belachelijk gemaakt door mensen om je heen. Een gevoel van onveiligheid of gevaar kan zich voordoen op plekken waar deze gevoelens totaal misplaatst zijn. Personen zweten zeer veel en spontaan, krijgen rillingen en gevoelens van duizeligheid en desoriëntatie. Extreme gevallen kunnen het idee krijgen het idee dat ze bijna dood gaan. (Symptomen van Agorafobie, g.d.) Men voelt zich ten alle tijden bekeken en is er niet comfortabel bij als hij of zij wordt aangeraakt door vreemden. Hierdoor zal een persoon niet graag zichzelf door grote mensenmassa's willen bewegen. Plekken zoals concertzalen of drukke treinstations zijn zeer stress opwekkend en zullen zo veel mogelijk vermeden worden. In een openbare plek zal hij of zij zich ten aller eerste willen oriënteren zodat er een mogelijke ontsnappingsroute gevonden kan worden. Indien het een noodzaak is te reizen zal deze persoon dit zo snel mogelijk willen afhandelen, slechts gefocust op het doel, wegkomen uit de huidige situatie waar hij of zij zich in verkeert. Triggers

3 Zoals eerder beschreven zijn er meerdere triggers voor Agorafobie. De voornaamste trigger is het (alleen) verkeren in onbekende situaties, dat wil zeggen, plekken of situaties buiten iemand zijn comfortzone. Er zijn geen exacte verklaringen waarom mensen last kunnen krijgen van Agorafobie. Meestal wordt er uitgegaan van één of meerdere biologische en of psychologische factoren. Biologische factoren zijn onder anderen: -Problemen met het 'fight or flight' reflex Tijdens momenten van stress maakt het lichaam adrenaline aan, welk je hartritme en ademhaling beïnvloedt. Bij mensen met paniek aandoeningen zoals Agorafobie, kan het vrijgeven van adrenaline slecht geregeld zijn waardoor het mogelijk getriggerd wordt op verkeerde/onnodige momenten. Dit verklaart het gevoel van stress en benauwdheid. -Problemen met het ruimtelijke bewustzijn. Je ruimtelijke bewustzijn verteld je brein waar jij je bevind in een ruimte, en waar ander mensen of objecten zich bevinden in relatie tot jezelf. Indien hier iets fout gaat, door wat voor reden dan ook, kan een persoon zich gedesoriënteerd voelen in situaties waar veel mensen zijn of waar veel gebeurt om de persoon heen. Deze desoriëntatie leidt tot vervreemding, welke vervolgens weer een gevoel van controle verlies of paniek kan oproepen. Psychologische factoren zijn onder anderen het krijgen van een traumatische ervaring op jonge leeftijd zoals de dood van een ouder, het hebben van andere psychologische problemen, het misbruiken van drugs of alcohol en andere zaken die een mens psychologisch instabieler kunnen maken. (Menzis, Waardoor wordt een paniekstoornis veroorzaakt?, g.d.) Een theorie gebaseerd op evolutie kan ook de neiging tot Agorafobie verklaren. Mogelijk is het evolutionair bepaald dat mensen een afkeer hebben voor grote, open plaatsen. Het zou namelijk kunnen dat het bevinden in grote open plekken veel gevaar met zich meebracht in vroegere tijden vanwege het ontbreken van beschutting tegen roofdieren. Er zijn ook spontanere redenen tot het ontwikkelen van Agorafobie. Dit zijn dingen zoals een recente traumatische ervaring met betrekking tot een openbare plek zoals het meemaken van een gewelddadige misdaad of een terroristische aanval, het krijgen van een serieuze ziekte op een openbare plek of jezelf per ongeluk vernederen op een publieke locatie. Conclusie Agorafobie is een paniekstoornis die zich veelal voordoet in grote, open ruimtes, vaak met veel mensen. Ook kan het zich in elke andere onbekende publieke situatie voordoen, maar dit is niet per se belangrijk voor ons onderzoek, daar wij het in gaan zetten bij een simulatie van een druk bezocht plein. Als mensen onze installatie gebruiken moeten zij dus het gevoel krijgen alsof ze zich willen terugtrekken uit hun huidige situatie, naar een veilige plek. Het is belangrijk om de persoon in kwestie een gevoel van eenzaamheid te geven in een ruimte waar toch zeer veel mensen zich bevinden. Dit kunnen wij bereiken door de mensen en de omgeving te vervreemden van de speler. Dit is een goede reden om de speler weinig aanwijzingen te geven over wat zijn doel is. Op deze manier begint de speler al met een gevoel van onzekerheid en verwarring.

4 Een persoon met agorafobie zoekt meteen naar een uitweg. Als wij ervoor zorgen dat er ten allen tijden andere mensen aanwezig zijn binnen het zicht veld van de speler, laten we zien dat er eigenlijk geen ontsnapping mogelijk is. De speler mag op geen enkel moment een muur achter zich hebben, dit kan leiden tot een veilig gevoel, terugtrekken mag niet mogelijk zijn. Als we de speler wel een moment van veiligheid geven moet dit zeer kort zijn en alleen gebruikt worden als contrast met de onveilige buitenwereld. De speler moet een opbouwend gevoel van paniek krijgen in een anders doodnormale setting, dit kunnen we bereiken door gebruik te maken van herhaling, waardoor een situatie gelijk oneindig en onontkoombaar lijkt. Aanraking door vreemden kan licht traumatiserend zijn. Dit is ook iets wat wij kunnen gebruiken om een gevoel van paniek over te brengen. Verdere symptomen die we kunnen simuleren door middel van geluid zijn een versnelde ademhaling of hartslag. De bewustwording van de paniek van de speler kan leiden tot meer paniek, dus dit is ook een belangrijk punt. Verdere triggers zoals traumatische ervaringen in iemands jeugd of gebonden aan bepaalde openbare plekken en situaties zijn lastig te simuleren binnen ons tijdsframe, dus dit is voor ons verder niet direct nuttig. Wat is agorafobie?, agorafobie.com, g.d., bekeken op Symptomen van Agorafobie, Agorafobie.com, g.d bekeken op Waardoor wordt een paniekstoornis veroorzaakt?, Menzis.nl, g.d., Laatst bekeken op

5