Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland?

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2392 woorden 16 februari ,5 63 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Wij hebben voor het onderwerp kinderarbeid en de parlementaire samenleving gekozen omdat dit onderwerp ons interessant leek. We hopen dat we veel te weten komen over kinderarbeid en de parlementaire samenleving! Onze hoofdvraag is: Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland? En onze deelvragen zijn: - Hoe vond de ontwikkeling van de kinderarbeid in Nederland plaats? - Hoe waren de arbeidsomstandigheden in de industrialisatie? - Wanneer werd de afschaffing van kinderarbeid doorgevoerd en door wie? - Is er vandaag de dag nog kinderarbeid in de wereld? Kinderarbeid was in de 19e eeuw aan de orde van de dag. Kinderen hielpen mee in huis en op het land, omdat ouders anders niet rond konden komen. Met de industrialisatie kwam de kinderarbeid in een sneltreinvaart op gang. Jonge kinderen moesten lange dagen in fabrieken werken, waar ze vaak ook nog eens zwaar werk moesten doen. Gevaarlijke ongelukken waren aan de orde van de dag. Op een gegeven moment zag de bevolking in dat dit niet langer zo kon en werden de eerste maatregelen tegen kinderarbeid genomen. Het kinderwetje van Van Houten speelt hier een belangrijke rol in. Langzamerhand verdwijnt de kinderarbeid hier in Nederland. Nu weten wij niet beter. Maar ook dit blijkt niet voor alle landen, zelfs nu in de 21e eeuw, zo te zijn. Deelvraag 1 Hoe vond de ontwikkeling van de kinderarbeid in Nederland plaats? In de negentiende eeuw werd de stoommachine uitgevonden. Deze stoommachines werden gebruikt in fabrieken. Het werk in fabrieken was erg zwaar en door de industrialisatie werd het werk alleen nog maar zwaarder. Arbeiders maakten lange dagen en kregen te weinig loon om er met het hele gezin van te leven. Daardoor moesten ook vrouwen en kinderen gaan werken. De kinderen werkten soms al vanaf hun vijfde of zesde jaar. Zij werkten de hele dag en ook op zaterdag moesten zij in de fabrieken werken. De kinderen konden niet naar school, omdat ze daar geen geld voor hadden en daarom dus moesten werken. In de fabrieken was het donker en de lucht was ongezond. Ook was het werk met de machines vaak gevaarlijk en er gebeurden daardoor regelmatig ongelukken. Het werk was iedere dag hetzelfde en was daardoor erg saai. De directeuren van de fabrieken wilden graag kinderen in dienst, omdat ze die niet zoveel hoeven te betalen als volwassenen. Een onderzoek uit 1859 toont aan dat er ongeveer kinderen tussen de zes en elf jaar waren die werkten. De liberalen waren tegen het beperken van de vrijheid van ondernemers, dus ook tegen wetgeving tegen Pagina 1 van 5

2 kinderarbeid. Doordat Nederland lage loonkosten had en ze dus goedkope producten kon produceren, kon Nederland beter concurreren met het buitenland. Ook dit zagen de liberalen als een voordeel. Steeds meer mensen protesteerden tegen kinderarbeid. Doktoren en leraren legden uit dat het werk ongezond was en dat kinderen thuis hoorden op school en niet in fabrieken. Zo groeide bij de mensen langzaam het besef dat arbeid erg schadelijk was voor de psychische en lichamelijke gezondheid van kinderen. Daarnaast namen de machines steeds meer werk over van de arbeiders en daarom waren er ook steeds minder arbeiders nodig, maar er waren wel meer geschoolde arbeiders nodig. En die waren er weinig, doordat alle kinderen vanaf jonge leeftijd werken en daardoor geen tijd hebben om naar school te gaan. Daarnaast hadden ze vaak niet genoeg geld om naar school te gaan. Tweede Kamerlid Mr. Samuel van Houten diende in 1874 een wetsvoorstel in om kinderarbeid tegen te gaan. Het wetsvoorstel was: Het is verboden kinderen beneden de 12 jaar in dienst te nemen of in dienst te hebben. Veel anderen waren het met hem eens. De wet is aangenomen met 64 stemmen voor en 6 stemmen tegen. Hierop volgden nog veel meer wetten die het leven van arbeiders in de fabrieken verbeterden. In 1887 werd er een parlementaire enquête gehouden in de Tweede kamer. Dit ging over de situatie in fabrieken en werkplaatsen. De Kamer was benieuwd of het kinderwetje van Van Houten resultaat heeft gehad. De parlementaire enquête bewees het tegendeel. Fabrieken werden niet gecontroleerd en daardoor was er nog steeds sprake van kinderarbeid. Daarnaast waren er nog veel uitzonderingen en viel kinderarbeid in de landbouw en in de huishouding niet onder deze wet. Toen de uitkomst van de parlementaire enquête bekend was, werd besloten een nieuwe wet in te voeren, die de kinderarbeid wel écht zou stoppen. In 1889 kwam er de Arbeidswet die kinderen jonger dan 12 jaar ook verbood in de landbouw en in de huishouding te werken. Daarnaast bevatte deze wet ook een aantal regels om de arbeid van kinderen jonger dan 16 jaar te verminderen. Fabrieken werden gecontroleerd door inspecteurs en zo bleek deze wet een succes. In 1900 is de leerplichtwet ingevoerd. Deze leerplichtwet verplichtte kinderen van 6 tot en met 12 jaar thuis of op school les te krijgen. Deze wetten hebben definitief een einde gemaakt aan de kinderarbeid in Nederland. Deelvraag 2 Hoe waren de arbeidsomstandigheden tijdens de industrialisatie? De arbeidsomstandigheden tijdens de industrialisatie waren erg slecht. Mannen, vrouwen en kinderen maakten veel te lange dagen en moesten veel zwaar en gevaarlijk werk verrichten tegen laag loon. In sommige fabrieken werden de arbeiders geslagen als ze niet hard genoeg doorwerkten. Toen het kinderwetje van Van Houten werd ingevoerd hadden veel mensen hoop op een betere toekomst voor de kinderen. Maar eigenlijk veranderde er weinig, doordat de fabrieken niet gecontroleerd werden. De uitkomsten van de parlementaire enquête in 1887 was schokkend. Er werkten nog steeds kinderen onder de 12 jaar in fabrieken en sommige arbeidsdagen waren langer dan 16 uur. Er gebeurden veel ongelukken, doordat de machines niet beveiligd zijn en arbeiders er soms in vielen. De arbeider werd daarna gewoon naar huis gestuurd. Slachtoffers van zo n ongeluk waren afhankelijk van familie en het armenbestuur. De fabriek zelf was vaak donker, doordat er weinig ramen waren. Ook hingen er vaak gevaarlijke dampen, was het lawaai in de fabrieken oorverdovend en werd er weinig aandacht besteed aan het schoonmaken van de fabriek. De arbeiders moesten dicht bij hun werk wonen. Daarvoor werden er om de fabrieken heen huizen gebouwd die erg klein waren. Dit heetten de arbeidershuisjes. Vaak woonden er hele families in zo n klein Pagina 2 van 5

3 huisje. Het was niet erg hygiënisch, er was weinig schoon drinkwater, mensen gooiden hun afval op straat en deden hun behoeftes ook gewoon op straat. De mensen in de stad zaten dus dag en nacht in de vervuilde lucht van de fabriek en van de vieze lucht van de straat. Vrouwen en kinderen waren graag gewild bij ondernemers, omdat zij snel en handig waren met hun handen en omdat zij niet zo snel in opstand durfden te komen of iets terug te zeggen dan een man. Ook kregen zij minder betaalt dan mannen. Toen in 1889 de nieuwe arbeidswetten ingevoerd werden is er veel veranderd. Deze wet verbood ook kinderen jonger dan 12 jaar in de landbouw en in de huishouding te werken. Daarnaast bevatte deze wet ook een aantal regels om de arbeid van kinderen jonger dan 16 jaar te verminderen en de nachtarbeid van vrouwen en kinderen te stoppen. Ook komt er arbeidsinspectie die allerlei onveilige situaties ontdekten in fabrieken. Ze komen tot de conclusie dat werkgevers en arbeiders helemaal geen zin hebben om hier iets tegen te doen. Er werd een Staatscommissie ingesteld die onderzoek deed naar de veiligheid van situaties in fabrieken. De Veiligheidswet in 1895 was een gevolg ervan. Doordat er veel ongelukken gebeurden in fabrieken werd in 1901 de Ongevallenwet ingesteld. Deze wet gold alleen voor mensen die werkten in fabrieken waar er werd gewerkt met stoommachines. Dit betekend dus dat lang niet iedere arbeider verzekerd is van een inkomen na een ongeluk. In fabrieken word er steeds meer aandacht besteed aan de gezondheid. Samuel Coronel schreef hier in 1861 een boek over. Dit boek heette: De gezondheidsleer toegepast op de fabrieksarbeid. Aan het eind van de 19e eeuw zijn de omstandigheden van arbeiders steeds beter geworden. De lonen werden hoger en daardoor konden de mensen meer eten kopen. Door de Woningwet in 1901 werd de huisvesting ook beter. Ook werden er riolering en waterleidingen aangelegd en het vuil werd voortaan opgehaald door vuilophaaldiensten. Zo zijn de arbeidsomstandigheden en de gewone leefomstandigheden aan het eind van de 19e eeuw steeds beter geworden. Deelvraag 3 Wanneer werd de afschaffing van kinderarbeid doorgevoerd & door wie? Rond 1870 begon de liberale regering sociale wetten in te voeren. De regering begon zich zorgen te maken over de slechte arbeidsomstandigheden, vooral voor vrouwen en kinderen. Dit kwam onder andere door de propaganda die aantoonde hoe slecht kinderarbeid voor de gezondheid van kinderen is. Twee belangrijke personen achter deze propaganda waren de arts Samuel Sr. Coronel en schrijver J.J. Cremer. Doordat de vraag naar geschoolde arbeid aan het eind van de 19e eeuw ook steeg, werd de vraag naar kinderarbeid nog minder. De regering begon in te zien dat zij moesten ingrijpen tegen kinderarbeid en op 19 september 1874 deed het Tweede Kamerlid Samuel van Houten een voorstel om een kinderwet in te stellen. Deze wet wordt ook wel het kinderwetje van Van Houten genoemd en is de eerste sociale wet in de Nederlandse geschiedenis geworden. Het wetje was bedoeld om kinderen te beschermen tegen verwaarlozing en tegen lange, zware dagen in fabrieken. Het hield in dat het voor kinderen onder de twaalf jaar verboden werd om in fabrieken of werkplaatsen te werken. Ze mochten echter nog wel thuis en op het land blijven werken. Ook was de controle op de naleving van deze wet erg slecht, waardoor bijna geen fabrieken naar de wet luisterden. Kinderarbeid kwam nog gewoon voor. Toen de regering in 1887 een enquête hield naar de kinderarbeid in de fabrieken, toonde deze aan dat de situatie nog niet veranderd was. Daarom besloot de regering meer sociale wetten in te gaan voeren om de Pagina 3 van 5

4 kinderarbeid langzamerhand uit te roeien. In 1889 werd de Arbeidswet ingevoerd, die kinderen onder de twaalf jaar ook verbood om thuis of op het land te werken. Ook mochten kinderen onder de zestien jaar ook op minder uren maken en minder zwaar werk doen. Er werd een arbeidsinspectie ingesteld om te controleren in fabrieken of de wetten werden nageleefd. In 1900 werd de Leerplichtwet ingevoerd, die kinderen van zes tot twaalf jaar verplicht om naar school te gaan. Deze wetten hebben definitief een einde gemaakt aan de kinderarbeid in Nederland. Deelvraag 4 Is er vandaag de dag nog kinderarbeid in de wereld? In Nederland komt er nu bijna geen kinderarbeid meer voor. Alle kinderen gaan na de basisschool naar het voortgezet onderwijs en leren, dankzij de studiefinanciering, ook nog door op het hoger onderwijs. Wel doen veel kinderen aan bijbaantjes en werken vaak zwart wat extra uren dan volgens de wet mag. Maar van echte kinderarbeid is in ons land geen sprake meer. Toch is er zeker nog veel kinderarbeid in de wereld. Dit gebeurt vooral in derdewereldlanden. In de wereld zijn naar schatting nog 250 miljoen werkende kinderen. Het grootste gedeelte van deze kinderen wonen in Azië en Afrika. Zij moeten daar werken uit armoede, omdat hun families anders niet rond moeten komen. Dit is ook het geval bij de werkende kinderen in Zuid-Amerika. De kinderen werken vooral thuis of op het land, wat niet echt te controleren is door de regering. Ook kan de regering kinderarbeid daardoor makkelijker ontkennen voor andere landen. Je zou het misschien niet verwachten, maar ook in de Verenigde Staten komt kinderarbeid nog steeds voor. Dit komt vooral voor bij armere gezinnen, als immigranten uit Zuid-Amerika. Ook deze kinderen werken vooral thuis en op het land. Ook schokkend, is dat er in sommige landen in Europa ook nog kinderarbeid voorkomt! Dit zijn armere landen van de EU en landen die voormalig communistisch zijn geweest. Bij de armere landen van de EU moet je denken aan Griekenland, Portugal, Italië en Spanje. Hier moeten kinderen niet alleen thuis en op het land werken, maar ook in fabrieken en ateliers van belangrijke kledingmerken. Deze kleding wordt ook geëxporteerd naar Nederland! De voormalige communistische landen uit Europa (bijvoorbeeld Rusland) hadden na de val van het communisme een enorme economische achteruitgang. Veel gezinnen moesten om nog rond te kunnen komen hun kinderen wel laten werken. Deze kinderen werken ook voornamelijk thuis en op het land. Zoals we dus kunnen zien heeft Nederland ervoor gezorgd de kinderarbeid goed in te dammen en komt dit in Nederland niet meer voor. Hoe vanzelfsprekend dit ook voor ons is, dat is het in andere landen in de wereld nog helemaal niet. Men denkt altijd dat dit alleen maar derdewereldlanden zijn, maar de rijke Verenigde Staten en Europa hebben hier ook hun aandeel in. Conclusie We hebben een heleboel geleerd over kinderarbeid. Vooral over de omstandigheden van de kinderen in de 19e eeuw en hoe alles verlopen is rondom kinderarbeid. Wij zijn misschien niet altijd blij met de leerplicht die wij hebben, maar eigenlijk mogen we de mensen in de 19e eeuw best dankbaar zijn dat zij dit allemaal zo geregeld hebben, zodat wij nu naar school kunnen om te leren en dat we nog niet hoeven te werken. Ook zijn er nu niet alleen rechten voor kinderen, maar ook voor volwassen arbeiders. Het antwoord op onze hoofdvraag Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland? Pagina 4 van 5

5 Een aantal oorzaken van het afschaffen van kinderarbeid op een rijtje: - Mensen durfden op te komen voor de verlangens (van hun kind) - Veel commissies gaven aandacht aan de nadelige lichamelijke en psychische gevolgen van het werken van kinderen in fabrieken Een aantal gevolgen van het afschaffen van kinderarbeid op een rijtje: - Tweede Kamerlid Van Houten gaf aandacht aan kinderarbeid en daarom werd de regering er ook bij betrokken. Niet alleen bij kinderarbeid, maar ook bij de slechte omstandigheden van arbeid van volwassenen - De Leerplicht is ingevoerd, waardoor kinderen naar school moesten en betere banen kregen, waardoor hun kinderen ook eerst konden leren. - Uiteindelijk is pas in 1965 is kinderarbeid helemaal afgeschaft Pagina 5 van 5